Y Tyst Cymreig

v a^oirxkiai> A '-P GWRES. Ami iawn y clywir yr hen bobl wrth son am y tywydd yn adgofio yr 'haf sych hwnw, Haf 1826 oedd haf sych iawn. Yr'occld y gwrcs yn annioddcfol, ac ni ddisgynodd dim gwlaw o ddechreu Mai bron hyd cldiwedd Awst; ac i ychwanegu at wrcs yr haul yr oedd y pryd hwnw fel eleni yn wres ctholiacl cyff- redinol trwy y deyrnas. Haf nodedig am ei sychder oedd haf 1844. Yr oedd cnydiau y gwair yn fychain, a gwellt yr yd mor fyr, fel I zn mown llawcr man yr oecld yn rhaid ei dynn o'r gwraidd a llaw. Ond am wrcs a sychder ofer son am yr hen amserau mwy, canys haf 1868 am sychder a gwres. Ni chafodd llawer brofiad iawn am sychder cyn eleni. Mae ffynhonau wedi sychu yr haf hwn na welwyd cisiau clwfr ynddynt yn nghof neb sydd yn fyw. Croesir gwelyau yr afonydd mwyaf yn ein gwlad yn droedsych mewn rhai manan. Clywir yr adifeiliaid yn gruddfan o syched; ac mown rhai engreifftiau, gwelwyd y defaid yn syrthio y golaneddau meirwon o cisiau dwfr. O'r braidd na wclwyd yn llythrcnol y naill ddinas yn gwibio i'r llall o cisiau dwfr; ac yn yr ychydig gawodydd a gafwyd, I un rhan a gafodd wlaw, a'r rhan ni chafodd wlaw a wywodd.' Anaml y mae mis Gorphcnaf yn myned heibio yn Lloegr heb lawcr o wlaw—ond eleni ni chafwyd braidd ddim. Gwlaw Gorphcnaf sydd wedi rhoi parhad i hen chwedl St. Swithin o wlaw am ddeugain niwrnod ar ci ol; ond prin y mae St. Swithin eloni yn mcdru cadw ei gymeriad am wlybaniaeth; oblegid er fod z,Y ychydig wlaw ar ei ddydd gwyl ef, ac ychydig gawodydd o wlaw taranau ar ol hyny, eto nid ocdd y owbl yn ddim at dori syched yr hen ddaear. Ond nid sychder yn nnig sydd, ond y mao y gwres hefyd wedi bod yn angerddol. Tywynai yr haul mor danbaid ambell ddiwrnod fcl yr oedd yn 93 o raddau yn y cysgod, ac y mae hyny agos yn gymaint ag a all un Indiad ei Z, ddal yn gysurus. Ni chlywyd crioed am gyn- ifer o ddynion yn y wlad hon yn cael eu lladd gan y gwres ag a glywyd eleni. Mae sunstrokes yn bethau cyffredin mown cydmariacth. Prin y digwycld y fath wres unwaith mewn ugain mlyncdd, a phan y digwydda, nid yw yn par- hau cyhyd. Llosgir y ddacar i fyny gan yr haul, fel y mae golwg gras, bygddu arni. inrae y son am fynyddoedd yn llosgi mewn rhai manau yn N ghymru fel pe buasem yn India neu ar Irairies America. Mac llechwcdd y Frondeg, heb fod yn mhcll o Wrexham, wedi bod yn cyneu yn hir. Bu Mynydd y Maen, ger Pontypool, yn llosgi am ddyddiau, ac yr oedd yn parhau pan clywsom ddiweddaf, ac yn debyg o barhau nes y ceir gwlaw i'w ddiffodd. Dywedir fod y ddaear ar y 1113 nydd mewn rhai manau yn llosgi lathcn o ddyfnder. Iao y tan ar y Bingley Moors wedi ymledu dros fil o erwau o dir, ac ni ellir disgwyl tamaid i un anifail arno am flynyddoedd. Y mae y gwaundir yn agos i Lanbrynmair, trwy yr hwn y rhed y Cambrian Railway, wedi cym- eryd tan, ac yr oedd y train wrth fyned hcibio yn cael ei amgylchu gan gwmwl o fwg. Nis 1:1 9 Z, gall y fath sychdcr a gwrcs lai nag effeithio yn fawr ar ddefnydd eynhaliacth dyn ac anifail. Y gwcnith yn unig sydd yn edrych yn dda, cr fod y gorsen yn fechan y mae y dywysen yn llawn ac yn addfedu yn gyflym. Bydd yn ,)y gynhauaf cynar iawn, a phe ccid tywydd gwlyb yn hir yn awr pan y mae yr yd yn addfed i'r cynliauaf, byddai yn bur ddifrifol. Anhawdd iawn rliagfyncgi pa fodd y bydd gyda golwg ar y dyfodol. Bygwth bod yn brin y mac y cnydiau yn Lloegr. Xid oes gcnym ond ym- ddiricd yn yr II wn y mac cin hamserau yn ei law; a'r Hwn sydd yn rhoddi i ni ddefodol wythllosau y cynhaxiaf.'

