Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

®EIRNI.\DAETH AR FEIRNIADAETH.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

AR FEIRNIADAETH. At OLygydd I-lerald), Rhos. %r»—Yr ydys wedi cynefino a dosparth y %irnkd (Jambrensis er ys llawer dydd bell- ,ach. Ref, Beirniaid Dadl wedi Barn." Y ffarf e¡ i ymdrin a hwy ydyw ei hanwybyddu, gan "llal curo eu pannau yn erbyn y pared a wnant J gyffiedin, ac nid ydyw y Beirniad y Beir- ,tltaul hwn yn eifchriad i'r rheoi. Ond gan fod a ytielo ei druth afler ac anghywir a ffeithiau ^l'la^yddol cyduabyddedig, a bod y gwr gwyllt "-n yn anghywir yn yr oil o'i osodiadau han- b Yddol. byddai yn resyn i ddarllenwyr yr Herald aros o dan gamargraph o berthynas ^eifchiau (?) yr oracl Cambrensis." Pa lo ('Md y Pwyllgor pan yn dewis Beirniaid y lif Draathawd yn Eisteddfod y Rhos eleni ? j'Ofivych am wyr graadedig y tro nesaf fonedd- fioti eyNg]yd. (jnd yn nglyn a'i honiadau a'i j^tteaniaeth hanesyddol y mae a wnelwyf fi JJhyn o lith. Y mae "Cambrensis" meddaf, •p.ftagliywir yn mhob achos pan y cyffwrdd a'rn Jfodcl a enwa efe. A chan 11a fu iddo arfer j^sgarvvch a boneddigeiddrwydd mevra un A^ddeg o'i Feirniadaeth, dadleuaf finnau, Mr waeled oedd ei wybodaeth am yr ychydig feirdd a .noda. Cymerer hwy yn ol ei ei hun I OWAIN CYFFILIOG (Owen chwedl y ^"Qiad) Oaniatawn fod Mr O. M. Edwards L "Owain" wedi ei ddifynu yn gywir. Dif- a *nnau yr un ay>rdwr. When Meredydd P°w}'s was divided into North ,jv °uth, between his two sons, Madoc and poet-prince. (" Wales." Tad. 78). ■-te t. t UPPer Powys beyond Plinlimon, Owen Wiied the growing power of Lord Khys &c. Tucl. 9#.)' Powys uchaf, neu yrban ddeheuol o '4sd?^8' r^an a roddwyd i ^Owain gan ei ZZT1 ^rwystli Cvfeiliog, a rhanau feallai o'r r°edd."—O.M.E.) be was, engaged in war with Hy-wel who, however, defeated him, and ob- |M 'OaJj P°s«ession' of Walwern (Tafolwern) i Cyfeiliog, where Owain resided. In ^«7ehi°vcYeiiiog' where Owain resided. In Abh 6 ^^0d at a great age at the Cistertian j. nf Strata Marcella near Welshpool which ^OhftIy,Se^ ^d founded in 1170." (Gweler S°me,-yNhire Worthies. Rich. Williams, <0^ .n 0 -en wogion Sir Drefaldwyn ydoedd aln yfeiliog, felly, feirniaid clodwiw I- i Cambrensis dyna helynt cydrhwng o Edwards a minnau ar y mater hwn, j^-ftdawaf hyny ar hyn o bryd. %ft ^1>u—"Wedi byw yn Llanelwy am meddai Cambrensis." Hollol I .tebw Oild nid dyna yr oil am y bardd hwn :)4da. IiLh. Bu yn byw yn Nghoedllai am flyn- ecldU" ac ytio y bu farw ac y'i claddwyd cyf ,-),j:aill i'r bardd. Ac ysywaeth, nid yn m ,ych y ae Llanelwy, na Choed-llai. i hyspysu beirniad fod Llanelwy yn ^Wiii ^t'deisdreti Sir Fflint. Gwyr pawb fod T»« yU'yru„Sir. W a- w- beth sy' a wnelo Bleriot a Latham l'nladaeth Traethawd 1 Nid rhyfedd fod 4'r wi caiiibreiisis mor wibiog Eto, 1 ,kid hawd Bywgraphyddol byr a chryno— I ydoedd y testyn. DichOn na wel USkaf:0r" y gwahaniaeth oherwydd cyflymder ) beirniadti. ydyw beirniadu, Mr Gol., ond VjwS<i i Cambrensis," a hyn i'r diwedd "'Y wodi gwneyd y gwaith yn hawddach a gdf 8eerus. Y mae efe yn enili fel yr a j Sob. °*-ky.—mewn aflerweh ac anghywir- FE AB EINION LLYGHW.