Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

4 erthygl ar y dudalen hon

-...,.... ATHRONIAETH Y TEITHIWR…

HELBUL GYDA MWMI

[No title]

-.1.- ,,.....,;,""-1 ,Y CLIO.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

1. 1 Y CLIO. R rhai sydd er's cryn amser wedi bod yn mordwyo Afon Menai, neu yn rhodio ar ei glanau yn nhueddau Bangor, ar ochr Mon o'r Garth, anhawdd ganddynt goelio fod y llong fawr angoredig yn y dwfn gerllaw wedi bod yn y lie er's dros chwe blynedd ar hugain ac er yr adeg hono wedi derbyn ar ei bwrdd gannoedd o fechgyn diymgoiedd trofi mawrion Lloegr a Chymru, a'u troi ymaith gyda pliob paratoad l ymladd brwyd r fawr bywyd mewn gwinonodd, prin erbyn heddyw y c, ir yn un cwr o'r byd adnabyddus fan nad oes yno fachgi-i. nit fu yn caeltihyfforddi ar wyn, b y dwEr rc yiuchwycld y don ycr Garth Ferry, Bangor. GMT gwrciddiol ac hynod ar lawcr ystyr oedd y dbveddar Canon KilJgsluy-un oedd yn (1c;ili yn d(]a am druenusrwydd y di.^piirtli isclaf mewn ardal- oedd poblog, a'r hwn a feddai gydynxkimlad dwfn a r to oedd yn codi i fyny yn nghanol cym- deilhas yn ei wedd m-Niyaf di. rywiol. Deallwn u-lai efe, yn 1875, tra yn ganon yn Nghaer, a ddaeth i deimlo yn ddwfn yr angenrhcidrwydd am sefydliad llong, er inAvyn hyfforddi a diwygio bechgyn tlodion ynddi, er budd Gogledd Cymru a'r gororau. Daeth Capten W. M. Moger, un a dreuliodd ran o'i oes yn y llynges, i ddeall am ddwfn-deimlad y Canon, a chymerodd y Capten gam pellach, gan symud i benodi w I pwyllgor rhagarweiniol i roddi y drychfeddwl mewn gweithred- iad, a phenodwyd ef yn ysgrif- enydd anrhydeddus y mudiad. Coffa da am y diwcddar Mr G. H. Whalley, yr aelod dros Peter- borough (a chan, yr hwn yr oedd plas yn sir Ddinbyeh), canys, er ei holl hynodion, cymerodd ef ran flaen- llaw yn ngweithrediadau y pwyllgor. Nid personau i lesgau oedd boneddigion o'r fath yni a dylanwad, a gwelsant eu ffordd yn glir, os codid y drysorfa angenrheidiol, i gael cymhorth blynyddol o'r Llywodraeth, o dan Ddeddf Ysgolion Diwylliadol, at gario yn mlaen y sefydliad. Buwyd yn ffodus iawn i gael nawdd a chymhorth ymarferol y Due Westminster, K.G., yr hwn a gymerodd ddyddordeb yn y symudiad, ac efe ydyw llywydd a chadeirydd y pwyllgor cyffredinol o'r dechreuad hyd yn awr. Llwyddodd y pwyllgor i gael gan y Llynges-lys i gynnyg ea dewis iddynt o ddwy long oedd wedi darfod eu hoes yn y gwasan. aeth cyhoeddus, sef y St George" a'r Clio," a'r olaf a ddewiswyd. Wedi myned dan adgyweiriadau, cyrhaeddodd Afon Menai, Gorphenaf 16eg, 1877, lie yr angorwyd hi ger y Garth, ac yno mae hyd y dydd heddyw. Llong tair-hwylbren, wedi ei hadeiladu o dderw yn Sheerness yn 1862, ydyw y Clio." Erbyn hYL, y mae llongau o'r fath wedi myned allan o ffasiwn. Bu yn gwasan- aethu yn y Tawelfor am bedair blynedd, wedi hyny am yr unrhyw gyfnod yn y m-K. oedd Awstralaidd, a thrachefn yn y Tawelfor am bedair blynedd. Erbyn hyn y mae wedi myned dan lwyr igyfnewidiadau er ei liaddasu, megis llongau cyffelyb mewn rhanau ereill o'r deyrnas, i roddi addysg a dwyn i fyny fecbgyn amddifaid a rbai yr ofnid oedd ar fin myned-ar gyfeiliorn. (Parhad ar tudalen 8.) Y CAPTEN MOGER,