The Rhos Herald

JBf Ullllf ■■J.liMlUWMBBBBBHHEm, 1 FLANNEL suits j Whether you are going away on 1 holidays, or staying at home, you'H I find a FLANNEL, SuiT during the hot weather extremely good business. | We are offering these Suits at prices that will make it expensive | for you to do without one. We make necessary alterations .free of charge, though they fit with mar- vellous accutacy. | These Flannel Suits are being worn by critical men-men who I come (or them year after year. jj, | There must be exceptional merit. I' £ I Flannel Suits, Three dams&ts f 1/l1. THOMAS ,& SON, | 42 & 3. Hope Street, 1 WBEXHAM. I

Syr Herbert Roberts, A.S., ar anghenioa^yfo&Ql Cyalru. Dydd Llun daeth Syr J Herbert Roberts lywyddu mewn darlith a draddodwyd yn Nghapel y Bedyddwyr, Froncysyllte, a len- tihygiwyd i'r Primitive Methodists i ddathlu jf»\x 52 mlynedd o'u sefydliad yn y lie. Y darlithydd oedd y Parch A T Guttery, fjtandain, a thestyn ei ddarlith Yr amser .da sy'n dud. NODWEDDION CY>IREI £ Dywedodd Syr Herbert Roberts iddo ,t.ddod i lawr yn arbenig o rLundain, ac y ibyddai yn rhaid iddo ddychwelyd yr un a hyny mewn trefn i ddangos mewn ^modd personol ei ddyddordeb mewn achos 'ff ymdrechent ei gefnogi trwy gyfres o gyf- rftxiyad yn y Fron. Bwriadai y darlithydd ,■ I, ymwneyd a bywyd y wlad yn gyffredinol. ><Yn Nghymru, tra nad oeddynt mewn un modd eisiau gwahanu eu hpnain oddiwnh ffywyd Lloegr, yr oedd ganddynt, a bwriad- < gael, ddyheadau yn jr. cyfeiriad o ddadblygu ^aor bell ag y gallent eu nodweddion cenedl- aethol arbenig. Yr oedd yn ddyledswydd .Araynt fel pobl i ddadblygu y nodweddion jlhyny fyddai yn tueddu i ddyrchafu y bobl, a 4rwy ymdrechu i sicrhau mesur helaethach .0 iywodraethiad ileol credent eu bod yn .gweithio i ddyrchafu bywyd y wlad a chym- Jgryd ihan ardderchog yn my wyd mwy yr I ymberodraetK— (cym)1. Yn nglyn a'u byw- ,J yd ciefyddof yn N^hymtu, a fedrid ameu I Y *nai nid crefydd Cymru sydd wedi gwneyd jafii by wyd yr hyn ydyw heddyw? Nid oedd J ■yno i ddweyd un gair p ^rtiol, ond yr oedd <yn wybyddus a chydnabyddid hyny ar bob Ilaw fed Ymneillduaeth wedi gwreiddio yn Adwfn yn y bywyd, cenedlaetliol Cymreig, A chredai fod y ffaith hon yn holLbwysig yn iuglyti ag adeilatluy, genedl Gymreig yo. y L .dyfodo,-(Cym). ANGHENION Y DYFODOL. Tra yr oeddynt yn cydnabod hyd yr eithaf f^uddianau addysg a phethau eraill yr oedd yn rhaid iddynt gofio na wnai pob diwyg- gad yn ymwneyd a dyirchafiad y bobl os na i/yddent wedi eu trwytho ag ysbryd crefydd jjyw lawer iawn o gynydd—*(cym). Dymun- m gymhwyso hyn at un neu ddau o gylch- loeAd bywyd cyhoeddus. Yn gyntaf, cylch .,gwladgarwch. Yr oeddynt yn faru eu fwlad, ond dylent ei .charu yn y ftordd riodol Nid oeddynt yn ewyllysio i'w ;gwladgarwcht pa mor ddiaglaer bynag y gallai fod, fod yn meddwl gelyniaeth at gen- t^iedloedd a theyrnasoedd eraill. Eu nod ddylai fod i ddadblgu eu bywyd cenedlaeth .ot yn y fath fodd ag i'w wneyd o fudd a »( £ byncethwy i fywyd .cenhedloedd eraill trwy ft hcllfyd. Gallai yma bwysleisio y pwys- jgrwydd o roddi sylw manylach i'r ymdrech- .on..y'n gweithio er heddwch y byd. Ctedai ød oeddynt ,fel .eglwysi cristionogol yn talu .digon o Syl-W- i Veithrin a chefnogi ysbryd ilieddwch. Clywent lawer y dyddia.u hyn Am Dreadnoughts, ac yr oqdd yn credu yn yr angtvuhcidrwydd o gadw llynges gyfadd- As i gyfadod y cyfrifoldeb o Ymherodraeth ;l)yd-gwmpasog. Yr oedd yn sicr mai pobl wlad a r eglwysi yn, y tir dllylai fod y gallu Hywodraelh yn mywyd y bobl, eto nid oedd yn sicr eu bod yn gwneyd yr oil a allent i sjhyrwyddo ysbryd heddwch. Yr hyn oedd Amynt ei angen oedd dod a phobl Lloegr i jyffytdcliad agdsach a phobl Germani a phobl gwiedydd eraill. Arglwydd Rosebery dydd Sadwrn yn siarad i gynrychiolwyr new- yddiaduron o bob parth o'r Ymherodraeth, A godedd gii dychrynedig. Gwnaeth hi yn eglur os ant yn mlaen am lawer o flynydd- oedd fel y maent yn awr, os bydd parotoad- AN am ryfel yn myned yn mlaen trwy Ewrop fejW yn bresenol, darostyngir Ewrop i ystad c farbareiddiweh. Meddylier am hyny yn yr ugeinfed ganrif o'r cyfnod cristionogol 1 Felly, yr oedd yn amser i'r eglwysi hefyd godi cri, a cheisio cyffwrdd cydwybod y wlad yn ffafr heddweh—(cym).

