Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
CYNGHORAU CYFFREDINOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYNGHORAU CYFFREDINOL. YnddYliwYf yn ddifrifol ddarllenydd y bycld cynfi,ha gennyt ar yr adeg bresenol pan y mae h°lff°r cyffredino^ Ebufain yn tynu sylw yr lliw yn Babyddion, a Phrotestaniaid o bob fa^r i gael ychydig 0 ysgrifan cynwys- tal :th: ddechreuac1 a gweithrediadau cynghorau yn y J a chyffredinol, Yr oedd yr eglwysi anniby11^ syntaf yn gymdeithasau crefyddol y Hall p Un yn cael ei llywodraethu gan i dra buasid 1111 eglwys yn ddarostyngedig i°n a fxi, eglwysi ereill yn oes yr apostol- o r°fion diamheuol o hyny, buasai rlies- ig fi.ysSrytbyr dros ffurf lywodraeth eglwys- Wrt^ l yK y11 yr oes glodfawr ton. Ond ^dym yn fanwl a chydwybodol nid eSl\vv<fn Cae^" ,un cngraff yn un man. Pob a* iQav Tn anniby»ol ar y llall pa un ai bychan jr ^^d. Dyna yn bendifaddeu oedd y ^my/W0draeth eglwysig iawn ynte. Y mae fod Tvf cyn?horau awdurdodol yn barnu a'n H*1'ddynt sail ysgrythyrol i'w galw ynghyd i°n nfdl Y mae'r awydd sydd mewn dyn- iQ°|a(j0s gael Beibl i brofi en syniadau yn gan- ad\yy lawn- Syniadau a cliynlluniau ofn- hynv ° beryglus i'w percbenogion ydyw y rhai y mae v mae y yn eu collfarnu. Ond enbyd gwyr-droi, a chamesbonio yr °ly2.iar-iyran sanctaidd er mwyn attegu ben "W-er a-]au dynob a dieflig. Diambeuol fod 11a- ffafri0]_ "1°i ac. adran wedi eu dyfynu fel yn fod °^Jsgrifiadau nad oes dim mwy o gyd- °n, a f'S^ynt nag sydd rhwng Duw amam- liyny ^Uvng teml Duw ac eulunod. Y mae o °-r 7;rtllyn a breuddwyd y marcbwr r^ydd vSlf • r^ei'fi oedd yn cyfrif am wresog- ^°dolaif|f u 57n America, yn yr haf oddiwrth y inae rb ar '3enau J mynyddoedd. Wei °gol CVn,ai yn dyweyd mae y cynghor Cristion- S°fnorlf T yn Jerusalem, ag sydd wedi ?yngbor ngm •UC yn -Actau xv. Ond nid T^n-vy. A 0jM^c^7) yn ystyr briodol y gair oedd i :atnabq« ntonodd y brodyr yn Antiochia Paul, 111 > er on ^G,ereill at y fam eglwys yn Jerusa- Yn g ïl barn yr henuriaid, a'r apostolion la<iau v r„ „ e^odaetb. Yr oedd penderfyn- ?ctllysur vn egl^ys?g gynhaliwyd ar yr ^°Ho. Yr ^,1° anffafriol i ddefodwyr yr oes ntiochia o°e yn naturiol i'r crisionogion yn ar farn Vr' rJria' a Cilicia i osod pwys mawr 3^° gvnifpJ JGrnsalem, oberwydd fod ae^°dau. -p. ddyni°n deallus, a chrefyddol yn b°ni un ma+Iny oedd yr eglwys bono ath o draawdurddodaeth ar eg- lwysi ereill; canys dywed yn ddiamwys yn nechreu ei lythyr caredig f Yr apostolion, a'r lienuriaid a'r brodyr at y brodyr y rhai sydd o'r cenhedloedd." Nid oes un bygythiad, ondda.t- ganiad o farn i frodyr eraill oodd wedi ceisio hyny fel ffafr. Dywed yr Archesgob Whateley yn ei "Kingdom of Christ" mai dyma yw cynghor eglwysia yw ymgyfarfyddiad cynri/ch- iohvyr nifer o eglwysi cynyreiriol er penderfynu materion y cyfryw. Nid oes hanes am eglwysi mewn cyngrair