Gwalia

Messrs Wm. Dew & Son. PILLI, "NFINARY NOTICE. IN AND NEAR THE CITY OF BANGOR. IMPORTANT SALE of Valuable FREE- HOLD PROPERTIES, comprising Build- ing Sites, having frontages to Siliwen-road, College-road, Upper Garth-road, and Bryn- meirion-road, including the Brynmeirion Woods and Camp Field. FREEHOLD BUILDING SITES with frontages to Holyhead-road, Sackville-road, and Deiniol-road. A Valuable FREEHOLD PLOT OF LAND with frontages to Garth-road and Love- lane, opposite St. Mary's Chureh. Capital FREEHOLD FIELD or BUILD- ING SITE, with long frontage to Upper Garth-road and Love-lane. FREEHOLD YARD, WORKSHOPS in Drum-street and Chapel-street. Two FREEHOLD COTTAGES and GAR- DENS in Well-street. A FREEHOLD Well Walled-in GARDEN and good STABLES off Mount-street. The FREEHOLD Commodious BUILD- ING, lately used as the GENERAL POST OFFICE, High-street. Three LEASEHOLD DWELLING- HOUSES, being Nos. 1, 3, and 4, SACK- YILLE-TERRACE, Garth-road. A Choice FREEHOLD Corner BUILDING 5ITE, with frontages to Victoria Drive and Menai Avenue, Upper Bangor. Valuable FREEHOLD ACCOMMODA- TION LAND or BUILDING LAND in West End, and adjoining the Railway. FREEHOLD BUILDING LAND with frontages to Carnarvon-road, Penchwintan- road, and Ainon-road. FREEHOLD ACCOMMODATION FIELDS or BUILDING SITES with front- ages to Belmont-road and Penrhosgarnedd- Toad, and Gardens adjoining Penchwintan- terraoe and in Ainon-road-road. The FREEHOLD FARM of PENt- FFRIDI, Accommodation Land, and the Freehold Ground Rent secured upon a Gardener's Cottage thereon. The FREEHOLD FULLY LICENSED PREMISES the ANTELOPE INN fnear the Menai Suspension Bridge), together with choice Building Sites and the two Cottages and Gardens known as Tycrwn or Lime Kiln Cottage and Menai Cottage. MESSRS WM. DEW and SON will OFFER ITJL FOR SALE BY PUBLIC AUCTION, at an early date, the above most Valuable FREEHOLD PROPERTIES. Particulars, Plans, and Conditions of Sale may be obtained of Messrs Carter, Vincent and Co., Solicitors, Bangor and Carnarvon; at "the Auctioneers' Institute, 34, Russell- square, London, or of the Auctioneers, at their Offices, at Bangor and Llandudno. To BE LET. mo BE LET, CARREG-ALLTWEN, LLAN- GRISTIOLOiS; commodious new House and Out-buildings, with 10 Jfcres of rich Land. Possession 13th November.—Apply, J. Jones, as above. TITO LET, LOCK-UP SHOP, No. 5, Mona- street, Amlweh, central position; im- mediate possession.—Apply, Hughes and Jones, Auctioneers, Amlwch. FIX) BE LET, the extensive Premises known TO as the "Amrwch Smelting Works," now in the occupation of Messrs. H. Hills and Son, Artificial Manure Manufacturers. Vacant possession can be had on the 13th November next.—For further particulars ap- ixly to Messrs J. Rice Roberts and Laurie, I Solicitors, Llangefni. APARTMENTS WANTED. GENTLEMAN wants Sitting-room and Bed- G room; state terms with or without board.-Apply, Box 7408, "Chronicle" Office, Bangor. c PAYING GUEST would like to hear of a comfortable home, within easy distance of Bangor Railway Station. State terms.-r'T Box 7442, "Chronicle" Office, Bangor. LICENSED PREMISES TO LET. ""DUTCHER'S ARMS," LLANFAIR P.G. —To be Let, with early possession. In-going by Valuation. Apply, Lichfield Brewery Co., Ltd., Lichfield. 7151 FARMS TO LET. GLANRAFON, LLANFAIR P.G. This G Farm, consisting of 140 acres of Land, in excellent order, with qdequate Buildings and compact Residence, to be Let; immediate possession.—Apply, R. Bowen Roberts, Glan- rafon, Llanfair P.G. 7400c WANTS (Miscellaneous). OLESKINS.-Any quantity bought for immediate cash during coming winter. State price at once.—W. J. isew, 110, Winter- bourae-road, Thornton Heath, Surrey. 7439 FOR SALE-VAPTIOUIL GREY HAIR permanently and speedily re- stored to its original colour by using HARRISON'S HAIR COLOUR RESTORER. It is not a dye, but a natural means acts as a restorative. Contains nothing injurious, and is beneficial to the growth and beauty of the Hair. In bottles, price Is 6d (postage 3d extra). Manufacturer: G. W. Harrison, Hair Specialist, Reading. Sold by Chemists. Agent tor Bangor: J. Bowen, Chemist; Castle Hall. Agent lor Llangefni: S. Prytherch, Chemist, ivlona Drug Hall. AUPS.-Weish Triple Harps; Celtic In Harps, .£3; Pedal Harps; all kinds of Harps; 7 Oct. Baby Grand Pianos, from .210.Nlorley, 6, Sussex-place, South Ken- sington, London. 7168 MPORTANT toMOTHERS .-Every Mother who values the Health and Cleanliness of her child should use HARRISON'S RELI- ABLE NURSERY POMADE. One applica- tion kills all Nits and Vermin, beautifies and strengthens the Hair. In Tins, 4id and 9d. Postage Id.—Geo. W. Harrison, Chemist, Reading. Sold by Chemists. Agent for Ban- gor: J. Bowen, Chemist. Carnarvon: R. Roberts, Chemist, Bangor-street. Aberys- twyth: W. 1\1;. Jones, Chemist. Llandudno: J. Winter, Chemist. Holyhead: J. Hughes, Chemist. Llangefni: S. Prytherch, Chem- ist. c RHUBARB ROOTS, best variety, for Sale. —Apply, Gardener, Vron, Bangor. 7411 TO BE SOLD, Cinematograph and Magic Lantern, combined; Lenses, Guyer Set, Ether Pendant Saturator, three Spools, 1000ft. Films, ten different subjects, Sheet and Frame 12 x 12, all complete, in good order and ready for use; cost £ 60, will accept X15.-kpply, Rev. Roberts, Tregele, Cemaes Bay, Anglesey. 7533d WALLPAPEILS, from 1- per roll. Any quantiy, large or small, at Wholesale Prices. Stock exceeds 250,000 rolls. Write for Patterns, stating class required.—Barnett Wallpaper Co., Ltd. (Dept. 280), Campfield- av:-i:ue, Manchester. a MISCELLANEOUS FREE TRIAL.—One week's Telegrams of our system of Turf Speculations offered to anyone sending address to F. R. Roberts, 23, Bedfordbury, Strand, W.C. 7406c ENERAL ACCOUNTANCY, Rent and G Debt Collection, House Agent. Holder of a Certificate under the Law of Distress Amendment Act.—Llew. D. Jones, Account- ant, Bangor. LADIES.—My Improved Remedies act in a few hours, when all else fails. Send stamped envelope for FREE SAMPLE.-Ad- dress, Nurse Hammond, 25, Ingledene, Bos- combe-road, Southend, Essex. 3163c YPEWRITING.-Duplicating Legal copy- ing, Letters, Circulars and Specifica- tions, etc., at moderate charges.—C. Moses, Oaklands, Garth, Bangor. 7280c -PAGE BOOK ABOUT HERBS AND HOW TO USE THEM. Free. Send for one.—Trimnell, The Herbalist, 144, Rich- mond-road, Cardiff. Established 1879. Mr. John Pritchard. MENAI BRIDGE SMITHFIELD. MR JOHN PRITCHARD'S NEXT SALE will be held on NOVEMBER 7th, and NOT on October 31st. Entries close Friday, November 4th (first post). Bodhyfryd, Bangor. FARM YARD LLANGEFNI. "I1TR JOHN PRITCHARD is instructed by Mfr Thomas Jones to SELL BY PUBLIC AUCTION, on TUESDAY, NOVEM- BER 81th, 1909, at Eleven a.m., the LIVE and DEAD FARMING STOCK, six MILCH COWS, eleven YEARLINGS, eight CALVES, BAY MARE, HORSE, 50 MOUNTAIN and CROSS-BRED EWES, AGRICULTURAL IM- PLEMENTS, and a Portion of the HOUSE- HOLD FURNITURE. Terms: Cash. Bodhyfryd, Bangor. MENAI BRIDGE SMITHFIELD. MR JOHN PRITCHARD'S GREAT AN- NUAL CHRISTMAS PRIZE SHOW and SALE will be held DECEMBER 12th. Early Entries should be made. Only Stock entered in the Catalogue will be offered for Sale. Bodhyfryd, Bangor. 7404o ARIANOL. DIM TALIADAU YN MLAEN LLAW. Benthyg Arianyn Gyfrinachol YN SYMIAU MAWRION NEU FYCHAIN (heb fod dan £ 10), AR PROMISSORY NOTE Y BENTHYCIWR YN UNIG. SEFYDLWYD DDEUGAIN MLYNEDD, AC YR YDYS YN AWR YN BENTHYCA UWCHLAW £ 1,250,000. APELIER am Prospectus a Thelerau am Fenthycion, neu unrhyw wybodaefch, a cheir yn rhad, un ad yn bersonoi ynte trwy lythyr at George Payne a'i Feibion 3 Crescent ftaad, Ruvl. BYDDIS YN BRESENOL BOB PRYDNAWN IAU, YN 5, KING'S-STREET, CHESTER. jE20 I £ 5000. ANFONIR gan FENTHYCIWR PREIFAT ar dderbymad Nodau Addawol. Ni cirymerir Biliau Arwerthiant, a gwarentir anghyhoedchisrwydd. Caiff y llythyr cyntaf yn gofyn cynorthwy y sylw boena-f, a g-elwir gyda Benthycwyr Ran Gynryehiolyckl sydd yn aJluog i g-yflawni troegi w yddiad A mods, u a gyd-drefnir. Ni ofyni/r TAL os na wneir Busneg Llawn. Amodau arbenig am Fenthycion bychain. Ys- grifecer yn gyfiinachol. C. W E L L S CORRIDOR CHAMBERS, LEICESTER. ANFONIR NODAU ARIANDY LLOEGR (gyda'r Llythyrdy) am £ 10 i £ 1000 ar eich Llaw-nodiad eich hun am yr ad-daliadau eemwyth a gunlyn:- £10 yn klexitLiyZ Ad-daiia4 12a ya Fisol £20.. „ 20a mo II M.nMM i, 50s eioo -—— ,,8011 „ Nid yw pelkler yr un rhwystr i fenthyea. Gwarentir y oedwir y gyfrinach. Many lion yn rhad.—II. KAY a'i GVVMJNI, 92, Market-street, Manchester. CASH ADVA^ES.filO to £ 1000. AU Respectable Persons who are short of Money are invited to apply to a Private Gentle- man, who will treat your application in the Strictest Privacy. The cash can be advanced at your own house if desired, or the business tran- sacted by poet. Loans completed promptly with- out Fees, Fuss, or Loan Office formalities. Un- failing courtesy and reasonable charges may be relied upon. Re-payments arranged to suit your convenience.—Write for terms, in confidence, to D. KERMAN, 29, CORPORATION-STREET, MANCHESTER. fi,WNEY LENT Privately-EIO to f5.000. Short Date Loans. I Special Terms. £ io repay £ n 5s. od. £ 30 repay £ 33 15s. od. /20 „ £ 22 ios. od, [ £ 50 >. £ S6 5s- od- Call or write to the well-known Financier- W. Jackson, Regent House, Mestyn St., Liandudno. PERSONS WANTED. AUSTRALIA. — Wanted Farmers, Farm Labourers, Market Gandeiiers. Fare from £ 2. Female Domestics Free. Others must pay full fare; big demand for willing workers. Write to Australian Agency, 9, London-street, London, E.C. 7338c REPRESENTATIVE is Wanted by an important Company. To a suitable person, the remuneration will be inost liberal. —Address, Box 73G8, "Chronicle" Office, Bangor. AGENTS Wanted to sell well-known Feed- ing Cakes, Meals, and Manures in Dis- tricts not already represented in Anglesey. —Apply, "C and M. "Clorianydd" Offioe, Lla.ngefni. cl BANGOR.—Mrs Williams, Registry Office for Servants, 216, High-street. (Stamp for reply.) COOK or COOK-GENERAL Wanted; good plain cooking; £ 18— £ 22.—12, Hoscota Park, West Kirby, Cheshire. 7433 DENrtSTRYMT H. Gwiaym Owen, L.D.S., R.C.S., London, has a Vacancy for a Pupil. Pr.emium.-Addre:ss, 337, High- street, Bangor. XPERIENCED GENERAL, middle of November, over 20, wash and iron; small family; good wages.—58, College-road, Bangor. 7364 GROCERY and PROVTSIONTI-Wajited, an lkx Apprentioo.-R. Herbert and Co., Rail- way Supply Stores, Menai Bridge. 7438 REGISTRY OFFICE, 120, HIGH-STREET, PORTMADOC.-Mrs Humphreys has excellent Situations for responsible Women as Generals, Cooks, Housemaids, etc., for next Term (Pentymhor). o WANTED, in November, strong Gemeral; good washer and baker; small family; Church Girl.—Apply, Mrs E. P. Howell, Pen- traeth Rectory, Anglesey. 7350c W ANTED, in Country House, in Angle- sey, experienced Housemaid-Waitress and Between-maid. Apply, Box 7382, "Chronicle" Office, Bangor. WANTED, at once, good General.—Apply, Ship Launch, Garth, Bangor. 7428 WANTED a thoroughly respectable Girl as General; two in family; comfort- able home. Apply, Jones, Oakley Cottage, 2, Oakfield, Liverpool. 7422c WANTED, Married Man, to go with Milk Cart.—For particulars, apply to Mr Coward, Madryn Farm, Aber, near Ban- gtor. 7431 MOTOR CARS, CYCLES, Ac., FOR SALE. FOR SALE, a 30-h.p. Bel&ize Motor Landau- lette, in excellent condition, and at ex- oeptionaJy low price. Also splendid light square Landau, at Messrs Jones Bros., Coach- builders' Garage, Bangor. c HORSES, CARRIAGES, &c. UNERAI,S.-All Undertakers should send name and address to John M arston's Carriage Works, Ltd., 24, Bradford-street, Birmingham, for latest list free of charge. 7518cl R SALE, CART, FRAME, and CAR'R V HARNESS; good condition; cheap; open for inspection.—William Short, Church- street, Beaumaris. 7429 MAGNIFICENT GLASS HEARSE for Sale, cheap; or would exchange for Landau. -Apply, Mrs McMichan, Llanfairfechan. 7366 ON SALE, GIG, suit 15 hands; equal -o new. Also, Brown Brass-mounted Har- ness.—Apply, Box 7430, "Chronicle" Office, Ba.ngor. ON SALE, DOG CART, suit 15 hands, equal to new, Rubber Mats, Lamp, complete. —Apply, Jojin Pugh, Saddler, Bangor. 7295c EDUCATIONAL. BANGOR UNIVERSITY MATRICULATION. XJAMPETER and other EXAMINATIONS. MR W. BEZANT LOWE, M.A., has Classes in Bangor for above Examination. Also, Private Tuition in daseics, Mathe- matics, Modern Languages, Natural Scienoe, in Bangor, Llandudno, Conway, or elsewhere. Apply, CAE CARW, LLANFAIR- FECHAN. Special arrangements for Matriculation, deferroo subjects. HOUSES TO LET. IENÅI BRIDGE.-To Let, with immediate possession, a charmingly situated House called "Nant Cottage" on the Beau- maans-road, containing two Reception-rooms, four Bedrooms, Bathroom, and W.C., Kitchen and Offices; Garden with Paddock adjoining; rent, X22 per annum.—Apply to Mr T. O. Roberts, Roller Mill, Menai Bridge, or to Messrs James, James and Hatch, Solicitors, Wrexham. 7407c T|TO Let, Freehold House and Shop; good corner in main street; suitable for any business; immediate po&geislon.-Apply to 101, High-street, Portmadoc. 7309c

