Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
CYMMANFA LIVERPOOL A BIRKENHEAD,…
CYMMANFA LIVERPOOL A BIRKENHEAD, MEDI 6, 7, 8, a 9. Trefn.yr iioll fodclioii:- Tabernacle. Nos Wener, Y Parchn. Jones, Ystalyfera, ac Owens, Llangefni. Nos Sadwrn, Williams, Dinas Mawddwy, a Tho- mas, Bangor. Sabbath, 9i, Owen. Clydach, a Griffith, Alltwen. 2, Morgan, Caerfyrddin, a Williams, (Hwfa Mon), Bethesda. 6, Rowlands, Henryd, a Stephen, Tan- marian. Nos Lun, Griffith, Bethel, a Roes, Abertawe, Bethel. Nos Wener, Owen, Clydach, a Rees, Abertawe. Xos Sadwrn, Rowlands, Aberaman, a Morgan, Caerfyrddin. Sabbath Owens, Llangefni, a Thomas, Bangor. 2, Jones, Ystalfera, a Stephen, Tany- ni arian. G, Griffith, Bethel, a Griffith, Alltwen. Nos Lun Rowlands, Henryd, a Williams, (Hwfa Mon). Grove: Street. Nos Wener, Rowlands, Aberaman, a Williams, (Hwfa Mon). Nos Sadwrn, Oiven, Clydach, a Griffith, Betliel. Sabbath, Ui, Rowlands, Henryd, a Stephen, Tan- 2, Williams, Dinas, a Thomas, Bangor. ü, Morgan, Caerfyrddin, a Rees, Aber- tawe. Nos Lnn, Owen, Llangefni, a Griffith, Alltwen. Birkenhead. Nes Wener, Griffith, Bethel, a Griffith, Alltwen. Nos Sadwrn, Jones, Ystalyfera, a Stephen, Tany- nlTian. Sabbath, a, Rowlands, Aberaman, a Morgan, Caerfyrddin. 2, Rowlands, Henryd, a Rees, Aber- twe. G, Owen, Llangefni, a Williams, (Hwfa Mon). os Luial Williams, Dinas, a Thomas, Bangor. Great Mersey Street. Nos Wener, Rowlands, Henryd, a Morgan, Caer- fyrddin. Nos Sadwrn, Owen, Llangefni, aWilliams, (Hwfa ]"í011) Sabbath, 9J, Williams, Dinas, a Rees, Abertawe. 2, Griffith, Bethel, a Griffith, Alltwen. G, Rowlands, Aberaman, a Thomas, Xos Lun Toiies, Ystalyfera, a Stephen, Tany- m arian. Bydd y Society gyffredinol yn nghapel Grove Street, am ddau or,glocli, ddydd Llun.
I EIN TELEBAU A' N DOSBARTHWYR.j
EIN TELEBAU A' N DOSBARTHWYR. Anfonir4<, 8,12, ynddidraultnvy ypost, gan ycyhoedd- wyr, i unrhyw le yn ol Ceiniog yr %m: Byddwn yn dra diolchgar %? holl Ddosbarthivyr sydd yn cIcióyn ett sypynau trwy y Post, am drefnu eu ho/rchebion yn y modd rnwyaf digolled. Gellir ccnfon 4 am geiniog, 8 am$dwy geiniog, 12 am dair ceiniog, ac felly yn mlaen; ond y mae pob ylyifedi cyd-rhivng y nifer uchod yn drawl -ythwanegol i'w hanfon. Ychydig o ymdrech o du ein cyfeillion a godai y 5 i 8, a'r 9 i r 12. Yr yclym am anfon y sypynau hyd y gellir gydc' r Rail, oblegid ei bod gymmaint yn rhatach; ac yr ycly m yn cael ein dosbarthimjr yn mhob man yn garedig iawn yn ein cynnorthwyo i bcrffeithio ein trefniadavj. Anfonodd amryw flaendal i ni am chwarter; ac y mae llawer o'n Dosbarthwyr wedi anfon y tal ar ddiwedd y mis eto. Yr ydym yn ddiolehgar i'r cyf- eillion caredig hyny am eu gofal. Mae tal niisol yn ddiogelacli, yn cnwcdig o'r lleoedd y mae nifer fawr yn myned-ond bob chwarter y disgwyliicn i haivb livyr wastadhau eu cyfrifon. Er arbeel pob camgymmeriad, dymunir na byddo yr archebion yn cael eu gyru i'r argraphydd, ond yn ol y cyfarwyddyd i-llev. H. E. Thomas, 19 Chapel Walks, South Castle Street, Liverpool.
