The North Wales Weekly News

I HODIOM NED LLWYD. Mae llythyr yin barod gan Catrin, and yr wyf yn meddwl ei gadw hyd y tro nesaf. Mae ei gwadth hi yn siwr o gadw; mae fel Catrin ei hun-hyth yn mynd yn hen. Yohydig dawn o ddyddilau pen blwydd mae wedi ei gael ers ugadn uilynedd. Yr wyf yn siicr y dywed y rhai sydd yn eri ohotfioi ugain mlynedd yn ol ei bod yn edryoh agos mar .ieuanc yn awr ac yr oedd y pryd hwnow. idyna ydyw gogondant ac ymffrost pob mcrch—oadrw yn ieuainc,—ac aJIlI ydyw y cymlluniau syd dgain lawer o honynt er cyrrruedd yr amcan hwimw. Os bydd y dannedd yn. colli, rhaiÍd cael rhai yn eu lie. Yr Uln, modd gyda'r gwallt: os yn eri golli, wel, ceisio cael gwallt go=od yn ei ile. Os y bydd yn anyned yn wyn, rhaid caeil peithaju angenrheidial i gedsio ei gadw yin ei liw cyn/tafig. A chymalint o ymdrech ac ■aibeirth a wna lliaws i gadw y wyneb yn ieuianc. Md a, wis fod eraill yrra gorfod gwneud y petham hyn ond am hon, mae ei dannedd gainddi i gyd, ac efitihroio un, sef dant i aital tafod, ac mae ei 't gwallt heb YT un blerwyn gwyn yndclo, a'u grudd- iau mar hairdd ac cooed. Mae cadw y pethau hyn yn ieuianc naturiol, yn arbediad mawr i miÎ, rbagor y oreaduiriiaad hyniny ac y mae eu gwxagedd byth a hefyd yn rhedeg i siop y ffer- yilydd. Nd byddai angen yr uin o honymt yn y wlad. pe by,ddali fel Gatrin. Feallai na bydd yn rhyw dddolcbgar i mi 'élJm ysgrifennu fel hyn. "Ond waeth gennyf pruln am hynmy; chy- meraii hi lawer a torii yr m o'm hesgym, a chain ed bod wedi ysgrifeninu ei llythyr, a'i gau i fyny, ni fydd cyfie iidd:i i ddweyd dim am hynncy y tro neisaf beth byninag. AR Y GRJÜiESFFORDD Y dydd o'r blaen clywais am bedair o ferched iemadnc yn seifyll ar groesffordd ym Mhenmaen- mawr, ar ganol dydd, a'r pedair, fel plant bach, yn bwyta ocraingeis. Mi ddarfu iddjmt geisåJo, eu ouddioi iparn oedd cjrfaill i mi yn eu pasdo, ac yr oeddynit yn edrych yn ddiiniwed iawn. Er hyniny, mi gwelwyd hwy, ac yr wyf yn meddwl eu bod yn ofnd y buasai eu hanes yn cael ei anfon i Ned Llwyd." Ndd oes dim yn ddtrwg mewm bwyta orange, nag oes, yn siwor. Yr wyf mar hoff a hynny a neb, ac yn credm eu bod yn rhagoiroil at wahaniol achcisiom. Osid yr hyn sydd yn rhyfedd ydyw fod pedaio: merch ieuainc yn eefyll ar groesfiordd ganoi dycld 1 wneuttiur hynny. Clywais hefyd eu bod yn dweyd "Mi gewch weled y bydd ein hanes yni y Weekly Neiws.' Rhag eu siosni, 3rr wyf >^n gwneud srhyw grybw3diliad bvr fel hyn dianynt, ac os y diig- wyd ddddynit] fy aiigweled i yn pasio, y byddant yn ddigoin calredig i gynnyg araaige i mi am wneoid. <Dyna ddigon! COiLWYN BAY. Yr oedd yn dda gen.,iy" glywed ga/n 1rI.r. John Williams, C'aernarfom, arweinydd Cor yr Eis- teddfod, fod irhpgolygon. am gor ardde-rcho.g yma, ac fod rliiai ugeindau eisoes ü aelodau. wedi ymuino. Tipyn yn swil ydyw rhai o'r merched pan yn gorfod irlnoddi prawf a,r eu lleisiau a'u galluoedd er mwyn c-aeil eui derbyn yn gyflawn aelodau. Ond yr oedd Mir. Williams yn rhoddi canimoliaeith fawr i'r imiwyaifxaf o< M,i-i,yiiit, fel rhai yn gallu darllen ceirddcxriaeth yn xihwydd, ac yn meddu ir rhiagoral. Yr oedd yn teimlo vn ddio1chglaJri,'1Vll!l i'r pwyllgox