Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
BYWYD Y MWNWE YN COLORADO.
BYWYD Y MWNWE YN COLORADO. Gan fod llawer o holi yn ami i ansawdd bywyd y mwnwr yn y mynyddau creigiog yma, hwyrach mai nid annyddorol gan luaws darllen- wyr y LLAN fyddai ychydig o'n hanes yn y Switzerland Americanaidd. Felly ymdrechaf wneyd hyny trwy gyfrwng byr y llythyr hwn. Y mae dyn yn gorfod dioddef cryn lawer yn y mynyddau yma, lie nad oes ond ychydig o gyf- leusderau, fel mewn lie cyfleus, lie y gall dyn fyned adref at ei deulu, neu i lety (lodging) gys- urus. Y mae y mwnwr fel rheol pan yn dyfod i mewn i'r mynyddoedd yma yn dyfod i le dieithr, a'r trigolio11 y rhan fwyaf o honynt yn ddieithriaid iddo, ac ar bob adeg o'r flwyddyn y mae yma ddynion allan o waith, a'r rhai hyny o bosibl yn ddigon adnabyddus ac eto yn methu taro ar waith; felly pan y mae y dieithr yn dyfod i mewn y mae yn dipyn o orchest iddo gael gwaith, ac ami i un yn gorfod troi ymaith yn siomedig trwy fethu ei gael o gwbl, a chvfleusderau teithio yn brill iawn yma. Fe'n gorfodir yn ami i gario ein gwely a'n dillad ar ein cefnau, am ddeg, pymtheg, ugain, ac hwyrach dros gan' milldir, mewn rhai am- gylchiadau. Gorfod i mi a'm cyfaill, pan y daethom allan o Gymru, gerdded cant a deg o filldiroedd cyn cyraedd Silverton, a chysgu allan yn yr awyr agored am bum' noswaith yn olynol; y creaduriaid gwylltion ac ysglyfaethus yn gwneyd eu hoernadau dychrynllyd yn y goedwig gerllaw, a'r barug gwyn yn disgyn gan ein gorchuddio i gyd erbyn y boreu felly yr oeddym mewn dau fath o berygl, sef colli iechyd o herwydd cysgu allan, a cholli ein bywydau trwy fyned yn ys- glyfaeth i'r creaduriaid gwylltion. Ond trwy drugaredd a gofal yr Anfeidrol wele ni yn fyw ac yn iach hyd yn hyn. Yn awr, ar ol i ddyn ddyfod i mewn a chael gwaith, hwyrach mai cyn pen wythnos y bydd yn gorfod codi ei wely eto ar ei gefn, trwy i'r gwaith gael ei gau i la-r, ei werthu i gwmpeini newydd, neu rywbeth arall, nes y mae y mwnwr druan yn gorfod cerdded am ddyddiau cyn taro wrth ddim i'w wneyd. Y mae bod y gweithydd mor anghyfleus a phell oddiwrth eu gilydd yn anfanteisiol iawn. Peth arall, nid oes ond pur ychydig o ddwylaw yn gweithio yn- ddynt fel rheol; rhyw ugain neu ddeg-ar-hugain weitliiau, a hwyrach na fydd dros ddeg neu ddeu- ddeg, ac os digwydd fod am dri neu bodwar mis yn yr haf, rhyw haner cant yn gweithio y mae yn eithriad pur anghyffredin, eto y maent yn gorfod rhoddi i fyny mewn lie digon rhyfedd a di- galon yn ami. Y lie cyntaf y bu'm i yn gweithio ydoedd ar ben y mynydd rhyw 13,000 o droedfeddi uwchlaw arwynobedd y mor, ac yno yn cysgu ar y ddaear noeth am fis-dim ond y gwrthban noeth o tanom, wedi tori lie i roddi y tent llian i lawr yn nghanol yr eira mawr, ac yn gorfod cerdded haner milltir drwy yr eira bob dydd at ein gwaith ac i giniaw, a gweithio deg awr, a hyny yn misoedd Mehefin a Gorphenaf. Ar ol hyn cawsom rhyw fath o lawr planciau i orwedd arno, a gallaf eich sicrhau ein bod yn teimlo bron mor flinderus yn dyfod o hono ag oeddem pan yn myned iddo. Braidd nad oedd ein hochrau yn gig noeth, ond rhaid cyfaddef nad ydyw cyn waethed a hyn bob amser, ond digwydda weithiau, ac y mae yn ofynol i ddyn fod yn ddigon dewr i wrthsefyll y driniaeth yma yn ami. Fel rheol, rhyw fath o gaban logiau, neu dy wedi ei wneyd o fyrddau ydym yn gael, ac eto yn y fath leoedd a hyn yr ydym yn gorfod ymgeleddu ein hunain wrth reswm, gan nad oes yma yr un ddynes o fewn cyraedd i ni. Ar ol dyfod i'r ty a chael swper, er ein bod yn teimlo yn ddigon blinedig ar 01 gweithio yn galed am ddeg awr, rhaid golchi a thrwsio ein dillad ein hunain, cymhwyso y gwely