The Rhos Herald

RHYBUDD. CYPARFOD LLSNYDDOL Bethlehem a Salem, (A) Rhos Dalier Sylw.—Y Cyfansoddiadau i fod .te yn Haw yr Y sgrifenyddion erbyn lonawr ifieg, ac enwau yr ymg-eiswyr ar y Ger- ddoriaeth, &c., erbyn Ionawr 2ofed. Rhos Public Hall. PBOPLE'SCONOERTS .(1- On Saturday, January 16th GREAT Competitive Concert Williams, Pantycelyn.' < </ Traddodir D A R L I T H YN CAPEL BETHEL, M.C., PONKEY, NOS LUN, IONAWR 25, 1909, GAN Y PRIF-FARDD, J. T. JOB, BETHESDA. Cadeirydd, Parch. J. Howell, Ponkey. Tonau, Blaensedd, swllt Olsedd, 6ch. Yr ehv er cynorthwyo J. T. Jones, Chapel street, gael addysg athrofaol. EISTEDDFOD GADEIRIOL Rhosllanerchrugog, Llun, Gorph. 5ed, 1909. RHESTR TESTYNAU YN AWR YN BAROD Prls Ceiniog. I cael yn Swyddfa'r Herald, neu gan yr Ysgrifenyddion- Joseph Davies, 25 Brook St., Rhos, J. T. Edwards, 72 Bank st., Ponkey. How Prunes help Health. IN the winter-time the body often suffers from lack of FRESH FRUITS; and many people spend much money in medicines, pills and other decoctions which a ju- dicious use of seasonable FRUITS would save. There is not, of course In the Winter the variety of FRUITS that there is in the summer. But still even a slight using of them will make a big difference to one's health. In PRUNES you have the BEST of of all Winter Fruits. Have you ever tried them? With Milk Pud- dings, Blanc-Manges and Custard there's nothing finer. Try them. We have secured an exceedingly fine sam- Jtle of this fruit—the largest size packed- FIRM, VERY FLESHY, PRICE 6d per 1b, If you like choice PRUNES, TRY (fURS. THEY ARE GRAND. JUST T.RY HALF A POUND. ROBERT = JARVI5, CASH GROCER, Campbell Street, Rhos, and West- minster Stores, Ponkey. Now Ready. Price Id THE 'RHOS ANN -[JAL' For 1909. Containing A beautifully illustrated Household Almanac of 48 pages. ^200 Free Insurance Coupon. The Interesting Local Events of the year in Rhos and District. List of Local Councillors, etc., Railway Time Table, Electric Tramway Time Table. festal and other useful information. Published by Jk KILLS & SONS, REVALD OFFICE, RHOS. RHOS HERALD COUPON INSURANCE TICKET. Vpplicable only within United Kingdom. Specially re-insured with the General Accident Fire and Lila Assurance Corporation* Limited Chief Offices-General Buildings, Perth, Scotland. _*ondon f 9-10 King st, Cheapside, E.C. Offices: I 13 Pall Mall, S.W. F. NORIE MILLER, J.P., Genl. Manager, To whom, on behalf of the proprietors, Notice eft Claims under the following conditions rarat be sent within seven days of accident. £ 1 AA 0NB HD3TDEED POUNDS will be j&JLU'v paid to the next of kin of any person 1,11111 who is killed by au accident to the passenger train in whieh the deceased j ivas travelling as a ticket- hmrwg or paying passenger, or who shall have been fatally injured thereby, should death result within one calender month after snoh accident. Provid- ed that the person so killed or injured had upon his or her person this page, with hie or her usual dgnatuse, written prior to the accident, is the space provided below, which, together with the giving of notice within seven days to the above Corporation, is the essence of this contract. This Insurance only applies to persons o ver 14 and under 65 years of age, and holds good for the aorrent issue only. No person can recover oaxder one Coupon Ticket in respect of the same risk. Signature This Coupon mast not be cut out, but left intact in the Rhos Herald As that, being dated, forms the only evidefice of its currency. Cheap Prepaid Advertisements in the Rhos Herald. Words One I Two j Three Imerti" Insertions. Insertions 20 Is I 1 s$d 2* 28 1«6<2 2 sQd 1 3 s 36 2s 383d 4«* 44 2s9d 4g 58 52 3s ( 58; 6s TO BE SOLD OR LET. A HOUSE, "Bodlonfa/* Gardden rd, Johnstown.