Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
MR THOMAS OWEN, RHUDDGAER.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MR THOMAS OWEN, RHUDDGAER. Yr ieuengaf o clri mab y diweddar Mr Humphrey Owen, Rhuddgaer, plwyf Llan- geiinven, Mon, ydyw Mr Thomas Owen, yr hwn a driga 'yn ei hen dreftadaeth a'r mangre y ganwyd ef yn 1829. Y brodyr ereill ydynt Mr John Owen, U.H., Tycoch, Caernarfon, a Mr W. H. Owen, U.H., Plas Penrhyn, Mon. Yr oedd eu tad o deulu parohus Llanfaglan, Caernarfon, a'r fam yn haIlu o hen deulu enwog Bodrida, Mon. Fel y rhan fwyaf o feibion fferuiwyr parchus ar y pryd, cafodd Mr Thomas Owen ran o'i addysg foreuol yn Ysgol Ramadegol Beau- maris. Treuliodd gyfnod o'i fywyd yn nglyn a masnach llongau, fel ei dad a'i frodyr. Nid ydyw yn foneddwr a wthiodd ei hun yn aalacn yn nglyn ag amgylcliiadau cyhoeddus, ond y mae ei safte fel un o ffermwyr mwyaf y cylch wedi eu gosod yn angenrhaid arno ami i dro ddyfod i'r ffrynt. Bu am flynydd- oedd yn aelod o Fwrdd Ysgol Llangeinwen, ac am dymhor yn gadeirydd arno. Pan heliwyd ati i sefydlu Cynghor Dospartth Gwledig Dwyran, Mon, yn naturiol edrych- wyd ar Mr Thomas Owen fel un a ddylai fod yn aelod o'r cynghor hwnw, a chafodd ei ethol arno, ac o ganlyniad y mae yn aelod o Fwrdd Gwarcheidwaid Undebi Caernarfon. flefycli, efe a etholwyd yn gadeirydd y cynghor gwledig ac yn ychwanegol at hyn, etholwyd ef, heb wtfthwynebiad, y mis hwn, yn aelod o Gynghor Sirol Mon, dros blwyfi Llangeinwen, Llangaffo, a Llanfair-y- cwmwdi. Oymer lawer o ddyddordeb gydag achos y Methodistiaid Calfinaidd, ac y mae yn un o flaenoriaid eu capel eang yn Dwyran. Nis gellir dyweyd ei fod: yn wr y clywir ei lef yn yr heolydd ixac yn mhen y ffair, eithr y mae bob amser yn hoffi gweithio yn dawel a dirodres, heb hoffder nac awydd i'w weith- redoedd ddyfod i'r a-mlwg. Yn y cylchoedd newydd y mae wedi yingymeryd a hwynt arddengys ei hun yn ddyn o fusnes a llawn deall. Ar hyn o bryd ymegnia gydag ereill i wahanu pum' plwyf deheu-ddwyrain Mon o'r hyn a ystyriant yn hualau a gwastraff Unde b Caernarfon. Os llwyddir i wneyd hyn, diau mai i ddynion o stamp Mr T. Owen y byddys yn ddyledus am livii-dynioii na throanb yn ol oddigertli yn ngwyneb gwrth-resymeg a thebygrwydd am foddion n Z!l 1!1 amgenach- Gofidid ami i dro na fuasai yn vmdaflu yn llwyrach i faterion cyhoeddus y cylch a'r sir, ac hyderir yn awr wedi iddo gael ei roddi yn y tresi y bydd yn un o'r gweithwvr mwyaf egnioJ a defnyddiol yn y parthau hyn.
MR OWEN JONES, ERWFAIR, FFES-TINIOG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MR OWEN JONES, ERWFAIR, FFES- TINIOG. Wefe eibo un o fmolJiaiwoni Ffestiiiir'og, ac y miae ai fywyd yn IE/awn o ffeiitih«'a,u aic o ddydd- ordeb cyffredinol; a'r anhawsder yw eu cryn- hlcll. Giamiwiyd Mir Owen. JcrJeis yn Bwau'irie<rw, Cwmcynfal, ar y 27ain o Hydref, 1849 felly, y mlate yn alwr yn 45 mlwydd oed. Edlrydd ei faini, yr hiorn siyidldl elbo yin fyw, idfdto fod' mar wiaell ar y pryd fel yr ofrtai panvib ma? rrianvv a wniali, a bu rti'd' aadl y peiriscur" i'w fedivdldlio. Ni cheisiwri benderfynu ai "hanner bedydd ai "un cyflawn. ydoedd; ond dyna'r ffaith. Cyiflniod m^bioteld a dtfeutiwyd ganididlo yn y Fmonlllas, geir Ciantoilywad, Hei y trjgai a: rami, a dhiaindldynit gymydloirjon dyddloauis yn mlhier- Bionaiu y Mle(is(tirii( Daivid Wauliaaas (Mvdd y Sais) a W. Rowlands, wedi hyny goruchwyl- iwr lHwiyldkllVinlniuis Fdtlty a BiOiwydid. Ar gyf- rffif BeidMald y xih(aln|ba(ritih Uicihod1, cafodd brofi o &inttifi'!s(iion aidldlybig eMeraal y Blaeaiiau a'r Lltan, glaJIli i'r tsuOu, yn ddDVedldjairiijoh, syimud i Dy- ddfyfngfwym.. Yr a\tfuIIiaJWOII1 oed)diyn)l', ac y maeinlfc CIJI