Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
WANTED GOOD Strong GENERAL for small \J)T family. Comfortable home and good wages to suitable person.—Apply— Z!- T. SUELL, Strathmore, Liscard, Cheshire ON SALE BY PRIVATE TREATY A HOUSE at 10 Peutredwr, Rhos, to- g-ether with about 400 square yards of Land.-Apply) SETH EVANS, I Broad Street, Rhos. FOR SALE BY PRIVATE TREATY. TWO NEW HOLSES known as the Telephone Houses, Princes Road, Rhos.-Apply WM. EDWARDS, Princes Road, Rhos. ON SALE A SPLENDID CAMPING TENT.— Apply Herald Office TO LET. OUSE in Offa Terrace, Johnstown. Apply J. Tysilio Jones. BOOK Debts purchased, cash down, any district.—W Jackson, 26, Cor- poration street, Manchester. RUABON COUNTY SCHOOL. THE WINTER TERM begins on MONDAY, SEPTEMBER 12th. Applications for admission to be made to e Head Master, J. R. ROBERTS, M.A. Meetings, Entertainments, &c. Don't Forget Jerusalem Juvenile Choir's Grand Concert on Wed- nesday, September 7th. SPECIAL ENGAGEMENT of PIr JflRlES SflUYflGE The World-Renowned Baritone. PUBLIC HALL, RHOS, lios Fercher, Tachwedd 2, 1910. Rhoddir Perfformiad o'r Gantawd + Gyssegredig (GORUCHAFIAETH JOSEPH) flan Gor Plant Capel Gobaeth, (Arweinydd, Mr H. Iorwerth Lewis). -0- Manylion i ddilyo. THE EVENT OF THE SEASON -0- RETURN VISIT After very many years of absence of the Famous World-Renowned SEDGWICK'S MENAGERIE TO DOS, Wednesday, Sept. 7, 1910 And Stand on the WHITE LION GROUND, Cross, Rhos. -0- SIHTDBEDS of WILD ANIMALS Three of the Greatest Lion Tamers on Earth. Also Lady Lion Tamer. 3SONSTRE ATTRACTIONS this visit. Great Tug of War Contest- Elephant JI: 30 Local Men, for a Handsome Silver iuxtp. (Cup seen at Messrs Roberts and Jarylor, Cross, Rhos) SPLENDID MILITARY BAND. Doors open at 3-30 aod 7 pe me Will also visit Llangollen, Sept. 5th, Mdth, Sept. 6th.
[No title]
fh Eglwys Tabernac! (M.C.), Bangor, nis Sul, darllenwyd llythyr oddiwrth y >73rsh Howell Harris'Hughes, B.A., B.D., exxmoswallt, yn hysbysu ei fwriad i ymgym- tajfd it higeiliaeth, fel olynydd i'r Parch T J WbsSd&Ti, B.A. Bydd i Mr Haghes ddech- j -mm ViJgeilio yn Mangor yn mis tonawr ■wesiL —o— Byrld Mr Lloyd George, ar y [Sfed o'r •3W5 hwn, yn gosod cerrig sylfaeni Ysgol rarwydd i blant mewn cysylltiad a Choleg ftatboSy ColWyn Bay. Gyda Mr Lloyd y bydd Esgob Llanelwy, Syr Her- Z5 ifasri Huberts, ac Aelodau Seneddot ereill. iN €>B a wrta fydd cyftwrdd bwtwm, a sym- tSv y garreg i'm Oe trwy drydso.
RHOS.
