Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
BANGOR.
Another season its upon us. Haw time flies, to be sure! League football will be commenced ,on Saturday, and it is noticeable that there will be six clubs engaged on this dlate. In other years the League has not been practically begun until the month of October, owing to. the exi- gencies of holiday places which are represented in the League. There will, however, be thirteen matches played ere October has been reachea, eo that the League will b in full swing in October. We on the Coast have wiatchedi the English football war through all its stages, until the truce was reached. The element of prafessiion- alism is so strong in that war, that I, for one, feel thankful that the League is imbued1 with the true spirit of amateurism, and that the game is played for the love of it, and not for the gain of filthy lucre." Say what we may about professionalism, it will not suit League foot- hall in North Waffles. We love the aimiateur here, and long may he reign. It is well, too, that with three exceptions, Bangor, Rhyl, and Den- bigh Combinations, professionalism cannot nna. ,.an entrance into League football. It would be a sorry day for the League once it lost its ama- teurism. What db wte like -to see in our Coast League? Is it not our local talent? Of course it is. I thimk I echo the opinions of the majority of my readers when I say that there is as much interest evinced by C'oastt Leaguers in local matches as there is (in proportion, of course) to the multitudes that look upon the cream of pro- fessionalism in our large centres. And, when a local lladi appears in the ranks, is he not the cynosure of all eyesi?" So that we Coast Leaguers may feel quite satisfied with our lads. The object of the League is to promote local italent, and in this way it has been very suc- cessful. More power to the promoters of such good results. Never was the League in a healthier condi- tion. Never was it better managed. It has emerged from a kilkewarmness in matters of vital interest to an institution that now is based upon a proper business under standing. All the officials are good, and! deserve every support from those who have the interests of the game at heart. I have not received' report's from all the clubs as to their prospects, simplly because, to a cer- tain extent, theme are dark horses connected with several off the clubs, and only when the teams sibep on the field will some of the cliubs be able to say what our eleven will be." I am of opinion that we are An for a good season, and that there will1 be good loatball. ? BANGOR. I understand that football in the Cathedral City is in a high state of efficiency. The Ban- gor town club will have three teams to select from. 'They are again Combination members, League members, and have a large number of players that will keep the ball a-roliling. There- lore, the Mecca of North Wales football is more than holding its own in. Sbccerism. It iis upon the Bangor ground that the tit-bits of the sea- son will, be found, and we shalil have some •■wious fights upon the classic enclosure. Jways enijoy a visit to Bangor, which has many pleasing associations for me. It is there that one meets the ubiquitous En Avant," and one iis always pleased to see him, for he is one of the sages in North Wales football, and his dtrv humoufr is always a good thing to sandwich w h a rattling good game. "Hir oes, J. H. Tb "!1 there is the genial1 Recoirdter," wiho. is •G ,-t?* of the Mac illk, and they are one and all a gv4*'<- sort. I wish Biangor every success in the present season, anidt some good gates. BANGOR UNIVERSITY. What thoughts the inclusion, of tlhiSl club in the League engender? It is & niame to conjure with. Good players, scientific meithodis, and, what is more, a high tone about their play. How grati- fying to have such a team in the League. It iis a combination that alway-si commandis respect and admiration, and I am very glad to think they are ,at last members of the League. PIk>eW! What struggles there will be between this club q.nd the City League club. The fighfts will be O7T.nle.an and spiced with enthusiasm and par- tisanship of a piquant order. What prospects of spont, and valiea" for your money. May the 'Varsity eleven have a good innings ini the League. ° CONWAY. The Jlackdaws have revived, again, and are ready fori a good flutter on the 18th on the Mo-rfa, when: Llandudno are the first to pay the
