Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
HANESYN HYNOD.
HANESYN HYNOD. Er's ti a 43 o flynyddau yn ol, pan oecldwn i yn 14 oed, Well fy magu gyda nhadcu a Mamgu yn Gianbreuig, ger Tregaron ac ar ol clfiddu nhadcu aeth fy liiamgu yu rhy dlawd i ddal y fferm, a chefais inaufyued i wasanaethu agwnes fy nghyflog mewn lie o'r raw Ptnlhvyn bedw. Pan yn yr oednui uchod yn liwin a thlawd yr oecldwn yn arfcr a mynd i'r YS .DI Sabliathol bob amser pau gyda nhadcu a mamgu, a'u liarferiad hwy bob amser oedd rhoddi yr ati ui a gytraneut at y Feibl Gymdeitfaas i mi i'w rhoddi yn yr ysgol. Ac yn y flwyddyn gyntaf o'm gwasaiiaetti arterwn a myned i gangen o Ysgol Sab- bafchol p. rthynol i Dregaron a elwid caugeu. Deri- g&ron. a'r Sabbath wythnos oflaen Sabbath y casglu daeth yr hen arolygwr, Daniel Jones, Cymsr, trwy y dospai thiadau a'i lyfr yn ei law i ofyn addewidion pawb, to i'w i-huddi ar ei lyfr, a daeth i'r dosparth lie yr neddvvn inau a deciireao id ofyn i bob mi pa faint ad«iawtnt, au addawsant bob un ei Swllt. Daeth ataf Hun; u a gofynodd 4 Wet. Twm bach, beth roddi clithau r a-1, "ewais iuau Swllt, Wel, ebe yrhen wr, mi a roddaf dy enw i lawr, dere dithau ag ef yma y Sabbath uesaf.' Ac wedi myned adref mi ddywedais wrtb fy meistr a meistres fy mod wedi addaw Swllt 1 Gym leithas y Beiblau, a gofynais a gawn i Swllt o fy n-hyflo, ub) u y Sabbath i'w dalu yr ateb a ge/ais oed l nachawn, obiegyd fy mod wedi addaw gormod a bod dwy einiog yn llawn ddigon i math i roddi. Aeth hyn fel saeth at fy nglialon oherwydd fed fy enw ar y Jlyfr am swllt, a t!>yti^n os na allwn ei dalu fy mod yn ngafael y 1 Jyfraitli Wladol a hyn oedd fy holl ofid trwy yr wythnos, ac yn gofyn yn ami a gawn Swllt erbyn y Sabbath, ond yr ateb earug a gawn yn ol oedd ua chawn ddim ond dwy geiniog. Yr oedd hyn yn mwyhau fy ngofid nes peri|i mi wylo yu chwerw heb wybod yn y byd beth 1 wneud. Yu yr hwyr dydd Sa'lwrn, penderfynais fyned ac gymutjydog i erfy n benthyg Swllt os oedd bosibl ond ni ellwn ei gael oblegyd nad oedd Swllt yn y ty. Aethum oddiyno i dy arall, ond ni chefais ddim yno, penderfynais fyned i'r trydydd, ond nid oedd dim i gael yno ohwaith, ond pob un yn cwyno na allasent fy helpu. Erbyn hyn ni wyddwn beth yn y byd i wneud, ac yr oeddwn yn penderfyi.u nad awn byth i'r ysgol os na allwn dalu y >swllt. Wylwn yn ddibaid obiegyd gwelwn -bellach bob gobaith o ymwared Widi darfod wedi i mi ddyoh- welyd adref yr hyn bellach oedd yn dywyll nos, a ohefais ystorm o dafod sarug gan fy meistr a meis- tres gan ofyn yn mha le y bum yr holl am<er ac felly y bu hyd swper a minuau yn ofidus fy meddwl a hwythau yn wawdus yn gofyn beth oadd y ffolineb oedd arnaf. Ar ol swper o gylch dego'r gloch, pan oedd meistr a meistres wedi myned i'r gwely, a finnau yn eistedd ar yr aelwyd, dyma gnoc ar y drws aethum inau i edrych beth oedd yno, a gwelwu ddyn a golwg foneddigaidd arno mewn diiiad morwr ac yn gofyn y tfbtdd i dy fferm yn y gymmydogaeth o'r enw Tynant. Aethum inau gydag ef i ddaugos, acliwedi i mi fyned ar hydyr Eeol sydd yn arwain o Benllwynbedw i'r tir rhydd agored, lie nad oes na chlawdd na ffordd o'r fan bono hyd yn agos i'r Tynant, yn y fan hono dywedodd y gwr dieithr wrthyf y gallwn i fyned yn fy ol yr ai efe bellach yn rhwydd. Nac ewch,' meddwn inau, I oblegycl y mae y rhan fwyaf peryglus o'r fiordd yn ol eto. Ond er i mi gynig yn daer myned gydag ef eto gwrthod yn benderfynol a wnaeth gan aicrhau yr ai efe bellach jn ddirwystr; a chan dynu Swllt allan o logell ei wasgod i'w estyn i mi, a minau yn Tied wrthod ond parodd i mi ei gym- meryd a balch iawn oeddwn o'i gael. Aethef i'w ffordd, a finnau adref yn hynodo falch am fod genyf bellach Swllt heb ddiolch i fy meistr i'w roddi yn y casgliad drahoeth, ac i'r ysgol a fi y Sabbath i wyneb yr hen arolygwr yn hynod hapus, ond ni welais byth mo nghymmwyoaswr caredig ua chlywed i neb ei weled ychwaith er holi dawer am dano. Aethum am 2 o'r gloch y Sabbath i Lwynpiod er mwyn holi a welodd neb mo hono, imm yn holi yn Tenant, a dywedent na fu neb o'r &th yn galw yno ychwaith; ac ni chlywais byth air o'i hanes mwy. Dyna yr hanes yn gywir fei,y bu rhoddwch ef yn gyhoeiddus oa mynwch obiegyd gwirionedd ydy w bob gair. Beth neu pwy oedd y dyn barned pob dirllenydd drosto ei hun. THOMAS GRIFFITHS. [Mae y T. Griffiths uchod yn ddyn crefyddol a geirwir; ac yn hen aelod parchus gyda'r Meth- odiatiaid yn Blaenpennal. air Aberteifi. Derbyn- ,iasom yr hanes trwy law yr nen gyfaill craff a eynwyrol David Jones, Dolau Bach, Llangeitho.