_---TELEBAU AM HYSBYS-TADAU.
TELEBAU AM HYSBYS-TADAU. •Chive' llinell a than hyny ls. 6c. y tro. Am bob Uinell ychwanegol 3c. Eysbysioxlau am chwarter blwyddyn a throsodd, am brisiau llawer is. Dalier Sylic.-Cyhoeddir Hysbysiadau am Gyfarrod- y ydd Pregetliu, a Chymmanfaoedd, a Chymmanfar oedd yr Ysgolion Sabbathol, a Chylehwyliau Dir- westol, a phob peth cyssylltiedig a. clirefydd a moesoldeb am bris llawer is na hysbysiadau yn gyffredinol.
AT EIN GOHEBWYR.
AT EIN GOHEBWYR. Daeth yr ysgrifau canlynol i 1aw:- L. Thomas, M. D., D. J., M. R., Wyn Silin, Un oedd yno, Carwr, Gwni- adm, L. J., Eliseg, O.J. Phillip, Rhydyfro, Yr Hen Arddwr, Penrliyn Fardd, Gwynfardd, Bardd, R. II., J. Rhydri Jones, G. G., Mafan, loan Deudraeth, G. P., a Bron Alun, end oil yn rhy ddiweddar i'r rhifyn hwn. Triddyl Clem Avon.—Nis gallwn yn ein byw wneud allan eich llawysgrif. 5 ion Tudivr.—Yn rhy faith, ond gwnawn a allom icw gael i mewn. Go:; leeldiur.- Y r oedd y Goho biaetha il wedi eu gwneud i fyny pan ddaeth yr eiddoch i law. Daw yn ein nesaf. Os gellwch, anfonwcli ddiwrnod yn nghynt. Cynnrychiolcxth Merthyr.—Caiff llythyr y Parch. H. Richards at etholwyr Merthyr, a Bylwadau ein Go- hebydd ymddangos yn ein nesal. IF. J. Morris, a ddymuna ar ysgrifenydd hanes cyf- arfod Cliwarterol Tredustan yn ein rhifyn diweddaf, neu Ysgrifenydd yr Undeb, roddi pouderfyniadall y Gynnadledd yn y rhifyn nesaf o'r TYKT. Dolgellau a'r amgylchoedd.—Yn rhy ddiweddar i'r rhifyn hwn. Dioleliem i'n. cyfeillion ped anfonent yr hanesion yn gynt. Dymnna y Parch. J. Farr ychwanegu enwau y Parchn. W. Evans a W. Hughes, at nifer gweinidogicn y Trefnyddion Calfinaidd yn Victoria. Hefyd enw y Parch. F. Samuel, (A.), Abertawe, felun a cldechreu- oct(I bregetliu.yii Newcastle, N. S. Wales, cyn ei ddy- chweliad i Gymru. Yn nghyd a gosod dog punt yn lie cant fel anrheg gyda'r 28 o gyfrolau a gafodd yn Back Creek. Os myn ysgrifenwyr hanes eyfarfodydd pre- getlm, cyfarfodydd llenyddol, cynglierddau, a'r cyffelyb, i'r eiddynt gael ymddangos, rhaid> ini ddymunoarnynt ysgrifenu yli fyrach, Mae y rlian fwyaf o honynt yn hwy deirgwaith nag y dylent fod. Ohebwyr caredig, ,cymmonveh yr a,wgryiu. Cyfeirier y Gohebiaethau, See.—To.the Editors of the TYST, 19, Chapel Walks, South Ca'stle Street, Liverpool. ■■■•
: r 4fgtultoo.
