Cymro a'r Celt Llundain

Dechreu Gwaith. Gwnaed datganiadau amserol a phwysig gan Mr. D. Lloyd-George ddydd Sadwrn diweddaf. Roedd rhai pobl wedi myned i feddwl nad oedd ym mwriad y Llywodraeth. i wneud fawr o waith y tymor presennol, ac na fwriadent ymgymeryd ar mesurau oedd-. ent wedi eu haddaw ar ddechreu'r flwyddyn. Dywedai Mr. Lloyd-George mai cam-gym- eriad mawr oedd coleddu'r fath syniad, ac fod y Weinyddiaeth yn trefnu gogyfer a rhai gweithiau pwysig yn ystod y misoedd dyf- odol. Mae cymaint o fan bethau i'w gwneud yng nghyntaf er mwyn clirio'r ffordd, fel y mae yn amhosibl dwyn i fewn y prif fesur- au cyn y pasc. Gwyddom fod addewidion Mr. Lloyd-George yn rhai y gellir dibynnu arnynt, ac mae hyn yn myned i gadarnhau ein gosodiadau blaenorol mai gweinyddiaeth o ddifrif yw'r Weinyddiaeth hon. Ar y goreu nis gall gyflawni rhyw lawer iawn tra parheir i gario'r gwaith ym mlaen ar yr hen gynlluniau clogyrnaidd presennol. Mae'r Ty wedi myned yn rhy henafol yn ei ddulliau a'i reolau, ac angen diwygiadau mawrion arno, ac os llwyddir i drefnu math o bwyll- gorau arbennig i ymdrin a mesurau lleol feallai y ceir ymwared oddiwrth lawer o waith sydd yn gwastraffu oriau'r Ty yn anesgusodol ar hyn o bryd. Mae digon o ddiwygwyr yn eistedd ar y meinciau Rhydd- frydol yn awr, ac os na chytunant ar gyn- lluniau newydd, yna ofer fydd eu cri am ddiwygiad a gwelliantau pan ddeuant o flaen eu hetholwyr ar derfyn y tymor. Ond os llwydda Mr. Lloyd-George a'i gefnogwyr i gyflawni yr hyn a addewai ddydd Sadwrn diweddaf yna bydd gobaith am gynhauaf toreithiog o welliantau cyn y gwneir apel arall am gefnogaeth etholwyr ein gwlad.

Pwyllgor Cymreig. 0 dipyn i beth mae Cymru yn ennill ei hymreolaeth. Yr wythnos hon bu amryw o'r aelodau Cymreig a chais o flaen y Prif- Weinidog yn gofyn iddo drefnu pwyllgor o'r Aelodau Seneddol Cymreig i ymdrin a phob mesur fo'n dal perthynas a Chymru. Mae yntau wedi cydsynio a'r cais, ac mor fuan ag y gellir cwblhau'r trefniadau caiff y mesurau Cymreig eu trin a'u dadleu o hyn allan gan aelodau a fyddant yn gynefin a gofynion y wlad a'i phobl. Dyma egwyddor gyntaf hunan- lywodraeth, ac os dygir y gweithrediadau ymlaen yn foddhaol gan ein cynrychiolwyr diau y llwyddir i gael rhagor o awdurdod i'w dwylaw,' a rhyddid i ddwyn i fewn mesurau yn fwy ami i ystyriaeth y Ty. Ond ar hyn o bryd gallwn gyd-lawenhau fod dechreu wedi ei addaw, ac fod llwyddiant y dyfodol yn gorwedd arnom ni a'n cynrych- iolwyr.

Dr. John Pugh. Ym marwolaeth Dr. John Pugh y mae'r Achosion Seisnig yng Nghymru wedi colli eu harweiniwr pennaf. Gweithiodd yn galed ar hyd y blynyddau er ennill i Grist ran- barthau anwar ardal Caerdydd a chylchoedd glofaol Morganwg a Mynwy. Bu mudiad y Forward Movement yn llwyddiant digyffelyb tan ei reolaeth, ac erys ei ddylanwad yn hir ar y, lleoedd lie y mae wedi sefydlu cang- hennau ac eglwysi newydd. Yr oedd yn ddigymar fel trefnydd, ac hefyd yn bregethwr o gryn fri. Enillai glust a chalon y dyrfa gan ei apeliadau syml a naturiol, a gwnai i bawb deimlo fod gwr a chenhadaeth ganddo yn siarad a hwy. Bydd ei golled i'w deimlo yn hir yng nghylchoedd crefydd Cymru, a gwaith anhawdd, iawn fydd cael rhyw Eliseus i lanw lie Elias o'r fath ag oedd efe. MR. W. JONES, A.S. Mae yr Aelod tros Arfon wedi ail-ymaflyd yn ei orchwylion Seneddol ar ol ei daith i'r India, ac efe yw un o'r aelodau mwyaf byw a gweithgar a welir o gylch ystafelloodd y Ty y dyddiau presennol.

