Gwalia

TREFRIW. TALU'R DIOLCH.— Cynhaliwyd cyrddau diolch am y cyiiiicuai ym MhenieLac Elinezor didydd Llun. Y LLYFRGELL.— Bu Pwyllgor y Llyfrgell yn ystyried ai dcet.h ail-agor y llyfrgell ai peidio nos Lun, Pcsiwyd i gyruial cyfarfod cyhocddus i -v,tvr:c.d v mater. CÝMDEÏTHAS LENYDDOL EBENEZER. —Penodwyd; a ganlyn yn s-vyddogion y Gym- deithas am y tymor nesaf —Cadoirydd, y parch IIy. Jones; is-^atfeirydd, -&Ii4 E. Williams, Bryn Derwen; tryaorydd, Mr John Evans, Rose Cot- tage; ysgrifennydd, Mr Dd. Roberts, Bryn A ion.

TREMADOG. Y GWRTITRYFEL.—Nid yw plant y safona.u ueliaf ofeo wodi rnyned i'r Yrs.gol Uwdi-Safoacl ym Mborth.madog. 13IOLCHGARWCH.—Yni yr Eglwys, ddydd Llun yr oedd eyfarfodydd diolc.h.garwch am y cynhauaf. Y pregefchwr oedd y Parch Gvvilyin L<3W;S, Llan.gurig. Yr CSDD yr Eghvys yn or- lavvn. Mr D. Breese oedd yr organydd. Ar- weiniwyd yn y gwasanaeth gan y Parch Walter Jones.

TALYBONT (Bangor), Y GYMDEITIIAS DDIWYLLIADOL.—Yng nghyfarfod cyntaf Cymdcithas Ddiwylliauol Beth- lehem, Talybont, cafwyd anerehiad rhagorol gan y Parch R. E. Davhs, Tanymarian, gweiradog y 11c. Nos Wener ddiweddaf cafwyd cyfeillach a darllenwyd papur ar "Daniel" gan Mr Wm. Evans, Talybont. Cafwyd ymdrafodaeth ddyddorol iawn, a. siarad- wyd gan amryw gwedi darllen y papyr adeiladol. Wele swyddogion y gymdeithasLlywydd, y ynid Parch R. E Davies; is-lywydd, Mr Wm. Hu ghes, Lodge Talybont; trysorydd, Miss Buckland, Linn dogai; ysgvifennydd, Mr Jacob DefTerd, Dolhelyg. Ynghyda'r swyddogion hyn mae'r pwyllgor yn cynnwys saith o aciodau diwyd, a phrif amcan y gymdeithas yw meithrin llafur moesol a cliref- yddol. LL\YYDDIANT.—Llongyfarchwn R. S. Wil- liams, Yard Cottages, ar ei lwyddiant yn cnnill y wobr gyntaf am gyfansoddi chant allan o gryn aifer o ymgeiswyr yn Eisteddfod Llanllechid a St. Crols. Cafodd ganmoliacth uclwl y beirniad, ac nid syn genym hynny, canys y -inae efe wedi ennill amryw dystysgrifau mewn cerdd.—J.W.H.

Swilio'r Ianci. — "Rwyf yn sefyll ar dir rhyddid, ebe Ianci torrog ar ucha'i lais un tro, wrth annerdi tyrfa. "Nag wyt," gwich-^a«ddai rhyw grydd o'r gongl draw, "Sefyll yr wyt ar bar o wadnau 'sgidiau na thelaist erioed am danymt," nee Ileesn gwefl a gwrido grudd yr Xencyn kirgoes.

WEWYDDION PIWEDDARAF. I NAltW JJRENIN SUM. Bu farw Brenin Siam ddoo. Yr oedd yn 57ain mlwydd oed. M'ewll cyfarfod o'r Cyf ri n-Gyng-or, <a gyn- haliwyd gwedi marw'r Br«n.itt4 cy» hoeddwyd y Tywysog iedjano y Frenin. CWTMPO I'R MOB, Dydd Sedwrn, tra'x eeKI4 cV=i 0'1' y n iocisio gioo^i A J 'lL"111 mewn "balloon," cwympasaut i'r mar, gerlla-w Amsterdam. MHOLIADAU BWRDEIRTrvT BANGOR. £ f'2t^ v fnwau ^aw' a c-2j«ir na bydd ethcliad am yr ua aeckl ym Man or eicru. u* i

Gwnewch Eich Tonic Qwallt Eich Hun. CYNGOR GWR CYFARWYDD. Mewn rliifvn diweddar o'r "Daily Mail." Llun- dain, cyhcûddwyd crthvgl arbennig ar y gofal o'r gwalit yn yr hwc y rhoed cyngor i wneud tonic gartref a uchel gymeradwyir am gynyrchu gwalit, yn gystal ag am ataJ swallt rhag syrthio, adnewyddu'r gwreiddiau gwalit, a dinystrio pryf- ctach y dandruff. Yr oedd yr erthygl hon o ddyddordeb dwfn i mi, gan fod y cyngor yn gyf- ryw ag a welais i fy hunan yn cael ei ddefnyddio mewn infer dirif o achosion gycfa budd synfawr; ac yr oodd felly yn cadarnhau fy nhyb mai dar- pariacthau wedi eu gwneud gartref yw'r goreu. Er budd y ihai hyrmy sydd heb ei weled yn flaen-, crol, rhoddaf y cyngor yma. Ceisiwch gan eich fferyllydd gostrel pedair owns yn cranwys tair owns o Bay Rum, un owns o Lavona de Composeo (Smith's), a dram Menthol Crystal? 'fodder y grisialau yn y Bay Rum, ac yna eymhwyser y Lavona do Composee, ysgydwer yn dda. a chvmhwyser hwyr a bore i wraddd y gwalit, gnu ei rwbio i grocn y pen gyda blaen y byscdd. Ni eliynwysa'r ddarpariaeth hon fater i'w liwic, ond adn6wydda wallt, brith i'w liw cyntefsg drwy ei weithrediad ar wraidd y gwalit. Os y dvmunwch ei bereiddio, ychwancgwch han- ticr !h\)-aid o French Fon Fleur perfume, yr hwn gyfuna a'r defnyddiau eraill, ac a rydd iddo arogl per. (Pcidicr cymhwyso lie na bo augell givallt-)

