Y Tyst Cymreig

RHTBTOD—Y dydd olr blaen, gwelais hysbysiad fod peir- iaaau gwnio Wheeler & Wilson yn cael eu gwerthu mewn un ystordy gyda gostyngiad mawr yn y prisiau. Galwais yno gyda'r bwriad o brynu, gan fy mod eisieu un o'r rhai uchod. Dangoswyd y peiriant imi, a mynegwyd y gallwn ei gael, ond mynegwyd imi yr un amser gan y gwerthydd fod a] ganddo un o wneuthuriad arall oedd yn tra rhagori ar un Wheeler & Wilson-ae ar ei gymeraclwyaeth prynais un o'r gwneuthuriad a gymeradwyai. Yn fuan wedi ei gael adref, argyhoeddwyd fi nad oedd yn sjystal a rhai Wheeler & Wil- son; aethum yn ol i'r lie i gael ei newid am un Wheeler & Wilson, er ei fod yn un a wnaed flynyddoedd yn ol. Ni ne- widiai y gwerthydd, er cynyg arian iddo am wneud hyny. Yr wyf wedi fy argyhoeddi yn awr nad yw yr hysbysiad fod peir- iant Wheeler & Wilson yn cael ei wertnu dan y prisiau ar- feroi yn ddim ond rhywbeth i dynu sylw, ac i werthu peiriant gwaelach.-HENRY HARRIS, 13, Russell St., Liverpool. —.—

PEIRIANAU GWNIO DYSTAW. MAE Y CWMNI EISTWOG WHEELER & WILSON Yn cynnyg yn awr i'r cyhoedd, welliant cyff- redinol mewn PEIRIANAU GWNIO, DYSTAW YN EU GWAITH, Yr hyn sydd yn welliant rhagor ar eu Peirianau sydd yn barod yn enwog drwy yr holl fyd. DAN AMDDIFFYN BREINT-YSGRIF BRENHINOL POB PEIRIANTWEDI EI WARAXTU. CYFARWYDDYP YN RHAD. Anfonir Prospectus a Samples yn ddidraul gyda'r Post. WHEELER & WILSON COMPANY, 73, BOLD-STREET, LIVERPOOL.

LUXURIANT AND BEAUTIFUL HAIE. — Mrs. S. A. Allen's World's Hair Restorer or Dressing' nevnr fails to quickly restore Grey or Faded Hair to its youthful colour and beauty, and with the first applic tion a beautiful gloss a.nd delightful fragrance is giv«* to the Hair. It stops Hair from falling off- It pre- vents baldness. It promotes luxuriant growth. It causes the Hair to grow thick and strong. It removes all dandruff. It contains neither oil nar dye. In large bottles—Price Six Shillings. Sold by all Chemists and Perfumers. For Children's Hair, Mrs Allen's Zylo- balsamum' far exceeds any prwnade or hair oil, and is a delightful Hair Dressing; it is a distinct and sepa- rate preparation from the Restorer, and its use not required with it. Depot, 266, High Holbom, London. —(ABTT.) ,.V • "'i k: 'V II.-V

Y TYST CYMREIG AT EI GEFN- OGWYR OLL. Yr ydym wedi bod hyd yma yn gweithio yn ddis- taw a didwrw. Cychwynasom y TYST heb udganu o'i flaen; ac am yn agos i ddwy flynedd a haner yr ydym wedi bod yn gweithio yn ddiwyd a diorphwys, heb gyhoeddi y canmoliaethau a anfonid atom, ac heb wneud un sylw o ambell air angharedig a ddy- wedid am danom. Ein penderfyniad o'r dechreuad ydoedd gwneud prawf a ellid codia sefydlunewydd- iadur Cymreig poblogaidd, heb ymostwng at gec- raeth a difriaeth bersonol; ac yr ydym yn cysuro ein hunain ein bod wedi llwyddo i wneud hyny i raddau dymunol, er mai nid i'r graddau y disgwyliwn allu gwneud rhag llaw. Mae y TYST yn awr yn fwy ei barch a'i boblogrwydd nag y bu erioed—darllenir ef bob wythnos ar filoedd o aelwydydd yn Nghymru; enilla ymddiried ychwanegol gyda phob rhifyn a gyhoeddir, ac y mae ei ddyfodiad rheolaidd yn cael derbyniad croesawgar mewn lluaws o ardaloedd nad oes un newyddiadur arall yn talu ymweliad a hwy. Nis gallwn ddisgwyl lledaeniad helaeth iddo mewn unrhyw gymydogaeth, oblegid y mae gan gymydog- aethau poblogaidd eu newyddiaduron lleol; ond nid papur lleol i unrhyw barth o'r wlad y bwriadwyd y TYST i fod, ond papur cyffredinol i'r holl genedl; ac y mae ei ledaeniad agos yn gyfartal trwy dair sir ar ddeg Cymru. Mae yn adnabyddus i'n cyreillion fod siarad wedi bod am newid ei ffurf, a chodi ei bris i ddwy geiniog. Cymerodd y perchenogion amser maith i ystyried y pethau yma, a bu hir ymgynghori cyn dyfod i ben- derfyniad. Buasai gwneud y papur yn fwy, a'i godi i ddwy geiniog, yn fwy enillfawr i'r perchenogion, serch i'w