Y Tyst Cymreig

EIN TE LERA U A'N BOSBARTHWYR. Anfonir 4,8,12,yn ddidraultrwy ypost, gan ycyhoedd- ivyr, i unrliyw le yn ol Ceiniog yr un. Byddivn yn dm diolclujar i'n Iwll Ddosburihimjr sjdd yn de/byn eu sypynaAi trwy ?/ Post, am drefnu eu harchelion yn y modd mwyaf digolled. Gellir anfon 4 am geiniog, 8 am ddivy geiniog, 12 am dcHi- ceiniog, ax felly yn mlaen; ondy mae pob rhifedi cyd-rhivng 1/ nifer uchod yn draul yclvwanegol i'w hanfon. Ychydiq o wmdreeh o du ein cyfeillion a godai 11 5 i 8, a'r 9 i r 12. Yr ydym nm anfon y sypynau hyeI y gellir Cyclc' ',r Rail, oblegid ei bod gymrita-int yn rhatach ac yr ydym yn cael ein dosbarthwyr yn mhob man yn garedig iawn yn ein eynnorthwyo i berffeithio em trefnicidau. Pob arehebion (orders) i'w hanfen, ? phob arian i w gwnecl yn d/iladwy i RTCV. H. E. THOMAS, 19, Chapel Walks, South Castle Street, Liverpool. Anfonodd amryw flaendal i ni am chwarter; ac y mae llawcr o'n Dosbarthwyr wedi anfon y tal ar ddiwedil y mis etc. Yr ydym \n ddiolchgar i'r cyf- eillion caredig- liyny am eu gofal. Mae talniisol yn ddiogelach, yn enwedig o'r lleoedd. y mae nifer fawr yn myned-ollcl bob chivarter y disywyliwn i batch hcyr wastadhau eu cyfrifon. Er arbecl pob camgymmeriacT, dvmunir na byddo yr arehebion yn cael eu gyru i'r argraphydd, ond yn ol y cyfarwyddyd i-Rev. II. E. Thomas, 19 Chapel Walks, South Castle Street, Liverpool.

TELERAU AM HYSBYSIADAV. Chive' llinell a than hyny Is. 6c. y tro. Am bob Uinell yclviva/riegol 3c. HY8busicdau am clvwarter bhvyddyn a throsodd, am b ¡" isic1¿ llawer is. D SjiJw.—C'yhoeddir HysTjysiadau am Gyfarrod- ydd Pregetlni, a Chymmanfaoedd, a Chymmanfa- o ,del yr Ysfrolion Sabbathol, a Chylcliwyliau Dir- westol, a phob peth cyssylltiedig a chrefydd a moesoldeb am bris llawer is na hysbysiadau yn gyffreclinol.

AT EIN GOHEBWYR. Derbyniasom yr wythnos ddiweddaf yr ysgrifau a ganlyn, sef eiddo Graienyn, Brigyn Onen, Brodor o Gwenog, Llygadog, Carwr Trefn, T. Hefin Harries, Trethdalwr, Dewi Cynfab, Yr Enwog Fardd BRO GWALTA, Eryr Glyn Cothi, loan Pedr, Eginyn Clawdd Offa, L. Roberts (Corwen), E. H., Llew Mocliro, Ivor Callestr, Llais y Wlad, T. Jeffreys, Gelert, Ab Cynwyd, L. Lewis, Amos, Gwawrfab. J. Williams, John Evans, ac Ap leuan, yn rhy ddiweddar i'r rhifyn hwn. Sion Tudur.—Methasom yn Ian a gwneud lie i'r eiddoch y tro hwn, daw allan yn ein nesaf'. Llcis y Wlad.—Gobeithiwn mai camgymmeriad yw y Ddyvy Geiniog,' betli bynag, arhoswn un wythnos i yc gael gwolod. Yn wir yr ydym ninau yn teimlo yn bur annyoddefol i'r bobl sy'n siarad llawer heb wneud dim. D. lvI. Davies, Troedyraur Rectory.