The Rhos Herald

rorpubau (PULPIT SUPPLIES) SABBOTH TACHWEDD 6, 1910. Y MHTHODIgflAID OALFlKAlDi) Ospolmawr-10 ib 8, Wynn Davies Sethtl, Ponkty—^0 a 6. E Isfrya Williams &oriah, POftUv-10 a 6, Cyfiarfod Gweddi 10-30 A Br S Williams .Tohtutoww-10-30 & S, Pewbrefeli*-—!0 Cyf Plant, 2 Ysgol, 6 Gwasanaeth (iro"-D P Jones t-D P Jones YB ANWIBYNWYS Bsthlshtn—10, J P Gough. 6, Peter Price Balsm, Btttii-it—10. Peter Price, S, J P Gough Mynydd Ssion—10 a 6, J Howell Kbenezer, Queen Si—10 2 a 6, Cyfarfod Pregetha Parchu Job M.ie8, Aberystwyth, a Tafwya Jones, Caerphili Johnstown (g)-10.90 St 6, Y BKDYiJtfWYB. FmwU, E Wiliu^u ,-lO, E Willisnw Siøfa, ponkey-lo a 6, S Hitehetl Tabsmarts Ponksy~10f Phos flughes, 6, Stephen Davies Soar, AHrtMrhw-lO S Davies, 6. James Davies OaJfeuria, Rhos-G, James Jonee Nodd,fa, Johnstovm—10-30 a 6. J Charles Jones MtPisosont, Ponkty-10.30. f, W Humphreys PenyeoM—10 a 6, W B Jonee gross-at 2 W B Jrmm DISGYSLION ORIST. Bsthsl, (JctmpbsU Str-eet- 10 & 6, V WKtiLSYAID. ithos.-lo, Cyf GwcMio, ft, William Lloyd Johnstown—10-30, T NichoIId Roberts, 6, Thomas Roberts Stryi Isstk—10 Oyfarfzd Gweddia, 6, Wm Price Fltubsnmion—10- Wm Lkïld, 6, T N Roberts PRIMITIVE METHODIST. Rhos—10-30&6,R BaraSeld, liaabon Qoppsros—2-30 A 6, 0 Flotehkins, Rhostyllen Yu AtiLWYS i'h.KYDL,tQJJtu Yioars Rev J H Thoioas Coratee JeniuBN-Mentove. I Jt, W Ohuroh—Bm riemat 10-80, and 8. Mglwfs St. 10 a at .Mary't Qhureh Johmi'nsm-—Service at 3 A 6 PSNTCAS Viamr.-Rev Joseph Davies Bt Thomas s Ohureh-Service at tO-SO and 6 SALVATIOW. AIIILY. Barracks, Baitoage 2, 6-46 Ensign Shepherd, A Lieatecaat R LazaelL

ETHOLIAD WKLTHAMSTOW. BUDDUGOLIAETH RHYDDFRYDIG Cymerodd ymdrechfa etholiadol te yn Walthamstow, ddydd Mawrth, yr hon a achoswyd trwy benodiad yr aelod Rhydd- frydig, Sir J. A. Simon, i'r swydd o Gy- freithiwr Cyffredinol, a'r boo aeth yo wag trwy ddyrchafiad Syr Rufus Isaac i'r swydd 0 Ddadleuydd Cyflfredinol. Cyboeddwydcaolyniady pofio ddydd MprrKpr 8- Syr J. A. Simon (R.).16,673 L. S. Johnson (U.y.. >3.907 Mwyafrif Rhlrddfrydig 2,766 Mae Syr J. Simon wedi cael ei ddych- I welyd gyda chynydd o 571 ar e £ fwyafrif I yo yr etholiad cyffredinpL

Y PARCH. J, P. GOUGH. -0- DECHREU AR Et WEfNIDOGlETH. -0- Cefais y fraint o wracdo ar y gwr ieu- ianc addawol uchod yn pregetbu y Sab- both diweddaf. Nid oeddem erioed wedi caet y cyfleustra o'i wrando o'r blaen, felly peoderfynais fyned i oedfa'r b >reu yn Bethlehem gan mai yuo y pregethai, pryd yr oedd cynulliad rhagorol wedi dod yn- ghyd. Cvmerodd Mr Gough ei destyn yn Exodus, 33, 11. Mater y bregeth ydoedd Y DYN IEuANc A'R BABELL. Nid ydym yn cofio i ni wrando ar ddim mwy buddiol erioed. Fel y sylwodd y pregethwr, onid y dyn ieuanc