Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
YR ANFFYDDLONIAID.
YR ANFFYDDLONIAID. Cynlielir cynhadledd fawr yng Nghaer- dydd yn un o'r wythnosau dyfodol i geisio trefnu ar gynllun priodol i ofalu am Addysg Cymru, ac i ymdrin a'r pwysigrwydd o gael Gweinidog tros Gymru yn y Senedd. Nid yw'r naill fater na'r Hall ond ceisiadau ar ran y genedl fel cyfangorff, heb rithyn o sectyddiaetli na phartiaeth ynglyn a liwy, er hyn oil wele rai o wyr blaenaf ein gwlad yn ceisio gwneud yr oil o fewn eu cyrraedd i godi rhwyatrau- ar y ffordd, ac i daflu anfri ac amheuaeth ar y rhai sydd wedi galw'r gynhadledd ynghyd. Gan mai Llywodraeth Ryddfrydol sydd mewn grym ceisir gosod allan mai cynnyrch y llywodraeth honno yw'r gynhadledd. Ond y gwir yw fod y ddau bwnc wedi bod tan ystyriaeth droion pan oedd y Weinyddiaeth Doriaidd mewn grym; ac mae arweinwyr y ddwyblaid yn cyduno fod yma le i wella rhywfaint ar safle Cymru yn y Cyngor Ymherodrol, ac fod yn bryd iddi gael ei lie priodol fel un o'r pedair cenedl a ffurfiant y deyrnas unedig hon. Ond pan y mae cyfle fel hwn, i ni wneud rhywbeth tros godi parch a safle ein gwlad, wele'r Esgobion Cymreig yn cilio o'r neilltu. Gan na allant ddweyd mai mater partiol yw, wele un o honynt-yr Esgob Oweri-yn dod allan i amddiffyn y gyfundrefn addysg bresennol a d weyd fod hon yn fwy diogel o lawer na'r hyn a fwriedir wneud, a'i fod ef yn bleidiol dros gadw pethau fel y maent. Ac eto does neb ar hyd y blynyddau wedi bod yn beirniadu y Central Welsh Board" yn fwy na'r arweinwyr eglwysig hyn Nid yw'r cyfan ond math o esgusawd gwael tros gadw draw rhag gwneud un lies i genedl y Cymry. Pe bae'r Ymneillduwyr wedi ym- ddwyn fel hyn, byddai'r Wasg Doriaidd yn eu galw yn fradwyr ac yn erlidwyr, a phob casbeth arall; ond yn awr wele'r esgobion yn cael eu hesgusodi o dan yr hen syniad mai a materion crefyddol yn unig y dylid disgwyl eu cefnogaeth. C, 0 Un arall o feirniaid y bwriad yw Arglwydd Kenyon, ond druan o hono, byddai yn llawer gwell iddo aros yn ddistaw rhag dangos y fath anwybodaeth. Mae Arglwydd Glantawe, yr wythnos hon, wedi. profi fod pob un o honiadau Kenyon yn anghywir, a diau y ceir clywed rhagor am y beirniaid anffyddlon hyn yn y gynhadledd ei hun. Ar ol yr esiamplau hyn o anffyddlondeb, bydd Cymru yn gwybod ym mhwy i roddi ei hymddiriedaeth mewn materion cenedl- aethol, ac ofer fydd i'r Esgobion, na'r Sais- garwyr o ddosbarth Kenyon honni eu bod hwy, o leiaf, yn barod i symud yr un cam, na chodi eu cri dros unrhyw fater a lesha y genedl fel cyfangorff. I'w gwerin, a'i phobl gyffredin ei hun, y mae'n rhaid i Gymfu edrych am wir gefnogaeth. (
Y PARCH. ROBERT PARRY WEDI…
