Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
MEROH SIMON Y -SAER
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MEROH SIMON Y SAER NEU CADW'I CHORON TRWY'R CWBL. PENNOD XXXIX.-MRS HYWEL HUWS YN DYCHWELYD. PSf ID gwia:th anhawdd i Stewart, y keeper, mKSb yd°edel perswadtio Mrs Hywel Huws ma,i nid ei fai ef ydoedd fod Gwenith Puw yn Mod Unig, ao yn y eytlwr y caifwyd] hi y noson hono. Ar Syr Thomas Ludlow y taffai,efe yr holl gyfrifoldeb. Cadw Gwenith yno yr oedid efe, meddai, ar orchymyn pendant, y barwnig, a chan fod son wedi hir fod yn Llan Ddewi am ffansi rhyfedd Syr Thomas at. Gwen- ith, hawdd oedd i Mrs Hywel Huws gredu y stosi hon. Sicrhaii y keeper 'hi, hefyd, mai ceisio dianc er ei waethaf yr oedd Merch y Saer, ac mai hyn a arweiniodd; i'r ymdrechfa rhyngddynt. Aw:grym,ad y gwalch, hefyd, fod Gweniith yn gystal aig wedi myned "o'i cho'n Ian" ac hyny, oblegid ei chariad at y barwnig. Pa fodld bynag, dyclhrynodd Stewart nid ych- ydi- -an sylweddolodd mor ddrwg ei chyftwr oed yr eneth dldiniwed yr ymosododd eife ami mor lwfr a chiaidd. Rhydldihaodd Mary Morris o'i hystafell wely ar unwaith, a chrefai ami hi a Mrs Huws wneyd eu goreu i adfer Gwenith. Athrili yr oedd y ddwy ddynes1 wrth y gorchwyl hwn, cerddai y keeper i fyny ac i lawr vr ystafelli yn ceisio dyfersio beth fyddai oreu iddo wneydi dan yr amgylchiadau peryglus hyn. Meddyliai weithiaii bocedu \yr arian oedidl gaaiddo a hel ych- ydig bethau IRiteu gilydd, a diianc o'r ardal heb yngan gair wrth undyn byw. Petrosal drach- efn, ac fel hyn y bu yn mawiu gwneyd ei feddwl i fyny hyd nes y llwyddodd y merched i ddod a Gwenith i, wybod ychydig oddiwrthi ei hun. Toe, medrodd Mary Morris a. Mrs Huws ei chael i'r llofft 1a dodwyd hi ar y igwely 11 yr hwn y cysgasai hi y noson fiaenorol. "Dvdw i ddtim yn meddwl y bydd i'r eneth, druan, acw ifendio, Mr Stewart, sylwaii Mrs. Huws, pan ddychwelodd hi o'r llofft; "ac os bydd hi farw, a nhwtha ddal cwest ami hi, mi fydidSvch yn siwr o gael 'ch crogi." "Cboelia i fawx!" oedd ateb y keeper; "an- wyd eto mü'l' hangmon i 'nghrogli i, Mrs Huws. Ond, mae hi'n myn'd yn hwyr, a mi awn i'n ol gartre, 'tawn i chi; a deydwch wrth Mr Hywel Huws y do i lawr yn y bore i egluroi a sgwario petha rhyngoch ehi ae ynta. Pedd- iwch son 'run gair am yr hvn welsoch chi yma, beth bynag, newch chi, achos mi gym/ra i'r cyf- rifoildeb a-rna 'f hun i ada'l idldi hi ¡ryn',d: adre 'r ol brecwast y foru, os bydd hi'n abal cerdded." Efelly, trodd Mrs Huws tua. chartref, ac aeth y keeper i'w danfon cyn belled a.'r Ion, ac nid hiT lawn fu hiithau cyn cyrhaedd i'r pentrelf, a, chyn bod yn euro wrth ddrws ei phriod. Nid oedd Hywel Huws eto wedi cychwyn i'w wely, eiithr eistedldlai yn synfyfyrio ar yr helynt- fu rliy«g- ddo ei a'i wraig, ac yn meddwl y fath siarad fyddai drwy'r pentref di-anoeth. wedi i'w ;gym- ydoigtion ddieaoi ei fod, wedi troi ei briodl dros y drws. Ofnai, hefyd, i stori dderwen ddyfod yn ^ybvddus. "Pw sy' na?" igofynai ef, gyda fod cnoc ar y d'rws "Y fi sy' ma," atebai ei wraig "y ddynes sy' Wedi bod mor ffyddlon i chi a mor ofalus ohonoch chii 'r hyd y biynyddoedd—v ddynes fydd'a'n rhwbio'c!h ysgwydd chi mor dendar pan fydda'r cry oymala arnoch chi—-y dldiynes fydda'n codi, waeth be fydidalr awjr, waeth be fydda/r tywydd, -u_- i nol ba-ragofic i chi pan dd'ai ffit o besychu arnoch chi—ie,, siwr, yfi sy' ma, y fi fydda/n g'falu erio'ch d'illad chi'n iawn cyn i chi cael nhw .am danoch—ie, Hywel Huws, ie, 'ch gwraig chd sv' mia, a, mi ddaw Mr Stewart i lawr oore "Tewch >a,°cihj lol, Betisy Ja¡ne!'