cerddorol a'u hysgrifennydd sieloig, am yr help oedd yn ei gael ganiddynit i oisod pethau mewn tref. Nid oes diadl na chedr canu teilwnig gan y cor hwn yn yr Eisteddfod, wedii ddsgyblaeth Mr. Willaiamis armynt, oblegyd mae ef wedi bod yn gwneud gwaith cvffelyb yn yr Eisteddfod Genedilaethol drroion cyn hyn. Rhaid fydd i'r aelodau fod yn. ffyddfLon ac ufudd, i'w igynioarthwyo, ac ym ol pob tielbyg, byddanit felly. Mae 11,r. Williams yn yimweled a. hwy uaiiwaith yn yr wyithnos. yn awr, a gwna hynny yn amlach, yn sicr, pan ddaw ym nes i'r Eisteddfod. HEiLYNT Y DDRAIG." Parodd hyn siiarad ac ysigrifenmu llawer. Gan fod gwyr dysgedig yn angihytuino, doethach ydyw. i greadiuir bach, fel y fi i beidio dweyd gair, ond dywedatf gymainit a hyn. En y ddadl yn foddioci i gael isylw y wlad at yr Eisteddfod, ac feallai mae hyu, oedd yT amcan penniaf gan y pwyllgor. Maent yn haeddu eu canmol am y syniad. SIO-AT,IANT. Dyma ollir ddywedyd am ymddanghoisiad Violeit ar y llwyfan. yn LliUndrain rnos Luu. Cymysiglyd iawn oedd y derbyniad ga-fodd. Myninai lliaws ei hwtio, tra yr oedd ychydig mewn, cymhaniaeth yn dangos cymeradwyaeth iddi. Yr oedd i fod i ganu dwy gan, ond druan o honi, yr oedd yn Ilhy ofnus, a phrin y gallai lefaru gair. Yr oedd yn rhaid cael dyn i ddweyd y sifcotri yn ei lie, ac ni fu air y llwyfan ond mhyw ddan funud o amser. Pwy fuasai yn meddwl wirth ddarllen ei haners yn myned dros y graig i'r môr, ac yn. glanio yn Scoitland, y buasai yn rnyned inor llwfr o flaein cynulleidfa? Ond mae euogirwydd yn gwneud llwfriaid 01 bawb. Nid yw yn debyg y bydd Miss Violeit Charleswotrth yn ilwyddiant ar y llwyfan, ac nid ydyw yn debyg y bydd i'w gofynwyr fod lawer ar eu mhantais oddi wrtih y cynllun- hwn, gan y oroo,arf y bydd pawb wedi gweled a chlywed dagon am dana cyn pen yr wytibnos. 'Bydd rhaid iddi ddyfeisio rhyw gynlluin. arall eto yn fuian. LLiANRWiST. Llwyddiant mawr fu y Gymanfa Ddirwestoll yma yr wyrtihnos ddiweddaf. Yr oedd anerchiad Mr. D. Pryse Jones, L.T.S.C., Niwbwrch, Man, yn dda a dyddorol i'r plaint yn cyfarfod a gyn- hatiwyd yn Horeb iitos Feroher, dan lywyddiaeth Md. W. G. Oiwein, yr Ariandy. Yn y gynhadledd, dydd Ia.u, yr oedd cynulliad tedlwn!?. Syr J-' TTerberl Roberts, A.S., yn y gadiair,' ac yn rhoddi, yn ei anerchiad, ergydiom celyd i Dy yr Axglwyddi am wrthod o honyn.it y Mesur Trwyddedol. Ysgrifeuinydd ffyddlawn y Gymanfa ydyw IHuiwco Penmaen, Rhyl, ac nlid rhyfedd oedd iddo gael ei aiil-ethol i'r iSiwydd, oiblegyd ymhyfryda yn y gwaith da o gefnogi dix- west. Yr oedd ei adixxidiad blynyddol yn ddyddorcl a chalaraogol. Oni bae fy mod yn gwytbod y bydd adroddiiad llawn mewn colofn arall g,an y gahebydd rheolaidd o Lanrwst, buaisrwTi yn hielaertihu. EIISTEDDFOIDAU Y PLANT. Mae y rhai hyn yn dod yn gyffredin, a gwneir gwaifth da o'u cefnogi. M-ae amryw wedi eu cynnlal eiso-,es mewn irihaA lleoedd, ac weda bod yn hynod o Iwyddiannus. Mae pwyllgorau eraill yn parortoli. Mewn rhai lleoedd, cyfyngir yr hall destynnau i rai dan 18 neu 20 oed. Clywais fod gWyf Jeirusaleim, M.C., Heol Scotland, Llanrwst, yn bwxdadu cael uin y Pa.sg nesaf, ac y bydd y testynmaai aillan ar fyrder. Dichon y c-ai alw sylw atynt adhyw dro eito. LLANFAIRFECH.AN. