Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
--..;.....",..---------CYNGHORAU…
CYNGHORAU EGLWYSIG. Y mae lluaws o'r cynghorau hyn wedi cyd- gyfarfod, cydeistedd, a chydystyried cwestiyn- lt eglwysig a chyhoeddus, mewn gwahanol fanau, er mis Gorphenaf hyd fis Hydref. Y e>ataf, oedd cynhadledd flynyddol y Wesley- id yn Hull, a'r nesaf congress yr Eglwys Wladol yn Liverpool; wedi hyny, cyfarfod llndeb y Bedyddwyr yn Leicester, ac yn olaf cyfarfod Undeb Cynulleidfaol Lloegr a Chymru yn Wolverhampton. Aeth cynhadledd y Wes- leraid drwy ei gwaith yn dawel ac unol, heb fa;wr o rwgnach ac ymddadleu; a chyfarfod- Ydd undeb y Bedyddwyr a'r Annibynwyr yr I ltn modd; yr oedd undeb yspryd yn nghwlwm tangnefedd; yn nodweddu y cynhadleddau Vn y flwyddyn hon yn nodedig. Bu rhai o gWestiynau pwysicaf y dydd dan ystyriacth ac Ytndriniaeth ynddynt, cafodd pob un a oedd Sfaiiddo rywbeth neilltuol ar ei feddwl, lawn tydddid a hamdden i'w draethu. Ni chyfod- Qad un don o anghydfod a drwg dymer i cWerwi yspryd y cyfarfodydd. Daeth aelod- an y cynghorau i gyd-ddealltwriaeth ac undeb barn ar y rhan fwyaf o'r materion a fu dan eu hystyriaeth; a phan ddigwyddai gwahaniaeth bar., ni pharai ddim gwahaniaeth mewn teimlad. Hynodwyd cyfarfod yr Undeb Cynulleidfaol Yll Wolverhampton, gan anerchiad digymar y c&deirydd, Mr Dale o Birmingham, wrth agor J" cyfarfod. Y mae yr anerchiad hwnw yn ddiau yn un o'r pethau mwyaf galluog, nerth- 01, ac effeithiol, a gynhyrchodd meddwl, ac a draethodcl tafod dyn, er ys llawer o amser, a dylai gael ei gyfieithu i bob iaith, a'i daenu frwy bob gwlad, yn Ewrop. Gwahanol iawn ei yspryd a'i don i'r cyng- horau Ymneillduol hyn, oedd y Congress eglwysig yn Liverpool, Er fod aelodau y cynghor hwnw yn cyfarfod dan rwymau can- Ollau awdurdodedig llywodraeth y wlad, y rhai sydd yn gofyn undeb meddwl a barn, a chred 4 9-weithred, mewn athrawiaethau a defodau, ehydig iawn o'r elfenau hyny oedd i'w eled ynddo. Cytunai holl aelodau y Con- 9pess mewn un peth—bod helynt yr eglwys yn ilin iawn; ei bod fel eglwys wladol yn y Perygl mwyaf; a bod dydd ei dadgysylltiad dadwaddoliad gerllaw, os na ellid trefnu :hw fesurau effeithiol er rhagflaenu y trych- ond pan gynhygid unrhyw fesur o ddi- ""Ygiad gan un blaid, gwrthwynebid ef yn %rnig gan blaid arall. Rhedai dysgyblion yr cy ^■igu, a'r loiv, a'r Broad Church yn y gwddf gilydd ar bob cynhygiad a ddygid yn laen :-pan gyfodai un i siarad, cyfodai llu Vssio a hwtio, nes boddi ei lais a'i leferydd. ^ddatododd y Congress heb gytuno ar ddim 11.11 mesur er adferu nerth ac iechyd i'r eglwys: oedd y cyfarfod yn Liverpool o'r un ddelw ^r cyfarfodydd blaenorol yn Bangor, Bhudd- a Gwrexham, y rhai, gyda llaw, yr ang- j^fiasom eu dodi yn y rhestr ar ddechreu ein eHhygl hon. Y mae y cyfarfodydd hyn yn ^iau yn un o arwyddion yr amserau presenol eu perthynas a'r eglwys sefydledig. Y ^6 holl ddoethineb ei doethion hi yn pallu,' hyny yn arwyddo fod dydd gofwy ei ehys- a'r llywodraeth yn agos. Y mae'r ty ti ymranu yn ei erbyn ei hun, yn anadfer- Ae 'Ni ddichon y ty hwnw sefyll.' Ond, beth a wnawn ni'n son am gynghorau Cynhadleddau o'r fath yna ? Yn llhufain jj^Vdd y cynghor mawr, y mis nesaf! Cyng- |^°r y mae parotoadau mawrion