Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
QUALITY! The outstanding: Characteristic of all our Clothes. *5f All the Materials that we use are marked by excellence of quality, and our workmanship also is of I high quality. T Quality, lis fact, is our watch- word. No customer of ours ever i gets inferior stuff or inferior work. 51" Its Spring Suits just now full of ] quality, I THOMAS and SON, | Ilope Street, j WREXHAM. I, —'
AT WEITHWYR YR HAFOD.
AT WEITHWYR YR HAFOD. Mr Gol.-Gwelais yn eich rhifyn diw- eddaf, gyfeiriad at yr uchod. Yr oedd yn (dda genyf weled Ilythyr "Gweithiwr," 3 da oedd geiym ei weled yn dangos yr -anonestrwydd sydd. yn nglyn a'r mater. uDnd o gyfeiriad arall y darfu i mi feddwl or y mater, sef yr afresymoldeb yw i weithwyr fod yn ymgeisio am seddau ar y Cynghor Plwyfol a'r Dosbarth, a hyny fa fwy na rhywun arall. Mewn gwirion- edd Mr Gol., dyma y bobl a ddylai fod yn sboilol ddistaw, yn enwedig yn ein plwyf i yn anad unile a phe buasent yn medd- <wi am haner munyd, buasent yn canfod ^jyny» oherwydd y mae ein holl bethauni -wedi eu cau mewn un monopoly mawr. Ife wyr pob gweithiwr o'r Hafod na faidd godi ei lef na'i law yn erbyn Dwfr na Gas W Rhos, am eu bod gan y monopoly, a jjrhaid i bawb sydd yn cael ei fara a chaws gan y monopoly, godi ei lef a'i lawo blaid y monopoly (ac yn erbyn ei gyd-ardahvyr), bydd ei fara-chaws yn ei adael, a ,;Itaw,er o bethau eraill a ddylid eu gwrth- drynebu, ac a raid eu gwrthwynebu yn y jfyfodol agos. V mae yn rhaid cael dynion rhydd er .Awyn hyn oddiamgylch. Onid oes gor- 1"04 or hen drefri wedi bod yii y, ggrph- 'oilo r wyfynsynuat amli un sydd yn ,ceisio am sedd, aq yntau yn gwybod na ieiddia fod yn gydwybodol ar lawer mater jphefwydd ei oruchwyliaeth. Onid oes ,digan o ddynion cymwys heb fod o dan jwwyd dyn—sydd yn ddigon rhydd i rfmladd dros ein iawnderau, ac a allent Jforddio siarad yn ddidderbyn wyneb, ac i Meislo i bobl y Rhos mewngwirionèdd 'ft hyn sydd eisiau ? Gallem ychwanegu "(lawer, ond rhaid ymattal. Cofiwch gyd-etholwyr yn yr etholiadau ,sydd ar ddyfod, ddewis dynion heb stawp yf hen fonopoly ar eu talcenau. RHYDDID. It
AT WEITHWYR YR HAFOD.