Angladd y Parch R. Eames Williams Cymerth angladd y Parch R. Eames Williams, gwemidog1 Capel Llaingoch, M.C., Caergybi, io yng Nglanacloda, Bangor, ddydd Sadwrn. Pan gvnhaxxidodd yr arch gyda'r iron chwartcr wedi un o Gaergybi fe'i clud-wyd i Gapel Berea, ac yno darllennodd' y Parch Thomas Evans, Am- lwch, ran o'r Ysgryt-hyr, a thraddododd y Parch Daniel Rowlands anerehiad byrr, a gweddiodd y Parch R. W. Hughes, Park Hill. Ar <l«rfyn y gwasanaet'h, eludwyd yr arch i'r fynwent, iio y gwasan-aethodd y Parch W. J. Williams, Llanfair, a'r Parch J. Roberts. Yr oedd yno dorf fawr yn bresennol. Gedy un fercii i alaru ar ei oL Yr oedd yr ymadawedig yn 69 mlwydd oed. Ymunodd a'r weinidc-gaeth yn Nhwrgwyn Bangor, pan, yn saith mlwydd ar Jjugain oed.-Bu am ugain mlynedd yn wein- idog yng Nglanadda, ac bymtheng mlyruedd yn "iiaingoch a Phenrhosfeilw; a dans'hosai'r nifer fawr o weinidogion a diaooniaid oedd yn bresennol yn yr angladd o eglwyei Mon ac Ar- [ fon ddyfned oedd ei barch yn y cylak egl-trysig.

11 Pob darfun a ddywed hanes. banes. Y^DO jACH, FT' ( I "ø íffF A Welthant Gamdreuliad, Geri (Biliousness), Rhwymiad, Paffiant Gwaed, Cyfog, Gwynt, Cur yn y Pen, &c. Gellir tebygoli y stumog, yr afu, a'r (bile), llosg cylla, y bendro, ac arloesygiad coluddion i dri bwa. pont fawr; os nail (nausea). "Gwenieitha" PKLBHI CIHIAW cadarn bob bwa, anniogel fydd y bont. Ac DOAN yr afu, a chymhellant ddyllfUd y os bydd y stumog, neu yr afu, neu y geri, gan sierhau gweithrediad iachus y coluddion allan o drefn, yn ddiwad fe waela, peiriant pwysig hwn. Ond os esgeulusir yr o gydymdeimlad, holl organau ereill y anhwylder, fe arwain i'r cryd melyn (jaun- gyfundrefn fawr hon. Dylid, felly, ymar- dice) a cherrig yn y bledren. fer PELENI CIHIAW DOAN ar yr arwydd Os rhwymedig eich coluddion (bowels) cyntaf o annhrefn yn yr afu, yn y stumog, cewch boen yn nghesail eich morddwyd; nou yn y coluddion, fel ag i rwystro mewn bydd yna dynerweh a phoen yn y stumog pryd i'r drwg ledaenu. collwch arehwaeth at fwyd, a chnawd, a Os oes anhwyldei* yn eich stumog thrallodir chwi gan wynt, plorcd croen, a drwgeffeithir ar y tafod, bydd archwaeth chlwyf y marchogion (piles). Gwenwynir anhyfryd yn y genau, a chewch gamdreuliad y gwaed, a byddwch mewn perygl o gael y ynghyda'r mawr-ddrygau sydd bob amser clwyfau adnabyddir dan yr enwau appen- yn ei ganlyn—balliant gwaed, llosg cylla, dicitis a peritonitis. Effaith PHLESI anhunedd, yr hunllef (nightmare), cur CINIAW Do AS ydyw meddalhau talpiau o pen, cyfyngdra anadlu, poenau rhwng yr fwyd difudd sydd yn adfeilio, a chyffroi y ysgwyddau, ac yn y fynwes. PELENI coluddion i weithrediad esmwyth.6 natur- CIKIAW DOAN ydyw phygigwriaeth fawr y iol. Os a. ddiwrnod heibio keb weithrediad stumog. Cynorthwyant dreuliad bwyd, ac y coluddion byddwch yn sicr o gymeryd adferant y stumog. Un o BELENl CISIAW dogn o BELENI CnnA w DOAN cyn myned i DOAN (Doan's Dinner Pills) ar ol pryd orwedd, ac yn y modd hyn rhoddi i'r coludd- trwm a rwystra bob effaith niweidiol. ion y cynorthwy angenrheidiol i weith- Os oes anhwylder ap eich afu, a eich rediad naturiol. Dylid bob amser gadw yn gwedd yn y t flychiad o BELENI CINIA. W DeAN, a ^eb'n a g^yn dylai pwy bynnag o'r teulusydd hebcleimlo //jAA /pa cich llygaid yn dda gymeryd dogn o honynt ar unwaith. yn ddrwgliw; Pris P^LEMI CIKUW DOAK ydyw L/LJ y chwi deim- blwch, chwe'blwch, 6/- I'w cael gan hoU ['flIffP 1 w c h y n fferyllwyr, ac yn y Stores, neu yn s}4h oddi- [ Bp ML^OI ddiawch ac wrth y Percheuogion, FOSTER MCCLELLAS f » yn bruddaidd, Co., 8, Wells Street, Oxford Street, London, bydd yna yu rhad drwy y post ar dderbyniad y PELENI Wl CINIAW DOAN I (Doan's Dinner Pills\

