Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Fe gafodd y Beibl Oymraeg cyntaf ei c, gyboeddd yn y flwyddyn 1588. Y mae. nice wedi eael ■ ei fi.ma.etliu yn Ohina am yn agosi i 4000 0 flyayddoedd.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
ARIAN I'W BENTHYCA YN DDIRGEL I Ffermwyr, Masnachwyr, rhai yn Tai Letywyr ac ereill, mewn symiau 0 lOp i fynv i oOOp," AR NODYN 0 DAN LAW BENTHYCWYR Heb sicrwydd, am log llawer is nag a godir yn gyffredin. Talu yn ol i w drefnu, i siwtio gofvnion Benthycwyr. Gwnaed busnes ehelaeth am y 25 mlynedd a basiodd DIM CYMERYD "BILLS OF SALE.' Am hysbysleni a thelerau, ymofyner yn bersonol ne ysgrifenu GEORGE PAYNE, Accountant' 3, Crescent Road, Rhyl. Prif Swyddfa 20, Kennedy Street, Manchester Sefydlwyd 1870. BREAKFAST-SUPPER. EPPS'S GRATEFUL-COMFORTING. COCOA BOILINn WATER OR MILK. POTEL ARoaLI DR MACKENZIE At yr ANWYDWST. Gwellha Oerfel vn y Pen, Gwellha Gur Gieuol yn y Pen. Diatreg symuda Haint y Gwres, Phoen yn y Pen. Y moddion goreu at Lesgedd a Syfrdandca. jGkverthir yn mhob Fferylldy ac Ystorfa Pris, Un Swllt. tW GWRTHODWCH EFELYCHIADAU DIWEHTH. Drwy'r Post am 15 0 lytkyrnoisu o'r Mackenzie's Cure Depot,. Reading
AELWYD HAFOD LAWEN
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AELWYD HAFOD LAWEN [Gan y SCWLYN.] CARWKIAFTIIOL. Ychydig o esmiwiythdler a gefais i gysgu y noson hono. Rywsut neu gilydd, codai gwel- edigaeth gepbroii fy llygaid yn barhau,s-ac er fod y weledigaeth wetthiau yn oynnry- chiol; y d'dyweddl anffodus yn Nant Gwy- theyrn, a phryd airall Etifeddes Golledig y Caerau, yr oedd bob amser yn gwisgo gwedd alJlano! Gwcn Hatfod La wen. A gwaieth na'r cwbl, gwgai arnaf; a (phob tro y nesawn tuagaii, amnt-idki liithau a'i 11aw, a chyfodai rhith 1 )afydd Coedmawr oydrhyngwyf a hi. Nid yw drych,olaethau o'r fatk yn help I. hun esmjwyth ac adtfywiol; a phan godfais o'm gwely boreu tranoeth i baratoi at fyn'd 1'r ysgol, yr ceddwm uior flinedig a phe haIWn mewn gwirionedd wedfc bod yn '"gwy|I.ad" drwy'r lios. Wedi gorphen yr ysgol yn y prydnawn,, ac wedi cael te, .aethum a'llian am dro, heb fod ag un math mt'l'lduoi! o neges. Yn sydyn, ar y iforddi o'm biaen, ac yn dyfod em cyf- arfod, canfyddwn, Gwen Hafod Lawen. Tyhiais yn sicr fod ffawd o'm tu, a bod i mi Ylma yn aniu:sgwy!i.adwy gyfle i eaboimo pa fodd ia phaham y 'bu pethau fel y buont y nos o'r blaen, ac i wneyd iawn am fy I nghamwedd anfwriadol. Felly, pan gyfar- I fyddais a to:, codais fy het, setfads, ac estyn* ats fy few fel yr arferwn a gwneyd. Ond pwy diedr ddarlundo fy aom a'm chwerwder pan na wnaeth liifchau ond moes- ymgryniad swta a'i phen, dyweyd "Pryd- nawn da, IMr Griffith a ifwrdd a hi fel pe bawn y gwr mwyaf dyeithr yn yr ardal! Sefeis fef. creadur wedi ei daro a mudandod ar ganoll y ffordd, gan