Cymro a'r Celt Llundain

Am Gymry Llundain. CYFARFODYDD MAI.—-Ar hyn o bryd mae Llundain yn llawn o gynrychiolwyr i Gyfar- fodydd Mai. Y DDIWINYDDIAETH NEWYDD. Rhoddir lie amlwg i'r mater hwn yn rhai o'r cynhad- leddau, ond condemnio Mr. Campbell maent oil, tra ar yr un pryd yn coleddu ei farnau. RHYDDHAD CREFYDD.—Llywyddir cyfarfod mawr Cymdeithas Rhyddhad Crefydd eleni gan y Gwir Anrhydeddus D. Lloyd-George, A.S. Wedi iddo enill ei safle bresennol y mae'r Gymdeithas wedi ei adnabod. Yn y blynyddoedd gynt gydag anhawsder y gad- ewid iddo ymddangos ar Iwyfan y cyfar- fodydd a gynhelid tan nawdd y Gymdeithas. EGLWYS DEWI SANT.-Cynhelir cyfarfodydd arbennig yn yr Eglwys hon ddydd Sul, Mai 5ed. Pregethir eleni gan y Parch. D. Jones, Ficer, Abererch, un o ddoniau mwyaf galluog yr Hen Fam, ac un o blant athry- lithgar canolbarth Ceredigion. CYNGHERDD MOORFIELDS.-Dyma fydd at- dyniad mawr yr wythnos nesaf, a disgwylir cynulliad llawn i gapel Little Alie Street ar nos Iau. Llenwir y gadair gan Mr. John Hinds, a disgwylir nifer o'n cantorion goreu i ymddangos ar y rhaglen yno. COFFHAD.-Dyma fel yr englynodd un o'n beirdd awengar wrth glywed am farwolaeth sydyn Mr. Daniel Jones, un o ddiaconiaid ffyddlon yr Eglwys yn East Ham :— Y gwylaidd a'r pur o galon-oedd ef, Ddihafal Ddiacon Yn East Ham a gwas da Ion Fu Daniel fyivyd union. Ebrill 20, 1907. Cyfadl. YMWELIAD A SHIRLEY HILLS.-Prydnawn Sadwrn diweddaf ymwelodd Rambling Club y Tabernacl, King's Cross, a'r Shirley Hills. Yr oedd y tywydd yn ffafriol, a throdd tua thriugain allan, o dan arweiniad Mri. Stanley Davies ac Emlyn James. Wedi gadael East Croydon cerddasom yn groes i ran helaeth o'r Shirley Hills, nes dod i bentref bychan lie yr oedd te wedi cael ei ddarparu ar ein cyfer. Oddiyno troisom ein camrau i ran arall o'r Shirley Hills, lie caed chwareuon difyr hyd nes i gysgodion nos ddod ar ein gwarthaf. I ddiweddu pleserdaith hapus caed cyngherdd hwyliog ar lechwedd y bryniau, a theimlai pawb wrth dynu tua'r ddinas fod prydnawnddydd melus a llesol wedi ei dreulio. T. J. D. CYMANFA GANU M.C.—Nos Iau, Ebrill 18, cynhaliwyd Cymanfa Ganu y M.C. yn Jewin Newydd tan lywyddiaeth y Parch. P. H. Griffiths, Charing Cross. Daeth cynulliad rhagorol ynghyd a chaed canu teilwng o Gymry ieuainc y ddinas. Arweinwyd gan Mr. J. T. Rees, Mus. Bac. CLAPHAM JUNCTION.—Nos Fercher nesaf ceir y cyngherdd blynyddol ynglyn a'r lie hwn tan lywyddiaeth Mr. J. F. Edwards. Mae Mrs. Eleanor Jones a Miss Dilys Jones i ganu yno, heb son am atyniadau ereill, a sicr y gwna Cymry y rhanbarth eu goreu i fyned i wrando'r wledd a gynygir. EGLWYS ST. BENET.—Caed tywydd hynod o anffafriol i gynnal cyfarfodydd blynyddol yr Eglwys hon y Sul diweddaf; ond er y gwlaw a'r oerfel, daeth cynulliadau mawr ynghyd, a throdd yr holl wasanaethau allan yn hollol foddhaol. Da gennym ddeall fod yr Eglwys hon yn myned ym mlaen yn bur lewyrchus yn awr tan arweiniad doeth y Parch. J. Crowle Ellis, ficer parchus y lie. EISTEDDFOD MILE END.—Mae'n anffodus- fod cynnifer o gyfarfodydd i'w cynnal ar nos- Iau nesaf, ond yn y dwreinbarth un o'r cyfarfodydd y disgwylir torfeydd iddo yw'r Eisteddfod a gynhelir ynglyn a'r capel uchod. Mae "Mabon" i ddod yno i lywyddu, a gwyddis y bydd ef a'i ganlynwyr yn sicr a lanw'r adeilad, os nad o ran corff, o ran llais- a gwaeddi. Ewch yno yn lluoedd er mwyn, holi Pwy yw e, Mabon."