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Rhyddfxydwyr A,rforn yma dydd Mercher, ac yr oedd Mr. W. Tones, A.S., yn bresennoil. Diolchwyd i MT. P. 11. McClement, Pennuaenxnawr, am fod yn Hywydd y Gymdeirthtals am y flwy- didjyn ddiweddaf, ac etfholwyd Mr. D. G. Diavies, cy=.re.Îitrhiwrr,Betihe:sda, yn Iilywydd am y flwyddyn hon. Eetiholwyd Mri. T. W. Griffith, Llandudno, a W. G. Roberts, Llanfairfecha.n, yn isdywyddion. Ail-edholwyd Mr. Pentir Williams vn ysgrifeinmydd, a Mr. R. E. Jones. Llaniberis, vn drysorydd. Hucyfarfod cyhoedduis yn yr hwyr, a chaed anerchiadau ynddo gsjn y Llywydd, y Parch. W. Mat:theiws, Mr. Willi-am Jonas, A.S., Mr. T. J. Williams, Bangor, a Mr. jaines Marks, Llandudno. Gredaf y gwna Mr. D. G. 'Dalies lywydd da i'r G3imdeithas, obleffvd 'mwe yn llawn o sel a brwdfrydedd gyda'r achos dirwestol a R^'ddfrydol bob amsex. Yr oedd yn dda iawm gemmyf welled fod Mr. J. W. Edwards, o'i swyddfa, wejli llwydida i basio yr arholiad iteirfyninoil fel cyfreitl-iiwr.

For 'Children's Hacking Cough at night, Woods' Great Peppermint Cure, x/i^, 2/9.

Nodion Llywarch Hen I Mae ein brodyr y Ceidwadwyr yn chwynu pleid- wyr Masnach Rydd allan o'u rhengau. Ymfalchiant fod Arglwydd Hugh Cecil allan yn yr oerfel, ac ymdynghedant y cilgwthiant ei frawd Arglwydd Robert i'r un oerni. Anturiaeth fyrbwyll fydd hon a dengus yr ysbryd newydd, cul a masnachol ei foes sy'n ymwthio i fewn i'n gwleidyddiaeth. Mae'r hen foneddigeiddrwydd gwleidyddol yn darfod o'r tir, a'r trechaf treisied masnachol yn cymeryd ei le. Balchter a thrahauster Mr. Cham- berlain oedd ei anffawd a'i anfri. Ac yn ol arwyddion yr amserau, hwn a lygra ei ganlynwyr cyn hir. Medr Eglwys Loegr goledd o fewn ei chorlan bob math ar ddynion, er pob gwahaniaeth yn ei cred. Nid yn unig goddefir y cwbl yn wedd- ol dawel, ond mae'n ymdaith ymlaen, a hwythau yn chwyddo ei rhengau. Nid felly'r Blaid Wleid- yddol a lecha dan ei chysgod, y blaid y chwydda mwyafrif mawr yr Eglwys ei rhengau. Tuedd hon yw gwasgu pawb i un llythyren o gredo, arfer andwyol, a dengus draha meddwl y meistriaid newydd. Os bu rhyddid barn yn bygwth einioes y Blaid Rhyddfrydol, mae'r hualau yn sicr o gyredd gwaed y Blaid arall. Ni chura fy nghalon o blaid syniadau uchel eglwysig a cheidwadol y Ceciliaid. Eto rhaid addef eu bod ddosbarth o wleidyddwr y rhaid wrth ei gwasanaeth. A'u bod ddengmil rhagorach pobl na chefnogwyr Cwmniau masnach- ol-pobl a hwyliant ryfel i'w hamcanion eu hunain ac er lies eu cyngreiriaid masnachol. Un o brif anffodion gwleidyddiaeth Prydain heddyw yw diifyg dynion o feddwl a grym yn yr Wrthblaid. A hwn hwvrach yw prif reswra Ty'r Arglwyddi dros eu hymddygiad, ond mai gwell ganddynt ddioddef na'i addef. w O'm blaen mae rhestr cyfraniadau Hen Fyfyrwyr Coleg Bangor at Gronfa Adeiladu'r Coleg Newydd." Mae ynddi awgrymiadau eglur. Allan o 2,400 nid oes ond 418 wedi cyfranu. Beth am y 2,000 arall? Tybed na fedrant roddi un bunt o amberth diolch i'r hen sefydliad y cawsant arfog- aeth brwydr eu bywyd ynddo. Gwnaeth y 418 hyn yn gampus. Cyfranasant rhyngddynt ^2,724, a phe gwnelai'r gweddill yn 