Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
-----n '... Y -paech daniel:…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
n Y paech daniel: eowlands, M.A. YN ei amrywiol gylchoedd o ddefnydd- ioldeb, y mac y Parch Daniel Eowlands yn un o gvmwynaswyr penaf Cymru. Ganwyc1 ef yn Llangefni, Mon, yn 1827, a bu raid iddo weithio ei ffordd drwy lawer o anhawsderau er cym- liwyso ei hun i wneyd y gwasan- aeth i'w genedl y yosododd ei fryd arno yn ieuanc. Yn 18<8, aalli i atlirofa y Mcthodistiaid yn y Bala, a bu yno dair blvnedd, ac odcliyno aetli i Brifysgol Edinburgh, pan y graddicdd (1855) yn M.A. Y deng mlynedd dilynol, bu yn weinidog lhvyddiaunun vn Llanidlces, ond ar farwolactli y Parch John Phillips, Banger, cafodd ei bsnodi yn Brifathraw Colcg Normal- aidd Bangor, yr hon swydd a bnwodd yn effeithiol a chanmoladwy hyd 1891, pryd yr ymddiswyddodd fel plifathraw, er yn parhau etc fel ysgrifenydd y sefydliad. Yn 1881, yr oedd yn llywydd Cymdoithasfa Gogledd Cymru, ac yn 1890-91 efe oedd llywydd y Gymanfa Gyffrcdinol. Y mae yii bregetliwr costli, yn addysgydd goleu- edig, yn lienor galluog, ac yn ddirwestwr aiddgar. Efc yw golygydd 7 Traetli- odydd' er y flwyddyn 1855, a chycl- nabyddir ei erthyglau i'r cyhoeddiad hwnw fel rhai llawnion a cliyfoethog. Mae y gwr parchedig yn adnabyddus drwy'r holl wlad fel dirwestwr selog a cliyson, wedi d-idleu aclios dirwest ar liyd ei oes, wedi pregethu ac ysgrifenu yn rymus o blaid yr achos da ar hyd y blynyddoedd, ac mewn amryw ffyrdd wedi gwneyd daioni dirfawr i'r symudiad rhagorol h wn, ac yntau ei liun yn Nazaread o'r grotli, ae wodi Ilawilodi ei euw ar lyfr dirwest pan ond wyth neu naw mlwydd oed.
TYWYSOG CYMRC.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TYWYSOG CYMRC. GanWyd ei uchelder brenliinol, Albert Edward, Tywysog Cymru, ac etifedd coron Prydain, yn Buckingham Palace, ar y 9fed o Dachwedd, 1841, ac ar y 4ydd o'r mis canlynol crewyd ef yn Dywysog Cymru ac larll Caer- lleori. Derbyniodd ei addysg yn Mbrifysgolion Bhydychain a Cliaergrawnt, Edinburgh a Dub- lin, a cliafodd raddau, neu deitlau, yn mhob un ohonynt, yn ogystal ag yn Mhrifysgol Calcutta, India. Y mae iddo lawer iawn o deitlau y mae yn faeslywydd y fyddin Brydeinig, yn filwriad mewn lluaws 0 gatrcdau, yn llyngesydd hefyd deil y teitl 0 faeslywydd yn y fyddin Germanaidd, ac y mae filwriad mewn catrawd German- aidd a cliatrawd Awstriaidd. Priododd yn Mawrtli, 1863, gyda'r Dywysoges Alexandra, merch liynaf Brenhin Denmarc, a cliwaer i Ymherodres Rwsia a Brenhin Groeg. Ar ei phriodas rhodclod(I y Senedd ugain mil o bunnau iddi a blwydd-dal o ddeng mil. Y mae y Tywyscg wedi gweled cryn lawer o'r byd; wedi bod yn India, yn Canada, a'r Unol Daleithau, a thrwy Palestina. Y mae efe yn daid er 1891, drwy enedigaethm ercli i'w ferch, sef Duces Fife.
J. KEIR HARDIE, A.S.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
J. KEIR HARDIE, A.S. Aelod Seneddol dros West Ham ydyw Mr Keir Hardie. Yn etholiad 1886 dewis- wyd Ceidwadwr yn aeJod dros y rhan- bartli hwn. Yn ycliwanegol at hyny yr oedd ymraniadau yn mysg y blaid Rhyddfrydol ar ol yr anifawd hwnw; ac hyd yn nod yn ystod yr etholiad diweddaf parhai teimladau (Irw» i ffvnu mewn rhai cyfeiriadau llliyddfrydol. Pa fodcl bynag, er yr ystyrid Mr Keir Hardie yn Sosialaidd a Democrataidd iawn, etholwyd ef trwy fwyafrif 0 1232 ar yr Uchgapten G. F. Banes, yr ymgeisydd Ceidwadol a'r aelod blaenorol. Ysgotiad ydyw yr aelod anrhydeddus, wedi bod yn gweithio yn y glofeydd. Yn ycliwanegol at fod yn ddyn cryf, nertliol, a thai o gorpliolaeth, y mac hefyd yn ddyn cryf, cadarn, a gwrol a feddwl, yn enwedig felly pan y cymliarir ef hyd yn nod a'r goreuon o'i gydgenedl ei hun. Amcanodd fyned i'r Senedd yn 1888, ond metliu wnaeth. Efe yw llywydd Undeb Mwnwyr sir Ayr. Bu yn anil yn cynnrycli- ioli llafur mewn cynnadleddau ar y Cyfandir a manau ereill. Y mae ganddo opiniynau cryfion ar gwestiwn yr wyth awr, a thuedda i fyned yn bell iawn ar y cwestiwn hwnw. Er nad ydyw end 36 oed, y mae yn ddyn cylioeddus iawn yn myd llafur yn Ysgotland a Lloegr. Tynodd lawer o sylw drwy fyned i'r Senedd-dy y tro cyntaf mewn cerbyd hefo seindorf bres. Gwrtliyd wisgo liet "gopa segur," a myn lynu wrth y capan a wisgai pan wrth ei waith yn y pwll glo.
SAMUEL WOODS, A.S.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
SAMUEL WOODS, A.S. Mab i fwnwr ac wyr i fwnwr yw ete. Dechreuodd weithio mewn glofa pad oedd yn saith oed. Pan yn 11 oed gyrai ferlyn. Fel yr oedd ei feddwl yn ymagor, canfyddai fod modd cyrhaedd "byd" arall hyd yn nod yn y "byd" hwn clrwy ddiwyll- 1 iant. O gaulyniad, eawil ef yn ymroddi i ddiwyllio ac i ddvrcliafu ei hun. Enillodd ymddiriedaetli ei gyd-weithwyr, a daeth yn bwyswr glo ac yn orucliwyliwr dros y gweitlnvyr. Yn mlaen y mynai fyned. Cawn ef yn fuan yn llywydd Cynghrair Mwnwyr swydd Lancaster, ac ar ol hyny (yr hon swydd a ddeil lieddyw) yn is-lywydd Cynghrair Cenedlaethol y Mwnwyr. Y mae yn bregethwr lleol gyda'r Bedyddwyr, ac yn ddiacon ac yn atliraw yn yr Ysgol Sul. Er ei fod yn ifafr-ddyn gan y glowyr, y mac hefyd yn meddu ymddiriedaetli y glo berchenogion. Dysgodd fyw yn llwyr- ymwrtliodwr ar hyd ei oes. Ei oed yw 46. Priodolir iddo allu neillduol i ddylanwadu ar weithwyr.