Y PARCH. ROBERT PARRY WEDI MARW. Bydd yn chwith gan lu o Cymry Llun- dain glywed am farwolaeth y Parch. Robert Parry, B.A., Llanrug-Stratford gynt-yr hyn gymerodd le ddydd Llua yr wyth- nos ddiweddaf, a chladdwyd ei weddillion ym mynwent y capel Methodistaidd Llanrug ddydd Sadwrn, ynghanol arwyddion cyffred- inol o alar ei hen ardalwyr. Mae rhyw ddeng mlynedd wedi myned heibio er yr ymadawodd Mr. Parry a Llun- dain i gymeryd gofal o Eglwys Llanrug. Yn ystod yr ugain mlynedd cyn hynny bu yn cymeryd rhan flaenllaw mewn materion Cymreig yn y brif ddinas. Dechreuodd fel aelod gweithgar yng nghapel Holloway, a thra yn gwasanaethu fel athraw mewn ysgol yn ardal Holloway, gweithiai yn ddyfal gyda'r Gymdeithas Lenyddol, a byddai yn ffyddlon i waith yr Ysgol Sul. Ymhen peth amser penderfynodd fyned i'r weinidogaeth, a chafodd bob cefnogaeth gan ei frodyr yn C.M. Llundain. Dechreuodd ei yrfa fel gweinidog yng nghapel Stratford, a gwasan- aethodd yno gyda ffyddlondeb am rai blyn- yddau, ond gan y teimlai fod ei iechyd yn rhy wan i ddal y llafur mawr ynglyn a'r fugeiliaeth yn Llundain, penderfynodd symud i'r wlad. Cafodd alwad o Lanrug, ac yno y gwasanaethodd gyda pharch am y deng mlynedd diweddaf. Mab oedd Robert Parry i'r diweddar barch. Griffith Parry, D.D., Carno. Yr oedd yn ysgolor gwych, yn llenor coeth, ac yn Gymreigiwr rtiagorol; ond wele ef yn gorfod ymadael a'r bywyd hwn ac efe ond yn 50 mlwydd oed Ar wahan i'w waith yn y weinidogaeth cymerodd lawer o ddyddordeb yng nghym- deithas Cymru Fydd Llundain, a siaradai yn ami yn ei chyfarfodydd. Efe hefyd fu'n gyfrifol am amryw o bamphledau gwleid- yddol gyhoeddwyd gan y Gymdeithas honno. Nid oedd yn hyawdl iawn fel pregethwr, eto yr oedd ol dysg ac astudiaeth ar ei draeth- iadau o'r pulpud bob amser. Cafodd gystudd maith a phoenus, ac 'roedd wedi myned yn hollol ddiamddiffyn ers misoedd lawer, ac er chwerwed y ddyr- nod roedd angeu yn fath o ryddhad iddo ef o'i gystudd anffodus. Daeth torf o'i hen gyfeillion i dalu'r gymwynas olaf iddo ddydd Sadwrn, Ionawr 9fed, a chaed amryw o anerchiadau toddedig ar ei yrfa a'i waith dros y Meistr yn Llanrug a Llundain. Dywedodd Mr. R. 0. Williams, un o'r swyddogion, ei fod yn ddyn o allu meddyliol uwchraddol, ac yn meddu ar bersonoliaeth neillduol. Cafodd Mr. Parry le amlwg yn y Cyfarfod Misol. Gosododd y gelyn ei fys arno yn lied fuan wedi iddo ddod i Lanrug, yr hyn a'i hanalluogodd i gyflawni ei ddyledswydd i raddai helaeth. Credai fod eglwys Llanrug wedi dysgu y wers o gydymdeimlad i raddau canmoladwy yn ei chysylltiad a'i gweinidog. Cyfeiriodd y Parch. T. J. Beynon (A.) at Mr. Parry fel dyn o gymeriad pur, meddwl coeth, ac o ddylanwad. Credai fod Mr. Parry wedi dechreu blwyddyn newydd dda" gyda'i Arglwydd. Dymunai nawdd y Nef ar y teulu yn eu trallod. Dywedodd y Parch. 0. G. Owen (Alafon), mai dyn i edrych i fyny ato oedd Mr. Robert, Parry. Dyn mawr a dyn diym- hongar. Deuai i'w gof, fel y dywedodd y Parch. J. Hughes Parry (brawd yr ymadaw- edig, yr hwn hefyd oedd yn bresennol), mai Robert oedd y galluocaf o feibion y diweddar Dr. Griffith Parry, Carno. Cynysgaeddwyd Mr. Parry a meddwl mawr. 