01 yr un gyfartaledd, deuai'n £ "15,600. Saeson yw oddeutu 94 o'r 418 hyn, dogn gymedrol. Dywed rhywun mai estron- iaid ydynt, heb yr un dyddordeb yn ein gwlad fechan ni. Ar yr un pryd coher, yng Nghymru fechan dylawd y cawsant eu haddysg, a hono yn addysg dda a rhad, ac mae aniolchgarwch i estro yr aniolchgarwch gwaethaf. Nid dibwys Cymru yn ol y rhestr hon oherwydd mae ei seigiau addysg yn ymborth blasus i Loegr a'r byd. Mae Il9 a'u maes byw'r tuallan i Gymru: yn Lloegr, Scotland, Iwerddon, De a Gorllewin Africa, India, Yr Aifft, ac amryw leoedd pell eraill. Pwy yw'r D. J. Williams o Johannesburg roddodd £ 500 ? Llwydd iddo, mae'n deilwng fab i Wlad y Bryniau. Mwy o'i debyg a daniai galon yr hen wlad i ganu I fyny bo'r nod, Dringwn lethrau serth clod." '¡¡' • Wrth anrhydeddu Cymro, anrhydeddir Cymru hefyd. Felly bu yn etholiad Mr W. Goscombe John, y cerflunydd, yn aelod o'r Royal Academy. A llawen chwedl i'n gwlad yw dyrchafiad ei meibion, yn arbenigol felly yn yr achos hwn, oherwydd mae ein gwyr mawr yn y celfau cain yn ychydig. Enw lied dieithr yw i lygad a chlust Gogleddwr, yn y De mae cynefin y Johniaid. Dichon mai ffrwythau tramor oeddynt i ddechreu, ond maent wedi tyfu'n rhagorol a dwyn ffrwyth da yn ein gwlad ni; a ni yw ei pobl bellach ac ni honent ran na chyfran yn neb arall. Gwelir ol cun a morthwyl Mr Goscombe John mewn amryw leoedd yng Nghymru. Ar heol y Bala mae cerflun o waith ei law er cof am Tom Ellis, yn denu'r llygad i helpio'r galon i gofio am un o'n hanwyl- iaid. Mae'r ddelw wnaeth o Daniel Owen yn helpio'r Wyddgrug i roddi anrhydedd i broffwyd yn ei wlad ei hun. Gwr o Gaerdydd yw Mr John, ac yn ei dref enedigol mae delw gerf o'i waith i'r Prif Athro Viriamu Jones. Gan nad yw eto ond haner can mlwydd, disgwyliwn lawer o waith o'i law, a ddwg ddiddanwch i ni a chlod iddo yntau. < Gwnaeth Cymdeithas Ddirwestol Sir Ddinbych ymchwiliad i gysylltiad Cymdeithasau Dyngarol a'r tafarnau. Cawsant fod yn Sir Ddinbych ei hun 161 o'r Cymdeithasau hyn a chynhelir 109 o honynt mewn tafarnau. Pa ryfedd ? Mae yn y Sir hono rai cymdogaethau ac y mae diota ychydig yn beth parchus ynddynt, a blaenoriaid vr eglwysi i'r tafarnau a chant bleser yn y gyfeddach. A'r lie mae hyn amharchus, mae mynd i'r Clwb yn ronyn o esgus ac yn gawnen o gysgod. 52 yw rhif Cymdeithasau Dyugarol Arfon, a dim ond dau o honynt sydd a'u pabell gyfarfod yn y dafarn. Rhagorol Arfon. Na orfoledded Arfon chwaith. Mae darn fawr o'r cae drain heb ei dori. Beth am y Shows Amaethyddol," Folodau," Gwn a Chathod," Ymrysonfeydd y Bel droed," "Aredig," a llu o bethau eraill sy'n llechu o hyd yng nghysgod y tafarnau. Yr hen gwyn oedd diffyg ystafell. Cwyn ddisail erbyn hyn. Mae digon o Ysgolion v Cyngor yng nghanol y boblogaeth yn rhatach a llawn mor hwylus a'r tafarnau. Gwn hyn, mae llu o bobl oreu'r wlad yn cadw oddiwrth y Shows o achos eu llosgach a thai'r cwrw. 1 "Dranoeth wedi'r digwydd." Mae'r wlad yn deffro yn rhyfedd a phenderfyniad ar ol penderfyn- iad yn cael ei daflu at ben Ty'r Arglwyddi. Pa ddiben yn awr ? Yr oedd llawer yn ysgafala a chysglyd yn nydd y frwydr, un yn gwrando bref- iadau'r defaid ar llall yn ei