YMERHODRAETH.1 RHYDDID Hir a lu'r wlad yn disgwyi cofiant Arglwydd Beaconsfield, ac 'rodi'r hir oedi oynnes oedd croaso'r genedl i'r gyfrol gylaaf a gyhcedid wyd yr wyfcknce ddiwoddaf. Po ehangai dyfrnaf oynieriad, mwy'r anhawster ei ddeail a' I esbonio, a dengys oyfrol Mr Monypenrry gym- lyoed oedd cyinierisd ma'wr Disraeli ac aimJed y caanesboniwyd ed ddeilfrydau gan flaenion athryl- ith ei oce. Heb yr un dyLanwad o'i ol, cododd DJsraeM ei hun trwy nerth gallu a darfeiydd, yn arweinydd anhebgorol ei blaad. 0 ahiwilio hama holl genediioedd byd aniynych y deuir ar dt-aivre gyrfa ddisglearied a'r edddo ef, a' phrawf ei fyw- yd fod illwyibr llwyddiant, hyd yn oed. yn y bedwa.redd ganrif ar bymtbeg, yn llwybr red i ajthrylith gref, er gwaethaf pob liyfrethair. Nod^weofediid biytiyddoedd cyntaif Dkraeii yni y byd gwleidyddol gan ei wntihwynebtad diysgOig i abhrawiaeth canlyntwyr Cobden. Ni flinais ad- gofio'r bobl fod mawredd cenedl yn dibynnu ar ei ohynnydd nioesol rhaigor ei llwyddiant ma-,eA-,i; a phan oedd pleidwyr Masnach Rydd y ganrif o'r biaen yn ymgolli nserwn myjnjpwyori ygtgeifn, oeisiai Disraeli, roegB CaTlyle, ddiysgu i'r wiad cfrdyf-nacih gwirianeddau. Yr un-ig gynnydd, ebe of, sy'n deilwng o ddynoliaetii yw cynnydd mown rhinwedd, mown cyfiawnder, mawn uiiion- deb, imewn igwroldeb, ac mewn cariad gwladoi, ao er fod deng mlynxxkl ar hugain, -vve^thkm, wedi cilio gwedi ei farw, erys y deKrydau a "Yiv- iodd ei fywyd ef, a'r cymeiliadau a eetynodd i'w blaad o hyd i dywys ei ganiynwyr hyd y ffcrdd ddiogel. Ei arwyddair ef oedd "Ymel'hodraeLh a Rhyddid," a tbyna'r arwyddair sy eto'n enrryn ffydd -a hrwfrydedd yng ng.haionnau Cei<frivadwyr y g&n.rif brepcwiol ac yn datguddio tuediddadau niw-etdiol Rhydxxfrydaaeih yr ccs. Y r oedd gwlsidyddiaeth Disraeli yn ddagon clir ddeng mlynedd ar hugan yn ol i ganfod cyfeiriad gwleidyddiaeth Prydadn Fawr, a pharatod-l v ffordd i'r mudiad cryf a lywiwyd yn ddiweddar- wh gan. Joseph Chamberlain. Un o'i freu- ddwydion tecaf oedd i'n gwlad gael ei harwain gan arweinwyr o ddoethineib anhumanol a del- frydau uohel. 'Roedd ganddo ef ffydd gref yng ngwerin ei wlad, ac yr oedd yn ^mwybodol fod yn rihaid wrth undeb tuanewn em cyffiniau ein hunain i fod yn Uwyddiannus oddiailan. Teimlai cdidogrwydd tiaddodiadau ein coned!, ac o syl- weddoli mai dyledswydd Prydai-n oedd lkxlaeaiu ei dylanwad led-lad y byd, crefai ar i'w llyw- odTaathwyr buro a dyrchafu cynaeriad y bobl a'u hyfforddi mewn do&thineb. Fe erys hanei Dis- raeli fyt hyn loyw yng nghof-lyfrau ein gwLad, no yn yr hanee hwnnw y ca Undebwyr pob oes ysbrydoliaetili yn eu hymgais diflino i ddyrch- aJu'n gwlad a'i Hymerodraeth. DeLfrydau Dia- raeii yw Cyinihonnell eu gotleura, ao yn y llewyrch disglaer y diegwyliant sylweddoli eu gobaith.

