Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
LONDON WELSH Liberal Association A. PUBLIC MEETING will be held at the HOLBORN HALL (Gray's Inn Road), on Tuesday, May 18th, 1909, IN SUPPORT OF THE GOVERNMENT'S. Welsh Disestablishment Bill TT,TTT TTT"TT Speakers: ELLIS J. GRIFFITH, ESQ., M.P. Major-General SIR IVOR HERBERT, BART., M.P. GEORGE HAY MORGAN, ESQ., M.P. THOMAS RICHARDS, ESQ., M.P. and other Gentlemen. .&. A 4. At. AI. Å ,A .6. A Sa Doors open at 7.30. Ghaitt to be taken at 8 o'clock by WILLIAM JONES, Esq., M.P. ,jl!lI",I\lil.li(II",rI(iI,d!II,"I(¡¡.,({¡h",kl",¡r¡:1("¡I:(!¡,,niir,I!h.,rlffh ADMISSION FREE. A few Reserved Seats for Is., TICKETS for which may be obtained of- Messrs. T. Woodward Owen, 29, Albany Road, Stroud Green Howell J. Williams, 263, Camden Road, N.; Arthur Griffith, 142, Melrose Avenue, Cricklewood D. R. Hughes, 122, Oglander Road, Dulwicti; T. W. Glyn Evans, 11, Burgovne Road; J. Owain Evans, 18, Wilton Road, Victoria J. Foulkes Jones, Chorley House, Bloomsbury Square, W.C.; and of the Hon. Secretary- D. ROWLAND THOMAS, 8, St. George's Square, Primrose Hill, N.W. 7K la la 13 FLIGHTS, LTD., FOR ARTIFICIAL TEETH. SPECIAL TERMS FOR WELSH PEOPLE Country Visitors are invited to call for Expeditious Work completed in a few hours 25 Expert Mechanics on the premises. 42, BISHOPSGATE WITHOUT, CITY. (near Liverpool Street Station.) NOTE NAME BEFORE ENTERING. 'Buses from all parts of London and Suburbs pass the door. SIA.REDIR CYMRAEGr OS YN FWY DYMUNOL PUBLISHERS' NOTE. The Publishers of "The London Welsh- man and Kelt" will be pleased to hear from any Reader or Newsagent who ex- periences a difficulty in obtaining this paper. To avoid any delay a standing order should be given to a Newsagent, or at the Railway Bookstall, so that they can make the necessary arrangements to obtain a supply punctually each week.
CRI'R GOLUDOG.
CRI'R GOLUDOG. Y dosbarth goludog yn unig sydd yn cwyno yn erbyn Cyllideb Mr. Lloyd George a dyma'r dosbarth, fel mae gwaetha'r modd, sy'n rheoli y Wasg Seisnig heddyw. Yr oedd pawb yn gwybod fod yn rhaid wrth dollau newyddion eleni, er mwyn cyfarfod a'r diffyg achoswyd drwy farweidd-dra masnach; ond naw wfft i'r gwr a feiddiodd osod rhan gyfiawn o'r baich ar ysgwyddau y rhai a ddylent ei ddal. Hyd yn awr, y mae'r dosbarth cyfoethog wedi llwyddo yn rhagorol i osgoi y beichiau trymion. Myn y Toriaid, bob amser, osod y prif drethoedd ar y dosbarth gweithiol. Nid yw'r goludog a'r tirfeddianwr cysurus yn talu ond y degwm o'r gyfran, o'i gydmaru a'r gweithiwr cyffredin. Ac mae gweled Cymro beiddgar, fel Mr. Lloyd George, yn amcanu unioni'r beichiau yn ormod o dasg i'r Sais arianog ei ddysgu ar unwaith. Y canlyniad yw, fod yn rhaid difrio y Wein- yddiaeth a'r Canghellor, a phawb sydd a rhan yn nhrefniad y Gyllideb ddemocrataidd hon. Ond y mae'r wlad, fel cyfangorff, o'r tu ol i awgrymiadau'r Canghellor Rhyddfrydig hwn. Yr unig gynllun yn awr yw, i'r Wein- yddiaeth lynnu wrth yr egwyddorion sylfaenol sydd i'r Gyllideb, a gofalu fod y Tir a'r Ddiod i dalu eu rhan haeddianol o gostau'r deyrnas. Hyd yn awr, mae'r Tir wedi