longau. Collwyd y gaer, a thyma'r fyddin yn canu ei chorn rhyfel dranoeth wedi'r alanas. Fe ddaw daioni o hyn, ond heb floesgni, buom rhy ddifraw a distaw vn nydd y frwydr. Dylasai Cymru fod wedi anfon miloedd o benderfyniadau, fel pelenau o dan eirias boeth, i Dy r Arglwyddi yn yr amser priodol. Curo'r haiarn tra byddo'n boeth," sydd hen ddiarheb dda. Collasom y cyfleu. A rhaid i'r Ty Uchaf bechu pechod mwy anfaddeuol yng ngolwg gwerin Lloegr nag a wnaethant, i'r werin Doriaidd feddw hono eu casau. Yn eu pocedau, fel rheol, y mae pobl yr oes hon, y mwyafrif o honynt, yn cadw eu hegwyddorion. Hawyr anwyl, heddwch bellach fo i'r bwyst61 a elwir yn "Ddraig Goch." Er y fachell sy'n ei chynffon, a'r colyn sy'n ei safn, vmlidiwvd hi'n dda. a chaed hwyl yn yr helfa. Bwriwyd yr "a" i'r m6r heb ddagrau na gwasanaeth. Ond anhawdd- ach oedd cnoi'r gydsain galed. Cyhoeddwyd barn Arthur Ben Dragon. Rhon oedd gywir ddigon am gleciadau'r gynghanedd, a Hawn 0 synwyr am arfer yr oes hon, ond cyfeiliornodd vn enbyd am hanes y llinell. Diolch i'r Athro J. Morris Jones am ei erthygl gref, oleubwyll; gwyr ef rywbeth am iaith y Cymro. Yn wir, ysgrifenodd vn foneddig- aidd nodedig, pan gofiwn fel yr arfer wylltio o achos anwybod ein harweinwyr am iaith a bardd- oniaeth yr oesoedd canol. Er ein bod yn credu pob gair ddywed-rhaid ei gredu, mae hanes wrth ei gefn, ac er yr hoffem weled v gwreiddiol ar y sêl, eto fel y dywaid Dyfed ddyry gvchwyn ddywed pobl yr oes hon. A phwy faidd eu condemnio. A bellach mae'r hen linell vn llafar gwlad, a llafar hwnw ddyry'r cychwyn." Paham y sonia "A" ac Eisteddfodwr am Eben Fardd ? Da chwi, rhoddwch i Eben goeth ei heiddiant. Rhaid mai'r un y A y Weekly Netvs ac Eisteddfod wr" y Guardian. Yr un yw eu pechodau, a phechant bechodau priodol iddynt eu hunain. Taera'r ddau eu hanwir yn wyneb gwirionedd'ei hun, mai "Y Ddraig Goch ddyru gychwyn" ysgrifenodd Eben. Naddo erioed pa ddiben taeru yn erbyn y gwir. Teimlai Eben yn ddiau fod yr hen gystrawen ddyry cychwyn yn anvstwyth, eto yr oedd ei ddull clir ef o yngan cydseiniaid, a'i glust deneu, yn hawlio oddi ar ei law c i ateb y ddwy g yn y rhan flaenaf. Er cadw'r c a gochel anys- twythder hefyd, ysgrifenodd roddai'r cychwyn." Felly Y Ddraig Goch roddai'r cychwyn ysgrif- enodd Eben. Ysgrifena'r deundod hyn ddyru," a hwy yn unig o'f holl bleidiau ddyry geir gan bawb arall. Dywed Eisteddfodwr fod yr Eisteddfod y Pwyllgor, a chant a mil o bethau eraill yn byw yn yr 2ofed ganrif. Bobol anwyl Heddwch bellach i'r eulun Eisteddfodol hwn, y I' bwystfil na welwyd ei fath erioed yng Nghymru. Tybed mai Draig Llyfr y Datguddiad yw gwreidd- iol y show fwystfil hon. Gwarchod ni Beth ond ein budd personol yw ein llathen fesur ? A phrin yn ein clorianau yw pawb a wnel i ni niwed ac a gyffwrdd yn ein daoedd. Amusing y geilw'r Athro W. Lewis Jones, M.A., Bangor, y dull hwn o fesur a phwyso. Wrth chwareu hen gi Morgan a barn gyfnewidiol y Blaid Geidwadol am Lloyd George dywedai, It was amusing to notice how much the monied classes of the country had recently become afraid of him, simply because of his casual reference to henroosts.' It was all the more amusing