ar ei gyfer yn eu gwneuthur er ys misoedd yn y ddinas J"a9wyddol, ac y mae llaweroedd, oes filoedd ^gwahanol barthau y byd yn ymbarotoi i I ^eWyn iddo. Yno y bydd rhwysg a gwych- Ii' a phob peth A eilw'r ddaear yma'n fawr,' ar eu goreu, yno y bydd llygaid a j^iau yr holl fyd gwareiddiedig yn fuan, ly- sylln, ar y golygfeydd ac yn gwrando ar ^eithrediadau. Credwn nad ymgasglodd y §hor o farwolion at eu gilydd erioed .bla.cn, gyda'r amcan o gyflawni. y fath *V g°rchestol ac sydd mewn golwg jn y cyngor dyfodol ynRhufain. 11' mean nid yw ddim llai na gwneud Pio Q yn Dduw! sef lleoli yr anffaeledigaeth a honid o'r blaen ei bod yn perthyn i Eglwys Rhufain yn rhywle yn mherson y Pab. Yr oedd pwnc yr anffaeledigaeth yn fater agored cyn hyn. Dadleuai rhai o awdurdodau yr Eglwys mai yn y Pab yr ydoedd; eraill, mai yn y Cyngor Cyffredinol; eraill, mai yn y Pab a'r Cyngor yn nghyd ac yr oedd pob un yn cael coledd, cyhoeddi, ac amddiffyn ei farn yn ddiwahardd: ond ymddengys fod y pwnc i gael ei benderfynu am byth yn y Cyngor dy- fodol-sef mai yn y Pab, Pio Nono, y mae y briodoledd ddwyfol yn trigo, ac i gael ei thros- glwyddo oddiwrtho ef i'w olynwyr. Erioed ni chododd hyfdra, haerllugrwydd, a rhyfyg dynol yn uwch, os mor uchel, o'r blaen, a hyny yn nghanol goleuni dysg a gwybodaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg Bwriedir i'r Cyngor sefydlu fel erthygl newydd yn ffydd yr Eglwys—erthygl y gor- chymynir i bob un o'r ffyddloniaid ei chredu, heb holi nac amheu dim,—bod corff Mair y Forwyn wedi ei gyfodi o'r bedd, newydd ei chladdu, a'i bod wedi ei gorseddu ar ddeheu- law ei Mab yn frenhines y nefoedd. Na ryf- yged neb ofyn pa sail sydd yn y Testament Newydd i'r dybiaeth. Waeth beth am y Testament Newydd, os penderfyna y Cyngor yn Rhufain ar y pwnc! Llai pechod o lawer yn ngolwg y Pab a'i offeiriaid ydyw gwadu a gwrthod y Testament Newydd, a'r hen i'w ganlyn, nac a fyddai amheu awdurdod y Pab a i Eglwys santaidd mewn dim. Awgrymir hefyd y bydd i'r Pab a'i Gyngor gyhoeddi gwaeau, a melldithion, ac anathema- au ofnadwy ar wyddoreg a'i darganfyddiadau diweddar, a'r mesurau o ddiwygiad gwladol a rhyddid crefyddol sydd wedi eu pasio yn ddi- weddar yn Awstria, Itali, Pfrainc, Belgium, a Spaen; a galw ar yr awdurdodau i ymostwng mewn sachlian a lludw wrth draed y Babaeth o'u herwydd. Y mae llygaid y llywodraeth- an hyny yn edrych yn eiddigus a phryderus yn mlaen tua'r Cyngor. Daethant i'r pender- fyniad na fydd dim a wnelont hwy ag ef, drwy anfon cynrhychiolwyr iddo; ac y maent am drefnu mesurau i'w hamddiffyn eu hunain yn erbyn ei awdurdod, os gwelant achos. Bu y Butain fawr' am ganrifoedd lawer I yu eis- tedd ar y bwystfil o liw ysgarlad' (yr awdur- dod wladol); ond y mae y bwystfil wedi blino arni o'r diwedd: y mae yn moeli ei glustiau ac yn cicio yn erwin y dyddiau hyn, ac yn penderfynu y myn ymwared a hi; ac y mae stranciau y bwystfil yn ei gyru hithau yn gynddeiriog, a phenderfyna ddwyn holl nerth y Cyngor i ddylanwadu arno er ei ddofi a'i wareiddio. Ewyllysia'r butain a'i chyngor osod ffrwyn newydd yn ei weflau, a chyfrwy newydd ar ei gefn, a chenglau newyddion a chryfion yn dynion am dano. Hwi'r bwystfil, meddwn ni. Ni a'i gadawn ar hyn y tro hwn.
