Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

------_-Ymosodiadau yn Bethesda.

[No title]

Deoni&etk Bangor.

Y Gymdeithas Hynafiaethol…

[No title]

Y Gofeb Genedlaethol i'r Deon…

Advertising

HILTON— SKINNER JONES.

--. MAIR—HEWITT.

Arddangosfa Amaethyddol Lleyn…

---------------------------I…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Y HllYFEDDAF o DEULiUEDD KHYFEDD. OHWEDL DDYDDOROL A CHYFFROUS. [Wedi ei Cliymreigio gan PENOD X. Deff rowyd fi y boreu wedyn gan belydryn cynes o oleuni yr haul, yr hwn a ddds;gynodd yn ysgafn ar fy ngwyneb. Aim ychydig foment- au—fel po rhwng cwsg ac effrogorweddais yn 11-onydd, mewn anghof hollol o'r byd drwg a theriysgawl. Ond ni pliaiihaodd y ta.welweh hwn yn hir. Erbyn y pryd y g%virion«ddolais fod y gwlaw wedi pasiu, a bod eto wybren glir mvch bon y byd, yr oeeldyn hefyd wedi dyfod i ad,gofio dig- wyddiada-i anhyfryd yr hwyr blaenorol. Cvfudais ar unwaith, ac yr oedd yn ofidus genyf gcinfod nad ydoedd ond awr hyd amser brecwest. Cyn i mi fyned at David, cerddais yn ddistaw i ystafell y deuluyddeis. Yr oedd Lillias yn effxlo ac yn cymeryd ychydig fwyd ysgafn. Ni editychai Mrs Lloyd fymryn yn waeth ai' olei gwyliadwraeth nos, ond yr oedd hi yn hytrach yn fwy siriol. Gwelwn nad oedd un angenrheidrwydd i mi arc yno o dan yr amgykdiiadau ac aetlium yn ol at David. II. "Pa fodd v mae Lillias 1" ydoedd ei ymliol- iad cyntaf t-f. ''Gwell y bo ret; hwn, anwylyd." efaUai fod Duw wedi gwrando fy ngwoddiau, Miss Morris. Deffroais yn y nos, a gweddiais drachefn. Gwna hyny ddwy waith yr ydwyf yn llaiwen ei bod hi yn well." Yr oedd gan Mrs Pryddench hefyd ychydig ymholiadau i'w gwneuthur y boreu hwnw, ac ymcldanghosai yn foddhaus o fy atebion. "Yr oeddych yn wir yn garedi^r iawn pan yr aethoch all an i'r gwlaw dylifol, Miss Morris. A gawsoch chwi unrhyw drwbwl i smyglio y doctor i fewn aa allan ?" "Dim 0 gwbl." "Yr oedd efe yn yaiddanjgos yn deall V "Yr ydwyf yn sicr ei fod ef." "Yr ydoedd YJJ unig beth i'w wneuthur, ac os drwy unrhyw siawns y daw'r ffaith o'r ym- weliad i glustiau Mr Pryddercli, bydd i mi gymeryd y cyfrifoldeb." Hi a cdiwarddodd, a'r un mor sydyn aeth yn ddifrifol. Yn y dyddiau hyn yr oedd i thymer yn an sicr. Y prydnawn hwnw derbyniais nodyn oddi- WTth Francis Davie's. A fyddai i mi ei gwr- ddyd ef y Ibreu Sul dilynol, a threulio ycdi ydig oriau ef 1 YT oeddwn yn eistedd ryda Mrs Pryddercli pan y delifrwyd y nodyn i mi. Hi a wyddai me;ys yn reddfol oddiwrth pwy y deuai ac ymliwiodd yn ddirfawr. "Gellwch ddvwedyd 'ie' wrth unrhyw igyn- ygiad a all Mr Davies ed roddi i ohwi i'w. gwr- ddyd 01, Miss Moriiis." "Diolch i chwi." Felly ysgrifenais i ddyweclyd fy mod yn derbyn ei gynygiad, ao ar foreu Sul gadewais Ty OOell yn unibn 01 byrbryd cynharol. Haner milltir o'r ty gwelwn FranC/is Davies yn dyfod i'r gol.wg. Yr oedd yn rhyfexid yn wir i fod ef, a theimlo fed dole-n ;sry~sylltiol a Griffith wedi dyfod yn anniscrwyliadwy fel hyn i fy medd- iant. y" oedd y djTdd hydrefol yn bei*ffaith—yn feddal yn ei oleuni a'i gynhesrwydd, a phrys- urodd yr oriau ymÚ th yn llawer rhy ftian. Mewr, bwthyn hychan diaddurn, wedi cael ei guddio rian eiddew ysplenydd, a'i gysgodi gan goed talsrryf, nyn]; a gawsom de, a siaradasotm amser maith, am yr India, a'r un a garem ein dau, yr hyn ydoedd mor bell oddiwrthym. Edrychais aa fy oriawr o'r