r 4fgtultoo. Dydd Sadwrn, cyrhaeddodd y Frenhines Balmoral, ei dewisol sinnedd yn yr Alban, a hoff breswylfoa ei diweddar briod—Albert Dda. Llawen-gyfavcliwyd ei Mawrhydi ar y terfynau gan ddeiliaid ffyddlon a tlieyrn- garol. Bwriada cyfeillion rhyddid gynnal dwy wledd yn fuan—y naill yn y Crystal Palace, a'r Hall yn y Free Trade Hall. Manchester, er llawenychu yn nghyd, am fod Ysgrif Di- wygiad Seneddol wedi pasio. Dywcd y papyrau Seisnig fod Llundain yn wag, a Westminster megys anialwcli gwag erchyll. Ac eto, pan a Cymro o'r wlad I n i fyny i'r ildinas, gall feddwl fod holl drigol- ion y ddaear yn cyfarfod a'u gilydd yno i gynnal cymmanfa fawr gyd-genhedlaethol— ymddengys y dynion cyn amled a llwch Mehefin, a'r cerbydau cyn amled a gwybed Gorphenaf. Pa reswm dyweyd ynte fod Lluudam yn wag, a'i phreswylwvr wedi myned i'r wlad ? Wel, y meddwl yw hyn —fod y Frenhines a'r Ilys yn yr Alban, nad yw y senedd yn cistedd, nad oes cyfarfodydd mawrion cyffrous yn cael eu cynnal; mewn gair, nad oes yno ddim yn digwydd o ddy- cidordeb cyffredinoi, a bod yn anhawdd iawn i oraclau y wasg gael stwff i lenwi eu papur- au newyddion. Sonir llawer am ryddid y wasg fel un o'r pethau gwerthfawrocaf a fedd ein gwlad. Er cymmaint yw rhyddid y wasg yn Mhryclain, nid oes ganddi ryddid i wneitd newyddion. Ac eto cyflawnir peth- au sydd yn ymylu ar wneud newyddion; heddyw, mynegir rhes o betliau fel ffeithiau diamheuol, ac yfory, gwrtliddywedir y pethau hyny yn yr un papyrau, yn ddifloesgni a di- gywilydd. Dylai ysgrifenwyr dalu diolch i Murphy, nid yn gymmaint am y pethau a ddywed, nac ycliwaitli am y llwybr a gymmer i roddi Pabyddiaeth i lawr, ond am ei fod. yn gwneud rliywbeth y gellir sou am dano. y i-iiae efe wedi taflu tref fawr Birmingham i gyffro gwyllt unwaith eto. Yn ddiweddar. cafodd yr ynadon a'r heddgeidwaid ddigon o waith i rwystro plaid Murphy a'r blaid arall i ruthro i yddfau eu gilydd. Dydd Grwener a dydd Sadwrn, yr oedd Ilys y goron yn St. George's Hall, Liyer- pool, yn orlawn, canys yr oedd yno brawf pwysig yn cael ei ddwyn yn mlaen- prawf John Smith, yr hwn a gyhuddid o lofruddio un o'r enw Mather, ger St. Helens. Yr oedd y profion anuniongyrchol yri ym- ddangos ar yr olwg gyntaf yn glir a chyfan, ac yr oedd Mrs. Mather, gweddw y llofrudd- iedig yn tystio mai y carcharor oedd yr hwn a'i clwyfodd hi, ar ei waith yn ffoi o'r tý ac o'r lie, ar noson y llofruddiaeth. Parbaodd y prawf am ddeuddydd. Barnai y rheitliwyr ef yn ddieuog, ar ol ymgyngliori a'u gilydd 1 11 z;1 am ugain munud. Ymddangosai y barnwr yn bleidiol i'r carcharor o ddechreu y prawf i'w ddiwedd. Yr oedd tipyn o