Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

20 erthygl ar y dudalen hon

J. R., Y TYST, ABERTH MOLIANT,…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

J. R., Y TYST, ABERTH MOLIANT, A MINNAU. Fonoddigion,—Yn 7 'Cronicl' am Daclrsredd, t.d. 106, dywed adolygn Aberth Moliant' yn oithaf tag, eithr nid hyn wneir, ond ei ddefnydd.lo yn gjsgod i orgydio ar gasgliad au oreill, yn cnwedig 7 'Ddw'y M'il'—hwn sydd ar y ffordd. Gwiogir menyg i (laro pob un o'rlleill. Deehreuwyd yr ymosodiad yn Rhifyn cyntaf y TYST, dyoddefwyd hwnw heb yngan ga,ir;. ac ymhyfhaodd yr ymosodwr erbyn yr ail Rif. u Gweirydd" yw enw yr ymosodwr. s Dealla y miloedd ein bod am liir amser wedi troi y glust fyddar at ymofiodiad&u y TYST, a buasai yn dda genyrn adasl rhwn, Aberth .illollant a llais y cylioedd, heb ys- grifeiiu llinell, oni buasai fod haerllugrwydd yn ym- tyflri' Os oes rhyw ystyr i'r ymadroddion yma, dyma fo :— Ymosododd y TYST ar y 'Dclivy Fil;' Gweirycl(I yw enw yr ymosodwr, gan hyny, Gweiryddd yw'r TYGT, a'r Ty- ydyw Gweirydd. Felly Cyhudda J. R. y TYST (Gweirydd) o ymosoct ar y 'Ddwy Fil,' ac o awgrymu 'fod y Dchyy Fil" wedi cael gormod o chwareu teg i srymmeryd a chadw y farchnad.' Y mae sylw byrar'AberthMoIiant' yn y Rhifyn 1 o'r TYST, o waith rhywun anadnabyddus i mi; oncl nid ocs yno un gair o gyfeiriad at y Ddwy Fil' na neb o'r clique pwffyddol. Felly, nid oes dim' ymcsod- iad' yn y Rhif. 1, 03 nad yw J. R. yn cyfrif fod galw sylw o gwbl at yr Abertli Moliant' yn ymosodiad."Kid yw yr ail Rif. yn son dim am y llyfr," hyd y gwelaio i, am hyny nis gall fod ymosodiad yn hwnw chwaith, os nad ystyriai J.R. fod gwaith y Gol yn peidio profiesu edifeirvveh yn yr ail, am son am y llyfr yn y cyntaf yn ymosodiad.^ Yn y 3ydd, y 4ydd, y 6ed, a'r /fed Rhif. y mae adolygiad Gweirydd ao nid oes yn yr holl ysgrif gymmaint ag enw y 'Ddwy Fil' na neb o'r clique. g- Dywedoda y r yn y 7fed Rhif. o'r TYST fod ir-,Lwcldcg yn y yed Rhif. y -eybient hwy y buasai yn well ei gadael allan sef hon:—' Y syniad isel yma am archwaeth y wlad sydd wedi bod wrth wraidd yr hys- bysiadau gwaradwyddus a welsom yn nghorph yr ugain mlynedd diweddaf, fod hyn a hyn o filoedd o hymnau i'w cael am hyn a hyn o bres.' Yr wyf yn sefyll at yr hyn a ddywedais yn y nawfed Rhifyn yn ateb i'r sylw a wnaed ar yr ymadrodd yna; sef, Na nodais unrhyw gasgliad ond Abertli Moliant trwy ystod yr holl ysgrif: y mae fy holl awgrymiadau i at ddiffygion casgliadan craill yn rliai cyffredinol; ac nid rhedeg i wddf cassrliad neillduol ydyw hyny. Os dywedais rywbetli yn fy syl- wadau cyffredinol y teimla rhyw gasglydd neillduol ei fod yn cyffwrdd ag ef, nid oedd genyf fi ddim help i hyny.' Foneddigion, gan nad wyf 11 weinidog mewnunman, ac am hyny nad rhaid i mi ofni