dbo yn fyw and un, sef y Mteisftwi Jdhca Tlhamate, D.A., Nonmiail OoOileige, Blsingor; Joihu, RoibeirltiS', yn aiwir o Lainillyfuiii; W. Da- v'ltes, HSfelhgate; a'tr dliweddai' Mr Jdhn Tlanyigiilali'g. Pa fodd bynag, efr van- clmedh ei' lileiui' i'w beirs^fl(diio i wnieyd yn fawir o gytftayingiaiu adidjysg ar y ptr,yjd, fell aanil faclh- g,en, ieuiainc yin airidial y ohwMellau, goinaiw^ddus yldioieldld yinteu iaim gaiel mynied i'.r dhwtattieil; ao f miaie< yn ;l!l!wyddb, ac yin. cael ei huinao yno adldleultu 14 aed, aic rum ysipiadd yn tealiiillo ei fold air bein >e;. dkitlgfotru. Ac, fel y syliwai wirth yr ylsgrtililemydid', "bu'm yn y sefyllfa druietnius hionio rum iiail biliy'nyldldioiedsd];" ond, Ylll: ff cidus, cafodd synwyr i ymostwng i fyned i ysgol nos," a hyny yn ganlyniad cais arbenig ath- itoiwloini a ",phwiy<11lg!0(r! yr yisigol a plhobl y eaped., I A clhiyai ei fad yn 20 dad, y iiiae, y wttiecc'hajcinein o awydd am addysg wedi myned yn eirias; a dhralwn ef yn gadltytajiad i afliaiogiaeitih y Pancih O. Jones, B.A., diweddar o Lerpwl, yn Hyldtef, 1869, yn dteicihiieiu an giwrs atDdiyiag'oil gi,vdr yn y Towyn Acrfdieimy, clan adldly&g øffldijjhmoll Mr Bdwiiin Jouiies, yn caeil ei gynnorthwyo gan yr anwyl a'r bywiog y di- wedldlaff1 Bsirldhi Owian: Edwairdia, B.A., M)etl~ baurtoei. Rlhialid i ni yimsa Ni-nio-vd cyfeiriiad at e' dJad, sletf y dliiwied(dkir Mb Lieiwis Jones, ac, fal y gwied|d(i!l o fci\bJolllihyn\a\f oealdldSgair a tihai- entog Pentyrhedydd, cychwynodd ei yrfa fel dhfwfettrellwpr, a giwIiHlhiiwr oaleid ydoieidid, mioT galed y blynyddoedd y cyfeiriwn atynt fel y collodd use un fraich, ac felly ei aniailljuogii i d%n, a". aHlwiedlfgajatih fel cihwiamellwr. Bu am tua chwe' mis heb allu gwneyd dim. Yn mhein ysptalMi, dlaieltih yin alluiOg i wnleyd ychydig, ac agorwyd drws iddo fel arolygydd Hecliii yn y C'hwiairieil Gainol," yr hon a, weiltfh- id ar y pryd gan y caredig Major Mathews, o'r Wern, ac ereill. Buan y daeth dadfeiliad <"w balbedil bridld hairldldl a cliadbnn yir oll'wg. Y ncs Si^blbaltlli ofef yn Mai, 1870, y mae y Parch 0. Edwards, B.A., yr hwn a bregethai yn FfieisifclnSog, y Siafblbaltlh 'hwtov, yn gamlliyiniilaid ymgynighlowd a'r .teiuta, wedi miynleid yiru oil i Bowyin, yn giandlHyimiyn Mr O. Joinies i fytoed ad,i;ef yn ol, aic fel% ddyrysiu cwre adldjyisg oekld wiadi cryicihwyin yn dldfeig&aein, gam y bu y tad farw y nlas Iaiu dilynol, gain adlaei, feiliyj brif olal y f-am wadldlw a'r gwtetdidiilil o'T teiuliu air y nial hyniaf. N5ld ciadSd, gan hiyiny, onld tirici: i'r chwarel drachefn, ac y mae yr un boneddwr (Major Ma!tih!6)ws) yn. oyinmyg iddo ni i'tll1 ai bargen dda," neu yntau olynu ei dad fel ar- olygydld liliedhii. Y diiweicUdlalf a, ddeiwifcloididl, er, Invyriach, y buami y gynittef ar y priydl yn d'wym mwy o amilan, i mewiii. Rhyfedd VIW Ilwybr Rhag'l'unflaieMi. Am. y nkiis S!aM)(aiHh y 7 c^felilriilaJsloim alto, slef patn. y Pilleg,dfflik i y Paindh O. Edwlaircte, B.A., yn FSelslttlnJog, ysgriilfttna Mj- 0. Jones Oelafe finemdldwyd nhjyfekld ia^-n (nlid wyf yn oreidiu llawer miewn breu- ddlwiyldBotn), OInid: ilhaiid i n?j gtrediu liw.nw, ob- legiia dSlgiwiyddadd yn mniiofn gydia. golwg ar fy nhad M y breiuddKvy(dSiac&, s.e)F ei wedled, yn rnarw y nos Iaru cadlynioU; ac felly y bu." YT ydoedid, yn, Towyn wddi tynu a'Yam mgften bwylsig i'w gwefflhio yn addiyisgol, ond chiwai- wyd yr hioil d(itefoti»idiau ai tihmwy iddo fymed 1 fe^in i iswydli ed dlad yn; y ahwareJ, ac i fod yn briif oMydld y temlu, bu hyny, yn ddfau, yn foidldfon i fod yin, bwjynlt-dnoaid (turiniog- poiinlt) air hdltt fywyld. Yn mhen, y taiir blyn- edd, yn 1873, bu cyftuawtldttiad yn swyddog-