walianiaeth yn yr hyn a ddywedasid gan y tystion yn flaenorol ger bron yr ynadon, a'r trengholydd, a'r dystiolaeth a ddygent ar ddydd y prawf. G-alwodd y barnwr sylw neillduol at ygwa- lianiaeth hwnw. Dylai John Smith deimlo yn ddiolchgar iddo fod mor fFodus a chael barnwr i'w brofi, yr hwn sydd yn ystyried y dylai tystiolaethau anuniongyrchol gael eu nithio yn llwyr, a bod yn well i'r euog ddianc heb gosp, trwy anwybodaeth, nag i'r dieuog ddioddef ar gam. Yr ydym yn cyhoeddi ateb ein cydwladwr enwog, Mr Henry Richard i'r dirprwywyr parchus a dylanwadol a anfonwyd ato yn ddiweddar o Ferthyr ac Aberdar, o barth cynnrychiolaeth y fwrdeisdref yn y senedd nesaf. Nid yw Mr Richard yn gweled yn deg iddo ymrwymo yn benodol, gan na ehym- mer yr etholiad le cyn y flwyddyn 1869 a chan nad ydyw yn ddigon hysbys o farn a theimlad yr etholwyr. Modd bynag, y mae yn addaw dyfod ilawr yn mis Medi i anerch cyfarfodydd cyhoeddus yn Merthyr a Dowlais, ac Aberdar. Os nad all gwvr Merthyr ac Aberdar anfon Ymneillduwr i'r senedd, pa le o fewn holl Gymru Ymneillduol y ceir bwr- deisdref a all wneyd hyny ? Bu ystormydd dychrynllyc1 yn ddiweddar mewn gwahanol ranau o'r deyrnas. Yn Llundain, Birmingham, a lleoedd ereill. Yr oedd y mellt mor ami a thanbaid, fel yr oedd yr wybren yn ymddangos megys ar dan.' Yr oedd swn y taranau mor ddychrynllyd a phe buasai y creigiau yn ymagor, a'r gwlaw yn disgyn mor liifeiriol a phe agorasid ffen- estri y nefoedd. Dychrynwyd boneddige« yn Surrey i farwolaeth. Ofnid y byddai yr effeithiau yn ddinystriol i'r cnydau. Ond y mae y gwres ar ol hyny wedi gwneud effeith- iau yr ystorm agos yn ddiniwed i'r vd,.tra y mae y gwlaw wedi gwneud mawr leshqd i-r cnydau craill. Mae Mr Turner, yr hwn sydd ar daith drwy y wlad dros y Times newspaper i edrych ansawdd y cnydau, yn siarad yn dra ffafriol am danynt. Mae hanes llofruddiaeth yr eneth fechan, fywiog, brydferth, yn Hampshire, y peth mwyaf ysgeler, barbaraidd, a chiaidd, y gall- wn feddwl am dano. Prin y gallasem gredu o'r blaen fod y fath anfadwaith yn bosibl mewn gwlad wareiddiedig a Christionogol. Ofnir y bydd yr amgylchiad ynachos o farw- olaeth mam dorcalonus y plentyn. Dydd Mawrth, ymgyfarfu ynadon Liver- pool yn eu heisteddiad blynyddol er ystyried erfyniadau am drwyddedau newyddion i dai tafarnau. Traddododd Mi-. Jeffery araeth hvawdl o blaid yr open system, ond ym- ddengys fod y mwyafrif o'i frodyr ar y faine yn barnu fod digon eisioes o dafarndai yn y dref. Dydd Linn, llosgwyd tref gyfan yn Sax- ony; colbvyd 7 o fywydau, gwnaed 350 o dai yn ulw, a thafnvyd y trigolion—5,000 mewn rhifedi—yn ddiartvef ar yr un dydd.