YR "ENGLISH INDEPENDENT" A'R CYMRY. Ncwyddiadur Seisnig ydyw yr English In- Efe yw organ Annibynwyr Llocgr. 1ac yn bapur o radd uchel, a rhifa yn mysg ei ohebwyr rai o brif wcinidogion yr enwad yn Lloegr. Nid yw yn un o'r rhai goreu i enill serch a chalon ei ddarllenwyr. Yn hyny y mae gwalianiaeth mawr rhyngddo a'r JYoncon- "VTan dnrllo-nwyv Inraw yn Miallists sclog bob un. Cyfranogant oi ysbryd i'r fath raddau nes lianor addoli eu gwron. Nid oes dim or gallu hwnw gan yr English Independent. Mae rhyw ucbelffydcdd o'i gylch, sydd yn atal clyn, cr yn teimlo llawcr o barch iddo, i'w hoffi. Nis gwyddom ai digAvyddiad ydyw, ai ynte a oes bwriad gadddo, ond y mac y Cymry yn gyffredin islaw ei sylw. Anaml y cydncbydd ny er fod yn gwybod fod y fath gcnecll fach, wan, dlawd, orchfygcdig, ar leeliia-eddi moelion Cymru fynyddig; a phan y gwna sylw o hoii- honom, nid rhyw gymeradwyol iawn fydd hwnw. Yr achos i ni grybwyll hyn yn awr ydyw i un frawddeg yn y rhifyn diwcddaf 0 hono gyffroi tipyn ar ein gwaed Cyiiireill. Mewn erthygl for ar yr Ymgciswyr Anghyd- ffurflol, yn mysg llawcr craill crybwylla am cin cydwladwr parchus Henry Richard, a dyweyd 'and(f the Welshmen stiel: to their promises, JIr Henry Richard should be returned for llerthyr.' Hwyrach nad oes dim yn yr ymadrodd i beri i ni gyffroi, ond ein bod ni yn groendenau, ae cisioes yn ddrwgdybus o hono, ond nis gallwn yn cin byw gad gwarcd o'r syniad ei fod yn rhyw fymryn o adlewyrch- iad arnom nad yclym y rhai goreu i scfyll at y peth a addawn. Ein bod yn barod i siarad, yn barod i addaw; ond nad oes dim rhyw sic- rwydd y safwn ni at y peth a addawn. Hwyrach nad ocdd yr ysgrifcnydd yn meddwl dim o'r fath beth; ond paham y dywedodd hyny ynglyn a'r Cymry mwy na rhyw un arall ? Pa bryd y gwnaeth y Cymry addewid- ion i ymgeisydd rhyddfrydig heb sefyll atynt ? Gwnaeth pobl Bristol adde^ddion felly i Mr Morlcy, a gwnaeth pobl Bradford addewidion felly i Mr Miall; ac eto ni safodd pawb o honynt atynt; ond nid oes un gair yn cad ci ddwcyd gan yr English Independent y dyehwel- ir Mr Morley the Bristoliaus stick to their promisesneu y dychwelir Mr Miall 1 if the Bradford people stiel: to their promises.' Pa an-on oedd awgrymu aninheuaeth am y Welsh- men, y buasai iddynt stickio at eu h addewidion mwy na rhyw rai craill. Etholwyr Merthyr ac Aberdarc! Profweli z,Y I i olygydd yr 'English Independanf ymcdrwch sefyll at cich acldewiclion,-te:flwch ei aw- grymiad yn ol gyda dirmyg, nid ar air ac ar dafod, ond mown gweithred a gwirionedd. Y mae genych foneddwr gwerth glynn wrtho, n —un o hono'ch chwi eich hunain, cich asgwrn a'ch enawd chwiydyAi,un yn dealt angenion Cymru yn drwyadl, ac yn meddu cydymdeim- lad llwyraf a phob peth pur a rliinweddol o'i inewii.