Advertising
To People Interested in Football. Pi Easily Earned in a few weeks.—For particulars, apply F. Goodman & Co, 2Q Brown-street, Manchester. 316
Advertising
[foqtbaii gfrpwiAfrp/y Catalogue upon application to the Local Dealer,Or to 36 Queen Victoria Street, London, E.C. )
a Ned Llwyd " yng Ngolwyn…
a Ned Llwyd yng Ngolwyn Bay. 'I CYHOEID DT R EISTEDDFOD. Yn y bore yr oeddwin aillan gyda'ir wawr, ac mi roedid yn ddtrwg gentniyf fodi y tywydd ym edrych mor anffafriol. Er hynny i gyd, pen- derfynais fyned i Golwyn Bay, a chefais gwmni dyddorol yn y cerbyd. Gyda mi yr oedd y telynor enwog, Ap Eos y Berth, a bu y brawd yn garedig iawn a chydisynio a chais ei gyd- deithwyr trwy chwareoi. nifer o alawon Cymreig, ac felly cyrbaeddasom orsaf Bau Colwyn. Cy- chwynaiis oddiyno1 am Swydldfa y Cynghor, lie yr otedd y beirdd a'r cerddbtpion. yn, rhoddi am dianynt wisgoedd yr Orsedid. Yna buom yn disgwyl yn. bryderus am yniddanghosiad y sein- dorf, ac yr oedd yr Ysgrifannydid selog a gweith- gar, Asaph, ac eraill yn bryderus iawn, gan fod yr amser yn. mynd. Yn yr ystafell gwelais nifer fawr o'r beirdidi, ac yn eu mysg yr oedid Elis o'r Nant, Dyfed, Eifioinrydd, Llifom, Cadfan, Cas- tellfryn, Pencerdd Oirwig, Pencerdid Seiriol, T'udiur Llwyd, Gwilyim Rhug, Rhydderch Gwynedd, Gwynffe, G lan. Madbg, Eálir Aled, Vimsant, Peailliyn., Gwynedd, EOIs Dar, Ap Eos y Berth, Cealt Eidlwiards, Spinther, Huiwco Pen- maen-, Rhydderch Gwynedd, R. R. Parry, Dein- iol Fychan, Parchn. Evan Hughes, Wilson Ro- berts (Llysfaen), J. Wesley Hughes (Tryfan), Arlutnydd iPenygam,. ai llu eraill, yingbyd ac ael- odlau Cynghor Cblwyn. Bay. YR ODYMDAITH. Yn blaenori. ylT üedldi Seindorf Hen, Golwyn, y Tan Didiffoddwyir, Cymdeithasau Cyfeillgar, aei- odau. a cbynrychiolwyr addysig, Pwyllgor yr Eis- teddfod, Ynadon lileol, y Cyngborwyr, beirdd, llenorion a cherddbriotn, a tihiyrfa fawr yn dilyn. Yr oedd yr orymdaith dan ofal Mri. J. O. Davies, J. H. Roberts, D. J. Davies, Parch. William Hugheis, Mri. H. R. Parry, H. V. Doughty-Davies, 'a John Hughes, a'r Arolygydd Cyffredinoil, Mr. William Jones, C.E. Yr oedd yr Orsedd wedi ei chodi ar ben y bryn yn ymy-I cartref y bonedldiwr Mr. Wh)itehead-, un sydd weidibod yn gefniogydld seiliog a pharod i'r Pwyll- gor. YR ORSiEDD. Wedi cyrraedd yno ni bu yr Archdderwydd Dyfed faw.r o aniser heb aLw am osteg. C'anwyd corn gwliad: gan, Mr. Hezekiab Jones. Casglodd y beirdd yngthyd ar gais Dyfed, a gofynwyd am heddweh, ac atebwyd yn frwdfrydig iawn. gan y dorf. Orffrymoddi Gwynedid Weddi yr Orsedd. Wedi htyniny caed anerchmad rhagorol iawn gan Ltew Tegid, ac yr oedd yn llawm tan gwladgarol ynghanol y gwlaw. Yn nesaf caed. caniu pen- nillion gan Eos Dar ac Ap EOISI y Berth. Yr oedd yr Eos mew.n hwyl didJa, fel arfer. Cyf- Iwyr.wyd- yr aberthged i'r Archdderwydd gan Mrs. Gamble, Mrs. Amohlett, a Mfl5. Barnato, yna caed anerchiadau barddfonol gan nifer o'r beirdd. Eiidr Aledl a ddywedodd:- Er cael dan dymor gauaf-iiiii oer wleb I flino'r wlad credaf Y del hwyl mewn awdlau Ddi-nos y flwyddyn nesaf. Rhywbryd bydd llongau'r wybren-yn cario Mewn corwynt feib awen Daw hwyrach glyd awyren At ein tai yn 1910. Llifon a englynodd fel hyn :— I'r Wyl daw lluoedd reI we-a llengfoedd Llongau mor a nwyfre, Yn dorf fawr daw rhyw fore Lanw hyd i Golwyn Bay. Dyma englyn Penllyn :— Er chwerwed rhiw a chorwynt-a bloneg Yn blino rhai byrwynt, Er hynny mae rhai o honynt Yn g-allu'r gwaith heb golli'i gwynt. Cafwyd anerchiadau hefyd gan Cadfaa, Gwyn- edd, Eifionydd, a Glan Madog, ac fel hyn y canodd ef:— Dyma fangre henafol—gyhoeddus Ag iddi swyn hudol, Lie y ffydd, nid lie i ffol Gael mwyniant nwyfiant nefol. Dyma iachus, nwyfus Neifion-enwog Fryniau ban Arfon Dacw Fflint fras dros lasdon Dacw twy fyth-dacw Fon Morus Meirion a englynodd fel hyn :— Yr Eisteddfod ydyw'n nodwedd-da chwi, Dowch i wyl cynghanedd, O'r bwthyn hen a'r Senedd, o dai ucha'r wlad, dowch i'r wledd. Eraill a anercbodd oedldiyint Spinther, Huwco Pemmaen, Cyhoeddid rhai o brif destynau yr Eiilsteddfod gan L-lifon) a Gwynfe, a chyn cau yr Orsedd cafwyd gair gan Mri. J. Pnitchard Jones a Vincent Evanls, Liundlain. Yn sefyll gerliiaw ididyint hefyd yr oedd Mr. D. R. Hughes, Ys- grifemnydd Eisfteddfod ddiwedidar Llundain. Oanwydl Hen Wlad fy Nhadau," Eos Dar yn. arwaiin, a chauwyd yr Orsedd. Yn ol gwahodd- iad neiffiltuodidi y beirdd i gael byrlbryd blasus wedi ei barot-oi iddynt gan, Mr. Whitehead. Ar gynygiad Dyfed