diwedd, ac ed- rychodd Mr Davies ami hefyd. "A yd^hv'r amser wedi mylled mor gyflym a hynyna?" efe a ofynodd ryda'ig; ochenaid. "Ydyw; rhaid i mi ddychwelyd i'r Ty GjOch." "Y mao eich disgjrbl yn teimlo eich colli ohwi." "Y niae efe. yn treulio yr amser gyda'g eraill." "A ydyw Mrs Prydderch a'i mab-yn-nghyf raith yn ffoindiaf. mawr?" "Y maent. yn ffbnd o'u gilydd." Cyfodasom, a chan adael y bwthyn, troisom i gyfeiriad y Ty eoch.Yr oedd fy nglydym- aith yn awr yn hynod ddistaiw. "Y fath bethau rhyfedd a ddkwyddant yn y byd efe a ddywedodd. o'r diwedd. "Ai nid ydych chwi yn meddwl hyny, Gwladys ?" Syrthicdd fy enw yn fwyn dros ei wefusau. Yr oeddym bob un o honom wedi drtoppio y teitlau mwy ffurfiol o "Mr" a "Miss." Hvw- fodd, ymdcIaaigQsai i ni, mi a gredaf iddo ef, ein bed yn. adnabod ein -gilydd er's rtelh amser. ac nad oeddym o gwbl yn gydnabyddiori newydd. "Ie, yr ydwyf yn meddwl hyny; ond yr yd wyf yn siarad o bwynt un yn dywed yn fwy nae o bwvnt, un brofiadol--e:1I fy mod wedi cael peth proiiad lwfyd er's ychydig." "Ac a oes unrhyw both rhyfedd wedi dig wydd yn ddiweddar?" "Y mae y cyfarfyddiad hwn a chwi yn beth na ddarfu i mi ei ddisgwyl. a byddaf yn teimlo yn fynych yn y Ty Ooch nad ydyw 13wyd, ar ol y cwbl, yn beth mor heddychol a; y dychinygais unwaith ei fod." "Yr ydwyf yn tybied fod merched prydferth yn llunio iddynt eu hunain fywydau ag a dro- ant yn rethiant mewn hapusrwydd yn y pffil draw. Yr oedd Mrs Prydderch, fel ag yr yd- ych. (hwi yn gwybod, yn cael ei hadnabod cyn priodii wrth yr enw Judith Williams, a llawer ilanc serdliglwyfus yn ei haddoli." "Ni fydd hi "byth yn siarad am ddvddiaai ei buddugoliaethau. wrthyf ft. 0 ddynes bryd- ferth y mao hi yn fyr iawn o arddangos hunan- f aldhder." "Y mae hi yn felly yn wir. Ond paham y mae hi wedi diflanu mor llwyr o gylch cymdeithas y mawrion ?" "Ai nid ydyoli chwi yn meddwl fod gwif gyda gwravg brydfeirth ganddo yn dra eiddigeddus 0 honi yn fynych ?" myfi a ofynais. "Yn dra mynych ond y mae ef i roi ei syn- wyr ar waith." "Nis gwaeth gan rai pobl am synwyr, ond rhedant i ormod rhysedd gyda phob peth." "Gwnawn jnnadael yma, Gwladys," dywed- Geld fy nghydymaith, o'r braidd yn oeraidd, fel a'1 y dvnesem at yr ysmottyn lie y bu i ni gwrddVd yn igvaiarach all y dydd. "Pan y deuaf yn ol i Faieisdref, a allaf fi gael eioh (gweled chwi eto?" "A ydych chwi yn myned ymaithT' "Am tuag wythnos. Y mae biisnos yn fy n a Iw. Bydd i mi ddychwelyd a gofyn i chwi roddi dydd arall i mi mor hyfryd a hwn." "Rhoddaf gyda phleiser, oherwydd byddaf finau hefyd vn falch o'i gael." Pan y gadewais ef, meddyliais laiwer am y prtudd-der ag ydoedd yn amlwg 3m ei wyneb yn awr ao yn y man pan y siaradem gyda'n gil- ydd. "Yr ydwyf yn credu fod Mire Prydderoh yn adrodd y gwiff pan y dywedai hi ei Hod wedi difetha ei fywyd ef," nryfi a feddyliais, "ac y mae hi wedi difetha ei bywyd ei hun, hefyd." Yr oedd Mrs Pryddtemh a David ar y "ter- race" pain y eyrhaeddaiiS y ty. Yr oedd y gyntaf yn edrych yn welw ac anesmwyth. "Mi fydd i mi ei gwrddyd ef os ydyw yn aohosi i chwi adsofion a nheen," dywedais wrthi yn fwyn, fel ag y cerddem yn ol ac ymlaen cyn myned i'r ty." "O! ifhaid i chwi beidio meddwl na dywed- yd y cyfryw beth. A ydych chwi yn tybied fy mod yn ,ç}adlu anghofio pethau?" "Efallai nad ydych, chwi ond nid ydwyf yn ewyllysii) i'ch cof fod yn 'orfywiojc: "Yr ydwvf yn hoffi meddwl einh bod wedi bod gydag f, a'dh bod yn dyfoo oddiwrtho ef," hi a ddywedodd yn ddifrifol. "A phaham- y dylai ef neu chwi beidio cael ymhleseru o'm her wyd-! i ? I n wail h yn fy mywyd yr oeddWli yn beidfaith hunano-I; ond y mae hyny wedi myned heibio." Hi a'm harweariuodd i'r ty. Yn y nruadd daethom Avyneb yn wyrerb a Mr Prydderch. Efe a e-drychodd air wyneb cynhyrfus ei wrai^. "Yn mha le y buoch ohwi, Judith?" efe "a. ofynoda mewn pais ag yr oeddwn wedi d^od 1 w gashau—llais a ydoedd yn dal amheuaeth cynll wynaidd. "Ar v terrace." A fiiceh chwi yn gw-eled ysbryd-ion?" "Y mae yn beth posibl," lid a atebodd, gyda (iioialHvfcili dgofus. mate yn ymddangos eu bod liwy wedi orb blmo." Felly y y 1"ha fwyaf o ysbrydion." HI a aeth i fyny y grisiau yn anafaidd. Myfi yr hon oedd yn ei dilyn hi a welais ei bod hi yn llythyrenol lusgp ei thraed ar ei hoi. A 3 cioecld liyai, tybed, yn anvvdd o drymder ei chaloii lu l Yna, elywais ddor eii hy;t.afell yn cael ei oliau ynsydyn. Ychydfr yn dri-st, aethum i mded pa fodd y:J1 oedd iLilkas yn dyfcd ^Tnlaem, a chefais hi yn eistedd -j fyny yn ei chad air freichiau, ao er yti dra igwelw a 2-wanllvd, edrycliai' \-n llawer igwell nag o'r blaen. Yr oedd ya amhvg ei bod hi a Mrs Licyd wedi bod yn ddwfn mewn rhyw ymcLdiddan, yr hwrn a rwystirwyd gan fy nyfodiad i. Trodd Lilhiaa t-uag at-af. ''Gwnacthoch yn garedig iawn i ddyfc-d yma Miss jviorns. Yr 3rd\vyf yu teimlo vii llaweit gwell heddyw." "Yr XdFh yii ediych feIly. Mown diwrnod neu ddau ni a ch -c>awn chwi o igveni pas eto ond rhatd i chwi fod yn dra llonvdd ar v cvn- taf." J "Gobeitliiaf nad wlnv Mrs Prydderch vn teimlo yn flin o fy he rwydd ?' "Nag ydyw o gwbl; pabam y dylai hi ?" "1 mae hi yn dra charedig; a gwelwch fel y mats 2\frs Lloyd yn fy nhendio." Gwenais. "Teimlaf eich bod mewn dWTlaw da." "Y mae yn ymddan^es i mi fy mod wedi dyfod o hyd i lawer o ffrmdia-u yn y ty hwn "Paham y dylai fod yn ann;en gofyrodd Mits Lloyd. "Os na a Jwn htlpu ein giKehl yn nhaith yr amalwoh, nid oes lawer o dosturi ymarferol yn ein oailonau." Diiynoaa Mrs LIcyd fi all an i'r f\medfa fel yr oeddwn 3-11 gadael yr ystafell. "Sid ydych cliwi vn meddwl fod y debyqol y bydd i Dr. unmyw brvd am ei ymweliad yma. yr arall, a vdydi chwi. Miss Moisris?" hi a yinholodd, yn dra phryderus. "Na, nis c-wna of. Yr ydwyf yn ffansio ci- fod ef 311 deall. Ai n.id ydych chwi yn meddwl hyny?" "Gobeithiaf ei fod ef. Dro yn ol nid oedd Mr Pryddefrch vn fvr o adTodd pethau celyl am deulu Bradfoa-d." "kir p/i(bpeth, yr ydwyf yn meddwl y gallwn ymddiried yn ei ddistawrwydd eÍ." "A efe bwb1 yn S3Tnedig -r hwvt hwnw, Miss Morris ?" "Pa bryd, yr ydwyf yn meddwl a.r ba amser neillduol ?" Yr oeddym yn sefjdl oddialJan i ddrws ys- tafell yr yagoi. Myfi a agic-rais y ddor a gofyrr ais iddi ddvfcd i fewn. "Myfi hate-baf yn awr. Yr oedd y meddyg yn synedi? a •brawychedi-g pan y canfu ef farts nieill-nr.ol ar ys-gwyd'd y lodes. Mvfi a sylwab. ar ei fraw ef cyn iddo gaiel amser i ad- feddiariu ei hun. Pa beth ydoedd ytYT hyny, Mils Lloyd ? Ohwi a wyddocb 3-11 berffaith dda. obl egid on id ydych yn exs-fio pa mor frawycilrus oeddych chwithau pan y dychwelais i'r ystaf- ell wedi bod 3m danfon y meddi'i, i lawr y ,gris- iau. Efallai bod chwitharj hefyd werii gweled y marc yna pan yn rhtddi Lillias yn y gown dressio." (I'w barbau.)