LLUNDAIN.
LLUNDAIN. Oynhaliwyd cyngerdd gan y Methodistiaid Calfinaidd nos Iau, y3ydd cyfisolj yn y Cambridge Hal!, Newman Street, o dan arweimad Mr W. Davies (Minorydd). Trefn y cyfarfod ydoedd fel y canlyn:—Pianoforte Solo, gan Mrs Appleby. Can, Art thou a form?' Mr W. D&vies. Glee gan y cor. Clychau Aberdyfi¡ Miss Brans. Trio, Misses M. a D. Davies, a Mrs P. Davies. Shan o Bride of Neath Valley,' Mr J. Jones. Anthem, C Deuwch, canwn i'r Arglwydd.' Can, Miss Pattison. Glee,' Cymru Gynt.' Pianoforte Solo, Mrs Appleby, 'The Minstrel Boy,' Miss Lewis. Anthem, Crist em Pasc ni.' The Skipper and hie Boy,' Mrs Butfgess. 'The Wolf,' Mr J. Daviea. 'Yr Eneth Ddall, Mrs Williams. Glee. Aria, Mrs P. Davies. Quartette. 'Mae breniniaeth,' Mri W. J. Lavies a J. G. Jones. Anthem, 'Can Moses.' Mae'n rhaid i ni ddweyd fod yr oil wedi myned trwy eu gwaith yn hynod o dda. Yr oedd ol trainioi.ar y plant oedd yn y cor, ac nid ychydig fa llafur yr arweinydd i ddod a hwy i'r perffeithrwydd y maent ynddo. Aethpwyd trwy yr anthemau yn es- mwyth a naturiol, pob llais yn cydaymmud yn rheolaidd a chymmeaurol. Gwnaeth Mr G. Jones a Miss Bvans eu rhan yn rhagorol yn y solo part (os goddefir y term) q. r anthem Crist ein Pasc m,' a gorfuwyd ail-gana. Nafcuriol iawn oedd Mrs Williams yn canu Yr Eneth Ddall.' Y mae hi quite at home yn y pathetic bob am- eer. Pur naturiol, f eddyliwn, fuaeai alaw Gymreig gan Miss Lewis. Yr oedd yn anfuntais i'r cantorion fod y yUatform yn fath o recess, fod cymmaint o wagle o boo ta i'r organ, a bod drysau agored yn y pen draw. Yr wyf yn gweled fod yn rhaid i mi ddwyn fy stori i'r pen, onide byddaf yn ngafael gwellaif y golygydd, ac felly terfynaf trwy ddweyd fod yn dda genyf fod Mynorydd wedi rhoddi bonclust i'r chwibanwyr penfeddal oedd yno.—Crotchet. Oylcfvwyl De.—Prydnawn dydd Mawrth, y laf o'r sou hwn, cynhaliodd Bedyddwyr Castle Street en hwythfed gylchwyl de. Wedi clirio y byrddau, dechreu. wyd ar y cyfarfod hwyrol. Cymmerwyd y gadair gan y Parch. Jessie Hobson; ac yna gan Mr Lewis, o Gaer- i. Cafwyd annercbiadan gwresog gan y Parchn. G. M. Murphy, L. Evans, J. Davies, Taamrioa; O. Lewis, Yew., ac ereill. Yr oedd un o'r eiaradwyr yn jody fellow, a chawsom gryn gymhorth i chwerthm tea y bu yn dweyd gais wrthym. Canwyd amryw ddarnaa oetholedig yn ystod y cyfarfod, a darllenodd Gwilym Pennant ye ydigobennilliondifyrusirte.Showltf
[No title]
YR YHOSODIAD FFYRNIG YN BLOOMBBTTRY.—Y mae M'Donnell, un o seindorf y Life Guards, yr hwn a eaethwyd ychydig ddyddiau yn ol gan y Ffeniaid fel y trbir, wedi marw er dydd Gwener. Yr oedd mil- wriad ei fyddin a'i fam yn bresenol ar adeg ei farw- olaeth. Mae y llywodraeih wedi oodi y wobr am ddal y llofrudd i 300p. -r t I. v
MAES GLO NEWYDD.
