Y Tyst Cymreig

UNDEB CYNULLEIDFAOL CYMREIG. At Olygwyr y TYST CYMRElct. Foneddigion,—Yr wyf wedi darllen hanes cyfar- fodydd yr Undeb Cynulleidfaol er's blynyddoedd; ac Wrth welod fod cynulleidfaoliaeth drwy y cyfarfod- y^d hyn wedi dyfod yn allu pwysig yn y deyrnas, yn grefyddol a gwladol, byddaf yn teimlo yn eiddi- Roddus na byddai genYJIluinau yn, Nghymru T-Tndeb, Cynulleidfaol. Gan fod y cyfarfodydd hyn wedi. Kwneud cymftint o ddaioni mewn ystyr grefyddol yn Lloegr, .paham nad allai Undeb o'r fath wneudr uaioni cyffelyb yn Nghymru. Mae yn rhyfedd fod Yr Arinibynwyr,-a --hwythau fel enwad yn meddu Caint o ddylanwad yn y Dywysogaeth, wedi bodd- loni cyhyd heb sefydlu math o gyfarfod undebol, yn yr hwn y cyfarfyddai prif ddynion yr enwad, yn ^einidogion a lleygon, i ymddiddan yn frawdol ar ratorion pwysig ynglyn a llwyddiant ein henwad yn Syifredinol. Mae yn wir fod yn ein mysg lawer a ystyriant eu hunain yn rhy Annibynol i feddwl am ?efydlu y fath beth ac Undeb Cynulleidfaol. Tyb- *ant y difodid eu Hantiibyniaeth yn y fan. Mae hefyd yn ein plith ddosbarth arall a ddadleuant fod y cysylltiad sydd yn bodoli rhwng Cymru a'r Undeb g mr Cynulleidfaol, fel y mae yn llawer mwy cyfleus na Phe sefydlid un arall ar gyfer Cymru yn uni. Gwyr Pawb sydd yn arfer darllen hanes cyfarfodydd Un- deb Cynulleidfaol Lloegr a Chymru, fod yn Lloegr iawer o weinidogion ac eglwysi llawn mor wresog a Selog dr0s eu hannibyniaeth eglwysig a neb yn ghYlllru, os nad yn fwy felly, ac y maent hwy yn ^e'odau o'r ac yn gallu eydweithredu a'r Undeb heb ctybied eu bod yn llychwino dim ar eu hannibyniaeth. tybed nas gallwn ninau wneud yr un modd. Os llwyddir i sefydlu Undeb yn Nghymru, ni yddai un anhawsdra i'r berthynas sydd rhyngom Undeb Lloegr a Chymru barhau fel cynt, a diau ad edrycha ein brodyr yn Lloegr arnom yn angen ac o'r biaen, ond y byddant yn fwy tueddol i'n canmol am ein hymdrech a'n gwroldeb. Tybiwyf y byddai yn ddoeth cynal y cjrfarfodydd |y nynyddol yn y Deheu a'r Gogledd bob yn ail. lsgwyliaf weled y mater hwn yn cael sylw priodol, dy\ ^re^r sefydlu Undeb Cynulleidfaol cryf a M. J.

■—RP?REAKFAST'—EPPS'S COCOA.—GRATEFUL AND COMPORTING der d ■Ver^r aP'eGaMe charaotcr of this preparation has ren- a general favourite. The Civil Service Gazette remarks Wn success which Mr. 'Epps attained by his }JV of cocoa lias never been surpassed experimentalists. By a thsrou^h knowledge of the Hutr^K *aWS B°vern the operations of digestion and of -wl !°n' an(^ a car°ful application of the fine properties s?lected cocoa, Mr. Epps has provided our breakfast Us rnS Wl?1 a delicately flavoured beverage, -whieh .may save •wat„ny heavy doctors' bills." Made simply with boiling PiiovLi°r Sold only in lb., J lb., and 1 lb. tin-lined IS+O T Celled —JAMES EPPS & Co., Homoeopathic Chem- Th ondon- ate hose Ladies who have not yet used the Qlenfieli Starch °ut solicited to give a trial, and carefully follow Panted on every package. It is rather than other Starches, but when this is the say, like the Queen's Laundress, that it is LTTV, arc^ they ever used. Worili^1 ATTT •AYD HAIR.—Mrs. S. A. Allen's restorp « Hair Restorer or Dressing,' never fails to quickly aQd -witi rel{/i'adeci Hair to its youthful colour and beauty, iiRht-fjii #' application a beautiful gloss and. de- falliner ^S,grance's given to the Hair. It stops Hair from growth Tf Prevents baldness. It promotes luxuriant irioves all Ji the Hair to grow thick and strong. It re- ^0ttl»o Ti n It contains neither oil nos dye. In large ftimers Shilliti^'s. Sold by all Chemists and Per- far pVm nf|r Children's Hair, Mrs. Allen's Zylobalsamum IJair Dr6 Rny.Promade or hair oil, and is a delightful the is^distinct and separate preparation from High "Rvliv.er' and itR use n°t required witn it. Dep6t, 266, SN Holbom, London.—(ADVT.)-■