CHWALITR LJjWCH. v DichGn nad oes yr unrhyw wiad wedi dioddcf oyiraaint ar law haneswyr a gwiad Glyn Dwr a Llewelyn. Gelynkm, yn bcnnaf, sy wedi ym- gymeryd achofnodi rhan Cymru yn banes y byd, ao o'r herwydd ni chawn ond dariun anghywir iawn, dariun sy'n ouddio rhagctraefcbau'r gened.1 ao yn gor-liwio'r ffaeloddau. Mae efrydaaeth hanes, serch hynny, wedi dod i uwoh sylw yn cin prif athrofeydd yn ystod y b'ynyddau diiweddaf, ac mae'r cam a wnaed, a Cliytmru yn dod yn fwy i'r goLwg. Hwyracfh mae un o gymwynaswyr goreu Cymru mown pertbynas i liarvesyddiaeth yw Mr W. Llewelyn William;, A.S., ao er yr adeg y'i dyrchafwyd yn ae-i-id Seneddol ma.e wedi dwyr. gerbron yr awdurdcdau y priodoldeb o wnoud ymohwiiiad o'r :Uu ilawysgrifau sy'n gorwedd tan y llwch yn y Svvyddfa Swyddogol yn Ltundain. O'r diwedd mae'r Prif Wornidog wedi eydilabod hynny, ac mae "Dirprwya-eth wedi ei dewis er ffurfio cynilun i godi'r -lenn. Yiniiiith y Dirprwywyr oeir Syr E. Vinoenrt Evans, Dr. Henry Owen a Mr Llewelyn Wil- liams, ac ni elidd wrth well ftri i cfalu- am haw!- iau Cymru. Ni a hyderwn weitrhian y de-uir i'r golwg a'r hen gofncdion cysylitiedg a Chymru nKI. yn unig er mwyn efrydwyr haneu y dyfodol, onod hefyd er mwyn di oa'r oam-argraffiadau sy wedi aros yn rhy hir i lychwino hanes em oenedl. » » ADDYSG YMARFEROL. Da yw sylwi fod mudiad ar droed ynglyn ag yggoiioo eMeainol ein g-wlad i dalu imwy o sylw i addysg ymarferol i'r merohed. Ddivvy pynood yn ol yr oedd yn agos i fit a banner o c'dos- barthaadau coginio yn Lioegr a Chymru, ac yn a,wr mw giennyt-q dros ddwy fil yn gystll ag amryw eraill mewn perthynaa a gwaith y oartref. Eithr er mor dda'r sefyllfa, mae eto le i wn rad y dosbarthiadau yma yn fwy cyffredinol. Mae Wedi bod erioed yn anodd1 i ibenderfynu pa tnor bell y dylid cyfrannu addysg o'r faith ar draul y cyhoedd. Dichon y dylasai'r fam ei hun ym- gymeryd a'r cyfrifoldeb yngiyn a'r gwaith, ond gan nad oes gennym ai-wydduon amlwg o ddy- laniwad yr aelwyd, mae'n angenrheidiol i'r aw- durdodau cyhoeddus wneud eu rhan, mewn rhoi hyfforddiant mor anhebgorol, a dyla^ai rhieni'r wlad yn ddieithriad roi pob cefnoctyd i ym- dreohion yr awdurdodau.

GWAMALRWYDD Y CLYCHAU, Os yw' r ciychau'n ehwaare'r Hen g-airolau gynt, Mwynach gan fy nghaion Y dyw cwyn y gwymt; DesfFry'r c'yohau creulon Atgcf gloewach nen, Cyn i'r eymyl duion Lanw uwoh fy mhen. Cofiaf orran'r gwynfyd, Oriau fiwybrau'r ddol, A phan "UM="r olycha/u Ha-wdd oedd can" Iu'n 01. Brudded oedd eu nodSuu Ddydd ei hangiadd hi, Ond nid oedd ei hiraeth Fel fy hiraeth i; Hcxo, uwch ei beddrod Modrant ganu'n lilon, Ta'r mae'r atgof chwervv'n Arms yn fy mron, Ac mewn dwya unigodd Wyiaf ddagradd lli, Cte anghofia'r clychau, Nid anghofiaf fi.