felly yn y ganrif gyntaf neu am gynghorion yncael eu cynnal gan ddirprwywyr eglwysi felly ychwaitb. Yn yr ail ganrif y dechreuasant yn ngwlad Groeg; wedi hyny cynhaliwyd hwynt mewn taleithiau ereill. Am y rhan fwyaf o'r ail ganrif yr ydym yn cael annibyniaeth yr eg'lwysi yn lied bur. Gwir yr oedd parch mawr yn cael ei dalu gan yr og- lwysi yn gyffredinol i'r eglwysi hyny a ffurf- iwyd gan yr apostolion, ac yn y rhai y gwein- yddasant, yn ol fel y dengys Irenasus. a Yertullian. Nid oedd hyny allan o 10 pan y cedwid ef oddifewn terfynau rhesymol. Mown amser daeth yn arferiad i holl eglwysiun dalaeth i wneud cyngrair a'u gilydd, ac i gynal cyman- faoedd er trafod pethau er lies y lluaws. Treiddiodd arferion gwleidyddol y Groegiaid i mewn i'w heglwysi ai gweithredasant yn gyff- elyb gyda chrefydd ag y gweithredent gyda gwleidiadaeth. Dywed Eusebius i'r arferiad o gynal gynghorau ymledu o Groeg i Syria, a Palestina. Nid oes genym hanes am gynghor- au (councils) o'r hyn lleiaf nicl oes genym banes sicr am danynt cyn diwedd yr ail ganrif. Cyn- aliwyd y cyntaf yn y fiwyddyn 170 neu 173, nid yw yn sicr pa un. Yn hwnw yr unwyd yn cydsiarad yn nghylch cyfeiliornadau y Montan- iaid. Cynaliwyd rhai ar ol hyny yn fuan i benderfynu wyl y pasg. Gesyd Eusebins yr holl gynghorau uchod yn nbeyrnasiad Como- dus, neu o'r fiwyddyn 180 i'r fiwyddyn 192. Lluosogodd cynghorau yn y drydedd ganrif yn fawr. Daeth cynghorau taleithol yn gyffredinol trwy'r byd cristionogol, a chynelid cynghorau neillduol ar achosion penodol. Yn wreid(tiol nid oedd gan y cynghorau hyn ddim awdurdod. Nid oeddynt ond cymanfaoedd o gynrychiolwyr yn cyfarfod er ystyried, a chytuno yn nghylch materion ag oedd yn llesiol i'r cyffredin. Ond yn raddol dechreuasant hawlio gallu i wneuthur deddfau ac i lwyr-benderfynu dadleuon. Aeth yr eglwysi mor bell ag i honi awdurdod oddi- wrth Grist i rwymo ac i lywodraethu yr eglwysi yn hytrach na bod yn ddim ond cynrychiolwyr. Gyda hyn y mae pennod ddu iawn yn dechreu mewn hanesiaeth eglwysig. MELVILLE.
COFADAIL CALEDFRYN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COFADAIL CALEDFRYN. Ysgrifena Mr. Thomas, Ty'n y Wern, atom, i ddweyd fod yn agos i chwech ugain punt wedi eu derbyn at y Gofeb Genedlaethol uchod. Amcenir at godi cant o haner o bunau, er mwyn cael adail teilwng o'r gwrthrych ac o'r genedl sydd yn chwenych ei anrhydeddu. Os oes rhai o'n darllenwyr wedi addaw ac heb dalu, neu heb gael cyfle eto i wneud y naill na'r llall, dymunem iddynt wneyd brys gan y bydd y Drysorfa yn cael ei chau yn fuan. Y mae coffadwriaeth parchus Caledfryn yn haeddu gwneuthur o honom hyn iddo. Gwasanaethodd ei oes yn ffyddlawn fel llenor, gwleidyddwr, a gweinidog yr efengl; ac nid oes un arwydd gwell mewn gwlad na'r dangosiad ei bod yn edmygu rhinwedd, ac yn gwerthfawrogi llafur meibion enwog a fagodd.
