Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

Barddoniaeth.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Barddoniaeth. i'r Beirdd .r Llenorion eyfeirio en JfeWMfoian fel hym: T DABONWY ISAAC, Treorky. EMYNAU HOFF EI FAM. (Sylfaenedig ar hanesyn). Yn ymyl ffryiliau oerion iach, Gorphwysai'r milwyr enyd fach Ar ol blinderus daith. Adroadai rhai hanesion mad, Cellweiriai rhai yn ffol; Meddyliai ereill am eu gwlad Adawsant fiwyddi 'nol. "Dowch, rffynd, cysurwch ni a Chan," Erfyniai swyddog cun, Gofynwyd hyn i Gymro glan Ddifyrai wrtho'i hun. "Digrifol gan, ni feddaf fi, Enyna'ch nwydau'n fflam, Ond pery'n hyfryd yn fy mron Emynau per fy mam." "Datgenwch un o honynt bWY," Medd garw lais o'r Uu, "Mae enw mam yn anj?1 1 Gan galon milwr cu." < Cyfodi wnaeth y milwr lion, j cyweiriai n fwyn ei gan, Tra taflai gwylder dyner don 0 wrid i'w rddiau glan. cMaen hyfryd meddwl ambett dro Wrth deitliio anial Ie, 1 Ar ol ein holl Rnderau dwys Cawn orphwys yn y ne' Teimladau gwrol wyr y gad A doddwyd erbyn hyn, Gwrandawent ar ei beraidd gan Yn adsain yn y glyn. Oyduno wnaeth y milwr Hon, Fel hyn mewn anial hynt, I ganu hen alawon mad Eu hanwyl gartref gynt. Darfyddai'r gan, ond hyfryd hedd o _fewn eu bronau lam; Fob un a'i galon sydd yn llawn Adgofion am ei fam. tmtve, Gwernogydd. Y DDEILEN OLAF. Yn yr ardd ar ddechreu gwanwyn Gwelid pren yn farw wyw; Yn yr ardd mewn ysbaid wed'yn Gwelid fod y pren yn fyw; Lledai ei gangenau allan, Oil yn hardd mewn gwisg o ddail; Bloilau ar bob caine yn gwenu Mewn prydferthwch heb ei ail. Fel y pren yn nyddiau iengctyd. Minau a flagurais gynt; Plygais hefyd lawer adeg Fel y dail o flaen y gwynt; Blodau dyndod, ffrwythau oedran, Welwyd ornaf yn eu tro- Ambell un a gofir eto- Llawer wedi myn'd o'r co'. yn yr ardd ar ddiwedd Hydref Gwelid pren yn farw wyw; Pren heb ddim ond deilen aJIlO, Bono wedi gorphen õyw; Awel nos wrth fyned helbTo Chwythodd ar y ddeflen grin— Hithau fel ei holl chwiorydd Syrthiodd i'r dyfnderoedd blin. Dyddiau Hydref ddaeth i minau, Barug welir ar fy ngwallt; Gwanaidd ydynt fy aelodau- Anhawdd ydyw dringo'r allt; Gwyntoedd oerion gauaf henaint ChwytEant araaf farwol glwy"— Minau fel y ddeilen olaf Syrthiaf ac ni chodaf mwy. R. J. Derfel. t PWY YW DY GYMYDOGP Nid yr arglwydd yn ei balas, Nid penadur yn ei lys, Nid segurwyr annefnyddiol Sydd yn byw heb waith na. chwys; Nid y mawrion mewn awdurdod, Rhai ymffroatiant yn eu hach,— Nid oes eisieu gwen na chymorth Ar y mawrion moethus, iaoh. Nid yr enwog a'r dysgedig, Anrhydeddus wyr y byd; Nid y foneddigea brydferth, Yn el haddurniadau drud; Nid