d'iolchwydi yn gynnes i'r bon- edldiwr am ei haelioni. Y CYNGHERDD. Gan y bydd hanies Hiawn am h'm mewn c-olofn arall, ni wnaf fanyilu lllawer. Llew Tegid oedd yr arweinydd. Dyiwedbddl ei fod y bore yn methu dealt y gwlaw, ond yr oedd yn awr yn deall fod1 y gwlaw wedi cadw y beirdd rhag boid yn. rhy hir yn yr Orsedd, a bod gwlaw y piryd- nawn. ymia wedi hel y bobl i'r cyngherdd. Cy- feiriodd hefyd, at absenoildleb Mr. David Evans, ac fod1 y Pwyllgor wedi sicrhau gwasanaeth Mr. Evan LewiiS, iCiapel Curig, a da gennyf ddweyd .fod y cyfaiill wedi canu yn rhagorol, fel arfer. Yr oedd Cor yr Eisteddfod mewn gwisg Gym- reig, ac yn canu yr hen alawo.n yn swynol. AmlWg ydyw fod Mr. John Williams yn sicr o wneud gwaith ardderchog gydia'r cor hwn at yr Eisteddfod. Yr oeddyn dda gennyf gael cyfle i wrandaw ar Miss Louie James, R.A.M. Mae y foneddiges hon yn diyfod yn enwog yn y byd ceirddbrol, a galw paihaus am ei gwasanaeth. Yr oedd yn ddla gennyf fodi y Pwyllllgor wedi rhadidri cyfle i'r cyfaill Mir. Llewellyn Davies yn y cyngherdd, ac yr oeddynl gymeradwy iawn. Er hyn oil, ,credlaf y cydmebydd pawb mae yr un oedd ynl lllwyddo i- enoill y clod mwyaf yn y cyngherdd oedd y diadganydd1 ieuanc Mr. Trevor Watkins. Mynniai y dionf eigael yn 01 bob tro.. Yn sicr, mae hwn. yn weirth myned ymhell iawn i wrando anno. Mae yn didia gennyf ei fod wedi talu yimwieliad a'r Gogledld. Cefais gyfle i"w glywed yn y De amiser yn ol. Fel arfer, yr oedd Eos Diar a',r darawiadiau hapus yn cael hwyl fawr, ac yr oedd Ap Eos y Berth ac yntau yn dieall eu gilyddi i'r dim. Lliywydd y cynigherdjd oedd Mr. Whitehead, a ahiaed anerchiad pertt a dou-Loll gaaddo,. Cyfeiliwyd yn feisttrolglar gan Miss Nellie A. Roberts. Yr oecld y cyngherdd yn nwydichanlt miawr. YN Y GIN 10. Yr oedd niifer dldia wedli dyfod1 ynghyd i'r cinio. Caed ynoi wledd ardderchog i'r co-rff, ac wedi hyniruy oaeid cyfiarfod rhagorol. Yr oedd rhai o'r arelthiau yn ddyddtorol ac addysgiadbl. Yr oedd araeth Llew Tegid yn llawn o wersi am ein cenedl, ac fe ddiweddiOidd gyda phennilil iddoniol o waith Twm o.r Nant. Rhoddwyd der- byniad croesawgar i'r holl areithwyr, i Deinibi. Fychan am adiroddiad, i Eos Dar, ac Ap Eos y Berth. Alynwyld eu cael h)wy yn oil. Dyma anerchiadi Huwco Pemmaen. yn yr Or- sedd, ac y mae yn rhy dda i fod allan — Hen orsedd fawr y meini hyn a'r defion Ynt i mi megis mynegfysedd Ilwydion Gvfeiriant feddyliau drwy wyll y canrifau, Heibio beddrodau cyndadau ein gwlad At wrol ymdrechion diflino y Brython Pan daniai'r beirdd galon gwrolion y gad, A chledd heb ei rudit. a rhwd heddwch arno, A'i lafn wedi'i weinio sydd ynot mewn bri, Mae meillion a blodaii yn gwrlid ar feddau Hen arwyr y gadair o fewn ein bro hardd Uwch si yrawelon, a murmur y lasdon Y clywir alawon hen orsedd y bardd, Ein hiaith fo'n cydoesi a chreigiau Eryri, Na weler yng Ngwalia un wado'r hen aeg Boed bri yn ddiddarfod ar Orsedd a Steddfod, A chanu. prydyddu, pregethu Cymraeg. Dyrchafu yn wastad mewn moes bo ein mam-wlad, Gan gadw'i chymeriad fel Cymru fach lan, Ei merched a'i meibion mewn diflin ymdrechion Yn ennill llawryfon lien, awen a chan. Os gwawdia yr estron a'r Dic Sion Dafyddion, Ni gadwn hen ddefion Gwyllt Walia yn fyw, Gwnawn lw adnewyddol, mewn gorsedd henafol, I fod yn deyrngarol i'n gwlad ac i'n Duw. NED LLWYD.
Nodion Llywarch Hen
Nodion Llywarch Hen Oes unlle, ynys Enlli, 011 yn ei hyd, well na hi Cyfeilles yw, cafell saint, I ddaear y .maddeuaint. Glan yw'r ddol, glain aur ddolef, Gardd a wnaeth gwirddun nef. Os gwelir, megis gwiwlain, Esgyrn mewn ysgriniau main, Minau af a gerdd dafawd Atyn fry i'w ty yn frawd At Ieuan Abad dwyfol, o ganon nef, gwnawn i'w ol. Mae brodorion uwch Conwy o ugain mil ac un mwy. Gwvr un waed gwerin vnt, Gwyr un dad, gwerin Duw ydynt." Felly y canodd Howel ap Dafydd ap leuan ap Rhys i ugain mil saint Ynys Enlli. Yn yr amser- oedd Pabaidd yno cleddid saint y dalaith hon, os gwir y chwedl hefyd. Y mae'r ynys santaidd yn frenhiniaeth fechan ynddi ei hun, yn coroni ei brenin, a dewis ei hesgob. A'r esgobaeth yn wig. Wele gyfle. Ond rhaid i'r gwyr fod yn Fethodist- iaid. Ysgwyd Haw heddyw a'r Dr. O. Evans, Llun- dain gynt. Efe yw Esgob Anibynwyr y Gogledd. Ysgrifenodd lu o lyfrau melus a gwasanaethgar, megis Oriau gyd A'r Iesu," Gwyrthiau Crist," Damhegion Crist," Oriau Olaf Iesu Grist," a Merched yr Ysgrythvrau." Nid ysgrifenu llyfrau clasurol yn ol ei fedr uchaf a wnaeth efe er enill clod ein dysgawdwr, ond ysgrifenu llyfrau