a'r Elwys ydyw un o ddyrvs bynciau y dydd ? Yn bendifaddeu teimlwn fod angen mwy o bregethu i'r cyfeiriad hwn. Ouid ydyw y ffaith fod yr Eglwys .yn colli ei gafael ar y bob! ieuainc, oherwydd diff/g cvdym- deiinlad a bwy yn eu anhawsderau i ores- gyn y rhwystrau sydd yw cael y dyddiau chwareus hyn ? Ymdrinodd y pregethwr a'r pwnc pwy- sig hwn gyda gonestrwydd digamsyniol, ac yr oedd yn feistrolgar dros ben. Dang- osodd fesur mawr ogydymdeimlad a'r dyn ieuanc ymchwilgar a gonest am Dduw yn ei bibell, Mawr oedd ein mwynhad yn yr oedfa foreuol, ac yn ddidadi cafwyd bendith y uefoedd ar y gwasanaeth. Yr oedd Miss Rosina Davies, yr Efeng- yles bobiogaidd yn bresenol yn yr oedfa, ac ar ddiwedd y bregeth, galwodd Mr Gough arui i ddod yn mlaen i anerch y gvDulleidfa Canmolai yn fawr y fendith amserol yr ydoedd wedi ei derbyn yn yr oedfa wrth wrando ar v bregetb, ac effeith- lot dros ben oedd ei hadroddiad o hanes George wedi dod i'r GyfeilJach Grefydd- ol am y tro cyntaf yn ei oes, i gvfarfod a Duw yn ei Deml, ond er ei syndod cafodd ei siomi yn dditf,iwr o berwydd y cweryl a glywodd lhwng dau frawd gelvniaethus i'w gilydd yn y Seiat. Brysied y dydd pan y bydd petbau fei hyn wedi cilio o'r tir, a Phal ell y Goruchaf yn Demi i'r Yspryd Glan drigo ynddi. Balch gen- ym weled Miss Davies yn edrych mor dda ac yn meddu ar ysbryd mor rhagorgl i ddechreu ar ei chyfres 0 gyfaifodydd cen- hadot yn yr ardal, a llawenydd i ni ydvw canfod ei bod wedi caelcenhadaeth mor llwyddianus. < Wedi caet y fath wledd yn oedfa y bo- ren, hiraetherii am chwech o'r gloch er mwyu bod yn btesenol yn Salem i wran- do ar y gweinidog newydd yn ei bwlpud ei hun. Daeth cynulliad ardderchog yn- ghyd, ac yr oedd golwg dlisgwylgar ar bawb. Cymerodd Mr Gough yn destyn y geiriau tiydd yw gweled yn Actau, 10, 29-33. 0 ba herwydd, ie, yn ddinag, y daethum, pan anfonwyd am danaf: yr wyf gan hynny yn gofvn am ba achos y danfonasocb danaf," &c. Hapus oedd dewisiad y testyn a'r amgylchiad, a gwnaeth Mr Gough gyfeiriadau teimladwy yn ei ragymadrodd. Dyma oedd mater ei bregeth 1—GWEINIDOGAETH MEDDWL. 2—GWEINIDOGAETH LLAFAR. 3—GWEINIDOGAETH BYW. Profai tu hwnt i bob dadl fod yn rhaid i'r gweinidog gael amser i feddwl ei bre- getbau, ac afresymol oedd disgwyl gweini- dogaeth dda a meddylgar, pe na bai'r eg- lwys yn foddlon i'w gweinidog gael amser yn ei study i ddarllen a myfyrio yn ddwys, ac yna, wedi meddwl a darparu, cael bob rhwyddineb a chymorth i lefaru gyda nerth, ac yn goron ar yr oil, bywyd glan a gonest yn rym i'r cwbl. Dyna Iwna wein- I idog yn effeithiol a llwyddianus. Onid yw yn wir mae pregetbau meddylgar a swynol sydd yn tynu y bobl wedi y cyfan? Credwn yn ddios na fydd y pregethwr sydd a neges i'w