AT WEITHWYR YR HAFOD. Mr Gol,-Gwelais yn eich rhifyn diw- ##ddaf, lythyr gan un a eilw ei hun yn Weithiwr," at weithwyr yr uchod, yn ft hwn y condemnia y gweithwyr, neu yn ilfytrach y Pwyllgor, chwedl yntau, am eu itwjd wedi dewis dau weithiwr i'w cyn- jrychioli ar y Cynghor Dosbarth, un dros Ward y Rhos, a'r llall dros Ward y Pon- tkey. Os yw hwn yn Weithiwr, y mae yn jiangos anwybodaeth a dylni tuhwnt i'r ;hyn y buaswn i yn credu am un o weithwyr "r Hafod, ond gwyddom fod genym ni fel igflowyr rai rhagfarnllyd a di-egwyddor yn Vein plith, fel sydd yn mhob dosbarth arall q weithwyr mae'n debyg a chredwn fod y gweithiwr hwn yn gwybod gwell peth- 30 nag sydd yn ei lythyr, ond fod rhag- farn yn ei ddallu, fel nad nad ydyw yn lmatio dim pa beth a ddywed. Cyhudda y gweithiwr hwn y Pwyllgor wthio cynrychiolwyr ar y Cynghor, yr Jjyo sydd yn hollol anheg a chamarwein- fol Nis gwyddai y pwyllgor fod y mater ,hwn i ddod o flaen y cyfarfod cyhoeddus nDe. y clywsant y Llywydd yn ei roddi i'r cyfarfod, er cael teimlad y gweithwyr ar- j)0. Felly yr oedd pob un a ddaeth i'r cyfarfod yn cael ei glywed yr un amser, yo cael yr un rhyddtd a chwareu teg i draethu eu barn arno, ac nid rhyw ddeg a'r hugain, a phymtheg 0 blant, fel y dywed ef, oedd yn y cyfarfod, ond Uawer Jawo rhagor. Yr oedd y cyfarfod wedi ei Atw trwy roddi rhybudd ohono, un ar bon, No i, ac un ar bone No 2, fel y fjyddai i'r gweithwyr ei weled wrth ddyfod Xttfdiwrth eu gwaith, ac hefyd antonwyd y Bellman o amgylch yr ardal i gyhoeddi oyfarfod o holl weithwyr yr Hafod, a pha beth yn rhagor aUasai y swyddogion ei woeyd er galw y gweithwyr ynghyd? rOnd Mr Gol., pe byddai iddynt fyned i ,41)T ambell i un (a'r gweithiwr hwn yn eu plith) i ddweyd wrtho, byddai eisiau idd- ynt ei gario yno wedyn, neu dywedant does yno ddim i mi. Nac oes, dim yn y cyfarfod coeliaf, ond ar ot i'r cyfarfod -okisia y mae a fyno y gweithiwr hwn a'i iblaid ragfarpljyd a'r materion. t Ond i beth yr af yn mlaen fel hyn, mae y rhai hyn i'w cael yn mhob cymdeithas. Os na bydd ganddynt hwy law yn y gwaith, does dim byd a wneir yn iawn, oherwydd os gwneir fel hyn, fel and! y dylai fod. Am hyny gobeithio, gydweith- wyr anwyl, na bydd i chwi wrando ar y gweithiwr rhagfarnllyd hwn, yn baeddu dynion mwy egwyddorol a gwell nag ef am unrhyw beth. Un ydyw o'r rhai hyny oedd ychydig amser yn ol, pan yr oedd ein cyflogwyr yn gofyn i ni weithio ar ddydd Llun chwareu, yn lie y diwrnod yr oedd ef wedi ei ganiatau i ni, yn bwrw anathema ar ben pob un a soniai am dalu y diwrnod yn ol, am ein bod mewn perygl o golli ein dydd LIun chwareu trwy wneyd hyny meddai ef, ond y dydd Llun cyntaf yr oedd y Pwll yn chwareu, a phob dyn egwyddorol yn aros adref, yr oedd ef yn gweithio, am fod ganddo waith pwysig i'w wneyd, (wel, y mae golwg pwysig yn ei wynebpryd). Beth feddytia gweith- wyr yr Hafod o'r anghysondeb hwn ? Gallwn fyned yn mlaen fel hyn am amser maith eto, ond y mae fy llythyr yn myned yn feithach nag y meddyliais wrth gych- wyn, a minnau heb gyffwrdd a'r ochr