Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
MEWN UNDEB | MAE NERTH. Undeb Cyadeithasau Diwglliadol Gymreig Llundain. -f'r- Tymhor 1906-07. 'r- Uywydd HOWELL J. WILLIAMS, Ysw., Y.H. CYNHELIR Gyfarfod Terfynol yr Undeb YN JEWIN, NOS SADWRN, MAWRTH 16,1907, Y LLYWYDD YN Y GADAIR. Traddodir Anerchiad gan DR. T. J. MACNAMARA, A.S. Datgenir yn ystod y Cyfarfod gan Miss GWLADYS ROBERTS a Mr. R. FESTYN DAVIES. Cyfeilydd Mr. WALTER HUGHES. Danteithion o 6.30 hyd 7.45. Y Cyfarfod am 8. Tocynau-Swllt yr un-i'w cael gan Ysgrifenyddion y gwahanol Gymdeithasau, neu gan Ysgrifenyddion yr Undeb ARTHUR E. ROWLANDS, 89, Iffiey Road, Hammersmith, W. R. PIERCE JONES, 27, Argyle Street, W. NEW TOWN HALL, WOOLWICH. The Eighth Annual Welsb. Cocert.. (On behalf of "Bethel" Welsh Congregational Church, Woolwich), will be given in above Hall ON THURSDAY, MARCH 7th, 1907, under distinguished patronage, By the following eminent Artistes Soprano Miss EDITH EVANS Contralto Miss GWLDYS ROBERTS Tenor Mr. THOMAS THOMAS Baritone Mr. DAVID EVANS Harpist Mr. FRED BARKER TRE LONDON WELSH MALE VOICE CHOIR. Conductor—Mr. Merlin Morgan. Accompanist and Solo Pianist, MR. MERLIN MORGAN Chairman W H. LEWIS, Esq. Doors open at 7.30 p.m.; to commence at 8 p.m. Dress Circle (numbered and reserved), 4/ Area and Balcony (reserved), 3/ Front Seats, 2/ a limited number of 1/-seats. Tickets may be had of either of the Secretaries—R. G. THOMAS, 3, Dallus Road, and L. Griffiths, 1, Wrottesley Road, Pluinstead, also W. H. Lewis, Esq., London and Provincial Bank, Ltd., Woolwich. a-xjnsrisrsi^sBXJ^Y, VT- '-¿ -r-r- A GRAND mnimiii EISTEDDFOD N will be held at the CONGREGATIONAL CHURC, GUNNERSBURY, ON THURSDAY, MARCH 21. 104 Guinea Prizes for Solos, &e. mu Programmes may be obtained on receipt of lid. stamps from 2 MR. A. MONTGOMERY, 9, Dorset Koad, S. Ealing. UNIVERSITY COLLEGE OF WALES, ABERYSTWYTH. (One of the Constituent Colleges of the University of Wales) President-The Riglil Hon. LORD RENDEL. Principal-To F. ROBERTS, M.A. (Oxon.), Ll.D. (Vict.). The next Session begins on October 1st, 1907. Students are prepared for Degrees in Arts, Science (including the applied Science of Agriculture), Law and Music. Sessional Composition Fee, XIO, with additional Laboratory Fees for Science Students. Registration Fee Xl. Men Students reside in Registered lodgings in the town, or at the Men's Hostel. Warden: Prof. J. W. Marshall, M.A. Women Stu- dents reside in the Alexandra Hall of Residence for Women. For full particulars respecting the General Arts and Science Departments, the Law, Agriculture, and Day Training Departments, the Department for the Training of Secondary Teachers, and the Hostels, apply to J. H. DAVIES, M.A., Registrar. Undeb Dirwestol Rfercljed Cymreig Llandaio. CASTLE STREET WELSH BAPTIST CHAPEL. A PUBLIC TEMPERANCE DEMONSTRATION will be held at the above place ON WEDNESDAY, MARCH 6th, 1907, The President, Mrs. D. LLOYD-GEORGE, in the Chair. Speakers— Mr. BRACE, M.P., and others. Artistes— Miss Dilys Jones. Mr. David Evans, R.A.M. Elocutionist- Mrs. D. O. Evans. Meeting to commence at 8 p.m. A hearty welcome to all.
Gwvl Dewi.