i unrhyw ymyrwr dieg- wyddor ymlusgo yn llechwraidd at fy niaconiaid i greu vhagfarn gwenwynllyd yn fy erbyn, er ceisio fy mwrw allan o'm gwinllan dan fy ngwarth yn ddiachos; a chan nad arswydwn ryw lawer rhag y canlyniad ped ymunai holl' blant y felldith' i ysgrifenu llythyrau bradwrus a chelwyddog o'r tu cefn i mi, er ccisio gwenwyno y rhai a allant dybiedfod genyf ychydig 'gymhwys derail,' nid yn Linig i gasglu geiriau at eu gilydd i wneud geirlyfr,' ond hefyd i roddi rhesymau a meddyliau ynddynt mewn dull hudol i'w darllen '—gan nad wyf fi yn ofni dim a all clique gwenwynllyd wneutliur trwy fudr- gampaufelhyn a'u cyffeiyb, yr wyf yn ymdeimlo yn ddigon liyf i ddywedyd yr hyn a faniaf yn wirionedd, a hyny yn wyneb y clique mwyaf dichellgar a'r a all Ty- wysogaefcli Cymru ac Unol Daleitliiau yr America ei gyiihyrchu. Gwyddocli chwl, a llaaws eraill yn Ngliymru, yng Ngeirlyfr pwy y mae'r gair dysgedig clique fynychaf. Dyrna eaianipl fer Clique y gynnadledd—clique y pwyllgor-—clique ,elw'r enwad—clipue y Dysgedydcl- clique yr Anmbynwr—clique y Diwygiwr—clique y Beirniad—clique y Dydddiadur—clique Trysorfa yr hen Weinidogionac yn awr cziqtte Aberth Moliant, clique y TYST.' a 'phob clique Clique, clique, clique ydyw pawb a phobpeth ond y gwir ylique—clique y Cronicl a cMique y Ddwy Fil!' Wrfch wrando ar ud- iadau parhaus fel hyn, ni fedruii i yn fy myw bsidio meddw.1. 'am gi Esop a'r cig yn ei safn; ac os na ddig- wydd yr un anffawd iddynt hwy ag a ddigwyddodd" i hwnw, sef colli ei ysglyfaeth wrth ysgyrnygu ei ddan- uedd ar ei gysgod ei hun, y mae dawn proffwydoliaeth mor ddieithr i Gweirydd ag ydyw egwyddorion heddwch i jrlique y Cronicl. Y mae'r clique gwirioneddol wedi casglu Llyfr Hym- nau ond er bod hwnw wedi cymmeryd a chadw y farchnad,' yr oedd lluaws o'r Ci'tvi\ulleidfaoedd mwyaf coeth a gwybodas, heb son am y gweinidogion, yn teimlo y dylai Llyfr Hymnau addas i'w ddefnyddio mewn addoliad cylisedd, yn hytrach na chynnwys rliyiv fiJ.oedd o hymnau, a'r rhan fwyaf o'r rhai hyny yn sothach, ac ar fesurau nas defnyddir yn dragywydd mewn cyniiulleidfaoedd addoliadol, gynmyys cynnulliad cymmedrol ei faint o'r emyi-iali goiuit a mwyaf ysgrytli- ,;r yrol a fedd y genedl, a'r rhai hyny ar y gwahanol fes- tiraii mwyaf arferedig yn nghyfarfodydd" crefyddol y Cymry. Yr oedd y teimlad am y cyfry w lyfr yn cyn- hyddu yn naturiol, fel yr osdd gwybodaeth, a chwaeth, a barn y cynliyddu am hyny, dyrnunodd amryw gyn- nulleidfaoedd ar eu gweinidogion gasglu Llyfr Hyirraau at eu gwasanaeth, a'r hyn y cydsyniwyd ar ddau neu dri o achlysuron. Ond, am nad oedd y casglwyr hyny yn meddu yspryd pwffyddol rhai cliques, nid aeth y cyf- ryw gasgliadau neppell y tu hwnt i derfynau'r cylch- oedd y darparwyd hwy'n wreiddiol ar eu cyfer. O'r diwedd, cycisyialodd 'n-.tab hynaf Hiraethog' i wneud casgliad o Hymnau ar gyfer yr eglwys y perthyn iddi, heb feddwl dim, fel yr ymddengys, ar y declireu, iddo fyned allan o gylch yr eglwys hono.