chyflwyno oddiwrth Dduw byth mewn anghen cynulleidfa, gofala Duw aria wrandawyr. Nid ydym yn awyddas i or-ganmol, ond í teimlwn ei bo yn ddyledswydd arnom i ¡ ddatgan ein barn yn onest. Gorfodir ni i gydnabod fod yn weinidog Salem, berson a llond ei galon o genadwri at ddyn ar lawr. Mae yn dine ei lais rhyw gan o obaith i bechadur colledig, ac mae yna rhyw ernes ysprydol uwcblaw y cyffredin, Hyderwn yn fawr y llwydda yn ei am- can, ac y bydd llwyddiant mawr yn dilyn ei weinidogaeth. Dyn ieuanccyffredin yr olwg yw Mr Gough, a dim rhwysgfawredd o'i gwmpas, I yn meddu ar lais dymunol, a chraffter meddwl; yn onest ei farn, ac yn selog dros ei argyhoeddiadau yn hapus ei ar- ddull, ac yn hynod o sincere; yn meddu Hon'd ei galon o gariad at ei gyd ddyn Nid oes amheaaeth nad yw gweinidog Galena wedi ei alw i fod yn apostol gan Dduw, ac nid gan ddynion, a chredwn y ceir gweled yn fuan, raddau mawr o lwy- [ ddiant ar ei weinidogaeth. j Dymunwn o galon longyfarch eglwys I balem ar ei dewisiad o weinidog, a byde wn y bydd yr uniad yn un hapus, ac y ca j Mr a Mrs Gough a'r teulu oil hir oes yn ein plith i wneuthir gwasanaeth mawr yn II yr ardal dros Y Maistr Mawr. YMWJSLTDD. i

< RHOS. Y GYMDEITHAS RYDDFRYDOL. -Y mae y gymdeithas uchod yn prysur ddarparu cytres o ddnrlithiau gan siaradwyr enwog yn ystod misoedd y gauaf, a bydd Mr Edgar Jones, A S. (Merthyr Tydfil), yn un o'r darlithwyr. CERDDOROL.—Da genym ddeall am Iwyddiant Mr Robert Allen Green, Hall street, yn Eisteddfod Croesoswallt, nos Iau di weddaf, pryd y cipiodd y wobr am yr unawd tenor, allan o saith o gystadleu- wyr. CENHADOL. Y r wyth 10s hon bu yr ef- engyles enwog, Miss Rosina Davies, yn cynal cyfres o gyfartodydd cenhadol hyn- od o Iwyddianus yn yr ardal o dan nawdd Cynghor Eglwysi Rhyddion y Rhos a'r Cylch. Cynhatiodd y gwasanaeth cyntat yn Penuel, ar ol o 'dfa nos Sabboth, a bu yn Mynydd Seion nos Lun yn y Capel Mawr, nos Fawrth yn Bethel, Ponkey, nos Fercher ac yn Bethlehem, nos Iau. Cynhaliwyd cyfarfod arbenig i'r merched yn Nghapel y Wesleyaid, prydnawn ddydd Mercher. Cafwyd cyfarfodydd gwresog, a chynulliadau lluosog. BLODAU'R OEs.-Cynhaliwyd cyfarfod o'r uchod nos Wener diweddaf, o dan lywyddiaeth y Parch Wynn Davies, pryd yr aethpwyd drwy y rhaglen ganlynol Ton gan y blant, o dan arweiniad Mr J Hartley Davies; adroddiad, Beth wnawn ni gyda'r Meddwyn," Miss Nellie Davies adroddiad, Master Penry Jones unawd, Miss J Ann Edwards adroddiad, "Penillion y Bind of Hope" Miss May Jones; anerchiad gan y Ilywydd adrodd- iad, Byddin Dirwest," Miss Sarah Jane D ivies; gwers i'r Plant ar y Modulator, Mr J Hartley Davies; adroddiad, "Ud- gorn Dirwest," Miss Anita H ugbes; un- awd, Master,, Robert Edwards adrodd- iad, Nant y Mynydd," Master Willie Jones. Diweddwyd gyda thon gan y plant. Yr oedd y cyfarfod o dan aroiyg- iaeth Mr W J Edwards. CYMDEITHAS DDIWYLUADOL PENUEL.