—Apply, JONATHAN DAV- IES, 7 School road, Rhos. I ON SALE TWO Good Dwelling Houses with a largs Plot of Land attacked to same. -Apply SETH HUGHES, Auctioneer, Town Hill, Wrexham. TO LET BARBER'S SHOP, commodious and convenient, in Bank street, Ponkey Apply Griffin Inn, Ponkey. FOR SALE. i FUNERAL STOCK, Second Hand Hearses, ^30; 20 new patterns; Landaus, ^40 Hansoms, £ 20. Brakes easy terms. Catalogues.—MARSTON'S I Bradford Street, Birmingham. RUABON GRAMMAR SCHOOL. THE SPRING TERM commences on MONDAY, JANUARY iSth. Applica- tions for admission to be made to the Headmaster, J. R. ROBERTS, M.A. SEVENTH ANNUAL INDUSTRIAL EXHIBITION ft COMPETITIVE MEETING Victoria Hall, Wrexham, February 3rd, 4th and 5th, 1909. Entries close MONDAY NEXT, January 18 Entrance Forms, &c., free from the GENERAL SECRETARY, 28 Yorke Street. Wrexham* VOICE PRODUCTION ♦ MR. POWELL EDWARDS I BEGS to announce that he now gives J-) lessons in VOICE PRODUCTION and SINGING. Terms moderate.-Apply MARKER STREET, RHOS. THE Widow and Family of the late Mr Robert Parry, Baptist Street, Ponkey, wish to return thanks to all those who so kindly sympathised with them in their recent sad bereavement. DYMUNA Gweddw a Theulu y dt- weddar Mr Robert Parry, Baptist Street, Ponkey, gydnabod gyda dtateh- garwch yr amlygiadau cyffredinol o gyd- ymdeimlad a ddangoswyd tuag sttyat yn eu profedigaeth chwerw. MOURNING CARDS.—A fceaatifoi selec tion 01 all the latest patterns* kept m stock at the Herald Olice- 1.

CYNGHOR PLWYF RHOS. Cynhaliwyd cvfarfod o'r uchod yn y Public Hall nos Iau; y rhai canlynol yn bresenol:—Mri W M Jones (yn y Gadair) Richard Jones (Is-Gadeirydd), William (Jarner, Isaac Smith, Sam Pritchard, C Morgan, Ken Watkin Jones, Ted Jones, Joseph Charles, a'r Clerk Mr J Trevor Jones. MR KENRICK A'R CYNGHOR. Cofus i Glerc Mr Kenrick bresenoli ei bun yn nghyfarfod diweddaf y Cynghor yn gofyn am ganiatad i ne" id cyfeiriad y troedlwybr ger y Sun Inn Ponkey. Yr oedd y Cynghor braidd yn synedig wrth weled Cleic Mr Kenrick yn bresenol, gan ddywedyd mai dyma oedd y tro cyn- taf iddynt glywed dim am y mater. Credai y Cynghor y dylai Mr Kenrick fod wedi dangos digon o gwrteisrwydd i ysgrifenu yn gofyn am ganiatad i'w Glerc fod yn bresenol. Yna cyfarwvddwyd Mr Trevor Jones i aofon at Mr Kenrick yn hysbysu y dylai trefniadau fod wedi eu gwneyd yn mlaen Haw mewn cysylltiad a phresenoldeb ei Glerc. Mewn atebiad i hyn dywedodd Mr Kenrick nad oedd ganddo y bwriad lleiaf i fod yn anghwrtais wrth anfon ei Glerc i gyfarfod y Cynghor Plwyfol. Ar Rhag- fyr 4ydd ysgrifenodd at Mr Trevor Jones yn galw ei sylw at y mater, ac yn hysbysu y carai wybod beth oedd syniad y Cyng- hor arno, a cban fod ei Glerc yn gyfar- wydd a'r mater dymunodd arno fod yn bresenol yn ngyfarfod oesaf y Cynghor i'r diben o gael gwybod eu penderfyniad, ac i estyn unrbyw eglurhad y byddai arnynt ei an gen. Pe byddai'r ffeithiau