Tystiai Mr Ellis Igues Griffith, A.S., wrth i lywyddu yn Eisteddfod Mon, fod ei ddyled j r Y sgol SuJ yp fwyfn^g. oedd i Goieg Aber- yitwyth na Chaergrawnt Hon fu ei goleg »mewn gwirionedd, ebai, a chydnabyddai itod e» ddyl^ l^di ^n| anfesuradwy •

1 GOHEBIAETH. AIr Golygydd. —A fyddwch cystal a chaniatau gongl fach yn eich newyddiad- ur pybyr er goleuo y gwallau bach gaw- som yn Eisteddfod. Bwlchgwyn, y Llun- gwyn. Daeth yno bump o Bartion i gystadlu ar Rangan brydferth Gwilym Gwent, y geiriau o waith "Telynog" y bardd ieuanc gobeithiot hwnw fu fatw pan yn 23ain mlwydd oed. Dyma'r pen- ill cyntaf, a'r unig benill hefyd a ddatgan- wyd gan yr holl bartion :— Blodenyn bach wyf fi mewn gardd Yn ar&f, ar«f wywo, A'r hlodau eraill oil a ehwardrl Tra mi jy hua yn wylo Pan dyr y wawr, bydd perlyn gwlith Ar ben p ,<b an o'r blodau, A miEEiau n eithriad yti euplith Ac eto'n fyw fel hwythau. Desgrifiad ydyw y penili cyntaf o'r Bardd wedi canfod ei hun megis blodeuyn gwywedig mewn gardd eto yn mysg lli- aws o flodaiu. oedd yn iach a chwareus a lion. Y rheswmi Telynog ganu i'r blod- euyn gwywedig oedd, arn ei tod ef ei hun yn gwywo dan eff-iith defyd y darfod- edigaeth. Yr oedd yn gweled ei hun yn myn'd gan adael ei "gyfeillion yn iach a lion, megis biodyn yn gadael blodau. Ai nid priodol a naturiol yw canu tyner ar y y testyn prudclaidd ? Ie, meddwn i ond cawsom ein condemnio am wneyd hyny. Y mae yn mynegu yn y bedwerydd lin- ell ei fod wedi methu'n lan a dal heb golli dagrau, gan wylo wrth weled ei hun yn myn'd o radd i radd, tra lleill yn chwareu yn hapus yn yr awelon megis. Yn y rhan ddiweddaf y. mae yn datgan fod y blodau yn ddigon iach i groesawu bendithiawl j wlith y borau, ac yntau yn methu sugno I dim yn ei wendid, "ac eto'n fyw fel hwythau. Ie'n fyw, ond yr oedd angau yn dechreu curo gan wneyd ei ol arno. Cof genyf glywed, Eos Morlois yn adrodd y pedwar penili ,0 waith Telynog, ac ad- roddwr dihafal oedd Eos hefyd. Yr oedd Eos yn eu hadrodd yn twy pruddaidd nag yr oeddem ni yn.eu cariu. Dywedodd y beirniad fod y ddau Barti yn colli mewn ..conception, (beth yw y gair Cymraeg), gadaw'n ar ei law ef i chwilio. Cas beth genyf yw ciywed beir- niaid yn defnyddio y termau Seisnig yma, fel pe baent ormod dynion i gydnabod yr iaith dywysogaidd Gymreig. Yr oeddynt meddai wedi rhoddi datganiad rhy wylof- us a thyvvyll o'r Pictiwr. Ha clywch chlywais i erioed dlotach ddirnadaeth, dywyllach, llymach a beichiog cr ddi- ddim, na'i ddirnadaeth ef o'r gwrthrych. Terfynaf gyda dweydr byddwch ofalus pwy sydd yn eich elorianu. E AP CANTWR. < GADVVRAETH Y; SAQBOTH. At Olygydd Heraldy Rhos. Syr,-Caniatte'wich ychyd-ig ofod i mi yn eich papur i godi fy I!ef yn. ddifloesgni yn I erbyn yr hyn a welvvyd yn y Rhos wythnos i'r Sul diweddaf. Disgwyliais i rywun arall wneyd cyn hyn, ond gan na wnaeth neb, gobeithir nad ystyhr hwn yn "out-of-date. 