Cawl Cenin. RHAI garw yw'r gwragedd yma. gyda'u cri am bleidlais. Ni waeth pa nifer a ddanfonir i garchar myned ar gynnydd mae eu gwaedd, a bydd raid i'r Senedd cyn hir wneud rhyw- beth er symud yr anhegwch presennol. C, YR oedd dadl y noson o'r blaen ynglyn a chwestiwn y bleidlais i ferched mewn capel Seisnig, a chymerid rhan yno gan nifer o fechgyn a merched Cymreig. Yr oedd un brawd go ddawnus wedi concro'r rhyw deg gyda'i resymeg, a gofynai yn wawdus a oeddent hwy yn barod i gymeryd eit Ile fel milwyr, fel morwyr, neu fel hedd-weision ac yn y blaen os y caent bleidlais. Atebodd un o'r merched ef yn dawel, 0 ydym," meddai, yn barod i wneud ein rhan yn y cylehoedd yna mor fuan ag y b'och chwi'r gwyr yn barod i wasanaethu fel mammaethod." Ni ddadleuodd y brawd ddim yn hwy. Beth sydd wedi dod o dysteb Syr John Puleston ? oedd ymholiad cyfaill wrthyf y dydd o'r blaen. Mae'r hen farwnig yn haeddu cael math o gydnabyddiaeth am ei lafur diflino ar ran Cymry'r ddinas. Os- nad yw'r pwyllgor wedi myned at y gwaith yn y ffordd briodol, er dwyn ei achos o flaen y cyhoedd, mae perygl i'r hen wr feddwl nad ydym yn gwerthfawrogi ei aberth a'i ofal. Ni ddylid condemnio Cymry'r ddinas am fwnglerwch a difrawder rhyw bwyllgor sal. FE'M synwyd y dydd o'r blaen gan ad- roddiad y Welsh Charitable Aid Society" wrth ganfod mor ychydig a wneir gennym dros y tylawd a'r anghenus yn ein mysg. Mae pedwar neu bump o genhadon yn gweithio ymysg y trueiniaid, ond mae'r casgliadau a wneir i'w cynorthwyo yn resynus o wael. Gwyr llawer o honom fod ami i Gymro a Chymraes yn dioddef llawer trwy dylodi, ac fe ddylid cael cronfa syl- weddol er cynorthwyo y trueiniaid yit, hytrach na chardotta ychydig bunnoedd oddiwrth eglwysi Cymreig a'u haelodau. Yn ystod y llynedd ni chyfranwyd ond tua phedwar ugain punt er cynorthwyo'r anghenus. Gwnaed casgliadau tuag at gyllid y Gymdeithas yn rhai o'r eglwysi, ar saif Eglwys St. Benet gyda phum gini o gasgliad ar ben y rhestr. Cyfrana capel Charing Cross £ 3 15s., King's Cross Y,2 2s., a Castle Street £ 3. Mae'r ysgrif- ennydd, Mr. T. E. Morris, y Bargyfreithiwr, yn ddigon gofalus i roddi cynorthwy i ber- sonnau haeddiannol yn unig, fel y gellir yn hawdd anfon tanysgrifiadau i'w ofal i 8, Figtree Court, Temple. YN ol rhai o'r adroddiadau Eglwysig sydd wedi eu cyhoeddi mae lleihad dirfawr wedi cymeryd lie yn rhif yr aelodau am y flwydd- yn ddiweddaf. Ceisir egluro fod y plant a godir i fynu yn Llundain yn cilio i eglwysi Seisnig, ac mai hynny sydd yn cyfrif am y. lleihad mewn rhai o honynt. Ond nid dyna'r ffaith. Y gwir am dani yw nad yw'r eglwysi yn ddigon effro i'w cyfrifoldeb ynglyn a'r newydd-ddyfodiaid i'r ddinas. Collir y rhai hyn wrth y cannoedd heb neb i edrych- ar eu hoi a chwilio i'w hanes. Mae cymaint o angen cenhadon ym mhlith yr eglwysi Cymreig ag sydd ym mysg Cymry anffodus yr East End ei hun. BETH ddaw o'r Ddirprwyaeth Eglwysig yma? Pan ail agorwyd y gweithrediadau yr wythnos ddiweddaf, ni chaed yr un eglur- had gan y Barnwr, pa fodd yr oeddent wedi cytuno a'u gilydd ar natur y tystiolaethau i'w dwyn ger bron. Os yw'r Ymneillduwyr yn prisio rhywbeth ar eu safle a'u hachos gwell fyddai gadael y Comisiwn yn ddisylw ar unwaith. Gadawer i'r Dirprwywyr i chwilio allan beth a fynnant, a dwyn imewn unrhyw adroddiad a hoffant, fe saif pwnc Dadgysylltiad yr un mor gadarn ag erioed. O'R diwedd mae llyfr y Parch. R. J. Campbell ar y Ddiwinyddiaeth Newydd wedi ei gyhoeddi. Yr oedd disgwyl mawr am dano, a dywedir ei fod yn gwerthu wrth y miloedd bob dydd. Mae'r llyfr yn werth chwe swllt, ond does fawr o newydd-deb ynddo wedi'r cyfan. Gan gymaint y siarad sydd wedi bod am Ddiwynyddiaeth newydd y mae pobl wedi myned i gredu fod rhywbeth gwahanol yn naliadau Mr. Campbell heddyw i'r hyn ydynt wedi bod o'r cychwyn, ond i'r craff a'r cyfarwydd fe welir fod rhediad y gyfrol yn hollol yn cyd- fyned a'r hyn y mae wedi bod yn draethu er's blynyddau, a phregethir yr unrhyw ddaliadau gan fwyafrif ieuenctyd ein pul- pudau ninnau, er hwyrach na fyddai neb o honynt yn ddigon beiddgar i'w galw yn Ddiwinyddiaeth newydd."