Marwolaeth Mr. Daniel Jones. East Ham. Gyda syndod mawr y derbyniasom y newydd pruddaidd am iarwolaeth sydyn y brawd hoff ac anwyl, Mr. Jones, yr hyn a: gymerodd le bore dydd Gwener diweddaf yn ei breswylfod yn High Street, East Ham. Ymddangosai yn iach a heinyf fel arfer hyd yn oed ar fore ei farwolaeth, ond yn sydynr wedi bod yn nglyn a'i orchwylion arferol perthynasol i'w fasnach, a phan yn eistedd yn ei gadair yn darllen, ehedodd ei ysbryd at ei Dduw, yr hwn a'i rhoes ef." Brodor ydoedd o ardal Llanrhystyd, Sir Aberteifi, a. daeth ef a'i deulu i Lundain, gan sefydlu yn East Ham, oddeutu 12 mlynedd yn ol, gan, gario ym mlaen fasnach ar raddfa eang iawn, yn y cylch. Yr oedd yn ddyn o gyfansodd- iad cryf a chadarn, ac er wedi cyrhaedd eii 67 oed, yr oedd yn unionsyth ac heinyf ei gerddediad, a gellid meddwl wrth ei wel'd y byddai iddo liynyddoedd lawer yn ychwan- egol-" ond ei le nid edwyn ddim o hono- ef mwy." Yr oedd yn ddiacon ffyddlawn a diwyd yn Sibley Grove, a theimlir colled a hiraeth anghyffredin ar ei ol. Yr oedd yn' neillduol fel athraw yn yr Ysgol Sul, a chymerai ddyddordeb mawr mewn Diwin- yddiaeth. Dehonglai athrawiaethau eil grefydd yn naturiol a diymhongar, a theim- lem hyfrydweh yn ei gwmni bob amser. Cymerodd ei angladd le dydd Mercher di- weddaf ym mynwent Manor Park am 3.30' p.m., a daeth nifer liosog i ddangos en parch a'u hedmygedd o'r ymadawedig a'u cydymdeimlad a'r teulu yn eu galar. Gedy bedwar o feibion a dwy ferch ar ei ol. Cynhelir gwasanaeth coffadwriaethol iddo ym Nghapel Sibley Grove nos Sul nesaf. Mwyn a gweddus hwn ydoedd mewn gweddi, A ffyddlawn i'w lor pan yn cynghori; Odiaeth ei ddawn, a doeth i ddaioni, Hiraeth a enyn wrth 'i'n ei enwi Yn flaenor difefl i ni-oedd Daniel I gyrau anwel aeth i'w goroni.

CWYNAI'R Methodistiaid yn Sassiwn Aber- maw fod gormod o bregethwyr ganddynt, ond mae'r Eglwyswyr o'r ochr arall yn par- hau i ofidio nad oes digon o giwradiaid yn dod mewn i feusydd bras eu hesgobaethau hwy. A oes gwell tal i bregethwr nag i. giwrad tybed ? GALWADAU ei waith cyfreithiol fu'r achos i.' Mr. S. T. Evans roddi i fyny ei sedd ar y Ddirprwyaeth Eglwysig. Ychydig o aberth, wedi'r cyfan, mae'r aelodau yn barod i'w wneud er mwyn Cymru. Llwyddiant personol. sydd yn cael yr ystyriaeth flaenaf bob amser, ER fod Llandrindod ac Aberystwyth a Chaerfyrddin yn bwriadu gwneud cais am yr Eisteddfod Genedlaethol yn 1909, dylid cofio fod cais Llundain ar y blaen iddynt i gyd. Pan wnaeth Abertawe apel am yr Wyl yr oedd Llundain yn gofyn am dani y pryd hwnnw, ac ar yr amod fod Abertawe i gefnogi' Llundain yn ei chais eleni y rhoed caniatad i achos Abertawe fyned ym mlaen yn llwydd- ianus. Fe gynhelir cyfarfod yn Llundain cyn bo hir, pryd y rhoddir yr holl achos o flaen caredigion y sefydliad cenedlaethol hwn.

