Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
J Barddoniaetf].
J Barddoniaetf]. Bydded i'r Beirdd a'r Llenorion gyfeirio en •jayrchion fcl hyn:- T. DARONWT ISAAC, Treorky. Y FANTOL. •Marwotoh Mis, Phillip.™1 a rhvdvnidtimladol. "Tri En-lvn i Willie John Lewis.Cy. hoadir v cvntaf; mae yr ail a'r trydydd yn wllus nlrwn cynghanedd, megys "0 boed bras yn y byd brau." Fras ddywed y gystrawen. Eto: "Ai hoff enaid a-ed i hedd." "Priodasgw-dd Mr Simon Jenkins."—Lied graeth, ond pa angen gosod dwy res o ben- illion yn gyfochrog ar un len o bapur, a'r jjwydd liwnw mor rad? Yn herwydd yr am- ryfusedd hyn nis gellir anfon penillion rbagorol "y Dar-an i'r swyddfa heb eu hail ysgrifenu. "OIwen Faoh.—Llinellau tlysion. Croesawgerdd."—Da iawn. CROESAWGERDD I'r Parch J. Pethian Davies, Carmel, Tre- herbert. Croesaw, croesaw, Pethian anwyL, Addfwyn genad hedd; Y mae Carmel wrth y gorchwyl Yn arlwyo gwledd Teh croesawu'n fendigedig, Ufydd was ein Duw; Cewch dderbyniad dyrchafedig Gn dcimladau byw. Ifae'ch athrylith fyw, aruchel, Heddyw yn ei swyn, Addurn Duw yn mhwlpud Carmel, Fyddwch. wron mwyn; Y mae cariad yn cynesu- f Cariad cywir yw; Yn mhob calon tran oroesawH Anwyl wron Duw. Dwyfoledig yw'ch rhinweddau- Dyma ddyn i'r oes; Hoffa'n henaid glywed doniaH Cewri Ilwybmu'r groes; Calon Cymru sy'n eich CMH; Croesaw, medd ei phlant;' Ni fu'r beirdd erioed ys canil Ar felusach dant. No ddoed pryder na chystuddiad I bruddhau eich dydd; Gwenau'r nef fo droa eich llwybratl- Llwynbrau gras a ffydd; A pb&n fydd y byd yn colli Swyn eich acen gref, Bydd y nef yn eich croesawi rw lawenydd Ef. IbO, Pentre. Cenech, MARWOLAETH Iptf Cissie Phillips, merch Mr a Mrs Edwin Taff Villa, Pontypridd, yr hon ft fa t farw Ionawr 21am, 1899. Tel dwfn areholl cledd yw colli Merch brydweddol, ysgafn droedj Colli addum fel y lili 0 breswylfa toff rhieni, Pan yn ddwy-ar-hugain oed. 0 dan effaith gauaf oeraidd Cystudd blin am ameer maith; Pel blodeuyn, tyner, gwanaidd, Aeth o'n gwydd i hinsawdd hafaidd Bro uwchlaw y ddaear laitfa, Wedi gorphen gwaith pwysicaf Bywyd yn ngweithredoedd iFydd4 Diane yn ei gwedd hawddgaraf Wnaeth yn nghwmni'r Ffryn anwylaf, Trwy y glyn i wlad y dydd. Sr mor hoff yr oedd o gwmni Teulu Villa glan y Taf, Can' mil gwell na'r hir ddifcoenl Yw iach fywyd teulur moll Yn Mhalasdy'r bythol hat. Mewn adgofion am rinweddaa Da Miss Phillips—anhawdd fydd Atal ffrydlif ffynonellaa Dagrau gloewon y teimladad, Lawer pryd, trwy'r nos a'r dydd. Ond hoff deulu, peidiweh wylo Yn ormodol fel rhai ffol, Benthyg ydoedd i breswylio Yn eich mysg tra'n ymsancteiddio, Nee y galwai Duw hi'n ot. Cysnr ei thystiolacth olaf Eydd fel balm i leddfu'r dwy*; Ic fel ai dymuniad taaraf Am ail-gwrddn y wedd perffeithlaf- Cwrdd heb raid ymadael mwy. Sntyphdd. D. Edwards. OLWEN. tfcrch fechan Mr a Mrs Nicholas, BlaenAon- I dda, Treherbert. Oanu wnaf edmygol odlau I'r anwylaf Olwen fwyn; Chwery iechyd ar ei gruddiatt, Mae ei gwedd yn llawn o swyn; f Gwrthddyrch serch ac hoff obeithion Main a thad yw'r eneth Ion; f Ac ymholant mewn pryderon Pa beth fydd dyfodol hon. off Rwel'd ei gwyneb siriol, A bedp^hiad den gar h>, mae gwraodo'i chanu swynol rh<" p>««r »,lld. "'YJnl; Er mor fc„«„c Geiriau'r net ar Ar yr aelwyd caiff aaadla Yo awyrgylch iach y groeø. Olwen fach. dymunaf iddi Binioee hirfaith ar y. llawr; Taened lor ei aden drosti I'w chyfigodi ar bob awr. Melw. fyddo'i chwpancidiau, Caffed ran o oreur' byd; Goleu'r nef fo ar ei llwvbrau Yn llewyrchu'n glir o hyd. James Jones (Penlancyoh). Prifysfrol Caerdydd.