RHOS. CYMANFAOL.—Mae Eglwysi M.O. y cylch yn brysur barotoi ar gyfer y Gymanfa Ganu a gynhelir ganddynt yn mis Hydref nesar. Mr David Evans, Mus. Bac., Caerdydd fydd yr arweinydd. Teimlir dyddordeb cyffredinol fod y gymanfa enwog uchod yn eael ei hailgych- wyd. N i chynhaliwyd un er adeg y Diwygiad. YMWELIAD. Llanwyd pwlpud y Oapel Mawr ySäbboth diweddaf gan yr Hybarch John Pritchard, Croesoswallt. Fel hen weinidog yr eglwys caiff Mr Pritchard yn wasfcad y derbyn- iad gwresocaf. Er pwysau 80 o flynyddau pregethodd gyda nerth ac arddeliad mawr. Y PARCH PETER PRICE.—Bu Mr a Mrs Price ar ymweliad ar ardal prydnawn Mercher diweddaf. Deallwn mai ar eu gwyliau y maent, a chymerasant y cyfle hwn i ddod i agosach cyffyrddiad a phobl ei ddiadell newydd. Ymwelsant ag amryw a mawr y mwynhad gaf- wyd o bobtu yn y cyfeillgarwch newydd. Erbyn ei ddyfodiad yna yn mis Hydref nesaf bydd aelwyd gynes wedi ei pharotoi, a phawb yn barod ac awyddus a'r gyfer gwaith y gauaf. GWEXTHIO'X LLAWN.—Yr wythnos hon rhoddodd gweithwyr yr Hafod chwe diwrnod o waith i mewn, yr hyn a ystyrir sydd yn fodd- haol iawn ar yr adeg hon o'r flwyddyn. Gyda'r eithriad o'r atalfa i adgyweirio'r poirianau ych- ydig wythnosau yn ol, maent wedi gwaithio yn rhagorol trwy'r haf. I LAXGOLLEN.—Dydd Gwener diweddaf aeth dosbarth o blant perthynol i Ysgol Sul y Capel Mawr, y rhai fu yn llwyddianus i basio yr Arholiad Sirol, gyda'u hathrawes, Miss Louie Jones, Regent House, School street, am bleser- daith i Langollen. Wedi cyrhaedd bnont yn ymweled a lleoedd o ddyddordeb yn y cylch megis Berwyn, Castell Dinas Bran, Plas yr Hen Ladies, &c. Dychwelasant adref wedi mwyn- hau eu hunain yn ardderchog. GVVIBDAITH.—Bu dosbarth Mrs Moses Williams, Hope street, Rhos, o Ysgol Sul y Capel Mawr, am bleserdaith dydd Llun diweddaf, trwy Holt a Farndon Gaer. Cludwyd y dosbarth o Wrecsam i Alford yn y motor bus, o'r Ironbndge i Eceleston ar ager-long y Ddyfrdwy Arhoswyd yn Ec- cleston i gael te, ac yn ddilynol ailgymerwyd yr ager-long am Gaer. Cafwyd gwenau haul ar hyd y daith brydferth, a threuliwyd diwrnod hynod hapus. YR YSToRM.-Fel yn mhobman arall trwy'r wlad torodd ystorm o wlaw dros y fangre hon diwedd yr wythnos o'r blaen a dechreu hon. Ychydig sy'n cofio diwrnod mor wlawog a'r Sul diweddaf, na chawod mor drom ag un prydnawn Llun. Mis an- hebyg i ganol haf fu Awst, yn wir roedd ei ddiwedd yn debycach i Dachwedd. Hyd- erir yn fawr y bydd Medi yn well, ac y ceir y tywydd priodol i gynheuafa.
PONKEY.
PONKEY. YR HYN ALLASAI FOD YN WAETH.-Dydd Mercher y prydnawn, yn Bank street, Pon- key, digwyddodd amgylchiad allasai fod a chanlyniadau difrifol iddo. Fel yr oedd Mr George Parry, Aintree house, yn dychwelyd adref yn ei gerbyd rhuthrodd nifer o blant yn sydyn a diarsyybod o'r drofa sydd yn ar- wain at yr Hand Inn. Dacth un o honynt ar ei union i wrthdarawiad a'r cerbyd a thaf- lwyd ef ar lawr, ac aeth yr olwyn drosto. Yn ol ei ofal arferol nid oedd Mr Parry yn gyru'n gyflym, yr hyn barodd yn 01 pob tebyg nad oedd y llencyn nemawr gwaeth ar ol yr amgylchiad.