IDt+nmr.
IDt+nmr. yr Ymennrthcr fir Ynwrodres yn ol i Fj'rainc.—Y mae llawer o ddyfalu beth oedd ameaii yr ymweliad ag Yinerawdwr Austria, Gwnactli cjdioeddiad y telegram eu bod wedi pendertynu ar gyflawniad Ihwll Gytundeb Prague, achosi cynlxwrf mum trwy Germany, a plte bu- asai rliyw sail i llyn, buasai Iieddwcli Ewrop mewn seiyllfa beryglus iaAvix. Ond tra tliebyg na Ayyr nemawr o neb betli a fti rliwii,, y ddau, ac na clicir gvcybod yn fnan-mllser yn unig a ddengys. Y dvb fwyaf cyffrcdin ydyw, tra yr erys Prwssia yiiibdcllawu ar yr llyn sydd ganddi, na tliorir ar Iieddwcli cylioeddus. Girrthryfel yn yr Yshacu.—Y mae llawer o grocs ddweyd am y gwrtliryfel limi. Myn pa- purau Llywodraetli Yspaen i bawb gredu fod y gwrtliryfel broll os nad yn liollol wedi ei ddaros- twng, ond y mae aniryw o newyddiaduron l'aris yn cyhoeddi .yn amgen. Dywedir fod v gwrtli- ryfelwyr a'u prif north yn Catalonia, talaetli fynyddig, a'r mor un oclir iddi, a Pfrainc yr ochr arall. Haerir fod y Cadfridog Prim yno, ac y gwna ei linn vn gylioeddus pan ygwel yi- adeg yn gyfleus i hyiiy. Yr anhawsder ydyw cael undeb rliwng y gwaiianol bleidiau sydd yuo. Nid yw plaid Carlist, ond yn unig am ddyiiichweh-d y Frenliines brescnol; y mae yr Undebwyr am ymuno a Pliortugal; a'r Cliwyldroad^vyr am ddi- Avygiad trwyadl yn y c}'freitliiau, 311 gystal ag 3-11 Sefydliadau y ^vlad. Y Cholera.—Y mae yr liaint ecliryslon yma yn 3-mdaeiiu ar liyd gwahanol t'auau yu. y Cyfandir. Parlia i wneyd difrod dvclirynllyd yn liotterdani, ac y xnae wedi cyrhaedd mor bell i'r gorllewin a Pestli, Wilixa, a Silesia ucliaf. Nid oes ond 3rcliydig wedi en taro yn glaf yn Berlin, ond y mae ofnau rnam- am dano, a phob paratoad 3-11 cael eu gwneud. i Ahi/ssinia.—Dywedir fod pob tebygolrwyclel yr anfonir rhyfelgyrch allan gan y Ltywodraeth, er ceisio gwareclu y carcliarorion Prydeillig yn y wlacl uchod. Dywecl y Times fod yr awdurdodau wedi cael eu rhybuddio yn Wool- wich i wnoud pob petlx yn barod os penderfynir anton aJlan y rhyfelgyrch. ilyhicdij i y Cadfridoif Lojiez. —Y mae y lle^^ydd wedi cyrliaedd i New York, 0 Mexico, fod Lopez yr hwn a ixadycliodd Maxi- milian wedi cael ei fradlofruddio mewn Gwest3r yn Peabla. Gwrtliododd ei wraig gycht dirmyg ei ddeipyn.