YR EGLWYS YNG NGHYMRU. ADRODDIAD Y DDIRPRWYAETH. GORMOD ADDOLDAL MANYLION DYDDOROL. Mae OOroddiad y Ddirprwyaeth Frenhinol yngiyn a'r Eglwys ao enwadau eraill yng Nghyanru weiijfaiaai wedi' ei g^blhau, a deailir y bydd i'r aekadaai aiodi eu henwau i'r adroddiad haddyw (ddydd LLum). Rhaid a. fu i'r Dirprwy- aet-li gerdded llwybr garw. Cyn pen. blwyddyn gwedi ei ffurfio, yrnddiswyddedd1 tri o'r aekid- au, serf oedd rheiny, Syr Samuei Evans, Dr. A. M. Fairbairn, a'r ProffeswT Henry Jones, o Glasgow. Ao ni bu'r ddir-prwyaoth yn eis- tedd yn hir cyn dechreu ymrafael rhwng yr ael- odau a rhai o'r tyscion Ymneiiltuol yngl'yn a natur y h. Hyd yn oed ar y diwedd ni chafwyd yr un cytundeb etrfysxol mewn perth- ynas a'r cwestiwn. Ni ohredir y bydd yr un adroddiad yr unrhyw gysyUtiad uniomgyrohol a mater Datgysylltiad a Dadwatidoliad1. Ar y pwmo pwysig hyn ni rydd yr aelodau ou barn rhagor na rhoi ffrwyth yr ymohwiiiad yngiyn a dswWaddoioad yr yng Nghymru yn gystal a gwaith y gwahanol en- wadau eraili dro-a grafydd yn y Dywysogaeth. YSTADEGAU DYDDOROL. Mae yn yr adroddiad, eereh hynny, fpmylion 4iyddorol mewn pertfeynas a'r enwadau yng Nghymru. Mae pob itystiolaeth dros gytiawnhau mynegiad Esgotb Ty Ltdowi fod yr Eglwys yng Nghymru yn ystod y blyTiydd&n'dawcddaf yn cynhyddti inewn aeiodau ao mewn. gwaith, a'i bod yn awr yn gryfach na'r unrhyw enwad arall yn y Dywysogaeth. Rhoddir rhif y eymunivyr fel 193,081, ac ar ol yr Egiwys daw'r Anibynwyr a nifer eu haelodau yn 175,313, a'r Methodist- iaid yn 170,617. 0 gymharu cyfanrif aeiodau en- wadau Ynmeilltuol ni a'u oawn yn 550,566, tra mae 64,600 yn perthyn. i Eglwys Rufain. Felly -me rhif cymunwvr yr Eghvys yn rhsfo 24 o bob carnt o gyfanrif holl enwrdau Cymru. Wrth gytfeirio at setfyllfa'r Eghvysi mewn man- ykler myaega'r Caooirydd (yr Arigltwydd Farnwr Vaughan WiUiana&X fod yn y bodair Esgobaeth yDg Nghymru 1059 o ibiwyfi a pbedwar plwyf ar hugain aTall yn perthyn i esgoibaethau ar y cyffiniau. Yn y ptwyfi hynny mae 1546 o Eg- lwysi a 318 o adeiladauporthym-ol i gymdeifchasau oenhadoi yr Egiwys, yr oil yn rhoi lie i 458,917 o addolwvr. Yn wynab hyn, mae gan yr Eglwys un addoldy gogyfer a phob 1080 o boblogaeth, a dwy sodd gogyfer a phob raw o'r all boblog- aeth. Mae'r offeiriaid yn cynnwys 968 yn dal bywoliaeth, 561 o weinidogitm cynorthwyol, a 68 o gynorthwywyr oraiM. Yn y pedair Esgobaeth eto y ceir 2393 o wasanaethau Seisnig ar y Sul mewm blwyddyn, a 1103 yn Gymraeg. O'lr cyfarfodydd eraill mac 228 yn rhoi lie i'r ddwy iaitih, ond dywedir mai'r duocLd yw i leiha-a cyfarfodydd o'r lath. Mewn 389 o egiwysi ac yistafellordd oeailiradol mi ehynhelir namyn un cyfarfod ar y Sul; mewn 1139 cynhelir dau igyfarfod, tra. yn 216 o eglwyei ceir ychwaneg. Mae'r gwasan- a<eithau dyxkliol yn 193. CYNNYDD EGLWYSIG. 'Roedd cyfajurif y eymunwyr yn 1906 yn 193,081, ac mae tyetiolaeth yr cegobion yn profi fod y cynnydd yn amlwg mewn ardal- oedd gwiedig ac mewn trefi; ac mae'r ys'tad- ewa;ll yn dangos fod y cynnydd yn barhaoJ, z, a bod y cyfanrif yn ewr dros 195,000. Mae 'r cynnydd yn fwy amlwg yn esgofciaet-h Ty Ddewi, eef 33,602 yn ystod y pum' mlyn- edd taj* hugain, 1880—1905. Y cyrrnydd yn yr esgo>baethau eraill yw: Xianelwy, 10,404 (pyrutheng mlynedd); liandaf, 24,394 (deng mlynedd); a Bangor, 6731 (drwy flynedd ar bymtheg). Yn 1905 bedyddiwyd d'r Eglwys 21,948, ac nid oedd y rha;in i gyd yn perthyn i deulu- oedd oedd eisoes yn perthyn i'r Eglwys; a cllafodd 15,341 arddod^ad dwylaw. Ma.e cynnydd mawr hefyd yn nifor ath-rawon Ysgolion SuJ a disgyblion. IBIae 168,786 o ddiisgyblion (56,088 dros bymtheg oed), a. 13,457 o athrawon. Yn LI and of muie cynnydd o 14,000 ymhen deng mlyn-edd; a 15,000 yn Nhy Ddewi yn ystod y pum' mlynisdd -ar h-ugain diweddaf. TREUUAU'R EGLWYS. Dywed..a.e1od3.u'r Ddrrprwyaeth na cheisias- ant wnoeud ymehwi.1iad i ihawl cyfreithiol i eiddo'r Eglwys. Cyfeiriant yn unig at dreuliau'r Eglwysd, a danghoaant fod pob Eglwys yng Nghymru ymron, yn ystod y ddwy ga-nrif diwcddaf wedd eu iiail- adeilodu neu eu Ihadnewyddu. Cynarthwyid y gwaith gan Ddirpfwywyr yr AdeiJadau Eg- lwysig. Eithr yr oedd y rhoddion gwir- f<xldod tuag at all-adeiladu oddiar 1840 yn 3,332,3o5p a Thoddwyd gan yr aeiodau rhwng 1840 a. 1906, 82,176p tuag at brynnu trir mynwentydd. Codwyd synuau mawricn hefyd tuag at adeiladu rheithordai yn y bedair esgobaeth, a thalwyd o'r bywiol aeth.au 181,500P tuag at y treul;au. Yr oedd y tanysPTafiadau gwirfoddol o 1840 i 1906 yn cyrraedd 575,554p. Mae tir yr Eglwys yng Nghymru yn 39,017 o aceri, a'r ihentydd otkl'iwrtliynt yn 43,459p. Mao cyfanrif der- byniadau blynyddol yr Eglwys yn 300,000p. YR ENWADAU YMNEILLTUOL. 0 bcrthynas i'r enwadau Ymnoilltuol dyma'r ystadegau _T Aelodau. Eisteddleoedd. Bcdyddwyr 143,955 381,405 Methodistiaid 170,617 447,907 Anibynwyr 175,313 413,421 Wesleyaid 40,811 172,458 Man cnwadau eraill 19,811 76,514 Eglwys Rufain 64,600 21,880 Cyfanrif 615,166 1,513.585 Mao cyfanrif aeiodau r Ysgolion bul pertnynoi i'r holl enwadau Ymneilltuol yn 550,070. GORMOD ADDOLDAI Dwg yr adroddiad allan lu o ffeithiau amlwg, ac mewn rhai achosion synfawr yngiyn a bywyd crcfyddol Cymru gyfan. Ymddengys os y tynnir v plant dan deirblwydd oed o'r boblogaeth, fel y rhocd hwy yn v cyfrif diwcddaf,ceir fod dau gy- munwr am bob pump person, a chan y darpar Eglwys Loegr un eglwys ar gyfer pob 1080 o'r boblogaeth darpara'r Ymncillduwvr un eglwys ar gyfcr 450. Golyga hyn fod gormod addoldai yn 'y wlad. Gymaint yw'r l'e a ddarperir gan y gwahanol enwadau yn ychwanegol i'r angen fel hyd yn oed po elai pawb dros deirblwydd oed i'r eglwys yr un amser ar Saboth neillduol ceid y byddai yno dros 100,000 o eisteddleoedd yn wag wedyn. Priodolir y gorgyflenwad hwn o eisteddleoedd drwy y ffaith fod cynifer o bobl yn symud o'r naill ran o'r wlad i'r llall, ond ceir allan mewn tystiolaeth fod yr eisteddleoedd yn 74 y cant o'r holl boblogaeth geir yng nghapeli'r Ymneilltuwyr yn ychwaneg na'r nifer allesid yn rhesymol ddis- gwyl i gymeryd mantais o honynt. Bydd i'r nodiadau ycliwanegir at adroddiad y Dirprwywyr greu mwy o ddyddordeb ac ymddad- leu na'r adroddiad ei hun. O'r nodiadau hyn y feithaf a'r fwyaf pwysig yw yr un arwyddwyd gan Arglwydd Hugh Cecil a'r Archddiacon Evans Mae'r aelodau hyn o'r Ddirwyaeth, tra yn rhoddi eu cydsyniad cyffredinol i'r adroddiad a'i harwydda gydag ychydig egluriadau, yn arbennig gyda golwg ar y ffigyrau yn cyfeirio at north Ymneilituaeth. Ar yr un pryd ychwanegant at y manylion a roddir yngiyn a safle Eglwys Loegr er mwyn pwysieisio gafael ychwanegol yr Eg- lwys ar y bob!. Mac tystiolaethau y tystion YmneiUtuol wedi eu ohwilio yn fanwl a gofalus, ac mown canlyniad dcuir i'r penderfyniad nad yw un hanner pobl Cymru a Mynwy yn manteisio ar y ddarpariaeth a wneir erddynt gan yr enwadau Ymneilltuol gyda'u gilydd. Pwysleisia Arglwydd Hugh Cecil a'r Archddiacon Evans ar y ffaith mai Eglwys Locgr yw yr unig eglwys ddarpara ar gyfer pob plwyf drwy'r Dywysogaeth, a bod y rhai na pherthynant i unrhyw cghvys arbennig yn fwy tueddol i fanteisio ar weinidogacth yr EgIwys nag unrhyw enwad arall. Drwy ddwyn at eu gilydd fyncgiadau y gwahanol dystion dangosant y rhaid tynnu llawer oddiwrth yr hyn a hawlir dros ael- odaeth yr enwadau yn gyffrodinol, a dygant allan yn llawnach nag a wneir yn yr adroddiad y ffaith fod y darpariaethau wneir gan yr YmneiUtuwyr yn llawer iawn yn fwy nag anghenion y boblog- aeth. Yn arbennig dangosant allan fod yr Ymneilltu- wyr wedi myned i ddylod mown ffordd ryfcdd drwyxideiladu eglwysi a thalu llog ar yr arian He gellid talu cyflogau y gweimdogion a gwneud y darpariaethau gofynnol ar gyfcr anghenion cre- fyddol y bobl. Gwedi clywed olhonom y (manylion ynglyn a'r adroddiad ymweIaooma. rhai o flaenion yr Eg- lwys ym Maaigor er eael eu barn hwy ar y matsr. Nid cedldynt yn barod, serch hynny, i ddatganu eu barn ar hyn o bryd. Dywedod-d Ardhddiaooai Morgan y buasai cyhoeddi'r holl ianylion yn dileu'r llu oaan-amgraffiadau By weithiau yn bodoli yriglyn a'r Eglwys.