r GRIFFITH PRICHARD, Principal Billposter and Hand-B Distributor. Criccieth, Portmadoc, and Harlecl ADDKESS— CRICCIET H. i B ? f T If <r"' FURKI-"T-U- REfr IEPRICES D I R I CT FR O'R, if ASTON SON ir« the^ largest retail Form tare Carna^e -paiii at our risk, ia enJIw "Ec)ips*' t. ASTOrq. BBBr 8o £ i throafbd&t, bevelled Mirron, C*rr«d Coraiao, ehzptf1 Dwrs, w«igkt Yoqr »unAasc5 art put into the IBEB fiflHr Weight 2Jewu, i J <5wt9L, £ 6 l7t 64 « lEBSf' fHlr 24 ia reQw Icttfe Abo is W«lMt uui M R^Iway truck at our Works, and jHSL |BB tffA thus talely and dispatch »re ruarau- l^BM -f teed. 2) Z3/9 ^SmslLM B a it? U fii Cvtuut* P-9 ends ai ;b t. Y-bl. b.0 I.I me, Wb utid* t. Wd"-d. dob6 3ft, I ch" pim ow of Ul- i. buk, M p%L-;tod CWow, BEDDING ith g.4 ?rei- ia -61 C5 19S. G& f.r .1 fl.k A bi,. Old M. F.11 olD ,10 1.I'&Ure88 ¡lI ii- 45 IbL. 14{9 SPRING Ø/4. 15/ '%2¡-. ne Ago. Is h. III&J'veJ of a. Canary *vod. politloi light or dttk £ 6 19*. id, Sktio Walnot ot OaJc e7 19s. 6d. Càrpets a Linolouip. ASTON Ie: SON are rrea i Carper and I:cld immeDse Stock of British and Foeig, Cal'p and Ruzs. We at IrleaRd ø quote for special designs W 8C1, and submit free. Our snedft] fort. is seamless Our snedft] £ &rts ia seamless BLACK LOUIS CABINET. bordered square, {a Tapestry. Wool 4ft Pidfc 7ft higk. with 4 bwdlad ahapri Art Carpett, Wilton, A»niaster or n*«bta caahion. 20 ia. Saat, «pbol»U«i BAEK. Uuron aad Cima Cnpboarti. Turkey, these we can do is all sixes good enUco«^ C4 178. 6d. and to 6m l"'tr it The BRUNSWICK SUITE of 7 Pteee* „ BEDSTEADS. €5 17a. 6d. M •WF*" wm* Abm aiobito Wn S ik oalkB UmmI S, -g 1Pitla Adxocm dotb -.hit aw wea, C3 !&>. ML Ml mm, «iih kega bnm moaatm~ Sfffo S. ASTON & SON, i VW FURNITURF; MANUFACTURERS, WREXHAM. I I U" i itfe'r F HILT Stmt, J 18, GICM EM. | 58r». Vletori• HI M

|MHHVnHHKBaaEK9B9SRBBBnRESRMBMR9HSMBPH| Fiiritishlitg I Problem i I -Solved.- HOW can I increase the pur- chasing power of every pound which I am about to spend on Furniture ? The solution of that problem will be jj found in our free catalogue and our 1 Showrooms. While we only supply I artistic, sturdily-built furniture, our | perfect manufacturing and se ling j organisation enables us to quote prices | that are much below those charged ] elsewhere for the same articles. No 3 matter whether you '40 Cash cil r 40 nCoiliveniont | Papent System 1 jf ImitlliMIWHl II I HI H I your money will go farthest if ycu I I purchase from us. | I Facts worth noting. I We allow 2/- in the 43 discount for Cash. | Payments can be arranged to suit Customers' a [ conven iencc. II i No objectionable asjreertients to sign. fl Every Article manufactured under oer own H direct control and supervision. B | We pay carriage to all parts. Goods delivered in Private Vans. Every Fin nuking Requisite supplied. E Good Value and .satisfied Customers account for the phenomenal groxvih of our business. IV) 1ft We unhesitatingly 3 44lS»CV» refund the price of any j | •" article that does not j 1 tYe absolute satisfaction. U 1 W Write or call for Cataiogue. | FFI G !■ ™ -I MI ■ IIHIIII H GLOBE Furnishing Co. (J. R. GRANT, Proprietor.) PEM^ £ Liverpool | ARIANOL. DIM TALIADAU YN [LAEN LLAW. t Benthyg Arian yn Gyfrinachol IN SYMIAU MAWRION NEU FYCHAIN (heb fod dan £ 1(P AR PROMISSORY NOTE Y BENTHYCIWR YN UNIG. SEFYDLWYD DDECGAIN MLYNEDD, AC YR YDYS YN AWR YN BENTHYCA UWCHLAW 1,250,OOO. APELIEH, am Prospectus a. Thelerau am Fenthycion, neu unrhyw wybodacth, a cheir yn rliad, U11 ai yn bersonoi yute trwy lythyr at George Payne a'i Feibion 3 CresoerU ftoad, Rhvl. BYDDIS YN BRESENOL BOB PRYDNAWN IAU, YN 5, KING S-STREET, CHESTER. £ 20 I ,P,5000. f A NFONIR gan FENTHYCIWR PREIFAT ar dderbyniad Nodau Addawol. Ni chymerir Buiau Arv.-crthiant-, a gwarentir a » g h vh oe d d u ir w y dd. Calif y llythyr cyntaf yn ofyn cynorthwy y eylw b'&enai, a gelwir gyda Benthycwyr gan Gynrychiolydd sydd yn ailuog gyflawnr trosglwyddiad Amodau a gyd-drefnir. Ni afvniir TAL cs na, wrieir Bllsn63 LI awn. Amodau arbenig am Fenthycion bychain. YE- frifener yn gyfrina^hol. C. WELLS, CORRIDOR CHAMBERS, LEICESTER. A NFONIR NODAU ARIANDY LLOEGR (gyda'r Llythyrdy) am £ 10 i £ 1000 ar eich -Llaw-nodiad eich hun am yr ad-daliadau etanwyt-h a ganlyl1;- xlr) yn Fculhyg Ad-daiiad 12s yn Fisol C20 -.1 11 20a „ £50 „ 50a £100" SOa „ Nid. jw yr un rhwystr i fe nth yea. Gwarentir y cedwir y gyfrinaoh. Ma-nylion yn rb..J.-H. KAY a'i GWMNI, 92, Market-street, Slanchester. /"iASH AD YA ES. — £ 10 to £ 1000. All Respectable Persona who are short of Money are invited to apply to a Private Gentle- man, who will treat your application in the Strictest Privacy. Tho cash can be advanced at your own house if desired, or the business tran- sacted by post. Loans completed promptly with- out Feea, Fuss, or Loan Office formalities. Un- failing courtesy and reasonable charges may be relied upon. Re-pay merits arranged to suit your convenience.—Write for terms, in confidence, to D. KERMAN, 29. CORPORATION-STREET. MANCHESTER. MONEY LENT Privately-flO to £ 5.000. Short Date Loans. I Special Terms. £ io repay/II 5?. od. I/30 repay ^33 15s. od. £ 20 £ 22 ios. od. T ^50 „ ^"56 5s. o± Call or write to the well-known Financier- W. Jackson, Regent Houss, Mostyn St., Llandudno. CLARKEP, Bil PILLS a Tvarentii- i welia, yu y ddau ryw, holl aa bwylderau yr Orgauau Dyfrol, Grafel, a phwiiau yu y cefn. Yn Rhydd cldiwrtb Ariau Byw. Sefydlwyd dros 40 mlynedd. ^fewn blychau 4s Go yr uu gan bob Fferytl- >'d<i a Gwerthwyr Cyffuriau "Patent" drwy'r "yd; neu anfonweh 5s i'r gwneiithui*wyr, '1 he Lincoln and Midland Counties Drug Corn pany, Lincoln. :===:- 'GT. 1 1J.' JCURETHE WORST COUGH Dydd Uawrth (Dygwyl Luc) rhoddodd Yejvain y Gluscoed (Mr Trevor Hugh.es) f.e1 ei aberth diolch am y cynliauai y swm o gan' gini tuagat y gvvaith o adnewyddu Eglwys y Sant-es Fair, Caernarfon. Rhoddodd Arglwydd Penrliyn y tix angen- Theidiol i wneud pont newydd a ffordd ar draws yr. Ogwcn. b I BrltalD" Land of Promt- A week from IJrerpooJ. I 9 Golden opporttmities for competent agriculkwbts who ■ an 4ulckly btcama laadlonU. limited muket. 109 Billion Mm Tirgiu toil V-1«* aer« ■ ~tMj term*. Improved frteliold farms can be bouxht ■ inWirrinr. ekttle ratetnc, fruit growing, gaxdalng, no. J for whtt Britiahjumera pay la rent. Grand climaft. ■ m fteaaaach of hi Idea ft""Mopa social t JgWtaii. Bxicfat vro«r«aU foe female doiuotic*. T1m B ■•Muunat mnntw to vlut aompeUat mm u4 f WMB. UamUousuaUural resoorcei awa tinglcTestora. a M Write Xr. W. B. Cokoek, Ontario GoYt. Agmt. 1W. London :I Fleaø meatjon the swmw of thfs paper.