! CYlnrO Enwocaf Deheudir…
CYlnrO Enwocaf Deheudir Affrica yn Rhos. Bydd yn dda gan luaws o gyfeillion ac edø mygwyr Mr Sanal Evans. Johannesburg, ddoall ei fod ar ymweliad a'r wlad hon. Ganwyd Mr Evans yn Llanarmnn-yn-Ial, ond Kymndodd i'r Ponkey pan yn gy.jar ar ei fywyd. ac yn Bank Street y magwyd ef hyd nes y daeth yn ddigon hen i d lochreu gweithio. Cychwynodd gyda't grefft u argraffu yn swyddfa y Mri Hughes & Son. Gvvrecsam, ac yr oedd yno yn amser y diweddar Mr R Mills. Yn ddilynol symudoddf, i Ddolgellau, a thrachefn bu ar staff newydd- iadurol papnrau yn Sheffield a Chesterfield. Wedi gostyngiad gwithryfel Arabi Pasha yn yr Aipht aeth i'r wlad bono i gynoithwyo mewn ad-drefnu yr heddlu, ac appwyntiwyd ef yn bonaech ar heddlu yr arfordir. Tra, yn yr Aipht dysgodd yr Arabaeg, yn ychwanegu hyn at ei wybodaeth o'r Gymraeg, y Seisneg, a'r Ffrancaeg. Yn ddiweddarach symudodd i Constantinople, prif ddinas Ymherodraeth Twr- ci, a thra yno efe oedd Cymedrohvr Prif Fane yr Ymherodraeth. Symudodd oddiyno dra- chefn i Johannesburg, ac yno daeth i gysylltiad a phenaethiaid gwyr cyfoethog y Rand, ac heddyw edrychiv arno fel un o'r financiers gallu- oja-f yn Ne Afftica. | Yr wythnos hon ymwelodd a'i hen gartref yn Rhosllanerchrugog. Yn nghwmni Mr Caradoc Roberts, Mus Bac, bu yn Nghapel Bethleheni y Llun diweddaf, a boddhawyd ef yn fawr trv/y chw:treuad Mr Roberts ar yr organ ysblenydd. Treulia ychydig egwyl yn y cylch, ac er fod cymaint o amser er pan ada.wodd fangre ei faboed, cona niter fawr o'i hen gyfoedion, ac o hen deuluoedd yr ardal. Llawer ymgom gaiff a rhai o honynt yn nghylch y blwyddi a ftf. Pan yn fachgen yn y Ponkey yr oedd ef a'i fani yn aelodau ffyddlon yn Nghapel Bethel, a j chlywsom am dano yn dweyd yr wythnos hon mai efe oedd un o'r plant cyntaf i dd weyd ad- nod yn gyhoeddus yn Seiet yr Eglwys hon. Yn ol pob tebyg. os na fydd rhywbeth anorfod ar ei ffordd, bydd yn addoli ran o'r Sabbotb nesaf yn ei hen Eglwys yn y Ponkey.
0 California i'r Ponkey.
0 California i'r Ponkey. Da gan laweroedd oedd gweled Mr Jos Thomas Griffiths, unig fab yr Henadur a Mis Jonathan Griffiths, UB., Trem Offa, Ponkey, yn talu ei ymweliad cyntaf ag aelwyd ei eni. a bro ei faboed. Fel y cofia I ein darllenwyr ymfudodd Mr Griffiths i wlad y Gorllewin bedair blynedd yn ol. Wedi gadael yr ysgol ddyddiol rhoddwyd ef YIt brent's o asiedydd yn N gwaith Priddfeini Monk a Newell. Ruabon. Wedi dysgu ei grefft, a diwyllio ei hun mewn cyfe-iriadati eraill, teimlodd aw dd o weled tipyn o'r bvd, a phenderfynodd groesi y Werydd* Glaniodd yn Quebec, a chroesodd o Canada i'r Unol Daleithaw, gan ymsefydlu yrt Rochester. Ni fu ddim amser yno heb gael gwaith. Ond er yn gwneyd yn dda iawn yn y lie a enwyd symudodd ) 0 niwedd y flwyddyn i Los Angeles, California. Roedd y daith oddeutu tair mil a haner o filldiroedd gyda'r tren. Cymerodd dair wythnos iddo wneyd y daith hon, gan iddo alw yn Chicago a Dinas y Llyn Halen. Treuliodd Sabboth yn y lie diweddaf, a bu yn Nheml wych y Mormoniaid, yn gweled eu dull o gynaf gwasanaeth crefyddol. Galwodd hefyd yn Denver, Colorado Wedi cyrhaedd Los Angeles, heb na char na chyfaill, nac undytt byw a adwaenai, llwjddodd i gael gwaith dranoeth yn y ddinas fawr. YmddengyS fod yno-wlad braf ac hinsawdd ardderchog. Yn lied fuan aeth Mr Griffiths i mewn i'r Building Trade, a da genym gael ar ddeall ei fod yn llwyddianus iawn. Yr oedd Mr Griffiths yn aclod yn Mynydd Seion, (A.,) Ponkey, He hefyd y mae ei dad yn Ddiacon a Blaenor y Gan eis blwycMij a da genym ddeall ei fod yn parhau yft ffyddlon i'w grefydd yn y wlad bell. Gam nad