ENGLYN I BONT NEWYDD CILCAIN. Uwch Alun. o lwyrwych welyyd-bont a'i Dau bentan ysplenydd; Y bont fawr yn bwyut hi fydd, Tra rhed Alun trwy'r dolydd. Cilcain. EBEN POWYS.

BEDDARGRAFF Simeon, anwyl blentyn Mr John Jones, Brittania Terrace, Porthmadog. Gan boen ei deg wyneb bach—a wywodd Dan yr awel afiach Ond moli Duw am wlad iach Ein Simeon sy' mwyach. Penrhyndeudraeth. IoAx DEUDRAFTll.

MYFYRDOD. Anedwyddol yw'n dyddiau—yn y byd, Ow, y baich gofidiau Geir beunydd, a garw boenau- Ryw och sydd yma'n parhau. Ond credu'n Iesu grasawl—ei barchu A'i garu'n gywirawl; Diau yn hyn daw i'n hawl—ddedwyddwch, Ie, a heddwcH heb ing yn drag'wyddawl. Mill Street. THOS DAVIES.

PEDWYDDWCH Y DUWIOL. Y mae rhyw le rhagorol Yn aros pawb o'r duwiol, Y rhai a dreulia'u hoes i fyw Yn ofn Duw yn wastadol. Cant etifeddu'r goron, A gwisgo'r gynau gwynion Diderfyn oes i fyw mewn hedd Wrth orsedd Brenin Sion. Tragwyddol i'w folianu, Am iddo ef eu caru A'u dwyn i fyw i'r nefoedd fad I gyd wrth draed yr Iesu. Lie mae yr archangylion, A llu o Gristionogion? Oil wedi cyrhaedd pen eu taith Drwy stormydd maith a geirwon. Boed i ni dreulio bywyd Difeius, difrychculyd; A gafael yn y grefydd wir, A'n dwg i dir y gwynfyd. I uno a'r llu nefol, Sy'n canu yn wastadol, I'r Hwn fu farw ar Galfari, Aeth drosom ni i eiriol. Clydach. Ap GWILYM.

ENGLYNION. 0 anerchiad i Mr. Thomas Pritchard, alias Twm Gof,' Llanllyfnwy, ar ei ardystiad dirwestol, gan ddymuno hir oes iddo i ddal yn ddirwestwr selog. Dim yn gas i Dwm ein go'—ni hoffwn Un effaith i'w gwympo; I dafarn hyd farn na fo Un adyn byth i'w hudo. YnLlyfnwy yn f wy'hivn fydd-yn bwyllog Daw bellach o newydd: Titotal sy'n dalbob dydd-ymhoewa, Bywiog wrido heb y gwirodydd. Gadawodd o'i fodd, gwyn ei fyd-gwnach Fu'n gweini iddo ennyd; A'i afiach ddiod hefyd Yfodd ef, yn feddw o hyd! Cwrw a'i dwrw diras-O! gyrer O'n goror drwyth atgas i Dwyn ei boen ga adyn bas, Dyn yra i dan eirias! Oes euraidd o gysuron-a weler Ar aelwyd Tom dirion; Ei deulu fo yn llu lion, A'i balas heia helbulon. OWEN DINORWIG. Tachwedd 6ed, 1869.