YMFUDIAETH I AMEEICA.j
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YMFUDIAETH I AMEEICA. GAN GWESYN. Meistri Gol.Cefa-is lythyr yn ddiweddar oddiwrth Mr E. Edwards, tyddynwr o Sir For- ganwg, a rhes o ofyniadau yn nghylch ymfud- iaeth i America. Gan fod llawer o'm cyfeillion fel yntau yn darllen y TYST, credwyf y byddai yn well i mi ei ateb, er mwyn y cyboedd, trwy y TYST. Mae y naw plentyn sydd genych yn naw rheswm cryf dros i chwi ddyfod i America, ac y mae eich bod yn amaethwr yn gwneud y degfed rheswm. Mae yma le i ganoedd o filoedd o amaethwyr. Nid oes yma ddigon o Ie i neb ond amaethwyr. Mae yn hawdd llenwi y chwareli llechi, y gweithfeydd glo a haiarn; ond am dir- oedd ffarmwrol y wlad, ni lenwid hwy pe deuai pob teulu sydd yn Mhrydain yma i geisio Iferm- ydd. Mae yma bob math o ffermydd o ran tir, gwych a gwael. Peth tir na cheir ei well ar y ddaear, a phcth mor wael a dim sydd yn Nghym- ru. 0 ran maint, o ddeg cyfer hyd dair mil o erwau; o ran pris, o ddolar a chwarter i bedwar cant o ddoleri yr erw—hyny yw, o chwo swllt i bedwar ugain punt. Mae pris y tir yn yuiddi- bynu mwy ar ei gyfleusderau na'i ansawdd. Y mae tiroedd Y11 nhalaeth New York, gerllaw rheilffyrdd a threfydd, yn uchel iawn tra mae tiroedcl yn y Gorllewin, yn mhell o'r rheilffyrdd a threfydd, heb dai nft fences, yn rhad iawn. Gofynweli-I. Pa dalaeth yw y goreu ? Nis gallaf ateb, gan na welais ond rhyw chwech o'r tair ar ddeg ar hugain. Mac manteision ac an- fanteision yn mhob talaeth. Mae talaeth New York yn fawr iawn, a llawer o reilffyrdd a marchnadoedd da ynddi. Mae y ffermwyr yma yn cael gwell pris am eu caws, ymenyn, cig, a phethau ereill sydd ganddynt i'w werthu, na thalaethau pellach i'r Gorllewin. Mae yma ddwy gymydogaeth Gymreig, lie gallai dyn gael tir da am o ddeg ar hugain i haner can dolar yr orw, a chael amser i dalu am dano wrth dalu rhan i lawr, a thalu saith y cant o log ar y g-weddill. Un gymydogaeth yw Plainfield, tuag ugain milldir o XJtica--tir da, braidd yn fryniog. Tai da yn y cyffredin, a'r tir wedi ei wrteithio gan yr Americaniaid, pa rai ydynt yn barod i werthu er symud. Mae pobl y wlad hon mor barod i worth-a eu tai a'u tiroedd ag ydych cliwithau i werthu buwch neu geifyl. Mae eg- lwysi gan yr Annibynwyr a'r Methodistiaid, a gweinido"-ioii hefyd, yn y gymydogaeth. Lie arall yw Cattaraugus, tua dau gant o fill- diroedd i'r GorlleAvin oddi yma. Mae yno ardal hcla,eth iawn o Gymry, tair eglwys a thri gwei- nidog— Anibynwyr,Methodistiaid a Bedyddwyr, yr olaf yn lluosog iawn. Mae yno dir da, yn bur fryniog, eto yn ddymunol iawn i fyw. Pris tir yno yw o ddeg ar hugain i ddeugain dolar yr erw. Manteision y ddwy ardal hyn yw tir wedi ei glirio, tai wedi eu hadeiladu, cyfleusderau cref- yddol gyda gwalianol enwadau, inarchnadoodd lie rhoddir y prisiau uchaf heb fod yn mliell. Caed ffrwythau amryw yn eu llawn dyfiant. Anfanteision—gauaf pur hir, dim rheilffordd yn lies na deg neu ugain milldir, ond daw hyny, a chyfyd pris y tir. Caws ac ymenyn mae ffarm- wyr y parthau hyny yn ymddibynu arnynt. Nid ydynt yn hau braidd ddim gwenith gauaf, ag ond ychydig wenith gwanwyn. Maent yn byw yn dda a rhai ddeclireuodd yn dlawd, ddeg a phymtheg mlynedd yn ol, wedi clirio eu fferm- ydd, cael stoc dda, ac arian ddigon wrth law. I ddyn yn edrych am gartref, byddai un o'r ddwy gymydogaeth yma yn lie da. Y dalaeth nesaf atom yw Ohio. Ni welais ond rhyw un sefydliad yno y gallai ffarmwr gael cyfle da i ddechreu ynddo, sef Gomer. Gwlad wastad a thir ardderchog am ugeiniau o filldir- oedd, na