— Cyfarfu y gymdeithas uchod nos Wener diweddaf, p'yd y cafwyd dadl wresog ar y testyn Pa un ai mantais ai anfantais i gymeriad ydyw llenyddiaeih rad." Agor- wyd ar yr ochr gada nhavii gan Mr W Garner, Hall street, ac ar yr ochr nachaol gan Mr John Jones, Butcher st. Tradd- odwyd anerchiadau agori idol rh jgorol gan y ddau, pob un yn dangos ei ochr ei hun yn y goicu goreu posibl. Cymerw-yd rhan yn y ddadl ddilynol gan Mri John Davies, Queen street, S Gittins, Broad street, J Williams, Butcher street, Samuel Rowley, Ty'r Ysgol, a Simuel Jones, King street. Llywyddwyd gan y gwein- idog, y P,,ircii E Williams, yr hwo mewn modd effeithiol, a lwyddodd i gadw "y ddysgl yn wastad" rhwng y pleidliau. Ar y diwedd, setlwyd y cwestiwb unwaith am byth, ac yr oedd mwyafrif sylweddol o blaid yr ochr gadarnhaol. Diolchwyd yn gynes i'r llywydd, ac i'r rhai a gymerasant ran. Y FORD GRON.—Treuliwyd tair noson gyntaf ygyfudeithas uchod yn ddyddorol a buddiol dros ben. Teg yw cydnabod fod cryn wahaniaetb yo ansawdd y testyn- au sydd ar y rhaglen eleni, na'r tymhorau sydd wedi myned heibio. Nid oes yn y gyfres testynau, yr un ag y gellir ei ystyr- ied o ansawdd Dduwioyddol. Y rheswm am hyn ydyw, fod Cymdeithas Grefyddol y Bobt Ieuainc wedi ei ffurfio gan y Parch Wynn Davies, ac fod y testynau Duwin- yddol y i y rhagien bono. Er fod y rhag- len eisioes allan o'r wasg, ni ddywedwn ddim pellach am y gymdeithas na'r rhag* len, hyd nes y ceir gweled ei thymhor prawf ar ben. Yn y Ford Gron nos Wen- er diweddaf, cafwyd "Noson Seneddol," a dyma beth newydd yn ei hanes. Llwyddwyd i gyfleu ar raddfa fach, y modd y dygir ymlaen weithrediadau Ty y Cyffredin. Yr oedd y gymdeithas wedi ei ffurfio yn ol dull y U Ty" hwnw. Gwas- anaethai y Parch Wynn Davies fel Llefar- ydd (Speaker), Ar y dde iodo-yr oedd aelodau y Weinyddiaeth sydd mewn aw- durdod. Ar y faingc flaenaf (front bench), yr oedd Gweinidogion y Goron. (Y Prif Weinidog), Mr William Hughes, Pentre- dwr (Canghellydd y Trysorlys), Mr Fred Williams; (Ysgrifenydd Cartrefol), Mr J W Jones, Paris House. Ar yr aswy i'r Llefarydd yr oedd y Blaid Geidwadol, ac ar y fainc flaenaf, prif arweinydd yr wrth- blaid. Cynrychiolwyr (Mr Balfour), Mr Richard Jarvis; (Austin Chamberlain), Mr I D Hooson (Mr Walter Long), Mr John Griffiths, Market street. Bron gyf- erbyn a'r Llefarydd (below the gangway), eisteddai y Blaid Lafurawl, yn cael ei har- wain gan (Keir Hardie), Mr John Davies, Lodge. Prif bwngc yr ymdrafodaeth yd- oedd Pasio penderfyniad o ymddiried- aeth yn y Llywodraeth." Darllenwyd y penderfyniad yn