ledaeniad leihau un ran o dair; ond gan mai nid gwneudelw oedd yr amcan wrth ei gyehwyn, ac y buasai codi ei bris yn ei osod o gyrhaedd lluaws sydd yn awr yn ei ddarllen, ac felly y collasai lawer o'i ddylanwad er daioni, penderfynwyd i beidio codi ei bris, er fod hyny yn aberth mawr o du ei feddian- wyr. Nis gellir disgwyl i bapur o faintioli y TYST am geiniog dalu ei gostau, heb son am ddwyn elw, heb fod iddo gylchrediad helaeth iawn; ac y mae fod lledaeniad y TYST mor gyffredinol yn anfantais ychwanegol iddo, gan fod cludiad mawr sypynau yn gostfawr iawn. Yr ydym yn disgwyl y bydd i holl ewyllyswyr da y TYST ystyried hyn, a gwneud eu goreu er helaethu ei gylchdaeniad oblegid er mai nid gwneud elw ydyw yr amcan mewn golwg yn ei ddygiad allan, eto nis gellir disgwyl i'r perchenogion fod ar eu colled ynddo. Am ei blyg a'i ffurf, amlygwyd dymuniadcyffred- inol am ei newid, a'i wneud yn 16 tudalen yn lie 8 tudalen. Yr oedd amryw yn selog iawn dros ei ddwyn allan felly ar y dechreu—rhywbeth yn ffurf y Nonconformist, neu yr English Independent-a chryf- haodd y teimlad hwnw yn barhaus. Ystyrid y bu- asai ei gael mewn plyg felly yn haws ei gadw, a bod yr erthyglau a'r cofnodion a gynwysa ynrhy werth- fawr i dir anghof. DAW ALLAN GAN HYNY YN EI FYURF NEWYDD YE WYTHNOS NESAF. Yr ydym yn lied sicr na bydd gan yr un derbyniwr ddim yn erbyn hyny, gan na bydd yn colli dim, a bydd y cyfnewid- iad yn gymeradwy gan y rhan fwyaf o lawer; a thra yr ydym fel hyn yn gwneud ein goreu i gyfar- fod dymuniad ein derbynwyr, yr ydym yn gobeithio y gwnant hwythau eu goreu i gael derbynwyr ychwanegol i'r papur. Gyda golwg ar y dyfodol, yr ydym wedi tynu allan gynlluniau sydd yn peri i ni deimlo yn hyderus y bydd o ran ei gynwysiad yn fwy cyflawn nag y mae wedi bod hyd yma, er mor rhagorol y cydnabyddir ei fod. Mae Yr Hen Ffarmwr' yn addaw dyfod allan yn ei arddull wreiddiol ei hun. Mae llawer o efelych- wyr iddo, ond efe yw eu tad hwynt oil. Ysgrifena ar byngciau y dydd; ac ond iddo gael y Ballot, y mae yn penderfynu y myn yr Eglwys yn Nghymru yn rhydd. Gellir disgwyl rhyw haner dwsin o erthyglau byrion yn ystod y gauaf gan Ap Vychan ar ryw hen garactors a adwaenai gynt; ac nid oes neb sydd yn adnabod y Parch. R. Thomas, Bangor —a phwy o ddarllenwyr y TYST nad yw yn ei adna- bod-a amheua ei fedrusrwydd at y fath orchwyl. Bydd i'n gohebydd athrylithgar Y Meudwy barhau i addysgu ac adloni ein darllenwyr a'i arabedd o wythnos i wythnos. Mae yr ysgrifenydd miniog a hylithr Emrys wedi addaw i ni gyfres o lythyrau ar ei adgofion, a gellir disgwyl rhywbeth gwerth ei ddarllen gan un sydd wedi bod yn sylwedydd manwl am ddeugain mlynedd. Nid yw cynyrchion y wasg Seisnig wedi cael y sylw a haeddai yn ein colofnau; ond yr ydym wedi cael gan Pedr Mostyn gymeryd y dosbarth yma i fyny, ac -y mae ei gyfarwydd-deb yn llenyddiaeth gyfnodol ein cymydogion, a'i fedrus- rwydd fel ysgrifenydd, yn ddigon o warantiad y bydd y colofnau hyn yn llawn dyddordeb. Y mae y Newyddiadurwr wedi ei gychwyn gan y Parch. E. Evans, Caernarfon; a bydd ganddo sylwadau ac ad- fyfyriadau wedi eu hysgrifenu mewn dull doniol a phoblogaidd fel y medr Herber wneud. Addawa y Parch. D. Roberts, Caernarfon, i ni adolygiad ar ei daith drwy America; ac y mae y neb a ddarllenodd hanes ei fordaith yn awyddus am ei gael. Er cy- maint sydd wedi eu hysgrifenu ar America, medr Mr Roberts adrodd yr hyn a welodd mewn arddull wahanol i bawb arall. Bydd gohebiaeth gan y cen- hadwr diflino W. Jones, o India, a'n cyn-gydlafurwr ffyddlon H. E. Thomas, o America, yn parhau i ddy- fod allan, a gwyddom y darllenir hwy yn awyddus gan filoedd. Nid yw Oynddelw eto wedi darfod a'r Taelwriaid, ond ei fod yn methu cael hamdden gan ei brysurdeb gyda phethau ereill. Mae Gwyn Vaughan eto yn fyw, a gellid ei ddisgwyl allan yn fuan dan yr enw hwnw neu ryw un