MAES GLO NEWYDD. 0 lioll drysorau cuddiedig y ddaear, glo yn ddiaai ydyw y mwyaf defnyddiol a gwerthfawr. Nid oes tin wlad ar y ddaear yn fwy dyledus i'r glo na'n gwlad ni -yn y cloddfeydd glo y mae cuddiad ei cliryfder. Yn y blynyddoedd diweddaraf y mae ein dynion mwyaf meddylgar wedi datgan eu pryder am bar had y glo. Ac nid heb achos canys yr ydym yn dyspyddu y trysor hwn gyda cliyflymdra cyunyddol ac aruthrel. Ac yn pi ein gwybodaeth bresenol, nis gallwn ddisgwyl i'n gwlad barhau yn ei mawredd a'i llwyddiant masnachol os derfydd y glo. Teimlid yn dawel pan ddywedai Mr Vivian yn y Seneddfod digon o doraetli o lo yn Neheu- dir Cymra ani filoedd o nynyddoedd ond taflwyd ein gwladyddion i bryder acofn pan ddywedai Mr I John Stuart Mill, yn yr un He, y byddai ein glo wedi darfod yn mhen tair neu bedair cenedlaeth. Yr oedd Mr Vivian yn gwneud ei gyfrifiad yn ol y swm a gloddid yn y blynyddoedd hyny, ond daroganai Mr Mill ei ofnau ar yr ystyriaetli y byddai i'r glo gael ei gloddio yn y dyfodol yn ol yr un gradd o gynnydd ag yn y blynydd- oedd a aethant heibio. Yn wyneb y fath ofnau, y mae yn gysur i ni wybod fod glo wedi ei gael yn ddiweddar mewn lleoedd na ddisgwyliasid am dano. Nid rhyw lawer o amser sydd, fel y gwyr ein darllen- wyr, er p in y darganfyddwyd gwely glo gwerthfawr yn agos i Nottiogliam. Deallwn wrtli yr adroddiadan a welsom nn ddiweddar, fod glo wedi ei gael mewn lie o'r enw Denaby, o fewn saith milltir i Doncaster—parhad ydyw y glo hwn o wely-glo Barnsley. Mae pwll sydd newydd ei orplien, yn 422 llathen o ddyfnder—un o'r pyllau dyfnaf yn swydd York; ac y mae y glo, yr hwn sydd o ansawdd rhagorol, yn naw troedt'edd o drwch. Buwyd am bedair blynedd ynclodclià y pwll, oherwydd rhwystrid y gwaith yn faivr gan y dwfr. Tybid bob amser gan y glowyr fod y gwely glo yn terfynu lie yr oedd y graig galch yn dechreu, tra y dywedai daeareg- wyr fod y glo yn ymestyn yn mhell o dan y graig galch. O'r diwedd, cafwyd prawf digonol fod y daearegwyr yn iawn. Eiddo y Mri Pope a Pearson ydyw gwaith glo Denaby. Bydd yno yn fuan le i 500 o lowyr i weithio. Mae y pwll yn nodedig o gyfleus, gan fod clodriTordd, a chamlos yn agos ato. ARGLWYDD BROUGHAM.—Y mae y pendefig dysgedig ae enwog hwn yn y ddegfed flwydd a phedwar ngaino'i oed.—Yr un oed a Mr Williams, Llanwrtyd, mae y dd'au Batriarch mewn rhyw bethau yn debyg i'w gilydd mae y naill fel y llall yn ddoniol, ac yn hoff o waith. Mae yr hen bregethwr yn fwy tirf ac iraidd yn ei henaint, na'r hen gyfreithiwr. Nid yw Arglwydd Brougham yn alluog er's tro i gyrumeryd rhan gyhoeddns mewn gwladyddiaotli. CyhOeddwyd llythyr o'i eiddo yn ddi- weddar yn y newyddiaduron ar y pwys o bnro yr Eth oliadau. Dywed ,ei arglwyddLaeth fod yn rhaid i ni buro ein hetholiadau neu syrthio i ddadfeiliad gwladol yn fuan. Nid yw yn golygu fod galwad neillduol am newid y deddfau preaenol o barth llygredigaeth ethol. iadol; y mae ganddo hyder yn y deddfau fel y maent, ond eu rhoddi mewrigrym a gweithredia.d, yn flfyddlon, gonest, a phenderfynol. Edrychir gan lawer ar y llyth. yr, fel llythyr cymraun y gwladwr oedranus. DB Cuiiuisa yn LIVERPOOL.-Nos Lun, y 7fed cy- fisol, pregethodd y Dr Cumming, yn y Scotch Church, Rodney Street, Liverpool; oddiwrth Galatiaid vi. 14. Yu niwedd ei bregeth cyfeiriai at gynnydd'ffurfiau yn Eglwys Loegr, a dywodai yn groew nad oedd y cwbl ddim yn amgen na chynnyg llechwraidd i Juno Eglwys Loegr a'r E-Iwys Babaidd ond fod terfyn uwch na'r Alps rhwng Protestaniaeth a Phabyddiaeth.
.PENMAENMAWR.