man- teisio yn ddirfawr trwy fod y fath lu o dir- faddianwyr yn y Senedd, a gofalai y dosbarth hwn am osod cylch cysegredig oddeutu tir- ddaliadaeth fel na feiddiai neb feddwl am osod treth gyflawn arno ac am y Dafarn, y mae'r naill weinyddiaeth ar ol y Hall wedi ceisio ei sefydlu ar seiliau mor gadarn a'r Eglwys Wladol ei hun, fel y mae'n rhaid talu prisoedd enfawr am ddileu trwydded unwaith y caniateir ef gan y wladwriaeth. Mae gwegi y gwrthwynebiad i'r Gyllideb yn amlwg i bawb bellach. Nid un math o anghyfiawnder sydd wrth wraidd y cri a godir gan y newyddiaduron Ceidwadol. Ni ellir ond pentyrru difriaeth ar aelodau y Weinyddiaeth, a chyhoeddi anathema uwch- ben Mr. Lloyd George. Rhagor na hyn, ni chlywir yr un sill. A phan gaiff Ty'r Arglwyddi gyfle i osod ei fendith ar y cyfan, a gosod ei sel ar y cynllun, diau y bydd pob gradd svedyn yn barod i gyhoeddi fod rhyw leshad, wedi'r cwbl, o gael Gweinyddiaeth Ryddfrydig, sydd yn ddigon gwrol i ymosod ar yr hen feddianau cysegredig hyn-y Tir a'r Ddiod—a'u gwneud i gymeryd eu rhan ym meichiau arianol y wlad hon.
Y Cynnydd a'i Gwn. ♦
Y Cynnydd a'i Gwn. ♦ Ni chaed erioed yr un helfa lwynogod Iwyddiannus os nad oedd y own tan reolaeth hollol y cynnydd. Mae Syr Alfred Thomas wedi ei benodi ers talm yn gynnydd ar yr haid Gymreig, a gellir yn hawdd eu cyffelybu i gwn hela, am na wnant ddim ond udo yn awr ac eilwaith pan fydd rhyw fater cenedl- aethol o dan ystyriaeth y Ty. Ar hyn o bryd, y mae Mesur Datgysylltiad ar lawr y Senedd, ac 'roeddem yn gobeithio fod Syr Alfred wedi llwyddo cyn hyn i reoli ei gwn, a'u cyfarwyddo pa bryd i gyfarth, a pha sawl gwaith i waeddi ar ol cael bias ar yr helfa. Ond y mae'n eglur nad oes yr un o'r cwn wedi ei ddofi a'i ddysgu fel y dylai. Siaradant yn groes i'w gilydd, a thaerant fod y cwestiwn hwn a'r pwnc arall i gael blaen- oriaeth ar bwnc Datgysylltiad. 'Does ryfedd fod y wlad yn dechreu blino ar yr haid ac os na lwydda Syr Alfred i gael gwell dis- gyblaeth ar y rhai sydd tan ei ofal, ofnwn mai rhywbeth o fyr barhad fydd "Plaid Gymreig yn y Senedd. Cymru a'i Haddysg. Mae Cymru mewn argyfwng ynglyn a'i haddysg. Mae rhai am sicrhau unoliaeth drwy ffurfio un Cyngor Canolog i reoli'r cyfan—o'r ysgolion elfenol hyd at y Brif- ysgol ei hun. Sonia ereill mai Cynghorau Adrannol fyddai oreu i'n gwlad un cyngor i ofalu am yr addysg elfenol, cyngor arall i lywio'r adran ganolraddol, ac eto un arall i drefnu cynlluniau y Brifysgol. Mae llawer i'w ddweyd dros y ddwy ochr ond credwn mai mater i'r Aelodau Seneddol Cymreig yw hwn, ac un a haedda weithrediad buan arno hefyd. Mae addysg y genedl yn rhywbeth rhy gysegredig i fod yn chwareu plant i fan glymbleidiau, a byddai'n amheuthyn o beth i weled un cyngor canolog yn rheoli'r cyfan, neu os nad yn rheoli, i fod yn fath o gyfar- wyddwyr arbennig er cadw'r cynllun yn gyfan ac unol, a sicrhau i ni y lies pennaf ag sydd bosibl ar y gost fechan a gyfrennir i ni at y gwaith heddyw. Mae'n hen bryd gorffen chwareu a'r mater. Eisieu arweinwyr pri- odol sydd yn awr, fel ag i wneud addysg Cymru yn rhywbeth y gall cenhedloedd ereill ei efelychu gydag urddas a bendith.