hyn yn nghof yr aelodau, nid oedd yn tybiod y l^yfarwyddent eu Clerc i ysgrifenu ato yn y termau oedd yn gynwysedig yn ei iythyr. Ynagofynai i aelodau y Cynghot ei gyfarfod wrth y lie mewn perthynas a'r mater. CYFNEWIDIAD Y LLWYBR. Adioddodd y Cadeirydd iddo ef a Mr Trevor Jones gyfarfod Mr Kenrick yn Ponkey, ond ni ddaethpwyd i unrhyw benderfyniad. Gwelwyd fod y Sun Hotel wedi ei hadeiladu ar ran o'r hen droed- lwybr gwreiddiol, felly y mae'n anmhosibl troi y llwybr yn ol i'w safle gyntaf. Yr oil y medr y Cynghor ei wneyd oedd gofalu fod yno ryw fath 0 lwybr at was- anaeth y cyhoedd. Mr Trevor Jones, yn cefnogi yr hyn a ddywedodd y Cadeirydd, a sylwodd iddo weled Mr Kenrick yn ddiweddaracb yo Euabon, ac mewn ymgom ag ef ar y mater, hysbysodd ef Mr Kenrick na fedrai y Cynghor Plwyfol wneyd dim heb yn gyntaf gael.plan o'r lie o'u blaen, a'r ap- pel wedi ei wneyd yn rjaoeJaidd mewn ysgrifen. I Ar gyuygiad Mr Ted Jones, yn cael ei I eifio gan Mr S Pritchard, penderfynwyd I i beidio cvmervd camrau pellach yn y I mater ar hyn o bryd. GOLEU YN EISIAU. Gwnaed appel am lamp gan drigolion Pentrefelin. Trosgiwyddwyd y mater i'r Pwyllgor Goleuo. ADRODDIAD Y PWYLLGOR GOLEUO. Adroddodd y Pwyllgor Goleuo eu bod wedi ystyried yr appel wnaed gan Bwyll- gor Addysg Sir Ddinbych am lamp yn ymyl Ysgol y Grango, ond nid oeddynt yn barod i argymell y Cynghor PI wyf i osod lamp ychwanegol ar Vinegar hill. Dywedodd Mr C Morgan ei fod yn deall fod y Sir yn barod i dalu am y gns losgir. Nid oedd yn hollol sicr ai ni wnaent dalu y gost am y lamp hefyd. Penderfynwyd i ysgrifenu at Bwyllgor Addysg y Sir yn gofyn iddynt atri sicr- wydd pellach parthed talu am y lamp a'r nwy. CANMOL Y TANDDIFFODDWYR. Dywedodd y Cydeirydd y carai cyn i'r cyfarfod derfynu longyfarch y tanddi- ffoddwyr ar eu hymgais gyntaf i roddi tan allan. Yr oedd yn sicr fod bawb yn y gymydogaeth yn awr yn dawelach eu oaeddwl am fod brigad a chelfi, pwrpa&ol yn y He, y rhai oedd wedi sefyit prawf ymarferol mor llwyddianus. Mr Sam Pritchard a ddywedodd fod ganddynt yn y celfi newydd foddion eff- eithiol i iwn i ddiffodd tan mor bell ag y gwnai eu moddion cyfyngedig gamatau. At y tau cyntaf y galwyd hwy aUan yr oedd yn falch i ddeall fod pump o aelod- au alian 0 adran o wyth wedi troi i fyny, a hyny cofier, ar Ddydd Nadolig. Carai ef vn awr weled pob aelod o'r frigad mewn milform, a chynllun yn cael ei roddi ar droed yn fuan i sicrhau drysorfa i'w pwrcasu heb gyffwrdd dim a'r tretbi. *Mewn atebiad i Mr J Charles, dywed- odd y Clerc nad oedd un rhestr o brisiau wadi cael penderfynu ami eto.

RHOS COFFADWRIAETHOL —Nos Sul diweddaf yn Nghapel Bethlehem, pregethodd y Parch R Roberts bregeth angladdol er cof am y diweddar Mr William Jones, White Lion Inn, a fu farw y Sul blaenorol, yn 18 mlwydd oed. Cafwyd pregeth hynod effeithiol oddiar Galarnad Jeremiah, y 3edd bennod, a'r 27ain adnod. Canwyd emynau cyfaddas i'r amgylchiad. MARWOLAETH.-Gofidus gan luaws fydd I dealt am farwolaeth Mr Richard Edwards, mab Mrs Elizabeth Edwards, Black Horse Inn, Campbell street, yr hyn a gymerodd le dydd Llun diweddaf, ac efe ond 21ain mtwydd oed. Yr oedd yr ymadawedig yn adnabyddus i laweroedd fel dyn ieuanc tawel a diymhongar. Yn ystod y tair blynedd diweddaf dioddefodd lawer o af- iechyd fel effaith briw a dderbyniodd tra yn dilyn ei alwedigaeth yn Nglofa'r Hafod. Ceir inanylion am hyn yn yr adroddiad mewn colofn arall am y trengholiad fu aeno nos Fercher. Mawr gydymdeimlir a'r teulu oil yn y brofedigaeth lem sydd wedi eu cyfarfod. Cymer y gladdedig- aeth Ie heddyw'r prydnawn (Gwener), yn Mynwent y Rhos. DAMWAIN.