Advertising
AWL m-u li p BORWICKs OH JTAe M I BAKINGthat rf)W I 4694
PRIODAS MR SIMON JENKINS,
PRIODAS MR SIMON JENKINS, Bank St., Penygraig, a Miss Elizabeth Shroll, Amos Hill, Penygraig. Aeth Simon o Aifft gweddwdod Wrth ei fodd, wrth ei fodd; I Ganaan y gwyr priod, Wrth ei fodd; Yn awr y mae yn gwenu Ar fryniau gwell na charu, Ei galon sydd yn llamu Wrth ei bodd; Yn Elen 'rol priodi, Wrth ei bodd. Pob llwydd i ti o galon, Ar dy daith, ar y daith, A chofia bydd yn ffyddlon, Ar dy daith; I'th gartref llifed heddweh, A'th aelwyd fo'n ddedwyddwch, Bydd dtihau yn ddiddanwch, Ar dy daith; Anghvsur, paid a'i beswch Ar Cj daith. 'Nawr Mrs Jenkins, byddwch Wrth eich bodd. wrth eich bodd; Gan Simon mwynhewch heddweh, Wrth eich bodd; Beth bynag ddaw i'ch cwrddyd Ar daith tu yma i'r eilfyd, Ymladdwch frwydrau bywyd, Wrth eich bodd, Anadlwch gysur hytryd Wrth eich bodd. Hir oes i chwi o gysur A mwynhad, a mwynhad; A blwyddi maith diddolur, Aelwyd fad; A gwnaed i'r nef ddifern Ei gwlith i'ch llawenycbu, Rhag-luniaeth fvddo'n gwenu Swvnion rhad, Er iddynt ddedwyddoli'ch Aelwyd fad. CyfaiU. WILLIE JOHN DAVIES, TY CAPEL, DINAS. I Willie boed awelon-i hofran Yn hyfryd ei galon; 0 nofied i law Neifion Uwch y lli' yn iach a lion. Dinas. William Morgan.
ARHOLIADAU GORSEDD Y BEIRDD.
[DAN OLYOMBTB T. D. ISAAC.) ARHOLIADAU GORSEDD Y BEIRDD. Y mae Cymdeithas yr Orsedd wedi trefnu y bydd Arholiadaa yr Orsedd am Urddau, o hyn allan, yn cael eu cynal mewn gwahanol fanau canolog yn siroedd Cymru a rhaia o brif dreft Lloegr, tua thri mis cyn yr adeg y cyn- kelir yr Eisteddfod Genedlaethol—ac nid, fel o'r blaen, ar adeg yr Eisteddfod, yn y dref Ue y cynelid yr Eisteddfod. Dyma bynciau'r Arholi am y flwyddyn hon (1899): Urdd Bardd, Awdl Gadeiriol Berw ar y "Frenhines Vic- toria" (gwel "Y Geninen Eisteddfodol, Awst, 1898); Pryddest Gadeiriol Ben Davies ar Ø8J'u- hwnt i'r Lien" (pris 6ch,—i'w chael oddiwrth Mr E. Vincent Evans, 27, Alwyne Road,Canon- bury, Llundain); "Yr Ysgol Farddol" (Dafydd Morganwg), pris Is 6cb,i'w chael oddiwrth yr awdwr, Morganwg House, Llantwit street, Caerdydd; a chydnabyddiaeth a GKveithiau Barddonol Dewi Wyn 0 Bifion ae Alun. Urdd Ofydd: "Gramadeg Cymraeg" Dewi Mon; •Oweledigaethau y Bardd Owsg," a "Llyfr Cyntaf Hanes Cymru (Is 3c), ac "Ail Lyfr fianes Cymru" (Is. 6ch), gan y Professwr J. E. Uoyd. N.A.(Fel y gwelir, yr ydys wedi dewia Ilyfrau i Arholi ynddynt sydd yn mhen o fod yn ddrudfawr ac anhawdd eu cael. Urdd Derwydd. Rhaid i ymgeiswyr fyn'd drwy Ar- holied Bardd neu Ofydd. Urddau Cerddorol: Urdd Cerdd-Ofydd: 1, Amser; 2, Cyweirnod- au; 3, Cordiau Cyrffedin; 4, Elfenau Cynghan- edd; 5, Hanes Cerddorion Cymreig. Urdd Cerddor: 1, Eghir Cordiau; 2. Cynghaneddn Alaw Fer; 3, Gwrthbwynt Sym]; 4; Hanes Oerddorion a Gweithiau Cerddorol. Urdd Peiicerdd: 1, Egluro Cordiau; 2, Cynghan- eddu alaw fer; 3, Gwrthbwynt Syml; 4, Gwrthbwynt Dwbl; 5, Ateb Testyn Ehedgan; Hanesiaeth Gerddorol; 7, Offerynoliaeth- cwestiynau ar gylch a defnyddiad yr offerynau. Gellir gweithio y papyr yn y Solffa neu'r Hen Nodiant. Gall yr ymgeiswyr fanteisio drwy I fyfyrio rhai o'r llyfrau canlynol: 'Xlawlyfr Elfenau Cerddoriaeth," gan Pencerdd Gwyn- edd, pris 2s 6ch., i'w gael oddirwth yr awdwr; "Y Wyddor Gerddorol," gan John Curwen, yn Gymraeg, pris 3s 6ch., "Text Book of Har- mcny," gan Geo. Oakley, Mas. Bac., Cantab., pris 3s; "Text Book of Conuterpoint," 28; "Student's Musical History," Is.; "Manual of Orchestration, 2s; y pump olaf i'w cael gan C Curwen and Sons, 8 and 9, Warwick Lane, London, B.C.; ICBywgraftlaetb Cerddorion Cy- mreig," gan M. O. Jones, A.C., Treherbert; "Instrumentation," 2s (E. Prout), i'w gael gan Novello, Ewer, and Co., London. Gellir ateb gofyniadau yn Gymraeg neu yn Saesneg. Arholwyr: -Urdd Bardd. Berw, Cadfan, a Phedrog; Urdd Ofydd, Y Proffeswr Anwyl. M.A. (Iorwerth Anwyl), Ceulanydd, a Gwyn- edd; Urddau Cerddorol, Mr J. T. Rees, Mas. Bac., Bow street; a Mr W. J. Williams (Gwi- lym Alaw), G. and L., T.S.C., Caemarfon. Am fanylion pellach anfoner at Gofiadur yr Orsedd. Eifionydd, Caernarfon. -+-
"GENINEN GWYL DEWI."