arall. Nid oes cymaint o bwys am yr enw, ond cael ypeth. Mae y Parch. H. Oliver, B. A., Newport, wedi gweled li, i wer o bethau allan o'u lie yn arferiony Cymry, yn gj mdeithasol a chrefyddol, ac y mae yn bwriadu cymeryd ei ryddid i'w codi i'r gwynt. Byddwn o hyn allan yn gallu rhifo yr ysgrifenydd dihafal Ceiriog yn mysg ein gohebwyr ac y mae y Parch- edigion J. Davies, Caerdydd D. Jones, B.A., Mer- thyr; D. Rowlands, B.A. (Dewi Mon), Trallwm; a llawer ereill wedi bod hyd yma ac yu addaw parhau i ysgrifenu, er nad ydynt yn nodi yn benodol ar ba beth. Bydd Golygydd y Farddoniaeth yn parhau i fwrw cynyrchion ein beirdd ieuaingc i'r glorian ac yr ydym yn son weithiau am gael Mantol gyffelyb i I daflu ein hysgrifenwyr ieuamgc mewn rhyddiaeth iddi. Ac yr ydym yn penderfynu gwneud ein goreu ein hunain gyda'r holl gwestiynau cyhoeddus sydd yn dyfod dan sylw y senedd a'r wlad. Mae achos yr Eglwys yn Nghymru yn rhwym o gael ei ddadleu. Yr ydym dros wylio yr adeg oreu i'w ddwyn ger bron, a thros i'r dealltwriaeth egluraf fod rhwng yr aelodau Rhyddfrydig Cymreig pwy sydd i'w ddwyn yn mlaen; ond nis gellir taflu y pwngc o'r neilldu, a pha bryd bynag y daw yr adeg yr ydym yn barod i'r ymdrech. Mae Addysg, y Ballot, a Gormes y Tirfeddianwyr yn gwestiynau y dylid ymdaflu yn gwbl iddynt. Bydd raid i ni gwtogi yn fyrach nag erioed hanesion cyfarfodydd pregethu, a chyfarfod- ydd cystadleuol a llenyddol, a gohebiaethall ar fater- ion dibwys. Mae ein gofod yn rhy gyfyng, a chylch lledaeniad y TYST yn rhy eang i bethau o nodwedd mor leol. A gawn ni gan bob derbyniwr gynorthwyo y dos- barthwyr i gael rhai o'r newydd i'w dderbyn ? Gallai ein darllenwyr wneud llawer o'n plaid. Mae eu gwasanaethll hwy ;'yn ,"hy£rydwch i ni, a hyderwn y bydd ein cefnogi ninau yn hyfrydweh ganddynt hwythau. Cychwynwyd ef i leuwi diffyg a gydna- byddid gan bawb ar y pryd, a pharheir ef am y credwn fod ganddo ei genadwriaeth yn mysg y lluaws newyddiaduron Cymreig. Y GOLYGWYE.

t Qtmr£.igt NEWYDDIADUR CYFFREDINOL Y GENEDL. GOLYGWYR: Y Parchedigion W. Rees, D.D., J. Thomas, N. Stephens, a W. Roberts, Liverpool; a J. Davies, Caerdydd. # Cyfrifa yn mysg ei ohebwyr rai o lenorion blaenaf ein cenedl-rhai o honynt yn rheolaidd, ac eraill yn achlysurol. Mae y rhai a ganlyn yn mysg ei feddian- wyr, neu wedi ysgrifenu erthyglau ar destynau gwlad- ol neu eglwysig, ac yn addaw gwneud hyny hefyd eto: -Y Parchedigion j. R. Kilsby Jones; W. Ambrose (Emrys), Portmadoc; R. Thomas (Ap Vychan), Ban- gor; D. Roberts (Dewi Arfon), E. Evans (Herber), R. Ellis (Cynddelw), Caernarfon; D. Griffiths, Port- dinorwic; R. Williams (Hwfa Mon), Llundain A. J. Parry, Liverpool; D. Jones, B.A., Merthyr; E. Ste- phen, Tanymarian W. Evans, Aberaeron; O. Evans, Llanbrynmair; J. Lewis, Henllan; J. Peters, Bala; T. Johns (Taborfryn), Llanelli; W. Thomas (Gwilym Gwenffrwd); T. Rees, D.D., Abertawe; R. W. Grif- fith, Bethel; D. Oliver, Lla,nberis; W. J. Morris, Pont- ypridd; H. Oliver, B.A., Newport; D. Rowlands,B.A., (Dewi Mon), Trallwm; E. Owen, Clydach: O. Jones, Ystalyfera; H. Rees, Caer; W. Griffith, Caergybi; H. Jones, Cemaes; J. M. Prytherch, Wern; S. Evans, Hebron; W. Morgan, Caerfyrddin; W. Roberts, Aberhonddu; J. B. Jones, B.A., Penybont J. Davies, Taihirion; L. Probert, Bodringallt; T. Ll. Jones, Machen; W. Nicholson (Eldad Mon), Treflys; W. Thomas, Whitland; R. Hughes, Cendl; W. Jones, o India; H. E. Thomas, o America; T. Thomas, o Africa; Meistri P. J/ostyn Williams, J. Ceiriog Hughes, C. R. Jones, Llanfyllin, J. Williams, Tre- cynon, W. Tegerin Hughes, Gweirydd ap Rhys, T. Williams, Goitre, yn nghyda lluaws o weinidogion a lleygwyr galluog eraill. Mae wedi derbyn y gymeradwyaeth uchaf ar ol yn agos i ddwy flynedd a haner o brawf arno, fel newydd- iadur rhyddfrydig o radd uchel, yn gwasanaethu gwleidyddiaeth, ac addysg, a chrefydd.