da i'r miloedd. Dewisodd les y llu yn fwy na'i glod ei hun. Darllenir ei lyfrau gan dyrfaoedd, a thyna wobr gwas da i Iesu Grist. Hir oes fo ei' ran. Pa wr sy'n fwy ei urddas i'r efengyl? Ebrai Mr. Birrell: We tax tea, and I wish we could tax the scandal that is sometimes talked while it is being consumed." Gwyn dy fyd, os gwnei. Ti gei nythiad da o wyau aur, a thi leddi afrifed seirff yn y fargen. Canmol eu hunain wna pobl uwch y cwrw, a darostwng eu cymdogion, fel rheol, uwch y te. Y mae'r arfer o ganu wrth gasglu yn enill tir, o ffasiwn, neu am ei bod yn talu ffordd. Cenir ton ar yr offeryn ambell dro, darn clasurol pryd arall, a—wel, clywais ddarn lion fel ton dawnsio'r dydd o'r blaen. Daw hen adgofion i'm calon. C6f da am odro pan yn fachgen, godro allan ar y fuches, o dan haul tyner haf.. Oes yr Hymnau a Thonau a Swn y Jubili oedd hono. Canai'r merched. cnoai'r gwartheg eu cil, a rhoddent eu llaeth yn llifeiriant rhwydd. Damwain yw'r son am odro, heb ragweled y cyd-darawiad. Y mae canu'n odrwr da, a hwyrach fod canu hoyw yn rhinweddol i odro tethau'r aur a'r arian. Dranoeth wedi'r digwydd yw hi yn neffro Cyngor Sir Arfon yn ei holi am gominau gwlad Arfon. Pwy wyr faint o honynt gollwyd, a pha fodd eu subergymwyd hwy ? Ddoed y claddwyd yr arfer o garcharu'r tlawd a ladratai wydd oddi ar y comin, ac o barchu'r boneddwr a ddygai'r comin oddi ar yr wydd. A gwaeth llywodraeth na bonedd. Onid hwy raid i ni daro gyntaf? Gwerthasant a rhanasant y. mynyddoedd a'r cominau i'r mawrion, a hwy ddylai eu hymorol yn ol. Y mae gan ein bonedd amgenach hawl foesol iddynt, nag a feddai'r lleill i'w gwerthu. Ofnaf eu bod wedi eu colli am byth, ac nad yw'r twrw ond arfer y ci o gyfarth a'r llwynog yn ddigel yng ngh61 ei ddaear. Lliosoga cariadon Meirion. Cadwed ei chalon rhag balchter gwamal, fel y medro ddewis ei phriod gwleidyddol o gariad pur yn ol ei harfer yn newis ei hanwyliaid call. O'r diwedd rhoddodd Mr Haydn Jones ei arfau i lawr i'r anocheladwy— i ffasiwn ei oes. Yr oedd ei syniad ef o ddewis dyn ar ei hen deilyngdod, yn un da; ond y mae arfer masnach o ddangos a gwthio wedi naws- eiddio cymdeithas. Nid y teilwng a gaiff y dydd, ond yr hwn a ddywed orau am dano ei hun. Beth ? Alfred Elias yw enw'r gwr a sicrha'r etholwyr na chymer ef swydd hyd oni chilio cysgodau'r Dad- gysylltiad, a chodi o seren ddydd cydraddoldeb crefyddol. Anoeth ei ddiofryd, amhwyllog ei waith. Nid yw hyn yn ddim amgen na phoeri dros ei ysgwydd ar wisg ein seneddwyr. Deg gwell i Gymru anfon meibion i'r Senedd, meibion glew, pe'u delid oil yn nhresi swyddau, na rhyw hogiau rhy wan eu breichiau i gario dwr. Cawsom oesau o brofiad o'r bobl ddi-swyddau. Ni chafodd ein gwlad damaid o fara erioed oddi ar fyrddau'r segurwyr. Ca glod, beth bynag, am freintiau, o waith y swyddwyr. A gwyddom yn dda, y cerdd bendithion yn 61 traed clod. Beth ddaw o'r Gyllideb ? Wele Arglwydd Rose- bery yn codi hwyl ei gwch er hwylio rhyngddi a'r gwynt, a'i dryllio ar draethau parciau ceirw Yscot- land. Mor a'i hanes fel hunllef yw amser, teifl tonau ei amgylchiadau bob morfil i'r lan yn ei dro. Bu Arglwydd Rosebery ar ei wyneb fel cwch segur heb lyw, yn drifftio fel bo'r gwynt. Ond daw yntau i'r Borth Doriaidd yng ngrym pwff croes- wynt y Gyllideb. Ti oedd cyntaf anedig yr Israel Gladstone, ei Ruben ond fe anghofiodd farn onest Jacob, Ansafadwy oeddit fel dwfr ni ragori di." Do, crochfloeddiodd ar rhyw dywydd yn ei hanes- End or mend the House of Lords." Carodd dyrfaoedd, sorodd ar ei waith, ciliodd i'r gongl y rhegodd ei bywyd. Oddi yno y daw i ebychu yn ol ei hamdden. Och, y dalent hardd guddiwyd, a'r brwdfrydedd tanbaid lysg yn segur. March grymus, ond carlama bob maes a'r ffrwyn ar ei war. Ni lesa neb. Os cymer ei le ) n y rheng Geidwadol. Ni erys yno'n hir. Bydd ei hen anianawd ryddfrydol yn ddiflasdod i'w gwmni newydd. Cyll ein gwlad un o'i meibion gloywaf ei dalent o achos yr anwadalwch hwn. Druan o fy hen Gymraeg Nid da son am ddim drwyddi ond cadw enaid, a gwell gan rai son am gadw hwnw yn iaith y Sais, hyd yn od pe collent ef yn y fargen. Rhoddir pob llathen o addysg yn holl golegau'r wlad yn Saesneg. Rhaid iddi fod felly yn y Colegau Cenedlaethol i raddau o achcYs y Saeson sydd yno'n cael dysg. Ewch i'r dosbarth- iadau Cymraeg, Saesneg yno, dysgu Dafydd ap Gwilym, a son am gynghanedd yn Saesneg. Ni cheir un gramadeg Cymraeg, rhaid trin yr hen iaith yn Saesneg. Ni fedd eiriau, neu rhywbeth, i son am dani ei hun, am gysylltiadau ei chalon. Y mae ei hystafelloedd cyfrin lawer amlach, a medd rai cywreinion na fedd iaith John Bull ddim atynt. 