Cymro a'r Celt Llundain

A BYD Y GAN. Cymanfa Handel Gyda bod y Oymry yn gorffen a'u Ileia teddfod yn yr Albert Hall, wele'r cylclt cerddorol Seisnig yn agor eu cymanfa fawr dair-blwyddol ynglyn a gweithiau Handel yn y Palas Grisial. Dyma un o brif wyliau byd y gan yngwlad y Sais, a. throdd yr wyl eleni yn un hynod o lwyddiannus. Yr oedd cor ardderchog yn rhoddi datganiadau o'r am- rywiol weithiau llandebidd, a chynorthwy- wyd hwn gan yr unawdwyr goreu yn ein gwlad heddyw. Cynrychiol wyd Oymru ymhlith yr unawdwyr gan Miss Edith Evans a Mr. Ben Davies. Dyma'r tro cyntaf i Miss Evans gymeryd rhan flaenllaw yn yr wyl hon, a chydnabyddwvd yn gyffredin ei bod ymhell uwchlaw disgwyliadau y dorf. 0 hyn allan bydd enw Miss Edith Evans yn rheng flaenaf cantorion y dydd, ac yr ydym yn llawenhau fod un o'n cantoresau wedi cadw i fyny urddas ein cenedl mor rhagorol yn yr wyl Handelaidd. Am Mr. Ben Davies y mae ef yn anhebgorol angenrheidiol mewn cymanfa o'r fath, a chanodd yn rhagorol yn y gwahanol ddarnau a drefnwyd iddo. Adolygu'r Eisteddfod Bellach, mae'r Eisteddfod Genedlaethol ymhlith y pethau a fu, ac mae'r darllennydd wedi cael dogn lied lawn o'r hanes yn ystod y pythe/nos diweddaf oddiar duda/enau y CELT. Ar yr un pryd mi raid wrth esgusawd am i mi geisio taflu cipdiem dros brif weithrediadau yr wyl yn y golofn hon. Ynghyntaf, rhaid cydnabod fod sifon yr Eisteddfod yn Llundain wedi ei osod yn uchel iawn, a'r hyn sy'n achos o foddhad yw, fod y cantorion oil wedi tra ragori ymhob adran. Addefai'r pum beirniad na chlywsont erioed ragorach canu ar ei hyd, ac fod rbai o'r unawdwyr yn ddigon ar y blaen i ddim a glywir yn ami yn ein hathrofydd cerddorol blaenaf. "Professionals" ac "Amateurs" Ond y mae dau neu dri o bethau ynglyn a'r adran gerdd- orol y dylid eu gwyntyllu yn awr ar fyrder. Ynghyntaf, a oedd y cyfansoddiadau cerddorol yn agored i gyfansoddwyr proffesedig. Gwelaf fod gwr ieuanc o Ddowlais wedi ennill am gyfansoddi ton, ac yntan yn meddu ar y teitl F.R.C.O. Os oedd y rheolau yn eaniatau hyn, paham na fuasai éyfansoddwyr ereill yn cystadlu, ac os nad oedd yr adran yn agored i neb ond "amateurs," pa fodd y mae'r p wyl Igor wedi ymddwyn at y cyfryw? Mae gwr ieuanc o Munich hefyd yrnysg y budd ugwyr. A ydyw efe yn dod dan y rheol gydnabyddedig hon. Deallwn fod un o'r cantoresau wedi gorfod myned heb banner y wobr, oherwydd ei chysylltiadau proffeswrol, ac os yw'r pwyllgor yn ymddwyn yn unol a'r rheolau tuag at un cystadleuydd, dylapent ymddwyn yr un modd tuag at bob cystadleuydd. Miss Laura Evans-Williams Nid oedd y gantores hon yn cymeryd rhan yng nghyngherddau yr Eisteddfod. Pa fodd y bu hyn ni pherthyn i mi yrnholi, ond mae'ii sicr fod pi benw wedi bod tan ystyr- iaeth pwyllgor y gan. Hwyrach nas gallwyd <3ael lie i bob cantor y dymunwyd ei glywed, ac fod Miss Evans-Williams wedi gorfod dioddef oherwydd poblogrwydd y cylch cerddorol ar hyn o gyfnod. I wneud i fyny am ddiffyg sylw ar adeg yr wyl rhoddodd hi —a'i hathraw Mr. lies—gyngerdd uwch- raddol yn Bechstein Hall nos Iau yr wythnos ddiweddaf. Bu'r noson yn anffodus oher- wydd yr bin, ond ar y cyfan caed cynulliad boddhaol i fwynhau y rhaglen faith oedd wedi ei threfnu. 