Y 'TYST' A'R ATHROFA OGLEDDOL. Nid oes din. yn ddiflasaeh genym na gwneud unrliyw gyfeiriad atom ein hunain, ond gorfodir ni i hyny dan ryw amgylehiadau. Yr ydym yn deall fod rhai personau i ryw amcan hysbys iddynt eu hunain yn prysur ledaenu yn ddistaw; ac y mae rhai o honynt wedi rhoddi awgrymiadau cyhoeddus o hyny, fod I awdui-dodau y TYST,' fd yr ewyllysiant eu galw, yn wrthwynebol i'r symudiad am gael Colegdy i'r Athrofa Ogleddol. Prin y baasem yn tybied y buasai neb sydd yn darttcn y TYST yn rhoddi coel ar y fatn, ehioedl. Betlt bynag ydyw barn bersonol Golygwyr a meddianwyr y TYST CYMREIG ar y mater, y mae y Golygwyr yn swyddogol wedi bod yn hollol anmhleidiol yn y mater. Nid ydym o gwbl wedi rhoddi unrhyw farn ar y mater. Tcimlem 0')' dechreu y dylasai cwestiwn o'r fath bwysigrwydd gael ei siarad a'i ddadleu yn drwyadl trwy gyfrwng y Cyhoeddiadau sydd yn cael eu lledaenu yn benafyn mysg yr enw ad, cyn gwneud dim yn derfynol arno ond teimlem hefyd fod y fath anhawsder i wneud hyny heb gyffroi eiddigedd a dnogdybiaeth fel y gwnaethom ein goreu i gan allan o')i colofnau bob peth oedd yn debyg o arwain i ddadl ar y mater. Yr ydym yn teimlo ar yr un pryd y rhaid fod rhywbeth allan o le, pan na all enwad sydd wedi bod bob amser mor selog dros ryddid barn a rhyddid ymadr- odd, ddadleu, cwestiwn cyhoeddus heb i hyny beri un- rhyw ddrwgdeimlad; ond y mae teimladau personol yn cael eu dicyn i mewn i faterion cyhoeddus mor ami, fel y mae yn anhawdd ymdrin a'i- naill heb ddolurio y llall. Felly y teimlem yn y mater yma, ac oblegid hyny gwnaethom ein goreu i gadiv ein dwylaw yn hollol Ian oddiwrtho. Berbyniasom nifer o ohebiaethau ar y mater yn gynar yn yr haf eleni, y rhai y gwelsom y buasai eu cyhoeddi yn agor i ddadl ddibendraw. Yr oeddynt gan mwyaf dan ffagenwau, ac nid oedd ond un neu ddau yn ffafr y symudiad. Ptnelerfynasom eu rhoddi o'r neilldu, ac anfonodd rhai 0'1' ysgrifenioyr atom yn chwerw iawn i ddymuno eu cael yn ol os nad oeddym yn ddigon anmhleidiol i'w cyhoeddi. Daeth gohebiaeth i'n llaw gydag enw priodol yr ysgrifenydd wrthi, a meddyl- iasom nas gallasem yn hawdd ei throi o'i- neilldu ac oble- gid hyny cyhoeddasom hi; a dwy ysgrf fer arall o'r rhai oedd eisoes mewn llaw-y cldwy fwyrif cymhedrol fel y tybiem yn eu syniadau-ac un o honynt wedi ei hysgrifenu gan lien fyfyi-iwr o'r Balet ac un o gyfeillion goreu y sefydliad. Nid oeddym ni yn gyfrifol am syn- iadau y naill mwy na' llall, a gadawsom i bob darllen- ydd eu cymeryd am eu gwerth. Ysgrifenodd ein goheb- ydd athrylithgar y 1 Meudwy lythyr cryf yn ffafr y symudiad, a chafodd y lie amlycaf yn ein colofnau. Cy- hoeddasom lythyr byr y Parch. S. Evans, Hebron, gan fod ei enw lortho. Gawsom lythyr byr, boneddigaidd, oddiwrth y Parch. J. Jervis, Penygraig, mewn