—Rhys Jones I un 0 ^r(I<I troed yr Aran i ^^tiocr Felly yn wir. Trown at 1 H AJ" dystiolaeth yntau I na bawn awel o wynt. Y (nid flying machine) I llu t: n crwydro trwy ardd Dinas Bran." :a as¡ l hynyna yn ddigon i'm argyhoeddi na 1 0 olwg Dinas Bran byth w v ° yna. Oni clywch etto :— nesaf fardd i Ddinas Bran Oedd Hywel bach ab Einion." ^rfch droed y bryn 'roedd ty a gardd AT awenyddol fachgen." pv,3, (Myfanwy Fychan). 8y n iawn Ceiriog ynte Rhys Jones 1 AL™RF BRYDYDD MAWR x THRA- »)' Ci»» ,^yn y dywed Owen Jones (Cym- feSy ab Rhys am Talhaiarn Un p ec^ed ganrif ydoedd y bardd At ^arw ei noddydd, Emrys ^°tl Ifil^, fywyd Meudwy ar lan I ^fydi^nic5,hu £ oIli^g* Yno y bu farwt I y a'i cbjrflwyBO i iair y II ■» S' Wyryf. Efe ydoedd awdwr Gweddi yr Orsedd yn ei ffurf Ltyiiteflo, TRAHAIAIIN BRYDYDD MAWIt.-Difynwn yr un awdurdod eto :—Yr oedd y bardd hwn yn ei flodeu tua 1300-J 340. Y mae dwy o'< awdlau ar gael yn y Myf. Arch. Cyf 1. Tybii mai efe hefyd oedd yr un a ddefnyddiai y ifug enw Cas-nodyn, i'r hwn y rhoddir pump o awdlau yn yr un gyfrol. Nid oes yn mbenawd au y saith awdl a soniwn am danynt, ddim yi awgrymu y weddi a briodolir i Talhaiarn. Syl wer fod wybh canrif rhwng amser y ddau fardd. itC fod "Cambrensis" g:mrif "ont of date" yn lleoli Casnodj^n. Meddai "Cambrensis" eto:-—"Ysywaeth pa hanes sicr sydd am Hywel ab Einion, Cas nodyn, Gwilym Ryft-1, Gwilym Canoldref, Y Prydydd Moch &c." Os Hywel ab Einion Llygliw a olyga, "Cof wn ei fod wedi gwadu perthynas y bardd hwn a Sir Ddinbych, ac os Hywel ab Einion (heb y Llygliw ene !) y ceisia son am dano, y mae o leiaf dair canrif ar ol eto. Un o feirdd yr eil- fed ganrif a'r bymtheg oedd Hywel ab Einion. •Sylwyd ar Casnodyn eisioes, ac nid oes wrth fy Haw ddim am Wilym Ryfel, benefit of the doubt" i'r beirniad yma, ac ymlaen at y mwyaf idnabyddus o'r rhestr. Dangosa Cambrensis" eiddilwch ac anwyb- odaeth dybryd yma, yn beiddio dweyd mai:— I (a) Un o feirdd y 12fed neu y 13eg ganrif ydoedd Gwilym Canoldref! I (b) Na wyddai neb am dano Beth pe buasai Mr 0 M Edwards a'r Proff J Morris Jones yn gweled hyn yn argraphedig Mr Gol., a chan un wedi gosod ei hun mewn safon mor uchel! Gwell yma etto roddi dipyii o hanes y bardd adnabyddus hwn. Y CADBEN WM. MIDDLBTON.—(Gwilym Can- oldref) ydoedd trydydd mab R. Middleton, Ceidwad Castell Dinbych, yn amser Iorwerth y 6ed, Mari, ac Elizabeth. Bu Gwilym, wedi bod trwy gwrs o addysg yn Rhydychain, yn swyddog milwrol, yn nyddiau Elizabeth, ac wedi hyny yn gadben ar un o'i llongau rhvfel. Yn y swydd hon, efe a enillodd glodydd la wer, ond fel Gwilym Canoldref y Bardd, y mae ei enw a'i goffadwriaeth yn anwyl yn Nghymru, ac y mae ei fydryddiad cywrain o Lyfr y Salm- au wedi sicrhau iddo le anrhydeddus yn mhlith beirdd bro Caledfryn. Ganwyd ef tua dechreu yr unfed-ganrif-a'r-bymtheg yn yr Eglwyswen, Dinbych, a bu farw ar y 24ain o Ionawr, 1595, mewn Ynys o'r enw Scutum, yn Ynysoedd Mor y De. Rhaid ydyw tynu llinell yma, y mae yr amser yn brin. Y mae ychwaneg i'w ddweyd, ond rhaid gadael tan eich nesaf. E. E. ROBERTS. «• ■.

WATERING- CART.

[No title]

[No title]

NODION.

BARDDONIAETH.

PONKEY.".!

IIEisteddfod Gadeiriol y Rhos.

Advertising

t .GOHEBIAETH.\