oes ond yr Eglwys Bresbyteraidd yn- Gymraeg yn Los Angeles ymaelododd ynddi. Ac er ei fod yn nglyn a'i fusnes yn treulio llawer amser pum' cant o filldir- oedd o'r ddinas, ceidw ei aelodaeth yn yr eglwys a nodwyd, ac a yno mor ami ag y bydd cyfleusderau yn caniatau iddo. Cychwynodd ein cyfaill ieuanc o Los Angeles am yr Hen Wlad dair Wj thnos t heddyw (Sadwrn). Teithiodd yn agos i bedair mil o filldiroedd yn y tren. Aeth ar fwrdd y Carmania yn Efrog Newydd byth- efno", i heddyw, a chyrhaeddodd i Lerpwl ganol dydd Sul diweddaf. Cyrhaeddodd ei gartref yn y Brynydd, Ponkey, am bumfr o'r gloch y prydnawn. Aeth i'r oedfa yrt Mynydd Seion nos Sul, lie y rhoddwyd der- byniad neillduol o groesawus iddo. Mae ylt- edrych yn dda iawn. Bwriada. ddychwelyd yn mhen rhai wythnosau.
Advertising
Tenders TO COAL AGENTS. RUABON SCHOOL DISTRICT. TENDERS are invited lor the Supply of, COAL during earning winter for the following Schools :— Rhos Council Cefn Rhos Grango OouneO Penycae Rhos Non-Provided Rhosymadre Ponkey ftuabon Johnstown Erbistoek Acrefair Eyfcon The Coal to be delivered and housed. The Managers re-erve the right of accepting tenders for aU, or any one or more of the schools. Doscription and price of coal to be quoted. Agents whose t are accepted will be re- quired to produce Weigh Tickets obtained at the Colliery Offices or at a public weighing machine. Such tickets to be signed by the Head Teacher of the School, and afiiared to the accounts when presented. Tenders, sealed and endorsed "Fuel" must reach me on or before Wednesday, September 14th, 191-0. E. JENKINS," Education Offices, Ruthin. Meetings and Entertainments EISTEDDFOD GADEIR- IOL MEIRION, Dolgellau, Calan, 1911. Prif Feirniaid:- MR DAVID THOMAS, M.A., MUS. DOC. (Osi-n) a'r PARCH. RHYS J. RUWS. I-Pryddeat Yr Olaf Ddydd." 2—Y Brif Gystadleimeth Gorawl (a) Antbem-" Liaht in Darkness (D C Jen- kins). Baddagol CaJan 191.0. (b) Unrhyw ddarn at ddewisiad y Cor. 3—Ail Gystadleuaeth (Jorawl- 9 (a) Addoliad (I Ambrose Lloyd). (b) Cry out and shoat" (P P mis). 4-Corau Meibion:—" Good Night Beloved (Piu- snti). 5—Corau Plant-If Meddyliatt am y Xe&aeid (E D Lloyd), (b) Unrhyw ddarn. Rhestr gyflawn o'r Testynau ivr oaei oddiwrth yr Y sgrifenyddion- 0 O ROBERTS, EDWARD WIC&IA&S. EISTEDDFOD Frenhinol GeBedlaethoI Cymru, j COLWYN BAY, Medi 13-17. DYDD MA WRTH: Prif GystacUnutb. Gmwl a Chystadleuaefch y Coma Merehad. Cyngherdd "Saul of Tarsus." Miss Edith Evans, Mr Lloyd Chantfos, Mr Ivor Foster, a Chor yr Eisteddfod, dan arweini&st Mr John Williams, Caernarfon. DYDD MERCHER., Ail Gysta&leu&etli Gror&wl a Diwrnod y Goron, Cyngherdd: "A Psalm of Life," "Blest Pair of Sirens ac amrywiaethal Miss Per- ceval Allen, Madame Edna Thornton, Mr Dav- id Evane, a Chor yr Eisteddfod. DYDD IAU: Diwrnod y G-aiair er Cerau Plant Y Gwir Anrhydeddus D. LLOYD GEORGE., A.S., yn y gadair. Cyngherdd Y Msaiak"-Miss Perceval Allen, Miss Dilys Jones, Mr Ben Davies, Air David Hughes a Ohor yr EisfceddfodL DYDD GWENER Cystadleuaetli y Cor&n MeiMcn. Cyngherdd AmrywiaafchoL—Madame Ada Crossley, Madame Laura Evans- Williants, Mr Gwilym Wigley, a Mr James Coleman. I DYDD SADWRM Cystadlsuastk Seiadyrf Prts. Cyngherdd Cymreig Poblagaidd. -iNtiss Amy Evans, Miss Dilys Jones, Mr David Ellis, Mr James Sauvage, Mr David Evans, Eos Dar, Miss Bessie Jones (Telynores Gwralia) Deiniol Fychan, a Chor yr Eisteddfod. —o—— Tocynau—Is 2s 3s a 5s. Toey a&si j ped- war diwmod cyntaf, 20s. a 20s. —o— Trens rhad o bob eyfeiriad. SIanylE<» pell- ach oddiwrth yr Ysgrifenydd Cyífrediool, T R Roberts, Swyddfa'r Eisteddfod, CSeloyE Bay.