( g'waieddai Hywel, o'r tu ol i'r drws. Yr oedd: yn ei feddwl ei gollwng hi i fewn, end ei fod yn penderfynu ei chadiw dlipyn yn hwy o'r tuallan. Oymerodd ■y ganwyll yn ei law, ac aeth i'r llofft, fel pe ar fyned i'w wely. Nid cynt y gwnaeth efe hynv nag y deohreu- üddl Mrs Huws ddullio'n drymach fyth ar durws y tv a, pharodd hyn i'w .gwr agor y ffenestr, "Ewoh i chwilio. am lojin at, wraig Ned Lewis, y cwnstabl," ebai ef. "0 !'r cena oalon-galed!" igwaeddai Mrs Huws "a finna wedi bod mor ofalus ohonooh chi; pan fydda'r pesychu ne'r ciyd cymaila arnoch. chi; ond,mi dafla i f' hun i'r ffynnon yn'r iiard ma, mi na hefyd!, ac wed'yn mi d;daw f' ysprya i i'ch trwblo chi'n ddiiddiwedd, cy'd ag y bydda i byw, gewch chi wel'.d 'r hen Pharo Neco gyn- och chi. Daw. mi didaw i screchian o gwmpas- y'ch gwely chi bob nos." Ac ar hyny, wele Mrs Huws yn rhoii y sgreeh fwyaf annafiarol a ddaeth i glustiau ei gwr yn ei hail oes; a, chyda hyny, clywid rhywbeth yn disgyn yn drwm i'r pydew drwtfr, yna, swn "splash, 'ac wed'vn distruwrwydd ofnadwy Rhuthrodidi Hywel yn wyllt i lawr y grisiau a'r ganwyll yn ei law, a'r mynyd nesaf, yr oedd yn syllu fiel d'yu ar fyn'd o'i go i'r pydew oedd o'i fla,en-y pydew tywyli, aistaw Ar hyny dechreuodd yntau waeddd a screchian, a rhedeg yn ol ac yn mlaen o igwmpas y ffynnon fel dyn wedi gwallgofi. "0! fv nigwraig anwyJ. gwaeddaji etf; "0 Btetsy Jane bach Arna i'r oedd y bai i gyd !Dyma. fi wedi andwyo f' hun am byth Dim mynyd o gysur eto i mi tra bydlda i byw Y' mhell y bo'r keeper yna, achos y fo sy' wrth wraidd 'r helynt yma i gyd. A Betsv yn y pydew. Help! help! help!" Erbyn hyn, yr oedd y cymydogion wedi dyfod1 allain ar frys gwyllt, ac yn fawr eu syndod—-y gwyr yn ben noeth, troed noeth, a, dim ond. eu llodrau rum danynt, a'r merched, hwythau, heb ddim ond peisiau a shawls bychain drostynt, eu ho-saiiau-inewn gair, rhedent oil i'r iard rnewn cyffro, yn feibiion, merched, plant, a chwn a lanterrii. "Ysgol ne ddwy, a rhiaffa, boobl bach!" gwaeddai Hywel. "Druan ohon.i hi!" ebai rhai. "Strok oifnadwy i Hywel Huws," ebai rhai. "Ma hi'n gorph marw er's meiiityn, reit siwr," meddai un. "Peidiweh sefyll yn siairad, da chai," gwlaeddiad irhjywun gerilaw; "rhowch help llaw efo'r ysigol 'ma I' "Lie ma'r rhaff?" ymlroiM un ar^ll, yn grecus. "Daliwch y lantar yn fwy .ar i fyny, newch chi," lleifai y trvdydld, ya bur fusneslyd. "Rydw i'n myn'd o llIgh6 las, bobol!" screchia. Hywel. Ac yn nghianol y berw a,'r twrw i gyd, gollymgwyd ysgol i'r pvdew, yr hwn nid eeelal ddwifn iawa. Tar- atwo.d!d yr ysgol waelod: oaled y ffynnoii, gaa brofi yn eglur nad oedd corph Mrs Huws yn y gwaelod, aae bynag anall y .gallai fod. Ym- g-ymerodd da.u ddyn a myned i lawr, ac yn bur fuian dychwelas'ant, yn bur ddrwg eu. tymlier, gydla'r newydd nad oedd yno ddim Ollidr oareg neu ddwy, igo fawr, yn v gwaelod. 