'Rwyf wedi cerdded; heolydd y Rhos am flynyddau lawer, a'm gwyneb tuag at deml y Duw Goruchaf, a'm calon yn hiraethu am gynteddau Seion, ond ni chlwyfwyd erioed ty nghalon mor drwm a'r boreu Sul crybwyll- edig. 'R oedd yr olygfa gywilyddus a wel- wyd ar hyd yr ystrydoedd yn ddigon i godi gwrid yn ngwyneb yr Affricanwr du, heb son am Gristionogion duwiolfrydig Rhosllanerch- rugog, ardal y diwygiad, man y cynhyrfiad- au mawr, yr Haleliwia's a'r gorfoleddu &c. Teimlaf Syr, fod caniattau Church Parades a gorymdeithiau ar ySa bboth yn waradwydd- us hyd yr eithaf, ac yn arbenig gan enwad sydd yn honi cymaint; ac yn siarad bob am- ser am gadw y Gorchymynion. Beth am "Gadw yn Sanctaidd y Dydd Sabboth?" Onid yn yr Eglwys yma, lie y gwelwyd y ) Territorials, y pasiwyd penderfyniad llym yn condemnio Suly Maer, ac yn fawr ei thrwst pan oedd pethau cyffelyb yn cymeryd lie yn Ngwrecsam ? Ynwir yr un ydoedd canlyn. iady Church Parade yn y Rhos, ag oedd gorymdei'hiau y Maer yn Ngwrècsam-pobl yn yn ymgasgiu i wag rythu ac i son a meddwl am rywbeth hebiaw rhoddi addoliad i'r hwn sydd yn teilyngu addoliad, Clwyf- wyd fi yn fgwr pan yn gweled rhai yn dod allan o dafarndai y Rhos, rhai yn ddios cedd wedi dod o'r ardaloedd cylchynol, gyda'r unig amcan o gael diottaj Yn enw pob rheswm fe ddylem fet Eglwysi Ymneillduol fod yn unfryd yn ein barn, a chanoli ein y nerth. gan osod ein gwyneb yn erbyn y fath amgylchiad. Pa jeswm sydd dros gael y pethau hyn ar y Sul ? Oni fyddai diwrnod araH yn llawer iawn amgenach i'r cyfryw rialtwch ? Nid yw y Pulpud a'r Set Fawr (yn arbenig ar y Sul) yn lie i anog pobl ieuainc i ymuno a'r fyddin a'r Itynges I'm tyb i, ymddengys y peth mwyaf gwrthun i ganiattau addoldy i gynal cyfarfodydd o'r natur hyn: Ni bydd rhyfel na rhyfela pan bydd Brenin Heddwch yn teyrnasu yn nghalonau dynion. Ond yn bendifaddeu Syr; carwn awgrymu, er mwyn i ni fod yn gyson a ni ein hunain, ein bod yn holl Eglwysi y lie, yn pasio penderfyniad llym yn condemnio cynhaliad dim a fyddo yn tynu oddiwrth burdeb a Sancteiddrwydd y Dydd Sabboth. Gofidiwn yn fawr fod cyn lleied o ddynion o nerth cymejiaid ac argyhoeddiad Cyn-Faer Gwrecsam, yr hwn a gododd ei lais fel gwr Duw, yn erbyn cyjfal unmath. o Procession ar y Sul, a ihawr hyderwn na welirbyth mwy y cyfryw beth yn Rhps.—Ydwyf, SAtBOTHWF-