PENMAENMAWR. Cyfarfod y Beibl Gymdeith&s.—Nos Wener, yr wJth- nos ddiweddaf, cynhaliodd cangen y lie hwn o'r Gym- deithas uchod ei chyfarfodblynyddol ynnghapel Salem. Llywyddwyd gan y Parch. D Roberts, (T.C.), yr hwn a ddarIlenodd yr adroddiad am y flwyddyn ddiweddaf, ac a wnaeth rai sylwadau pwrpasol a goneSt arno. Dengys yr adroddiad nad ydyw y gymmydogaeth wedi gwneud nemawr o gynnydd yn y cyfraniadau er's blyn- yddan yr hyn yn ddiau nid yw yn argoel goleu' o wir weithgarwch ar ran y Gymdeithas, neu yn hytrach yn achos lledaeniad Gair y Bywyd dros y byd. Anherch- wyd y cyfarfod yn lied faith a dyddorol gan y Parch. T. Phillips, D.D., cynnrychiolydd y Fam Gymdeithas, ac hefyd gan y Parch. E. Edmunds. Nid oedd cynnulleidfa luosog iawn wedi dyfod yn nghyd-ddim yn agos mor lluosog ag a'r blynyddoedd o'r blaen a lied ddi-fywyd oedd y,cyfarfod drwyddo. Rywfodd, y mae pwysig." rwydd a dyddordeb y cyfarfod hwn yn colli i raddau yn y lie. Flynyddan yn ol, byddai y Wesleyaid, a'r Meth. odistiaid, a'r Annibynwyr, yn gofalu am sicrhau dynioa galluog i ddyi'od i areithio ar yr achos; ond yn awr, y mae y mater yn cael ei ymddiried yn gwbl oil i'r dir- prwywr. Hwyrach nad yw yn perthyn i ni ymyryd yn hyn o bwnc; ond nis gallwn ymattal heb rodi awgrym* iad arno. Iarll RusseU a'i anffawd. Nid yw gwyr mawrion d'loeth bob amser,' ebe yr Oracl Ddwyfol. Gellir dweyd hefyd nad yw gwyr mawrion ofalus bob amser, hyd yn oed o'u pethau eu hunain, ac o'i peth gwerth. fawrocaf. Digwyddodd dipyn yn ddigrif gydag ilarll IKWY Russell, ar ei adyfodiad i'r lie hwn, wythnosau yn ol. Pan oedd y pendefig nrddasol yn disgyn 0'1' gerbydres, gadawodd ei leather bag ar ei ol. Yn mysg pethau eraill yn y bag yr oedd ei bwrs, yr hwn a gynnwyBail y swm o 9900. Yr oodd yr Iarll ardderchog yn dra gofalus o'i luggage eraill ond anghofiodd am y peth penaf. Yn ffodus, yr oedd un o weision y Gwestty yr elai yr Iarll urddasol iddo, wedi talu sylw neillduol i'r cerbyd yr oedd efe ynddo, fel y medrai ei adnabod drachefn. Prysurwyd i fyned i Fangor i ymholi; ond ni wyddai annibynwyr y ffordd haiarn yn Mangor ddim oil am Arglwydd Russell na'r cerbyd yr oedd ynddo. Pa fodd bynag; gan fod y oerbyd yn un neillduol, cafwydhyd iddo, a chafwyd y bag fel jr oedd ei berchenog wedi ei adael. Y mae'n dra thebygol y cymmer y Noble Lord fwy o ofal o'i fag rhag llaw. T Tymmor.—Yma, fel mewn lleoedd ereill, y mae tymmor yr ymwelwyr ar ben. Parodd gerwindeb yr hin, yn yr wythnos ddiweddaf, ac, fel y mae yn arwyddo yr wythnos hon hefyd, i lawer brysuro i fyned ymaith yn gynt fe ddichon nag y bwriadent. Y mae y rhan fwyaf yn y lie wedi bod yn dra phrysur drwy y misoedd diweddaf, gyda'r byd odddiallan, a chan y nailf a'r llall ryw nod i gyrkaedd ato, a chynllunian i'w cwblhau. Ond pa beth ydys yn fwriadu wneud yn y lluaws mis- oedd dyfodol ? A oes dim i'w wneud gyda golwg ar ennill yr ieuenctyd oddiwrth wagedd ac oferedd at yr hyn fyddai dda a buddiol iddynt? Diau nad oes ardal- o i maint yn y Dywysogaeth a mwy o'r dosparth ieu. anc ynddi na r ardal hon, ac nid yw yn bo&sibl chwaith bod nn ardal yn fwy diffygiol mewu darpam ar gyfer cyflwr meddyllol a moesol y cyfryw ddoeparth. Nid oes yma na chyfarfod llenyddol, na darilenfa, nac ysgol nos, na dim i ddenu a gwellhau y maddwl, oddieithr y y moddion crefyddoL Ymddengys i ni, fodd bynag, fod yn resyn fod y fath nifer luosog o ieueaetyd yn tyfu i fyny mor ddiymdrech am wybodaeth a hunan- ddiwylliad; a gwaeth na hyny yn llygredig es bywyd ao isel en oymmeriad. Er nas gallwn dderbyn cyhudd- iad a glyweom gan roi o'r ymwelwyr, fod y lie hwn yn nn o'r rhai mwyaf barbaraidd ac anfoesol yn y wlad, a hyny oblegid cyflwr a chymmeriad y cySredin o'r bobl ieuainc, yr ieuenctyd a'r plant; oto rhaid addef fodan- wybodaeth a llygredigaeth yn fawr yn ein plith, ac yn dainag, ar gynnydd yr & hyny oni fUbwysiadir moddion i'w hattal. Y mae'n hen bryd i rywbeth gael ei wneud gyda golwg ar sofyllfa feddyliol a moesol y dosparth leuanc yn y lie. Y mae Coleg y Marched Gweithiol yn Queens' Square, Bloomsbury, Llundain, yn parhau yn hynod lwyddian. us. Darperir pob peth nagenrhoidiol i'w dyrohafu mewn dyeg, ac ychwanegir at y cyfleusderau y naill flwyddyn ar ol y llall. Oynhaliwyd y pedwerydd gyf. flrfod agoriadol wythnos x ddoe.