—Nis gwyddom ni am y fath le a Brynderin, Eglwys-wrw. T. Sarah, Wyddgrug, a ddymuna ddeongliad i'r dy- cliymmyg a ganlyn :— DYCHYMMYG. Nid ydwyf mewn tref, ond mewn dinas allan, Nid jrdwyf mewn bod, ac eto jrn mhob man, Ni welai's y diluw er fy mod yn yr arch, Mewn gwarth yr wyf beunydd er hyny mown parch, Nid ydwyfmewn troed, fe'm gwelir mewnbraich. Nid oes arnaf bwn, 'r wyf er hyny dan faicli, Yr ydwyf men-nllygaic1 acliefyd mown Ilaiv, Nid ydwyf yn ofnus, ae eto mewn bl.\V, Nid ydwyfmewn pen, ond yn amlwg inewn gwallt, J-j.-aiad wyf yn chwerw yr ydwyf yn hallt, i-'c'm" gwelir mewn palas, ond byth mewn un ty, Yv ',ryf yn liunanol, ond nid wyf yn hy, Nid ,yth,¡'f am ddiolch, ond hyaod am fawl, Nid wyf mewn goleuni, ondb.euayddmewn gwawl, Pertliynaf i ddiatbl, end i uffern nid" af, Yr ydwyf yn santaidd ac amlwg bryd liaf, Yr ydwyf yn aflan, yn angel, yn'ddraig, Nid ydwyf mewn creigydd, er hyny mewn craig3 Yr ydwyf mewn caddug ond nid wyf yn gudd. Both yrhw fv en-w ?-FAvy ddywed yn rhydd ? Brathiad gan Neu'lr.—Mae Lewis Lewis; neu ryivull yn ei enw, wedi ysgrifenu yn chwerw atom am na ehy- 1hoeddasem ei wrthdystiad. Yr ydym wedi dywedyd y cwbl a ddywedwn ar y mater hwn mewn lie arall, ac ni chyhoeddwn ddim yn rhagor oddigerth i ni ei gaol oddi- wrth rywun cwbl adnabyddus. Byddai yn ddigon bychan gyrn Dirprwywyr oddiwrth ei Mawrhydi i lawr i wneud janch^dliad i'r mater. GweUiant Gwall.—Yn yr ysgrif ar y 'Diwygiad Mawr' yn y rhifyn diweddaf dywedir, Croesawiad ac edmygiad Deddf rhagor Rheswm a Greddf'; dylasai fod fel hyn, Croesawiad ac edmygiad Greddf rhagor Rheswm a Deddjf- Mae y Beirdd yn ein gorlwytho a.'u cynhyrch- ion. Dygir swrn o honynt i Pwrdd y Cynghoryr wyth- JilOS nesaf. ond rhaid i eiddo Bro Givalii, gaelymddang- os yr wythnos hon:- HIR A THODDAID I GWILYM HIRAETHOG. Y Bardd Gwilym Hiraethog, Ei dalent sydd fawreddog, A'i awen ysplenydd a pharod, A'i ddrychfeddwl sydd yn syndod, Yn gyru dyn i fawr ryfeddod, yn Ilidlo allan o'ienau'n odidog! Yn ENWOO FARDD, BRO GWALTA. 1^ Er fod llytliyr Mr. H. Richards wedi ei gy- hoectdi er's wythnosau yn ol, yr ydym yn ei gyhoeddi yn y rhifyn hwn, oblegid fod llawer heb ei weled, a'i fod yn dal cyssylltiad ago ysgrif ein gohebydd. Fob ysgrif y byddo enw wrthi yn y I)apur, yr ysgrifenydd vn unig. sydd yn gyfrifol, pa un byna.g ai yn y -ii mysg y Gohebiaethau ai yn rhywle arall yr Y, cldengys.

CWMNI Y TYST CYMREIG. "J Bydd cyfarfod o'r Cyfarwyddwyr, a chynnifer o Shareholders ag a fyddo yn bresenol, i gael ei gynnal yn y Swyddfa boreu Llun nesaf, Medi !)fec1, am 10 (A- gloch. Cymmerir mantais ar ddyfodiad amryw o'r Shareholders i'r dref er cael ymgynghoriad pellach gyda golwg ar ddygiad yn mIaen Y TYST CYHRHIO.