because of their fulsome praise of him when he managed to settle the threatened railway strike. As President of the Board of Trade he was a heaven-sent genius-as Chancellor of the Exchequer he was-well, the Bogey Man." Os Ceidwadol y blaid yn ei barn am ei phethau anwyl ei hun, newidia ei barn, fel y lleuad, am anwyliaid pobl eraill. yn neillduol felly os bygythiant chwilio am nythod yr elyrch gwynion a ddodwya wyau aur. Dyweder a ddyweder, duw mawr yw Maraon rhydd fam y lluoedd yn ei ysgrepan, a'u cyd- wybodau o dan ei draed. A phwy a lywodraetha fel efe? Heua ynysoedd fel gwenith, a thafella gyfandiroedd i'w addolwyr tan gellwair. Am ei fargenion ef y disgwyl Seneddau, a llyfa mawrion y wlad hvch ei draed. Cyd-addola gwreng a bonheddig yn ei deml, a chusana gelynion eu gih'dd ar ei amnaid. Hywedda dylawd a chyfoethog, arddant o dan yr un iau. Ceir llawer clerigwr yn corlanu ei ddiadelloedd ar fynyddoedd y per lysiau, ac ami weinidog yn coledd ei famog- iaid yn eu tywydd blin. Ymrithia fel angel y goieuni a cherdd yn wynebdrist fel mynach i gardota angenrheidiau bywyd i'w fynachlog baradwysaidd ei hun. Gwerth egwyddorion fel teganau a merchyg bleidiau gwladol a sectau crefyddol fel camelod buain. Llunia deyrnasoedd masnach a geilw hwy'n trust" y rhai fel y bedd a Uyncant v gweiniaid. Nid oes un Solomon a saif o fiaen ei swyn, na'r un Samson a ddymchwel golofnau ei deml. Eto daw ambeli Ddafydd, bured ei galon ag awel y mynydd, a'i ffon dafl yn ei law, a chladd rai o gerig llyfnion afon gras yn ei dalcen, a thyr ei ben a'i gleddyf ei hun. 0, ie, duw mawr ydyw Mamon, a chref yw teyrnas rhaib.

At Rhyddirydwyr Cymreig Colwyn Bay. AT OLYGYDD Y Weekly News. Syr,—TcM-nlaf- yn ddiolchgar i chwi am ofad fechan o'ch newyddiadur clodwdw er galw syliv Rh3ddf.i"3^dw3"r Cymreig y diref at y ffadth fod ITJiWY o aingein deffroad yn ein pLMi y' dydddau preiseninol nag y bu erioed. A chyaneryd i ys- tyriaeth y bywiogrwydd nodwedda y Toxiaad ar boib Haw, yng mghyda'r diraddiad dderbynia y Llywiodixaeth bxeseainol oddiiar law yr arglwyddd- ffroieinuchel, ac yn y rhagoilwg am frwydr boeth y nyr ethoilaeth hon, cxedaf yn ddiysgog y dylem fel Rh3iddfirydwyr Cymreig yll y dref ymroddi ati o ddiifrdf i gymeryd mwy o ddyddordeb yn ein biuddianinau. Dywedaf Rhydd,frv,,dwyf Cymreig am fod gweithigarwch. c.anirnoladwy yn cael ei gario ymlaen yn y dref a'r cylch gan y Rhyddfrydwyr Seisnig. Teimlaf fod y S-neson yn fwy byw yn y dref yn eu bywyd politicaidd nag ydyan ni y Cymry. Mae ganddynit hwy eu Liberal Asxciatioia gw-ir lwyddianmus wedi ei sefydihi ers tro bellach. 'Cyfair-fyddant a'u gilydd yn rbeolaidd bob bythefinas yn eu hiyst.afe11 yn Sea View. Deallaf hefyd eu bod yn cael cyfarfodydd gwir adeiladol drwy ymdrin a phyngciau y dydd, a phob aelod yn cymeiiyd y dyddiordeib mwyaf yn oeå. hon syimiddadau. Heblaw hynny, ym- roddaint i gyninal cyfarfodydd cyhoeddus mewn gwahanol famnau yn y dref a'r cylchoedd. Yr y(tys eisoes wedi cael cyfarfodydd brwdfrydig ym Mochdre, Enigedi, Capel y Pre-sibyteiriaid, a'r RhÏiw, pryd y cafwyd gwasanaeth yr enwogiol11 canlynol:—Y Parchn. GwyniÍryn Jones, W. A. Edwards (Rhedtihor