GENETH FA OH WEDI EI THREISIO…
GENETH FA OH WEDI EI THREISIO A'I THORI YN DDARNAU. Brawychwyd trigolion tref fechan Alton, sir Hants, ddydd Sadwrn, trwy adroddiad am un o'r cyflafanau mwyaf dychrynllyd, mewn cae hops, yn agos i'r dref. Y mae yn arferia.d gan lawor e enethod bach, yr adeg yma o'r tlwyddyn, i fyned oddeutu y caeau hops ar brydnawn Sad- yrnau i chwarae. Yneu my.g ar ddydcl SadwrIl diweddaf, aeth Annie Adams, merch i lafurwr oedd yn byw yn Alton, i gyd-chwarae gyda'i chwmnion bach. Aeth o'r ty am un o'r glooh, a thua'r prydnawn, parodd ei habsenoldeb gryn ddychryn, gan nnd oecldond wythoeel. Gwnaed ymholiadau am dani, ond heb un llwyddiant, hyel nes y dywedodd un o'i chwmneion, o'r einv Gates, yn ddamweiniol wrth ei thad, iddynt gyfarfod a dyn ar y ifordd, yr hwn a roddodd bres iddylit, ae iddo roi dwy geiniog i Annie Adnmb, ar yr ammod iddi fyned gydag ef, ac iddi fyned, ac iddynt hwythau ddyckwelyd i'r dref i wario y pros. Tybir iddo ei hanvairi i'r cae hops, a'i threisio, a thrwy ofn iddo gael 'oi adnabod, iddo benderfynu ei lladd, ac wedi iddo wneud hyny, iddo ei darnio aelod oddiwrth aelod. Fel 3-r oedd yn hwyrhau, dechreuodd Gates gyda rhai o'r cymmydogion i cliwilio am dani, ac wedi hir chwilio, cawsant afael ami, a'i phen wedi ei dori oddiwrth ei chorph, un troed wedi ei dori yn y ffer. a'r Hall yn y glin, a'i braich. dde oddiwrth ei hysgwydd. Bu oddeutu dau gant 0 bersonaurthi yn chwilio am y rhanau oedd ar ol. Wedi i'r heddgeidwaid glywed am y peth, ac ymholi am ddarluniad o'r dyn, aethant i chwilio yn ddioccl am dano, a'r canlyniad fu dal. dyn ieuanc, ysgrifenydd mewn swyddfa Oyfreitkwyr cyfrifol yn y dref. Edr- ychid arno bob amser fel dyn ieuanc distaw, a neillduedig, a'r un olaf i wneud gweithred er- chyll o'r f'ath. Ym«-asglodd torf at y s\. yddfa wrth iddo gael ei ddal, a chaed trafferth fawr i'w gael ef allan. Wrth ei chwilio, caed gwaed ar lewis ei grys, ac yr oedd ei drowser yn dwyn arwyddion ei fod wedi cael ei olchi yn ddi- weddar.