r yttU\O EIDDO yr Eisteddfod yw yr wytlmos hon. Ni a wyddom fod Lloegr, ac Ewrop, ac Amer- ica, yn prysur ddilyn eu gorcliwylion fel ar- ferol. Yr ydymyn ymwybodol fod pob nos- on o wlaw, a phob diwrnod teg yn nechreu mis Medi yn doreithiog o ganlyniadau i'r hauwr a'r bwyttawr,-fod y llofrnddiaetliau ami ac ercliyll a gyflawnwyd yn ddiweddar, yn peri i ddynion pAvyllog ofni fod gwallgof- n ZD rwydd cythreulig ar gynnydd yn ein gwlad, —fod Napoleon yn cyhoeddi heddwch ac yn parotoi i ryfel, a masnach Ffrainc yn y par- lys,—fod Pi-w-,sia a'i bryd ar estyn ei ther- fyiiau,-fod Rwssia a'i llygaid ar eiddo y gwr claf,fod iechyd y (,,wi- elif' yn fwy gobeithiol ar ol ei ymweliad a llysoedd Ew- rop.—fod chwyldroad wedi tori allan yn Spaeii, ac nad oes uri dewiii. a fedr ddyfalu pa betli fydd y diwedd,—fod yn amheus a waredir carcharorion Abyssinia o law y creu- lawn,fod gwrthryfel Crete heb ei llwyr ddarostwng,—fod y Liywydd Johnson a senedd yr Unol Daleithiau yn parhau mewn penbletli,fod y cholera ar daith yn y Cyf- aiadir, a bod ei wyneb du tuag atom. Yr ydym, meddwn, yn ymwybodol o'r pethau hyn, ac yn ystyriol o'u canlyniadau mawr- ion; ond wedi'r cwbl, Eisteddfod Fawr zn ZD Caerfyrddin yw baich yr wythnos yn ngolwg pob Cymro, betli bynag, o Gaergybi' i Gaer- d'ydd, ac o Dy Ddewi i Lan Andreas. Os ydyw henaint yn haeddu parch, ma3 gan yr eisteddfod hawl i barch dau-ddyblyg, canys y mae yn un o'r sefydliadau addysgol henaf yn Ewrop. Cynhaliwyd Eisteddfod yn Tegan- wy yn y 7fed ganrif, cyn geni y 'gau-bro- phwyd,' a phan oedd Emynau Ambrose yn gymharol newydd. Yn yr Eisteddfod bono yr oedd Taliesin Ben Beirdd, fel Saul, yn uwch o'i ysgwyddau na'i holl frodyr urddas- ol. Trefnodd Howel Dda reolau yn ol y rhai y chwareuid y delyn, yn y flwyddyn^ 914, cant a hanner o flynychloedd cyn i William goncro Harold yn mrwydr Hastings. Cyn- liclid Eisteddfodau gyda rhwysg a mawredd dan nawdd tywysogion Cymru. Cynhaliwyd un arall ynNghastell Aberteili, yn y flwydd- yn 1107, gan Bleddyn ap Cynfyn. Cynhal- iwyd un arall yr yr un lie, yn y flwyddyn 1117, gan Rhys ap Gruffydd, Tywysog y Deheudir. Yn fuan wedi hyny, sonia Gir- aldus Cambrensis am fedr nodedig y telyn- orion. Yn nyddiau Edward y trydydd cyn- haliodd Ifor Hael Eisteddfod yn ei balas ei hun, mewn lie o'r enw Gwern-y-cleppa. Yn nheyrnasiad Edward y pedwerydd, a thrwy ei ganiatad, cynhaliwyd Eisteddfod rwysgfawr yn