Gwarcheidwaid Bangor a Biwmaris. "TIR I'R YSBYTY. Cynhaliwyd Bwrdd y Gwarcheidwaid ddydd Gwener, dan tywyddiaeth y Parch William Mor- gan. GWEINI ELUSEN. Gofynai Mrs Huw Rowland pa un ai cyhoodd ai anghyhoedd oedd y drafodaeth ar achosion clusenol i fod, a dywedai ei fod yn anymunol i hanes yr achosion hyn fyned allan i'r cyhocdd. Dywedai y Cadeirydd mai cvhoeddus oedd gweith- rediadau y Bwrdd i fod, ond cytunai nad oedd yn iawn i fylion gweinyddu'r eluscn fyncd ar led. Crcdai Mr Joseph Da vies hefyd nad oedd yn both acrhydeddus o gwbl i neb ddweud am aelod o'r Bwrdd" sut yr oedd wedi pleidleisio ar gwestiwh clusen. Y TRETHI. Adroddaj y Pwyllgor Trethiadol fod cyfanswm y gostyfigiad yng iigwerth trethiadol yr Undeb yn ganlyniad i apel cwmnd y rheilffordd yn 4473p, ac effeithiai hynny ar drysorfa at ddibenion cy- hoeuiius yr Undeb ostyngiad o 335p. Cymhellid talu'n ol i gyfrif yr holl blwyfi y swm hwnnw, bob un i ddcrbyn ar gyfartaledd y gwerth trethol. Wrth gynnyg mabwysiadu yr adroddiad, gwnaeth y Cadeirydd sylwndau yngJyn a'r ddyled- swydd a reed ar y Gwarcheidwaid i ofalu am y trethi, a'r modd yr oedd y Cyngor Sir yn gwncud ell gnlwadaa arianol ar y gwahanol blwyfi. Nid yn unig, meddai y Cadeirydd, yr oedd y Gwarch- eidwaid yn gorfod casglu treth y tlodion, ond yr oeddynt yn gyfrifo! hcfyd am gasglu symiau dros y Cyngor Sir. Y flwyddyn ddiweddaf, apeliodd Cwmni y Rheilffordd yn erbyn trethiant yr Onueb, a chawsant ostyngiad dros yr holl Undeb o 4743p, nc yn ol y trethiant hwnnw yr oedd y Gwarcheidwaid wedi eodi gormod o drethi ar blwyfi yr Undeb, a chyfanswm y swm a ofynwyd yn ormod oedd 335p. Telid yn ol yn awr y swm yma, ac yr oedd i'w rannitoyn ol cyfartaledd treuiiant y plwyfi, oherwydd fod y plwyfi wedi talu yn ol y trethiant cyn y gostyngiad. Mabwysiadwyd adroddiad y pwyllgor. CODI CYFLOG. Ar gynygiaaMr Joseph Davies, pasiwyd i gan- tatau codiad o 5p yr un yng nghyflogau Mr a Mrs Owen, mcistr a tneistres Cartref Maesygarnedd. TIR I'R YSBYTY. Darllenwyd Uythyr oddiwrth Mr Trench, gor- uchwyliwr Ystad Arglwydd Penrhyn, yn dweud fod Arglwydd Penrhyn yn Harod i dderbyn 2000p am y tiarn tir yn Glan Adda, lie y bwriedid ad. eiladu ysbyty newydd ynglyn a'r tloty. Yn afeb i gwestiwn, dywedodd y Cadeirydd fod y Bwrdd Llywodraoth Leol yn cymeradwyo y tir a bendorfynwyu arno. Dywedodd y Clere fod yn angenrheidiol penodi prisiwr ardbynol i brisio y tir. A)- gynygiad y Cadeirydd, penodwyd Mr J. Pritehard, arwerthvvr, Bangor, yn brisivrr, a phas- iwyd ymheilaeh eu bod yn gofyn i gyfrcithiwr yr ystad dynIln allan y gweithreaoedd rhagblaen. A wgrymai y Pwyllgor Ymwetiadol fod pwyllgor bycrran i'w benodi i dynnu allan ro.(-au o berth- ynas i ymweliad dieitiiriaid a'r ysbyty. Pasiwyu adroddiad v pwyllgor. YR YMGYRCH "GENEDLAETIIOL. Cynhygiodd Mr Joseph Davies benderfyniad yn datgan cymeradwyaeth y Bwrdd o'r mutfiad i wneud cofeb genodlaethol i'r diweddar Frenin drwy godi sefydliad i'r rhai yn dioddef oddiwrth y darfodediga-eth ac Hefyd yn awgrymu y priod- oldeb o wneud tri o sefydliadau o'r fath yng Nghymru Rhocs Mr Davies ffigyrau i brofi y difrod ar fywydan wnai y darfodedigaeih a dy- wedai fod rhwng 300 a 900 yn marw oddiwrtlio yng Ngogledd Cymru bob blwvddyn, a rhwng tair a phedair mil yn dioddef oddiwrth yr ofiechyd hwnnw. Eiliodd Miss Koough. Barnai Mr Bowen Roberts mai'r cam pwysicaf y dylid ei gymeryd oedd darparu gwcli tai i bobl fyw yn- ddynt. Po y gwneid hynny, diamcu y rhwystrid yr afieehyd dorri ailan mewn 11a wer lie. Yr oedd y cynllun presennol wrth gwrs yn rhagnrol, ond credai y dylai y CadiurytTd, oc-dd yn cynrych inli y Bwrdd ar y Pwyllgor Ccnedlaethol, ddatgan barn y Bwrdd ar y mater. Teimlai Mr Chndwick yr un modd a Mr Bowen Roberts, a chredai Y (-,ywid lawer llai o son am adarfodedigaeth pe bai y bobl yn talu mwy o sylw i awyr iach yn eu tai. Crcdai Mr Williarj Richards mai gwell oedd gadael y peth yn agwred i'r Pwyllgor Ccnedl- aethol ci benderfynu, a pheidio pasio dim barn arno. Dywedai Mr H. Rees Davies fod y evnllun oedd gan y Pwyllgor Ccnedlaethol dan syJw yn un eang iawn, nc nid oedd scfydlu icchydfeydd ond rhan o'r cynllun. Pasiwyd awgrymiad Mr Richard? i idael y mater i'r Pwyllgor Ccnedlaethol.