goreu gallwn, er mai gwely digon tlawd ydyw, ac ysgrifenu llythyr neu ddau drachefn at y teulu, cariad, pethynasau, cyfeillion, &c., nes y mae oriau y gweithiwr yn bur feithion yn ami.. Y I mae bywyd fel yma yn ddigon digalon, allan o gyraedd pob cymdeithas ddymunol. A phan allan o waith yn gorfod talu o bedwar i wyth swllt y dydd am ein bwyd, felly er enill cyliog da os bydd un allan o waith am wythnos dyna wyth swllt ar hugain am fwyd, a'i gael yn y lie rhataf; pythefnos o amser, dyna bunt ac un-swllt-ar- byrntheg. Prynwch grys, rhaid rhoddi o ddeg swllt i fyny am dano, llodrau lliain o bum' swllt i fyny, a phob peth arall ar gyfartaledd yn lied ddrud. Felly, er fod y cyflog yn uchel y mae pethau eraill yn bur uchel hefyd, ond wrtli reswm y mae hyn yn well na phe byddai pethau yn rhad a dim modd i'w prynu fel y mae yn anil, er y taera llawer fod bwyd rhad a chyflog isel yn well na bwyd drud a chyflog uchel, yr hyn sydd yn ffol iawn fel rheol. Pa les i ni gael bwyd am swllt y dydd os na fydd cyflog yn dyfod yn ddigon uchel i allu talu ond deg a dimai y dydd. Y canlyniad fyddai gorfodiaeth i symud i rywle arall. Yr un modd a'r Gwyddel yn gorfod ymfudo o'r Iwerddon i'r wlad hon, yr hwn, ar ol cyraedd. New York a gyfarfu a. gwraig yn gwerthu hwyaid, a ofynodd iddi eu pris. Dolar a haner y cwpl," ebe y wraig. Ho," meddai Pat, allswn i gael digon am haner coron y ewpl yn y Werddon." "Pa- ham na fuaset ti yn aros yno i'w prynu ynte ?" gofynai y wraig. Am nas gallaswn gael haner coron i'w prynu," meddai Pat. Felly yr ydwyf yn ystyried ei bod hedtlyw yn Nghymru. Pa beth ydyw yr achos o hyny, onid masnach rydd ddidoll un ochr i'r Werydd, a masnaeh dolledig yr ochr arall. Gan hyny, Gymry, agorwch eich llygaid yn hytrach na chymeryd eich camarwairx gan bob Die Shon Dafydd. Yn awr, os ydyw ein bwyd a'n dillad yn ddrud yma, onid ydyw y cyflog yn uwch ar eu cyfer, ac os bydd raid ini fod allan o waith am fis neu ddau, nid oes achos myned i ddyled ond i ni edrych atom ein hunain, a pheidio eu gwario am y ddiod felldigedig sydd yn lladd y corph a.damnio yr enaid. Yn awr y mae un peth arall sydd o dipyn o anfantais yma, sef fod llawer o'r gweithfeydd yn cael eu can i lawr yn y gauaf, ac eraill yn beryglus iawn i aros ynddynt gan fod yr eira mor dueddol i lithro drostynt, sef y snow slides. Y mae llawer o dai yn perthyn i'r gweithleydd wedi cael feu hysgubo ymaith y gauaf a basiodd, a, llawer iawn o ddyn- ion wedi cael eu galw i dragwyddoldeb megis ar eiliad o rybudd, yr hyn a brawf mai yn yr awr ni thybioch y daw Mab y Dyn."—Yr eiddoch, &c., Silverton, San Juan Co., AB GWILYM. Colorado, America.
[No title]
Nos Fercher, yr wythnos ddiweddaf, tradd- ododd Mr. Gladstone yr olaf o'i areithiau mawr yn Midlothian. Y pryd hwn an- erchodd dorf o weithwyr, y rhai a ystyrid tua 12,000 o rifedi. Pwngc yr Etholfraint C> oedd yn cael ei drin yn benaf yn hon. Dy- wedai mai mynegiad llawn, .rhydd, a naturiol o farn y genedl," sydd i benderfynu y pwngc mewn dadl. Ac y mae'r Prif Weinidog yn ei le. Ond pa fodd y mae y mynegiad hwn o farn y genedl i gael ei gyhoeddi ? Nid drwy gyfarfodydd mawr arddangosiadol, canys sain ansicr iawn a roddant hwy. Un diwrnod clywir ochr y Ceidwadwyr ? a'r diwrnod nesaf ochr y Rhyddfrydwyr. Anhawdd fydd cyfrif pa un o'r ddwy ochr a gynhaliodd fwyaf o gyfarfodydd, a pha ochr a gafodd fwyaf o bobl yn eu cyfarfodydd. Ac hyd yh nod pe gellid mesur a chyfrff yr arddangosiadau hyn nis gellid eu hystyried yn fynegiad llawn, rhydd, a naturiol o farn y genedl." Yr unig ffordd i gael hyn yw Etholiad Cyffredinol. A dyma yr hyn a ddymunir gan Dy yr Arglwyddi-dim mwy a dim llai.