ar. ianol i'r cwestiwn, a gwyddom mai am yr arian y mae yn rorio," (chwedl y bobl). Y mae gweithiwr yn handlo figures yn ddeheuig iawn. Ond yr hyn sydd yn fy synu ydyw, fod un mor alluog mewn rhif- yddiaeth, ac wedi cael y fraint o weled y Report gan un o'r cynrychiolwyr, yn ys- grifenu pethau mor gyfeiliornus a cham- arweiniol i'r Newyddiadur. Dywed (a hyny heb gywilyddio tybiaf) heb roddi baich ar y gweithiwr druan. Gwyr Gweithiwr o'r goreu, y bydd y baich hwn ar weithwyr ein hardal, pa un bynag ai dewis un i'w cynrychioli ar y Cynghor Dosbarth ai peidio a wnant, oherwydd y mae yn rhaid iddynt ei dalu, os mynant fod yn aelodau o'r National Federation of Great Britain. Yr ydym fel Glowyr Gog- ledd Cymru yn anfon ^500 yn flynyddol i'r Miners Federation Labour Fund, a: wedi gwneyd hyny er's llawer blwyddyn bellach, y theg ydyw dweyd wrth Weith- wyr yr Hafod fod eu cyfran hwy o'r ^500 uchod oddeutu ;C75 yn flynyddol. O'r arian hyn y mae y Federation Labour Fund yn anfon yn ol bedair ceiniog o bob swllt tuag at y Local Labour Fund. Hyn sydd yn rhyfedd na buasai y Gweithiwr llygad- og hwn wedi gweled yn ei Report pan y cafodd yn eiddo iddo ei hun yn 1908, fod y Local Labour Fund wedi derbyn 166 13 4, ac nad oedd y costau am y flwyddyn hono ond £ 86 o 11, ac felly fod mewn Itaw am 1901, ^77 12 5. Eto yn y Report y fcafodd y fath fraint o'i gweled am 1909, ein bod wedi derbynVr fund hon £ 166 13.^4.; ac nad oedd y draul ond ^101 3 7, ac fod mewn Uawy flwyddyn ddiweddaf eto £ 66 99; ac os rhoddwch y ddau swm hwn at eu gilydd, cewch fod yo. y Local, Laboar Fund yn awr ,6143 2 2, heb dderbyn ein cyfran o'r General Labour Fund am 1910. Mae y rhai hyn yn arian nad oes genym hawl i'w gwario i ddim ond i dalu i weithwyr am ein cynrychioli ar y gwahanol fyrddau. Yn awr gofynaf, onid yw yn llawl1 bryd i Weithwyr yr Hafod gymeryd mantais ar hyn, er cael eu cynrychioli gan weithwyr, fel ag y mae Gweithfaoedd eraill wedi gwneyd. Tra yr ydym ni wedi bod yn cysgu, mae gwaith Wynnstay wedi cael dau i'w cynrychioli am y tair blynedd diweddaf; Chirk un Bersham un a ninau yn gorfod talu ein cyfran tuag at eu treuliau. Yr wyf yn terfynu fy llith gan obeithio y bydd i'r eglurhad hwn- gael ei le dyladwy ar feddwl a dealt fy nghyd- weithwyr, ac y bydd yn foddion i'w deffro i hawlio eu hiawnderau. Ydwyf, yr eiddoch, UNDEBWR. — s
GAIR 0 EGLXJRHAB.I
GAIR 0 EGLXJRHAB. Mr Gol.—Fe'm cyhuddir i yn bersonol gan amryw, o fod yn awdnvr yr ohebiaeth a ym- ddangosodd yn y rhifyn diweddaf o'r Herald, dan yr enw Gweithiwr." Y cwbl a ddywedaf ynglyn ag ef ydyw (ac yr ydych chwithau yn sicr o gadarnhau,) nad oes a wnelwyf ddim o gwbl a'r llythyr. Ond gan fy mod wedi cym- eryd at ysgrifenu hyn, goddefwch i mi ddyweyd gair neu ddau ar y mater. Nid wyf yn cyd- weled a'r Gweithiwr (pwy bynag ydyw), pan ddywed ein bod fel gweithwyr yr Hdfod yn ychwanegu at ein costau a'n beichiau wrth gyn- yg ymgeiswyr ar y Cynghor Dosbarth, a'r rhai hyny i gael eu talu gan y gweithwyr. Teg yd- yw egluro fod yna drysorfa ganddom