Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

3 erthygl ar y dudalen hon

--..;.....",..---------CYNGHORAU…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

CYNGHORAU EGLWYSIG. Y mae lluaws o'r cynghorau hyn wedi cyd- gyfarfod, cydeistedd, a chydystyried cwestiyn- lt eglwysig a chyhoeddus, mewn gwahanol fanau, er mis Gorphenaf hyd fis Hydref. Y e>ataf, oedd cynhadledd flynyddol y Wesley- id yn Hull, a'r nesaf congress yr Eglwys Wladol yn Liverpool; wedi hyny, cyfarfod llndeb y Bedyddwyr yn Leicester, ac yn olaf cyfarfod Undeb Cynulleidfaol Lloegr a Chymru yn Wolverhampton. Aeth cynhadledd y Wes- leraid drwy ei gwaith yn dawel ac unol, heb fa;wr o rwgnach ac ymddadleu; a chyfarfod- Ydd undeb y Bedyddwyr a'r Annibynwyr yr I ltn modd; yr oedd undeb yspryd yn nghwlwm tangnefedd; yn nodweddu y cynhadleddau Vn y flwyddyn hon yn nodedig. Bu rhai o gWestiynau pwysicaf y dydd dan ystyriacth ac Ytndriniaeth ynddynt, cafodd pob un a oedd Sfaiiddo rywbeth neilltuol ar ei feddwl, lawn tydddid a hamdden i'w draethu. Ni chyfod- Qad un don o anghydfod a drwg dymer i cWerwi yspryd y cyfarfodydd. Daeth aelod- an y cynghorau i gyd-ddealltwriaeth ac undeb barn ar y rhan fwyaf o'r materion a fu dan eu hystyriaeth; a phan ddigwyddai gwahaniaeth bar., ni pharai ddim gwahaniaeth mewn teimlad. Hynodwyd cyfarfod yr Undeb Cynulleidfaol Yll Wolverhampton, gan anerchiad digymar y c&deirydd, Mr Dale o Birmingham, wrth agor J" cyfarfod. Y mae yr anerchiad hwnw yn ddiau yn un o'r pethau mwyaf galluog, nerth- 01, ac effeithiol, a gynhyrchodd meddwl, ac a draethodcl tafod dyn, er ys llawer o amser, a dylai gael ei gyfieithu i bob iaith, a'i daenu frwy bob gwlad, yn Ewrop. Gwahanol iawn ei yspryd a'i don i'r cyng- horau Ymneillduol hyn, oedd y Congress eglwysig yn Liverpool, Er fod aelodau y cynghor hwnw yn cyfarfod dan rwymau can- Ollau awdurdodedig llywodraeth y wlad, y rhai sydd yn gofyn undeb meddwl a barn, a chred 4 9-weithred, mewn athrawiaethau a defodau, ehydig iawn o'r elfenau hyny oedd i'w eled ynddo. Cytunai holl aelodau y Con- 9pess mewn un peth—bod helynt yr eglwys yn ilin iawn; ei bod fel eglwys wladol yn y Perygl mwyaf; a bod dydd ei dadgysylltiad dadwaddoliad gerllaw, os na ellid trefnu :hw fesurau effeithiol er rhagflaenu y trych- ond pan gynhygid unrhyw fesur o ddi- ""Ygiad gan un blaid, gwrthwynebid ef yn %rnig gan blaid arall. Rhedai dysgyblion yr cy ^■igu, a'r loiv, a'r Broad Church yn y gwddf gilydd ar bob cynhygiad a ddygid yn laen :-pan gyfodai un i siarad, cyfodai llu Vssio a hwtio, nes boddi ei lais a'i leferydd. ^ddatododd y Congress heb gytuno ar ddim 11.11 mesur er adferu nerth ac iechyd i'r eglwys: oedd y cyfarfod yn Liverpool o'r un ddelw ^r cyfarfodydd blaenorol yn Bangor, Bhudd- a Gwrexham, y rhai, gyda llaw, yr ang- j^fiasom eu dodi yn y rhestr ar ddechreu ein eHhygl hon. Y mae y cyfarfodydd hyn yn ^iau yn un o arwyddion yr amserau presenol eu perthynas a'r eglwys sefydledig. Y ^6 holl ddoethineb ei doethion hi yn pallu,' hyny yn arwyddo fod dydd gofwy ei ehys- a'r llywodraeth yn agos. Y mae'r ty ti ymranu yn ei erbyn ei hun, yn anadfer- Ae 'Ni ddichon y ty hwnw sefyll.' Ond, beth a wnawn ni'n son am gynghorau Cynhadleddau o'r fath yna ? Yn llhufain jj^Vdd y cynghor mawr, y mis nesaf! Cyng- |^°r