"GENINEN GWYL DEWI." Dywenydd genym ddeall fod amryw o Brif Lenorion a Beirdd ein cenedl wedi cydsynio i gyfoethogi y rhifyn arbenig hwn eto a ffrwyth en myfyrdod mewn Ysgrifau Bywgraffyddol a Beirniadol. ac hefyd ddarnau barddonol coffad- I wriaethol, o amryw enwogion Cymreicr ym- adawedig, megys Goleufryn, J. Evans (Eglwys- bach), Myfryr Emlyn, yr Archddiacon Grif- fiths, Dnm Sant, Mathetes, Michael D. Jones, T. Gee, Mynyddog, IJerber. We Jones (Uwch rif), D. S. Davies, loan Emlyn, Thomas Au- brey. Dowi Arfon, S. R.. Owen Gethin Jones. Piyse Cwmlhmfell. Rhisiart Ddu o .Wynedd, Elis Wi-n o Wyrfai, Owen Jones. B,A.. Dan Isaac Davies. B.Se. Roger Williams, Apostol Rhyddid, etc. Yn mlilitk yr 'ysgrifenwyr ar yr enwogion hp-, ceir v fath lenorion a Deon Howell (Llaw- dden), Lleurwg, Glanystwj'th, Evan Davies, Trefriw; Waldo, Gwynedd, Llyfrbryf, T. Marchant Williams, B.A.; W. Jones, A.S., Llew Llwvfo, R. Williams, F.R.H.S.; Anthro- 'pos. Berw, Tecwyn, Hugh J'ones (Harddfryn), Hywel Cernyw, D. James, Druisyn, Gwylfa, Llew Tegid, Elfyu, T. J. Humphreys, Henry Hughes. Ben Davies, Gwili, Alavon, y Dr Pan Jones, D. Silyn Evans, etc. Diau yr addefir na chafodd Cymru y falli swm o lenyddiaeth mor ddyrchofedig ac uchel. ryw, gan nifer o awduron penaf ein cenedl, am can lleied o bris ag Un Swllt.
Y PARCH JOHN ELIAS.
Y PARCH JOHN ELIAS. Gan, Mr Daniel Davies, Ton. Y mae y pwlpud Cymreig wedi cael ei frein- tio a llu mawr o bregethwyr ag oeddynt yn enwog fel areithwyr; ac o'r rhai hyny, cy- tuna agos bawb mai y Parch John Elias oedd y penaf: ynddo ef y cyrhaeddodd areithydd- iaeth gysegredig Cymru ei phwynt uchaf. Y mae yn anhawdd i rai na chawsant gyfleusdra i'w weled a'i glywed feddu ar ddirnadaeth, ond i fesur anmherffaith iawn, am nerth a dylanwad ei weinidogaeth; oblegyd nis gellir trosglwyddo yr hyn y rhagorai ef ynddo yn mhellach yn mlaen na'r oes yr oedd ef yn byw ynddi. ac nis gellir ychwaith ei drosglwyddo i gylch ehangach na chylch ei wrandawyr ei hun. Y mae rhagoriaet-h, uchel mewn areith- yddiaeth yn rhwym wrth yr areithiwr, ac nis gellir ei ddadgysylltu oddiwrtho. Hyd yn nod pan y mae y geiriau a ddefnyddid i'w cael yn gywir a digoll, y mae yn anmhosibl ail gy- nyrchu yr hyn ag oedd yn rhoddi y fath fywyd ynddynt pan y disgynent ar y cyntaf oddiar wefusau yr areithiwr. Ofer yw troi i bregethau Whitefield er oeisio rhoddi cyfrif am y dylanwadau rhyfedd oedd yn cydfyned a'u traddodiad, er y dylid cofio fod y pregeth- Rii hyny, fel y maent i'w cael yn awr mewn argraff, yn rbagori yn ddirfawr ar y cymeriad a roddir iddynt gan lawer; ac fel esiamplan o ymdreoh law-law megys a'r gwrandawyr, y maent, fe allai, heb gyffelyb iddynt. Gellir dywedyd yr un peth, i fesur, am bregethau Rowland Llangeitho,-y pregethwr mwyaf, yn ol pob hanes, a welodd Cymru mewn unrhyw oes,—y rhai, er rhagored ydynt, nid ydynt yn abl i ddangos y pregethwr ei hun ond i radd- ai tra anghyflawn. Yn wir, mynai hen wran- dawyr Llangeitho mai yr unig bregetb ar gael sydd yn dwyn delw Rowland ami yw pregeth "Evangelius" yn y "Theomemphus." Ni fyddir un amser yn mesur nerth dylanwad areithwyr mewn canghenau ereill o areithyddiaeth oddi- wrth yr hyn a leferid ganddynt. Y mae pob gair a lefarwyd gan Garrick, Kemble, a Mae, ready, i'w cael yn y darnau a draddodid gan- ddynt; ond ofer fyddai i neb geisio ail gy- nyrchu yr eeffithiau oedd yn cydfyned a'r defnydd a wnelent hwy o'r geiriau hyny. A phan y mae nid yn unig y geiriau i'w cael, ond, hefyd, yr amrywiol seiniau a'r donydd- iaetb fel y maent i'w cael mewn cyfansoddiadau cerddorol, ni ddysgwyliai neb allu teimlo yr un swyn a'r un hudoliaeth wrth glywed canu y rhai hyny gan gantorion cyffredin, ag a deiml- wyd ganddynt wrth glywed rhai o'r prif gan- torion yn eu oanu, er mai yr un geiriau fyddid yn gantt, yn yr un seiniau a chyda'r un don- yddiaeth. Y mae hyn yn wir am bregethau rhai o bregethwyr mawr Cymru; ac, yn ar- benig, y mae yn wir am bregethau y Parch John Elias; ac er fod nifer liosog o'i bregethau wedi dyfod i lawr i ni. nid yw y pregethwr ei hun wedi dyfod gyda hwy. Ond dylid cofio mal- nid ganddo ef ei hun yr ysgrifenwyd y pregethau hyn. Am bregethau Whitefield a Rowland, ysgrifenwyd y rhai hyny gan ypre- gethwyr eu hunain, a hyny er mwyn eu har- graffu ac nid i'w traddodi, yr hyn sydd yn gwneyd gwahaniaeth pwyaig. Ysgrifenwyd pregethau cyhoeddedig Elias gan ereill: ac yr oedd ef wedi marw cyn iddynt gael eu cy- hoeddi, oddieithr yr ycbydig nifer a gyhoedd- wyd yn "Y Pregethwr;" ac am yr ychydig flyny, dysgrifir hwy fel "pylwedd" pregethau, y rhai a ysgrifenwyd gan rywrai wrth en gwrando; ac mae yn hawdd genym gredu mai gorchwyl caled iawn oedd ceisio ysgrifenn hyn yn nod "sylwedd" pregethau Elias pan fyddai ef yn eu pregethu, gan mor danbaid y gwnai hyny. Addefai ysgrifenydd mor fedrus a'r Parch Ebenezer Richard, ddarfod iddo ef un- waith, mewn Sasiwn yn y Deheudir, fethu cofnodi sylwadau Mr Charles, o Gaerfyrddin, ar HolLwybodaeth Duw, er mai mewn