—Nos Wener diweddaf fel yr oedd bachgen saith mlwydd oed Mr a Mrs W Williams, Glasfryn, Hill street, yn ed- rych ar blant yn chwareu marbles, dywed- ir iddo ddisgyn yn erbyn gwal, gan dder- byn niweidiau i'w lygad a'i dalcen. Bu yn anyrnwybodol am beth amser. Cym- erwyd ef adref lie y gweinyddwyd arno gan Dr Davies. r CYMDBITHAS PENUEL.-Mewn cyfarfod o'r gymdeithas uchod nos Sadwrn diw- eddaf, bu Dr D J Williams, High street, yn traddodi anerchiad werthfawr ac ad- etladol ar 4< Psychology," gyda darluniau ar y blackboard. Siaradwyd yn mhellach yn ystod y cyfarfod gan Mri John Roberts, Samuel Jones, a'r Cynghorwr Tom Rob- erts. Diolchwyd yn gynes i Dr Williams ar y diwedd. CYMDEITHAS BETHLEHEM A SALEM—Cyn- haliwyd cyfarfod o'r gymdeithas uchod nos Sadwrn diweddaf, pryd y darllenwyd tri o bapurau gan aelodau ieuainc y gym- deithas, ar wahanol amgylchiadau yn han- es Dafydd, sef Miss Anita Edwards, Miss Lizzie Williams, a Master Ivor Green. Siaradwyd yn ystod y cyfarfod gan Mri John Roberts, David Edwards, James Edwards, Joseph Green, John Green, a Mrs R Roberts. Y FORD GRON.-Cynhaliwyd cyfarfod o'r gymdeithas uchod nos Wener diwedd- af, pryd y cafwyd dadl ddyddorol parthed cywirdeb y dywediad canlynol 0 eiddo Proff David Phillips, Bala: "Nid yw yn costio dim i Dduw i faddeu, ond y mae yn costio llawer iddo i ddwyn dyn i edi- feirwch." Agorwyd ar yr ochr gadarn- haol gan Mr John Griffiths (Coleg y Bala), ac attegwyd ef gan Mri John Davies, Lodge, a Thomas Dodd, School road. Ar yr ochr nacaol agorwyd gan Mr Wm Hughes, Pentredwr, yn cael ei attegu gan Mri Thomas Phillips, a William Hughes, Osborne street. Siaradwyd hefyd gan Mri Richard Jarvis, Llew Phillips, a W Phillips (Coleg y Bala). Pan bleidleis- iwyd cafwyd fod y gymdeithas yn unfryd- 01 o blaid Mr William Hughes. Ar gyn- ygiad Mr Glyndwr Phillips, yn cael ei gefnogi gan Master Dowell Lloyd Jones. pasivyd phidiais o ddiolchgarvvch i bawb a gymerodd ran yn y cyfarfod. Llywydd- wyd gan y Parch R Jones. CYFARFOD YSGOL.—Cynhaliwyd Cyfar- fod Ysgol perthynol i Undeb Ysgolion Sul Gwrecsam a'r Cylch yn y Capel Mawr, y Sul diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr Michael Roberts, Rhos, y llywydd am y flwyddyn. Yr oedd cynrychiolwyr o bob Eglwys yn yr Undeb yn bresenol. Y n. y cyfarfod athrawon cafwyd adroddiad 0 sefyllfa Ysgol Sul Capel Mawr, gan Mr Hugh Lewis, arolygvdd. yr hwn oedd ytl dangos ei bod mewn sefyllfa flodeuog. Gwnaed awgrymiadau gan Mri R J Jones, Sion, Gwrecsam, J Tysilio Jones, Johns- town, William Evans, Rhosrobin, a'r Parch R Jones, llywydd. CYNGHERDDAU'R BOBL.—Cynhaliwyd ufi o'r cyngherddau uchod nos Sadwrn diw- eddat, o dan lywyddiaeth Mr Jos Davies, Brook street. Cyrnerwyd rhan yn y cyngherdd gan Gor Plant Jerusalem, 0 dan arweiniad Mr Hartley Davies, yn cael eu cynorthwyo gan Miss Annie Jones, Master Ernlyn Evans, Master Robert Ed. wards (aelodau o'r cor), Mri John Wil- liams, Market street, R Isaac Jonas, Church street, a J T Pritchard, Hall st. Cyfeiliwyd yn fedrus gan Miss Laura Pritchard, Square.