fel Cym- deithas Mwnwyr Prydain Fawr i'r pwrpas hwnw, ac fe fydd rhaid i ni dalu ein rhan i'r Drysorfa hono, pt un ai rhedeg ymgeiswyr ai peidio a wnawn, ac yr ydym yn credu y dylem fel gweithwyr fanteisio riiyw gymaint ar y drysorfa hono, gan ei bod at ein gwasanaeth, trwy roddi rhai o'r gweithwyr ar y gwahanol Gynghorau o ardal weithfaol fel hon. Ar yr un pryd dylid cofio, fod yn rhaid i'r rhai hyn fod yn Aelodau Llafur Annibynol (I.L.P.,) neu ni fydd ganddynt hawl i gael eu talu genym. Credaf fod Gweithiwr yn hollol yn ei le pan ddywed nad pedd y dewisiad yn rheolaidd yn nglyn a'r ymgeiswyr o'r Hafod. Mae yn sicr j fod Cyfarfod Cyhoeddus wedi ei alw yn ber- ffaith reolaidd, ond nid i'r amcan yma. Fe hysbyswyd mai amcan y cyfarfod oodd dewis cynrychiolwyr i fyned i'r Cyfarfod Blynyddol yn Ngwrecsam, ac yn sicr ddigon, os oedd yn bwysig hysbysu i ddewis rhai am un diwrnod yn unig, y dylasid hysbysu y bobl fod y mater arall i ddewis rhai i gael eu cynal genym am clair blynedd o amser, fel nas gall y rhai ddew- iswyd ddweyd o gwbl eu bod wedi cael eu dewis gan gorph y gweithwyr. Da chwi gyf- eillion, os ydych am argyhoeddi y gweithwyr i gredulmewn Aelodau Llafur i'n cynrychioli, rhowch bob ch^aren teg itLlynb trwy hysbysu beth fydd mater y cyfarfod y byddwoh yn ei alw, fel y galiom gael cydweithrodiad a chyd- fkle^lldwiraet'T). Fel yr ydych wedi gweithredu YD y nsater y tro hwn. ofnaf mae rhaueuig iawn ydyw y gweithwyr o berthynas iddo. Yr eiddoch yn bur, Brook Street. JOSEPH DAVIES. [Drwg genym y cyhuddir Mr Joseph Davies o ysgrifenu y llythyr dan y ffugenw H G wøith. iwr." Nid oes a wnel Mr Davies ag ef o gwbl. -GOL. n_
RHOS
RHOS DAMW AIN.-Cyfrafyddodd Mr Rich. Morris, Erwgerrig, a damwain boenus i'w droed, tra yn dilyn ei oruchwyliaeth yn Nglofa Vauxhall, boreu Sadwrn.
Appwyntiad i Syr Samuel T.…
Appwyntiad i Syr Samuel T. Evans, A.S. Dydd Llun diweddaf, cyhoeddwyd y new- ydd swyddogol fod Syr S T Evans, y Cyf. reithiwr Cyffredinol, a'r Aelod dros Ganol- barth Sir Forganwg wedi ei benodi i fod yn Llywydd Adran Ewyllysiau ac Ysgariaeth yn yr Uchel Lys. Ymddengys fod ei ap- pwyntiad yn un hynod boblogaidd, nid yn unig ar gyfrif ei addasder fel cyfreithiwr i'r swydd, ond hefyd oherwydd ei gymeriad personol uchel. Fel y gwyddis, mae'r Barn wr newydd yn Gymro o waed coch cyfan, ac yn un o'r rhai hyny sydd trwy nerth ym- drech a chymeriad, wedi codi i le o anrhyd- edd o blith gwerin ein gwlad, Dywpdlr am dano ei fod yn hynod bob- logaidd fel dadleuwr yn y llysoedd, ai fod yn hollol gymwys i lanw y sane uchel y mae wedi ei ddyrchafu iddo. Fel gwleidyddwr, bydd colled fawr ar ei ol yn y Ty. Profodd ei werth yn effeithiol mewn gwahanol ddad- leuon er pan y cafodd y swydd o Gyfreithiwr Cyffredinol, ac ynddo yr oedd gan y Lly- wodraeth ddadleuwr cadarn, ac ymladd- wr eofn. Yr oedd yn Rhyddfrydwr mewn gwirionedd, a phan ddaeth allan gytftraf fel Aelod Seneddol, datganai ei farn yn ddi- floesgni dros Ymreolaeth i Gymru. Yr oedd yn wrthwynebwr cryf i'r Rhyfel yn Ne Affri- ca, er na ddywedai ond ychydig ar y cwes- tiwn. Mae yn awdurdod tra uchel ar ddeddf- wriaeth weithfaol. Y mae yn gryf yn erbyn y bleidlais i ferched. 