Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Am Gymry Llundain.
Am Gymry Llundain. Y PASO.—Yr ydym yn gorfod myned i'r wasg yn fwy cynnar yr wythnos hon oherwydd y gwyliau. Ceir adroddiad llawn am gyfarfodydd y pasc yn ein rhifyn nesaf. DIWEDD Y TYMOR.-Nos Sadwrn diweddaf terfynwyd gwaith y gauaf gan Gymdeithas Lenyddol y Tabernacl. Da gennym weled i'r cyfeillion yno gaeL tymor gwir lwydd- iannus. LAMP Y TABERNACL.—Mewn cyhoeddiad bychan, tan yr enw hwn, eyhoeddwyd adroddiad o waith y tymor i aelodau y Gymdeithas hon, a rhydd hanes am rai o'r cyfarfodydd, ynghyd ag adroddiad o safle arianol y Gymdeithas. Y DOSBARTHIADAU CYMRAEG.—Parhau i fyned ar gynnydd mae'r dosbarthiadau Cymraeg tan reolaeth Mr. Goronwy Owen, B.A. Mae'r nifer tua hanner cant bob nos, ac os eir ymlaen fel hyn bydd raid wrth ragor o feistri yn y man. GYDA'R MERCHED YN Y CARCHAR.—Gwelwn fod Mrs. Winton Evans, Chelsea, wedi dewis myned i garchar yn hytrach na thalu'r ddirwy ynglyn a'r helynt o flaen Ty'r Senedd yr wythnos ddiweddaf. Mae dros drigain o'r merched yn Holloway yn awr, ac arwyddion fod ugeiniau ereill i ddilyn yn y man. WALHAM GREEN.—Nos Fercher, 20fed cyfisol, o dan nawdd ein Cymdeithas Ddi- wylliadol, cawsom ddadl amserol ar brif bwnc y dydd, sef, "A ddylid rhoddi yr etholfraint i ferched." Llywyddwyd gan yr is-lywydd, Mr. Ben Evans. Agorwyd y ddadl dros yr ochr gadarnhaol gan Miss Agnes Davies, a thros yr achos nacaol gan Miss Mary Jones. Cafwyd papyrau rhagorol gan y naill a'r llall. Siaradwyd hefyd o blaid Miss Davies gan y Mri. R. Gomer Jones, Pryse Jenkins, ac E. R. Griffith, a chefnogwyd Miss Jones yr un modd gan y Mri. E. Teify Lloyd, E. Parry Evans, B.Sc., Huw R. Gruffydd, a Miss Cordweener. Ar ol yr ymdrafodaeth, ymranwyd, a chafwyd fod yr ochr nacaol wedi ennill gyda mwyaf- rif o dri. Dyma ddadl olaf y Gymdeithas am y tymor hwn. R. COR Y BRYTHON IAID.-BIL y cor hwn, dan arweiniad Mr. W. Harris, yn cynnal cyng- herdd yn nghapel y Bedyddwyr Seisnig, Harlesden, nos Iau, Mawrth 21ain, a chafwyd canu campus. Yr unawdwyr oeddynt: Soprano, Miss Annie Jenkins; contraltos, Miss Annie Price a Miss Maggie Davies tenor, Mr. Gwynne Davies baritone, Mr. James Davies violinist, Mr. Tom Jones- oil yn aelodau o'r cor, a gwnaethant eu gwaith yn ganmoladwy dros ben. Yr oedd y cor yn teimlo yn falch fod ganddynt y fath dalent yn eu mysg, ac ond i'r aelodau ym- drechu bod yn ffyddlon mae dyfodol disglair iddynt. Cyfeiliwyd gan Miss Sallie Jenkins yn fedrus fel arfer. CLAREMONT.—Rhydd capel yr Annibynwyr Seisnig Claremont gyfres o gyngherddau arbennig i ardalwyr Pentonville bob wyth- nos yn ystod y gauaf, a nos Sadwrn diweddaf caed un gan gantorion Cymreig, tan reol- aeth Mr. D. R. Hughes, Falmouth Road. Casglodd Mr. Hughes nifer o wyr talentog ym myd y gan, a threfnodd raglen ddydd- orol o ganeuon cysegredig ac alawon Cym- reig, y rhai a fawr fwynhawyd gan y dorf ddaeth ynghyd. CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH. EDWARD OWEN, B.A., Barrett's Grove.