PENMACHNO A'R CWIA DIOLCHGARWCII.—Cynhaliwyd dydd gwy] ana y cynhauaf yn yr holl addoldai ddydd Idun diweddaf. Yn Eglwys y Plwyf pregethwyd bore a nawn gan y Parch E. Lumley, Llandudno ac yn yr hwyr gan y Parch J. W. Roberts, Tref- draeth. Yr oedd yn bresennol hefyd y Parch R. M. Jones, Bettwsycoed. Fel arfer, cafwyd gwae- anaet,hau a pltregethau rhagorol. (JYMDEITHAS SFIILOli.-Nos Fawrth cyn- haliwyd yr ucliod am y tro cyntaf cleni, pryd y caf\vyd anerchiad agoriadol gan y Parch Meirion Davies ar "Iltinan-lywadraeth." Ar gyfrif rhag- oro'.deb yr anerchiad pasiwyd i Mr Davies ei thra- Jclodi eto mewn cvfarfod cvhocddus. SUI, Y PLANT A'R BOBL IEUAINC-—Yr oedd y Sul diweddaf wcdi ei neillduo tiwy gyf- undeb y Wesleyaid i fod yn Sul y plant a'r bobl ieuainc, ac felly cariwyd cf yndaen yn Shiloh. Deehreuwyd y bore trwy weddi gan Mr R. J. Roberts, adrodd psalm gan y plant, a chafwyd gair gan y Mri R. E. Jones ac Edward Roberts. Can gan y plant, "Blodau'r Iessu." Terfynwyd gan Mr Richard Lewis. Yn y prynhawn dechreu- wyd gan Mr Ellis Lewis, siaradwyd gan y Mri Edward Lewis, R. J. Roberts, a'r Parch Meirion Davies adroddwyd psalm gan y plant a chanwyd. Terfynwyd y cyfarfod hwn gan Mr Thomas Row- lands. Yn yr hwyr pregethwyd gan y Parch Mciricn Davies.