0 ran ei ddaliadau crefyddol, Annibynwr ydyw, ac yn aelod yn Eglwys Gymreig King's Cross, Llundain He y mae Elfed yn gweinidogaethu. Bu droion yn cymeryd rhan flaenllaw yn nghyfarfodydd Undeb yr Annibynwyr el, mreig. Mae ef ddyrchafiad yn golygu ymddi- swyddiad o'i sedd boliticaidd. Nid oes dim swydddgol wedi ei wneyd mewn cysylltiad a dewis Aelod yn ei le. Mae'n wybyddus fod y Blaid Lafurol a'i llygaid ami ers tro bell- ach, ond eu bod yn y ddwy etholiad blaen- orol wedi sefyll o'r neilldu yn ffafr Syr Samuel. Wrth gwrs glowyr sydd yn gwneyd i fyny y rhan fwyaf o'r etholaeth, ac yn ol pob tebyg bydd iddynt ddwyn allan ymgeis- ydd am dani y tro hwn. Yr un sydd wedi bod yn blaenori gyda'r blaid, ydyw Mr Vernon Hartshorn. Yn ystod ymgom dy- wedai Mr Hartshorn, nad oedd amheuaeth na byddai i Undeb y Glowyr hawlio y sedd yn awr, gan iddynt sefyll draw ar y ddau dro blaenorol. Yn hyn y mae arweinwyr fel Mabon, Mr T Richards, A S ac eraill, yn unfarn, ac nid oes fawr amheuaeth na bydd iddo gael cefnogaeth y gaUu cynyddol, yn Llafnrwyr a Rhyddfrydwyr, ac y dychwelir ef heb wrthwynebiad.
The Doan Investigations.
The Doan Investigations. EVIDENCE FROM RUABON. Our investigations into the cures of kid- ney and bladder troubles by Doan's back- ache kidney pills, reported in the Ruabon Press some years ago, are continued to- day, and it is gratifying to find that the same hearty spirit continues to prevail. Those who told of their cures years ago stand by them to-day. 44 I am glad to say I have had no return of the old complaint since I was cured by Doan's backache kidney pills some years ago in fact, I enjoy excellent health." It was over three years afterhzx cure that Mrs S Nicholas, of Rhos-y-madoc, Ruabon, made the above convincing state- ment as to the permanency of her cure. The following is the statement Mrs Nicholas made over 3 years earlier about her case For many years I suffered with weakness of the back and sharp pains across the loins. If I tried to lift anything I got a pain in the small of the back that was like a stab from a knife. When I sat down I have been hardly able to get up again. Reading of Doan's backache kidney pills, I wondered whether they would do me any good, and I decided to try them. In a few days they eased the pains, and now my back seems stronger. I don't suffer with my head or the dizziness so much. I used to feel drowsy and tired in the mornings, but since taking Doan's pills I have got rid of that feeling. I shall be glad to recommend Doan's medicine whenever I can. (Sigoed) Mrs S Nicholas." Doan's backache kidney pills are two shillings and nine pence per box, or six boxes for thirteen shillings and ninepence Of all chemists and stores, or post free direct from the Foster-McClellan Co. 8, Wells-street, Oxford-street, London, W. Be sure you get the same kind of pills as Mrs Nicholas had.