-Iln a ddyrchafodd ei lais yn uchcl ar y I I yr esgynlawr yn y brif-ddinas a thrwy y wasg —————————— Scisnig, 0 blaid cynimei-iad y genedl er's mwy nag ugain mlynedcyn ol, pan y dywedid pob drygair yn ein hcrbyn gan athrawon eyflog- ZD edig y llywodraeth yn ein gwlad.—Un sydd wedi cysscgru ei oes i achos ei wlad a'i gon- edl, ac wedi gwneyd mwy i amddiffyn ein eymmeriad a chymmeriad Ymneillduaeth Gymreig ger bron y Sacson nag un dyn yn Lloegr. Boncddwr a all siarad Cymraeg glan n gloew a hen bobl gyffredin blaenau Sir Aber- I teifi; a gweddio yn Gymraeg, os bydd achos, Z) wrth erchwyn gwely yr hen wraig dlawd yn ci bwthyn llwyd,—ac a all dranoeth siarad a phrif ddynion y deyrnas yn lobby Ty y Cyff- rcdin; ac areithio ar liawliau y Cymry, nes gwefrciddio y gynnnlleidfa amiiydeddus a a wrandawant arno.—Dyma y gwr yr ydych chwi yn chwcdych ei anrhydeddu; a dangos- wch mai dyma y gwr y mynweh ci anrhyd- cdcln. Rhoddwch brawf a ddistawo bawb a fyn eich dirmygu y medr y Cymry lynu wrth eu haddewidion, a'u bod yn arfer glynu wrth en haddewidion; ac er mwyn anrhydedd ein cenedl 11a fydded i neb a addawodd ei bleid- lais i Mr Richard dynu yn ol beth bynag fydd y dylanwad a osodir arno, ac na chaffed gol- ygydd yr 'English Independant'' na neb arall achos i ddyweyd '•and if Welshmen stick to their promises, Mr Henry Richard should be returned for Merthyr.

YR EISTEDDFOD. Mac uchelwyl y genedl yn ymyl. Yr Ei'teddfod ydyw y cynnulliad mawr cenhed- lacthol. )10,0 gan wahanol enwadau eu cynimanfaoedd, a chan wahanol gymdeithasau en cylcliwyliau; ond yr Eisteddfod ydyw y gyrauianfa gonliorllnnl, aC Uchelwyl gyfai'- fod y Cymry. Mae yn meddu rhyw swyn i'r rhai nad ydynt yn hoffi llawer o bethau sydd yn nglyn a hi; ac ni fynent ncwid yr enw or newid dull ei dygiad yn mlacn. Nid rhyw lawer o gyffro sydd wedi bod am yr Eistedd- fod y fiwyddyn hon. Bii yr ymgciswyr aflwyddianus yn lied ddysta w ar ol yr Eistedd- fod y llynedd. Digon tcbyg fod llawer yn barnu eu bod hwy wedi cael cam, ond buont yn ddigon call gan mwyaf i gadw eu tcimladau iddynt cu hnnain. Yr etholiad ydyw pob peth yn awr,—mac yr ymarferol am unwaith wedi peri i bobl anghofio y barddonol. Teim- lir nad oes dim rhjnvbeth mawr i'w golli pc gohirid holl gwestiynau yr Eisteddfod am Z, fiwyddyn; ond am yr etholiad yn awr neu byth am dani. Ond y mae rhywrai yn teimlo prydcr dwfn am yr Eisteddfod. Nid yw tyn- gecl gwlad mewn etholiad, na thynged yr Eghvys Sefydledig yn yn y scnedd newydd, ond ysgafn a dibwys yn eu gohyg hwy mewn cydmariacth i dynged y cyfansoddiadau y buont mewn llafnr yn en parotoi. Er na fed- rwn gydymdcimlo a'r brodyr hyn, oblcgid na n buom crioed yn en profiad, eto ni fynem eu cymmeryd yn ysgafn, rhag y temtir ninnau hwyrach mewn rhyw awr wan i gynnyg am gadair nen goron. Nid rliyw esmwyth iawn y mac deddf Cacr- fyrddin yn gorwedd.