hamddenol a chlir, a thraddodwyd araeth gref ar waith y Llyw- odraeth gan y Prif Weinidog, ac atteg- wyd ef yn galonog gan y Canghellydd a'r Ysgrifenydd Cartrefol. Gwrthwynebwyd y penderfyniad mewn araeth chwaethus a doniol gan Mr Balfour, ac attegwyd yntau yn fedrus gan Mri Austen Chamberlain a Walter Long. Wedi i aelodau y meingc- iau blaenaf draddodi eu hareithiau hyawdl. Cyfododd arweinydd y Blaid Llafur i ofyn cwestiwn i'r Prit Weinidog, a thraddod- odd araeth hynod amserol ar y mater, sef Pa bryd yr oedd Mr Asquith yn bwriadu mynegu ei farn yn derfynal ar yr Ethol- I ..> fraint i Ferched ? Teimlai yr areithiwr hwn fod gormod o dreth wedi ei roddi ar whisci a thybaco y gweithiwr cyffredin, a phrotestiai yn gryf yn erbyn hyny. Yn ystod yr ymdrafodaeth gotynwyd amryw gwestiynau i'r swyddogion oedd mewn awdurdod, ac ar y cyfan, cafwyd attebiort. boddhaol. Ar ot d-idl boeth ac eithriadol hwyliog, gorfu i bob aelod oedd yn bres- enol fyned i'r "Lobby" i bieidleisio, a chaiff y ffigyrau siarad drostynt eu hun- ain Rhyddfrydwyr (o blaid y Llywodraeth) 76 Aelodau Llafur 14 Ceidwadwyr h. 9 Mwyafrif 53 Cododd y brwdfrydedd yn hynod o uchef pan y cyhoeddodd y llefarydd y ffigyrau uchod, ond y peth mwyaf arbenig gymer- erodd le, ydoedd gweled arweinydd yr wrthbiaid (Mr Jarvis), yn croesi liawr y Ty i bleidleisio o blaid y Weinyddiaeth. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL BETHLEHEM A SALEM.—Am y tro cyntaf o dan lyw- yddiaeth y Parch J P Gough, cyfarfu y gymdeithas hon i ymdrin a dadl, set, A wna y Babaeth adenill Prydain Fawr?" Yn absenoldeb yr agorydd ar yr ochr gad- arnhaol, Mr J Milton Thomas, cymerwyd ei le, ar fyr rybudd, gan Mr William Jones, Ciarke street, yr hwn a ddaliai mai y Babaeth oedd mam crefydd. D idleuai fod gormod o gyfaddawd ymhlith cretydd- wyr, a chwynai fod Lloegr yn noddi ac yo derbyn Pabyddion gwrthodedig gwledydd eraill. Cyfeiriai at ddylanwad y Babaetb yn y wlad, ar Dy y Cyffredin, y Wasg, Addysg a Gwleidyddiaeth. Dygai dyst- iolaeth uchel 1 Mr Joseph Hocking am ei eirwiredd a'i egni yn milwrio yn erbyti honiadau a gweithrediadau y Babaeth. Attegwyd ef gan Mri G F Hedley, Joseph Green, • Om Roberts. Mr James Ed- wards dd idleuai yo aliuog drus yr ochr oncaol. Sylwai ar orphenol rhwysgfawr yr Eglwys Babaidd. a mawredi ei gaUu yn yr oesau gynt. Yr oedd Colet, Eras- mus, a More, yn dysgu nad oedd y Bab- aeth yr hyn a honai fod, a darogent werthiant maddeuautau. Martin Luther oedd arwr y diwygiad mawr Protestan- aidd, a'r Ysgrythyr a'r Beibl agored ddaeth a Lloegr yn rhydd o hualau heiryn yr hen sefydliad Pabyddol. Cynygiai Mr Edwards y rhesymau canlynol dros ddweyd nad enillai y Babaeth byth mor P ydain Fawr eto (i) Am y dinystriai