edrych yn wErion ar ei liol. A'r Ihyn wnaeth y peth yn waeth fyth i mi oedid: oanfod fod un arall yn u chyfarfod rhyw gan' llath yn nes yn mlaen, a hwnw yn neb Ilai na Dafydd Coedmawr Ac yr oedd y derbyriad1 a roddodd Gwien iddo ef yn dm gwahanol 'i'r hyn a gefads 1. Pan safodd lei, safodd hithau. Estynodd ei law, a gosododd yr eneth ci lllaw hdtihau yn tt .et'ddo ef. Troddi yinitau yn ol gyda hi; ac oclir yn oehr yr aedlnant ar hyd y fforda o'm golwg, gan wneyd i mi gredu y gllNwn gydymdtiin'lo n'r gwr a dldywedai 'gytnt ly "Mwy yw fy anwiredd mitts gellir ei faddeu Heib wybod yn iawn pa beth oeddwn yn wneyd, nac i ba le yr oeddwn yn myned" troa's ar fy sawdl, ac aethum yn fy mlaen iiyd nes i. sBiin morthwyl a'r -eingion fy neffro, a dangos fy mod w,edi dod hyd at yr efail. Gan wybod erbyn hyn rywbeth o arferion y wlad, aethum i mewln i'r ystafell dyweil a ofeuict yn unig ;gan fflaim we-n y tan pan clwythai'.r fegin. Yno ytr loedd: dau neii) dr: o If,ec hgyn ieuainc w,edi ymgynniill, a Ily Hed djjfciais oddiwrth yr arwyddion a. wela-is mEi. am dandf fi a'm helyint tua Hafod Lawen y noaon cynt yr oedd yr ymddyddan pan aethum i. fewn. Ond gan nad sut am hyny, yr oedd gormod o gwrteisrwydid naturiol yn y llanciau i j ddangos, o leiaf a" y cyntaf, y gwyddent ddim T>yd am fy helynt anffodus. Ond wed; i'r gof, creadur Qawn direiÙ, gael hamdden i. gymeryd sylw dhonwyf, dyma fe yn cleflhreu: "Fuoch chi erioed mewn priodas a thadth cyn ddoe, Mr Griffith ?" (jibe fe. "Naddo," maddwn innau. "Mae yn hen arferiad dycLdordl iawm, debygwn i." "Mae (lower o. iarfer:on irhyfedd fford4 yma," ebe fe. "Rhaid i ohi fel.dyn diertih efalu am each hits neu fe rowch eich troed ynddi. 011ywsoeh chi son am y scwlyn fu YlJDa o'ch blaem chi?" "N addo Ii," eibe finnau. "B.eth am dano?" "0," ,ebai'r gof; "wyddiai fe ddim mwy na chithau am y dull o garu yma, ond roedd e' wed; ffansio inerch i ffarm yn yr ardal, a fe gas gan Twm Xantmelyn i fyn'd gydag e' ryw noswaith at y ty. Roedd y scwilryn hyny yn dipyn bach o swel,—gwahanol tawn i chi, Mr Griffith—a .roedd1 yn rhaid iddo garao cansen fladh o ffon yn ei law bob aim- ser. Wei, roedd hono gydag e' yn ei taw y naswaith hyny, a fe arweiniodd: Twm Nant. melyn e' r.'r clo,s, a dangosodd ffenest y gegin iddo, gan ei EiJaTSa ar yr un pryd i beidio cadw stwr. Wedi bod fan 'ny am spel faoh, heb wel'd neb ond! y forwyn, yn sydyn dyma ferch y ty yn dod i'r gdlwg o'r parlwr neu rywie. Ðyma'r sewlyn yn ei gwel'd hi, ao yn fpointio a blaen leiiffon ati. "Dyco ID!" mynte fe a gydal'r gair dyma blaen y ffon mewn .trwy'r ffenesti Roedd Twm Nant- me'lyn yn dyweydmar:'r scwlyn yn ei or- awydd d alw syf.w at y ferch saoodd y ffon drwy'r ffeinest; ond roedd! y scwlyn yn lia,eru i'r dtwedd mai ITwm rows hwp i'w benelin nes