cyfar- fod anghyhoedd, mewn Society, y gwnefc* hwy,, a hyny yn null araf a thawel y gwr mawr hwnw; ond y fath oedd godidawgrwydd y drychfeddyliau a draethid fel nas gallai Mr Richard eu gosod i lawr ar bapyr. Dywedai James Melville am dano ei hun, pan yn efryd- ydd n Mhrifathrofa St. Andrew's, yr arferai fv; • v Sabbothau i wrando John Knox yn pregf iiu; a byddai yn cymeryd i lawr y bre- geth; "but," moddai, "when he entered on application, he made me so to shiver and tremble that I could not hold my pen to write. Clywsom rai yn dywedyd am bregethau Elias, nad ydynt o ran eu cynllun nac o ran eu cyn- wys yn gyfartal i bregethau rhai pregethwyr enwog ereill: gall byny fod yn gywir; ac eto, en bod yn anghydmarol pan yn cael eu tra- ddodi ganddo ef. A gadael allan o'r cyfrif yr arddeliad dwyfol amlwg oedd yn cydfyned a'i bregethu, yr oodd y tan oedd yn ysbryd y pre- gethwr ei hun yn poethi «i ymadroddion ac yn tanio y gwrandawyr, a byddai mwy o feddwl yn cael ei wthio i'w eiriau, pan oeddynt yn y dymheredd bono, nag y mae yn bosibl i neb ganfod ynddynt wrth eu darllen yn awr. Ond nid yw y pregethau wedi eu trosglwyddo i ni fe! y cawsant eu llefaru; y mae y rhai y cyf- etriwydatynt yn barod-y pregethau hyny a gyhoeddwyd yn "Y Pregethwr," yn rhy an- nghyflawn-Wd ydynt ond damau angbysyllt- iol, wedi eu hysgrifenu yn fras, fel nas gaÍ1wn gael syniad iawn am gynwys y pregethau yn eu cyflawndef. Rhoddid mwy o bwys gan ys- grifenwyr pregethau, yn yr adeg hono, ar ran- iad&u y bregeth-"y penau," ac ar osodiadau cyffredin, sych, nag a roddid ar gydmariaeth- au byw ac ar ddrychfeddyliau dysglaer, neu, yn hytraeh, feallai mai tybied yr oeddynt mai y rhanau mwyaf sych or pregethau oedd i'w hysgrifenu; oblegyd y rhaniadau, a sylwadau cyffredin yn nglyn a hwy, oedd yr hyn a ysg. rifcnid y rhan fynychaf; ond y sylwadau mwyaf byw a gwresog fyddai yn destun ym- ddyddan rhwng y gwrandawyr wrth adolgu y pregethau a'u hail-adrodd Am y pregethau ereill o'i eiddo gyhoeddwyd y mae yn amlwg fod yr ysgrifenydd, er yn proffesu eu hysgrif- enu wrth eu gwrando, yn cyflawni yr hyn oedd wedi ei ysgrifenu yn y gynulleidfa o'i gof ac o'i fcddwl -ei hun; oblegyd y mac yn dra sior, am lawer o frawddegau llac a masw a geir ynddynt, na siaradwyd hwy erioedlyn y dull hwnw gan un oedd yn feistr y hnulleidfa., Ond y mae yn bosibl y byddai sylwadau sydd yi. ymddangos i ni yn oer a difywyd, yn cael e'l teimlo yn dra gwahanol pan deddynt yn dyfod oddiwrth y pregethwr. Arferai Dr Guthrie ddweyd fod y modd y siaredir i'r pwnc, yr hyn yw y pylor i'r belen,—"the man- ner is to the matter, as the powder is to the ball." Y-mw gwirioneddau syml a chyffredin, yn fynych, pan yn cael eu traddodi gan areith- iwr 0 radd uebel, yn cynyrchu effeithiaa an. ng-hreadawy ym mron. Ac onid yw symledd ac eglurder yn hanfodol i'r areithyddiaetl1 nchaf? Fel y mae y cantorion goreu yn ym- diochu tori pob sill a gair a genir ganddynt, yn glir a chroew, felly hefyd y mae yr areith- wyr penaf yn defnyddio yr iaith a'r meddyliau mwyaf cyfaddas i ddeall a gwybodcieth eu g randawyr. Byddai unrhyw ymgais at ym- g wreinio, neu at fod yn ddwfn a phell. yn rhoddi gv.aiih i ddirnadaeth y gwrandawyr, ac, felly, yn dyrysu eu sylw ac yn lladd dylan- wad yr areithiwr. Medrai Macready gynhyrfu miloedd ar unwaith yn unig trwy ei ddull yn dweyd y geiriau, "To-morrow and to mor- row. Mor syml, mor gyffredin yn wir, yw areithiau dirwestol Father Mathew mewn ar- graff, ond mor fawr oedd eu dylanwad ar y gvrandawyr! Pwy cldyehymygai wrth eu darllen yn awr ddarfod i'r rhai hyny wneyd yr Iwerddon fel crochan berwedig unwaith, ac iddynt fod yn foddion i gyfnewid cymeriad cenedl gyfan am un tymhor. Cymaint oedd eu dylanwad fel yr ymdyrai yr holl boblogaeth pol dosbarth a sefyllfa, ar ol yr areitbiwr, nes llenwi y prif-ffyrdd i'r fath raddau fel y dyg- wyd achwyniad yn ei erbvn yn Senedd Prydain Fawr ei fod yn dyrysu trafnidiaeth y wlad; a y hysbysid ar y pryd fod y "RojHd Mail" oedd yn rhedeg rhwng Dublin a Cork wedi cael ei rwystro ychydig cyn hyny, a'i gadw yn ei un- fan am agos haner diwrnod, gan faint y dorf oedd yn ymdyru ar ol yr areithiwr: ac eto, gellir darllen yr areithiau hyny yn awr yn J ddigon didaro. Meddylier am Masillon yn pre- gethu yn Notre Dame. yn ngwasanaeth cIadd- edigaeth Louis XIV.HLewis Fawr." Ar ol darnen ei destyn, "Wele, mi a aethum yn fpwr," y mae yn sefydln ei olwg ar yr arch oedd yn cvnwys srweddillion y brenin ymad- awedig. Ar ot sefvIl yn fud am envd, y mae yr tori y dystawrwvdd; a'r frawddeg gyntaf a lefarodd oedd, "Duw yn tmig sydd fawr;" brawddeg syml, yn cynwys gwirionedd eelur a cbvnefin, ond pan lefarwyd hi gan Massillon. cynhvxfwvd y eynxilleidfa fwyaf urdda^ol a mwyaf diwvlliedier allasai Ewrob ddangos ar y pryd, fel nas salient eistedd: cododd pawb ar p" traed. ao vr oedd yr olwg gvffrous oedd aMlvnt yn profi mor ddwfn yr oedd eu medd- yliau wedi cael eu cyfnhyfru gan areithiwr CristionCgol mwyaf yr oes hono.— Opr "Geninen."