Advertising
1IJII"<m- "iIAG_D"1a¡;m;'Il\i'z'IIiUM.1!»-l'IJ!G'I I THE PRiDE OF liOHE is an excellent feel in £ —second only to pride of chil- dren. It is a typicall\ Knglish and Welsh feeling, this pride of home. Nowhere out of these countries does it flourish so str-ngly, and it ought to be en- is an excellent feel in £ —second only to pride of chil- dren. It is a typicall\ Knglish and Welsh feeling, this pride of home. Nowhere out of these countries does it flourish so str-ngly, and it ought to be en- couraged. /;) 4,1 Knowing that an ill-furnished home is not an easy thing to be proud of-even for C auld langsyne,' -we try always to foster the pride of home by means of the best furniture. J Everything the Home needs for its well-being we supply—from a teaspoon to a bedroom suite-at the lowest prices for cash or easy terms. 'ff" THOMAS & SON, FURNISHING DEPARTMENT, L. 40 HOPE STREET, WREXHAM. | FREE eoncert Tickets given away! pgr To draw our successful Sale to a close we are prepared to make the following Sensational Offer of FREE TICKETS! To every customer that purchases 10s WORTH OF BOOTS FOR CASH we will present A FREE is TICKET enti- tling you to spend an enjoyable evening at the. Annual Con- cert of the Capel Mawr Choral Society on Wednesday Evening March 23rd, when Handel's Messiah will be performed. Don't miss this chance. It holds good from March 5 I until the 19th. JNO. PRieE^i,. I
ETHOLIAD Y CYNGHORAU ISIROL.
ETHOLIAD Y CYNGHORAU SIROL. Cymerid dyddordeb eithriadol eleni yn ethoiiadau y Cynghorau Sirol trwy'r wlad yn gyffredinol. Mae hyn fel y dylai fod, oblegid caiff y Cynghor hwn ymddiried iddo fwy o waith y naill flwyddyn ar ol y llall gan y Senedd- Iddynt hwy y trosglwyddir yn barhaus weinyddiad y deddfau basir trwy Dy'r Cyffredin, nes bod eu gwaith yn ystod y deg mtynedd diweddaf nid yn unig wedi cynyddu yn ddirfawr, ond hefyd wedi dod o'r pwys mwyaf, ac yn hawlio y dynion goreu i'w gyflawni yn briodol. SIR DDINBYCH. Cymerodd y pleidleisio le dydd LIun di- weddaf, ac mewn amryw leoedd yr oedd yr ymdrech o'r fath fwyaf agos. 0 bosibl na fu y frwydr yn un man trwy'r Sir yn boeth- ach nag a fu yn Rhostyllen, lley cystedlid am y sedd gan ein cydardalwr pybvr, Mr Jonathan Griffiths, Ponkey, (dros y Rh< dd- frydwyr), a Mr Godfrey FitzHugh (dros y Ceidwadwyr). Nid oedd mwyatrif yr olat yn yr etholiad diweddaf ond wyth, ac er fod hyn wedi ei dynu i lawr i dri, gofidiwn na fuasai Mr Griffiths, ar ol ei ymdrech galed, wedi ei ddychwelyd yn fuddugoliaethus. Mae'r Cynghor eto yn Rhyddfrydol, a bydd ganddynt trwy hyn, a'r Henaduriaid fedrant I greu, fwyafrif sylweddol. A ganlyn oedd y rhai a ddychwelwyd dros Ddwyreintarth y Sir HEB ETKOLUp. Broughton, Mr F A Sturge (P.) Ruabon ac Erbistock, Sir Watkin Williams Wynn (c); Brymbo, Mr E Roberts (a); Pant and Ponkey, Mr J Stephen Jones (R); Rhos a Penycie, Dr J C Davies (R); Chirk, Mr R Myddleton (c); Marchwiel, Mr J W Evans (R) Holt, Mr E Williams (c); Gresford, Mr J Lee (c) Stansty, Mr W Pen Dennis (R). TRWV ETHOLlAD Wrexham.