BARDDONIAETH. "YR EFENGYLYDD." Dewch i glywed gwirioneddau Am yr Iesu gwiw, Fycd yn gymhorth i'ch heneidiau Ddydd dialedd Duw; Cywir Efengylydd ydyw Walter Reed i'r Rhos, klr g ein myned tua distryw Y tragwyddol nos. Dengys ail ddyfodiad Iesu Trwy y gair yn glir, Nad oes amser i'w wastraffu Os heb gael y gwir; Os oes braw ac arswyd arnom Rhag ei wel'd yn dod, Eglur yw, erioed ni roisom Iddo unrhyw glod. Nid ffyddlondeb i'r Capeli Aifif a ni i'r Nef, Os na byddwn yma wedi Ei goroni Ef; 0 na fa. i pob un sy'n -arddel Enw'r Iesu mawr, Yn hiraethu mjewn tir uchel Am ei wel'd. yn awr. Rhos J.G.

Arhollad Gorsedd y Beirdd. Yr wythnos hon y cyhoeddodd PwylI- gor Arholiadol Gorsedd y Beirdd adrodd- iad o ganlyniadaiS yr arholiad am safonau, a gynhaliwydmewngwahanol ranau o Gymru a Lloegr. Gwneir y Pwyllgor i fyny fel y canlyn Yr Archdderwydd y tri Bardd Cadeiriol Pedrog, Gwili, a Berw Proffeswr Anwyl; Mr J H Roberts, Mus. Bac Lerpwl; Mr J T Rees, Mus. Bac., Aberystwyth a Mr L J Roberts, M.A., Arolygydd Ysgolion. Oddiwrth yr adroddiad ymddengys fod awdurdodau yr Orsedd a'r Bwrdd Arhol- ladol wedi cymwyso gryn lawer ar eg- wyddor Mesur Diwygiadol yr Archdder- wydd yn nglyn a'r arholiadau barddonol. Y canlyniad ydyw fod hyn wedi codi safon y rhai oedd yn ymgeisio, ac fod y rhai y sydd wedi llwyddo i ddod trwyodd wedi cyrhaedd safle wirioneddol uchel. Er dangos mor fanwl fu yr arholiad y tro hwn, dywed yr Adroddiad nad oes un ym- gejsydd y flwyddyn hon wedi cyrhaedd y safon newydd sydd yn angenrheidiol i i enill y brif radd mewn cerddoriaeth, sef, ,f Pencerdd," er fod llawer o gerddorion galluog, na chavv^ent mewn blynyddoedd o'r blaen unrhyw anhawsder i basio, yn mhlith yr ymgeiswyr. Am y radd o Fardd ymgeisiai 11 Of- ydd, 11 Cerddor, 5 Cerdd Ofydd, 4. Yr unig rai o'r cylch i ymgeisio am yj graddau oeddynt: Bardd, Parch D Wat- kins (Qe,wi Qwiyn<^) Denbigh Bardd Ofydd, Mr Emlyn Da vies (Merfyn) Cefn j Mawr; Cerddor, Mr Alfred Thomas (Alaw Offa), Gwrecsam. I