Athrofa Prifysgol Goglcdd Cymru. CYFARFOD Y LLYS LLYWODRAETHOL. AIL-ETHOL ARGLWYDD KENYON YN LLYWYDD. C-ynhaliivyd cyíarfod hfanner blynyddcl Llys Llywodraethoi Athrofa Prifysgol Goglcdd Cymru yng Nghaer ddydd Meroher, Arg1\ryd:d Kon yn y gadair. CYDYMDEIMLO. Cynbygiodd y Cadeiryidd benderfyiniad yn gofidio am farw Mr P. P. Pennant, efe'n aelod' o'r Llys ao yn un o is-lywyddion y Cyngor. Yr oedd erioed, ebo Argt-iv-ydd Kemon, wedi ajnlygTi ei hun yn fawr gydag addysg uwen- raddol yng Ng.hymru. Nid oedd neb ffyddloniach nag efo i gyfariodydd y Llys., a da. oodd ganddo bob aanscr wncud a fedrai i hyrwyddo'r gwaifch. Ya ei farw ooiiodd Gctgiedd Cijmni un o'i olryimwynaBwyr pennaf. Eiliodd Syr Vincent Evano y cynihygiad, yntau'n cyfeirio at ym- dreehion Mr Pennivnt dros adkiysg y wkd. Smr- adodd Mr S. Perks, Rhyl, a Syr Harry Reichel hefyd i'r un perwyl; a phasi^vyd' y penderfyniad yn unfrydol. DEWLS. CADEIRYDD. Cynhygiodd Mr R. O. Jones, Ffestiniog, ail- dclewili ArgLwydd Keayon yn gadeirydd, ac wedi eilio Mr Isgoad Jones, unodd pawsb yn y pender- fyniad. Yna. ccdcdd y Cadeirydd i ddioleh i'r LIys am ei anrhydedd. Yr oedd wedi bod yn gysylftiedig a'r Col eg am niifer o flynyddoedd, ao nid oedd drai ar ei ddyddordeb yn y gwaith. Gallasai pobl y Gogledd, eobe ef, ymfaiciiio yn eu hadeil- adau newydd, oanyj yr oeddynt yn gofeb hardd i addysg Cymru a delfrydau'r genedl. Yr oodd amryw fon-eddigion wedi oynorthwyo'r gwaith mewn modd tra. theilwng, megas Syr J. Pricha-rd Jones, Mr H. R. Dav_e3, Troborth, a 11 aw or eniiil, end yr oodd! eto angeri a.bertli a gobsithiai Arglwydd Kenyon na fuasai neb yn gwara-fun gwneud eu rhan i ddyrchafu Cymru mown dysg. Ail-ethoiwyd y Barrrwr Bryn Roberts yn dry- soiydd a Mr W. J. Parry, Betihesda, yn gyfrif- olygydd. ADRODDIADAU BODDHAOL. Cyflwynodd Mr Henry Lewis, Bangor, ad- roddiad blynyddol y Oyngor, ao am y waisth gyn- taf dros amryw o flynyddoedd, yr oedd yohydig wedddl mcwn llaw. Mynegodd na bu setfyllfa. aria-nnol yr athrofa erioed yn well nag oedd weithian, ar, yr oedd nifer y myfyrwyr hefvd wedi cynhyddu'n fawr yn ystod y blynyddau di- ,A-oddl&f Yr oedd cronfa'r adeiladu yn gystal mewn cyflwr gweddol ddymifrioi, eithr yr oedd yn. rhaid wrthynrt gael d&uddeng mil o bunaiau oto i'w galluogi i agor y Coleg newydd yn ddi- ddyled. Bcddhaol, hefyd, oedd adroddiad Syr Harry Reiehel yngiyn a. gwaith y Coleg. PWYXLGOR Y LLYFRGELL GYMREIG. Ail-ddewiswyd y roon ar Bwyllgor y IJyfrgell Gymreig: Y Parch Ivan T. Davios, y Parch J. PuJcston Jones, Mr L. D. Jones, y Parch J. C. Morrice, Syr Isambard Owen, yr AtAhro J. Hudrscn Wiiliaims a Mr W. P. Williams; a phenodwyd atynt Ganon T. Edwards (Gwynedd). Cynlteiir y oyfarfod nasaf yan Mangor.