[No title]
YN ei araith a draddodwyd ganddo yn Hat- field, cyfeiriodd at yr hyn a ddywedodd Clemenceau am ei ymweliad a'r wlad hon. Radical Ffrengig Clemenceau, ac efe yw ar- weinydd y blaid Ddemocrataidd yn Ffrainc. Ychydig fisoedd yn ol daeth y Ffrancwr ad- nabyddus hwn drosodd i Loegr, a dygpwyd ymlaen ymdrafodraeth rhyngddo ag ar- weinwyr ein dosbarth gweithiol. Gofynodd iddynt, A oes genych chwi ryw g\vyn yn erbyn Ty yr Arglwyddi a'r' blaid Geid- wadol ?" Mynega Clemenceau fod yr atebiad i'r cwestiwn hwn yn unfrydol. A pha beth oedd yr atebiad ? Atebiad ar- weinwyr y gweithwyr oedd nad oedd gan- ddynt hwy un achos i gwyno. Y mae Ty yr Arglwyddi a'r blaid Geidwadol bob amser yn awyddus i ymddwyn yn deg trag at y gweithiwr, i wella ei sefyllfa, ac i gan- iatau iddo ei hawliau cyfreithlon. Y mae hon yn ddiau yn dystiolaeth tra nodedig o enau tramorwr Radicalaidd o' berthynas i deimlad y dosbarth gweithiol yn Lloegr. qo.
[No title]
MEWN araith boliticaidd a draddodwyd ganddo yn Nyffryn Rhondda, ddydd Iau, dywedodd Syr Hussey Vivian mai Arglwydd Salisbury yw Prince Rupert, a bod Mr. Gladstone yn nghymeriad Cromwell. Nid ydym yn meddwl y bydd y Prif-weinidog yn ddiolchgar i'r Barwnig ain y moes- gyfarchiad hwn. Nid ydym bob amser yn gallu canmol gwaith Mr. Gladstone, ond nid ydym yn meddwl ei fod ebo wedi gwneyd dim mor ddrwg ag i haeddu cael ei gydmaru a'r creadur rhyfedd hwnw—Oliver Cromwell.
[No title]
YN Montreal, Canada, y cynhaliodd y Gym- deithas Brydeinig (The British Association) ei chyfarfodydd blynyddol eleni. Dyma y tro cyntaf i'r cyfarfodydd hyn gael eu cynal y tu allan i Ynysoedd Prydeinig, a dywedir bod y cynulliadau yr ochr draw i'r Werydd yn Ilwyddiant perffaith. I Aber- deen y bydd y Gymdeithas yn myned y flwyddyn nesaf. Y Llywydd am y flwyddyn hon yw Arglwydd Rayleigh, a thraddododd araith faith ar ddechread y gweithrediadau yn Montreal. Tua diwedd ei araith cyf- eiriodd at berthynas crefydd a gwyddon- iaeth. Y mae 11awer o ddynion rhagorol," ebe fe. yn ofni gwyddoniaeth fel rhywbeth yn tueddu i fateroliaeth. Ac nid yw yn rhyfedd fod y cyfryw ofnau yn cael eu coleddu, canys yn anffodus y mae ysgrifen- wyr yn siarad yn enw gwyddoniaeth yn gosod eu hunain i fyny i'w fagu." Ond er hyn; oil, y mae Arglwydd Rayleigh yn gallu ein cyfeirio at ffydd Newton, Faraday, a Mxawell, yr hon a barhaodd ar hyd eu noes, fel prawf nad ydyw meddwl gwydd- onol o angenrheidrwydd yn feddwl anghred- iniol. Y gwirionedd yw mai ychydig ddysg" sydd beryglus. Pan y meistrolir gwyddoniaeth yn briodol, nid oes amheu- aeth na fydd yn Ilawforwyn rhagorol i grefydd.