—North Ward, T Jones (R), 276; Dr Davies (c), 260. — South Ward, J A Chadwick (c), 415 W Aston (R), 296 —East Ward, W E Samuel (c), 439; Edw Hughes (R), 339 — West Ward, Seymour Jones (ll), 475; H Armstrong, (c), 396. Dim newid ya un o'r Wardiau. Rossett, W Lowe (c). 176 G Cromar (R), 154. Enill Ceidwadol. Gwersyllt, J Allen (R), 458; J Hughes (c), 238. Dim newid. Rhostyllen, Godfrey FitzHagh (c). 209; Jonathan Griffith (R). 206. Dim newid. Cefn Mawr, E Lloyd Jones (c), 641 Share Jones (R), 627. Coedpoeth, Joseph Wilcoxon (R), 694; F Fitzjohn (c), 184. Minera, E Jones (R), 220 Mr J J Parry (c), 147. SIR FFLINT. Cymerodd polio le dydd Sadwrn mewn 30 o wardiau Cariwyd y frwydr yn mlaen ar linellau politicaidd, ac yr oedd eu safle ar y Cyngbor diweddaf yn 34 Rhpdfrvdwyr, a 22 o Geidwadwyr. Allan o ddeuddeg o seddau na phleidleisiwvd ynddynt yr oedd naw yn myned i'r Ceidwadwyr, a thair i'r Rh\ddfrydwyr, Yr oedd y dychweliadau dydd Sadwrn yn 14 o Geidwadwyr, a 15 A Ryddfrydwyr, tra. mae Ceidwadwr annibynot yn cymeryd He Rhvddfrydwr yn Penyffordd. Mae sefyllfa y pleidiau ar y Cynghor yn 24. o Geidwadwyr, a 18 o Ryddfrydwyr, ya rhoddi mwyafrif o 6 i'r Ceidwadwyr heblaw yr Henaduriaid. Y Rhyddfrydwyr oedd mewn mwyafrif ar y Cynghor diweddaf.
Y Blaid Seneddol Gymreig.
Y Blaid Seneddol Gymreig. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Aelodau Senedd- ol Cymreig yn Nhy'r CyfFredin d.dd Mawrth o dan lywyddiaeth Syr Alfred Thomas. Yr oedd nifer dda wedi troi i fyny. Ar gvnyg- iad Mr Vaughan Davies, a Mr Haydn I Jones yn eilio, pasiwyd penderfyniad yn llongyfarch Syr Samuel T Evans yn Farnwr o'r Uchel Lys. i Adroddodd Svr D Brynmor Jones, vr hwn yn nghyda Mr William Jones a Mr EHis W Davies, fa mewn cyfrinacir o'r Prif Weinidog mewn perthynas a Thiroedd y Goron yn Sir Gaernarfon, fod Mr Asquith wedi addaw rhoddi yr vstyriaeth tanylaf i'w ceteiadau, Yna cafwyd ymdrafodaeth ar y cwestiwn o safle gyflfredinol fel yr oedd yn effeithio ar yr oil o Gymru. Ar gynygiad Mr Wen Jones, yn cael ei eilio gan Mr W Roch, appwyntiwyd dir- eilio gan Mr W Roch, appwyntiwyd dir- prwyaeth i ymweled a Llywydd Bwrdd y Llywodraeth Leol gyda'r golwg o sicrhati darpariaeth o golafn yn mhapurau newydd y census yn dangos nifer y Cymry sy'n medrit siarad y Gymraeg yn Lloegr, yr Alban, a'r Iwerddon, yn ogystal a Chvmru. Gadawyd y cwestiwn o gynwys Sir Fynwy fel Sir Gymreig yn y papurau yn nwylaw Syr Ivor Herbert. Appwyntiwyd is-bvyllgor, yn gynwys^dig o Mr Wm Jones, Mr Haydn Jones, Mr Robinson, Syr Ivor Herbert, a Syr Herbert Roberts, i ystyried ac i barotoi adroddiad ar y cwestiwn o gyftwyno achos Cymreig a flaen y Commissiwn sydd yn eistedd yn awr I; r y cwestiwn o appwyntiad Ynadon.