LLYTHYR Y MEUDWY.
LLYTHYR Y MEUDWY. (O'N MEUDWYDY RHWNG BRYNIAU GARTH MADRYN.) Nos Fercher, yr ugeinfed o'r mis diweddaf, cyfarfyddodd nifer o ryddfrydwyr Llany mddy- fri a'i chylchoedd yn Llwynywormwood Park, anneddle H. Sandwith, Ysw., C.B., i giniawa, ac i gael ychydig o ymgom ag E. J. Sartoris, Ysw., A.S. dros Sir Gaerfyrddin, yr hwn oedd wedi ei wahodd i dreulio noson gyda'i bleid- wyr selog yn y rhan uchaf o'r Sir. Ar ol cin- iaw, cynygodd Mr Sandwith restr o lwnc- destunau, gan gysylltu a phob un enw rhyw berson ac'y disgwylid araeth oddiwrtho, Y llwnc-destun cyntaf wrth reswm ydoedd y Frenhines, ac fel yr oedd yn gweddu i rydd- frydwyr teyrngarol, cyfododdpawb areutraed fel arwydd o barch i'w Mawrhydi tra yr yfid iechyd i'w chalon. Nid oes angen dweud nad yw y rhan anghydffurfiol a rhyddfrydol o ddeiliaid ei Mawrhydi yn Mhrydain Fawr yn ail i eglwyswyr a Thoryaid am eu gorseddgar- wch a'u breninesgarwch. Nid ydynt hwy erioed wedi bod yn achos gofid a thrafferth i lywodraeth Lloegr. Y llwnc-destun nesaf ydoedd Ty y Cyffredin,' ac a'r hwn y cysyllt- odd ein llettywr caredig enw Mr Sartoris. Yn ystod araeth hyawdl a. galluog, adroddodd Mr Sandwith ei gredo wleidyddol, yr hon, a chofio taw eglwyswr proffesedig ydyw, ydoedd yn beriglus ac anystyriol o ryddfrydig ynghyfrif hen geidwadwyr y deyrnas. Y gwirionedd noethlymyn yw fod eglwyswyr rhyddfrydig wedi dwyn syniadau gwleidyddol ac eglwysig anghydffurfwyr, ac yn eu cyhoeddi yn bresen- ol yn ddifloesgni a diseremoni. Rhwydd hynt iddynt, meddwn ni o waelod ein calon. Mae iddynt bob groesaw i aredig ac anner anghyd- ffurfiaeth; ac os ydynt yn medi lie ni hausant, nid ydym yn maliaw flewyn, gan taw cael ydlan lawn ydyw y pwnc mawr y pryderwn yn ei gylch. Nid ydyw Dr. Sandwith yn credu yn yr angenrheidrwydd am Dv yr Ar- glwyddi fel y mae hwnw yn gyfansoddedig yn bresenol o, gan mwyaf, gyntafanedigion pen- defigion y deyrnas, ac heb ennill eu ffordd, trwy haeddiant, i'r uchelfan hwnw. Ni fyddai ganddo un gwrthwynebiad i uweh-dj neu Senate, ond fod aelodau hwnw yn gynwysedig o "w yr o allu, profiad, a gwasanaeth cyhoeddus ar ryw lafurfaes gwasanaethgar i'r genedl. Mae yn rhaid eu bod wedi rhoddi profion syl- weddol o'u cymhwysder a'u teilyngdod i fwyn- hau y cyfryw dderchafiad fel gwobrwy oddi- wrth eu cydwladwyr. Goreuwyr (aristocrats) ymenydd, calon, a gweithredoedd sydd eisiau, ac nid branit-lythyrau penau coronog y ddaiar fedr greu y cyfryw; ac nid, ond pan fyddo gwaeddfawr angen am danynt, y gorchymynir gwragedd i esgor arnynt. Gwnai Dr. Sand- with faddeu i'n hesgobion pe cwbl esgeulusent eu cydgynulliad yn y Senedd, a chondemniai hwynt i warchod gartref, ac edrych ar ol eu his-fugeiliaid, a dysgu y rheiny i lanw hen eglwysi gweigion a gwrandawyr, yn lie dar- llen drychiolaethau o bregethau i goed, a cheryg, a gwe y prif gopyn. Mae hefyd yn ystyried y dylai yr etholwyr dalu