Difrod y Fflamau. TAN YM MANGOR. Yu gynnar fore leu bu cyffro mewr ym- Mangor drwy i dan dorrd allam nie-wri mas- naehidy nwyddau haeairn, eiddo Mxi Evans a, Roberts. Ni bu tan cyffelyb ea's 'bJ'wyddi llawer yn y ddinas, a llwyr loagwyd yr ajdeilad yn furiau noethion. Ffurfia'r mas-nachdy ran o'r cdeilad rihag- orol gcrllarw awrlais y ddinas, ae a adeilad- wyd yn 1898. Ar y naill ochr i'r faeifa saaf masmaehdy oig Mri W. Hugrhes a'i Fab, ac a.r y llall masnachdy llyfrau Mri Nixon a Jarvis. Onilba,i am lafur diflin aeiodau tan frigad y ddinas a chynhorthwy sylweddol yr hedd- Iu dan arolygiacith yr Arolygwr Guest buasai'r tan wedi Iledaenu a'r difrod o'r herwydd yn. fwy o lawer. Yn1.dde.ngy3 mad tua. 11.20 nos Fercher y sylwyd ia<r y tan gyntaf dirwy i Miss Wil- liams, merch Mr Filler Williams, yn byw yn y Berllan Bateh, yn union y tu ol i fasnachdy Mn Vrlla,-noe, ei wcled o'i hystafell-wely, a. •hystysodd ei thad, yr hwn a roes y rhybudd. YcMvanegv/yd at y cyffro pan glywyd y ffrwydr o'r powdr gwn oedd yn y sioj); citiir ni chollwyd bywyd, ond yn y cyffro taHwydl hfdd vyas odd-iar ysgol, 'a. ohwyTnpodd atmryw eu f nau. "Ni wy-ddis pa fodd y deehrenodd y tan. Yr oedd (Mr Gladstone Roberts, perchennog y masnachtfy, yn ei swyddfa yn y siop wyth < "r gloch nos Fercther. Tua chwartcr wedi un- arddeg pasiai nifer o ddynion i-euaine IIMHO, a.c nid cadd yr amser honno unrhyw arwydd- ion o dan. Tua chwarter awr yn ddiwedd- arach esid y He yu. fla;mau gwyllt. Amcan- gyflrifid y gollcd yn 3000p, ac nid- yw wedi ei yswirio -ond mewn rhan. Trr.nnocth YT anffawd gwelwyd mor fawr y difrod, ac mor gyfyng a fu diangfa y mas- nadhdai ne&af. Ni amiiorwyd swyddfa argraffu Mxi Nixon a Jarvis fel yr ofnid ar y dechreu, ac ma.e'r gwaLtn yn oacl ei g'atrio ymlaen fel arfer. MM'r lioll goHed i'r masnachdai gyda/u gilydd yn agos i 10,000p, a inawr gydym'- d;c-im:ir Mr Gladstone Roberts yn ed golled.

Hawl am Gyflogau. ACHOS CHWAREL YR EIFL. Bu Ynadon Pwllheli am dair awr, ddydd Mercher, yn gwrandaw a.r wysion a ddyga-sdd gan ddynion a fu'n gweith,io yn Chwaral yr Eiil, yn crbyn fCwnmi y Chwarel a Stanley Jorucs, y goruchwyliiwr. Ymddanghosai Mr W. Gearge dros y gweithwyr, Mr Evan R. Davies .arcs Stanley Jones, a Mr Artemus Jones dros y cwmni. Yr .hawlwyr a, .honnent fod tua 42p o gy-flog vn ddykdus iddynt .hwy i fyny i',r am,.ter y pe.idfwyd a gweithio yn y chwarel. Fe'i evfltogwyd gan Stanley Jones neu ei (glerc (E. Davks). Dadleuai Stanley Jones .mad'r cwmni oedd gyfrifol. Gweithredu drostynt hwy fel gor- uchwyliwr a wnelai efe. Y cwmni,serch hynny,a fynasai fod Stanley Jones wedi ymgymeryd a. gweithio y chwarel fel "contractor." Cymerodd dadleuon .meithion le rhwng y cvfreithwyr a'r fainc. Dyfarnwyd y-n ffafr y gweithwyr, ond caniatawyd ihawl i -apelio yn erbyn y dyfarn- iad,

Barn Mr Ormsby Gore am Canada. LLYTHYR DYDDOROL. Mae Mr Wm. Griffith, 12, Friars-road, Ban- gor, a anfonwyd drosodd gan Lywodraeth Canada, tua deunsaw mls yn ol fel dirprwywr arbennig o Ganada ar ran yr Adran Ymfudol, wedi llwyddo i yohwanegu rhif yr ymfudwvr o'r wlad hon yno, ao y mae yn awr yn hyrwyddo oynllun i geisio ffurfio ardal Gymreig yn Alberta. Y mae eisoes wedi sicrhau addewid am gvnhorthwy boneddigion dylanwadol yn gystal a" ohynhorthwy Cwmni Rheilffordd y Canadian Pacific. Gall amaethwyr bwrcasu 160 o- aceri neu ychwaneg am y pris a dalant yn rhent yn y wlad hon mewn dwy flynedd. Rhoddir deng mlyneddi i bawb dalu am ei randir. Gellir trefnu, os na feddir ar ddigon i bwrcasu tir, ao 00 y meddir digoni i dalu trouliau'r daith cael gwaiuli gerllaw'r drefedigaeth a chyda gofal a darbodaeth gyffredin gellir ymhen yohydig' Hyn- yddau gyohwyn. amaethu ar y tir yn eiddo per- sonol. Ceir pob manylion ond anfon at Mr Griffith. Wele gopi o lythyr dderbyniwyd gan yr Anrhyd. W. Ormsby Gore, A.S., sydd newydd ) didychwelyd o Canada:— Brogyntyn, Croesoswallt, IIydref 22ain, 1910. Anwyl Syr,—Yr wyf newydd ddvohwelyd o Canada, ao nis gallaf siarad yn rhy uchel all y cyfleusterau rhagorol sydd i unrhyw ddlyn iach yn gorfforol a diwyd ac yn feddiamnol ar ddigon 0 ari:m i gyohwyn amaethu. Yr unig barth o Alberta y bum i ynddo yw Calgari. Cyrnerad- wyai pob ymfudwr bwriadol i weithio am un tymor ar fferm cyn cymeryd tir er ymgymlawyso 1 amodau amaethu yn Canada. Os y gwna hyn ni ddiohon iddo aflwyddo mewn gwlad ragored a thir gy feethooed. Credaf fod y mudiad i sefydhi trefedigaeth thir gy feethooed. Credaf fod y mudiadl i sefydhi trefedigaeth Gymreig yn Albert-a. yn haeddu pob cefnoctyd. Mae'r polisi o wneud Rheilffordd y Canadian Pacifio yn rhan o'r drefedi-aetli yn un rhagorol, a thrwy eu. cynllun hwy sicrheir datblygiad pellach gwladl fawr. Byddaf yn faloh o allu gwneud rhywbeth i gynliorthwyo'r bwriad. Nid yw ymfudo i Canada yr un peth ag ymfudo i'r Unol Dalaet^- au. Yn Canada cyhwfana'r Faner Brydeimg ymhobman, y mae'r Canadiaid yn fwy Prydeinig na'r Saeson, un bobl ydym, un YmerhodVaeth, un me'wn traddodiad, un mewn dyfodol mawr.- Yr elddcch yn ddiffuant, W. ORMSBY GORE.