atebiad i lythyr Mr Evans, ond gan na ddaeth mewn pryd i'w gyhoeddi yn y rhifyn cyn cynhadledd Aberystwyth tyb iasom na buasai ei gyhoeddi ar ol hyny y n ateb un dyben. Berbyniasom lythyr oddiwrth R- M- yn myncd i melon yn 7ieltietlb i'r cwestiwn, ond barnasom yn onest y buasai yn well i Iwyddiant yr amcan oedd gan ein cyfaill mewn golwg i beidio ei g yltoeddi. Yr ydym yn foddlawi2 rhoddi y llythyr i Mr Thomas, Bangor, It Mr Williams, Binas, Gadeirydd ac Ysgrifenydd Pwyllgor y Coleg Gegleddol, ac os barnant hicy mai gwell i'r amcan mewn golwg fyddai ei gyhoeddi, caiff ymddangos eto. Am adroddiad cynhadledd Aberystwyth, fel y dywed- asom o'r blaen, cyhoeddasom yr adroddiad yn hollol fel y cawsom ef, a phe buasai y Pwyllgor yn gxveled yn dda anfon i ni adroddiad awdurdodedig buasai yn dda iawn genym ei gyhoeddi. A" ol hyny yr ydym wedi cyhoeddi pob llinell a anfonwyd i ni ar y mater, os oedd enw priodol yr ysgrifenydd wrtho a'n penderfyniad ydyw na chyhoeddwn rhagllaw ar yr achos hwn ddim os na fydd enw priodol yr ysgrifenydd wrtho; ac yr ydym yn apelio at bob darllenydd diragfarn-A OEDD YN BOSIBL I NEB FOD YN FWY DIDUEDD AC ANMHLEIDIOL NAO YB nm NI WEDI IIOD YN YB ACHOS YRA. O'B DBOHREUAD ?

AT EIN GOHEBWYR. W. J. Parry.—Yr oedd eioh ysgrif yn rby ddiweddar i'r wytimos hon; ao fel y gwelwch. y mae yn y rhifyn hwn gryn lawer ar y mater. Daw yr eiddoch yr wythnos nesaf, Diolch i chwi am yr ysbryd boneddigaidd a amlygwch. Beth bynag a ymddengys yn ein colofnau y mae yr holl Olygwyr yn gydgyfrifol am dano; ac oblegid hyny nis gall- wn oddef i unrhyw Ohebydd gvfeirio ei naetliau at y naill ar wahaa a'r lleill, Sip" Byddai yn dda genym ped anfonid pob gohebiaeth i'r swyddfa, ac nid i'r naill neu y llall o'r Golyg-wyr yn eupres- wylteydd. Maent weithiau yn digwydd bod oddioartref a'r ohebmeth nou yr lianes felly yn cael eu troi o'r neilldu am wythnos hwyraeh. Urddiad yn Ystalyfera, Cwmllynfell, Cyilwynhd Tysteb.— Anfonwyd mwy nag- un hanes o'r cyfarfodvdtl hyn Cy- hoedda.som y cyntaf a ddaeth i law. Adolygiad y a chael lb iddo yr wrthnos hon eto o herwydd prinder gofod. Bardd ^lled.—Yn ein nesaf yn ddiflael. AT Y BEIRDD. Derbyniwyd eiddo loan Dderwen o U, on, loan Deudraeth, Morfab, Monwysfardd, leuan Dyfed, ac 4rfonydd. Kgi" Caiff eiddo loan Dderwen o Fon, loan Deudraeth, a Morfab, ymddangos mor fuan ag y byddo gofod iddynt; a byddwn yn ddiolchgar am linell oddiwrthynt yn ami. Et arbed traul a choll amser, cyfeirier y Farddon- iaeth 0.11 i REV. R. WILLIAMS (Hwfa Mon), 10, Clay land Road, Kennington, LONDON. Cyfeirier y Gohebiaethau oll- To the Editors of the TYST Cnr- kkio, 8, Brooks Alley, Old Post Office Place, Liverpool; a'r holl arehebion a thaliadau am y TrsT i'w gwneud i Mr. O. THOMAS, i'r cyfeiriad uchod.