Adgofion Eisteddfodol. j (Gan "Alaw Fardd," Llanfaclira«th). EISTEDDFOD GENEDLAETHOL CAER- NARFON, 1862. Pan ddaeth testynau yr Eisteddfod fawr lion allan, yr oeddwn yn brentis yn fy niiref enedigol, sef Caergybi. Deallais yn lied fuan fod fy meistr yn fardd, canys yr oedd dros ei ben a'i glustiau mewn barddonia-etli, ac yn pTysnr gyfansodd i ar oamryw o'r testynau; ond cyn yr oadoeg iddynt fyn'd a 1a., yr oedd wedi rhoddi i fynny yr ysbryd era talm, a-c wedi' blino, a'r awen yn noio, fel nad aeth ond pod air HineH oeuglyn i law wooi'r cyfan. Byddai yn fy anfon yn ami gyda'i gyfan/sodd- I tY iadau at y Parch Joseph Jones (Ca-radogl, yr ofTeiriad Pabyddol oedd newydd ddyfod i'r dref, ac yn trigiannu yn y t.y sydd ynglyn a Chapel y Saiitc-s Fair. Bu Father Jones, fel y'i gklwid, yn bregethwr cymeradwy gyda'r Wesleyaid, cyn ymuno a'r Pabyddion. Yr oedd yn fardd gwych, yn wladgarwr twymn- galon, ac yn ddyn caredig, cymdeithasol, a hynaws. Byddai ym mhob Eisteddfod, ac yn yr Orscdd yn rhoddi aiierchiadau barddonol, a ehlvwsom ganddo anerehiad paratoxlig i'w cdjodd yr ii-I ddydd o'r Eisteddfod hon. Bu yn ail ar destyn y gadair yn un o'r Eist-edd- fodau Oenedlaethol ar ol hyn, ac hefyd yn Eisteddfod Rhyl, 1863, ar "Y Diluw," pan gadeiriwyd y Parch R. Thomas (Ap FycKan), Bangor. Ofnai fy meistr yn fawr i neb ei weled ef, na minnan, yn mynoed i dy y Tad Jones. canj-s yr osdd a'i fryd ar f n,-d i breg- y o oethu. Thag- i ragfarn fynod yn ei erbyn, gan fod diegyblaetli yn uchel ei phen y pryd hwnnw. Y modd y byddai yn gwneud oedd fy anfon gvfansoddiadau i dy y Tad .Tones, gan roddi parse! o dan fy nghesail, tan yr esgus o dclanfo-n dilkid i'r bardd parch- eclig: yna -cawswii gydag ef yno ar ol tywyllu i glywed y dyfarniad. Y caulyniad oed-di fy meistr roddi heibio gystadlu ar ddim ond yr 'englyn, a rhocs yr hen fardd hybaroh ei fara yn ar hwnnw. Ond ei anfon fy-n-nai fy -yr..fi,-tr iw wneud yn ddryllklu, yn gyntaf prttl yn yr Eistedd- fod. Yr oeddwn i noN.1 gydng ef i Oaernarfon, a mawr oedd fy awydd am -vroled y 26ain o Awst: ac O! ni allr-sid byth ddvmimo di- wmod mwy liyfryd. a'r tri dydd dilynol. Wedi oyrraedd y dref. aotliom ar t'in hunion at Nen add v Dref, lie yr oedd yr orymdaith o'r hcirdd, Ilenorion, a cherddorion. yn c.:1d ci ffurfio. gyd.a Peindorf y MHieia yn blaen- ori. ae ymnnasom yn yr oryrod-aitJi i betrval y CaKtell. neu y Maes, fd y'i e- wir, I-le yr oedd yr Orscdd. A.gorwyd yr Orscdd am ddeg o'r g;.och gyda cliyiioeddiad yn Gvmraeg. gan Gwalchmai, ac yn Saesneg gan y Parch J. C. Vincent, fioer Oaemarfon, ac offrvmwyd y weddi gan y Parch J. Griffith. Castelhiedd. Ax ol gor- ffen y gweithredi^dau. ail-ymffurfiwyd yn or- ymdaitn i fvned i'r Cast-eU, lie yr oedd pabell enfawr wedi ei chodi i gyring.! 'ThaJ cannocdd o tool. Y llywydd am v dydd oedd Mr W. B. Hughes, Plas Cocli. a'r arweinydd ydo-sdd GwaVhmai, a.m wddf yr hwn yr IOoedd. corn gwlad cabokdig yn hongian, gyda.:i ymvl wedi ei addumo ag ati-an. AT ol 1 --un o'r c'.wbrion garni Can yr Eisteddfcsl, galwodd Gwalchmai a.r v beirdd ymlaen i annerch. a gwelwn hen wr bychan. si one. ond yn gryn- edig (nid ,gan ofn) yn dyfod i ffrvnt y llwy- fan, ac yn adrodd rhes o englynion. IIys- bvsodd yr Arweinydd mai efe oedd Owen Williams, o'r Waenfawr. neu Owain Gwyy- fai. a chafodd srymeradwyaeth. Garmonydd, Bethesda. a ddilvnodd, a. daeth Perexin, sef y Parch II. Harris Davies, curad Beauma^s, neu Dr. Davies, Llangoed, ar ol hynny. Niter o ben ill ion odd ganddo d. ac nid oedd i'r Arweinydd Iiysbvsn pwy ydcedd, oh1-gid ewnaeth hvnny ei hii-na-n yn y.,ddN,-y linell olaf o'i benillion, fel hyn — "Hawddamor, hawddciiuor, hawddaroor i f Hawddamor, Pererin, Beaumaris, wyf fl." Yr <o?dd ef wedi bod yn yegrifenmi cryn lawer i'r Wasg ychydig fi&oedd cyn yr Eis- teddfod ar achos posnus iawn yni Mon, ac yr oedd llawer heblaw fy liunan eisien ei adna- bod. Daeth Tolhaiarn i'T llwvfan, a dis- gwylid anerehiad barddonol ganddo vntau, ond araith danllyd a gaed. Byddai Talhaiarn bob amser yn berwi gan frwdfrydedd gwlad- garol; dvna fel y clywais ef rai troion ar ol hyn. •Wedi cael cainc ar y d-elyn gan Mr Ellis Roberts (IHynor M«irion>, v testvn cyntaf y cafwyd beirniadaeth arno ydoedd englyn i'r "Deigryn." Yr oedd fy meistr a minnau yn glustiau i gyd. yn awr. ac megis yn dal ein hanadl. Yr otdd ganddo g-ryn feddwl o'i englyn, pa fodd yr yirtdarawai; ond oeh! nid oedd Caledfryn, y beirniad, o'r un feddwl, a buan y dadgymalodd ef yn y pentwr o 43ain. Nid oedd vr un ohonynt w.rth fodd y beimi-ad, .ac yr oedd 1 linell olaf yr nn farnai yn oreu yn ei anfoddhau i xaddau: — "Arwydd o hwyl neu bryddliad." Pan alwyd y buddugol i ddyfod ymlacri, cod- odd dyn oedd yn eistedd yn lied pgos i ni, o edryeiiiad a diwyg amaethyddol. Pan aeth i'r i'lwyfan, hysby&odd GwaJchmai mai ei enw oedd Mr Edward Davies (Iolo Trefa-ldwvn). Yn dilyn, cstfwyd araith benigamp .gan Caled- fryn, ac ir,or ddyddorol ydoedd n>cs y gallesid cly wed nodwydd }*n syrthio, gan mor ddistaw ac ast iid y gwrandawai y dorf fawr. Ar- weiniodd hwy o'r fan yr ocdd yn sefyll at bob ty distadl, pob amaethdy, bwthyn, a phalas, lie yr ocdd enwogion (lyin ni, yn feirdd, Ilenorion, a dysgedigion, rhyielwyr a rnorwyr, wedi c-u geni—a hynny ar iin?ll drefnus n«s myn'd trwy chwe' sir Gogl-sdd Cymru, gan adrodd rhai darnau barddonol o'i wrth fyn'd ymlaen. Dyma yn unig wyf yn ei gofio ohonynt: — "Gwyro mae fy moel gor\Ti, I lawr yr allt dan y gwalit gwyn." "Y farf yn gwynnu ar yr en, Dvna arwydd myn'd yn hen." Ar y traethawd cyfyngedig i ferchcd, Mrs Richards, Bangor, oedd yr oreu, priod Mor- grugyn Maeliro. Y Parch O. Wynne Jones g 7 (Glasynys), curad Llanfaethhi a Llanfwrog, oedd y gorou ar y "Fugeilgerdd." Daeth Gwalchmai ymlaen i adrodd "Twr Babel" am y tro cyntaf, a thynnodd y He i frwdfrydedd mawr. Daeth pedwar o ddatganwyr enwog gvda'r delvn i'r llwyf-an, set Meistri John Williams (EÖ Mon), enillydd y bathodyn arian yn Eisteddfod Freixhinol yr Aberffraw; Thomas Edwards, Corwen; Idris Fychau, Manceinion; a. ThaHiaiarn, ac yr oedd yn dret gwirion- .eddol eu cly wed. I Fel yr Jiysbyswyd m-ewn ysgrif flaenorol, loan Maethlu enillodd em ygan i'r "Oh wedi- eudy." Cafwyd beirniadaeth ar yr banner cant 10 benhillion i'w canu gyda'r dolyn,— Ceiriog yn oreu, a loan Arfon yn iil. Yr oedd disgwyliad mawr yn y cyfarfod hwn am gy-stadleibm-th y seindyrf, a chael clywed Seindorf enwog Caorgybi, sef nn y Breakwater, neu Seindorf Rigby, fel y'i gel- wid. Yr oedd clod y seindorf hon wedi ym- lodu, nid. yn unig yng Nghymru ond hefyd trwy- Loegr. Yr oedd yn cael ei ffurfio o'r offerynwyr medrusaf y gallai Mr Rigby (bon- eddwr oedd yn gwneud y porthladd), g-ael gafael larnynt, a phrynodd ryddhad amryw o'r fyddin j'w ffurfio, gyda'r Proffeswr Millar, un o'r dysgawdwyr goreu, yn arweinydd arnyut. Efe oedd tad y Lieutenant Millar oedd yn feiroiad y seindyrf eleni, yng Nghol- wyn Bay, yr hwn oedd yn fachgen bychan yn y eedndorf yng Ngha<ernarfon, yn y cyfarfod Itwn. Ni thxodd yr un o'r seindyrf a anfon- aaant JeU henwau i law i gystadlu, -felly caf- odd Caerg-ybi y niaes iddynt eu hunain. Enwodd Llew Llwyfo y darn cyntaf oeddynt i chwareu, yr hyn a. wnoethant yn odidog, nes gwoefreiddio y dorf; a hysbysodd y Llew fod y beirniaid wedi eu llwyr foddiorfi, a'u bod yn deilwng o'r lOp oedd yn wobr, hoeb chwareu-ad o'r ail ddarn. Yr oedd peth araJl rhyfeddol, ac o gry ddyddordeb yn cael ei hysbysu yn y cyfar- fod, aef, y byddai bachgen bychan saitli ocd, o Aberystwyth, yn rhoddi detholiad ar y ber- donego yn ystod eyfarfodydd yr Eisteddfod dyddiau Mcrcher ac lau; ac fe-lly y bu. Pe buasai yr Eisteddfod wedi bod yn llwyddiant mewn dim arall ond dwyn y bacligen hwn å. sylw o fla-en y cyhoedd, buasai wedi gwneud ei rlian yn dda, a chaklw ei haraca-n gogon- eddus. Ni lallai Cymru wneud heb y bacli- g-en hwn, a drodd allan yn un o gyfansoddwyr oaneuon mwyaf swynol a melodaidd ei wlad. Hwn oedd R. S. Hughes, awdwr "Y Golomen Wen," a chaneuon poblogaidd eraill. Tor- Twyd ef i lawr yn lanterth ei nerth, ac mae Cymru yn parhau i hiraethu ar ei ol, ond y mae yn dal yn fyw yn ei ganeuon swynol er wedi maTw. Cantawd "Tywysog Cymru" y gwobrwywyd Owain Alaw em dani yn y cyfarfod hwn, oedd waith gorohestol, a genir hyd lieddyw, oedd gynnyrch .arall yr Eisteddfod hon, g-yda "libz-etto" oretu yn Gymraeg, o waith Ceir- iog'. Wedi canrt yr Anthem Genedlaethol, daeth y cyfarfod cyntaf i derfymad am dri o'r gloch, a cbaed cyngerdd mawreddog yn yr hwyr. v (I'w ba-rliau).