Mae pobl Baltimore, America, ya bwriadu codi cof- adail i George Pcabody yn Druid Hill Park, gwerth 150,000 o ddoleri. Mae symudiad ar droed yn Edinburgh am godi cof- golofn i'r duwinydd enwog Dr Chalmers, gydag arlun o hono ami. Y mae llywodraeth Inelia wedi penderfynu adeiladu colofn er coffa am y gwroniaid a syrthiasant ar faesydd rhyfcl Sutlej. Dadorchuddiwyd cofarlun Lincoln yn Brooklyn Hyd. 21, yn mlircsenoldeb tua 15,000 o bersonau. Y cefirwr ydyw H. K. Brown. Y mae llenorion Germany wedi eu boddhau yn fawr gan yr hysbysiad fod cyfrol newydd o weithiau anghoeddedig y bardd Heine i ymddangos ddechreu y mis nesaf. Gosodwyd i lawr gareg sylfaen Eglwys Brotestan- aidd yn Maldalay, yn India; ac y mae Brenin Burmah yn ymgymeryd a thalu ei chostau. Gwerthwyd copi o'r argraffiad cyntaf erioed a gy- hoeddwydo'r Beibl Cymraeg yn Leicester Square ddydd Gwener, Tachwedd 5ed; ac er nad oedd yn gopi cyfan cyrhaeddodd 37p. Y mae Etholwyr Casnewjrdd wedi gwahodd eu cyn- rychiolydd, Syr J. Bamsden, i wledd ar y 17eg o'r mis hwn. Y mae Mr Kay, Shuttleworth wedi amlygu ei fwr- iad i sefyll am gynrychiolaeth Hastings yn lie Mr North, yr hen aelod a fu farw yn ddiweddar. Y mae yn Rhyddfrydwr, ac y mae tebygolrwydd y dewisir ef yn unfrydol. Y mae iechyd Syr Francis Crossley agos wedi holloj wella. Nid oes dim gwir yn y chwedl a ledaenwyd e fod yn myned i roddi i fyny ei eisteddle dros y West Riding o Yorkshire. Bu cyfarfod mawr yn Manchester yr wythnos ddi- weddaf gan Undeb Addysg Genhedlaethol, dan lyw- yddiaeth Iarll Harrowby, Mr Birley, A.S., ac ereill. Disgwylir i'w Mawrhydi dalu ymweliad a ClaremoBit House, ger Eshu, yr wythnos hon. Y 4ydd o'r mis hwn, cyrhaeddodd Tywysog Coron Prwssia i Jerusalem. Y mae haint y traed a'r genau yn mhlith y gwar- theg wedi tori allan yn Cork. Y mae tri chynllun yn awr ger bron y cyhoedd er gweithio tunel o dan yr Hafren, fel y gellir lleihau y pellder rhwng gwelvau glo Deheudir Gymru a Llun- dain, a Deheubarth Lloegr. Cymerodd yr agerddlong Stonewall dan ar yr afon Mississippi pan yn agos i Cairo bythefnos yn ol. Yr oedd 268 o ymdeithwyr ar y bwrdd, ond ni achubwyd ond 38 o honynt. Y mae papiir wytlinosol (lctrluiiiaclol onodwedd uchel -tebyg i'r Illustrated London Mews—i gael ei gyhoeddi yn fuan. Y mae Mr W. H. Gladstone, A.S., mab i'r Prif Weinidog, wedi ei wneud yn Arglwydd y Trysorlys; ac oblegid hyny rhaid iddo gael ei ail ethol. Y mae ei anerchiad i etholwyr Whitby allan eisoes. Dywedir fod y Toriaid yn bwriadu dwyn ymgeisydd allan i'w wrthwynebu. Dydd Iau. wythnos i'r diweddaf, dinystriwyd melin gotwm yn Lees, ger Oldham. Dywedir fod gwerth 30,000p. wedi ei ddyfetha; ond yr oedd y lie wedi ei yswirio. Yr 2il o'r mis hwn, anfonodd Arglwydd Stanley ei anerchiad ymadawol i'w etholwyr diweddar yn King's Lynn. Bu yn cynrychioli y fwrdeisdref hono am 21 mlynedd. Yr wythnos ddiweddaf, yn Edinburgh, fe gerddodd teiliwr, yr hwn oedd yn glaf, o'i wely ar nen y ty, a neidiocld i'r heol. Lladdwyd ef yn y fan. Dydd Mawrth, wythnos i'r diweddaf, lladdwyd un o'r dynion oedd yn adeiladu capel newydd y Metho- y distiaid yn Newcastle, drwy i ran o'r adeilad ddym- chwelyd. Nos Fercher, wythnos i'r diweddaf, yn Morden Lur- rey, ymrafaeliodd gwr a gwraig a'u gilydd. Gwnaeth y gwr gais i lofruddio ywraig, ond llwyddodd i ddianc oddiwrtho. Lladdodd yntau ei hunan. Dydd Sadwrn diweddaf, hwyliodd y Great Eastern o Portland am India, gyda'r pellebyr tanforawl newydd i uno'r wlad hon ag India. Cymerodd 10,500 o dunelli o lo at wasanaeth y peirianau ar y bwrdd. Yr ydym yn deall fod gweision a thenantiaid y di- weddar Iarll Derby, yn Knowsley Hall, yn bwriadu tanysgrifio er cael ifenestr coffadwriaethol i gael ei gosod yn Eglwys Knowsley, fel dangoseg o'u parch tuag ato fel meistr a thirfeistr. Dywed y Globe fyd hysbysleni wedi cael eu rhoddi ar y muriau mewn amryw fanau yn Llundain yr wythnos ddiweddaf; a ganlyn sydd gopi cywir o honynt: Pr Ffeniaid yn g,yffredinol-Vive la Republique! riydd i'r Frenhines dalu ymweliad a'r ddinas ddydd Sadwrn nesaf, ar y dydd hwnw saethir hi. Anaml y rhydd y cyfleusdra. Ni chollir y cyfleusdra! Duw gadwo yr Iwerddon!' Y mae newyn yn Shetland. Yr oedd y cnydau ar y goreu yn bur waelion. Y mae y rhan fwyaf yn awr wedi eu claddu dan yr eira, ac heb eu tori. Y mae yr hyn a dorwyd cyn yr eira. wedi ei ysgwyd gymaint yn yr ystorm fel na cheir hadyd oddi wrtho ac y mae y cenllysg yn awr wedi dinystrio yr hyn a adawyd gan yr j ystorm.