Nghaerfyrddin, gan Gruffydd ap Nicholas, un ohynafiaid Arglwydd Dinefor. Yn y flwyddyn 1523, ar aoriad gwawr y Diwygiad Protestanaidd, rhoddes Harri yr wythfed ganiatad i gynnal Eisteddfod yn Nghaerwys, swydd Gallestr. Cynhaliwyd un arall yn yr un lie, trwy orcliymyn, neu ganiatad y frenhines Elizabeth, yn y flwydd- yn 1568. Llywyddodd Esgob Ty Ddewi yn yr Eisteddfod fawr genhedlaethol a gynhali- wyd yn Nghaerfyrddin, yn yflwyddyn 1819. Dengys adroddiad yr Eisteddfod hono fod Arglwydd Dynefwr yn gefnogwr selog iddi. Ystyrid yr Eisteddfod hono yn un ardderchog iawn, ac ni buasai ei bath er's pedwar can' mlynedd. Yr oedd lolo Fawr o Forganwg yn bresenol. Yn y flwyddyn 1828, anrhyd- eddwyd Eisteddfod Dinbych a phresenoldeb ei Uchelder Brenhinol y Duke o Sussey, yr hwn a lywyddodd un o'r cyfarfodydd. Yn yr Eisteddfod hono derbyniwyd tri llythyr oddiwrth dri lienor o athrylith uehel, Syr Walter Scott, Thomas Moore, a Robert Southey, y rhai a ddiolchant om yr anrhryd- edd a osodid arnynt trwy eu hethol yn ael- odau o Gymdeithas y Cymmrodorion. Yn y flwyddyn 1832, anrhydeddwyd Eisteddfod Beaumaris a, phresenoldeb ei Mawrhydi, y Dywysoges Victoria, y pryd hwnw, a'i har- dderchog fam, y Duches o Kent. Yn ystod y blynyddoedd dilynol, bu yr Eisteddfod i raddau dan gwmmwl, ond daeth i'r golwg drachefn, Bernid yn ddoeth ei chynnal yn y De a'r Gogledd bob yn ail, ac yn achlys- urol yn rhai o drefijmawrion Lloegr, Yn y flwyddyn 1860, etholwyd Pwyllgor yr Eis- teddfod yn Ninbych, yn nghyda pliwyllgor gweithiol, yr hwn a elwir Cyngor yr Eistedd- fod. Y Parch. John Griffiths, fleer Castell- nedd, yw cadeirydd y cynghor. Methiant mewn ystyr arianol oedd Eisteddfod y flwydd- yn ganlynol yn Aberdar. Gwnaed y cyllid arianol i fyny gan y Cymro gwladgarol Alaw Goch. Ystyrid Eisteddfod Caernarfon, a gyn- haliwycl yn 1862 yn un lwyddianns yn mhob ystyr, yn fwy felly nag un Eisteddfod flaen- orol ond yr oedd Eisteddfod Abertawy yn y flwyddyn 1863 yn fwy llwyddianus nag Eisteddfod Caerynarfon. Cynhalier yr Eis- teddfod lie y mynir—ar y morfa neu ar y mynydd, mewn dinas Seisnig neu dref Gym- reig, o dan gysgodion cyssegredig castell henafol yn crymu ei war oedranus dan fan- tell fytholwyrdd, neu yn ngolwg mwg y gweithfeydd, y mae ynddi swyn i galon llawer Cymro. Ond diau fod Eiste ddfod Caerfyrddin wedi dihuno dyddordeb neiil- duol, oblegid adgofion eisteddfodol y lie y cynhelid hi.