Cilfynydd Football Clab.
Cilfynydd Football Clab. SUCCESSFUL SMOKER. At the Cilfynydd Inn (the head-quarters of the team) on Wednesday evening, a very suc- cessful smoking concert was held in aid of the funds of the Cilfynydd Football Club. Dr A. LI. Jones (chairman of the Club's commit- tee), presided. There were over 200 present, including several football friends and enthu- siasts from Pontypridd and Abercynon. Mr Ack Llewelyn (Welsh Football Union) proposed "Success to the Team." In his re- marks he emphasised the need of footballers in general playing the game for the love of play, with the national desire tor emulation and sue, cess, and not for the sake of professionalism. So long as players did not lend themselves to professionalism, the game would live in the affection of the country as a national pastime. He was glad to find such a pleasing record with Cilfynydd team, and tmsted they would con- tinue to add to it before the end of the season. As they all knew, he took an intense interest in the game, and he wished to remind them that he came there that evening to enjoy him- self and not for speech-making. He much preferred being in the "scrum* 'to having to deliver anything like a speech. At the same time if he could do anything to help them they might command his services. He would be pleased at any time when not already engaged tt referee for them. (Hear, hear). Mr J. Clark (vice-captain) in a few well-chosen words, thanked Mr Llewelyn for coming amongst them, and especially for the remarks he ex- pressed in reference to the team. He also wished to tender to him the thanks of the team for his kind offer to act as referee. Mr W. H. Watkin (vice-president of com- mittee) in proposing a vote of thanks to the Dr for presiding, spoke of the indebtedness of the committee and the team to him for the manner in which ho had conducted not only that smoker, but for the constant attention, unflagging energy, the enthusiasm, and hard work be had thrown into the duties. He might say without fear of contradiction that the pre- sent highly gratifying position of the Cilfynydd Football Club was due fb a great measure to the admirable generalAip displayed by the Dr. He hoped that next year would shew a still finer record than this, and if they; had Dr Jones at the helm he feared not the result. He asked them to drink "Health and Prosperi- ty to Dr Jones." (Cheers, and Tor he's a jolly good f-eitovrii. Dr A. Lt Jones, in re- sponding, thanked the oompany for the hearty manner in which the toast of his health had been received. It gave him great pleasure tie be connected with such a promising, and sue. cessful team. He was also much gratified to see Mr Ack Llewelyn and friends from Ponty- pridd and Abercynon testifying to thcir, good feeling towards football ÍJI the district. He thanked Mr Wat kins for his kind remarks, although he thought them much too flattering. Being an old footballer, he could not do other- wise than always back it up. A vote of thanks was accorded to the visitors and those gentlemen who had rendered such valuable services towards the success of the evening in contributing songs, solos, etc. Great praise is due to Mr T. J. Rees for the able manner in which he arranged the excellent programme of music for the evening. The following gentlemen acquitted themselves in a manner which left nothing to be desired: — Messrs J. O'Neill, Dan Lewis, Arthur Jones, Frank Boulton, Phillips (secretary to Ponty- pridd Reserves), Robert Roberts, Alec Rich- aoos, Master Willie Evans, David Phillips, Aaron Meredith, and John Richards (violin). Mr Mayberry Thomas accompanied in his usual unassuming, but masterly, manner. The singing of the Welsh National Anthem by Mr D. H. Harris, and "God Save the Queen," brought to a close one of the plea- test and most enjoyable recreative even- ings held in Cilfynydd.