byddai Bro Morganwg ddim mwy mewn cydmariaeth iddo nag yw eich fferm chwi i'r Fro. Mae yno luaws mawr o Gymry yn ffarmwyr cyfoethog, a phawb hyd y gwelais yn gysurus eu hamgylchiadau, rhyw bedair eg- lwys yno, dwy neu yn hytrach dau gapel gan yr Annibynwyr, ac eglwys o dros bedwar cant o aelodau, a dwy gan y Methodistiaid. Pris y tir yno yw o ddeg dolar ar hugain i fyny. Gwen- ith corn a moch yw y pethau maent yn ymddi- bynu arnynt yno. Mae gan yr un ffarmwr o haner cant i gant neu ychwaneg o foch. Maent yn gwneud ymenyn ardderchog yno, ac y mae ganddynt gyflawnder mawr o afalau, peaches, a ffrwythau ereill. Nid yw prisiau y farchnad mor uchel yno ag yn y dalaeth bon, ond yr wyf yn meddwl fod y tir yn fwy cynyrchiol. Nid yw y gauaf yn agos mor hir yno ag yma, naG, yn agos gymaifit o eira. Mae y Dutch, y sef- ydlwyr cyntaf yno, yn barod i werthu allan.- Tcbyg y gellid yn rhwydd brynu ugeiniau os nad canoedd o ffermydd am brisiau rhesymol. Byddai yno eto gartref cysurus i rai sydd a thipyn o arian i ddechreu. Ni theirnlent fawr gwahaniaeth rhwng byw yna a byw yn Nghym- ru. Mae reilffyrdd tua phump neu ddeng milldir i bob rhan o'r sefydliad. Dyma yr ardal debycaf, yn ol fy marn i, y gallai ffermwyr oeddynt mewn amgylchiadau da yn Nghymru deimlo yn gar- trefol gyntaf. Mae Gomer ychydig dros chwe chant o filldiroedd o New York. (I w barhau.)
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Those Ladies who have not yet used the Glenjidd StarcTz. E.re respectfully solicited to give a trial, and carefully follow; out the directions printed on every package. It is rather more difficult to rnflke than other Starches, but when this 13; overcome, they will say, like the Queen's Laundress, that it is; the finest Starch they ever used.
NODIADATJ GAN DAFYDD CWMGLAS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ydym fel enwad wedi talu digon o sylw i'n "OYgvvYr er eu dwyn allan i gydweithredu a'n lnidogion mewn achosion cyffredinol per- fao \°i 1 f enwad. Gwir fod genym eincyman- Om'b f a-jn cy^arf0(iydd chwarterol, ond gwydd- Vri T n.a<^ oes ond 7 nesaf petit i ddim gioaith nrno.C?u e* wneyd ynddynt. Cyfarfodydd maeiJ J? unig ydynt' ac fel y cy%w y f ^ac yn atel;) y dyben • md wyf yn „an a tod dim grym yn y rhesymau a ddygir Pav,„Un °'c^ gohebwyr yn erbyn y mudiad. Cvn^i/.T i11 i golli ein perthynas ag undeb Cvm U: Lloegr wrth sefydlu undeb Y mae gan y brodyr y Bedyddwyr dim v ymrG1o> ac nid ydynt hwy wedi llacio 8a yr nndeb sydd rhyngddynt a'r undeb 1§"' wrth sefydlu undeb Cymreig fo yn vT n i de"rdo yn raddol fwy o ddyddordeb bvrtn- UTU e^ Gynnulleidfaol. Y mae amryw meo-iIaU Seuym fel enwad i'w penderfynu, Hi Sf iPWnc yr achosion Seisnig, &c. Ac heb i ,si,.p jn^vy ° undeb yn ein plith yr ydym yn aninr i yn anig°nol i'w eyfarfod. Y mae yn sir Gaernarfon lie y dylem ar brnrlt" ddechreu achosion Saesnig. Y mae ein ar o-vf ^e^^oc^stiaid Calfinaidd yn dechreu einvElyn" Ac y mae yn rhaid i ninau fel tir p neycl rliywketh os ydyw am ddal ein W)dv^°a?°d 0 betla ydym 1 ni ddisgwyl i'r -A-mbr vans' a Roberts Caernarfon, neu 8eis -0se' Portlimadoc, adeiladu capelydd ttarfn ar eu cyfrifoldeb eu hunain yn Nghaer- yr u ortlimadoc. Ond pe bal modd cael eUbodt^ 1 gydweitbredu yn y pwnc, credwyf Y rvin ivTy a brodyr era^l yn barod i weithredu. og j r Morley wedi rhoddi cynyg arddecrh- Rorpii '^C yr ^yf bl!aid(i yn sicr mae y diolch neu d • n ni roddi iddo ydyw adeiladu dau bob cvf -4! £ aPetydd Saesneg ar unwaith. Ar Cyrn/1. ynte mynwn undeb Cynnulleidfaol eig i drin materion pwysig fel hyn.