11 "Hywel Huws just a ffeintio," igwaedidiad rhyw ddynes "lantar yma mewn mynyd Ar hyny, wele ddau ddyn yn dyfod yn mlaen, ac yn help.io Hywel, un yn mliob braacli iddo, i Jyned yn ol tua/r ty; O'nd er diirfawr syndod i hawb, eralfwyd fod y drws yn gloedig. Amlwg ydoedd y rhruid fod rhywun wedi myned i fewn yn ystoidi yr helynt a'r cynhwrf; a, <die<ihæøu wyd! ouro yn drwm ax y drws. "Be sy' isio?" ymholai llais dynes, gydia fod ffenestr y llofft yn cael ei hagor. "Gato pawb!" ebai Hywel Huws, yn syn" a brawychus; "Betsy Jane 'i hun sy'n ty! A dyma ni wedi myn'd i'r holl drafferth a'r stwr yma i ddim 'n y byd, wedi'r cwbwf!" Ie; Mrs Hywel Huws ei hunan, nid neb araJI, oeidd yn y llofft. Yr oedd hi vn llawer rhy gall dynes i daflu ei hunan i'r pydew ac yn He hyny medrodd rowlio careg go drom i'r nynnon iei eynnryohiolydd, iddi; ac yna, aeth i'r ty yn "ddistaw bach," heb wybod i-gymaint ag un oedd yn bresennol yn yr helynt. Mynoddi Mrs Huws dalu'n ol, gyda Hog pur d:da3 i'w gwr fel y bu raid iddo yntau greifu a pherswaidio, ac laiddaw wmbretjn 10 gare)d!igrwydjd ymddlyjgjiad. rhagl'law cyn y caniatawyd iddo ddyfo'd i fewn. Bu cryn lawer o "eiri.au" rhyngdaiynt wedi i Hywelgae1 i'r ty ond doethach, hwyrach, ydyw tynu'r lien dros y rhan hon o'r 'hanes, a pheidio ymyryd rhwng gwr a gwraig mewn miodid yn y byd. Digon yw dyweyd mai Mrs Huws gatf- odd v "gair ola," tra y daliai Hywel i bwnio'r tan a'r procer, yrwan ac yn y man,yn ol ei arfer, pan fyddai rhywbeth annyimunol ar ei feddwl.
P ENNOD XL.—PRYDER MEWN PALAS…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
P ENNOD XL.—PRYDER MEWN PALAS YN GYSTAL A BWTHYN-. Crybwyllasom fod: yr Ustus Tomkims wedi miyned i fyny i'r llofft yn Mhlas Penros i weled Alice Ludlow. Tra bu ef yn ymglOmio a'i thad, mynodid' Alice godi a chael help ei chwaer May i wisgo rhyw gymaint am dani. Geneth swil, ofiius, braidd, oedd Alice, ac ni ddymunai i'r hen ustus ei gweled yn ei gwendid presennol. Yr oedd W, fel canlyniad i'w phryder a'i gofid, wedi "newid" oryn lawer er's pan welodd yr hen wr bonheddig hi ddiweddaif. Yr un T'ryd, nid oedd yr achos l!lei,a.f iddi oini barn anffafriol yr ustus am daini, oherwydd nid oedd diim un merch ieuanc yn yr holl gwmpasoedd mor hoff gan yr hen Sgweiar Tomkins ag Alice Ludlow. Pan aeth yr ustus i'r ystafell-wely, gwelaii Alice yn eistedd mewn cadair freichiau esmwyth, a gobenydd yn cyhnal ei phen. Wrth ei hymyl, eisteddai Lady Ludlow, yn amcanu bod yn siriol; ac aid) unwaith aeth May i bwyso ar gefn y gadair, gan edrych i lawr yn serchog ar ei chwaer. Safai Syr Thomas o r neilldu yn d/dis- taw a thrist. "Yr -dycih yn teimlo'n well heddyw, onid ydych, Alice?" gofynai yr hen ustus caredlig, gan grmeryd vehydig sunff o'i fiwch arianiaiiau, rhwng ei fys a'i fawd, ac, ar yr un pryd, yn crynu drwyddo, a gollwng y rhan fwyai o'r trwyn-lwch ar y oarpet. "Ydwyf, ebaii Alice, a gwen wanaidd ar ei 14wyncbpryd; gwtalw ou|d hynod1 bnrydfertb—y wen gyntal a fu ar y wynebpryd hwnw er's oriau. "Mi wyddwn i mai felly y byddai hi pan ddeuwM i yma," sylwai'r hen fomeddwr twynrn- galoB, it chusaftedid daleen yr eneth dlos, a edi- rychai yn wylaidd yn ei wyneb. Yna, eyMer- odd yr ustus r*l o rywbetll mewn papur o'i boced a tharatrodd ef yn y tan braf o flaen Tr hwn a oaifialk "DynSafy gjyfcundi&b rhyngpich ichw^i a, fl, Svr Thomas," yehwanegai yr hen wr, "yn wenfflam; a, phe digwydd i mi farw heno nesaf, ni fydd aoioch chwi gymaint a cheiniog i mi." Haws dychmygu na desgrifio diolchgarwch. dwfn y barwiiig yn yr olwg ar ry weithred nod- edig bael hon o eiddo'r Ustus Tomkins. Digon yw dyweyd i Syr Thomas ddRitgan. ei syndod a'i lawenydd dirfawr ar yr achlysur; a deallodid y fain a'r ddwy ferch ar unwaith fod rhyw lwyth lletholl wedii cael ei gymeryd oddiar fedidwl y barwnig. mewn moment. Ceisiodd Alice godi, er madnt ei gwendad, a gwasgodd law yr hem wr bonherdldlIigi anior gynhes ail dwy law, wen pi