tjanfon y swm gryno o Ghivcch Gini at Drysorfa'r Grweddwon, h.y. y Gini fel arferol yn Subscription oddiwrth y ddwy egIwys yn Hebron a Nebo, a'r Pum' Gini yn Donation oddiwrtho ef yn bersonol, yr nyn fydd yn gwneutbur y Parch. S. Evans yn Life ■Member, a hyny er ei anrhydedd heb gadw yn ol fl 8uhscription blynyddol ef a'r Eglwysi. Teimlwn yn wir ddiolchgar i Mr Evans, a gobeithiwn y bydd i eraill ei efelychu, a bydd hyny yn help mawr a "igonol i ni er llwyddo i gael i weddwon Cymru y°hwanegiad pwysig yn y Grants, yr hyn sydd i ^ael ei ail gychwyn dydd Mawrth nesaf yn y Committee yn Llundain, ac yna ar y dydd Mawrth cyntaf yn. Rhagfyr sef y 7fed. °. Frodyr Danfoner i mi y cyfraniadau wrth yr ugeiniau a'r canoedd cyn y dydd hwnw. Yn awr alll dani, arnom ni y bydd y bai os na bydd gweddwon Cymru ar eu gwell yn y dyfodol. Dymunwn hefyd gydnabod mawr garedigrwydd ein cyfaill caredig, John Evans, Ysw., Llanelli, am aidd, ei sel, a'i ymdrech yn mhlaid Trysorfa'r "weddwon, trwy ymweled ag amryw gyfarfodydd yn lllhlith y Bedyddwyr a'r Annibynwyr er gosocl yr achos ger bron y cynhadleddau, a hyny mor ^refnus a llwyddianus, yn gwbl ar ei draul ei hun. -Dyitia wasanaeth cariad yn. ddiau. Taled yr Ar- glwydd iddo ef a'i eiddo yn ddau-ddyblyg. 0 am gael un Lay yn mhob sir i'w efelychu. Wyf, LEWIS EVANS.