[No title]
Mae yr Athro J Young Evans, Aberyst- wyth, fu yn wael iawn, wedi myned dan driniaeth lawfeddygol yn Ysbytty Guy, Llundain, ac adroddir ei fod yn gwella yn rhagorol. -0-- Dydd Gwener agorwyd yr adran Gelfyddjd- ol yn nglyn ar Eisteddfod GenedlaeChoi yn Ngholwyn Bay. Cyflawnwyd y seremoni gan Countess Dundonald, a cbafwyd araeth fer gan Syr Marchant Williams, MaeV ar- ddangosfa o nodwedd uwchraddol. -0-- Yr Hybarch Llewelyn Wynrse-Jones, archddiacon Gwrecsam ers tair blynedd ar ddeg, sy wedi ei benodi'n Ddeoa LlaoeSwj, yn Me f Deoa Price.
WwfpudttU.
WwfpudttU. (PULPIT SUPPLIES) SABBOTH MEDI 4, 1910. Y METHODISTIAID OALFINAIDD I Mawr-10 a 6, Bethel, PonkeSi-10 a 6, E Isfryn Williams rf.oriah, Penney—10 a 6. Cyfarfod Gweddi & 6, R Williams Johnstown—10-30 a 6, J H Williams, Bala fantrefelin—10 Cyf Plant, 2 Ysgol. 6 Gwasanaeth Samuel Owen, B.A., Carneddau Tainant—Samuel Owen, B.A. iH ANNIBYNWYE. B.th'Rhøm-lO Wm Williams, Ponkey, 6 Glyn Thomas, Ferndale Balom, Ba!1.l-t-l0 Glyn Thomas, 6 Wm Williams VfynydcE Seior<,—10 a 6, J Howell Ebeneser, Queen St—10 a 6, 0 J Owen Johnstown. IB)—10-30&6 V BEDYDDWYR. Pe-nuipi-IO a 6 E Williams Betha-nidi—10 a 6, 8ion, Ponkey—10 a 6, E Mitchell Tabimncle Pr>n1""ii—10 J D Davies, B1 Ffestiniog, 6 Thomas Hughes Soar, Abordorf-yn-10 Cyf Gweddi, 6 Jos S Jones Oalfaria, Rhos-10 A D Foulkes, 6 J D Davies Mt Pleasant, Ponkey—10-30 & 6. J W Humphreys Noddja, Johnstown—10-30 a 6, J Charles Jones Penycae—10 a 6, W B Jones QYOBS—at 2 W B Jones DISGYBLION CRIST. Bethel, Qampbell Street-10 a 6, Y WESLEYATD. Rhos-10 a 6 D D Jones, Llangollen Johnstown—10-30 T N Roberts, 6 Evan Thomas Stryt Issa-10 Wm Price, 6 Enoch Jones Plasbennion—10-30 Cyf Gweddio, 6 Wm Lloyd PTUMITJV ? ST. I (this—10-30 C Hotchkins, 6 E Roberts, Overton Ooppsras—2-30 & 6, W Jones, Ruabon YR jSGJLiWYB SKFYDLJADIG Viear, Rev J H Thomas Ourates „ Jenkina-Menlove. S J,, •»«' Ohurch—Service at 10-80, and 6. Bglwys St. David—Gwasanaetfc am 10 a M It. Mary's Ohurch Johnstown—Servio* at 3 & 6 PENYCAE Vicar-Rev Joseph Davies St Thomas s Church-Service at 10-30 and 6 SALVATION ARM?. Barracks, Saui)ago; Street-11-15. 2, 6-45 Ensign Shepherd, & Lieutenant R Lazzell.