0, pan elo yr iaith fain yn fud uwch rhai pethau, sonir am y Gymraeg yn Gymraeg. Ewch i'n colegau enwadol, set Colegau Diwinyddol yr enwadau, cerir pob peth. ym mlaen yn Saesneg. Rhaid i'r bechgyn wrando son am Dduw yn Saes- neg yn ystod dyddiau'r wythnos. Ond pan elont hwy i geisio cadw eneidiau trwy son am dano, bydd rhaid gwneud hyny yn Gymraeg. Nid rhyfedd i'r Sais son am ein hiaith fel iaith farbar- aidd. Amlwg na fedr ddysg, druan floesg. Cyweiria C6r y Moelwyn ei delyn beraidd danog i hwylio i ganu i'r Cymry sy dan faner "N'ewythr Sam," yn wir i ganu i N'ewythr Sam ei hun, oherwydd y mae ym moced llodrau ser resog y coesfain goded dda o gregin heddwch. Y mae ein corau fel eosiaid o wlad i wlad fel cenhadon haf. Bu Cor Merched Caerdydd amser yn ol yn America, a chawsant glod dihafal am eu gwaith. Ar hyn o bryd y mae C6r Meibion Treorki yn Ne Affrica, yn canu nes gyru Saeson, German Jews," a Boeriaid i ddawnsio a chyd-orfoleddu yn swn eu cAn. Nid yw'r Boeriaid eto wedi anghofio y Sais na'i gam chwaith. Ond parchant y Cymry a pharchant y c6r hwn o galon o achos Lloyd George, a chredant fod yr holl Gymry fel efe adeg y rhyfel. Na ddy- weded neb yn wahanol, ond caner cerddi heddwch. Y mae canu cenedl Lloyd George yn foddion da i beri cymod. Gwelsant gastell Cecil Rhodes, a' L ogoniant gweddw. Dywedant nad anghofiant byth eu hymweliad a. Mwnglawdd Diamond Kim- berley. Awgrymiadol. Llwydd fo i g6r gwlad y llechi yng ngwlad machlud haul. Hawyr bach, wele Mr. E. Jones-Griffith, A.S., fel Saul ym mhlith y proffwydi, yn gweled gweledig- aethau Sosialaidd yn eu dillad nos. Y tir i'r Bobl! Pe rhenid holl dir Swydd Gaernarfon yn gyfartal i'r bobl, y mae dau foneddwr o'i mhewn ar hyn o bryd yn perchenogi cymaint ag a roddid i 27,000. Pe caffai'r Cyngor Sir rent etifeddiaethau pump o foneddigion Arfon, gallant dalu holl dreiliau addysg, y ffyrdd, a'r heddgeidwaid, a byddai gan- ddynt £ 20,000 yng ngweddill. Dyna un wedd ar bethau, a gwedd deg. Er y "Pe-au" dymunol hyn, byddai'n well geni ddal ffarm dan un o'r pump, a chawn well bywoliaeth, na than y man- landlordiaid. Nid bras byw neb ym myd y man* feistri. Gan gofio hefyd, fe ddywedir fod y Cyngor Sir yn feistr da ym myd y punoedd, ond yn gynil fel gwrach ym myd y ceiniogau. Fe dal bunt heb holi, ond fe waria rot i holi a yw'r dair ceiniog yn ddyledus. Y mae boneddigion Mon am ddeffro ei gwerin swrth i waith a diwidianau newydd—i gadw gwenyn a ieir, codi llysiau a gwreiddiau. Cynllun rhagorol, ond i raddau yn anymarferol, am fod y drol o flaen y ceffyl. Anffawd Mon yw ei march- nad, rhaid agor marchnad i nwyddau cvn son am eu codi. Ni thai magu cywion, a'u gwerthu am swllt neu bymtheg yr un. A yw ffermydd ieir yn fasnach lwyddianus ? Ni welais un ym Mon nac Arfon wedi llwyddo, gwelais lu wedi methu. Yn gyntaf oil rhaid cael marchnad. Heb hyny ni wiw son am fêl na blodau. Credwn ein hunain lawer yn y peth, yn neilltuol yng nglyn a mel, afalau, tatw, moron, a phys. A gall gwlad fel Dyffryn Conwy lwyddo'n well na gwlad fel Ynys Fon, oherwydd ei manteision yn yr haf. Sicrhawyd fi gan awdwr profiadol fod Dyffryn Conwy yn un o'r manau goreu yn y deyrnas am afalau o ansawdd dda. Paham, felly, nad ellir troi degau o erwau o dir yn berllenau afalau ? Talant yn dda, er rhated ffrwythau tramor, oherwydd rhagorant yn eu han- sawdd. Llefarodd rhai brodyr gonest eiriau hallt wrth y boneddigion selog, a geiriau yn eu pryd. Nid oedd eu holl set ond chwareu i basio'r amser. Ni phrynent hwy ddim gan yr ynyswyr, er yn eu han- nog i waith. Nid yn unig tyfant lysiau a magant ddofednod at eu gwasanaeth eu hunain, ond hefyd anfonant eu gweddill i'r farchnad, a'i werthu dan bus, er cribddeilio'i damaid o enau'r tlawd. Cant eu nwyddau o storfeydd Llundain. CA un ei gig moch o Bristol, er daed yr Ynys am luniaeth boreufwyd. Onid yw'r efengyl hon lawn gwir- ionedd? Pobl yn byw yn ein plith yw llawer o'n boneddigion ond estroniaid o bell yw'r bobl ga'r budd o'u bod yn y byd. Dieithrwch crintachlyd ein huchelwyr a droes y werin yn oer a dibarch iddynt. Credant, druain, wrth roddi te unwaith yn y flwyddyn i blant ysgol y plwy' eu bod wedi hanner cadw'r gymdogaeth am flwyddyn gyfan. Nid felly'r hen foneddigion gynt, a gadwent wvth neu ddeg o weithwyr i ffarmio'r tir, yn lie ei osod ar auction er cael crogbris am dano.
Cyfarfodydd Ysgolion.