—Mae y gadair yn Liiveh na'r gorcn o hyd. Nid maint y wobr yw'r pwnc, ond A'i i Awdl y mae y gadair byth a hefyd i'w chadw? Mac y prjddestwyr yn penderfynu ail agor y cldadl yn Nghaer. Nid y Mediaicl a'r Pcrsiaid basiodd y ddcddf yn Nghacrfyrddin mae yn debyg; ac nid yn ol en deddf hwy chwaith y bu, fcl os gwelir yn amgen yn yr Eisteddfod ddyfodol y gellir en ncwid. Ond bcth bynag a wncler, gwnclcr ef mewn cynnulleidfa gyfreithlon. Ymgasgled ,y n y plcidiau yno yn lluosog; a thriner y pwnc yn deg a boncddigaidd, a dysged y llairif i ymostwng i'r mwyafrif. Mae ambell hen fardd fel boneyff yn disgwyl i bawb blygu iddo of, ac ni fyn grcdu fod neb a gododd ar ei ol yn deall dim. Oracl y myn osod ei hun, a'r hyn a ddywedo i dcrfynu pob dadl. Ni ddylai hen Doriaid anffaeledig felly wneyd t71 dim a chymdeithas, oblegid mewn eymdeithas 'rhydd i bawb ei feddwl a rydd i bob meddwl ci lafur.' Nic1 yw mlran y wyddoniadh gymdeithasol by eto wedi cyrhacdd y poblogrwydd a ddisgwyl- iasom; dichon trwy ddyfal-barhau y daw. Y ffordd i'w gWlleyd yn boblogaidd ydyw fod y cwestiynau yr ymdriner a hwy yn ddyddorol- y papurau a ddarllenir arnynt yn wir dda,— ac amser yn c-ael ei gtraiatau i ddadl rydd ac agored ar eu cynnwysiad. Gwelir mewn ewrdd arall bajrnr a ddarlleniryd yn yr Eis- teddfod,—nid rhaid iddo wrth ganmoliacth,— yr ydym yn ei gylioeddi yn llawen am ei fod ,y yn amserol ac i'r pwrpas. Dichon y bydd ganym rhybeth yn ychwaneg i'w ddyweyd wedi yr do yr Eisteddfod heibio, Hyd hyny nid ocs genym ond gobcithio y gwneir pob peth 'Yn ngwyneb haul, ac yn llygad gol- euni.'

BErrH AM ETHOLIAD CAEENAREON ? Fe wyr pawb sy'11 gwybod i-liywbeth, fod Sir Gaernarfon yn nghrafangau y Toriaid gormes- lyd er's llawer blwyddyn, a thestyn syiidod cyffredinol ydyw, liyd yn nod gan y Toriaid eu hunain, cin bod ni, wyr Eryri, yn ddifater yn nghylch cin cynrhychiolaeth yn y Senedd-yn cymmeryd ein rlieoli a'n cam-gjaiiychioli gan rhyw ddau neu dri o foneddwyr a fynant ein gwneud yn slafiaid (ys dywodwyd)—'does dim gwell gair i'w roddi amom na slafiaid ychwaith .fi yr ydym yn cymmeryd ein cadwyno, yn gorfod cymmeryd y triniaethau c-hwcrwaf, ac yn der- byn pob sarhad a deflir arnom. Y mae gan fwrdeisdrefi Arfon, trwy drugar- edd, yn Mr Buckley Hughes hen frawd cywir a gonest, yn gofalu am danynt er's lla,wer blwyddyn, ac y mae yn dda genym ei weled mor benderfynol yn dod yn mlaen eto. A111- lygodd ei syniadau mewn cyfarfod o'r pwyllgor diwygiadol yn Nghaernarfon dydd Gwener di- weddaf, y 24ain cyfisol, yn nghanol banllefau o gymmcradwyaeth gAyresog. Y mac hp-fyd wedi cyhoeddi ei Anerchiad, yr hon a brawf ei fod yn iach yn y ffydd Gladstonaidd. Ofnai Mr Buck- ley Hughes y coid opponent iddo gan ein gwrth- wynebwyr, ac anogai ni yn daer iawn i ym- barotoi i'r fi-wytli-, fel ofc ci hunan; yr oedd ef yn barod pwy bynag a ddygid yn mlaen. Y mae genym sicrwydd i'r Toriaid anfon cais taer at Mr Wynne, (mab Arglwydd Newborough) i'w