PONKEY. CYMDEITHAS MYNYDD SEION.—Nos Wen- er diweddaf darllenwyd papur rhagorol of flaen y gymdeithas uchod gan Mr Thomas Jones, Clarke street, Ponkey, ar Ceir- iog," y Bardd enwog. Siaradwyd yn ddilynol gan Mri C Morgan, John Hughes, Stanley road, Jonathan Jones, John Rob- erts, a Mr William Williams, Glasfryn. Llywyddwyd gan y Parch J Howell. CYMDEITHAS BETHEL. -Darllenwyd pap- ur galluog o flaen y gymdeithas uchod nos Fercher diweddaf, gan Mr John Thog Jones, (Ysgol Ragbarotoawl y Bala), ar John Penry, y Merthyr Cymreig." YI1 ddilynol siaradwyd gan Mr W Edwards. Thomas Jones, Australia lane, a Edward Jones, Clarke street Llywyddwyd gan y Parch E Isfryn Williams. MARWOLAETH —Drwg genym groniclo marwolaeth Mr Robert Parry, Baptist street, yn 58 nlwydd oed. Yr oedd yr ymadawedig vo adnabyddus iawn yn yr ardal, a bu yn ifweithio yn Nglofa yr Haf- od -am flynyddoedd. Gadawa weddw a naw o blant i alaru ei golli, gyda pha rai y mae dwfn gydymdeimlad. Cymerodd y gladdedigaeth 'e prydnawn dydd Merfoher, yn N ghladdf1 ■■ Rhos, pryd y daeth cyn- ulliad lluosoif ynghyd. Gwasanaethwyd ar yr achlystv g in y Parchn E Mitchell, Ponkey, E lYiUiams, Penuel; a R J Thomas, Rhn^abon. BEDYDDWYR ALBANAIDD.—Nos latt .(wythnos) cymerodd dadl ddyddorol le yo. nghyfarfod Cymdeithas Pobl Ieuainc yr uchod ar A vdyw dyled ar Addoldai yrt gyson a'r Grefydd Gristionogol." Agor- wyd ar y cadarnhaol gan Mr Lefi Hanna- by, yn cael ei attegu gan Mr John Jones, Pant ac ar y nacaol gan Mr W H Davies, yn cael ei attegu gan Mr James Davies. Profsdd yn ddadl adeiladol, aV teimlad cryfuf yn erbyn dyled. Nos latt diweddaf darllenwyd papur cynwysfawr af Ddirwest" gan Mr S D Jones, Craig- fryn. Siaradwyd gan amryw eraiB, a chafwyd cyfarfod hynod lewyrchus. "Lly* wyddwyd y ddau gyfarfod gan Mr D Davies, Glasgow House.

Ymfflamychiad Mr D. A. Thomas, A.S. Yn siarad yn Aberdar yr wythnos ddiw- eddaf, cyfeiriai Mr D A Thomas, A. S., yf Aelod hynaf dros Ferthyr, at ei wrthryfel, a dywedodd fod rhai yn hysbysu mai nid dyma y tro cyntaf iddo wrthryfela. Yr oedd hyny yn wir. Yr oedd wedi gwrth. ryfela bymtheg mlynedd yn ol mewn cwm- ni da ei arweinydd oedd Mr Lloyd George. Gwrthryfelasant am eu bod yn anymyneddgar gyda'r Llywodraeth Rydd- frydol, am na wnai y Llywodraeth hono ddwyn yn mlaen Fesur o Ddadgysylltiad i Gymru. Os oeddynt yn anymyneddgar yr adeg hono, a oedd hi yn rhyfedd eu bod felly heddyw ? Nid oedd y Llywod- raeth wedi bwriadu pasio Mesur o Ddad- gysylltiad Cymreig yn mhedwerwydd tym. hor y Senedd bresenol. Yn awr dywedir eu bod am wneyd hyny. Os gwir hyn, nid am iddo ef ofyn i'r Prif Chwip beidfo anfon ychwaneg o gylchlythyrau ato, y gwnant, ond am eu bod wedi cael allan y bydd i Gymru wrthryfela. Yn cyferbynu gwaith y Llywodraeth mewn perthynas a'r Ysgotland a Chymru, dywedodd Mr Thomas fod nifer o fesurau wedi eu pasio i'r Ysgotland, ond ni chaf- odd un ei ddwyn yn mlaen i Gymru. Yr oedd hyn am y rheswm mai cathod dof oedd yr Aelodau Cymreig, mewn angen am fuddianau. Twyll a humbug oedd y Parti Cymreig. Os oedd y Llywodsaeth o ddifrif yn eu hymdrech yn erbyn yr Ar- glwyddi, dylent fod wedi ymddiswyddo pan daflodd yr Arglwyddi y Mesur Add- 1 ysg cyntaf allan.