Y DIWYGIAD MAWR:
Y DIWYGIAD MAWR: Y mae llawer o ddadleu a cliroesdviiii wedi bod gyda golwg ar Heclau Barddoniaetlx Gymreig,' ond ymddengys yn bresenol fod vnuysonfa ar der- fynu ('). Dygwyd liyn oddiamgylch gall y talent- og fardd Islwyn. Dyrcliafodd y gwr hwn ei lais yn uchel a cliroch gan fynegu 3-11 eglur nad oes eisiau lUlCol 11a deddf, ond greddf! Felly gwelir fod C3"fnod new3Tdd ar dori ar Fardd- oniaetii y CVmiy. v ]>3"sgwylir pethau a digyifclvb i Ylll- n 1 13 ddangos gyda gwawriad y cyfnod dedwydd hwn, gan fod yr A wen i fwrw 3ritxaith ddeddfau dynol,' ac i 3-mbriodi a'r tragwyddol' a'r anfeidrol!' ])eallwn fod gwr galluog 3m bwriadu g^'iieud Cenlcl Ddiwygiadol' ar Esgyniad Greddf i eisteddle Deddf.' Clywsom ran o'i cliynllun, yr hwn oedd fel y caiilyn:—' Croesawiad ac edmyg- iad Deddf rhagor Pheswm a Greddf—Gorfoledd a clilod am lwyr ddileadlioll lleolau Cerdd Dafod -1-)I-iiicliii-eliad danmiol Frdd a Gorsedd Beirdd Ynys Prydain—Casglu 3^11 nglyd holl Odlau yr hen Feirdd, 0 ddyddiau Anenrin Gwawdiycld liyd y dydd hwn, i wneud coelcertli 0 lioiynt ar clclydcl peniiodedig ar ben y Barlwm 3-11 Ngwent •—itlxai am fyned i ryw íYllYclcl arall, am mai ar y Barbvni y canodd G-wallter Meclwin un o'i brif odlau—ond dim yn t3Tcio—Islvryn, Penciwdawd y fyddin ddiwygiadol, yn nglyd a Gmjrydd, 1. D. Ffmid, Llew Llwyfo, Cweltyn, a, llua\s mawr o feclxgjax tyner, clasurol, a golenbwyll, 3*11 esgyn i'r mynydd-Beinlcl Cadeiriol yr oes lion yn a a, gartref mewn cywilydd a gwartli—Ysprydoedd y Beirdd yinadawedig yn llanw ayyrgylch y lie— Llais Dewi Wyn 0 Eifion o'r (rwininwl yn dywcd- yd, dygwyclclasai hyn mi a gipiaswn lianer dwsin, O cliwi fiaenoriaid annhrefn, i ben I'arnassus, a dynoethwn eliwi 3-11 llyTs yr Awen., ac a' eh fflangellaswn oddiyno i eig- ion Abred '—ay hyn rliuodd 3r Llew nes ciynodd Y lllyuyclcl-yr ediycliwyr yu syrthio ar y ddaear Islwyn yn codi ei lef ac 3m bloeddio 'Greddf!' nes oedd pawb yii teimlo ei rvA-inau moesol yn Ylllollwng, a'u galluoedd. rliesymegol yn difiannu -71 •—g3rda hyn yr 3rspiydion 3rn ffoi—pentwr anfertli yr odlau yn barod—Gweiiydd yn en tanio- y Coelcertli yn dyliwio y nefoedd, a'r mwg yn ty- wyllu yr liatil-slil-i ddolefus yn dyrcliafu o'r gelltydd a'r mynydcloedd, o'r afoiiydd a'r moroedd —y Llew yn canu, a'i gynideithion -it da^nsio—• Isiwyn yn cael ei urddo yn Fardel y Duvygiad :l\Iawr'-yn ehedeg in-rtli 'P-,eddf' trwy ylfuifafen o blaned i hlallecl-yn gosod modnryau Sadwrn am ei iYs-yn yspeilio y comedau o'u clysgleir- deb-yn dod o liyd i'r haul ac yn ei lapio dan ei fantell—tywyllwcli yn gorclmddio yr holl g\-sawd —a'r gyfund'refn lieiilawg i gael" ei liadiiabod unryach wrth 3T einv Yr YllYS Ddu,' Dpxa ranau aiimheritaitli o gjiillun y cyfan- soddiad bwriadedig os claw allan erbyn Eistedd- fod Caerfyrddin, diau y crea giyn lawer 0 ddy- ddordeb. lOLlJ MOUGAXWG.
::\¡.,. BllAAYDLYS LIYEEPOOL.
