Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
f',.,... CARCHARORION YN SIBERIA
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
f' CARCHARORION YN SIBERIA Fel y oanllyn yr visgrifena un gohebydid aim gythvr y carcharoiion al'ltudiedig yn Si- beria —. "Gyda'r eithriad o'r ycliydig garcharor- ion a arosent yn nhaliaeith Tobolsk, teisthia yr boll Rwsiiaid aililltudiieidVg, pa rai ia rifent o 18,000 i 20,000 yn flynyddol, trvvy y 'Groubeiriiski/ yn ystod y misoedd. o. Mai i Hydref, ar eu ifordd ti'r mwnglod'diau tu- biwnt i Lyii: Baikal, Ynys Saghalin, a sef- yd'Idiadiau 'erelill. Cerddia y mwyafiif ohonyiit yr holl ffordd o St. Petersburg, a chludir y gweddill gyda'r ttren o Perm, ac wedi hyny cerddamt o Perm a Tomsk. "Mae y oarchar, yr hwn syd'd yn lie by" cban, budr? liefc ond ycliydig 'foddion awyr- iad ac qiie;b unrhyw ymgat's bron at drefn- iadau iechryidol, wedi ei orlenwi yn ysitod y punf miis o dywydd qynlbes, ^c, .fel eanlyn- uad, y mae clefydon hEintus yn wasfoacij yn ffynu yno. Y 'Ivameras,' neu y oelloedd cyhoeddus, ydynt yisltafelloedd hiiion, isel, a bu.d;r, ac i'r rhali hyn y gyrir y trueiniaid anifodus fel gwartheg. Oamgylcfo y muriau mae ys- ty"lenod, nieiu ishilffoeddj o goed, oddeutu satith troedfedd o led, ac ar y rhai hyn y gorwedda'r cardiarorion i gysgu, gaii orwedd ochr yn ochr gyda'u penau at y mur. Xid oes iganddymt na'maitreis, gobenydd, na-3 /,vN]i- wai'tih. ddil'lad ar y gwelyau, gan na oliauta- tcir y patbau hyn, hyd yn nod ar eu taitli hir a blinedlig dr bn'fddina«. "Mae y "Kameras' hyn yn hollol angliy- mbwys i undyn fyw ynddynt, ac y maent wedi eu gorlenm gymainit fel nad all ond banner cynnwys pob cell gysgu ar y siiilil- oedd. Mae dioddefatnt y trueiniad hyji yn nglianol y fath fudreddi ac afiecbydeai yn ofnadwy. "'Mae aiifer y mjatrwola'dbhaii oddiwrth dwyimjyn y typbeid oddeutu ugain ar gyfar- tra-ledd J'll wylbhiiosd, ac weithimi yn fwy; ac anewn nifer anifieartvli o adlnosion gadewir cyrph y triuelimaiid fydd wedi marw o'r def- ydon yn y oellioeidd goriawnr hyn yno am amryw ddyddjau. Pe cwynai un o'r carcharoiion, fflangelir a phoenydir ef yn greuCon. Xi cbymerir bnaidd unrhyiw sylw o gileifion, gain "flod yr ystaifell a fwriadwyd o gileifion, gain "flod yr ystaifell a fvyiriadwyd' ar y cyn'taif i fod yn yspyfcty wedi ei thriavvs- tfurfio i fod! yn geil gyffredin. I t 'd "Mae yr ynibortb a rodjdir i'r trueiniaid hyn, hefyd1, yn annigonol. Yn ami, ar eu cyrhaeddiad, y maenifc yn liainner meitrw gan newyn a llucMed, ond mae yr ymborth a gaintt yn y carcbar yn sa-lacb na'r hyn a gant ar y daiilth. Bara ooch, eras a 'shtohi,'— cawi tenieu wedi ei wneyd o fresych, ydynt ddlau bmif ^mlboirtih y carcbar. Tedir ? bliaenaf idldynit megiils i gwn, a chan fod y gyfran a ga pob un yn annigonol i'w ddi.- wa'llu, gwielliir yno yniladdfeydd mynych am damrad o fara. ''Mae marwoldeb yn y carchar yn uchel iawn. Gwnaeth Llywodraethwr y Dalaeth, inewn swydid y pryd liwnw, ymicihwiliad, ychydig fisoedd yn ol, a chafodd ar ddeall foel y marwoldeb yn yr holl dref, Y11 cyn- nwys y carchar, yn banner cant y cant yn fwy na'r genedigaefcbau, tra, a gadael allan gyfrif y car'char, y gwelidi fed y genedig- aethau ychydig yn fwy -na'r maTwolae'thau. "Gyd'a golwg ar y wisg, cyflenwir pob un a dillad (uniform) cyn ga,dlc1(31 y brifddinas, oiid os y ibjrddanfe yn gorf'od cerdded y daith, bydd eu gwisg bron yn garpiau yn inhell cyn cyrhaedd Tomsk, a phan gyr- haeddant y careliar bydd y mwyafrif yn droednoeth ac hob ddigon o ddiNael i'w gallu- ogi i wrthsefyll yr oerni arteithiol. "Ni roddir allan ddillad ond ar brydiau neillduol, air rhai fydd wedi gwisgo allan eu hesgidiau neu eu coltiall gorfyddir hwy i fyned heb yr un hyd nes daw diwrnod y rhanu dillad oddiamgyMi. Mae y carcharoi- ion fydd yn cael eu hanfon i Saghalin yn gyff red in, yn cael idilliad iie wyddioii yn Tomsk, tra y mae y rhai a anfonir i ddos- parth Xertsichinck yn parhau y daith yn yr un wisg garpiog a wisgasant ar y daith ar dr'aws Rw,,ia Ewropeafidd. "Marwolaeth araf, mewn gwirionedd, ydyw gweitbio yn mwngloddiaij arian ibyw, gan ei. bod yn ammtliosibi by'W o dan y ddaear am fwy na phed'air neu bum' mlynedd. Oherwydd gweithrediad y .metel ar y corph dynol, y mae y gwallt yn owympo ymaitli, y dannedd yn syrthio allan, ac y mae yr holl gorph yn cael ei ddirdynu gan boenau arteithiol. n
--DTFRIAETH A CWENIAETH
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DTFRIAETH A CWENIAETH "Mae fy nifriwr," medd'ali .Oowper, y, bardd, "yn fy mhaentio yn dduach nag yd- wyf, a'r hwn a Weniaetho yn wynacli, mae y naill a'r ilall yn fy nwibio, a. phan yr ed- \ryciliwyf yn nrych icydwybod, byddaf yn gweled fy hun Wedi fy nghaunddarlunio gall y ddau."
