Cymro a'r Celt Llundain

AIL OSOD Y SEILIAU. Yr wythnos nesaf ail-gyferfydd y Senedd ar ol seibiant y SuJgwyn. A thy mor o seibiant yn llawn digwyddiadau a fu befyd Bydd breriin arall ar yr orsedd i groesawu'r ail-gyfarfyddiad a phynciau ereill i'w trin ganarweinwyr y gwahanol bleidiau fyuychant ddau Dy'r Senedd. Myn rhai fod y cyf- newidiadau allanol hyn wedi llwyr gyfaewid popeth ynglyn a rheolaeth ein bywyd gwleidyddol, ac mai yn ofer y gall Rhydd- frydwyr ddisgwyl am ail ymosod ar safle Ty'r Arglwyddi fel y bwriadent pin yn ymwa- hanu i fwynhau gwyl y Sulgwyn Mae'n wir fod y Brenin wedi marw, ond nid yw honiadau y Ty Uchaf wedi eu di- rymu. Yn ol y safle heddyw, mae Ty'r Arglwyddi yn ben ar ein holl allu gwleid- yddol. Nid yw ein rhyddid ond rhith, na'n cynrychiolaeth yn Nhy'r Cyffredin ond gwegi, os myn yr Arglwyddi roddi eu gallu mewn gweithrediad. Ac hyd nes y ceir rhyw ddealltwriaeth ar hyn o fater prin y gwelwn y gall y Rhyddfrydwyr aros yn ddistaw am un wythnos wedi iddynt ail- gynnull yn Westminster. Gwir fod yna lawer iawn o waith i'w gyflawni; Hawer o fan bethau i'w gosod mewn trefn fel ag i wneud teyrnasiad y Brenin newydd mor hwylus ag y mae'n ddichonadwy, ond pwnc arall ydyw'r cri am ohirio'r frwydr cydrhwng y werin a'r Uchel- wyr. Gwelwn fod y newyddiaduron Tori- aidd ar eu heithaf yn dadlu dros ohirio'r cyfan, ond os cytuna'r Rhyddfrydwyr a hyn o gyngor, bydd eu'hachos wedi ei ddinystrio yn llwyr, ac ni fydd esgus ganddynt i godi cri yn erbyn y Ty Uchaf byth ond hynny, a gall yr Arglwyddi ail-hawlio yr un gallu ag a honnent ddiwedd y flwyddyn ddiweddaf ynglyn a rheolaeth trefniadau ariannol y deyrnas. Nid enillir dim drwy ohirio'r ornest. Yn wir, anfantais i'r werin fydd unrhyw gytun- deb neu gyfaddawd ar hyn o bryd. Beth bynnag yw barn y Teyrn am safle Gyfan- soddiadol y deyrnas hon, cred y werin mai yn ei dwylaw hi y mae'r rheolaeth i fod wedi'r cyfan. A rhaid cael cytundeb pen- dant ar yr egwyddor hon cydrhwng y ddau Dy cyn byth y gall Prydain obeithio am un mesur o ryddid ac uniondeb. Am hyuny, dyledswydd cyntaf ein harweinwyr ar hyn o bryd, ac ar ddechreu teyrnasiad brenin arall, yw penderfynnu unwaith ac am byth, pa un ai'r wlad ynte'r Arglwyddi sydd i fod yn bennaf yn eia rheolaeth

Colli eu Nawddogaeth. Druan o Mr. Lloyd George mae helbulon byd a nefoedd wedi disgyn ar ei ben. Un o'r pethau diweddaf y gosodir ef yn gyfrifol am dano yn awr ydyw diffyg cefnogaeth ein gwyr mawr i Eisteddfod y Cymry Mae amryw o bendefigion Môn ac Arfon wedi datgaa nas gallant gefnogi y sefydliadau hyn gyda'u tanysgrifiadau, oherwydd y beichiau newydd y mae'r Canghellor wedi osod arnynt! Nid dyma'r tro cyntaf i fawrion ein gwlad gefnu ar yr Eisteddfod, a bu fy w yn llwyddiannus er gwaethaf eu diffyg cefLOgaeth yn yr oesau gynt; a diau y daw yn fwy poblogaidd fyth pan ddealla'r werin fod yr hanner-Saeson hyn yn myned i'w gadael eto. Nid oes eisieu i bwyllgorau lleol bryderu, canys daw'r hen Wyl ymlaen yn siriol heb gymorth y gwyr tuchangar hyn. Cydymdeimlad Gwir. Gan i farwolaeth y Brenin ordoi y galanas ymysg glowyr Whitehaven, ofnid ar y dech- reu na fuasid yn llwyddo i godi cronfa deilwng i gynorthwyo'r gweddwon a'r plant. Ond yr oedd y trychineb y fath nes peri pob calon i doddi; a deallwn yn awr oddiwrth Faer y dref fod yn agos i ddeugain mil o bunnoedd wedi dod i law a bydd y swm hwn, ynghyd a'r hyn a geir fel iawn tan Ddeddf y Gweithwyr, yn ddigon i gyfarfod a gofynion y rhai a adawyd yn ddiamddiffyn. Y mae'n llawenydd gennym glywed am hyu, a phrawf fod y genedl wedi teimlo yn ddwys dros y rhai a adawyd ar ol, yn ogystal ag a'r rhai a laddwyd yn y lofa dan y fath amgylch- iadau ofnadwy, heb obaith am ymwared mlt diangfa. Y Ddiwynyddiaeth Newydd. Mae ysbryd rhyddfrydig yr oes yn graddol ymwthio i'r cylchodd crefyddol, a dywedir fod disgyblion y Ddiwynyddiaeth Newydd yn myned ar gynnydd yn ddirfawr. Gwir fod rhai o'r hen gewri yn edrych gyda dirmyg ar Mr. Campbell a'i ganlynwyr; ond rliywaut neu gilydd y mae'r gredo newydd yn apelio at yr ieuanc a'r ityddiog. Ceisir anwybyddu apostol mawr y mudiad ym. mhrif gynhadleddau yr Anibynwyr, a dywed y Calfiniaid fod eu Cylfes Ffydd hwy yn condemnio'r heresi newydd hon yn ddi- floesgni. Waeth hynny na rhagor, myned ar gynnydd y mae, a'r dull diweddaf i geisio lladd y gredo ydyw drwy droi y gweinidogion allan o'r eglwysi, dan yr esgys nad ydynt yn pregethu yn unol a gofynion y gwahanol addoldai Ymneillduol. Mae'n debyg fod yr hen ddeddfau dan y rhai y sefydlwyd ami i gapel yn cyhoeddi pa fath ddysg raid roddi ynddynt, ac os yw'r gwahanol enwadau yn myned i gadw at lythyren y gyfraith, bydd raid cau drysau llawer o eglwysi yr Anibynwyr a'r Bedyddwyr. Pan gyhoeddir adroddiad y Ddirprwyaeth Eglwysig ynglyn ag addoldai Cymru, bydd yn agoriad llygaid i rai o honom-y fath delerau a osodwyd i lawr ar gychwyn yr addoldai hyn OaifI yr Y m- neillduwyr weled nad ydynt mor "rhydd" eu syniadau ag y credent eu bod. Dad hwyrach y ceir ail-argraffiad ac ail gyfan- soddiad o'r Cyffes Ffydd ei hun cyn gwelirv fath adroddiad gan y cyhoedd