BllAAYDLYS LIYEEPOOL. ¡;IL,F AH LOFHCDDIAETH. DygwydprawfJulm Smith i ben ddydd Sa- CbUll, yr hwn a gyhuddid 0 lofruddio Adaia Mather, yn St. Helen's. Safai 3-r aclios 3-11 erbYll y carcharor yn hollol ar dystiolaeth aingylcliiad- ol. Glowr oedd Mather, yn byw mewn ty hychau, gyda ei wraig ac un mab, yn Greenleaclx, U11 nos Sadwm, aetli y rliieni i'w gwelyau, gan adael i'r mab ddyfod i'r ty trwy wtliio ei fysedcl trwy dwll yn nrws y cefil, ac felly symmucl y bar oecld yn ei ddyogelu. Aetli blather 3-11 fuan i gysgu, ond cadwai ei wraig yn eltro, ac yn fuan. ar ol canol nos clywai ybar \n cael ei syniinud feLirferol. Modd hYWlg, cafodd y wraig druaix le i gredu mai rliyw estron, ac nid ei niliab oedd wedi dyfod i'r ty, a deffrodd ei phriod, a dywed- odd wrtho am ei liofnau. Neidiodd yntau ar un- waith o'r gwely, ac aeth i'r gegin. Oddiwrth swn gwaedd a ffrwgwd, casgladd Y wraig 3-11 iawll fed ei gwr 3-11 ymdrecliu gyclag yspeilydd. a rliedodd i'r tfor?ld, a galwodd y cymmydogion. Yr oedd yn oleu lleuad, a gwelodtl dLlyn-a thyngai mai Smith oedd hwmv-yn rhedeg ati hi oddiwrth y ty. Mor gynted ag y daetli ati, tarawodd hi i lawr, ae arcliollodd hi gyda rlyw ofieiyn yn ei gwddf a'i lysgwydd, ac yaa rhedodd yniaith. Wedi i'r cpmnydogioll fyned i'r ty, cawsant yr hen wr wedi ei lofruddio—yr oedd ei ben edi ex dori agos yn Ian oddiwrth ei gorpli. Diiliwyd 1 11 Smith clclycld Sul yn Prescot, ac adnabuwyd ef gan Mrs. Mather. Cadarnheid ei liaeriad lii gan dystiolaeth amgylchiadol a ymddangosai ar y1* olwg gyntaf yn anwrtlxw3aiebol. Gwelwyd Smith y llofrucld, yii myned yn uglxyfeiriad ty ilatlier iiamier awr cyn cyfiawniad y gyflafan, a chaed cap, a phar 0 glogs, y tyngicl eu bod wedi bod yn meddiaxit y carcharor, yn nliy y trancedig. Dwy. awr ar ol cyfiawniad y llofruddiaeth cyfarfydd- wyd ef, non iyw un ofe N-cloedcl, lieb 3rr un het, cob, nac esgidiau, ac yr oedd y I llofrudd wedi rhedeg oddiwrth dy Mather yn y cyfeiriad liwnw. Yr oedd 3-11 ymddangos yii sicr I y ceicl ef 3-11 euog, heb dystiohteth flrs. Mather. Etc, fel yr ymchwilid yn fanylacli i'r tystiolaetli- an, 3Tmgodai nifer o amlieuon, Y a lloclwYcl allan 3- ilaill ar ol y Hall gan ei ddadleuydd. i\fl:- Herscliell. Yr oedd araeth y Barnwr wrth S3-1TU0 i fyny yn myned 3-11 bell yii ffafr 3- car- charor. Barnai nad oedd y prawf maiylaf wedi'- ei wneud er cael allan y gwir lofrudd, y dylesid mjrned yn uniongyrcliol at yr ol traed wrth dy y trancedig, an cydmaru ag ol traed y crlreharor- buasai liyn yn fwy terfynol na ."dim. Bu f Barnwr iN-Ytlii am dair awr a chwarter yn syniio. ifyny. Wedi i'r rlieitlnvyr fod o'r neilldii [111. M 0 funudau, i'r llys gyda rlieitlifarn 0. DniiiuoGi Dangoljwyid.cryn ai'ibddlonrwA cld i1* rlieitlifarn, ac fel yx oeddjait 3-11 gadaeL y hwtid hv.y gan lua^rs yn y dorf.