vwivwwwvwwiwkviwmvkwvwwviwvw…
vwivwwwvwwiwkviwmvkwvwwviwvw Cymdeithasfa Chwarterol M.C. Gogledd Cymru. I Dechreuwyd gweithrediadau yr uchod yn 6 Capel y Tabernacl, Bangor, dydd Mawrth. Lljwyddwyd gan y Parch Wm Thomas. CYFLOGAU BACH GWEINIDOGION. Cyflwynodd y Parch R R Williams a Mr Jonathan Davies, Porthmadoc, adroddiad y Drysorfa Gynorthwyol. Yr oedd yr holl dderbyniadau yn Z3,240, ryw £,100 llai na'r flwyddyn ddiweddaf. Nid oedd y swm pi in yn ddigonol i estyn cyfran o ^22 i bob un o'r 148 eglwysi gweiniaid a wnaethant gais am gvnorthwy. Cymhellodd Mr Jonathan Davies yn gryf fod yr amser wedi dod i osod y drysorfa hon ar ffurf fwy ymarferol, trwy ei chysylltu a'r casgliad at y weinidogaeth neu ryw foddion arall. Yn ol y Parch John Owen, nid oedd cy- farialedd cyflog pob gweinidog oedd ar yr r, 148 eglwysi hyn ond £,80 y flwyddyn, ac nid oedd hyn yn ei farn ef yn ystad anrhyd- eddus ar tethau ar ddechreu yr ugeinfed ganrif. Dywedodd fod y ddyledswydd o siarad ar y mater hwn yn y gorphenol wedi disgyn ar bregethwyr, ond addawaf wrthych na byddwn yn ddistaw ond ar un amod, sef eich bod chwi fel Blaenoriaid yn cymeryd y mater i fyny. Mae'r amser wedi dod i chwi siarad allan, oblegid yr ydych chwi yn ddiamheuol dan rwymau i'r pwlpud yn Nghymru. Ar hyn o bryd nid oes ond ychydig wahaniaeth yn bodoli rhwng y weinidogaeth mewn pwlpud yn y dref a'r un yn y wlad. Mae dyrchafiad cyffredinol wedi bod yn y safon, ac felly methaf weled y dylai fod gwahaniaeth mawr rhwng y cyf- logau yn y naill achos a'r Hall. Addefodd Mr J E Powell, Gwrecsam, yn rhwydd y rhwymedigaethau a orphwysai ar y Blaenoriaid i ddwyn hawliau y drysorfa o flaen yr eglwysi, gan sylwi am y rhai o honynt oedd yn cyflogi gwyr cyfrifol yn eu masnach ddyddiol, na feddylient am gynyg iddynt y swm isel a roddid yn ami i weini- dogion ordeiniedig. CANMOLIAETH RAD. Wrth ddwyn yn mlaen sefyllfa bresenol y casgliad at gofeb y diweddar Ddr Lewis Edwards gofidiai y Parch Gwynoro Dayies oherwydd y diffyg dyddordeb amlygid gan rai eglwysi mawr a chyfarfodydd misol y mudiad. Mewn araeth finiog datganodd y Parch John Williams, Brynsiencyn, y syndod mwy- af wrth glywed, wedi yr holl ganmoliaeth bentyrwyd ar goffadwriaeth y diweddar Ddr Lewis Edwards, fod unrhyw eglwys yn an- ewyllysgar i gefnogi mudiad i anrhydeddu ei goffadwriaeth trwy osod bust gerfiedig o hono o flaen Coleg y Bala. Pe byddai yn filwr mawr gyda'r enw o fod wedi lladd cant neu ddau o bobl, nett pe byddai yn wladweinydd enwog, ni chyfodasai un an- hawsdra. Ond pan yr oedd yn gwestiwn o anrhydeddu y dyn mwyaf fu erioed yn eiddo enwad y Methodistiaid Calfinaidd, ymddang osai fel pe na f'ai ddigon o deyrngarwch i wynebu ar gynllun na olygai ond cyfraniad o geiniog a dimai gan bob un o aelodau y cyfundeb. Ond ar waethaf yr adroddiad digalon gwnai sicrhau y cynulliad y dygid y ,cyallmn i dccfyniadL YR ANGEN AM WAHH. EFEN'-GYLU Darllenwyd gohebiaeth arali oddiwrth y Gymdeithasfa G) ff.