MAN NEWYDDION.
MAN NEWYDDION. Bu farw Chevalier Morto, golygydd y newyddiadur swyddogol yn Rliufain, o'r cholera.- Glynir èfgan Stefana Cicolina. Cynhelir Eisteddfod Geltaidd, yr wythnos nosaf, yn St. Brieac, yn Ffrainc, pan yr ymdrinir a materion hanesyddol, llcnyddol, celfyddydol, deddfwriaethol, crefyddol, a cliymdeitliasol, yn mysg y Celtiaid. Y mae Mr J. A. Turner wedi marw, yr hwn a ddyg- wyd yn 1857, gyda Syr John Potter, yn erbyn Gibson a Bright, yn Manchester, ac a:u taflasant allan. Yn yr etholiad cyffredinol yn 1865, ni ddaeth Mr Turner yn mlaen fel ymgeisydd ac er hyny, ni chymmerodd un rhan gyhoeddus mewn gwleidyddiaetu. Y ddyfais ddiweddaf i wneud Arddangosta rans yn boblogaidd ydyw, cynllun i gael arddangosiad o fonedd. 1gesau-cystadlcuaeth o'r menywod harddaf o bob gwlad. Y wobr i'r decaf fydd par o glust-dlysau dia- mwnt, gwerth 24j000p., i'w gweled yn adran emyddol Ffrainc. Hwi lwci Gymraeenllill y wobr. Pa le y mae Merched Glan Meirionydd ?' Gorfoleddai yr Universe (newyddiadur uchel Babydd- ol), ar ddaliad Garibaldi. Dymunai Mr oes iddo 311 y earchar, gael iddo adfyfyrio ar ei fy wyd gwyllt dryg- ionus, ac edifarhau am y gweithredoedd gwaedlyd a wnaed ganddo ac yn ei enw-iddo gael amser i buro ei wefusau oddi wrth gabledd, ac ar i enw Duw—ar yr hwn y galwai mor fynych yn achos llofruddiaeth. ac an- rhaith, gael yn awr ci ddefnyddio mewn gweddi;' ac iddo 'barhau i fod yn brawt* bynv o amddiffyniad Duw i'w Vicar ar y ddaear.' Druan o hono, byr iawn y par- haodd ei ortoledd. Bernir mai Syr Augustus Paget, a bennodir i fod yn negesydd i Washington, ac y hydd i'r Anrhydeddus Julian Fane gymmeryd ei Ie efyn Florence. Traddododd ynadon Salford ddyn i garchar am ddwyn llaeth. Daliwyd ef yn y weithred o odro buwch yr erlynydcl yn y cae. Dywedir fed hwn yn drosedd cyffrodin iawn. Y mae y clefyd melyn wedi gwneud difrod dychryn- 11yd yn America. Yr oedd o ddeutu 100 j'n marw bob dydd yn New Orleans. Er pan y torodd y clefyd allan, tarawyd cynnifer a 1,000 yn Houston, Texas, a ba dros yr hanner o honynt farw. ;I Cafodd Margaret Hunter, dynes briod, yr hon a ladd- odd ei mab, ger Glasgow, ei rhyddhau, ar gyfrif ei gwallgofrwydd. Agorwyd Amddifadfa yn Brighton blant lieddgeidwaid. Llywyddid yn y cyfarfod a^riad- ol gan y Cadfridog Alexander. „ Gwylir Ynys Caprera gan long rhyfd, 1 Gun" wneud un ymgais i fyned oddi yno. Aeth _y Cadfridog Prim yr wythnos ddiweddaf o Geneva i Brussels, lie y diBgwyliai noddle dawel fel o r blaen am lawer o fisoedd, ond gcrchymynwyd lddo ym. adael yn mlien yr 48 o oriau. Dywed. gohebydd yn y Times, fod 0 GO i 90 y cant o r plant sydd yn cael eu hanfoii allan i'w magu, yn marw y flwyddyn gyntaf, ac anfynych iawn y gwneir ym- chwiliad i achos eu marwolaeth. Y mae bywydau y creadnriaid bach yn hollol wrth ewyllys y nurses calon- galed ac ariangar. 1 Y mae o 20,000 i 30,000 o weithwyr yn ngwahano- ithfeydd haiarn ar hyd ochrau y Clyde, yn yr Ysgot. land, allan o waith. Achosir hyn yn benaf gan y cyn nydd sydd wedi cael ei wneud yn llaw-weithfeydd y cyfandir, a thrwy eu bod yn gallu troi allan eu gwaith yii Ila-er iawn rhatach: Rhoddodd Mr North, cyfreithiwr Bwrdd y Dociau, Liverpool, ei swydd i fyny yr wythnos ddiweddaf, wedi ei llanw am 18 mlynedd. Nvna-eth hyn 0 herwydd fod ei glyw bron wedi pallu yn hollol. Diau y caiff fiwydd. dalanrhydeddus. • Py&wyd menyw o'r enw Ellen Sweeney, 28 oed, o flaen yr ynadon yn Abertawe, am fod yn feddw _ac af- reolus y trydydd tro a thriugain. Dywedai y fainc fod llymder yn hollol ofer; nid oedd y carcbar yn cael dim effaith ami. Gohiriwyd yr achos am fis, a gollyngwyd hi yn rhydd. Y noson ar ol hyny, gwelwydhi yn feddw chwilgorn. Dywedir nad merch i Cadben Cook ydoedd Mrs. Rumsey, Colchester, y cofnodwyd ei marwolaeth yn ddiweddar. Ymddengys iddi gael ei geni cyn priodas Cadben Cook, ac