Cyfarfodydd Ysgolion. DOSBARTH LLANRWST. CYFARFODYDD ARBENNIG. Cynhaliwyd un o'r cyfarfodydd uchfodi yn -Naiit,bfw-Ich),-zheiyrn, y Saboth diwedidiaf, diain lywyddiaeth Mr O. Ev.ans Jones, Llanrwsit. Dechreuwyd cyfarfod y boreu gan Mr J. R. Jones, LLaTlirwst. Yna holwyd y plant yn y "Rihodd Mam ganddo; a holwyd y dbsiharth canol, odidiar Actau xiii., gan y Llywydd. Caf- wyd cyfarfod da, er y busaseni yn boffi i'r ddau ddosbarth fod yn fwy rhydd i ateb. Terfynwyd trwy weddi gan Mr G. Roberts, Tan Lan/ Yn y cyfarfod athrawon cafwyd hanes yr ysgol a phrofiad yr athrawon, dan arweiniad Mr H. Davies, Talybont. Cafwyd fod gwedd bun lewyrchus ar yr ystgol-yt ath-rawou yn nodtedig O' ff ydd Ion a chyson, and cwynent fod amryw o ieuenctyd yn yr andia.1 yn esgeuluiso, ac anogwyd hwyrut i geiJsio ertJo eu cael i mewm. Dechreuwyd cyfaircfod yr hwyr gan y Llywydd, ac. adiroddwyd' y Deg Gorchyimyo. yn rhagofrol gan un o'r genethod. Holwyd y dosbanth hyniaf ga-n, Mr H. Darvies oddiar Matthew xxvi., a chafwyd atebion parod a ohyffredinol. Gwnaeth Mr J. R. Jones sylwadiau aT lyfrau cvfrdfon yr ysgol. Yna, yn absenoldieb Mr R. E. Thomas, Trefriw, agorwyd y ma;teir-sef Y Pwysig- rwydd o feithrin, yr ieuenctyd yn athrawiaethau crefydd," gan Mr G. Roberts. Sianadwydi ymiheillach gan Mr H. Davies, Mr J. R. Jonos, a'r Llywydd. Yr un Sul cynhaliwyd cyfarfod yn Tanycelyn, diain kvwyddi,aeth Mr R. Williams, King,s I Head, yn absenoldieb Mr W. Williams, County School. Dechreuwyd cyfanfod y prydruawn gan Mr John Parry, ac adroddwyd rhian o Actau xiii. gan y dosfoarth canol. Yn abseinioldeb Mr E. Ogwen Evans, holwyd y pliant yn Rhodd' Mam 11 ix. gan Mr W. R. Hughes, Llwyngwaew, a chafwyd iholii ac ateb rhagorol. Holwyd y dosbanth caJTIol oddiiiar Actau xiii. gan Mr T. H. Jones, Talybont. Cyndyn braidd o ateb oedd y dos- barth hwn,.—Cafwyd hanes yr ysgol a phrofiad yr athrawan, dan arweiniad Mr T. H. Jones.- Yn yr hwyr holwyd yr ysgol yn gytfoedanol oddiar y besninod gyntaf o Epistol loan gan Mr John Parry, Gosen. Yr oedd' yr holwr a'r ateb- wyr ym deall eu gilydd yn. ddia, a chafwyd cyfax- fod dyddorol a budldliol. Agorwyd y mater, sef Rhwymau aelodiau eglwysig fel Cristionogiooi i fod yn aelodau o'r Y Slgol Sabortihol," gan Mr W. R. Hughes, Llwynygwiaew, a siaradwyd 3rmhellach gan y cynirydhiolwyr eraill.
MAE SEION YN EI DAGRAU.
MAE SEION YN EI DAGRAU. (Er Cof am Mr. Ebenezer Griffiths, Conwy). Yng nghanol haf a'i fwyniant, A swynion gwanwyn oes, Y clywir acen siomiant Yng nghylchoedd rhin, a moes; Fel am ein cyfaill ieuanc Derfynodd fywyd glan, Mae heddyw wedi dianc Am byth i fyd y gân. Anwylid ei gymeriad Ar sail ei yrfa fyw, Cysegrodd o'i gychwyniad Ei oes yng ngwinllan Duw: Arwyddion amlwg hiraeth Ar fantell Seion sydd, Am un oedd a'i wasanaeth Yn amlwg drwy ei ddydd. Nid cyfyng ydoedd talent Yr Eben anwyl hwn, Yn wir nis gall y fynwent Byth guddio'i waith mi wn: Eneiniodd ef ei ddoniau A sfil y-Cristion pur, A pherchid ei rinweddau Yng nghanol siom, a chur. Ffarweliwn enyd fechan, Ond nid heb obaith glin Gael eto gwrdd ag Eben Yng nghyrta'r fythol gin: Ei briod a'i anwyliaid. A thad a mam sydd fyw, Gwell ydyw ymostyngiad- Un doeth ei drefn yw Duw. Roewen. IOAN AP IOAN.
Colwyn Bay Seasons.
Colwyn Bay Seasons. All the year round, Colwyn Bay and Rhos-on-Sea, are most delightful residential health resorts. Here, smiling spring its earliest visit pays, And parting summer's lingering bloom delays When golden Autumn's days we sadly Itave behind, A sunny fogless winter there, we always find.
NEXT SATURDAY'S FIXTURES.…
NEXT SATURDAY'S FIXTURES. LEAGUE (DIVISION I.)— Liverpool v. Blackburn Rovers Preston North End v. Everton Notts County v. Sunderland Bristol City v. Sheffield Wednesday Tottenham Hotspur v. Manchester United Bury v. Bradford City Aston Villa v. Chelsea Middlesborough v. Woolwich Arsenal Sheffield United v. Bolton Wanderers Newcastle United v. Notts Forrest .LEAGUE (DIVISION II.)— Barnsley v. Birmingham Bradford v. Leicester Fosse Burnley v. Stockport County Fulham v. Glossop Gainsborough Trinity v. Blackpool Grimsby Town v. Clapton Orient Leeds City v. Derby County Manchester City v. Lincoln City Oldham Athletic v. West Bromwich Albion Wolverhampton Wanderers v. Hull City THE COMBINATION. Bangor v. Saltney Birkenhead v. Tranmere Rovers Denbigh v. Druids Middlewich v. Nantwich Chester v. Oswestry United Crewe Alexandra v. ohirk, Wrexham v. Connah's Quay. COAST SENIOR LEAGUE- Beaumaris v. Bangor Reserves-H. R. Edwards Festiniog v. Lianrwst-R. Hersee Llandudno Amateurs v. Llanberis C. O. Jones Kick-off not later than 3-45 p.m.
Advertising
¿fL ARMED AGAINST AILMENTS A T is an expression that may be fitly applied to all who make a A practice of safeguarding their health by means of BEECHAM'S B PILLS. The tonic and blood-purifying properties of this excellent J| W medicine renders it a reliable means of defence against the attacks tij I of indigestion, biliousness, sick-headache, and many other ailments W I of indigestion, biliousness, sick-headache, and many other ailments arising from stomach, liver, and bowel disorders. y ffl It is important to remember that if once a man's digestive A T functions have been perverted by disease, his general health T undergoes rapid deterioration, and a serious breakdown may B occur if the proper measures are neglected. Fortify yourself m Y against Indigestion and its attendant ailments T A BY TAKING K f BEECHAM'S PILLS f <- W Sold everywhere In boxes, price illi (56 pills) and 2/9 (168 pills). W
Congl yr Awen.