treuliau yr etholiadau, gan fod rhoddi eu hamser a'u hymenydd am ddim at eu gwasanaeth yn ddi- gon o dal am yr anrhydedd o'u cynrychioli. Yn bresenol, pwrs llawn, a Haw barod i'w agor a rhanu ei gynwysiad rhwng etholwyr diegwyddor a gwancus am fudrelw, ydyw, mewn llawer sir a bwrdeisdref, y prif gy- mhwysder er cynryehioli pobl yn y Senedd. Mae yn aelodau yn y Senedd bresenol nifer o'r llychod mwyaf cardotynaidd o ran ymenydd a thafodau ac a ddanfonwyd erioed i gapel Sant Stephan trwy nerth arian. Os llwyddir i gael y ballot yn ystod y Senedd-dymhor nesaf, fe adewir i'r pryfed hyn i fyned i hel eu cyd- bryf y Uwynogod, yr ysgyfarnogiaid, a'r adar- ach. A theimlai tyrfa o honynt yn ddiau yn llawer mwy gartref pan yn ymwneud a pheth- au maent yn allu amgyffred, druein tlodion, nac yn mhlith givir feddylwyr, cynghorwyr, a siaradwyr hyawdl. 0 ddiar brofiad poced, ac un dwfn cofiadwy ydyw hwnw, y condemniai Dr. Sandwith y dull anwireddus presenol o ddewis cynrych- iolwyr Seneddol. Costiodd ymdrech aflwydd- ianus y Doctor i gael ei ddychwelyd fel aelod dros Mary-le-bone, Llundain, fwy o arian nac y chwenych hysbysu i'w gyfeillion. Yr unig drefn gyfiawn ac anrhydeddus o ddewis cyn- rychiolwyr Seneddol ydyw yr un fabwysiad- wyd gan etholwyr Merthyr ac Aberdar, pan y pen derfynasant ddanfon Mr Richard yn ddi- draul (iddo ei hun) i'r Senedd. Postage stamps a railway tickets wrth deithio o Lundain i Fer- thyr, ac oddiyno yn ol i'r brif-ddinas, oedd yr unig draul aeth ar y gwr o Dregaron yn ystod, ei etholiad. Nid ydym yn gwybod dim yn y byd am sefyllfa arianol yr aelod anrhydeddus dros Ferthyr, ond barnu yr ydym yr agorasai ei ly gaid a'i enau—ac y collasai gryn lawer o ddwr yr agoriad hwnw-mewn syndod ac ar- swy d pe galwesid arno dalu rhyw fill bach o bedair neu bum mil o bunau am yr anrhydedd o gynrychioli prif-ddinasoedd glo a haiarn Morganwg yn Senedd Prydain Fawr. Cyhoedda Dr. Sandwith, fel diweddglo i'w gyffes ffydd, ei fod dros ddadgysylltu Eglwys Loegr oddiwrth y llywodraeth, a'i dysgu i gerdded heb ffyn baglau: ac nid oedd arno gywilydd cyfaddef ei fod wedi bod yn pleidio teilyngdod Cymdeithas y Dadgysylltiad ar achlysuron cyhoeddus. Dyna ni wedi rhoddi sylwedd araeth ardderchog y Doctor, ac ar- I dderchog ydoedd mewn gwirionedd ac ystyr- ied taw eglwyswr ydyw. A hyn yn ddiau j sydd yn peri cymaint o anfoddlonrwydd i'w gydeglwyswyr llai llygadgraff, sef ei fod ef, ac yntau yn eglwyswr, yn siarad fel y beiddia wneud am ei eglwys ei hun. Ni fuasai eg- lwyswyr yn maliaw flewyn am Edward Miall a'i Nonconformist pe gallesid cadw y gwr gall- uog hwnw allan o'r Senedd: clywed hwnw yn siarad ei heresi a'i gabledd yn y senedd, ac mewn canlyniad ynghlyw, trwy y papyrau, yr oll o Loegr, dyna ydoedd pinacl y drwg. Pe cadwasai yr Anghydffurfwyr eu surdoes iddynt eu hunain, ni buasai dim gwaeth bias ar dorth y degwm; ond y mawrddrwg yw fod y surdoes