YR WYTHNOS M.-VBWOLAEIII AliDALYDD WESDrrNSTER. DjfldSul diwecldaf bu farw y peudefig uchod. Ganwycl ef yn y flwyddyn 1795, ac yr oedd felly yn y 74ain flwydd o'i oedran. Yr oedd yn un o'r dynion cyfoethocaf yn ein gwlad. Trwy ofal manwl cenliedlaeth ar ol cenhedl- aeth, mae teulu hynafol y Grosvenors wedi gallu ehwyddo eu meddianau i faintioli anferth. Y mae gandclynt yn awr ctifeddiaethau mewn tair o siroedd, ac y mae rhan fawr iawn o ddinas Llundain yn perthyn iddynt. Nid yw y cyllid blynydclol a dderbyniant yn fawr llai na thri chan mil o bunau. Pa fodd i wario swm fel yna heb wneuthur niwaid sydd yn gwestiwn pwysig. Hen ddyn syml oedd y Marquis sydd newydd farw. Yr oedd yn gar- edig a haelionus dros ben. Ei anrheg ddi- weddaf i ddinas Caer oedd y Grosvenor Park, yr hwn sydd yn ychwanegiad gwerthfawr i'r hen ddinas. Ei ddilynydd ydyw Lord Gros- venor, yr aelod dros Gaerlleon. ANGLADD IARLL DERBY. Dydd Gwener, claddwyd y pendefig urdd- asol Iarll Derby, yn Eglwys Knowsley. Er fod yr angladd yn un anghyhoeddus, yn ol ewyllys y pendefig, ymgasglodd tyrfaoedd lluosog o denantiaid ac edmygwyr y pendefig i edrych ar y cynhebrwng. Traddodwyd pre- gethau angladdol iddo ar y Sabboth canlynol yn Knowsley, a Liverpool, a Llundain. Ym- ddengys oddiwrth y pregethau fod yr Iarll yn wr haelionus yn ei gyfraniadau at achosion a scfydliadau elusengar mewn Ilawer o ardal- oedd. Teimlir galar mawr ar ei ol yn holl wersylloedd yr Eglwys Sefydledig, gan ei fod trwy ei holl fywyd cyhoeddus wedi selog bleidio y cysylltiad rhwng yr Eglwys a'r Wladwriacth. Yr oedd dylanwad larll Derby fel gwladweinydd yn lleihau o flwyddyn i flwyddyn, oblegid ei fod yn analluog i ddeall y teimlad cynyddol sydd drwy wledydd crcd o blaid rhyddhad crefydd oddiwrth y llywodr- aethau gwladol. CYFARFODYDD O'R CYFRINGYNGOR. Yn newyddiaduron dyddiol Llundain, yr ydym yn darllen crybwylliadau am gyfarfod ar ol cyfarfod o'r Cyfringyngor. Mae y Wein- z,Y n yddiaeth yn prysur barotoi ac addfedu mesurau ar gyfer y senedd-dymor nesaf. Un o brif fater- ion yr eistecldiacl nesaf fydd cwestiwn y tir yn yr Iwerddon. Mae hwn wedi ei brofi lawer gwaith yn gwestiwn dyrus, ac anhawdd ei benderfynu yn foddhaol. Y mae llawer gwlad- weinydd, o dro i dro, wedi troio ei ddawn a'i fedr i'w benderfynu, ond wedi methu. Wrth benderfynu y cwestiwn anhawdd hwn, bydd dan beth i'w hystyried: sound politioal econo- mg, a theimlad y tenantiaid yn yr Iwerddon. Caiff y W oinydcliaoth brosenol ddigon o waith, er mor alluog ydyw, i hwylio y llong yn ddi- ogel rhwng y creigiau hyn ond yr ydym yn gobeithio yn hyderus y bydd iddynt lwyddo, canys os methant hwy, nid oes genym un gobaith y llwydda unrhyw Weinyddiaeth Doriaidd..

DAMWAINT AR Y RIIEILFFOKDD. Digwyddodd dam wain ar y Cambrian Rail- way nos Lun diweddaf. Hhedodd cerbydres o Groesoswallt i gerbydres nwyddau oedd yn shuntio yn Carno. Clwyfwyd amryw o ber- sonau. Yr oedd Iarll Yane, Cadeirydd Cwm- ni y Cambrian Railway, yn teithio gyda'r ger- bydres o Groesoswallt ar y pryd mewn cerbyd perthynol i'r cwmni, a thrwy wrthdarawiad y ddau dren rliyddhawyd y cerbyd yr oedd ef ynddo, a rhedodd i lawr y goriwared am 5 milldir o ffordd, yn ffodus yr oedd y ffordd yn glir, cadwodd y cerbyd ar y reils, a diangodd yr larll heb dderbyn llawer o niwed. I