Congl yr Awen. CYFARCHIAD PRIODASOL I Mr. a; Mas. R. H. Wiffiliams, Plas Gladys, Tnefriw, ar eu priodas. Oes o Iwyddian/t a rhyglydidiiad Lawn o ddiliau gwir adfdoliad,- Oes o lendid ac o lawnder, Oes o fenjdith ac o fwyndier; Oes o s-,vynida a gwasanaeth, Oes o gariad a rhagoriaeth: 0 lawenydd dialanas,— Bur ei harddweh, ber ei hurddias. Oes fel derwen—idan; dosturiol 'Rad a gweoau lor digonol: 0 aarhydedd a mawrhydi, 0 oleuni a haeldona- 0 oheitihrion tiarf am bethaiu Fudant ddfynioji i wynfyd.au, I chwi, ar y ddiaear ddiriaM, Yw deisyfion dwys fy enaid. 10LO GAEENARFON
BANGOR.
'Daws a visit. How strange The Cormorants were the last to pay the 'Daws a visit at the end of last season, and on this occasion they will open the present one. The club wild have bad two practice Saturdays before the 18th. Mr James Wallwork, who-, I am glad to learn, is improving in health, is the President, and the Rev. J. W. Roberts "(Vicar), Councillors Edward Jones and J. Fred Jones, and. Messrs J. W. Post, T. O. Morgan, Henry Lloyd, and Warren Wiilliamis, A.R.C.A., are the Vice-Presidents. Mr "Corny" Williams is the Chairman of the committee, and a Battling good one, too; whilst Capt. John Jones is the valued, Vice-Chairman. The following form the committee, which is a very good one: Messrs Robert Roberts, J. T. Jones, Rowland1 Lewis, J. E. Jones,, Tom Edwards, G. H. Williams, W. Parry, J. G. Gra- ham, and J. W. Hughes. The Treasurers are Messrs J. Wallwortk and Tom Edwards. The new Secretary is Mr J. W. Hughes, who takes keen interest in sport, and it may be said that the club have in him a man, that will not allow the Jackdaws' interests to. suffer from Wiant of attention. 'He is no novice at the game, but one of the old school. And where can one better it? Mr H. J. Wilson will act as Assistant Secretary. Here is another follower of the leather, who is boundless in enfthus:iasm." The club will retain their Royal blue jerseys and white knickers. The League representative is the genial Tom Edwards, who. has done yeo- man service for the Jackdaws, and never seems to grow weary in well-dbinig for Conway. The air at Henryd and Trecastell is very invigorat- ing. The cfliub's headquarters are at Uncle Lloyd's," and this its as things should be. Uncle," by the way, has been appointed a referee for the 18th, at Llanrwst; but as good odd Uncle," like many more, has not learnt the secret of perpetual youth, he will not fulfil a League referee's engagement. The prospects of the club, so far, are splendid, their financial position this year being better than previous seasons—thanks to the Coast Amateur Cup ties. Nearly all the old members who made such a brave show in the cup above-mentioned,have agait signed, ana, more are 3, good number of recruits also available, when necessity arises. The team visits Holyhead on Saturday to play an opening friendlly game with the Sealarks. The captain and vice-captain., elected on Mon- day night, are Walter Barry and Llew Piariry. I wish the Black Dins" a bright season. BLAENAU FESTINIOG. I am glad1 to think that the Flamingos have got over their. troubles and are once more in the League circle. The quiarrymen have always duijing their League career shown a good sentse of spotrt and this frequently under adverse cir- cumat.ances. My correspondent says "The Fes- tiniog Town Club Committee, after having been compelled' at a general meeting to withdraw from the Cbast League and again re-entering, have entered into the season with confidence of making headway up the football ladder. The Ciarrumittee for the most part is composed of young, enthusiastic, and energetic gentTenien. The following compose the Committee; -Mr. John Rowlands (ChwirmaJn), Mr. John Jones (Vice-Chairman), Mr. T. Goodman, Jones (Hon. Treasurer), Mr. J. Evan Hughes (Hon. Secretary), Messrs. J. Parry Thomas, Rion&rd Morris, Owen Jones Elliis, Ivor Wynne Jones, W. Williams, W. H. Roberts, j. Jones Roberts, and G. Eivans Roberts. The captain is that well-known player, Jack Bach (John Jones), and the vice-captaincy is held by Mr. William Row land1 Otwen. The vontue of the encounters will once more be at Newborough Park. All the old players, I understand, have signed on for this .season, including Arthur Williams, one of the best hailif-backs in the League; also Haydii Lloyd, Dei Evans, Dick Evans, and some first- class men from outside Bliaenau, but within the radius, have aliso siignedi on. Mr. Lleweil(yn G. Owen, whoi was the austoidtian for Oxford City liaat year, has been prevailed upon to give his services, and T. L. Edwards, late outside right for Chester and' Buckley Engineers. There will be three veny well-known faces missing at the beginning of the season through temporary ab- sence from home. They are Jim Lloyd, Will MeilDon Jones, and Tom Hughes Bach. The club isaJllslO entered for the North Wales Ama- teur Senior anid Junior Cups. The seaso-n, pro- per was opened on Siaturdlay, when a charity match was played, the well-known Bala Press being the visitors. The Press were not at fulJl strength, which perhaps accounted for the die- feat they suffered to' the tune of four goals to nil, in 45 minutes' play only. It was hardly an ideal day for football, as the rain came down in torrents. Lllanrwlst open. the League season on Saturdlay at Blaenau, and Pwllheli visit Fes- tiniog on the following Siaturday—two matches that are bound! to draw some coppers into the till. "There is no doubt," says my friend, "but that Festiniog is going to make a bid for the I League championship this year." Hear, heax! » CARNARVON. The Canaries had a rattling good season in. 1908-9. 'Many wonder whether they can repeat their successes. I think it is too, much to ex- pect that, in the face of the levelling up that there appears to be all round since last season. The Canaries are aiwayis a liappy lot, and it was good1 'management' and an excellent har- mony amongst. the players that caused- such suc- cess as they achieved. Of course, the ability was there, and on in-any an occasion good. luck as we'll. My correspondent says he fears I have given him a difficult task to give a glimpse of the Yellow Ones' prospects, for he sayis: "It will be impossible to. give any definite idea of their prospects in the Coast League until the Freshers match has been played, which will probably be on October 6th. Most of last year's men are available, and they have all had ex- perience in League: football, and have acquitted themselves creditably. The Canary management is also relying on newcomers, chiefly to fill up the vacant places. These newcomers, will be mostliy drafted f.rom. CIounty Schools, and some of our present-day County School clubs play- really .scientific football. Says my correspond*- ent "il won't venture any opinion, at present, other than that we hope to occupy a respectable position at the enldi of the sea-son." Bravo ior youir modesty! BEAUMARIS. The champior,, Puffins have been, nicely photo- graphed with their Committee and! the Coast League Cup. The photo iis a work of art. The boys look well, and the managers are likewise.