Eisteddfod Genedlaethol Llundain I Bydd hon yn cael ei chynal yr wythnos nesaf, yn dechreu dydd Mawrth, ac yn fl' parhau dros ddydd Gwener. Mae rhag- olygon am Eisteddfod lwyddianus, fel y gellir barnu. oddiwrth nifer y cystadleu- wyr sydd wedi dod i law. Rhifa y rhai hyn, yn cynwys bob adran, dros 6,000, ac o'r rhai hyn, mae 4.000 yn yr adran gerddorol yn unig; Yn y brif gystadleu- aeth gorawl i gorau o 160 i 200 o leisiau, am ddatganu Come ye Daughters' (Bach) j Cwsg fiiwr cwsg 1' (J H Roberts), a The Tempest' (Corneliusj, a'r wobr o £ I 5° i'r ¡ cyntaf, a £"50 i'r ail, mae saith o gorau I wedi anfon eu henwau i law. A ganlyn sydd restr ar yr unawdau &c :— Soprano 49 I Mezzo Soprano. 39 I Contralto 60 Tenor 36 Baritone 28 Bass 13 CyfansoddiadC-erddorol 19 1 -.—.—

Angladd yr Anib-ydeddus Tom Price. I Cymerodd angladd wladwriaethol y diw- eddar Mr Tom Price, Prif Weinidog Deheu- dir Awstralia le yn Adelaide, dydd Mercher. Mae pobl o bob plaid trwy y drefedigaeth yn unfrydol yn eu teyrnged uchel i'r gwas- anaeth gyfiawnwyd gan Mr Price, ac hefyd i'w alluoedd gweinyddiadol. Telir y war- ogaeth uwchaf iddooherwyàd ei ymgyflwyn- iad hollol i'w ddyledswyddau. Yn ysgrifenu i un o newyddiaduron y wlad hon, dywedai yr Agent General dros Dde Awstralia, mai y diweddar Brifweiliidog Llafurol, Mr Price, gyda r hwn yr oedd 'wedi bod yn gysylltied. ig mewn bywyd cyhoeddus am 17 0 flyn- yddau, oedd y cymenad ardderchocaf a gyfarfyddodd erioed. Nid oedd yn meddwl y gallasai Mr Price farw Alti ddyn gyfoethog. Yr oedd A tin 1 Strcddol yn Ne Awstralia yn derbyn ^,2 >0 y tiwyddyn. Yn ystod y pedair bivtu; d iweud if y bu yn Brifweinid- og, derby niodd M, Pllce gyflog o ^1,000, ond yr oedd llawer ø aiwadau ar ei haelfryd- edd, a byddai ei law wastad yn ei boced. Siaradai yn uchel am hyawdledd Mr Price Ni wrandewais enoed ar. ddyn a'm cynhyrf ai fel efe," ebai. Anfynych mewn bywyd Seneddol yr oertel siarad un dyn yn newid pleidlais dyn arallj: or.d dyna orchest y gall- ai Mr Price ei gyflawni,. a mwy nag unwaith trawsnewidio^d lleiafrif yn fwyafrif.