Bwrdd Pysgodfeydd Mawddach, Dyti, Glaslyn a Dyssynni. EHWYDO YNG NGENAU'R AFONYDD. Dydd lau, yn yr Abermiaw, cynhaliwyd cyfarfod chwarterol y Bwrdd hwn, Capten Norton yn y gadair. PYSGOTA YN Y DYFI. Yn yr liaf cvnliaiiwyd yinchwiiiad ym MachynHeth ynglyn a'r priodold'ab .1 fab- wysiadu rheol i atal rhwydo gleisiaid yrtg ngenau'r afon Dyfi. Gwnaeth Mr Fryer adroddiad ar y mater, ac yn awr gofynid am fam y Bwrdd ar yr adroddiad. Dywedodd Mr Harry Lewis, Machynlleth fod yn bwysig iawn amddiffyn y pysged yn yr afon. G wnad llawer o bobl li-cblaw" y rhwydwyr eu bywoliaetli trwyddi. Qr, vh chyfyngid y rhwydo, maes o law, ni i'yddai yn y.r afon bysgod o gwbl. Rhoddodd ffieith- iau a. ffigyrau i ddangos fod rhv/ydo afon yn ddinystriol i bysgod yr afon. Siar.ad.MM Mr Vaughan Thomas. Aberdvfi, o du rhwydwyr y lie hwnnw, a, dvwededd y drvgid eu gAlw.edigact;h as y cyfyngid ar y rhwydo. Arglwydd II. Vane Tempest a ddyyr.cd.ai fod yn rhaid atal y dull preseii no] o rwydo yn yr afon. Os na wneid byddai yn sicr o arwain i gais g.el ei wneud i rannu'r dos- barth. Mr D. Jones, Porthmadog, a. awgrymedd fod i'r tir-bcrchenogion ymatal rhag yjnyryd a'r pysgod yn yr afonydd a ivdai drwy eu tir oedd liwynt Πcytunai'r pysgQtwyr hwythau baidio rhwydo yng ngena-u'r afon. Cynygiodd Mr H. Bonra-11. Aberystwyth, gynnal cynhadledd o gynrychiolwyr pysgot- wyr Aberdyfi ac o'r Bwrdd. Cefnogodd Mr Martin Williams hymlY, ac ar ol cryn ddadleu p^IJach pasiwyd y "pen- derfyTnad. ac aw-grymodd y Cadeirydd gynn. y gyihliadledd vn ddiymdroi. FFIiYDIAU"UCHAP AFON GLASLYN. Gofyrw-ckl Mr D. Jones a. gai Pwyllgor Pys- godfeydd Afon Glaslyn ganiatad i godi arCan yn y banc i dal4p y s'warcJMd'.vyr? Atebwyd asr un waith na roddad y caniatad. Mr D. Jones: Sut, ynte, y caniatawyd i Fachynlleth godi arian P Ni cliafwyd abeb. Darllenwyd llythyr o Feddg?lert yn gofyn am ganiatad i ffurfio dosharth ffrydi.au uchaf yr Afon Glaslyn yn ddosbarth ar waJian i'r Bwrdd. Go-,odwvd y llythyr ar y bwrdd. MEITHRIN COCOS A CHREGIN GLEISION. Cynhygiodd Mr Yaughan Thomas fod cais yn cael ei WTjeud at Bwyllgor Pysgcdfeydd yr Arfordir Goojleddol, gan eu b-od hwy wedi cvmeryd drosodd ofel y mytiedfeydd i'r afon- ydd, yn gofyn iddynt feithrin cocos a chregin gleision yng1 ngenau Afon Dyfi. Gel lid gwneud masnaeh helaeth yn y oregin bysgod llyn a rhoddid gwaith i lawer o bobl. Pas-iwyd y cynhygaad.