'Roedd yn ysgolor greddfol. Parhai ei feddwl i ym- gyfoethogi. Gafaelai mewn llyfrau an- hawdd, a dygai allan o honynt y goreu bob amser. 'Roedd yn llenor coeth a champus, yn meddu ar chwaeth ac arddull uchelryw. Diolchai o eigion ei galon i Eglwys Lanrug am ddangos y fath haelioni a charedigrwydd tuagat Mr. Parry yn ei lesgedd. Yn ddilynol siaradodd y Parch. J. Puleston Jones, M.A., Pwllheli. "Gwell yw enw da nag enaint tywalltedig, a dydd marwolaeth na dydd genedigaeth." Dydd torri y blwch enaint oedd dydd marwolaeth Mr. Parry, ac yr oedd ei arogl yn llenwi y cylch. Dyn gwir fawr, mwy na'r cyffredin, grymus ei feddwl, ydoedd ei hen ffrynd. Canfyddid ei ysgolheigdod yn ei Gymraeg gwych- Cymraeg yr Hen Gorph "-y Parch. John Hughes, Lerpwl-ei dad, Dr. Parry-a Chymraeg y Beibl. Ar ol hyn canodd y côr yr anthem Enaid cu" (Isalaw), dan arweiniad medrus Mr. O. R. Griffith. Nid yn fynych y clywyd gwell datganiad nac ychwaith well canu. mewn angladd o'r dechreu i'r diwedd.
Advertising
THE CENTRAL INSURANCE COMPANY, LIMITED. Guaranteed by the Liverpool and London & Globe Insurance Co. Assets exceed 911,000,000. Fire, Burglary, Workmen's Compensation, Accidents, Third Party Indemnity, Plate Glass, &c., &c. Write for Prospectus: Head Office-1, CORNHILL, LONDON, E.C. HUGH LEWIS, Manager and Secretary. WILLIAM DAVIES, Dairy and Transfer Agent to the fttilk Trade, 160, HIGH HOLBORN, Pimlico—20 gls., 4d & 5d., shop P,7, prm, opening E265 Paddington-40 gls.. 4d., shop, glass tradp, good £,575 Chiswick-16 gls., 4d., shop zet6, splendid £ 180 Angel-24 gls., 4d., shop £12, rent £ 25, very good f:250 Oxford Street-18 gls., 4d., shop £8, call quickly. S. W.-33 gIs, 4d., shop £ 12. Only e250 Splendid selections of others to suit all buyers. Indoors from 220 upwards to suit everybody. Call and see, when you will be treated fairly. Sellers send in yours for quick sale. Buyers come to DAVIES for real genuine bargains, Advances arranged, if necessary, to buyers. Don't miss calling, and see for yourselves. DANEDD I'R CYMRY. -The ALLBRIGHT ENGLISH DENTAL INSTITUTE 42, Bishopsgate Street Without, ———— E.C. H GH CLASS TEETH ON MODERN PRINCIPLES 25 Expert Mechanicians on the Premises. Perfect Teeth for Singers and Speakers (our speciality). Special Terms for Welsh People. Lowest Inclusive Charges. Country visitors are invited to call for ex- peditious work. Teeth Completed by Arrangement in a few hours. Call or write for pamphlet and map showing exact position in Bishopsgate. Note Name ALLBRIGHT before entering. Estimates Free. Hours 10 till 7 Saturdays, 2; later by appointment. SIAREDIR CYMRAEG OS YN FWY DYMUNOL. All Information Free.