'1'm".œ=-=.>æ-a¡ ? HOW TO STRETCH A SOVEREIGN,. NNH Gold is the most elastic of all metals— one ounce ■■rNfcJW of beaten Gold will cover an acre of Sand. I'JHB It will stretch almost to any extent, if you only I Oj\ M know how to do it. Ah! that is the secret yBJ 1 There are many families in Rhos now the coa! AX 1^ trade is getting slack, who are in the position TB M j of needing an extra sovereign for clothing. II |! J. W. JONES, J- PARIS RHÐS. 'l;"}t'],E'e!i '¡.f1!: "< u

Mesur Dadgysylltiad i Gymru. Caniateir dau' neu dri diwrnod gan y Llywodraeth i ail-ddarlleniad Mesur Dad- gysylitiad i Gymru. Yn ol bob tebyg bydd y ddadl yndechreu ar yr 21 ain o'r mis hwn. Dywedir fod yr Aelodau Cymreig yn canfod y bydd yn anmhossibl i gario y mesur yn mhellach na'r ail-ddarlleniad yj flwyddyn hon, oherwydd ystad bresenol j busnes cyhoedds. Ond gobeithiant y ceir amser i anfon, y Mesur i Dy'r Arglwyddi y tymhor nesaf. Mae'r Blaid Gymreig fel cyfangorph yn gwrthod y syniad o wrthryfel yn er- byn y Llywodraeth ar ran y Mesur Dibynant ar y Llywodraeth gymeryd y Mesur mewn Ilaw fel un o'r rhai cyntaf o gynygion y Llywodraeth, y bydd yn rhaid i'r Arglwyddi ddelio ag ef yn yr hyn sydd yn debyg i fod yn dymhor diweddaf y Senedd. ADRODDlÄY COMMISSIWN. Dydd Mercher gorphenodd y Commis- siwn Brenhinol eu hystyriaeth o adrodd- iad y Cadeirydd, Arglwydd Farnwr Vaughan Williarhs. Yna anfonwyd yr adroddiad yr hon sydd yn un faith i'r argraffwyr, er mwyn. gwneyd y cyweir- -irg iadau sydd ynddi. Wedi gorphen hyn, cyflwynir adroddiadau i'r Commis-sionwyr, a cyfarfyddantetp yn mhen tri mis i basio yr adroddiad yn derfynol.

Appwyntiao" "i Ggleg. y Bala, Dechreu wydgweithrèdladau Cymdeithasfa Chwarterol Methodistiaid Calfinaidd Gog- ledd Cymru yn Dinbych. dydd Mercher. Cadarnhaodd y Gymdeitbasfa yn untrydol appwyntiad y ParehWilliam Porter, M.A., D D gan Bwyllgor Coleg y Bala, i'r Gadair Hebraeg a Duwinyddiaeth yr Hen Desta- ment, yn y Coleg Beth amser yn ot addawodd Syr J Herbert Roberts ;650 y floyddy-n am dair neu bed-tir j blynedd, a £1.000 ar derfyn yr amser ymi i Drysorfa Coleg y Bala, ar yr amod fod yr I arian yn cael eu, defnyddio i ychwanegu cyflogau y Athrawon, ac hefyd yn y cyfam- ser, nad oedd lleoliad na cyfansoddiad y coleg i gael ei newid. Yr oedd y Gymdeith- asfa yn awr yn derbyn hyn gyda diolchgar- wch. Appwyntiwyd Pwyllgor cynrychiol- adcl i ystyried y cwestiwn o berthynas Coleg y Bala, ag Ysgol Ragbarotoawl Clynnog.

Gwersi Cerddorol yn N gholeg Abefystwyth. Mae awdurdodau Coleg y Brif ysgol yn Aberystwyth yn cyfres o ..vdL;j. eer- ddorol a.r "gvf6r ccrddorion ieuaicc hob law- er o fanteision ganddynt. Cynhdir hwy yn mis Awst, a thrwy hyn caiff eirydwyr gyfie i uno egwyl ddymunol yn nam y mor gyda llafur a dry yn fantais iddynt gyda cherddoriastii yn y dyfodol. Yn yehwanegol at Mr David Jenkins, Mus Bac (Cantab), fel athraw, rhoddir gwersi ar yr Organ a'r Harmonium gan Mr G Stephen Evans, A..R. C,0, a'r berdoneg gan Mr A C Edwards, Mus Bac, (Oson), v Violin, Mr Phillips, Llundain, ac Y mae Proff Leonard C Venables, Prifathraw v South London Institute of Music, yn dod i roddi gwersi ar y dull goreu i gyfranu addysg gerddorol, a. chyfres o wersi ac aw- grymiadau ar arwain. • —«>