bwrw'r ffon yn erbyn y glass. Ond gan ta pun am hyny, fe dorws y ffenest, a gorfu i'r ddou foy ei choeso hi am eu byw- yd Gofalwch dhi, Mr Griffith, na chewch chi. ddlim o'ch tynu mewn fel 'na!" "Fe glyweiis t stor. wetll ma hona am James Tyhen," ebe un o'r ILancdau o ben y pentan. "We'l, ma,e,s a Ei," ebe'r got. "Citshwch yn njg'hoes y fegin, Mr Griffith, a hwthwoh 1 chi gael talu rhywbeth am eich Ke." Ymefiais yn y fegin, a chwythais, tra yr adrodklai"r llanc ar y pentan er. stori., ac yr M/r got yn mlaen a',i wa,iibh o wneyd hoelion ceffyl,au. "Wel," ebe gwr y pentan. "Ohi wyddoch mi un go shy yw Jam,es Tyhen, a chymerasai fe ddim o'r byd am I neb wybod eii fed e' ar ol meroli o gwbtl. Ond ta both, mae'n debyg ei fed e' wedi bod er's tipyn bach yn towlu l'lygadmochyn at Oatiin -Bn'Iey^as, a. ryw noswaith fe benderfynws fyn'd i gedsdo oaiei ty. Pian oedd e' o fewn spel fach i'r ty, fe feddylws ei fod e'n clywed swn rhyw. rai yn dod, ond alse' fe ddim gweyd pun ai ar hyd yr hewl neu dros y daeau. Roedd hi'n noswarilJli oleu leuad hyfryd, a fyse dim dyben yn y byd iddo dreio ymgudddo. Ond niae hen fben bach go flew gan Jim, fel y gwyddoch chi, a beth wnaeth e' ond gorwedd yn fflat ar ei fdla ar ben y clawdd moel—a dyna'r peth goreu allsat fe fod wedi wneyd: a phe bai e' wedii bod yn ddigon call i aros fan 'ny fe fyse wedi dianc yn nobl. Ond mae'n dellyg '.)d rhyw hen gi wedi bodi yn Uadd defa'Jd yn y gym'dogaeth, a roedd boys Biaileyglias a becligyn Bwlchgwyn mates yn Ily bugei.io'r noswadbh hyny. Roe nhw'n credu eu lod nhw air y trac, fel 'ny roedd hi hefiyd, waeth roedd yr hen gi. yn y cae yr ochor idraw afr mian lileV oedd Jtm ym, gorwedd. A dymd'r hen gi yn neidio i ben y clawdd yn ngoibvg y bechgyn, a phlan gwel- son nhw e' dyma un ofhonyn nhw yn gwaeddi, 'Pyco fe, boys! Gelling ergyd ftto, Bwlch- gwyn Mae Sam Bwlchgwyn, fel gwyddoch chi, yn treM gwieithdo ttipyn gyda Oatrin. Badleyglas, er nag yw e' ddim yn llwyddo chwaitli. Ond ta beth, fe gredws Tyhen 1 chi mai fe oedd y boys wedi wel'd, a gyda'r gaiir dvtua Bwflchgwyn yn tanio, a'r shots, yn ratlan o fewn i ryw lathed i. ben James Tyhen. Fe greidws eu bod nhw am ei ladd e', a dyma fen, rhotr sgrecli fwyaf ofnadwy a glywsoch chli eiioei, ac yn neido lawr i'r hewl, ac yn ffci am ei fywyd, a'r hen gi oedd yn Jbadd defrid, yn n'ct am e:i fywyd o'i flaen yntau; a'r boys, pan ddetho nhw dipyn baou atynt t u hunadn yn gwaeddi, 'Tally ho ac ar ol y ddou dros. y caeau na welsoch chi shwd ras erioed yn eich bywyd • Ohwarddaisom oil wrth glywed y stori. hon, a dJima'¡r gof yn â chymhwyso h:. wed'yn, gan ddyweyd, "Dyna '1:i, Mir 'Gr!ffith. Peic'iwch colli a gorwedd ar ben vy clawdd os bydd bechgyn maes yn buguila ei yn Uadd: defaid." "Dim peryg yn y byd," ebe finnau. (I'w barhau.)