TO MASTER PRINTERS. WANTED, a Situation by a Jobbing o'r News hand, who understands "Welsh and English, Address—X. Y. Z., 96, Seel Street, Liverpool. FFURFIAU-NEWYDDION AM 1869. TTEQUHAET & ADAMSON, U GWNEITTHIJRW YTl DODREFN, GWERTHWYR GWELYAU HAIARN, CYLCH- LEDAU, A DODREFN 0 BOB MATH, 13 A 15, BOLD-STREET, LIVERPOOL. Y mae y Cwmni uchod yn dymuno galw sylw y Cyhoedd sydd eisiau Dodrefn i dalu ymweliad a'r Swyddfa uchod. Mae ganddynt wahanol fathau o Ddodrefn, &c., gweddns i DINING a DRAWING ROOMS, PARLWRA-U, LLYFR- DAI, YSTAFELLOEDD GWELYAU, HALLS, CEGINAU, OFFICES, a CHABAN- AU LLONGAU. URQUHART & ADAMSON, SWYDDFA DODREFN ANEDD-DAI A THY GWELYAU GOGLEDD LLOEGR, 13 A 15, BOLD-ST., LIVERPOOL. Gweithdai, lard Goed, a lleoedd addas i gadw Dodrefn, 24 a 26, Concert-street, a 26 a 28, Fleet-street. Gwerthir i'r Trade. Sypynir eirchion yn barod i'w hanfon i'r wlad am ddim. Bydd i eirchion tramor a morwrol gael y sylw manylaf. TYSTEB Y PARCH. E. EVANS, LLANGOLLEN. A gydnabyddwyd eisoes 91 17 10 Mr Evan Evans, Llys, Oswestry 0 10 0 Richard Evans, Betrice St., do. 0 2 6 „ John Evans, Joiner, do. 0 2 6 „ T. A., Liverpool .050 Revd. W. Morgan, Carmarthen 0 5 0 „ John Peter, Bala .030 Mr Moses Roberts, Bootmaker, do. 0 2 6 „ Griffith Griffiths, Driver, do. 0 2 6 „ R. Rowlands, Tinman & Glazier, do. 0 2 6 „ John Williams, Smith, do.026 Y GYMDEITHAS DDIWYG- IADOL GYMREIG. PEKDERFYJNTIAD y cydunwyd arno yn -L Nghyngor y Gymdeithas uchod Hydref 7, 1869. Fod y Cyfarfod hwn yn cydymdeimlo yn ddwys a'r Ten- antiaid yn Sir Aberteifi a Siroedd eraill yn Nghymru, y rhai sydd yn dyoddef oblegid eu hymlyniad wrth eu hegwyddorion gwladyddol yn ystod yr Etholiad diweddaf ac yn cymerad- wyo yr awgrym o gynal Cynnadledd gyda'r amcan o gynllunio pa fodd i gynorthwyo y rhai sydd yn cael eu colledu, ac yn dymuno amlygu ei barodrwydd i gydweithredu gydag unrhyw feddion y cytunir arno er cyrhaedd yr amcan." JOHN ROBERTS, Llywydd. J. LLOYD JONES, Ysgrifenydd. WM. SELLERS & CO., Manufacturers and Exporters of ALL KINDS OF SEWING MACHINES, 59, WHITECHAPEL, LIVERPOOL. G. J. JONES, MANAGER. The SEMPSTRESS Patent Silent Lock Stitch SEWING- MACHINE, Price, £ 6 6s. Hand Machines, from 30s. THE LARGEST SEWING MACHINE IN THE WORLD. Works 80 needles at once. Price £ 950. Every description of SEWING MACHINES made and repaired. Agents wanted. Bydd pob peiriant a brynir genym ni wedi ei war- antu am 7 mlynedd. Adgyweirir pob un a a allan 0 drefn o fewn blwyddyn i adeg y pryniad, I ADEILADWYR A CHONTRACTORS. OAPEL NEWYDD YR ANNIBYNWYR YN BETTWS-Y-COED. DERBYNIR < TENDERS' am y Capel uchod hyd dydd Mawrth, y 9fed o Dachwedd uesaf. Y cynlluniau (sef y plans, &c.) i'w gweled gan Mr D. M. Davies, Bank Llugwy, Bettws-y-Coed; a T. Hathaway, Ysw., Mount, Bangor. Y Tenders i'w hanfon eyn neu ar y 9fed o Dachwedd, i ofal Mr D. M. Davies, Bank, Llugwy, Bettws-y-Coed. Nid yw y Pwyllgor yn ymrwymo i dderbyn yr iselaf nac unrhyw Bender. DYDDIADUR YR ANNIBYNWYR AM 1870. Dm olygiaeth y Parchedigion J. Thomas, Liverpool, W. Williams, Hirwaun. flYHOEDDIR ef fel y blynyddau or blaen V mewn dwy ffurf—un mewn llian am 6c, a'r llall mewn croen hardd, gyda chauad, a llogellau, a phapur gwyn llrnelledig at gadw cofnodion, ar ei ddiwedd, am Is. 6c. Bydd ynddo agos bob peth a geir yn y Dyddiadur am y flwyddyn hon; a rhoddir ynddo wyth tudalen yn ychwanegol er cael lie i'r pethau y bu raid eu gadael allan o Ddyddiadur y flwyddyn hon. Rhoddir papur gwell ynddo, a gwneir rhwymiadyrun Is. 6c. yn gryf- ach. Bydd yn barod ddiwedd Tachwedd nesaf. JLnfomr pob arehebion (orders) i Mr. W. Hughes, Busgedydd Office, Bolgelley, a noder yn eglur pa nifer o bob un a ddewiser aael. JOHN STARKEY AND CO., 12 & 14, PARKER STREET, LIVERPOOL. AGENT FOR THE FLORENCE SEWING MACHINE. Many important advantages possessed by no others. TTHE Reversible Feed enables the operator to X sew either way; to fasten ends of seams, saving time and thread; to strengthen the seam, where extra strain is liable to come, without stopping or turning the work. The Self-adjusting Shuttle Tension enables the operator to shew goods of different thickness, making in all, without stoppage or change, the same uniform and elastic stitch: to sew over heavy seams without breaking thread or dropping