hyn yn cael ei osod gan eglwyswyr eu hunain yn mlawd yr eglwys. Gelvnion gwaethaf Eglwys Loegr ydyw tylwyth ei thy ei hun. Oddimewn, ac nid oddiallan, yn ol tystiolaeth Esgob Tyddewi, mae y perigl. Da iawn. Dynion diddrwg, diniwed ydym ni, yr Anghydffurfwyr. Nid yw dawn y gwa- hanol sectau i gnoi a thraflyncu eu gilydd ond chwareu cylion at ddawn y sectau sydd yn yr Eglwys Sefydledig. Dr Pusey am ddadgys- ylltu yr Eglwys a'r wladwriaeth! Dyna ei gwneud hi yn galch. Wedi gorphen o hono ei araeth galwodd Dr. Sandwith ar Mr. Sartoris i atteb i'r llwnc- destun, yr hyn a wnaeth mewn annerchiad clir cynnwysfawr, yn ystod yr hwn y rhagol- ygodd brif weithrediadau y senedd-dymhor diweddaf, a chan i'w holl bleidleisiau fod mewn perffaith gydgordiad a'r broffes wIeidyddol a wnaeth pan yn ymgeisydd am gynrychioli Rhyddfrydwyr Sir Gaerfyrddin, gwrandawyd arno gydag hyfrydwch digymysg yn rhoddi hanes ei oruchwyliaeth, ac eisteddodd i lawr, ys dywed y papyrau, yn nghanol arwyddion cywadwy a theimladwy o gymeradwyaeth uchel ei wrandawyr a'i edmygwyr. Y llwnc-destun nesaf ydoedd-11 Y Wasg Ryddfrydigyn Nghymru," ac a'r hwn yr oedd enw Golygydd y South Wales Press, sef y Parch. D. M. Evans, gweinidog'y Bedyddwyr Saesonig yn Llanelli, wedi ei gysylltu yn ol cynllun y Doctor, ond gan i rywbeth i'w ludd- ias i fod yn bresenol, gorfuwyd galw ar frawd gwan ydoedd yn bresenol i geisio llanw lie y Golygydd dysgedig, yr hyn a wnaeth mor llwyddianus ag y gwnaethai hen deiliwr ten- eu llythyr Cynddelw yn y TYST lanw gwasgod y diweddar Billy Havard. Dros weinidogion yr Anghydffurfwyr attebodd y Parch. Jansen Davies o Lanymddyfri mewn araeth fer fywiog Irish aud lively. A thros yr eglwys sefydl- edig a'i hesgobion a'i hoffeiriaid, attebodd Mr. Brown, o'r National and Provincial Bank, Llanymddyfri, a mab i berson yn Sir Dinbych mewn araeth hynod o ryddfrydig a diicyg- ladol. Disgybl teilwng o Mr. Gladstone ydyw; Mr. Brown. Y llwnc-destun nesaf ydoedd—" Cymdeith- as y Dadgysylltiad," ac a'r hwnycysylltoddDr Sandwith enw ei ymwelycld (ar y pryd) y Parch. George William Conder, gynt o Leeds, ond yn awr o Manchester. Er gwaethaf y crugni oddiwrth yr hwn y dioddefai y boneddig, tra- ddododd araeth odidog, yn nghwrs yr hon yr amlygodd ei argyhoeddiad dwysaf taw y gym- wynas fwyaf allasai cyfeillion a phleidwyr Eglwys Loegr wneud a hi oedd tori y briodas -er hened ydoedd-rhyngddi hi a'r llywodr- aeth, a'i gollwng yn rhydd. Dywedai nad ydoedd dim yn ddymunol mewn bod yn Ang- hydffurfiwr fod arno gywilydd bod eisiau bod yn anghydffurnwr-taw math o wrth- dystiad ydoedd Anghydffurfiaeth-fod yn ngallu esgobyddiaeth rydd i ddifodi pob sect o anghydffurfwyr-y gwnai yr holl enwad- au yn raddol ogwyddo at esgobyddiaeth rydd, a chael, yn ddigon tebygol, eu llyn- eu i fynu ganddi-ac i fod adnoddau es- gobyddiaeth rydd mor amrywiol, ac yn gyn- nwysedig o bob math o dda bydol ac