-edinol yn anog Cym- deithasfaoedd y Gogledd a'r Deheadir i ddechreu ar fudiad efengylu mawr trwy y wlad. Cefnogai y Parch Dr Ellis Edwards am- can y cyfryw fudiad yo fawr. Ofnai fod gormod o arwyddion nad oedd pregethu ar- ferol y dyddiau hyn yn trin gwinoneddau efengylaidd gyda'r eglurder a'r symvlrwydd oedd yn angenrheidiol i ddwyn argyhoedd- iad i galonau cvfangorph y werin. Yr oedd cyfundebau eraili wedi dechreu symud yn y cyfeiriad h n, a gobeithiai na fyddai Meth- odistiald CalifnAidd C, i-nru vn ol. Pender- fynwyd i fabwjsiadu argi mciiicn y Pvtyil- gor. CYXJRYCHIOLWYK SEISNIG, Cynygiodd y Parch W H Humphreys, ac eiliodd y Parch John Hughes, Lerpwl, fod y Gymdeithasfa yn cydymfturiio a chais a dderbyniwyd oddiwrth y Lancashire Presby- tery ar fod bob penderf, niad o'r gadair yn cael ei roddi yn Seisneg yn ogystal a Chymraeg. Ystyriai yr Ysgrifenydd fod gweithred o'r fath yn un ddialw am dani, ac yn mhelluch gwnai ychwanegu yn ddirfawr at ei ddyled- swyddau ef a'r Cadeirydd. Sylwodd Mr J E Powell fod hyn yn gais na fedrent fforddio ei anwybyddu, yn en- wedig pan ystyrid fod y cynydd wnaed yn y cyfundebyn y:-tod y 10 a'r 15 mlynedd di- weddaf wedi bod yn yr Eglwysi Seisneg. Apeliai y Parch John Pritchard Birming- ham, at y cyfarfod i gydymffurfio a'r cais os oeddynt yn awyddus i osgoi teimlad o ymddieithriwch rhwng eglwysi Cymreig a Seisneg y cyfundeb. Cymerwyd yr un ymddygiad i fyny gan y Parch Dr Ellis Edwards, yr hwn oedd yn awyddus i argraffu ar ei gyfeillion Cymreig y ffaith nad oedd y Gymraeg ond eu hiaith trwy ddamwain. Yr oedd y cynrychiolwyr Seisneg yn ffurfio rhan mor hanffodol o'r Gymdeithasfa a rhai o eglwysi eraili, a dylid ystyried eu cyfleusdetau. Penderfynwyd pan fyddai cynrychiolwyr Seisneg o'r Lancashire Presbytery fod y pen- fyniadau yn y dyfodol yn cael eu rhoddi yn Gymraeg a Saesneg.
Y ddan George,
Y ddan George, Mae y Brenin George wedi myned i fyw am gyfnod i Balmoral, ei gastell yri yr Alban. Y mae'n arferiad pan fo y Penadur yn byw yn Balmoral, i un o weinidogion y Garon gael ei wahodd yno i dreulio wythnos gyda hwy er trafod materion mwyaf cyfrin y Deyrnas. Mr Lloyd George sydd wedi derbyn y gwa- hoddiad y tro hwn, ac erys gyda'r teulur brenhinol o Medi 5ed i'r isfed. Golyga hyny y bydd raid iddo gwtogi ei wyliau yn yr Eidal. Diameu mai yn y cyfar- fyddiad yma y penderfynir y lie y cynhelir y ddefod o arwisgo'r Tywysog newydcl yn Nghrymru, 0 Balmoral daw'r Cang- hellydd i Lanelwy, lIe yr erys o dart gronglwyd yr Esgob Edwards droS ddyddiau yr Eisteddfod fiferasdlaethoL