y cryf a'r iach na wyddant Ddim am boen na grudd sydd wleb,- Nid oes ar y rhai llwyddianus Bisieu gwen na chymorth neb. Weli di y Uanees acw, Unwaith oedd yn eneth dlos? Carpiog yw ei gwisg, a gwelw Yw ei grudd, oedd gynt fel rhos; Llances wedi syrthio ydyw, Gwrthodedig gan bob un,- Hon-acw ydyw dy gymydog, Teimla drosti fel dy hun. Gwel y bachgen, adyn truan, Bron a suddo dan y don, Wedi colli hunan-feddiint, Yn ei warth yn marw bron; Saint y byd, rhag ofn ei gyffwrdd, Frysiant heibio bob yr un,- Hwn-acw ydyw dy gymydog, Teimla drosto fel dy hun. Acw, wele fam yn wylo Dagrau heilltion bron yn nant, Am ei bod beb dad nac ymborth I ddiwallu rhaid ei phlant; Pen y teulu wedi marw, Hithau bron a nw.rw'¡ hun,- Hon-acw ydyw dy gymydog, Bydd drugarog wrtTi y fun. Dyma blentyn gwir amddifad, Ileb esgidiau am ei draed; Dim ond carpiau am ei gorphyn, Oerfel tost yn fferu'i waed; Gwelw yw ei wedd gan eisiau, Anolygus yw ei lun,- Dyma iti wir gymydog, Cymorth ef os wyt yn ddyn. R. J. Derfel. TY KILSBY. .Wrth droed y mynydd sertE, rhedynog, Ar Ian yr Irfon chwern a thrystiog, y saif ft.(,,Jd-dy od ei adeiladwaith, Lie trigai gynt gwych wron ymnelllduaeth; Kab natur oedd, ac fel ei fam yn union, 0fn arw'r ain; ei ddawn a'i ymadroddion Yn ffrydio allan o'i ystor feddyliol, Fel dyfroedd cefnfor Duw drwy ffrydlif greigiol. Fan hon y treuliodd ef ei brysur ddyddiau, I wella Cymru wen mewn dysg a moesau; I ymladd brwydrau Rhyddid yn ddiflino, A gwneyd i'w hunan enw nad a'n angho'; Och! beth yw liyn, yn ddrylliau aeth fy nhelyn, Mae'r ty yn wag a Kilsby nid yw mwy; Mae ef yn fud fan draw dan droed ei elyn, Hr cysegredig eglwys facfa y plwy'. T. J. Powell. Y BEDDFAEN. Y Beddfaen yw'r maen dymun,cl-a gaf Yn gofeb arosol; Uwch y fan, i'n rhan ar ol, Un fwriwyd i'w le'n farwol.. Dowi Ogle. YR BNLLIBWR. O! y lleban, enlfibwr-ie, brawd O'r un bru a'r bradychwr; Taw a gwel, ti yw y gwr Aflan a drwg ei gyflwr. Iorwerth Trillo. StOM. Dios gwaelu'n dysgwylíàd-a wna siom Clwyfa'n serch a'n teimlad, Ac i'n natur yn gur gad Annedwydd gyfnewidiad. 7 GOLEUDY. Y Goleudy gweledig—i'r morwyr, Iffirain was arbenig; Yn y nos mae'n dangos dig Y glanau trwy'r gwawl unig. Carw Cynon. BEDDARGRAFF. Dafydd alwyd, ei fedd wyllaf,—ei barcb. I'r byw a fynegaf; Enw y sant hwn a saf Hyd ddiluw y dydd olaf. Carw Cynon. CYFAILL CYWIR. Gwir gyfaill hawddgar gofia-yn dyner Am danom ni phalla Dyfanwad ei deimlaa da- Yn geJonog iawn glyna. Vsbrw Cynon.

---------------,-----Colofn…

------.-People You Know.

-------SENGHENYDD AND ABER…

Advertising

Rational Eisteddfod, 1899.…

Advertising