* Pa wedd bynag, digwyddodd i'r Llyfr fyned i law amryw wyr deallus, oedd yn teimlo er ys Iiir amser fod yn bryd cael diwyg- iad yn Emynyddiaeth yr Annibynwyr, y rhai a gytun- ent a'r hyn a ddywedodd un o brif ddynion yr enwad um CILlno,D. y Llyfr yr oedd arnom ei eisiau.' Adolygwyd y llyfr gan ddau berson givalianol yn y TYST, heb wneud dim cyfeiriad neillduol at unrhyw gasgliad arall, fel y dywedwyd eisioes. Ymddangosodd adolygiad galluog hefyd arno yn y Dysgedydd; ond ni pherthyn i mi dJywedyd dim chwanog am hwnw' ymn. Rhwng pobpeth, declireuodd- eirchion ddylifo at y casglydd o bob cyfeiriad. Ond gan nad yw'r mab mwy E.a'r tad, fawr o bwffiwr, ymddongys iddo ddywedyd yn wylaidd ei fod ef yn barod i roddi ei gasgliad yn eiddo yr enwad, ao i'r elw fyned i Dry sorfa'r Dysgedydd,' &c., at gynnorthwyo hen weinidogion. Daeth hyn i glust- iau'r cliqtie pwliyddol: dychrynodd drwy'i galon, rhag fod gobaith yr olw' ur fyned ymaith a dynalii'ii 'gicio row,' debyg, na welwyd erioed ei gyffelyb ond yn N ghronicl y Cymdeithasau Crefyddol Ceisiodd wneud sport o'r syniad, yn ol arfer rhai' am bob syn- iad elusengar ond 'Tystei'mu' iddynt eu hunain. Bostia fod ei gasglydd yntaa wedi rlioddi ei lafur yn elw i'r enwad. Nid wedi ei roddi i Drysorfa' (choelia'i fawr !) i'w ranu yn y tywyllwcli yn ol mympwy pen- arglwyddiaeth cynnadledd neu bwyllgor:' (nid oes ganddo dryst yn neb ond ei hunan !) ond rhanwyd yr elw yn anmhleidiol i'r enwad drwy racllonrwydd y casgliad.' Debygiawn y mae rhadlourwydd—rhatach 11a neb—wedi ei gerfio bob amser ar nwyddau pob pwffyddion o Barnuiu i waered. Ond ystyr 'rhadlon- rwydd yn ngeirlyfr cyfriniol pwffyddion, bob amser, ydyw drudfmiaeth ac fe wyr y doeth hyn, ac fe'i gochel; canys os bydd y swm (t'r rhif yn o fawr, fe fydd y sylwedd yn sicr o fod yn bwdr a diddefnydd. Nid yw'r TYST byth, ar ol dwyn sylw'r wlad at 'Ab- erth Moliant, ond un llinyn o ymosodiad ar y Ddwy Fil,' &c., er nad yw enw cyssegredig, na neb o'r clique, hyd y gwelais i, hyd yn hyn, gymmaint ag unwaith o fewn ei glorian Ond waeth er hyny, y mae'r clique yn haeru hyny ac er nad oes rithyn o sail na gwir i'r haerjad, y mae amcan iddo sef cychwyn Papur New- :ydd,' I Newydcliaclur Cronicl Wythnosol, Cein- iogrhywbeth ar draws y TYST Ac y mae un o ael- --odau'r clique yn teithio5 yn awr trwy Gyiurti, fer mwyn darllaw'r cawl; a byddai yn golled drom iddo yn awr i beidio teithio am rai misoedd,' canys bernir gan laweroedd y eymmerai Newyddiaclllrteg (?) yndda. Y mae amryw gyfeillien' (adar o'run lliw) 'ynmeddwl y gweithiau Cronicl wythnosol, Ceiniog y Rhifyn yn dda.' Ystyr y geiriau cymmeryd' a 'gweithio yn dda,' mewn geirlyfrau clicyddol, yw g-werthu yn dda' ym mysg y miloedd' twylledig. Hawdd canfod weithian, fed y dwfn gy nlluniam hyn wrth wraidd yr ymfuclo o'r A.raejica, j Dystej, a'r cwbl; a tiara yr oedd y ca.