Cymro a'r Celt Llundain

1 JTTT TT » STDn^I^JLjiIESl^ B A I I I m In any part of London and Suburbs with M ) U RICH, GOOD KEEPING MILK III llll DIRECT FROM THE FARMS. ■ t J t t Over 50,000 Samples tested annually in our Laboratories. WHOLESALE ONLY. DAIRY SUPPLY CD., LTD., Chief Office: MUSEUM ST., LONDON, W.C.

UNDEB Y CYMDEITHASAU DIWYLLIADOL. Y CYFARFOD PEN-TYMOR. Mae un flynedd ar hugain wedi myned heibio er y sefydlwyd Undeb y Cymdeithas- au Diwylliadol yniysg Cymry Llundain, ac mae'r yrfa lwyddiannus y mae wedi ei chael ar hyd yr amser, a'r gefnogaeth barod a roddir iddi gan ein hieunctyd llengar yn ddigon i gyfiawnhau ei bodolaeth. Amcan pennaf yr Undeb ydyw uno y gwahanol Gymdeithasau llenyddol sydd ynglyn a'r gwahanol sefydliadau Cymreig yn y ddinas, a chan fod y rhain yn rhifo 23 ar hyn o bryd, gwelir fod gan yr Undeb fan- tais i wneud llawer o ddaioni ynglyn a meithrin yr ysbryd Cymreig, a rhoddir cyfeiriad priodol i'r materion yr ymdrinir arnynt yn y Cymdeithasau hyn. 0 bryd i bryd y mae rhai o oreugwyr y genedl yn Llundain wedi llywyddu gweith- rediadau yr Undeb, ac eleni cafwyd gwasan- aeth profiadol Syr E. Vincent Evans i gyfarwyddo ei gwahanol fudiadau, a phrofodd y tymor yn un hynod o ddyddorol. Yn ol adroddiad yr ysgrifennydd ar derfyn y tymor gwnaed ymgais i noddi'r wybodaeth ynglyn a Chaneuon Gwerin Cymru yn ystod y tymor trwy gynnal cyngerdd hollol Gym- reig, ac hefyd rhoddwyd darlith arbennig gan Mr. Gwynne Jones—cadeirfardd Eistedd- fod Llundain-ar rai o awdwyr y Cywydd yn llenyddiaeth yr hen oesoedd. Rhagor na hyn cafwyd nifer o gynulliadau buddiol yn y gwahanol Gymdeithasau, a'r oil a'u tuedd i gyffroi y meddwl Cymreig, ac i wneud y Cymro ieuanc i deimlo yn falch ei fod yn perthyn i genedl mor ragorol. Llywyddwyd y cyfarfod pen-tymor gan Syr E, Vincent Evans, a rhagor na llywyddu y cynulliad, rhoddodd groesaw cynnes i'r rhai ddaethant ynghyd trwy gyflwyno gwledd o de a danteithion iddynt ar y cych- wyn. I'w gefnogi yn y cyfarfod daeth amryw o arweinwyr y bobl ieuainc, megys y Parchn. J. C. Davies, H. Elfet Lewis, D. Tyler Davies, a John Humphreys, ac fel siaradwyr cafwyd presenoldeb Lady Herbert Roberts, Mr Ellis W. Davies, A.S., a Mr. Aneurin Williams, A.S. Cafwyd araith swynol iawn gan Lady Roberts yn dangos rhagoriaethau cenedl y Oymry a'r fantais o fwynhau dwy lenydd- iaeth. Anogai bawb i ymgydnabyddu a goreuon y cynyrchion hyn a rhagor, apeliai ar i'r bobl ieuainc feithrin y cariad priodol tuag at y celfau cain, yr hyn oedd wedi ei esgeuluso mor hir gennym fel pobl. Pwysleisio y pwysigrwyd o gael Diwylliant ynglyn a'n Haddysg wnaeth Mr. Ellis W. Davies. Nid i fod yn feirniad crebachlyd ond i addysgu'r ffordd sut i ddyfod yn Gymry llawn yn yr ystyr oreu. Nid yw addysg bob amser yn brawf o Ddiwylliant, meddai, canys yr oedd rhaio'r bobl mwyaf diwylliedig y gwyddai ef am danynt yn rhai na cbawsant ond ychydig o fanteision addysgol. Yn y pymdeithasau llenyddol hyn y mae dyn leuanc yn cael cyfle i feddwl a dysgu fod dwy ophr i bob cwestiwn, ac wrth gymeryd golwg eangfrydig ar wahanol bynciau yr oeddem i gael y dadblygiad priodol o'r gallu meddyliol. Araith ragorol ydoedd hon, yn llawn o synwyr cyffredin. Fel y mae'n hysbys, gorwyr i Iolo Mor- ganwg yw Mr. Aneurin Williams, yr A.S. newydd, ac mae'r gorwyr hwn yn meddu cryn lawer o gariad ei hen daid tuag at lenyddiaeth a mudiadau Gwlad y Bryniau. Cafwyd araith fer ganddo yn llawn cydym- deimlad a gwaith y Cymdeithasau Llenyddol yn ein plith. Ar derfyn y gyfres ragorol o anerchiadau, diolchwyd yn gynnes i'r siaradwyr gan Mri. John Hinds a T. J. Evans, ac yna i'r Marchog Cymreig am lywyddu mor ddeheuig gan Mri. D. R. Hughes ac A. E. Rowlands. Yn ystod y cyfarfod cafwyd caneuon penigamp gan Miss Annie Thomas, Miss Maggie Pierce, Mr. W. H. Jones a Mr. Stanley Davies, i'r rhai y cyfeiliwyd gau Mr. W. Rees, organydd Jewin.

Nid yw Sosialwyr Canolbarth Morganwg yn foddlawn ar gurfa Mr. Hartshorn yn yr ethol iad ddiweddaf, ac awgrymant y priodol- deb o'i ddwyn allan eto i ymladd yn erbyn Mr. Gibbins ar adeg yr etholiad nesaf. Mae cynrychiolydd o Swyddfa'r Rhyfel yn bwriadu talu ymweliad a Ffair Llanbedr Ceredigion ar yr 8fed o Fai er gweled a fydd yno rai ceffylau ar werth fyddant yn addas at wasanaeth milwrol. I goffhau Diwygiad '59," y mae mudiad ar droed i osod cofadail ar fedd David Morgan, Ysbytty Ystwyth. Ychydig amser yn ol cyhoeddwyd hanes David Morgan a'r Diwygiad gan ei fab, y Parch. J. J. Morgan, Wyddgrug. Mae Mr. Ellis J. Griffith, A.S., wedi ei ddewis yn aelod o'r Athenasum Club. Y Parch. J. Myfenydd Morgan ddisgwylir i bregethu yng ngwyl flynyddol yr Eglwys Gymreig yn yr East End. Un o hoelion wyth y pulpud Eglwysig yw Myfenydd, a gwr sydd yn werth ei glywed yn traddodi y genadwri.