stitches. It makes four kinds of stitches with as much ease as ordinary machines make one, and with as little machinery. The sav- ing of thread over machines making the chain or embroidery stitch will in one year be more than the cost of the machine. A machine sews easily 300 yards in a day of ten hours. This •will take on the Florence 75C yards of thread, and on the chain stitch machine 1,800, mailing a difference at the pre- seat price of thread of at least one shilling and ninepence in value per day-over E25 per year. With silk, the difference is, of course much greater, Lio and upwards all found. BRITANNIA SEWING MACHINE COMPANY. These Machines combine the best parts of other machines by avoiding their defects, and wfth recent special improve- ments which no others possess, render them not only the cheapest but the best Lock-stitch machines manufactured. FRICE-(complete with Ornamental Bronze Stand and Polished Circular Table)-6 GUINEAS. Also THE GRESHAM LOCK-STITCH SEWING MACHINE COMPANY. ese machines have advantages possessed by no others. They have the reversible motion, and are the only hand mach- iaes fastening the ends of seams both at the commencement and finish without removing the work. PBICE— £ 4 10s.; with Table and Tredle-motion, £5 10B. Mead Machines 55s. Likewise MM TUDOB NOISELESS LOCK-STITCH SEWING HAGHZXK FOR TAILOBS AND IJHQHMAKIBS. HANLEY, NADOLIG 1869. RHODDIR Gwobr o £ 1 i'r Cyntaf a 10s. i'r JLL Ail am y Farwnad oreu i'r diweddar Mrs. Mary Jones, Lofters Street, Hanley. Y Cyfansoddiadau i'w hanfon i Mr. D. Griffiths, (Clwydfardd), Denbigh, North Wales, erbyn Tachwedd 25ain, 1869. -OXTON & CO.'S 114, BOLD STREET, LIVERPOOL. YR uchod ydyw yr unig Sefydliad yn Lloegr lie y cedwir dros ugain math o Beirianau Gwnïo i'w gwerthu, a He y gellir cael GYDA GOSTYNGIAD MAWR YN Y PRISIAU. Anfonwch am Restr Newydd sydd i'w chael yn rhad trwy y Post. TELIR CLUDIAD pob peiriant i unrhyw Railway Station yn Mhrydain Fawr, a fyddo wedi ei dalu am dano, heb goel. GWERTHIR I'R TLODION ar delerau esmwyth i dalu. OXTON & CO., 114, BOLD STREET, LIVERPOOL. IMPORTANT TO LADIES. IF YOU WANT A WHEELER & WILSON OR A • WILLCOX & GIBBS' SEWING MACHINE, You will save Y,2 by purchasing it at I 1 9, EENSHA¥ STREET, 19, LIVERPOOL. The undersigned have reduced the prices of their stock of WHEELER and WILSON'S own make of SEWING MACHINES, as under:— The £ 9 0 0 Machine reduced to £7 0 0 „ 10 0 0 do do 8 0 0 11 0 0 do do 9 0 0 12 0 0 do do 10 0 0 „ 15 0 0 do do 13 0 0 &c., &c., with or without the Silent Feed, The "RAYMOND," a First-class Chain-stitch Hand- machine, with tools, ouly £2 lOSr WILLCOX & GIBBS' Chain-stitch Machine reduced to 96 5s,, Hand or Treadle. Needles for WILLCOX & GIBBS' Machine reduced to 2d. each. Needles for WHEELER & WILSON'S Machine reduced to 2d. each, and all marked to fit. Every other requisite and appliance equally cheap. For Prospectuses and Testimonials, apply to SHAKESPEAR & CO., Agents for the Celebrated ROYAL Sewing Machine, 19, RENSHAW STREET, Liverpool; 32, UNION STREET, Birmingham; or to their Manufactory, BISHOP STREET, Birmingham. The oldest-established Sewing Machine Dealers, except "THOMAS & Co," in England. OUR SALES IN LIVERPOOL:— Royal Machines. Wheeler & Wilson, do i *■«" 814 For week ending Oct. 30th, Retail 25 7 Wholesale 40 none. Please read following Testimonial from the celebrated Shirt Warehouse, 40, LONDON ROAD, Liverpool, Oct. 30th, 1869:— Gentlemen, The "ROYAL" supplied by you in May last works splendidly, and is decidedly the best machine we kave seen, for ease, reliability and superiority of manufacture. We are, Gentlemen, Yours Faithfully, W. ATKINS & Co. Now read the CAUTION below, then call and see our Mach- ines, and hear "Ye true story of ye Legend."