Cadw Hynafiaethau. APEL SYR VINCENT EVANS. Nos Waner, bu Syr Vincent Evans yn an- nerch Undeb y Brythoniaid, yn Birmingham, lw a gwnaeth apel gref ar i ragor o sylw a gofal gae-1 eu rhoddi i hen olion a ihynaf- iaeth.au yng Nghymru. Gwelodd hen gylch derwyddol yn cael oi chwalu er mwyn ga,1lu- Ogl'T ffermwr troi ei arrdr yu Iiwylus- ach; a defnyddid meini ac ogam axnyiit yn byst Ilidialrdau. Yr oodd yr amddiffynfa fawr henafol ar y Penmaen Mawr yn cael ei dryllio ddydd ar ol dydd. Yr yn dda gandd-o ddweyd fed. amryw dirfeddianwyr yri sir Fon wedi "ronno a'n gilydd i ofalu am bethau fel hyn.-Apdiai Syr Vincent am help y wlad i gadw'r lien iKlhau l'hag myned ar ddifancoll.

Wedi Ei Orweithio Mewn Gwendid Yn Dioddef Gwall-Dreuliad Cyflwr Cyffredm Dynion Wedi Ei Welia gan Dr. Williams' Pink Pills. "Wedi d io ddsf pocnau liym am yn agns i ddeng miynedd gallwch ddychinvgu g'ym:1int y rhyddhad deinilaf wrth fod yn abl i fyned ynghylcli f.y muines gan fwynhau iecbyd perffaitli, heb na g-ofid na phoen i'm traiferthu. Gwnaed y sylw J, wn yn ddrweddaj- wrth ohebydd gall Mr Gerald Pearl- berg, masnaehwr llwyddiannus, a. ohyfoiriad ci fusnea yn 60, Bedford- screed, Commercial- road, London, E. "DrylEwyd fy" ieehyd, elai ymlaen, "tua deng mlyn- Mr. G. Pearlbero. I edd yn ol. Cefais g-yfnod hir o orwaitb, a rhoddodd fy nerfau ffordd. Yn ddiweddaraoh bu raid i mi fyned dan lawfeddygaeih at Haemorrhoids a'm gadawodd mewn gwend;d mawr. Yn wir, cyr- haeddodd fy Ngwendid bwynt. belled, fel y bu raid i mi adael fy mnsnes. Yr oedd fv nerfau yn hynod wan, ac yr oeddwn bob ameer yn moddu teinilad blinedis drovof. "Cymerais amryw 'donics at y nerfau' fel y'i gelwid, ond eoi'iais nerth yn ddychrynllyd. L'.awer gwaith y cwympius gan wendid a phocn. O'r diwc<id cydlodd Gwaij.dreuliad Gieuol vnnof ac yr oedd a ddioddefwn yn greulon. Nis -all- wn fwyta bwyd sylweddol, ae Iii-d yn oed ar ol pryd ysgafn—amlaf yn wlybyron—iledaeiiai fy nghylla gan wyntogrwydd. Collais bwysau yn gytlym, a phoeird fi yn fy nfrhwsg. Prin yr ooddwn yn rhydd oddiwrth guriad y galon a chur pen. "Uii diwrnod digwvddais ddarllen mewn new- yddiadur am wellhad o DdifTya: Treuliad gan Dr. Williams' Pink Pills. Anfonais am gy3enwad o'r Peleni, ac wedi t-riniaeth byrr ymddangosai fel po'r teimlad o ddigalondid wedi ei godi oddi- ariiaf. Fel y parheais i gymeryd y Pejeni l'lon- yddc/dd fy nerfau a lleihaodd llymder y poenau yn fy mihen a'm mynwes. "Yn raddol dychwelodd fy archwaeth, a gall- ais fwvta'n rhagorol. Yn araf coilais bob arw- ydd o Wyntogrwydd, Gwendid a Diffyg Tremliad, a diolch Yn unig i Dr. WilJi.ims' Pink Pills teim- lai yn awr yn hollol fel dyn newydd." Ysgrifennweh am lyfryn "Beth I'w Fwyta," anfonir yn rhad drwy'r post ar gais i'r cyfciriad isod. I ddyoion gweiniaid a mcrchod yn dioddef mae Dr. Williams' Pink Pills yn amkrisiadwy; creani Waed Newydd Iechyd, ac felly y maent wedi gwella llawer achos o Ddiffyg Treuliad, Dift'vg Gwaed, Crydcymalau, Eczema, Dawns St. Vitus, ac Anhwylderau Gioucl; hefyd yr an- hwyklerau boenant ferched yn uni. Gan bob deliwr. neu yn uniongyrdhol, pris 2s 9c un blwch. neu 13; So am chwoch, yn rhad d.rwy'r pOst, oddiwrth Dr. Williams' Medicine Co. 46, Hol- born Viaduct. London. Grocheler efelychiadau a'r masnachwyr a'u eyre gianttfofynnwch yn cglur am Dr. Williams' Pink Pills.

Ddydd Mawrth, mown arwerthiant yn Devon- port, gwerthwyd yr hen long ryfel "Howe" am 25,100p, y Hong.. ryAW "Edinburgh" am 19,300p, a gweddillion y ilong 'Tenedos" am 7,525p. Tra'r oodd gweithwyr yn adgywcirio Eglwys Gadeiriol ^i.ix-la-Chapclie, darganfuasant arch yn cynnwys gweddiiion yr Yinherawdwr Otto III. Y mae tua thri ncu bedwar ar ddeg o ymgeis- wyr am chwcch scdd yn etholiad Cyngor Tref Caernarfon.