Aberffraw), My. Grubb (Ys- grifeninydd Cytfrinachol i Syr Herbert Roberts), a Dr. Spimther James. Disgwylir hwyl fawr eto yn y Rhos ax y igeg o'r mis hwn, pryd y bydd y Cynighoirwr Robinson, o Stretford, yno yn ar- eithioi ar Fasnach Rydd," mewn atebiad, gallwn gastglu, i ymfflamyohdadau M,r. Sam Thompson; ac yn ben ar y cwbl, parotoir ar gyfer cyfaxfod mawr yn y Neuiadd Gyhoedduis, pryd y bydd yn bresennol ein aelod anrhydeddus, S3ir 'Herbert Roiberts, a Mr Heimnierde, A.S., a'r holl weithrediadau hyn o dan nawdd y Gym- deitha.s Ryddfrydo1 Seisnig. Wrth gwrs, cyd- nabyddaf fod Cymry a,iddgar a galiluog yn ael- odam o'r Gymdeithas hon, ac yn eu plith rai o brif arweinwyr ;C3,mreig y dref. Ond Sedsnig- aidd ydyw y G3im-cl(ed:thas, ac yn Seisneg y cerir ei hoii weithrediadau ymlaen. Yn awr, syr, os ydym n:i, fel cened.1 o Gymry, yn awyddusam ran helaeth yng ngweiithreduadau ein ffydd gwleid yddol yn y dref, a chario banner Rhyddfrydiaeith i fuddugoliaeth, oni fyddai yn igam yn yr iawn gyfeiriad drwy sefydlu Cymdeithas Ryddfrydal Gymreig? Credaf yn sicr fod gwir angein am y fath Gymdeithas. Er y gelhr ytmdddbynnu ar bob Cymro call a gonest, pan ddelo yn frwydir etholiadol, i bleidledsio yn y modd iawin..Credaf, serch hyniny, pe ychwaneg o addysgu, ychwaneg o gyinde;ithasu a'u gilydd, a mwy o gydweithrediad xhyngoan a'n c3Tfedllioar Rhyddfrydol y .Saeson,mae agosaf yn y byd y byddwm .i deimlo mae—" Mewn undeb mae nertli." (iolWN":I Bay. CYMRO.

Mutual Life Insurance Company, (of New York.) Deallwn fod Col. Harrison Hogge, Rheolwr Cyffredinol y Cwmni, wedi anfon y manvlion can- lynol i rr D. E. Davies, Pwllheli, y Rheolwr am Gymru a Henffordd Y mae y Trysorfeydd wedi cynyddu dros ft aw milium o bunau y flwydd- yn 'ddiweddaf (^9,212,000), ac yn awr yn ^"110,685,000. Yr oedd cyfanswm y derbyn- iadau y flwyddyn ddiweddaf dros ddwy arbymiheg o filiynau o bunnau (f.17,429,000 ) yn dangos cynnydd o [761,000 yn ystod y flwyddyn o'r blaen. Talwvd i'r aelodau a'u cynrychiolwyr £ "10,874,000. Er y cynnydd mawr yn y busnes, dangosir fod y costau am y flwyddyn wedi Ueihau -r77,000. Dangosir fod y gweddill i'w ranu fel enillion dros ddivy filiwn o bunau £ "2,277,000 yn dangos cynydd er y flwyddyn cynt o f,571,000, Yr oedd y busnes newydd yn ystod y flwyddyn yn agos i ugain miliwn ( £ 19,610,0^0) yn dangos cynydd o £9,606,000 ar y flwyddyn flaen- orol. Bydd i gyfrif llawn ymddangos yn ein col- ofnau yn. fuan. Llawenvdd mawr i'r miloedd aelodau yng Nghymru fydd deall am y llwyddjant anghydmarol hwn yn hanes y Mutual Life y flwyddyn ddiweddaf.

Congl yr Awen. AR FARWOLAETH Mrs. Jones, Comet Stores, Station-road, Llanrwst. At ei Nafcroesi'r afon-wtiai Geini, Eginodd yn ir gororf, I Ddinv'r hedd o'r ddaear hoii, I'w ddedwydd addewidion. Balmoral, Llanrwst. T. C. ROBERTS. Geini aeth i og-oniant—yn gynnar o ganoll-hai carant I'rhatn, yn ol ei drefniant, I'w hoff le doed Duwïw phant. Llanrwst. R.E. For Chronic Chest Complaints, Wtaods' Great Peppermint Cure. I/I, 2/9. IN ORDER TO SUCCEED it is necessary to be known. The best way to. become known is to adwrtise. T oost paper in which to advertise iiS, The North Wales Weekly News.