gmnultliou ¡ranxr. HerfihrcJt y OytaruUi"—Y mae yr Ymerawdwr Napoleon yn dra awyddus i gael gan y cyhoedd gredu ei fod am heddwcli, ac nad ydyw y Llyw- odraetli mewn un modd am ryfel. Metliodd ei areitliiau yn Arras a Lille ag argyliocddi y wlad i gredu hyii, a thraddododd un arall yn Amiens fr un penvyl, ond parlieir yr un mor annglired- iniol. Methir yn lan a cliysoni ei fwiiadau liedd- ycliol, a'r darpariadau at ryfel sydd yn cael en dwyn yn mlaen drwy Ffrainc. Y mae y Maes- lywycld Niel yn awr ar daitli arolygol ar yr aiu- (idiffynfeydd cyffiniol, a dywedir ei fod yn arfer pob gallu i barotoi y fyddin erbYll ynuirecli or- t, 11 1 fawr. tSofyllfd- m a much a Ilafur yn Ffrainc,—-Dy- wedir na bu ywlad lion er ys blynyddoedd mewn sefyilfa mor wasgedig. Delia cwynion amlacli a tlirymmacli 0 bob cyfeiriad. Y rlian niwyaf llewyrclms yn gyffredin o I'frainc ■ yw Inlanders —yno y mao y llaw-weithfaoedd amlaf, yno y mac; amaetliyddiaetli uwcliaf, ac yno y mae mwyaf o gyfoetli, a tlira y mae y diriogaeth yma, yn chc- oddef yn erwin, nis gall un man arall fod yn llwyddianus. Y chtcyldroad y 11 yr Yshaert.—Y mac yr ad- roddiadau am y gwrthryfel 11 ynyn hynod o groes i'w gilydd. Tra y cyhoedcla y newyddiacluron S"W}rddogol ei fod wedi ei letliu yn hollol, dyANred newyddiaduron Ffrainc ei fod yn myned 3-11 mlaen yn gryfacli o byd, ac fod y gnvrtiuyfelwyr y dyddiau diweddaf wedi dyblu o's nad treblu. Ond dywed gohebydd y Telegraph,' fod y chwyl- 9 droad ar hyn 0 bryd yn fethiant. Bernir y bydd i blaid O'Donnell, gyfodi gwrthryfel mwy effeitli- iol na'r un cyn hiriawn. Yr unig beth sydd yn cadw y Frenhines ar ei gorsedd, ydyw methu penderfynu pwy a geir i lywodraethu ar ei hol hi. Nid yw yr Ysbaenwyr yn gyffredin am werinly-w- odraeth, nac am benreolaetli 0 dan y Caclfridog Prim. Y mae y newydd wedi cp-haedd Ffrainc fod Prim wedi ei fradychu, ac fod 3* Lh'wodraotli ar gael gafael arno. Y Cholera yn Itilli.-Tybir fod yr liaint ecll- lyslon hwn 3-11 arafn yn Naples, ond y i-nae ai, gynnydd yn Castellamare, a Salerno. Yr oedd wedi eu taro yn sal yn y diriogaeth hono o'r lofed i'r 18fed o Awst 77U, a 456 wedi marw, tnl yr oedd o'r adeg 3^ torodd allan gyntaf Io,!)8-'» A\'edi cael eu cymeryd yn sal, ac 8387 wedi marw. Ymddengys fod amvybodaetli erclndl yn ffynu 3-11 nghylch yr aclios 0 hono. Tybir mai gwenwyn sydd yn cael eiweinyddu gan iyw rai mewn ffordd ddirgelaidd yw yr achos 0 hono. Amheu- wyd rhyw deulu 0 hyn, aeth torf at y llQ yn nyfll- der y nos, a llusgMyd hen wr, dwy ddyncs, dwy eneth, a'u tad. allan o'r gwely, a thrywanwyd hwynt, a darniwyd a Ilos,(YNi,.yd liNNyi:it. Dywedir fod yr offeiriaid yn rhoi liyn yn mhen ywerin, y rhai sydd 3-11 gwbl 0 dan eu llywodraeth, ac yn hynod 0 anwybodus ac ofergoelus. Hysbysir mewn amryw lytliyrau cyfrinacliol o Rhufaill, fod yr liaint ar gynnydd 3rno. Yn 3T adroddiadau dyddiol diwoddaraf, cyhoeddir fod 5H wedi eu taro yn sal, a 50 wedi marw. Y mae y Loriio- C3onmydogaeth cartref 3' Pal), yn d3^oddef yn er- win- oddiwrtlio. Ar ddydd Llun y inae mwyaf 3-11 cael eu clafychn-dynä y diwrnocl gwji, pan yr eir tuallan i'r muriau, ac y crfranogir helaothaf 0 bob [math 0 ffrwythau. Y mac y trigolion yn hynod Iiefyd am eu budreddu, a'r lieotydd yn cael eu cadw mewn sefyilfa ariach iawn. edir ei fod jai llai.ffyrnig yn Sicily. Yr oedd yn llelhau yngynymyn Catania, a Palermo. Yrynu/yrch i, A byssitt*i(i.