bob gwlad ddelai dan ei hawdurdod, megis Spaen a'r Congo. (2) Am fod y Babaeth wedi methu hyd yn hyn. (3) Aim y defiiyddi^i f odd ion amheus i wneud ei gwaith. (4) Am fod rhyddid crefyddpl wedi costio yn rhy ddrud. (6) Am fod y cenhedloedd wedi cael bias ar fendithioa Protestaniaetli. Attegwyd yr ochr hon gan Mri J T Edwards, Llew Parry, a John Roberts. Cariwyd yn unfrydol Na wna y Babaeth adenill Prydain Fawr. •» —

PONKEY. CAPEL SEION.-Cyfarfyddodd aelodait perthynol i Gymdeithas Ddiwylliadol yr eglwys uchod, nos Wener diweddaf, 0 dan lywyddiaeth y Parch E Mitchell, t wrandaw ar Mr W R Williams, yn darllen papur gwir aliuog ar Richard Cobden." Siaradwyd hefyd yn ystod y cyfarfod gari Mri Thomas Hughes, John Jones, Jobr) I Griffiths, Richard Morris, Hand lane, Ed- I win Jones, a Daniel Williams. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL BETHEL.- Cyfarfyddodd aelodau y gymdeithas uch- od nos Wener diweddaf, o dan lywydd- iaeth y Parch E Isfryn Williams, pryd y treuliwyd noson ddifyrus ac adeiladol gyda Duwinyddiaeth Emynau. Darllen- wyd papurau canmoladwy ar dair ohonynt gan Mr Sem Edwards, New street; Mr William Edwards, Bank. street; a Mr John Williams, Johnson street. Yn ddil- ynol siaradwyd gan y Llywydd, Mri Robt Jones, Angorfa Edward Jones, Clarke street; a Thomas Evans, Bank street. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL MYNYDD SEtON.-Nos Wener diweddaf, o flaeo aelodau y gymdeithas uchod, darllenwyd papur gan Mrs Howell, Tegfan, ar y tes- tyn amserol, Florence Nightingale.* Yr oedd y cynulliad yn un lluosog iawn, a phawb yn edrych wrth ei fodd yn gwran- daw ar Mrs Howeli yo darllen ei phapur, yn yr hwn y cafwyd cyfuniad o lawer iawo o bethau rhagorol. Yr oedd y testyn yn- ddo ei hun yn un llawn o gydymdeimlad, a dangoswyd gan Mrs Howell yn ei phap- ur ei bod wedi yfed, nid yn unig wybod- aeth o'r testyn, ond o'i ysbryd yn ogystal, a thrwy hyny, yn cario dylanwad grymus ar eraill. Nid peth anghyffredin oedd gweled llygaid ambell i un yn gwlychu ei ruddiau, yn arwydd o'r hyn oedd yn cym- eryd lie o fewn ystafelloedd eu calon, ac wrth wrando ar y fath hanesioa am gym- eriad oedd mor llawn o garedigrwydd, a'r rhai hyny yn cael eu hadrodd mor deim- ladwy, priodol iawn gofyn Pa galon mor gated na thode ? a'r penderfyniad ddeuwyd iddo wrth ei gwrando oedd, mai cydymdeimlad oedd yn myned i enill yn y diwedd, a hir y parhao y dylanwad a deim- Iwyd, fel ag y bydd ein cymeriadau ninnau yn dod yn fwy tebyg i wrthrych y testyn, ac i hyny arwain at y cymwyoaswr mawr, sef lesu Grist. Llywyddwyd gan Miss Nellie Morgan, Johnstown, yr hon a wnaethei gwaith yn ganmoladwy. Cyn- ygiwyd diolchgarwch gwresog i Mr } Howell am ei phapur rhagorol mewn