¡-,l yn berwi, fe neidiodd y TYST digywilydd i hanfod, nes taflwyd y clique dros en- cyd i ddyryswch Bellach, nid oedd dim i'w wneud ond ceisio achos yn ei erbyn a phryd nad cedd dim i'w gael ar sail gwirionedd, yr oedd yn rhaid dyfeisio gau dystiolaeth yn ei erbyn, eef ei bod yn c ymosod' ar nwyddau'r clique, h.y. peidio eu pwffio na son -dim am danynt; a mwy haerllag fyth, 'ymhyfhau _5 i ddwyn nwyddau pobl eraill i faes a ddylasaifod yn etifeddiaeth dragywydd i glique y Ddwy Fil i' Eelly, hanfod y TYST, ac kbrtli-iA,Olivil yd yw"i: gwir yr diad. JBeiiacli, ar ol teithio am rai niisoecict-hannqr blwyddyn o leiaf,' nes gweled a weithid' breci'r clique ac a gvmmer yn dda,' gellir dic~wjl cloben o Geiniog- werth Wythnosol, cryn wertii neu chwaneg, tua 1 dechreu infai canys y mao'r CZÙr;2 vma yn arfer rhoddi ei lafur yn eiddo yr enwad trwy roddi'r cwbl yn ei ffordd ei hun, cofier Os nad ydyw'r syniadau uchod gywir, y mae :cel-gynlluni--u clicyddol a phwff. yddol yn ddirgelwcli perffaitli. i GWEIRYDD. Y dystiolaeth uchod sydd wir bob llytliyren yn mhcrthynas i'r llyfr, Aberth Moliant.' Ar ddymuniad cantorion ac Eglwys Salem, ac iddynt L'\7Y yn unig y bwriedid Ef. Ond os ewyllysiai rhyw gynnulleidfa neu gynmillGidtaoedd ereill alw am dano, wrth reswrn ni fwriedid ei gadvr rhagddynt.—W. REEs. [Y mae y cyh-LLcldiadau a ddug y ddau frawd yn erbyn y TYST, y.eyfeiria, ein Gohebydd at-ynt yn yllyth- yr uchod, yn rhy ddrwg a dweyd y lleiaf am danynt. Ni ddygwyd cyhuddiadau mwy disail trwy y wasg erioed, fel y gwyr holl ddarllenwyr y TYST yn dda. Cafodd S. R. bob croesaw a allasai ddymuno' yn Liver- pool, ar ei laniad o America. Cafodd swyddfa y TYST a chrcesaw at ei wasanaeth bob dydd tra bu yn y dref. Cyhoeddwyd pob hysbysiad am ei symmudiadau yn y Dywysogaeth, a'r holl ganmoliaethau a roddid iddo ef a'i ddarlithiau, &c., a ddaethant i'r Swyddfa; ac ni ddywedwyd cymmaint ag un gair anraharclius am dano yn y TYST g»n un o'i Olygwyr na'i Oliebwyr.—GOLYG- WYIt Y TYST. 'i

PRAWF Y FFENIAID YN MANCHESTER.

PFIAWR CIIWECH ERAILL.

CASNEWYDD-AR-WYSG.

MAN NE WYE DION.

ttur!j(hn$n (E;r¡rmcr.

TRI DATGAXIAD AR ACHOS RIXUFAIX.

Y MODD Y GORCHFYGWYD Y GARIBALDIAID.

PA BETH A WXA FFRAINC BELLACII…

PA llETH A WNEIR A GARIBALDI…

Y NEWYDDION7 DIWEDDARAJF 0…

CYNNYG I SAETHU HEDDGEIDWAD…

[No title]

[No title]

M A R C II NAD LLUNDAIN.

DIWEDD Y FAPCTINAD.

MARCHNAD ANIFEILIAID SMITHFIELD.

MARCHNAD LIVERPeOL.

MARCHNADOEDD OYMRETG.

Family Notices