ysprydol, fel y gall ddyfod yn ben crefydd y deyrnas. Gwnaeth Mr. Conder yn ddiau gyfranu yn helaeth tuag at adeiladaeth y gwahoddedigion. Y llwnc destun olaf, ond nid mewn un modd y lieiaf ei bwys, ydoedd-" Iechyd Mrs. Sandwith," yr hwn a gynygiwyd gan Mr. Conder, ac a gydnabyddwyd ar ran y fonedd- iges gan ei gwr. Oddeutu deuddeg o'r gloch torodd y cwmni i fynu, ac aeth pawb i'w ffordd; ac wrth ddy- chwelyd canmol yr oeddid, nid yn gymaint y danteithion a'r gwinoedd, fel yr arferir gwneud ar y cyfryw achlysuron, er fod y wledd yn un ysplenydd, ond edmygu a chanmol Dr. Sand- with a'i foneddiges, ac yn enwedig ei siarad ef ac eiddo Mr. Conder, ac am eu siarad hwy yr oedd y siarad yn ol Haw, ac nid am y llety- garwch a dderbyniwyd, er fod hwnw yn bob peth allesid ddymuno. Yr oedd mwy o champagne yn y siarad nac yn y champagne a yfwyd, er fod digonedd o hwnw i'w gael, a digonedd o fywyd ynddo i ddatod cylymau tafod y safndrwm. Mae cyfiawnder yn galw arnom i gyhoeddi ddarfod i Dr. Sandwith a Mr. Satroris amlygu. eu parodrwydd i gynorthwyo yn mhob ffordd yn eu gallu y mudiad cenedlaethol ar droed i gynorthwyo y gwroliaid hyny sydd wedi gor- fod dioddef oherwydd sefyll i fynu dros eu hegwyddorion yn amser yr etholiad diweddaf.
[No title]
YSPAEN.-Dydd Sabboth diweddaf, oddeutu 2 o'r gloch yn y boreu, terfynwyd cyfarfod y mwyafrif o aelodau y Cortes, prydy pleidleisiodd 128 dros y Due o Genoa, a 52 yn erbyn. Mae yn ddiameu fod hyn yn sicrhau gwrthodiad y Due gan nad ydyw nifer y mwyafrif yn ddigonol i'w wneud yn fwyafrif cyfreithiol, ac nid ydyw ychwaith yn boddloni gof- ynion y Brenin Victor Emmanuel. Dywedir fod amryw o aelodau y Weinyddiaeth am roddi eu swyddi i fyny. Yn y Cortes, y dydd o'r blaen, gofynwyd i'r Cad- fridog Prim a ydoedd y Llywodraeth yn barod i ad- feru y cyfreithiau sefydledig yn awr. Atebodd yntau nad ellir gwneud hyny hyd nes y byddo y cwmniau gwrthryfelgar hyny sydd yn aros hyd yu hyn yn y mynyddoedd wedi cael eu goresgyn-nad ellir sicrhau hyd hyny fod y gwrthryfel wedi caelei roddi i lawr yn llwyr. Y mae Senor Martos wedi ei benodi yn Weinidog Tramor, a Senor Figuerola yn Weinidog Arianol. Dywedir y bydd i 117 allan o 360 o aelodau y Cortes bleidleisio i gael y Due o Genoa yn frenhin. Yn ol y eyfrifiad hwn, fe fyddai y pleidleisiau yn rhy fach i sicrhau ei etholiad. Mae y rhan fwyaf o'r cyhoedd yn wrthwynebol i'r Due o Genoa, ac y mae masnachwyr Madrid, a threfydd pwysig eraill, yn dilyn esiampl y masnach- wyr yn Catalonia drwy anfon deisebau i'r Cortes yn ffafrio y Due de Montpensier. Credir mewn rhai cylchoedd politicaidd, mai ffag ydyw y bwriad o ddwyn y Due o Genoa i sylw fel ymgeisydd er mwyn adferu y Bourboniaid i'r orsedd yn mherson y Ty- wysog Alfonso. Y dydd o'r blaen cymerodd gornest le rhwng y Milwriad Serrano a'r Cadfridog Lapa. Ymladdwyd a chleddyfau. Dydd Gwener diweddaf, bu mwyafrif y Cortes yn dadleu dros y Due o Genoa am 6 awr, ond y maent heb ddod i un cytundeb eto. Yehydig. ddyddiau yn ol, cafwyd hyd i gorph geneth ieuangc 2 fl wydd oed, yn noeth, wrth waelod pren mewn coedwig yn Malaga, Yspaen. Yr oedd y pen wedi ei wahanu oddiwrth y corph. Wem. gwneud ymchwiliad pellach cafwyd hyd i esgyrn a darnavi o gnawd, a chorph dyn wedi ei lofruddio. Ni adnabyddwyd hwy eto, ac ni chafwyd allan y Uofrudd. GERMANY.