anog i ddod allan fel ymgeisydd Toviaidd. Dywedir ei fod i roddi atebiad i'r gwahoddiad heddyw—dydd LIun; oncl yr ydym yn gobeithio ac yn credu na dclaw yn mlaen. Y mae gcnym i liysbysu, (o ifyimonell sicr hefyd) os daw yn mlaen, nad yw ei dad am ei supportio. Ethol- wyr Rliyddfryclol Bivrdeisdi,efi Arfoii,-os bydd gofyn am ein votes ni yn y dyddiau ncsaf-as daw Wynne yn mlaen--cerfiecl pob un o honom ar gapan ei ddrws, Vo admittance for Tory can- vassers I BUCKLEY HUGHES rou EYER; Y mac cryn ymholi a dyfalu both sydd yn dyfod o MR PINCH WYXXE DIWS Y SIR, Tybed, medd rhywun, na bydd Yaenol yn scfyll yn neutral Mae Lord Newbro' yn siwr o fod yn ffafriol, medd y llall. Hei Iwc y daw o allan, mecldai un arall. Dyna fel y mae hi wedi bod am y pythefnos diweddaf. Dim sicr- wydd ci fod yn dod yn mlaen, a phawb yn awjTddus am iddo ddod, gan obeithio y gollid symmud y gwarth sydd arnom. Y mae yn ddilys ei bod o'r pwys mwyaf i gael y Yaenol a'r Glyn, a manau eraill, yn ffafriol, ond yr ydym yn crcdu fod yn y Sir hon yn awr ddigon o etholwyr rhyddfrydol i orbwyso pob dylall- wad o'r llcoedd yna, ond ein cael ni yn selog 'iiiiia am ein pwnc. Ymae ytFairh fod Porthmadog, a Llancludno, &o., wedi eu gadael allan o'r bwr- deisdrefi yn gwanycliu y dyIanwad rl^ddfi-ydol yn y bwrdeisda-efi, ac yn sicr o fod yn adgyf- nerthiad cyfartairr Sir. Y mae yn y lleoecld yna, a manau eraill, ganoedd o etholiiw rhydd- frydol annibynol, a dyna sydd yn sicr o droi y fantol yn cin ff'afr ni, os gwnavvm ein goreu. Yn a wr ALIXOM XI Y MAE III'X SEFYLL. Y mac Mr Finch Wymie wedi ainlygu ei barod- rwydd i ddod yn mlaen, ond ein cael ni-1I I; y Rhyddfrydicyr—i'w svpportio. I-hnna i ni gyfle ardderchog, onite Dim ond i ni anfon cais ato, ac addaw ein cefnogaeth iddo yn ei antur- iaeth bwysig, daw yn mlaen. Iawn o beth fyddai cael contest, onite, hyd yn oed pe byddem yn aflwyddianus. Rhaid dechreu arni hi o ddi- frif rhyw dro, ac odid fawr y cawn well cyf eus- dra na hwn y'rhawg. Deallwn fod cyfreithwyr wedi eu nodi i jaiigymmeryd a'r gwaith o gad y ctis-y requisition—o amgylch, ac yr ydym yn hyderu na bydd y wlad yn gyffrediiiol yn ol o fod yn jandrechgar i gario yr amcan yn mlaen yn llwyddianus. D Etholwr rhyddfrydol yn Sir (lae.rnavfon /—os daw y cats hwn 0 fewn deno- milltir i dy gyrhaedd, y mae yn werth i ti wneud aberth mawr iawn i: a- Imvnodi (,f. Gwiia hyn er dy fwyn dy hun, dy blant, dy logell, dy grefydd, dy wlad, dy bobpeth a, all fod o gysur i ti yn y dyfodol. Yr ydym yn gobeithio ac yn credu y bydd enwau miloedd o ethoIwyr ein hen Sir anwyl ar y reguisitioii hwn. A raid i Ynys Mon a Meirioiwdd fod ar y blaen i ni f 0 fechgyn anwyl, cyfodwn ati hi 'U11 gwr neu fe wrida bryniau Eryri wrth weled ein hymddygiad coioardaidd, ac a floedd- lant Yll ein liAvynebau, 1 Ni fagasom chwi i fod yn slaiiaid 1' Yx AWR—XEU BYTH