Cariwyd ef oddiyno i Madeira. Dugwyd i Ewrop gan y Crusaders. Cariwyd i'r West Indies yn yr unfed-ganrif-ar-bymtheg. Yr adeg honno y deallodd Venetian y ffordd i'w buro a'i drin. Tua 1747 daeth y fferyllydd Ellmynaidd Margraff o hyd i'r ffordd i wneud siwgr o ddefnyddiau heblaw y cane. Prydain yw y wlad ddefnyddia fwyaf o siwgr o bob gwlad. Allforir mil- oedd o dunelli o hono o Jamaica a'r West Indies. Nis gwn pa mor fore y dechreuwyd gwneud rum. Gwn i rum gael ei werthu yn Carlisle yn y flwyddyn 1864 oedd yn gant-a-deugain oed, yr hyn a brawf fod rum yn arferedig yn 1724. Dywed hen yfwyr gwirodydd meddwol ei fod yn ardderchog i wella anwyd. Efallai fod rhai yn cael anwyd yn fwriadol yn fynych mewn trefn i gael rum i'w wella. Cyfoeth y lie. Banana sydd wreiddiol yn perthyn i India Ddwyreiniol, ond erbyn heddyw a dyfir mewn gwledydd cynhes dros y byd. Yr un rhywogaeth ydyw a'r Plantain, yr hwn a elwid Miisa Paradisaica. Gelwid y banana yn Musia Sapentium, a thybid mai at y banana y cyfeiriai Theophrastus pan ddywedodd bwyd doethion India." Nid yw y banana mor dda pan wneir ef yn win neu yn fara gan fod gormod o siwgr ynddo i hynny; farinaceous yw yn ei godau naturiol, ac y mae yn ymborth gwerthfawr. Caria llongau Elder Dempster lawer o hono o Jamaica i Gaerodor. Mae y bananas o'r Canary Islands yn well eu bias nag eiddo Jamaica. Brodor o Abyssynia yn wreiddiol yw coffee. Arferid ef yn Abyssinia ac Ethiopia er cyn hanes. Ni wyddai y Groegiaid na'r Rhufeiniaid am dano. Daeth yn adnabyddus tu allan i Abyssinia yn y bymthegfed a'r unfed-ganrif-ar-bymtheg. Leonhard Rauwolf yn 1573 a'i cariodd i Ewrop. Agorwyd y ty coffee cyntaf yn Llundain yn Newman's Court, Cornhill, yn 1573, gan Roegwr o'r enw Pasquet. Allforir llawer iawn o coffee o Jamaica i Brydain yn flyn- yddol, ac y mae yn yfed yn ardderchog os darnerir ef yn briodol. Y prif bethau gerir i Jamaica ydynt flawd gwenith a physgod hallt-beef Yar- mouth. Poblogaeth Kingston yn unig sydd driugain mil; ond y dref sydd heb dy na heol, a'r bobl heb galon i ailadeiladu rhag i ysgydwad eto ddod a chladdu yr ynys oil dan y mor. Tybia y dyn du mai barn Duw am raib y dyn gwyn am aur oedd y ddaear- gryn. Ceir amryw borthladdoedd rhagorol yn yr ynys ond y goreu ydyw Port Royal. Cadben Owain Jones, Amlwch, sydd feistr y llong "Port Royal," ac y mae llawer o Gymry yng ngwasanaeth Elder, Dempster a'i Gwmni. Ceir nifer o Gymry yn King- ston. Edrycha Dr. Williams, o Broncaradog, yn dda wedi bod ar yr ynys lawer o flyn- yddoedd. Ffarweliodd Mr. Lloyd Owen a'r lie gan fyned gyda yr agerlong Port Kingston" i Gaerodor. Cafodd fordaith arw i ddod adref. Pan laniodd cadd amser i anadlu diolch am ei amddiffyn.