CARIAD AT RYDDID
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CARIAD AT RYDDID Pall oedd Louis XIV. ar daith trwy ei deyrna.s, fe ddywedwyd wrtbo yn Rouen fod yn y d'dinas horio ddyn yn 70 mlwydd oed, ao na fuasai efe erioed a'i droed o'r tuaHan i derfynau y dref. Archodd y teyrn ei alw alto, ai chan ei fod ef yn dlawd", rboes y brenhin flwydd-dal iddo, ar yr ammod iddo beidio myned o'r tuallan i ffiniau y dddnas—os ;gwnai, ie dorid y flwvdcl-clal oddiwrtho. Metbodd y dyn a byw yn esmwyth yn hir. Yr oeddi cariald at ryddid yn drech nag ar- feriad; o ganlyniad, efe a gollodd ei bension cyn pen y chwe' mis.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
PUBLISHER'S NOTICE "PAPUR PAWB "-an Illustrated Welsh Weekly Paper, devoted to Novels, Short Stories* Brief Biographies of the Celebrities of the Day, Wit and Humour, Puzzles, Poetry, and Light Literature for Family Reading-is published at the Herald Office Carnarvon. "PAPXJR PAWB" is an excellent medium for advertisements, there being no other paper of the same kind published in the Principality. Single copies per post for one quarter Is. 8d. (prepaid). P.O.O's and Cheques should be made payable to the Publisher, DANIEL REES, at Carnarvon. CONGLY CYHOEDDWR Cyhoeddir PAPUR PAWB" yn swyddfa'r Herald, Caernarfon, yn gynnar bob wythnoa ar gyfer dydd Sadwrn. Pob wythnos, ceir Arlwy o Arabedd, Blodau Barddas, Cystadleuon i'r Cywrain, Darluniau Difyr, Nofel Nodadwy. Mewn gair, bydd PAPUR PAWB yn Llawn Lien a Lluniau o'i ddechreu i'w ddiwedd. Yn Eisieu, Dosparthwyr egniol yn mhob ardal lie nad oes dosparthwyr wedi eu penodi eisoes.—Ymofyner am y telerau a r Cy- hoeddwr, "PAPUR PAWB," Caernarfon. Anfonir "PAPUR PAWB" yn rhad drwy y post am chwarter am Is. 8c. (blaendal). Nid oes yn Nghymru well cyfrwng i Hysbysebu ynddo na PAPUR PAWB." Pob P. O. Order, Cheque, &c., i'w gwneyd yn daladwy i DANIEL REES, yn Nghaer. narfon. CELL Y COLYCYDD NOFELAU, CHWEDLAU BYRION, &c.-Mae r Golygydd yn barod i dderbyn cynnygion am yr uchod ar delerau rhesymol. GWOBRWYON.—Gweler rhestr mewn colofn arall. AWGRYMIADAU.—Teimlir yn wir ddiolchgar am bob awgrym at wneyd PAPUR PAWB yn fwy defnyddiol a dyddorol. DARLUNIAU DIFYR.—Am ddarluniau difyr gwreiddiol, o waith arlunwyr Cymreig, tebyg i'r rhai ar tudalen 1, telir yn ol teilyngdod y rhai fyddont yn gymeradwy. DALIER SYLW. Nid yw'! Golygydd yn addaw dychwelyd ysgrifau na darluniau neb pwy bynag ar unrhyw delerau. Cyfeirier pob gobebion llenyddol ac arlun. aethol at Y Golygydd, PAPUB PAWB," Caer. Dacfou
Y SWEL SW) L, neu Adgofion…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
digwmwl, a'r haul yn tywynu yn hyfryd, end llawer ymdrech wnaitf dyn weithie am esgus golygus, onide ? .1 9 I "Bwnv gwlaw yn wir i ti! Bedi dy fedd- wl di, dywed 1 Bore braf fel liwn. Dim eisio i mi ddwad efo ti i'r fan ene sy arnat, mi welaf; ond xydw i am ddwad p'run bvnag." A dod a wnaeth hi, a mawr fu yr helynt wedi iddi ddod. Soil am row y beirdd mewn Eisteddfod Genedlaethol yn wir..neu am wrthryfel rhwng teulu-yu-nghyfreth Tydi pet-he fel yna yn ddirn o'u cymharu i'r heiynt y gorfodiwyd fi i basio drwyddo y diwrnod yma. Piti na. fase mam wedi myn'd aidre y noson gynt. Ond cewc'h glywed y owihl yr wythnos nesa. (I'w barhau).