Advertising
N (I grounds in Symington's Edinburgh Coffee Essence- I Always of one standard I quality. Pure and strong. Prow Grocers everywhere. I 4436 I M R. D E S M A N E, DISEASE SPECIALIST 23, STATION "rElIRACF, PONIYPLIIDD (Opposite Upner Entrance to Taff Station. First Shop above Railway Bridge). All day Saturdays and Wednesdays, and until noon ether days. Branch Dispensaries:—18, HIGH STREET FER\TTlArif tu A o r- s -tn 7.30 p.m. 11, TERRACE, CARDIFF. Thursdays, 2 until 8. N.R-Ladies or Gf'ntlf'mf'l1 may conSI:Jlt me on any Complaint or Disease and if I cure I will say so at once, but if I say Wonderful cures after ..f Pisces have received my treatment wtth the greatest success. A CI IONS SPEAK LOUDER THAN WORDS During the last twelve months 1,946 were successfully treated for DEAFNESS AND W E 4 K F YF^ ADVICE AND CONSULTATION ENTIRELY FREE DAILY at 23 STATrnv a -V 8tT riT™ not be afraid FEMALES' } ^SMANE attends in Special Cases (when desired). FEMALES! j Her Special Preparation should be known to all. 4414 ,TEETH! THE ECONOMIC DENTAL CO., (Late Mr Henry Pearson. Surgeon Dentist), 192. OOWBRIDGE ROAD, CANTON, CARDIFF 10 minutes run by tram from Taff Station. ARTIFICIAL TEETH. A Complete Set from 21s. PAINLESS DENTISTRY. Teeth Extracted by Gas, 3s. 6d., also by Rther, Cocaine, Ac, (administered hy a Doctor of Dental Snrgery). Decayed Teeth Stopped (Painlesslv) with gold. amalgam, and other fillings, from 2a. 6d., rhus pre- serving for use and mastication Teeth that are other- wise needlessly extracted. 4488 Train fare allowance to country patients SPECIAL NOTICE. PIESOLD'S MINERS iCl ls. WATCH. Guaranteed for two years. Correct time- keepers. Bee. value for the money. M. E. PIE-OLO, WATCHMAKER and JEWELLER, 187, YSTRAD ROAD, P ENTIRE. Repairs of Watches, Clocks, Jewellery, &c., done on the premises by skilled workmen. P.S.-Shortly removing to Mr David Bowen's premises, two doors above. 4530 ESTABLISHED 15 1836. FOR THE PROTECTION OF TRADE. STUBBS' MERCANTILE OFFICES I (STUBBS' Ltd.), 42, GRESHAM ST., LONDON, E.C. Subscribers, by obtaining timely Information, through THE STATUS ENQUIRY DEPARTMENT, MAT AVOID MAKING BAD DEBTS. 1VIAY TlLuum SHOULD BKAB STUBBS' WEEKLY GAZETTE, With which ia issued a Supplement, containing LISTS OF CREDITORS VKOXB iU THB IMPORTANT F-LILL-RU. THE COMMERCIAL REGISTERS OONTAM MORS THAJT OT NINE MILLION ENTRIES. DEBTS RECOVERED PROMPTLY AMD BKKITTKD TO SUBSCRIBERS On TUESDAY and FRIDAY in each Week. BRANCHES at SWANSEA, CARDIFF, Aber- deen. Birmingham, Blackburn, Bradford. Brighton, Bristol. Belfast, Cork. Croydon, Dublin, Dundee, Edinburgh, Exeter, Glasgow, Hull, Leeds, Leicester, Liverpool, London (Weet Bod), Manchester, Newcastle. Norwich. Nottingham, Ply- mouth, Portsmouth, Sheffield, Southampton. Sun- derland. SUB oFriczs.-C&mWdge, Derby, Dumfries, Gloucester, Greenock, Grimsby, Halifax, Hanley, Huddersfield, Inverness, Ipswich, Limerick, London- derry, Middlesboro', Newport (Mon.), Northampton, Oxford, Perth. Preston, Beading, Stockton-on-Tees, Torquay, Walsall, Waterford, Wolverhampton, Worcester, York. TxRm&-el is, ItJ 2* t3 31. a Be, according to requirements. PaosPECTuS forwarded on application to any of the above Offices 3077 THE BEST FAMILY MEDICINE. (JEORGK'S WIND 13ILM A purely VEGETABLE PILL, containing no mineral, mercury, or any poisonous Substance whatever. The Best Remedy for Indigestion, Wind, Pain and Spasms at the Stomach, Dizziness or Swim-g ming in the Head, Pains in the Head, Pains in Back and Bowels, Gravel, Constipation. Palpita- tion of the Heart, Want of Appetite, Fullness after Meals, Bilious and Liver Complaints, Sick Headaches, Flushing of Heat, Purifying the Blood, fee., &c. Write at once for a box price 9. By post lO^d, Prepared only by DAVID GEORGE, M.R.P.S., .), Llewellyn Street, Pentre, 4464 As at 25, Church Street, Ton-Pentre. LADIES "1," MADAME FRAIN'S WORLD RENOWNED REMEDIES. At 4/6 Post Free. For Ladies' Ailments & Irregularities. GUARANTEED to have the largest sale in the Kingdom, and certified by one of the leading public analysts to contain nothing injurious. The most delicate can take them. Established for many years at the present address. The remedies have stood the test of nearly a century, and are guaranteed to be perfectly harmless. Consultations free daily. Don't suffer any longer. Write to MADAME FRAIN, The Medical Institute, la, Hacknev Road, London, N.E. (Opposite Shomlitch Church1. Wife's Practical Guide, contain- ing a store of information to health will be forwarded post free onapplication Testimonials are being received daily. 4554 I PRINTING of all kinds, LETTERPRESS and LITHOGRAPH IC, done promptly at the GLAMOBGAN FBBB Pimss Office. > The Parcel* post affording great facilities for rapid trans- mission of parcels, the Management will hence forth avail themselves of it to forward parcels of circulars, &c., to their many country customers. Orders executed by ir;vum >■>< I post when so required j \ilUl{GE'S PILli A f' RA VEl-i PI1;1. A MARVELLOUS REMEDY IT IS MORE THAN GOLD TO ME. IT SAVED MY LIFE. If you suffer Pain in the Back or Loins or between the shoulders, this remedy N/ R_» C- NT T V effectually move it. (rEOJiGE S PILE If you are troubled with Irritation of the Bladder, Suppression and Retention AND the Water, Stone, or Gravel, the only SAFE AND EFFECTUAL R&MKDY ever D x> A VT7T VTT 7 offeree to the World is GBORGK'S PILE AND GRAVKL PILLS. rJSJj a if the Water is High Coloured, Thick, and depositing much Sediment, lose no time, procure a Box of GEORGB'6 PILLS, and \'ou will soou be RIGHT again. GEORGE'S your Kidneys and Liver are sluggish and out of order, this Remedy will T\J T T? A TO 7> gently stimulate these important organs, open up their clogged passages, and rlJjJS Ajyjj promote the secretion of healthy bile and other rital fluids. GRA