I 'NODION. Mae Mr F H Hawkins, Gwrecsam, wedi ei ethol yn gadeirydd i gyfarwyddwyr Cym— deithas Genhadol Llundain am y flwyddyn ddyfydol. Appwyntiwyd y Parch D Miall Edwards. M.A.. Aberhortddu. yn athraw Duwinvddol ac Athtoni;{éth',):nNgholeg--Annibynol Aber- honddu yn Itey Proff. T Rees. Prifathraw Coleg Bala-Bangor. Cyflwynodd Egl wys Bresbyteraidd Aber- ystwyth tfon gerdded gyda llawafaeliad ifori i Mr David Jenkins, M as. Bac.. a gwasan- aeth te arian iMiss Nellie Jenkins ei nith, am eu gwasanaeth yn nglyn a chiiniadaelh cysegredig yrfyr. Eglwys. Am y tro cyntaf ericed mae yr Ysgol Ha Ddirwestol i gael ei chynal eleni yn Nghymru, sef yn Rhyl yn Awst nesaf. Bydd anerch- iadau yn cael ei traddodi yno gan ni o brif feddygon y byd. Dechreuwyd ar y gwaith o helaethu Coleg Normalaidd Bangor. Bydd lie ynddo pan orphener i lettya 130 o efrydwyr. Bydd y gost yn £ 26,000. Yn chwarel Pengroesedd, Nan'he dydd Sadwrn rhoddwyd-rhybudd i derfynu-gwaith i 100 o ddynion oherwydd shcrwydd y fas- r nach lechi. Yn Nhrernadog nos Wener diweddaf ftt farw John Burke yr hwn oedd yn r05 oed. Gadawa weddw ar ei ol yr hon sydd yn 95. Gwyddel oedd Burke ac wedi bod yn mrwydr Crimea. Nid yn fyriych y rhoddir genedigaeth i faban mewn Eisteddfod, ond dyma yr byn a. gymerodd le.yn .Rhoshirwaen Lleyn yr wyth- nos ddiweddaf; 4 .1 Gwnaed appel at Warcheidwaid DJgelUu, dydd Sadwrn, gan Mr R 0 Morgan, masnachwr; UepI, am gani ltad i godi wyth geiniog y bunt dros y ;)r¡s y cytuflwyd arno am gyflenwi/r tybicc-^ i'r tlotty. Y Gyllideb oedd yn gyfrifoi .am yr ychwanegiad, Pen- derfynwyd gan y rnwyafdf i beidio cydsynio a'r appel Derbyniodd y. Parch W S Probert cirad hynaf Gwrecsam, fywoliaeth B .vlc.hycri>«u, CroesoswaHt, a gynygiwyd iddo gan Es-g cl Llanelwy. Bu Mr yn gufad yo. Ngwrecsam am naw mlynedd. Mae symudj^d h-r. (hoed i ^o,ii tysteb at ran Mr P Mosty.n -.Vdliams, R". yr hwrt sydd wedi bod yn gj hylltiedig a Rhyddfryd- iaeth yn Sir Filint ;,àm y deg mlynedd ar hugain diweddaf Yn dechreu o Orphenaf iaf bydd y London and Noith Western Railway yn dechreu rhedeg train gyfiym o Euston i'r Rhyl. Bydd yn gacliel Euiton ari i i i c: y boreu ac ni arhosa yn unman hyd nes cyrnaedda Rhyl, pellder o 209 milldir. Yr amser gymer fydd 237 o ,funydau, neon gyfartalèdci" o 53 milldir yr awr Dydd Llun yn gartref yn y Marine terrace, Aberystwyth, bu farw Mr John Llewelyn Jones,, 74 oed. Ganwyd ef yn Gwyddelwern. ger Corwen a bu yn byv, am amser majth 5 yn }Lerpwl, ^dnabyddi J ef yn dda fel'LJe^w o r. Wern, a bu yn hynod lwyddianus yA d dy d; fel eniilydd mewn eisteddfodau am farddoniaeth.