na honodd erioed fod yn fercn iddo, ond yn unig ddarfod i'w gwr cyntaf fod gyda'r Cadben mewn mordaith. Y mae pymtheg a deugain oeddynt yn ngwasanaeth y Llywodraeth wedi marw o'r clefyd "melyn yn New Orleans. Dywedir fod y defaid wedi cynnyddu mor gyflym yn Awstralia a New Zealand, fel na wyddys yn iawn pa beth i wneud a hwynt. Mewn cylchwyl yr Ysgol Sabbathol, a gynhaliwyd yn y Long Island, rhoddid gwobrau i'r rhai oeddynt wedi dysjaru fwyaf o adnodan o'r Testament Newydd. Ad- roddodd plentyn pedair oed gant ac un-ar-ddeg o ad- nodau o Efengyl Marc. Geneth fechan llwyd ei gwyneb ydoedd. Ysgrifena Eliha. Burritt i'r Star, i gywiro yr hyn a gyhoeddwyd yn y newyddiadur hwnw, ei fod wedi myned i gartrefu i New Brittain, Connecticut. Dywed mai yn New Brittain, Villa, Birmingham, y mae yn car- trefu, ac mai yno yr erys tra y oeidw Llywodraeth yr Unol Daleithian ef yn y swydd y mae ynddi yn awr. Cafwyd daman o briddfeini a phethau eraill yn oriel y Hys, lie y proifd y Ffeniaid yn Manchester, ar ol yr ymholiad y dydd cyntaf, yr hyn a ddengys fod yr awdnr- dodau wedi arfer gochelgarwch priodol wrth law-gyffio y carcharorion. Pe cawsid y cyfle lleiaf, ymdrechasid eu rhyddhau. Daliwyd un o heddgeidwaid Llundain yn y weithred o ladratta 12 pwys o gig gweddar, o siop cigydd. Y mae trigolion Stockport wedi bod yn ofni i'r Ffen- iaid ymosod ar eu tref. Rhoddwyd gwylwyr nos a dydd 1 ofalu am yr arfau, a symmudwyd arfau y gwir- foddolwyr i Manchester. Y mae John Morgan,' y Aug detective, wedi ei ddal yn Llundain, ac wedi ei draddoai i gymmeryd ei bjawf am ddianc o'r carchar. Cymmer y lladron o ddeutu Manchester fantais ar brysurdeb yr heddgeidwaid gyda'r Ffeniaid, ac amcan- ant gael helwriaeth dda, ond y maent wedi cael eu dyr- ysu yn eu cynlluniau fwy nag nnwaith. Bu farw Syr Thomas Fronbridge, Barwnig, yr wyth- nos ddiweddaf, yn Llundain, yn ddisymmwth iawn. Yr oedd yn bresenol yn Mrwydr Alma, o dan lywydd- iaeth Syr George Brown, ac yn arwain ei fintai yn nghanol y tan trymaf, pan yr ennill wyd yr uchelderau. Cafodd ei glwyfo yn enbyd yn mrwydr Inkerman, pan y cariwyd ymaith ei goes dde, a'i droed chwith, gan ergyd ma^nel. Parhaodd am ddwy awr yn y sefyllfa aroholledig hono. Ymddangoeai y Frenhines yn teimlo yn ddwye wrth roi y medal ar ei fynwes, wedi ei ddy- chweliad i'r wlad hon. Y styrid ef yn wr caredig, yn dad tyner, ac yn ddyn cymmwynasgar. TAK DIFRODOL YN A BERTAWY.—Boren Mercher, Hydref 2, o gylch un o'r gloch y boreu, torodd tain dinystriol allan yn mhalas R. Eaton, YBW., gQr Abertawy. Deallodd Mrs Katon f. d rhywbeth allaki o'i le i lawr y grieiau, ond gan dybied mai lladron ,n oedd yno, anfonodd y forwyn mewn brys i nol y gwas, yr hwn pan aeth i lawr a gafodd fod y lie ir dan. Llwyddwyd i ach'ib y 5 plentyn allan o berygl, a chael pawb o'r teuIa j u ddlo¡-el. Distrywiwyd yr holl eiddo oedd yn y ty oddieithr ychydig o ddodrefh, a rhai o'r arluniau, a'r llestri arian. y rhai trwy ym- drech mawr a ddygwyd allan heb eu niweidio. Mie achos y ddamwain heb ei gael allan. Yr oedd ft eiddo wedi ei ddiogclu, ond nid yn agos i swtn y golled.
[No title]
Xid oes rhyw jrj flaivndor ma\vr o Jd yn y marolauadoedd yr "Aytlmos ddiweddaf; ond yr oedd cryn ofyn'ar yr h}'n oedd. G-werthai yd da o 2s. i 3s. y chwarter yn uwch na'r wythncia flaenorol. Dispwylir wdiad eto yn y pris, ac oblegid hyny ni ddangosai y gwerthwyr ryw a*vydd neullduol am ymadael a'u nwyddau. Dywedir tud. ardhebion am yn agos i fthwn o chwar- teri o yd wedl eulumfon i wabanol borthladdoedd tramor oddiar y disgwyliad am godiad yn y pris. Yn marchnadoedd y Siroodj gvcerthai vr ychydig samplau a gynygid yn bur rhwydd gyda chyft'elyb godiad i'r hyn ydoedd yn y pril farchnadoedd. JJal- iodd j r haidd a'r brag eu llawn brisiau; ond e<xlo<ld y oeirch Is y chwarter. j Ij j, j., ■: ■; .a
MARCHNAD LLUNDilN.