'Roedd detholiadau Miss Evans-Williams yn dra amrywiol, yn cyn- nwys rhai o ganeuon goreu y cyfandir yn ogystal a phrif gyfansoddwyr Seisnig. Yn yr oil profodd ei medr tuhwnt i bob dis- gwyliad, a chafodd groesaw cynnes ar derfyn ei rhan. Sieryd y beirniaid yn hynod o ffafriol ar ei gwaith, ac yn sicr yr oedd ei dwy gan gwerin Cymreig roddodd ar derfyn y rhaglen yn agoriad llygaid i lawer. Nis gallai dim fod yn fwy perffaith, a byddai yn amheuthyn cael y rhai hyn ar ryw adeg yn un o'n cyngherddau Cymreig. MISS LAURA EVANS-WILLIAMS. Eisteddfod Llanfyllin Dydd Gwener diweddaf cynhaliwyd Eis- teddfod Oadair Powys yn Llanfyllin, a throdd y cyfan yn llwyddiant rhagorol. Rhoddwyd gwledd hirfaith o gan yng nghyngerdd yr hwyr ynglyn a'r Eisteddfod, pryd y cymerwyd rhan gan yr enwogion a ganlyn:-Miss Evangeline Florence, Miss Laura Evans-Williams, Mr. Trevor Evans, Mr. Charles James (Caer), ac amryw o'r buddugwyr yng nghyfarfod yr Eisteddfod. Rhoddwyd derbyniad tywysogaidd i'r ddwy bencerddes a enwyd ac i Mr. Trevor Evans, a. phan ddeallir fod tua dau ddwsin o ddarnau wedi eu canu-heb son am encores -yn ystod yr hwyr, yr oedd y wledd yn un a fawr fwynhawyd. 4: "Tra bo dau." Pyma enw un o'n caneuon mwyaf pob- logaidd, ac mae'n addas i un o'n prif gantor- esau y dyddiau hyn. Deallwn fod ei bywyd unig i orffen un o'r dyddiau nesaf yma, ac y ca' Cymry'r ddinas gyfle i roddi eu bendith ar yr uniad. Wel dyna hanes pawb tra bo dau." Mr. Gwynne Davies Dyma un o'r cantorion ieuainc sy'n ennill bri parhaol ar y llwyfan, ac mae'n llawen gennym weled cyfeiriadau edmygol am dano yn y wasg Seisnig o bryd i gilydd. Yn ddiweddar traetha y Referee am ei allu cerddorol yn y geiriau canlynol: Mr. Gwynne Davies has a free and open pro- duction which he never attempts to force. His articulation was very clear, and his tone- colour expressive of the varying shades of emotion he was called upon to portray." Boed iddo barhau yn ei yrfa lwyddiannus. Miss Tilly Bodycombe Bu'r gantores hon yn un o addurniadau yr Eisteddfod yn Llundain. Nid yn unig y caed Can yr Eisteddfod ganddi mewn llais rhagorol, ond yr oedd wedi gwisgo mewn hen wisg Gymreig hynod o ddel. Yr oedd pawb yn edmygu ei dull swynol a'i hymddygiad cartrefol a hollol naturiol ar y llwyfan. Rhaglen Colwyn Bay Mae rhaglen Eisteddfod Genedl- aethol 1910, yr hon a gynhelir yn Colwyn Bay, newydd ddod o'r wasg, a dengys yr adran gerdd- orol fod y pwyllgor yn un gwir anturiaethus. Yn y brif gystad- leuaeth gorawl cynygir gwobrau o £ 150 a £ 50 am y datganiad goreu o'r darnau a ganlyn :—(1) Requiem and Kyrie," from the Requiem mass (Mozart); (2) Trip we gaily (Jenkins) (3) "0 Wild West Wind" (Elgar). Yn yr ail gystadleuaeth gorawl y darnau ydynt (1) Gweddi Gwraig y Meddwyn (Dr. Parry); (2) Deep in my soul" (Elgar); a rhoddir dwy wobr o C40 a 910. Yn ychwanegol at gystadleuon i gorau meibion a chorau merched, rhoddir gwobrau o £10 a 93, a £ 2 i gorau plant am ganu (1) What can lambkins do (Cole.- ridge Taylor); (2) Awn i chwareu yn yr eira (Peclr A law).