Germani a Phrydain. ADRODDIAD YR YSBIWYR. Yr oedd y dddrprwyaelth ddiweddaf fu yn Gerrma-nj. yn cael ei gwneud i fyny o 46 o ael,odau-ttri o Gaergybi, naw o Arfon, pump o Ashton-under-Lyne, naw o Fanceinion, 11 o St. Pancrcus, sadth o Islington, a dau arall o Lundain-Z7 o Ryddfrvdwyr, 15 o Geidwad- wyr, dau SosdaJydd, a dau anibynoJ. Ac eiithrio dau-un o Fa-ngor oic, un o Beny- grot,s-yr oedd cynrychiolwyr Mon ac Atfon yn Rhyddfryd-wyr. Cyn cychwyn yn ol dowisedd y dirprwywyr naw i dymiu allan adroddiad cyffrteddnol, ac ymysg y 11 aw hyn yr oedd Mri R. Mon Williams, Caergybi; O. Owen, dilledydd, Bangor; a Peter Angel, Caernarfon y diweddaf yn ysgrifennydd. We2e V adroddiad Y ro:w'Jch pwyllgor wedi rhoddi ystyriaetli ofalus i'r mateiraon gerbron, adymunaiit gyf- lwyno d chwa y penderfyniad eanilynol, a fab- wysiadwyd yn unfryd ganddynt hwy: (1) Fed cyflogau crefitwyr Gennand ychydig is na e8iyflogau crefftwyr Lioegr. (2) Fod cyflogau gwedfthwyr cyffredin Ger- maJll yohydig UWcll na ehyflogau gweithlfyr ot faith yn Lloegr. (3) Fod oraan gwadtii rywfaint uwch yn Germiani nag ydynt yn Lioegr. (4) Fod nifer y dd-waith lawer yn Had yn Germani nag yn Lioegr. (5) Fed y rhenti a &Iix gan 'wedithwyr Ger- mani, .3T gyfartakdd, yn Ilai nag a. deliir gan weathwyr Lioegr, ar wiahan i'r toreJLui. (6) Fed eyfaritaiiedd pris an getn rheidiitau bywyd yn de'byg i'r hyn ydyw yn Lioegr, ac eitiliirio cig, yr hwn sydd ycftiydig ddrutaeh. (7) N a. chanfyddwy^d 'fod cig ceffyLau yn eael ei fwyta'n gyffredin gan weithwyr Ger- mand; pad to geid fod y cyfryw gig yn cael ed fwyta gan y dosbeirth tlotaf. (8) Na weiwyd plant yn eael eu hesgeuluso ac yn wael eu gwisg; ond, o'r ochT aa-a-U, gwelwyd yr cdrydhir yn ddia ar ol y plant a'u bod yn nodedig o lan. (9) N ad O,(S arwyddion fod dyndon a mcrched mown sefyllfa. dlawd. (10) Fod begio yn yr cheolydd yn beth langhyfBredin aawn-h 71 oherwydd y ddar- pariaeth wmeur gan y bwxdeisdrefi i gyfarfod aehoaion o'r faith, ac hefyd ohearaydd y gwahorddir laCy cosbir begio gan y gyfradtih. (11) Mai i raddau bychadn dawai y bodoklo "slums," a hynny mewn ihen diai gwadl He y mae'r trefniadau iiechydol yn ddiifygdol; eto, hyd yn oed yn y lleoedd hynny, ymddengys y plant yn hynod lan a. da em gwisg. (12) Fod gweith wyr Germaaid, a sianad yn gyffrcdino], yn cael eu frrin yn dda gan y medstird, a darperir yn arbennig iar gyf<*r exi iLanghenion dechydol. (13) Fod y gwsdthwyr yn y trefi y buom ynddynt yn isobr, darbodus, ae yn dilyn eu dyledswyddau'n gysoai. (14) Fed amodau byw gweithwyr Germani ax lawer cyfrif yn tfwy frafxiol il!a'.r amodau y iinao gwaith wyr Prydain yn byw tamyllt, ac d'r ffaith hon yr ydym yn tprdodoli tirefn- iadaeth ragorol y gweithwyr drwy'r U-ndebau Llafu-r, gyda chyfeiniad neiliduol at y He- oedd rhagcfol sydd ganddynt i ymgyfttrfod yn v trefi yr ymwelsom a hwy; y trefnaadau helaietJi wneir gan awdurdodau y trefi i gan- fod gwaith d'ir crhad fo hebddo; ac yr edirychir ar y gweithwyr fel o anhraethol "bwys i'r Wladwriaeth. (15) Fed yr hyn a welwyd with, dedthio, ac yn y dinasoedd yr aroewyd yndd^t., yn profi -fod Germau,i yn llwyddo, ac yr ydym yn galw sylw arbennig Alt y ffaith fod pob rmoo- fedd o:air yn cael ei drin, a hynny gan fwyai yn ddaxnau bychain. Wirth deirfynu, dymunem ddweyd mad oes a. wntalo'r penderfyniadauuchod ond a'r dinas- oedd y buom ynddynt, set Berlin, Chemnitz, Leipzig, Frankfort, Cologne, M. Glad bach, Dusseildorf, ac Essen, a. bod y dir- prwywyr yn daftgan addynt gael pob eyfle i wneud ymchwiliadau persocniol. C'yftwyn wyd yr adroddiad uchodi gyfarfod o'r heirdddrprwywyr, .a mabwyaiadvvyd,ef yn nnfiiydol.

Cyngor Dinesig Bettwsycoed Cyfarfu y Cyngor nos Iau, o dan lywyddiaeth Mr Henry Roberts. Caniatawyd y cais am godi ystorfa ffrwydron ym Mwnfa y Pare. Pasiwyd i wneud cais at Iarll Aneaster am doc- ynau dyddiol i bysgota eogiaid yn y Gonwy, yr hyn a ganiateid gan Arglwydd Carrington. Rhoddodd Mr Abel Davies rybudd o gynhygiad i ofyn i'r Bwrdd Pysgota estyn y tymor eogiaid i Tachwedd 14eg. Pasiwyd i'r Clerc anfon cais at Fwrdd y<Ffyrdd am 200p tuag at wclla ffordd Cwm Llannerch o dan ddeddf newydd. Gadawyd ar y bwrdd lythyr oddiwrth Hugh Hughes, Gethin-terrace, yr hwn a gwynai ei fod allan o waith er's misoedd, ac yn gofyn i'r Cyngor ddarpai" gwaith fel y gwnaethant y gaeaf diweddaf. Daeth llythyr oddiwrth Oruehwyliwr y Gwaith Nwy yngiyn a chwyn y Cyngor o berthynas i'r lampau cylioeddus, ac yn hysbysu ei fod wedi cy- farwyddo y rheolwr lleol i ofalu fod eu cytundeb a'r Cyngor yn cael ei gario allan yn y dyfodol. Dywedodd yr Arolygydd, mewn atebiad i Mr Corns, nad oedd yr un achos o'r darfodedigaeth yn y pentref. Ganwyd dau a bu dau feirw yn ystod mis Medi. Pasiwyd i dalu biliau, yn gwneud cyfanswm o 26p 19s 8c, a byddai gwcddill o 120p Is 4c yn ffafr y Cyngor, a chasglwyd yn ystod y mis 175p 8s 4c.

ER COF am Ethel Salt, PJieithordy Llandinorwig, a fu farw Hydref y 7fed, yn bymtheg oed. "Os .a:nghofiaf Di Angho-fied fy neheu- law ganu." Prudd yw fy ysbryd, gan driistweh a hiraeth, Melyswin llawenydd yn chwerw a dro-s, Ciliodd fy n.gobaith dros ffiniau marwolaeth, A ichwerw yw 'mhrofiad gan bwysau y gros. Cyn i ieuenctyd ar wynder ei gruddiau "Ro'i &el ei morwyndod mewn tlvsnd a gwnid, Cefnodd fy Ethel er fyd y gofidiau, A ehanodd yn iach i'w hedbulon i gyd. Chwiliaf am dani hyd lwybrau ei mebyd, Bloeddiaf ei henw dan g-ysgod y coed, Ond nid oes ateb! er, eym«unt fy nhristyd, Er gwrando, ni chlyvvaf mo adswn <ei tli r oed. Oeri'n y beddrod galon garedig, Llonydd yw'r dwykHV gofleiddant ei thad, ;Mud y-w y taxod lie ffrydiai per fiwsig, Di-dannau yw'r dtilyn ym myn-went y wlad. Tlws oedd ei bvwyd fel gwawr ar y bryniau, Gwyn oedd icd'llwvbr-au hyd crwau y fro; PofC fydd ei henw ar lu o wefusau, Anwy-I ed ehoffa ar ddalen y co'. Yng nglesni ei llygaid 'roedd bore o gariad, Yin dyddio'n fawixrddcg i dlysni a bri; Porft'or ei dwyrudd oedd liw y maehludiad, Pan wrido, fel gwaediif sur fyn-wes y Hi. Natur, am bymtheg o hafau, deyrnasodd Yn cii phryclfeiithTich, ar or&edd ci bron, Tlysni'r gwanwynau am dani a wisgodd, Plentyn anwylaf ei mynwes oedd hon. I Noefthlwtm a. phrudd ydyw Natur ei hunan, Cochni yr hydref sy'n drwm ar ei gwedd; Hydref y flwyddyn, rhoes angau ei gusan Ar w-efus Ethel, a chwympodd i'r bedd. Pan edrydd y Nef ei chyfrinach i'w phlen- tyn, < Map-n bryd i rieni ddistewi yn llwyr, Y Nefoedd ofala am gywiair y delyn, Nyni raid ed chanu dan gysgod yr hwyr. Troff wydem i Ethel ddyfodol rhamantus, A blwyddi bl^deuog 1 wisgo ei pharch; Oind adnod y Nefoedd i'r teulu galarus Oedd deusill ei hc-aiw ar gauad ei liarch. Anhawdd i'r teimlad yw atal y dagrau Pan lenwir y fynwes a. gala,r di-hedd; Tyf hira-etll i fyny trwy lwydni y gruddiau, A icherfir ei en w yn ddwfn ar y wedd. Ffarwel fy anwylyd, diengaist yn gynnar I wlad y telynau, o olwg dy fam; Yn murmur y Gynfi, dy deulu mwtn galar Gant wylio dy feddrod rhag anfrd a chaon. THOMAS A. ROBERTS. Clwit-y-Bont.