—Gohirir y cyfarfod uchod o Ebrilly4ydd hyd nos Lun, Ebrill yr 8fed, pryd y disgwylir y Parchn. Elvet Lewis, M.A., J. Machreth Rees, D. C. Jones, P. Hughes Griffiths, Herbert Morgan, B.A., Roderick Davies, &c., i gymeryd rhan yn y cyfarfod. CHELSEA. Nos Lun, y 18fed cyfisol, traddodwyd darlith yng nghapel yr Anni- bynwyr, yn Chelsea, gan y Parch. William Thomas, ysgrifennydd Cynghor Llundeinig Undeb yr Eglwysi Rhyddion. Testyn y ddarlith ydoedd False Balances and Counterfeit Coins "—darlith ag y byddai o fantais arbennig i holl eglwysi y brif-ddinas ei chlywed. Dangosodd y darlithydd ym- gydnabyddiaeth fanwl a'r natur ddynol, ynghyd a phrofiad helaeth, a chafodd y gynnulleidfa, nid yn unig fwynhad mawr wrth wrando arni, ond hefyd lawer o adeil- adaeth a gwersi dyddorol. Cadeiriwyd gan y Parch. J. Machreth Rees, a siaradwyd ar y ddarlith gan y Parchn. B. Thomas, Harles- den, a Machreth Rees, y Mri. Philip Williams a T. H. Davies, ynghyd ag amryw ereill. Dyhead yr holl gynnulleidfa ydyw am gyfle buan eto i wrando ar y darlithydd galluog a ffraeth. Y mae Cymdeithas Chelsea yn teilyngu cryn glod am ei gwaith rhagorol yn ystod y tymor.
Y CLWB CYMREIG.
Y CLWB CYMREIG. Nos Fawrth diweddaf rhoddwyd y cinio blynyddol ynglyn a'r Clwb Cymreig yn Llundain. Yr oedd cryn ddyddordeb ynglyn a'r amgylchiad eleni, gan mai gwledd o barch i Syr John Williams, Bar- wnig, ydoedd. Daeth nifer liosog o'r ael- odau ynghyd, a llywyddid gan Syr John Puleston. Cefnogid ef wrth y byrddau gan Dr. Henry Owen, Dr. R. D. Roberts, T. H. W. Idris, A.S., D. Davies, A.S., Prif- athraw Roberts, Aberystwyth, Mr. J. H. Davies, E. Vincent Evans, Howel Thomas, John Hinds, Dr. D. L. Thomas, Mr. P. W. Williams, J. T. Lewis, Dr. W. LI. Davies, Dr. Tom Evans, T. Huws Davies, ac ereill. Derbyniwyd llythyrau yn datgan eu gofid am nas gallent fod yn bresennol, oddiwrth y Barnwr Vaughan Williams, Arglwydd Glan- tawe, Sir Lewis Morris, Mr. Pritchard Jones, a Dr. Emrys Jones, Manceinion. Ar ol gwledd hynod foddhaus, cododd Syr John Puleston i roddi iechyd da i Arwr y noson, Syr John Williams, yr hwn, meddai, oedd a'i enw yn adnabyddus trwy'r byd i gyd.' Pa le bynnag y siaredid y Gymraeg yr oedd parch yn cael ei roddi i enw Syr John. Yr oeddem fel cenedl yn ddyledus iddo am ei waith dihafal ynglyn a sicrhau Llyfrgell Genedlaethol i Aberyst- wyth, ac roedd ei haelioni yn ddigymar pan yn rhoddi'r fath drysorau llenyddol i ni megis casgliadau Sherburn a Pheniarth. Yr oedd wedi gwasanaethu ei genedl erioed, a dymunai iddo hir oes eto i fod o les i'w bobl ar ol ei ymneillduad i'w balas yng Nghymru. Ategwyd araith Syr John mewn ychydig eiriau canmoliaethus gan Dr. Henry Owen. Yn ei ateb dywedai Syr John fod yn llawen ganddo weled y Clwb Cymreig yn edrych mor llewyrchus. Un o'r areithiau olaf glywodd efe y diweddar T. E. Ellis yn ei thraddodi oedd un o blaid y fath sefydliad yn Llundain, ac 'roedd yn hyfryd gweled y Cymry yn uno i wneud y lie yn fan cyfarfod mor llwyddianus. Yn yr oesau gynt yr eglwys blwyfol oedd canol- fan pob cynulliad. Yno y cai'r trigolion eu crefydd, eu goludyddiaeth, eu chwareu, a'u cyngherddau. Dyna oedd eu clwb lleol. Yn ddiweddarach daeth y capel i fod, a gwasanaethai hwnnw wedyn i'r un perwyl, ond yn awr yr oeddem yn ehangu ein syn- iadau ac yn codi llyfrgelloedd, a chlybiau a neuaddau, fel ag i roddi mwy o adloniant a manteision astudiaeth i'r to ieuainc oedd yn codi. Yr oedd Cymry Llundain wedi bod ar y blaen erioed ym mhob