MARCHNAD LLUNDilN. Ddydd Llnn diweddaf. GWEJTIIH.—Darfu i'r gwenith godi o 3s. i Is. yn y chwarter beddyw. HAIDD.—Ychydig oedd y cyflenwad. Gwerthai pob math am brisiau sefydiog. BRA G.—Yr oedd y fasnach mewn brag yn araf iaw-ii, cedwid at brisiau blaenorol. CEIECH.—Yr oedd y ceirch braidd yn tueddu i godi, erfod y cyfleuwad yn lielaeth. PYS A PFA.—Yr oedd flu yii cadw at eu prisiau blaeiiorol. Pys yn sefydlog aiii lankii brisiau. ■ BLAWB.—Ni bu un eyfnewidiad yn mhrisiau blawd cartrefol a t.h ram or. d •• HAD.—Yr «edd ha-dau amaethyddol yn gwerthu yn sefydlog er fod y farelmad yn araf.
MARCHNAD ANIFEILIA ID SMITHFIELD.
MARCHNAD ANIFEILIA ID SMITHFIELD. Dydd Llnn diweddaf. Nifer yr holl anifelliaid tramor a ddaeth i Lundain yr wyth. nos ddiweddaf oedd'10,446. GWARTREG.-Ychydig o biyni,vyr oedd wedi dyfod ynnghyd a'r fasnach yn farwaidd. DEFAID.—Y fasnach yn farwaidd, a'r prisiau 2c yn yr wyth bwys yn is. LLOI.—Marwaidd iawn oedd y fasnach am ostyngiad 2c, yr 8 pwys. MOCH.—Yn gwerthu yn araf am brisiau diweddar. Y cyf- lenwad yn helaeth.
- MARCHNAD GWLAN. :'
MARCHNAD GWLAN. r- Dydd Llun. Ychydig faana^li a wna«d mewn gwlan trefedigaethol. Araf oedd y fiwnaoh mewn gwlan cai'trefol am brisiau bla«nproll,
MARCHNAD LIVERPOOL; .
MARCHNAD LIVERPOOL; Dildd Mamrth. Mao y tywydd wedi troi allan yn wlyb ac oer. Mae gabv mawr wedi )x>d ain wenith drwy yr wythnos, ac yr oedd y pria- lau yn gyffelyb i'r hyn ooddynt yn Llundain ddydd Llun. Yr oedd y blawd tua Is. y sachaid yn uwch. Ffa a phys o ls. i Is. 6c, y chwstrter yn uwch.
I. ! MARCHNADOEDD CYMREIG.
MARCHNADOEDD CYMREIG. LI/AKEHCHTMEDD, Hydref 2.—Gwenith, o 60s 0c i 6is oc y chwarter; haidd o 35s Oc i 36s Oc y chwarter'; o&feh. o 21s Oc i -22s Oc y chwarter; pytatwa Os 6c y can pwys; ymenyn fires, 12c i 12c y pwys; cig eidion. o '7c i 8c y pwys cig dafad, o 7c i 8c y pwys; cig llo o 0c 1 Oc y pwys cig moch ffres, o Oc i Oc y pwys. LLANGEFNI-, Hydref 4.-Gwenith, o 59a Oc i 61a Oc y chwarter; haidd, o 34a Oc i 36s Oc; ceirch newydd, o SlaOe i 23s Oc ymenyn fires, o 13c i 13c y pwys; hallt, o le i Oc y pwys; cig eidion, o 7c i 9c; cig dafad, o 7c i 8c; cig lio, o Oc i Oc; pytatws, Oc y pwys' MACHTSXLETH, Hydref 2.-afbyenith, o 30s 6d i 320 Oc y pwn; haidd o 69 Oc i 6s 6c y Winchester; ceirch, o 3a 6c i 4s 6c; ffa, o oem Oc i 00s Oc eto; blawd ceirch, o 418 Oc i 43a Oc y 240 pwys; pytatws, Oc y pwya; ymenyn fires, o l'.lo i. 12 y pwys; ymenyn llestri, a 00c i 00c y pwys; cig eidion, o 8c i 8|c y pwys; cig dafitd, o 7}c i 8c y pwys; gwer, o 5io i 6c y pwys. EUUTHYX, Hydref 7.-Gwenith, 0 21s Oc i 228 Oc yr hob; haidd, o 148 Oc i 14s 00 yr hob oeirch, o Os Oc i OsOcyr hob; blawd ceirch, o 28 Oc i 28 Oc y phiolaid; pytatw, Os Oc i Os Oc yr hob ymenyn fires, o 12te 113c y pwyB; cig eidion, o 80 i 9c; cig dafad, 8e i 9c y pwys. WYDDGRUG, Hydref 2.—Gwenith, 22s Oc i 228 6c yr hob haidd, 14s Oc i 15s Oc; ceirch, 00s 0c i oos oc; pytatws, Oa i Os i ymenyn, 13c i 14c y pwys. BAKOOE, Hyd. 4.—Gwenith, o 60s 0c i 62s Oc y chwarter; haidd, o 35s 0c i 36s 0c; ceirch, o 22s Oo i 24s 0c; blawd ceirch, o 398 41s y 2-40 pwys; ymenyn ffres o 14c i 15 y pwys; cig eidion, Q 7C i 8c y pwys. CABSTNAEFOIT, Hydref 5.