VEL If you are a martyr to Indigestion, Biliousness, and Constipation, you have a JTJR T & 8URK in GKORGK'S PILLS. If you suffer from any Bowel disorder, such as Piles, Constipation, Flatulence. Colic, you have here a REMEDY you can always rely upon. if ou suffer from Palpitation, ard are afraid that your Heart is affected, you will find these pills an EFFECTUAL REMEDY. GBO.RG-US If you suffer from Headache and Giddiness GEORGE'S PILLS will remove PILE A ND these pains sooner than any other known madicine. x> A rrvT T>T7 1 ft ftDABnDvnrA pain after Eating, and feel Drowsy and Listless, one dose of GRA. VEL PlJjltO GEORGE'S PILLS will act like a charm. If your Food turns Sour and rises into the mouth, a few doses of this REMEDY will make your troubles a thing of the past. If you feel NervouB, Excitable, and Low Spirited a perfect ANTIDOTE will GEORGE'S PILE be found in GEORGE'S PILLS A %TT» A T7-R<T y°u have a disagreeable Taste in the mouth, a single dose of GBORGK'S AAiL) <xJCA VEL PILE AND GRAVEL PILLS at bedtime will clear the tongue before the dawn PILLS of another day. ( !J If Sleep fails to give you Rest, try GEORGB'S PILLS. They will make your bed easy, sleep refreshing, and revive your strength. If you feel unfit for Exertion, Weak and Limp, this REMEDY will restore your GEORGE'S Energy and Ssrength, and will make labour and exercise the enjoyment of P7 t tji If you are troubled with Nausea and Vomiting at the thought of eating, a Box of GBOBGE'S PILLS will make your Meat and Drink both Savoury and AFFFTL P^a8ant- If your Blood is impure, it will keep open all the important outlets of the /jpi VP! body, and thus give free exit to all Gross Humours, and no Blood Impnritiea will be seen bursting through the Skin in Pimples, Blotches, Sores or Boils. PTLTS In thousands of cases it has removed from the Blood, root and branch, Rheu- A. matic. Scorbutic, Scrofulous taints that have defied all other Remedies. If you have a tendency to Dropsical Swellings, this Remedy, by its action "*— upon the Kidneys and Skin, will soon bring relief. !»/-»-r>n et o have Difficulty of Breathing, this Remedy will prove a friend to you GE UJCfjtJya in the hour of need. It will change your constant ailing to Freedom from Pain. PiLE It will change the sallow complexion to the Bloom of Health. -XT7-J It will change your sickliness to Vigour; your langour to Activity; and your •1 jy JJ general debility to firmness of sinew and muscle. GRAVEL It is Aperient, and therefore removes Constipation. It is Antibilious. and pfT j o therefore, correct all the Irregularities of the Liver. It is Diuretic, and rijjiuiy will, therefore, keep open the water passages. It is Tonic, and will, therefore, five tone and vigour to the Digestive Organs. It is Blood-Purifying and Nerve- treagthening it is therefore, ALL YOU WANT. riEO.RGBIS f-1LE Three Forms of this Vegetable Remedy AND No. I.-GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS. G RA VEL SILLS No. 2.-GBORGWS GRAVEL PILLS. No. 3.-GBOKGE'S PILLS FOR THE PILES. THESE WORLD KENOWNED PILLS ARE SOLD EVERYWHERF, IN BOXES, Ir, lid AND 2s 9d EACH. Proprietor: J E. GEORGE, M.R.P.S., HIRWAIN, GLAM. The Register-General's return 4(ir the year I shows that a third of the deaths were SSTISS DOUGHS k COLDS. Many thousands of persons die annually from neglected Colds, therefore before it J, reaches the Lungs obtain a bottle of Mr CULB'S COUGH LINCTUS Q J < and so avoid all DANGER j 0 (RULE'S COUGH LINCTUS Has been proved beyond doubt to be a safe and speedy cure for COUUHs, COLDS, ASTHMA. BRONCHITIS, INFLUENZA. DIFFICULTY OF BREATHING, SORB THROAT and all AFFECTIONS of the CKKST, THROAT and LUNGS. In the most distress- ing cases a single dose affords instant relief, and by continuing its use a cure ie speedily effected. A dose at bed-time will ensure a good night's rest. The soothing properties of this remedy are unsurpassed by aDy other Medicine yet produced. Sold in Bottles, lIlt Mzefor lOid. PREPARED ONLY BY OLIVER DAVIES (Late Cule), Dispensing and Family Chemist, MILL ST., PONTYPRIDD. IMPORTANT TESTIMONIALS. Mr Edwin Wilks, 65, Robert street, Ynysybwl, April 26th, 1897, writes :—Been suffering during the last eighteen months with coutirual coughing, owing to Bronchitis and Asthma, and could not obtain one night's rest. Tried numerous preparations, but no better. One dose of Cule's Cough T.inctus gave me rest and have not tost one hour's sleep aince. I can confidently recommend it to all sufferers. Mrs Elizabeth Williams, Lower Castle, YorkhiH, Hereford, writes Would you kindly send by return of post a battle of your Linctus. I have enclosed stamps, l. I have recommended it to several of my friends, and it seems to do great good. Mr George Lueas, writes -Driving the brakes in all kinds of weather I am subjected to Coughs, Colds, &c., and at times have suffered a good deal from Tightness across the Chest, so that I could scarcely breathe. Having tried -many remedies to obtain re- lief in vain, I was induced to try your Linctus, and I am pleased to inform you that the result was ex- tremely gratifying, being quite cured. I can there- fore conscientiously recommend your Cough Linctus, and shall feel great pleasure in confirming this testi- mony. Mr Thomas Morgan, Gwernygerwn, Treforest, writes I have great pleasure in bearing testimony to your Cough Linctus. It has been invaluable to me and gave great benefit. I am truly grateful. LOCAL AGENTS. Mr J. W. RICHARDS, Chemist, Llwynypia. Mr 3. BURGESS, Chemist, Ferndale. Mr D. W. DAVIBS, Chemist, Perth and Ynyshir. 