-Y mae amiyw longau 0 yn Liverpool wedi cael eu llogi gan. y Morlvs, er cludo milw3rr, a darpariadau rlijlbl rlnyng Bom- 1

LLANELLI.—Sylfaeniad Caoel newydd,-A wst 24ain, gosodwyd i lawr gareg sylfaen capel newydd y Docks, Llanelli. Gyflawnwyd y ser- emoni yn ddeheuig iawn gan Mrs Rees (gwraig y Parch. D. Eees). Cangen 0 Siloa yw y Docks, ond y mae Capel Als a'r eglwysi eraill yn cyd- gynnorthwyo. Annerchwyd y gynnulleidfa ar yr achlysur gan y Parchn. D. Rees, T. Davies, D. M. Evans, T. James, M.A., Llanelli, J. Dan- iel, Mynyddbach, W. Morgan, Caerfyrddin, a Dr, Rees, Abertawy. Mae Llanelli yn gweithio yn ardderchog gyda helaethu terfynau yr achos. Dyma y chweched Capel ag y mae Haw union- gyrchol wedi bod a fyno y Parch. D. Rees a'i godi.-Gohebydd. SION, ABERCANAID.—Dydd Sul, Awst 25ain, bu yi Ysgol Sabbathol hon yn adrodd pwnc yn Bethesda, Merthyr. Testyn y pwnc oedd I Dwy- foldeb y Beibl,' yr awdwr; Parch. D. Thomas, ein gweinidog. Gwnaefhom ein goreu i fyned drwy y gwaith, ac fe gawsom ein holi yn fanol ac yn llvm gan Mr Thomas. Canodd cor yr Ysgol amryw donau, ac hefyd gor y plant, 3' rhai a wefreiddient bawb a'u lleisiau sw3*nol. Yna cafwyd adroddiad o Abraham yn aberthu ei fab,' yn effoithiol gan Gwynfryn. Ac yr oedd tvstiolaeth pawb yn unfrydol yn dweyil fod y cwbl wedi cael ei ddwyn oddiaingylch yn an- rhydeddus. Dydd Llun canlynol, 3*r oedd gor- ymdaith, te party i'r plant, a cliyfarfod adrodd- iadol yn yr hwyr. Yr oedd deuddeg o fanerau yn yr orynidaith, acarbob un o honynt arwydd- eir s 1 11 eiriau cymmwys i'r amgylchiad. Wedi myned drwy brif heolydcl, aethpwyd i gae cyfagos, lie y gadawyd i'r plant i chwareu ac ymfwynhau. Yna dychwelwyd i gyfranogi o'r danteithion parotoedig. Yr oedd y plant dan 15 oed yn cao1 te am ddim gan yr 3-sgol. Wedi gorphen hyn, cafwyd y cyfarfod adroddiodol. Llywyddwyd gan y Parch. D. Thomas, a chanwyd gan yrddau gor yn rhagorol dda. Darllenwyd, adroddwyd, areithiwyd, a chanwyd amryw ddarnau gan Jacob Davies, William Harries, Daniel Lloyd, D. ab Iolo, Gwyddonfiyn, ac eraill, a theifynodd. un o'r demonstrations goreu a fwynhasom erioed. Yr oedd pob un ar ei oreu, a phob un yn cyd- weithredu. Bu y parotoadau at hyn yn foddion i greu yspryd newydd yn yr ysgol, ac y mae wedi lluosogi llawer mewn rhif. Ni obeithiwn ei gweled yn parhau i gynnyddu, ac y gwna lawer o les yn y gynlmyclogaeth.-D. ab Iolo. MANCHESTER.—Cynnaliwyd Cymmanfa Booth St, Awst 30 a'r 31, a Medi 1. Y gweinidogion oeddynt Mr Hughes, Penmain, a Mr Williams (Hwfa Mon). Yr oedd 3- Pregethau yn nerthol -y capel yn llawn 0 wrandawyr astud yn ym- ddangos wrth eu bodd. Y mae yr achos hwn yn Ulyned rhagddo, yn araf deg, bydclai modd iddo fod yn well, pe caemun da i'n blaenori. Dech- reuwyd gan weinidog y BedyddvAy^r,—Mr Lloyd Jones Garside St., a Mr James, gweinidog y Methodistiaid. D PONTAUD.VWK.