—Teimlwyd daeargryn tost yn Frank- fort, Darmstadt, Wiesbaden, Mayence, a'r terfynau cymydogaethol, ddydd Llun diweddaf. Y GWPTlllt-x-FEL YN DALMATIA.-Mae y fyddin Ymherodrol wedi cymeryd meddiant o amryw leoedd pwysig, a'r canlyniad ydyw fod y gwrthryfelwyr yn Cattaro wedi cynyg taflu eu harfau i lawr. INDIA.—Dywedir fod yr Arabiaid wedi tanio ar y llestr Clyde, un o longau rhyfel y wlad hon, ger Muscat. Dywed y papurau Indiaidd fod cyfiawnder o wlaw wedi disgyn dros holl Rajpootana, ac y buasai cyf- iawnder o gnwd o dan umgylchiadau arferol yncael ei ystyried yn ddiogel, ond y mae y wlad wedi ei gorchuddio gan locustiaid ieuaingc. Ni welwyd cymaint mewn rhifedi erioed o'r blaen. Yr oedd y ddaear yn Marwar wedi cael ei gorchuddio gan- ddynt, ac yn mhell i Guzerat. Ofnir y canlyniadau yn fawr, ond nid ydyw y brodorion wedi eu dych- rynu o gwbl. Ymddengys fod yr Hindwaid yn edrych ar y locustiaid gyda rhyw fath o ofergoel- iaeth crefyddol, gan na arferant unrhyw fesurau i'w distrywio. CHINA.—Daeth newydd i'r wlad hon, ddydd Llun diweddaf, fod cenhadwr o'r wlad hon, sef y Parch. J. Williams, wedi cael ei lofruddio gan gwmni o ladron yn China, ar y 25ain o Awst diweddaf. Oddiwrth dystiolaeth y Parch. Mr Hodge, o flaea negesydd Seisnig yn Tien-tsin, ymddengys ei fod ef a'r ymadawedig wedi gadael Tien-tsin mewn bad ar y Grand Canal i dalu ymweliad a rhai o'r sefydliad- au yn y rhanau canolbarthol o'r wlad. Yn yr hwyr y cyflawnwyd y llofruddiaeth. Ymddengys iddo ef a'i gyfaill fyned i'r gwely oddeutu haner awr wedi naw. Deffrowyd ef oddeutu un o'r gloch yn y boreu drwy i'r bad fod yn siglo yn rhyfeddol, a thwrf lleisiau amryw o ddynion ar y bwrdd. Neidiodd ollan o'i wely, ac edrychodd am ei gyfaill, ond yn ofer. Khedodd i fyny ar y bwrdd, a gwelai yn mhea blaen y eweh 4 neu 5 o Chineaid arfog. Gwelsant ef a gwaeddasant, Dyna un blewog (yr hyn a alw- ant y tramorwyr y rhan amlaf) tarewch ef, tarewch ef!' Bu Mr Hodge yn aflwyddianus i ddadgloi y gist yn yr hon y cadwai ei ddryll, a rhag iddi ddis- gyn i ddwylaw y llofruddion taflodd y cwbl dros y bwrdd, a diangodd i'r lan o'u plith. Wedi idde gyrhaedd pentref bychan yn ymyl, aeth at y llywydd lleol, yr hwn a ddaeth gydag ef a nifer o wyr at y cwch, yr hwn a gawsant yn wag-yr oedd pob peth wedi ei gario o hono. Gwnaethant ymchwiliad manwl am gorph y cenhadwr, ond yn aflwyddianus. Ychydig ddyddiau yn ol cafwyd hyd i gorph Mir Williams yn nofio yu y gamlas, a dygwyd ef i Tien-tsin.