Gwvl Dewi. Wele ni eto yn dathlu coffa nawdd sant cenedl y Cymry. Mae hyn yn hen arferiad, bellach, ac er yr edrychir arno gan rai fel ffrwyth ofergoeledd y dyddiau gynt, y mae'n gymorth i ereill i adnewyddu eu cyfamod a'u cenedlaetholdeb. Yr ydym ni, sydd ar grwydr o'n gwlad, yn cadw yr arferiad gyda mwy o bybyrwch, feallai, na'r bobl gartref, a dyna'r rheswm paham y codir gwladgarwyr mor selog ymysg Cymry'r ddinas. Nid yw hyn yn beth newydd chwaith. Yn y cof- nodion cyntaf sydd gennym am sefydliadau Cymreig yn Llundain, neu am fasnachwyr Cymreig oeddent yn trigo yma cyn dyddiau'r newyddiadur a'r misolyn, y mae hanes am eu sel dros gadwraeth Gwyl Dewi. Gwisgid y geninen ganddynt ar y laf o Fawrth, a chynhelid gwleddoedd cyn bod son am Gymry Fydd, a chymdeithasau byr-arhosol y dyddiau hyn. Nid peth diweddar yw cariad y Cymro at ei wlad. Myn ddangos ei hun ym mhob oes, ac un o'r ffurfiau mwyaf cydnaws a'i ddysgeidiaeth ac a'i draddodiadau yw gwisgo'r geninen ar Ddydd Gwyl Dewi er mwyn eadw ei Gymreigiaeth, yr bur a gloyw am un dydd o'r flwyddyn yn ei hanes. Boed i ddathliadau'r wyl eleni ychwanegu at nifer y rhai a garant yr Hen Wlad, ac na ddeued anglod iddi byth trwy frad yr un o wehelyth y creadur hwnnw a ddisgrifiwyd mor fyw yn un o gerddi yr hen Glan y Gors. EMYN AR DDYGWYL DEWI SANT. 0 Arglwydd lor ein tadau, Mewn gorfoleddus hwyl, Neshawn a, pher ganiadau, Fel tyrfa'n cadw gwyl. Ein llinyn a ddisgynodd Mewn etifeddiaeth fras, A'r nefoedd a'n dilynodd, Drwy oesedd Cred, a. gras. Os dig oedd gwedd y gelyn 0 weld ein newydd fri. Os mynnai fathru r delyn A ganai salm i Ti. Cyfodaist nawdd i'th lannau Ym mhroffwyd min y mor A dal mae'r tynion dannau I ganu mawl yr lor. 0 Arglwydd lor ein tadau, Na wrthod fawl dy blant Am linach o genhadau Ddilynodd Ddewi Sant. A'r newydd ddydd ddanghoso Ein Duw fy Nghymru'n ben A'th harddwch a arhoso, lor da, ar Walia Wen. Gwilí. Y Geninen. Ond ai'r Geninen yw arwyddlun Cymru ? Y mae hon wedi ei chysylltu a Chymru er oesau lawer, a gwisgir hi mewn coffa am wroldeb y dyddiau gynt gennym ar Ddydd Gwyl Dewi. Mae traddodiadau lawer i'w cael yn egluro paham y gwisgir y Geninen, ond y mae'r pwnc heb erioed ei benderfynu i sicrwydd. Mor ansier, yn wir, yw seiliau ein cred dros roddi'r fath safle i'r Geninen fel y mae ysgolorion diweddar yn ameu a'i hi ddylid ei gwisgo. Mewn papur a ddarllenwyd ger bron y Cymmrodorion yr wythnos ddi- weddaf dywedai Mr. Ivor John mai Oenin oedd yr hen enw Cymraeg am leek, garlickt daffodil, hyacinth, &c., ac mai gwall y Saia anysgedig y canol oesoedd oedd dyweyd mai'r leek oedd arwyddflodyn y Cymro yn hytrach na'r daffodil, sef Cenin pedr. Beth wneir o resymeg Mr. John nis gwyddom, ond mae'n eglur fod y geninen wedi gwreiddio mor ddwfn yn hanes y Genedl fel nas gellir ei throi o'r neilldu gan un ddarlith, hyd yn oed pan fo honno yn cael ei thraddodi tan nawdd y Cymmrodorion. Y Commissiwn. Nid yw'r datganiad a wnaeth yr Arglwydd Farnwr Williams wedi lieihau na symud dim o'r anhawsterau ynglyn a'r Ddirprwy- aeth Eglwysig a'i gwaith. Dywedai'r cadeirydd fod yr holl ddirprwywyr yn un- farn ar y dull o gario y gwaith ymlaen, ond mae'n eglur nad yw'r wlad mor gytun ar y cynlluniau na'r bwriadau. Y ffordd oreu fydd trefnu cymaint o dystiolaeth ag sydd bosibl, a dwyn y cyfan ger bron mor fuanag y bo modd, fel ag i orffen gyda'r gwaith. Bydd yn werth, wedyn, i ni weled a yw Cymru i gael ei hawliau a'i peidio. Yr* unig beth i'w benderfynu yw pa fath Fesur Datgysylltiad fydd dderbyniol gan y genedl, a chredwn mai doeth fyddai i'r aelodau Cym- reig gytuno ar unwaith ar rywamlinelliad o Fesur i'w osod o flaen y Weinyddiaeth fel yr hyn a ofynir genym. Pe gwneid hyn feallai y ciliai liawer o'r anhawsterau a'r ysbryd aniddig presennol sy'n bodoli ym, mysg y blaid Gymreig.