4449 MADAME DB b hi A N B'S SPECIAL FEMALE PREPARATION "FEARLESS." THE above Preparation, now named FEAB- IJESS," has been sold with the greatest success in South Wales since 1892. It is pre- pared to meet all cases at 2s 9d, 4s 6d, and 108 per Bottle. In sending kindly use your own judgment and state which you desire, and I will send off immediately, carriage paid. If ALL OTHERS have been USELESS, do not despair, as "FEARLESS" will relieve after others fail. Actions speak Louder than Words.r This is proved by the great successes that are daily taking place. N.B.—See that the Govern- ment Stamp is affixed to every Bottle none are my Special Female Preparation without Do not delay, but write at once to MADAME DESMANE. 23, Station Terrace, Pontypridd (opposite upper entrance to Taff Station). Attendance Daily. Advice FRBB and strictly private. 4289 IMPORTANT TO LADIES. Valuable and Never-failing Remedies for aJI Irregularities and Obstructions, howpver ob- stinate or longstanding, and nevor fail to brng about the desired effect, as testified to bj hundreds of east's; it is without parallel in medical sCIPIICe; avuid useless pills has ;saved thousands t rouhie, illness and expeuse. Stamped >niveU>p- for Price List. Numerous testimonial*; the only effectual i '-m!jdy on eirtii.-A. DAMAIL Pox 432 Lan^dale. VV»ltbam«tow. London. 45(18 CAERPHILLY AND DISTRICT BILL- POSTING. BEST Hoardings in the district. Contracts made witn -<ny town in the United King- Circulars i'i«.r.iibuted promptly and care- fully. For terms, &c., apply to H. ENOCH, 'I CaSTLE-SQUARE, CAERPHILLY. 2496 zz EVERY MAN BUFFERING from NERVOUS and PHYSICAL DEBILITY should send tor a valuable pamphlet explaining how all nervous and organic deraacemenfci may be suooeesfully treated without stomach media- tion. The method is easy and pleasant, and will effoet a perfect and permanent cure. Sent sealed, Post Free. Address- B. NORTON, 59 & ty\ Chancery Lane, London, W.G, Established 30 Years. 4086 MAN-LY IEN. Why suffer the pains and misery caused by Nervorm- ness, Prematnre Exhaustion, and Wasting Wea&nesa ? Send for my book, which shows how every man, young and old, can be thoroughly and quickly cured! without STOMACH MKDICINB or KLBCTBICIT*. Specimens of letters received, and guamnteed genuine I cannot find words to express how Lbanktul I &lD. I used to think I never would get cured. I wish I had seen your advertisement at first, I should hava saved many pounds.—G.F.M." I have carried out veur instructions, and am now perfectly well. -J.-F. Book sent sealed, post free, for two stamps. J. LTULUH, KH3, Gu. UirSSKXa. TTTHMBT, T/owiwm W.O. Send at once and be cured, 1 Years* Continuous Success 4362 CHILD R E N'S H A I R A HA&OST'B CLEANSES. ▼ DBS TROYS NITS, ftc., and MAlfHH CHILDREN'S HAIR GROW BEAUTI- FUL, CUBLY, SOFT fc STRONG. A lady HFjA writes: '• I have used HAGON'S Cleanser BKl for the last-10 years for my girts, and they now hare Baautiful GOLDKS HA IS In great abundance." Sold by most Chemista, and any Chemiet will obtain it if asked, FUL, CURLY, SOFT t STRONG. A lady HFjA writes: '• I have used HAGON'S Cleanser BKl for the last-10 years for my girts, and they now hare Baautiful GOLDKS HA IS In great abundance." Sold by most Chemista, and any Chemiet will obtain it if asked, but Insist on HASON'S nothing else will do the work. 6d. Bottles, post. free id, 2 for Is. id. "J 4280] Sole Maker RAGON, Chemist, CAKDOT ROYAL 1,0 TOWLE'8 PSSSL"PILLS FOR FEMALES QUICKLY CORRECT ALL IRREGULARITIES, REMOVE ALL OBSTRUCTIONS, and retin-e 0.. distressing symptoms M prevalent with the sex. Boxes, llli and 2/9 (the latter contains three times the quantity), of all Chemists, or will \>e sent anywbere, on receipt of 15 or 34 stamps, by toe Maker-E. T. TOWLE, Cucmist, Not- tingham. [4283] Beware of Imitations, injurious and worthless. W OMFN'S AILMENTS. IRRBGULABITIBs, Ac,—A Lady, having tried la JL vain avery advertised remedy, has at last din- oovwed a Simple Cure, which win act in a few honij, no matter how stubborn the cam Bona-fide sufferers ean get ft FBKK or CHABOI by enclosing stamped envelope. Don't experiment with Worthless PiQo, Mixtures, Cones, and other injurious nostrums. Write at once with foil HOPS AJTD COXFIDKVO* •» IIn O. ST. CLAIR, 46. Southampton Building Chancery Lane. London 4601 For MORTON'S Original For Females only. | BENEDICT PILLS, Females only. THOUSANDS of Testimonials have been received from all parts. Females of all ages should take them, as they at once remove all obstructions, at matter how obstinate, or from whatever cause arising. In boxes, 7id 1.3id., and 2s. M.; sent post free, under cover. Id. extra, direct by the Proprietor, G. D. HORTON, Chemist (from the Birmingham Lying- in Hospital). Aston Road North, Aston, Birminghazi or from my -Agent, Mr O. Davies, Chemist, MIS Street, Pontypridd and District. Cannot be nyt from other chemists. N.B. — None genuine unless bearing Q. D. HORTON in red letters across each label. Letters answered free. 4433 HORION'S I X.L. PILLS are guaranteed to cure Priva e Cases, Discharges, and Com- plications of the Urinary and Sexual Organs, in either sex. whether acquired or constitutional, also gravel and pains in the back; warranted free from mercury. Sold in boxes, 4s. each. Sent post free by the propretor, G. D. HORTON, M P.S. (from the Birmingham General Hospital), 68, Aston Road Ndrto, Birmingham. Advice and Letters AnBwerpd Free. Have never been known to fail. Sole Agent for Pontypridd and District Mr O. DAVIES, Chemist. Mill street.. 4-122 A PARABLE! And it came to pass that after he had advertised his goods there cam e unto him great mu lti- tud es from all the regi on rou nd about and did bay of him. And when his competit ors saw it they marvelled amo ng th emselves, saying, "How be it that this man is busy, wh ile we loaf about our doors ?" And he sp ake unto them, saying, "Ver ily, verily, I say unto you, ia this fact nge of push anu bustle, it is easier for a camel to potpr the eye of a needle than for a business man to prosper and flouris ut, ad ver- )0+ t < ing in the ipites PMSSt