y mae parotoadau mawrion ar ei gyfer yn eu gwneuthur er ys misoedd yn y ddinas J"a9wyddol, ac y mae llaweroedd, oes filoedd ^gwahanol barthau y byd yn ymbarotoi i I ^eWyn iddo. Yno y bydd rhwysg a gwych- Ii' a phob peth A eilw'r ddaear yma'n fawr,' ar eu goreu, yno y bydd llygaid a j^iau yr holl fyd gwareiddiedig yn fuan, ly- sylln, ar y golygfeydd ac yn gwrando ar ^eithrediadau. Credwn nad ymgasglodd y §hor o farwolion at eu gilydd erioed .bla.cn, gyda'r amcan o gyflawni. y fath *V g°rchestol ac sydd mewn golwg jn y cyngor dyfodol ynRhufain. 11' mean nid yw ddim llai na gwneud Pio Q yn Dduw! sef lleoli yr anffaeledigaeth a honid o'r blaen ei bod yn perthyn i Eglwys Rhufain yn rhywle yn mherson y Pab. Yr oedd pwnc yr anffaeledigaeth yn fater agored cyn hyn. Dadleuai rhai o awdurdodau yr Eglwys mai yn y Pab yr ydoedd; eraill, mai yn y Cyngor Cyffredinol; eraill, mai yn y Pab a'r Cyngor yn nghyd ac yr oedd pob un yn cael coledd, cyhoeddi, ac amddiffyn ei farn yn ddiwahardd: ond ymddengys fod y pwnc i gael ei benderfynu am byth yn y Cyngor dy- fodol-sef mai yn y Pab, Pio Nono, y mae y briodoledd ddwyfol yn trigo, ac i gael ei thros- glwyddo oddiwrtho ef i'w olynwyr. Erioed ni chododd hyfdra, haerllugrwydd, a rhyfyg dynol yn uwch, os mor uchel, o'r blaen, a hyny yn nghanol goleuni dysg a gwybodaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg Bwriedir i'r Cyngor sefydlu fel erthygl newydd yn ffydd yr Eglwys—erthygl y gor- chymynir i bob un o'r ffyddloniaid ei chredu, heb holi nac amheu dim,—bod corff Mair y Forwyn wedi ei gyfodi o'r bedd, newydd ei chladdu, a'i bod wedi ei gorseddu ar ddeheu- law ei Mab yn frenhines y nefoedd. Na ryf- yged neb ofyn pa sail sydd yn y Testament Newydd i'r dybiaeth. Waeth beth am y Testament Newydd, os penderfyna y Cyngor yn Rhufain ar y pwnc! Llai pechod o lawer yn ngolwg y Pab a'i offeiriaid ydyw gwadu a gwrthod y Testament Newydd, a'r hen i'w ganlyn, nac a fyddai amheu awdurdod y Pab a i Eglwys santaidd mewn dim. Awgrymir hefyd y bydd i'r Pab a'i Gyngor gyhoeddi gwaeau, a melldithion, ac anathema- au ofnadwy ar wyddoreg a'i darganfyddiadau diweddar, a'r mesurau o ddiwygiad gwladol a rhyddid crefyddol sydd wedi eu pasio yn ddi- weddar yn Awstria, Itali, Pfrainc, Belgium, a Spaen; a galw ar yr awdurdodau i ymostwng mewn sachlian a lludw wrth draed y Babaeth o'u herwydd. Y mae llygaid y llywodraeth- an hyny yn edrych yn eiddigus a phryderus yn mlaen tua'r Cyngor. Daethant i'r pender- fyniad na fydd dim a wnelont hwy ag ef, drwy anfon cynrhychiolwyr iddo; ac y maent am drefnu mesurau i'w hamddiffyn eu hunain yn erbyn ei awdurdod, os gwelant achos. Bu y Butain fawr' am ganrifoedd lawer I yu eis- tedd ar y bwystfil o liw ysgarlad' (yr awdur- dod wladol); ond y mae y bwystfil wedi blino arni o'r diwedd: y mae yn moeli ei glustiau ac yn cicio yn erwin y dyddiau hyn, ac yn penderfynu y myn ymwared a hi; ac y mae stranciau y bwystfil yn ei gyru hithau yn gynddeiriog, a phenderfyna ddwyn holl nerth y Cyngor i ddylanwadu arno er ei ddofi a'i wareiddio. Ewyllysia'r butain a'i chyngor osod ffrwyn newydd yn ei weflau, a chyfrwy newydd ar ei gefn, a chenglau newyddion a chryfion yn dynion am dano. Hwi'r bwystfil, meddwn ni. Ni a'i gadawn ar hyn y tro hwn.

LLYTHYR Y MEUDWY.

[No title]