BANGOR.
The proud Beaumarisians have a tough fight on Saturday to opeai their season, when they meet the Bangor Homers on the Castle grounds. I have no idea of the composition of the Beaus'. team, for the new Secretary has not enlightened me on that point. I very much regret the de- parture of geniail Fred MoElwee, who was al- ways a tease, and had something up his sleeve. He worked well for the Puffins, and I am sure they join with me in regretting the loss of one who. did much to help the Puttins to get to the proud position they did. I wish him success whithersoever he has gone. I am sure the Puffins will put up another good fight this sea- son. They have such a lot of enthusiasts in Beaumaris that give such heart to a team. And the lady supporters, God bless 'em They will be there to. egg an their pets to. victory. Then there is Mr. Brier.cliffe at the head of affairs, and this is a guarantee that there will be .straight sailing, for he is a skipper of skippers. He breathes the air of the Menai Straits. And that is very invigorating. FrÍiendis Mackenzie, Jack Owen, Henderson, Worth, Tom Hughes, Jones (Post Office), an-d-wiell, I must stop, they are a111, as enthusiastic as ever. The Beaus are a decent lot of fallows, and have been called my pets.. Why not? Who. Nnols who my new pets may be this season.? Even the backer of a dead cert." which turns out a failure has a fancy. Ain,d if be goes flop, you can only pity his fancy. I like good manage- ment, good play, and a game contested in the right spirit. This I have always seen Beau- maris do. Play up the Puffins! Play up HOLYHEAD. I am glad that my friend Mr. W. Pryce- Smith was unable to carry his resolution, at the an. nual meeting of the League, when he proposed that Colwyn Bay should be made a centre of Coast football, and that a radius be established which meant the exclusion of Holyhead from the League. I should not then, had his pro- position become law, have had the pleasure of writing the name of Holyhead, which to me has a wealth of meanin,g in it as far as North Wales football is concerned. The Sealarks did not do. so well last season-; but I am' given to under- eitaind tihiajt better things are to happeni tlhis season.. Captain, MoKinstree is a fine chairman and Mr Percy Weekes an ideal secretary. Of course Percy has faults like everrylo,nie else. Had he none, beeouid not be human. I hear he has things in splendid condition for a good season. What with good gates, good players, and. a new element in the League, I assume Holyhea.donia will have a far better season in every way than the last one. Clywch, clywch LLANBERIS. I am very pleased to find the sons of Peris once more in the magic League circle. There was a very good club from Llanberis in the League some years ago, and they always showed good fight. I believe the present organisation are tryintg to go one better, and that the club has some good, matured, and sensible men man- aging its affairs. It is said that Dr. Mills R0r bertis has an influence in the team, and who could resist being footbally inspired where the football god of past days shows his interest? I shall watch the Perisians' mo-vements at Llan- dudno on Saturdlay, and hope that there will be a good game. No one welcomes them into- the League arena more cordially than I. COLWYN BAY. Things are rather quiet, as far as I can under- stand, connected with the Gulls. The manage- ment is in excellent hands, and possiblv an agree- able surprise or two is in store. There is excellent material in Colwyn Bay and Abergele for a rattling team of Gulls, and they, under the com- mand of Skipper Tommy McCann, ought to make things hum. They open their season on the 25th inst., when a visit will be paid by the Conway Jackdaws. I trust the Gulls will have a much better season than the last. They should profit a deal by the accidents of that period. DENBIGH. I feel constrained to have just a word of regret that the Thrushes are no longer members of the Coast League, but have soared to higher things- the Combination tourney. The Thrushes were always welcome and popular members of the League, and the regret is general that they cannot run a League team as well. However, these columns will be open to report their Combination doings, in which I wish them pob lwc da." PWLLHELI. It was once thought that the Penguins would not endure another season in the League. But the erratic prophets looked silly when it became known that the Helimen were not a fair weather team, but one that can also sail in rough waters. Therefore, it is very gratifying to see that they are once more competitors in the League struggle. They are a nice team, and play football of a high order at times. As I am in the dark as to their prospects, I can only wish them every success. LLANDUDNO. The Cormorants, who made such a good show in the League table, being third at the end of the season, open their season on Saturday, when they entertain Llanberis, and It is hoped there will be a good gate, and that there will be an absence of that always unwelcome visitor, the wind. The ground is in excellent condition, and a good game is hoped for. I trust the genial captain, Harold Pearson, will have a good team to inaugurate the season. I shall have to dilate upon Llandudno's prospects in a future issue. I hope to see them on Saturday. And, of course, Fidelis" will be there. LLANRWST. Liloegr, Cymry, a Llanrwst!" Quite so. Thus do I r,etfer to- the old] Rooster last. There was a fear once that the game old, bird would once more be out of the League. But such is not the csuse. At the same time, I sympathise with those who. could not see their way to conr timue in the management if they joined! the League, on account of money matters alone. Since the mines ha%re decreased 50 much in; giv- ing employment to so many men, so have the gate deteriorated. StiN, I think Llanrwst club would be a very poor one in, drawing gates im friendlies, either at home or away, so I carh quite see that the only hope of the club is that they must go to other sources than gates to keep the club going. They have my sympathy, and I hope the sources may be found. Why not tap a rich gentleman) or two in the Vale of Conlway The success which may attend the effort would be worth a right good cocka- dioodfe. Try it, dear old RoosteT LLWYDDllAJNT I VIGILANT." I have received the following from a Festin- iog friend,: Dear 'V:iglÛ¡ant;-I beg to. tfank you for your always fair reports of our matches, and your encouraging hinte, &c., which from time to time have appeared. Llwyddfeunt yn ystod y tyimor ytma, a chofion goreu, oddi wrth RICHARD MORRIS." I am pleeased, and thamik R. M. for his kind,, appreciation. .)1. I SlhaJ11 be glad if all Secretaries of clubs would forward me a copy of their fixture cards, addressed: to Vigilant," Weekly News" Office, Colwyn Bay.