mudiad daionus. er lies yr Hen Wlad; ac o ddyddiau Huw Myddelton i lawr hyd yr oes hon yr oedd yn ffaith mai Cymry Llundain oedd arweinwyr ein holl syniadau cenedlaethol. Hyderai y cadwent nodweddion cenedlaethol y clwb- hwn, ac y byddai o les parhaol i ieuenctyd y brifddinas. Llwyddiant i'r clwb oedd yfair y prif- athraw Roberts, o Aberystwyth, a chredai ef y gallai fod o les mawr i'r bobl ieuainc a ddeuent o flwyddyn i flwyddyn i Lundain i. chwilio am eu cynhaliaeth, i fod yn rhyw fan cyfarfod, lie y cae'nt ddiwyllio eu nod- weddion Cymreig a chadw yn fwy eu cariad. a'u parch i'r Hen Wlad. Teimlai ef ddydd- ordeb arbennig yn y llu ieuenctyd oedd yn myned tan ei ofal bob blwyddyn, ac o& gwnai'r fath sefydliad a hwn fod yn lie priodol iddynt i barhau eu hastudiaeth o'r genedl a'i hanes, yna byddai wedi cyflawni gorchwyl pwysig i'r genedl. Mr. D. Davies, A.S., Llandinam, wrth ateh ar ran y clwb a ddywedai ei fod yn un 0" ymddiriedolwyr y lie. 'Roedd wedi cael ei dynnu i mewn i hynny gan Mr. Vincent Evans. (Chwerthin). Er hynny nid oedd eisieu gwneud un math o ymddiheurad ar ran y clwb. Yr oedd angen y fath le a. chredent oil yn awr ei fod yn llanw bwlch pwysig yn mysg ieuenctyd Cymreig y ddinas. Yr oedd yr ystafelloedd eisoes yn rhy fach i alwadau y lie, a hyderai y gwelid y dydd yn fuan pan y cynhelid holl bwyll- gorau ynglyn a Chymru yn y Clwb Cym- reig. Ac er mwyn eu galluogi i gael lie arall gofynai ar i bob aelod wneud ei oreu er cael gan rai o'r newydd i ymuno a'r lie. Mr. T. H. W. Idris, A.S., a gynygioddi iechyd da i Syr John Puleston mewn araith fer ac edmygol o'r hen Gymro poblogaiddl .9 hwn, ac atebwyd gan Syr John yn ei ddull diymhongar arferol. Yn ystod yr hwyr caed caneuon gan Mr.. Morgan Williams, Mr. David Evans, a chyf- eiliwyd gan Mr. David Richards, A.R.C.O.
Advertising
AGENTS IN WALES TO WHOM ADVERTISEMENTS- MAY BE SENT :— Mr. D. Jones, Well Street, Cefn, Ruabon. T. F. Lewis, Advertiser Office, 3, Cwndare- Street, Cardiff. „ W. Williams, Caxton House, Amlwch. H. Jones, Printer and Publisher, Llangollen. D. L. Jones, Briton Ferry, Glam. H. Montague Powell, Pembroke Bock Gazetter Meyrick Street North, Pembroke Dock. R. Roberts, 6, New York Terrace, Abergele. J. J. Clarke, Newsagent, Town Hall, Flint. John Morgan, Aberystwyth Observer, Aberyst- wyth. D. M. Richards, Wenallt, Aberdare. Messrs. Pickford & Sons, Penarth. 1. T. M. Jones, Aberavon, Port Talbot. Mrs. S. C. Ormond, Milford Haven. Humphreys & Parry, High Street, Bangor. Mr. R. Jones, Newsagent, Turf Square, Carnarvon- J. F. Williams, Printer, &c., High Street, Bethesda. J. Williams, Bookseller, Llanberis. Mrs. E. Williams, Bookseller, Llangefni. Miss Williams, Bookseller, Boston House, Holy- head. PUBLISHERS' NOTE. The Publishers of "The London .Welsh- man and Kelt" will be pleased to hear from any Reader or Newsagent who ex- periences a difficulty in obtaining this paper. To avoid any delay a standing order should be given to a Newsagent, or at th& Railway Bookstall, so that they can make the necessary arrangements to obtain 3' supply punctually each week. Bydd yn hyfrydwch gan y Golygydd dderbyn Gohebiaethau ac erthyglau i'w hystyried, ond nis gellir ymrwymo i ddychwelyd ysgrifaw- gwrthodedig.