—Bu Cranogwen yn y Bont y, ilia yn arllwys ei liyawdledd yn ngliylch Elfenau n .1 u Dedwyddwcli,' i dyrfa 0 dros saith cant, yn ngliapel neAAydd tlws y T. C., yr hwn a elwir Soar. Dr. Griffiths yn y gadair. Llanwodd y naill a'r llall eu lleoedd yn dded wydd, fel vy am- lygwyd hyny mewn diolcliiadau cynes ar 3" di- wedd mor gj~n.es fel j'r enj'nodd awen rhyw dri o fcirdd-iietl fel yr addefodd un—craclifeirdd fe- iy 11, allai, sef M. Griffiths. Ynyspenllwch; Phylip- | IUiyd.yfi.iO,' a loan Glantawe. Nid oes ond cyn- I ffoii annerch yr olaf o'r tri ar gof a chadw günyf yn awr, sef:— Mynu cyrlmedcl hon mewn cariad. Y fan hoff cawn ddedwydd fwynhad Nos Fercher, Awst 7fed, y bu hyn. Y11 mhen yr wythnos cymerodd agoriad fflirliol y Capel I uchoct le, yr llyn ft ddygwyd oclcliamgylch trnvv i r Parch. D. Saunders, Liverpool, a'r Parch. Pli. Griffiths, (A), Alltwen, bregethu nos Fercher, wedi i'r Parch: D. Edwards, (B), ddeclireu yr oedfa. Dyclcl Ian, am 10, yr oedd y Parclin. D. Saunders, i J. Phillips Bangor, yn ein liannercli 3Tn ol y ddoethineb a roddwyd idd3*nt hwjr. Am •Z, y Parch. W. Williams, Bethany, Abertawe, yu Saesneg, a'r Parcli. J. Phillips yn Gymraeg. Am 0, y Cadbeii Davies, Abertawe, a'r Parch. J. Phillips. Yr oedd y Uanw fel pe buasaiyn cpr- nyddu tua'r diwedd, er fod pethau pur sylweddol yn cael eu trafod o'r declireu. IAwydd a dclilyno yr achos hwn yn ei fan newydd. CAPEL SION, ABERTAWE.-Nos lau, Awst 29, traddododd y Parch. J. Williams, Castollnewydd, ei ddarlith newydd ar I Anturiaotha-u i-hyfeddol D. Livingstone,' yn y capel uchod. Llywyddid gan T. Phillips, Ysw., Maer, yn ddeheuig, doeth- canm.0lad.w3~, a theilwng o'i enw a'i urddas. Am y ddarlith ni chj'feiliornwn wrth ddweyd ei boo i fyny a'r un 0 ddarlithiau blaenorol Mr Will" iams, a chydag ychydig drafferth, gall ei gwneud yn un o'r darlithiau mwyaf dyddorol a draddod' wyd Y11 Ngbymru. Olrheiniodd y llinell ach- yddol 0 ba un yr hanodd y Dr. yn nghyda'r egn1 a'r penderfyniad didroi yn ol a ddangosodd wrtt: ddringo i fynu mown dysg. Cawspm fraslun 0 anturiaethau yn Alfrica, ac eg-lurid golygfoydd y wlad a chyfres 0 ddarluniau rhagorol. Dl1 genym ddeall nad yw ffraethineb dawn ac araP- edcl Mr Williams yn gwanhau fel y mae yn tyoll yn mlaen mewn dyddiau. Cynnygiwyd diolcb" garweh cynhes i'r darlithydd gan Dr Rees. yr hwn a eiliwyd gan y Parch. WT. Jenkins, Pentrc, a chanwyd ef gyda chyrnmeradwyaeth maW!" Cynnj'giwyd diolchgarwch i'r Maer am lywydd11 gan y Parch. Mr Davies, gweinidog y lie, ac eil' iwyd gan y Parch. F. Samuel, Soar. Diolchod' y Maer mewn araeth synhwyrol, a dy wedai$ 3rn bleser mawr ganddo ef fod 0 ryw,vasuntt i bob eiiwad yn ddiwahaniaeth. Da genJØ: ddeall fod y ddimau olaf o ddyled Capel Sion [l gael ei thalu. Dymunwn fawr lwydd i 14" Davies a'i eglwys weithgar fyned rhag eu blaÐIl' t -Gohebyd(l. zn I