Nodion o'r Junction. Fel mae'n hysbys i laweroedd o ddarllenwyr eich newyddiadur olodwiw, mae cyngherdd yn cael ei gynnal bob nos Sadwm yn Neu-add Trefol, Llandudno., 0 dan, nawdd Cymdeithas Ddirwestol y He. Maent hyd yn hyn wedi bod yn hynod o iwyddiamus, y neuadd yn orl-aivin o wrandawyr astud bob nos. J\os Sadwrn di- weddaf cymerwyd rhan yn y cyngherdd gan beT- sonnau oddiynna yn unig, a barn pawb oedd yn bresennol ydyw ei fod yn un o'r cyngherddlau goreu a gaAvsant. Dvleon^ fel trigolion, fad yn falch iawn o gymeradwyaeth fel hon. Mae hyn yn dangos yn eiglur fod yma dalentau disglaer ac addawol, ond eu iawn meithrin. Cvnullydd y cyfarfod ydoedd Mr. R. Twrog Williams, gwr ag sydd bob amser yn barod ac ewynysgar i gynorthwyo poib achos da. wybyddus i .y laværoedd am ei allu fel cerddor ac arweinvdd medros gydia corau. A gan^rn ydoedd rhaglen y cyfarfod :Unawd ar y berdoneg, "Grand March Blake," Miss Myfi Morris can, Under thie Deodar," Miiss Arfonia Davies; deuawd, The moon hath risen," Mr. T. Williams a'i gyfaill; can, Pounds, Shillings, and Pence," Miss Sallie Jores; can, Westward Ho!" Mr. R. Twrog Williams: tydgan, "Sailor's Chorus," gan Biarti Meibion can, Come, Birdie, Come," Miss Frances Parry; anerchiad gafaelgar, gan y Cadeirydd, y PaTch. LI. R. Hughe's, Rheithor Llandudno; deuawd ar y berdoneg, In the Forest," Misses M. Morris a Sallie Jones; can, The Ash Grove," Miss F,rances Parry; can, BTc--uddwvdio-i leu- enctyd," Miss E. Roberts; can, Aderyn Pur," Miss Sallie Joaes; can, Pistyll y Llan," Mr. W. Parry; can, Fiy, Birdie, Fly," Miss E. Roberts. Diweddw5'd- trwy i'r gynulleadfa oil ganiu Hen Wlad fy Nhadau." Y cyfeilyddesau oieddynt Misses Mvfi Morris a jenny Hughes, pa rhai a wnaethant eu gwa,ith yn gannioladwy iawn.

| Trefriw Golf Club. The ladies' medal competition was held on Friday amd attracted a fair meeting, the fouow. iag being the best leturns from the nine hoaes played — Gross. H'cap. Net. Miss B. Hale 54 8 46 MrsDodd. 71 14- 57 Miss Hale 70 12 58 Un biatiurday a gentlemen s medal competition took place. A good number turned out for the event, and with ithe links in excellent condition., same very good cards were returned, the medal and sweepstake> being won by Mr. H. Hawkis- Jey Smith, the Vice-Captain of the Club, with the good score of 67 net. Sccres:- Gross. H'cap. Net. H. Hawksley Smith 81 14 67 Walter Smith 105 30 75 E, Clutterbuck 85 9 76 W. N. Smith 88 10 78 C. Cooper Morris 96 17 79 Herbert Hughes 113 30 83 G. L. Price go 5 • 8S The medals upon each occasion were pre- sented by the directors of the Belle Vue Hotel Chmpany, Trefriw, Ltd., and were handed to the respective winners by the genial manager of the ihotel, Mr. M. Judge. On Friday the ladies entertained the gentle- men to t-ea in the Club House, and on Saturday the gentlemen returned the compliment, a very pleaslélnt time being spent upon, each occasion.

Conservatism in Flint. MR. EDWARDS DROPS HIS CANDIDATURE. We learn that Mr. Harold Edwards, of the Palace, St. Asaph, who made such a plucky fight for Conservatism in Flint countv at the. last general election, has severed his connection as prospective candidate for that constituency. It is rumoured that he is not sufficiently sound on the question of Tariff Reform to please the leaders of the party in the county.

R. E. JONES & BROS., PRINTERS, BOOKBINDERS, &c. PIN ■ tfi!ai PS' "I jji ^BRO'S WORKS SBMWBWBBV •• • Ring us up, please, When desirous or making inquiries. Our Colwyn Bay Telephone No. is 31, and for our Works: 12a Conway. 777- '■ < v' > ONE OF OUR COMPOSING ROOMS. We are ready always To serve you, and we can do so without difficulty, on account of the large resources at our command. ONE OF OUR MACHINE ROOMS. We make a Speciality Of Fine Printing, Binding and Stationery. Can we help you in these Departments ? R. E. JONES & BROS-, "Weekly News" Office, STATION ROAD, COLWYN BAY; THE QUAY, ROSE HILL STREET, and BANGOR ROAD, CONWAY.