-Gwenith o 598 Oc i 62 Oc y chwarter haidd, 36s Oc i 37B Oc y chwarter; ceircho 22s Oc i 26s Oc y chwarter; blawd oeirch, o 40s i 418 Oc y 240 pwys; ymenyn ffres, 15c i 16c y pwys. LLANDEILO, Hydreo.-Gwenith, o 88 6c i 98 Oc y bweel; haidd o 58 Oc i 6s 6c y bwsel; eeirch, o 3B Oc i 38 6c y bwsel; blawd ceirch, o 2jc i Se y pwys; pytatws 6c yr wyth pwys ymenyn ffres, o 10c i 10 £ c y pwys; cig eidion o 7e i 8c y pwys; cig dafad o 8c i 9c y pwys. ADERTRIFI, Meai 5.—Gwenith o 7e i 8s y bwsel; haidd o ill i So ceirch e 28 3c i 28 9c. CABBFYEDDiif, Hydref 5.—Gwenith o 7s 4o i 88 3c y bwsel o 64 pwys; haidd o Is 4c i 5b 3C y bwsel o 54 pwys; oeirch o 3e 2c I 3s 6c—ceirch newydd o 2s 4c i 4s y bwsel O 40 pwys; blawd o 44s i 54s y sach. ,LBBUGELB,Hydref S.-Gwenith o 20a 6c i 21a yr hob; haidd o 12s i 138 6c yr hob; oeirch o 7a 6c i 89 6e yr hob; blawd oeirch o 38e i 40s y 280 pwys. BALA, Hydref 5.—Gwenith newynd o 35s i 35s 6c y pwn; haidd o 12s i 13s yr hob; oeirch o 8s i 9s yr hob; cig eidion o 6to i 8io y pwys. COBWEIT, Hydref 4.—Gwenith o 35s i 37s y pwn; haidc £ o 129 i 13s yr hob; oeirch o 8s i 911 yr hob; blawd eeirch o 42a i 42a y pwn; cig eidion o 6io i 7ic y pwys; cig nafad o 7c i 8le y pwys cig llo o 0c i 0c y pwys; ymenyn ffires o 12c y pwys; ymenyn llestri o 0c i 0c y pwys. CEOBBOSWAIXT,Hydref 5.—Gwenith newydd o 9s Oc i 9s 8c haidd at fragu o 5s 6c i 6s 2c; etc at falu o 58 Oc i 58 9c; oeirch o 4a Oc i 4s 60. DIWBTCH, Hydref 2.-Gwenith o 20s 10 i 21a Oc yr hob; haidd o 14a Oc 115e Oc yr hob; oeirch o 98 Oc i 10s yr hob øa o Os Oc i os Oc yr hob blawd ceirch o Oa Oe i Oe Oc yr hob; pytatws o Os 0c i Oe Oc; ymenyn fires o 12c i 14c; ymenyn fiestri o 12ic i 12ic y pwys.
Family Notices
riø4aSJu. Hydref 3, trwy drwydded, yn Salem, LWmddyfri. ma v Parch. E. Jonw Llan^Bdog, yn oael ei gyimorthwYO wl v Parch. W. Myddfej, Mr Thomaa Watkins, maanaciJddfTiZ oastell, & Mise Lizzy Hopkmg, merch ieuangaf y diweddar Mr Edward Hopkins, cumer, o'r dref hon. Hydref 5, yn Eglwys Llandderfel, gan y Parch. Mr Janm* Curad, Mr Eobert Williams, & Mias Jane Owens, yddau^ un lie. Hydref 1, yn Tabor, Llanwnda, gan y Paroh. B. 1 ewemidog y lie, Mr Thomas Thomas, Butcher, Bridge Llanwnda, a Mies Sarah Daries, Ty Capel, Tabor. mtarwølattkau. Hydref 4, James Griffiths, yn 1 ml. a 3 mis oed, plentyn Mr Theoph Ins Griffiths, Back Oliver Street, Birkenhead. Hydref 4, yn 8 mia oed, Mr Howell Edmunds babsn Mr Daniel a Margaret Edmunds, o"Nantgarw, ger Pontypridd. Claddwyd ef 7 dydd Llun canlynol yn mynwent Groee Wen, s gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parch. W. Calediryn Williams yn hynod bwrpaaol. Hydref 6, yn Mhont Gladys, ger Llandeilo, Thomaa Grifflttts gynt o Brymfijn, ger Capel Isaac, yn 72 mlwydd oed. Bn yn aelod fiyddlon gyda'r Annibynwyr am yn agoa i ddeugazn mlynedd, ao yn ystod yr ams«r hyny bu yn gwasanaethu swydd diaoon em oddeutu 20 mlynedd yn ool^m, Talieain, ac yr yn nn o gychwynwyr yr achoa" y hwnw. Oladdwya ef y» hen fynwent Capel Isaac. Hydref 7, yn y Penplas, ger Llandilo, Mrs Mary Dftries, gwraig Mr Thomas Da view, yn 69 mlwydd oed.
[No title]
AwrafFwyd gan John Morris, yn ei swyddfa, £ 2 a 98« Chapel Walks, South Castle-street, Liverpool, dr«s "Gwmni y Newyddiadur Cymreig" (Cyfyngedig).