FOR 70 YEARS. ESTABLISHED 1840. FUR ALTERATIONS. FURS THAT ARE OF ANY VALUE SHOULD ONLY BE ENTRUSTED TO FIRMS OF HIGH REPUTE FOR CLEANING, REMODELLING, RESHABING, OR HE- NOVATING. CREAMER S Renowned FOB JJEPENDABLE VVORKMANSHIP. CONSCIENTIOUS ADVICB. THOROUGH EFFICIENCY. FIXED LOWEST ESTIMATES. BEST MATERIALS ONLY. FASHIONS OF THE MOMENT. 11 STRIKING VALUE IN RELIABLE FURS CREAMER'S. INSPECTION RESPIICILULLY INVITED. MAGNIFICENT SEASON DISPLAY. Fur Factories & Showrooiiis Kg BOLD ST., LIVERPOOL, Eg VVJ TELEPHONE 3454 ROXAL. VO«

Marchnadoedd yr Wythnos. BANGOR MARKET. MEAT, BUTTER, and EGGö. Preali butter, Is 2d per lb.; eggs, 8 for Is; Irish, Danish, and Canadiam butters, lid to Is 3d per ib.; beef, 7d to lOd per lb.; mutton, 7d to lad per lb.; >veaJ, 7d to IOd per lb.; pork, 8d to 10 Id per lb.; ham, 9d to Is 2d per ib. ;j bacon, 8d to Is per ib.; fat pigs, 4 to -"ld per lb. FISH, POULTRY AND GAME.—Chickens, 4s 6d to 5s par couple; fowls, Is 6d to 2s each; ducklings, 2s 9d to 68 each; hares 2s 6d to 3s 6d each; rabbits, 6d to lOd each; pigeons, Is 4d per brace; pheasants, 5" 6d to 6s per brace; partridges 4s 6d per braee; wild ducks, 5s 6d per bi-ace; geese, 8d per lb.; smoked salmon, Is 6d per I b. soles, Is to Is 4d per lb.; turbot. Is 2d per lb. brill, Is per lb. halibut, 9d per lb. lemon soles, 9d per lb.; plaice, 4d to 6d per lb.; whiting, 4d to Gd per )b.; dabs, 4d per b.; gurnets, 4d per lb.; hake, 4d per lb.; ood, 4dto 6d per lb.; haddocks, 4d per Jb lobsters, Is 6d per lb.; prawns, is per -11. slurimps, 5d per pint. CARNARVON, SATURDAY.—Fresh butter, Is 2d per lb. eggs, 12 for Is; fowls, 5s to 53 6d per couple; ducks, 3s to 3s 3d each; beef, 7d to 9d per lb.; mutton, 7d to 9d per lb.; lamb, sa bo lOd per lb.; potatoes, 2s 3d to 3s per 112 lbs. Baoan pigs, 42d to 4gd per lb; sows. 3d 'per ib porkets, 22s to 26s per head; geese, 6s 6d to 7s each. LLANGEFNI, Thursday.— Butter, Is Id per, lb.; eggs, 10 for Is; beef, 7d to 9d per b.; mutton, 8d to IGd; iamb, 8d to lOd; veai, 7d to 9d; pork, lOd; f.a.t pigs, 5d per lb.; little pigs, 17s to 20s each; fowls, Is 6d to Is 100:1 each; ducks, 2s to 2s 6d each; oats, 13s to 14.s per quarter. LLANRWST, Tuesday.—Fresh butter, Is per lb. fowls, 4s to 5s per couple; ducks, 5s per couple; eggs, 10 for Is; potatoes, 2s 6d per cwt.; beef, 3d to Is per lb. mutton, 7d to lid; veal, 8d to lid; pork, 8d to 10d; uamb, lOd to Is; fat pigs, 5d per lb. PWLLHELI, Wednesday.—Butter, lid to Is; eggs, lis per 120; geese, 5s 6d; ducks, os 6d to 4s per couple; chickens, 3s 6d to 3B 9d per oou- pJo; .fowls, 2a per ocouple; pork, 7d Ao lOdlj mutton, 6d to &d; beef, 7d to 10d; fat pigs, 4|d; wool, 9jjd to Ilid.

Y Rhuthr Marwol! Y fath oes ffrochwyllt, rwygol, ac ymwth- iolj yr ydym yn byw ynddi—cerbydau modur, "locomotive," a pheiriimiiini ehedeg! Yn mron o'r cryd i'r bedd yr ydym yn rhuthro trwy fywyd gyda chyflymder y tren evilymaf, ehedeg yma ac acw, gweithio fel jeiriannau ager, a. tliraflyngcu ein pryda.u bwyd! Wi-I h g-Wrs, bydd raid i ni dalu am y rhuthr marw- ol, ac yr ydym yn talu am dano trwy bob math o draft'firth ion, o ba iin yr oedd diffyg treuliad yn benaf. Y mae eich cylla trwy y trethiad gormodol osodir arni, yn calli ci gallu i vraieud ei gwaith yn drwyadl. Yna, yn lie Tiod eioli ymborth yn cael ei dreulio, a-c yn troi yn waed, i adgyweirio y "wast" yn eich corii, y ma,e yn suro yn y cylla, ;:e yn creu nwyon sydd yn gwenwyno e'th gwaod, yn darastwng eich bywiogrwydi, ac yn creu afiechyd. Y mae Diffyg Treutiad* wrth wraidd yr oil o'r cyfryw drafferthion a pho-e-nau ar ol ymborth, colli chwa.nt at fwyd- cen ar y tafod, cuT mewn pen, biiaoasMess," m-dthu cysgu, rhwymedd, a'r nerfau. Oa OPS genyoh eisieu gwella ac ck,al y cyf. ryw dra^erthion a'r rhai hyn, cymerwcH iMother Scigel's Syrup yn ddyddiol, ar ol pryd iau bwyd, a bydd pob peth yn iawn. Galluoga y Syrup eicn cylla i wneud ei gwaith yn briodol, a symbyla yn csmwyth weithred- iad yr afu a'r coluddion. Felly, y mae yn ■gynaioirthwy i ddiffyg treuliad, gwna yr ym* bornih yn l'aeth i chwi, glanha. eich wvd. a rhvdd i chwi ac yni. Mewn llyfhy-r dyddied.ig Ebrill I fed, BW. dywcd Mr H. G. Grc-en, 17, Ku-sli Plumstead, S.E. :Tua naw mis yn ol cefr. ? y fath ymosodiad dychrynllyd yn fy nghyPa fel mai o'r braidd y gallwn fyned o gwaip; GTv^lais* bod yn a-nliawdjci i mi wxK?ud. ly musnes. Aethum i wcled dau o 'eddy.^ jn, ft dywedai y ddau fy mod yn dioddef oddiwrth Ddiffyg Treuliad llym. Cymorais exi medd- vo-inraeth, ond yr oedd vn achosi I'hw v-'iK'dd, a^gorfodid fi i gymeryd meddyginiaeoh fy hun, er cael esmwythad. Nis gallwn or- ffwyso yn y nos, a delrown yn y boreu gydi. theimlad lluddedig, a bias cas yn fy ngenau. Yna syrthiais i ffwrdd i fod yu ddim ond ^"Ar ol cymeryd pedair potel o Mother Seigel's Syrup, oefais ymwaxod hollol o'm tralferthion,- ac nid ydynt wedi dychwelyd ar ol hyny. Yr wyf yn priodoli fy ngwellhaa yn hollol ac yn gyfan i Mother Seigel's SyOsPydycli yn dioddef oddiwrth unrhv-w1 ffurf o annhrefn ar y cylla. a'r afu, bydd a Mother Seigel's Syrup eich gwella chwithatl yr un mor eier a pharhaus,