[No title]
CYHOEDDIR llythyr a ysgrifenwyd gan Esgob Carlisle yn yr hwn y dyry ei Arglwyddiaeth ei resymau dros fod yn ffafriol i roddi pleidlais i ferched. Nid yw am i wragedd priod gael pleidlais. Rhaid i'r gwr a'r wraig fod yn un yn hyn, fel yn mhob peth arall. Ond lie y byddo menyw yn dyfod i fyny a'r telerau gofynol yn mhob peth ond mewn rhyw, ystyriai ef ei bod yn anmhosibl mewn rheswm ac mewn ffaith ei hamddfadu o bleidlais.
[No title]
MEWN llythyr yn y Times disgrifia yr Esgob Titcomb symudiad nodedig sy'n awr yn cymeryd lie yn mhlith yr Iuddewon yn Neheudir Rwsia. Ysgog- ydd mawr y symudiad yw cyfreithiwr o'r enw Joseph Robinowitz; ac adnabyddir ei ganlynwyr wrth yr enw 11 Cynulleidfa Gen- edlaethol Iuddewig y Testament Newydd." Ddwy flynedd yn ol, yr oedd Rabinowitz yn ddadleuydd zelog dros ail feddianu .gwlad Canaan, ac aeth drosodd yno i gasglu ynghyd foddion i ddwyn hyn oddi amgylch. 0 amser ei ddychweliad adref, pa fodd bynag, cymerodd chwyldroad hollol le yn ei olyg- iadau. Ei argyhoeddiad yw mai yr Iesu a aned yn Methlehem yw y Messiah a addawyd wrth Abraham, Moses, a Dafydd, ac mai o herwydd iddynt ei groeshoelio Ef y mae'r Iuddewon yn awr yn grwydriaid, a'u tir yn anghyfanedd. Mynegir i'r ar- gyhoeddiadau hyny gael eu gweithio ynddo nid gan genhadon Cristionogol, ond drwy rym amgylchiadau. Creda mai yr unig ffordd i ad-feddianu Tir yr Addewid yw cydnabod y ffeithiau hyn, a derbyn yr hwn a anwyd yn Methlehem fel y Messiah. Ni choleddir, hyd yn hyn o leiaf, un bwriad i ymuno a'r Eglwys Gristionogol drwy Fedydd, a'r unig gynllun ar droed yw uno'r Iuddewon a'r gynulleidfa a enwyd. Mynegir bod y symudiad yn enill nerth. Y mae calonau trigolion ardal enedigol Rabinowitz wedi eu cynhyrfu i'r gwaelodion, ac eisoes y mae tua 200 o deuluoedd wedi ymuno a'r w gynulleidfa."
[No title]
YMGYFERFYDD Cynhadledd Esgobaeth Ty Dd.ewi eleni yn Nghaerfyjcddin, dydd Mer- cher a dydd Iau, Hydref 8 a'r 9, o dan lyw- yddiaeth yr Esgob. Disgwylir i'r gynhadledd eleni fod yn un fwy pwysig nag a gynhaliwyd erioed o'r blaen. Bydd tua 200 o offeiriaid a lleygwyr yn bresenol, ac y mae rhaglen y gwaith yn cynwys Uawer. Ar y diwrnod cyntaf ceir araeth y llywydd, adroddiadau y pwyllgorau a benodwyd i ystyried y pync- iau o wasanaethau arbenig a gwaith lleygol; ac ystyriaeth o awgrymiadau y pwyllgor gweithiol o berthynas i ddarparu gwell cyn- rychiolaeth o'r plwyfydd poblog yn y gyn- hadledd. Cynygir hefyd'ffurfiad pwyllgorau i ystyried ffurfiad Cymdeithas Leygol, Amddiffyniad yr Eglwys, achosion Seneddol ac elusenau clerigol. Yr ail ddytld ymdrinir a'r Gymdeithas Purdeb; y Wasg Gymreig a phynciau eraill. Y mae i bob un o'r pedair Esgobaeth Gymreig ei chynhadledd yn awr, ac y mae pob un o honynt yn ym- gyfarfod eleni.
[No title]
DYRY y Lichfield Year Book ffigyrau tra defnyddiol o berthynas i gyfartaledd nifer plant i'r holl boblogaeth. Cyfartaledd y genedigaeth yw 35 y fil; nifer y rhai a gyr- haeddant oedran pwyll i gael eu conffirmio bob blwyddyn yw 20 y fil; y mae y rhai sydd 14 oed ac uchod yn 658 y fil. Gan hyny, mewn plwyf yr hwn y mae ei boblog- aeth yn fil dylai 35 o blant gael eubedyddio bob blwyddyn dylai 20 o ieuenctyd gael eu conffirmio bob blwyddyn a dylai fod nifer y cymunwyr yn 658. Pe byddai yr holl blwyfolion yn Eglwyswyr, a phob Eglwys- wr yn gwneyd ei ddyledswydd fel Cristion, dyma y cyfartaledd a ddylai ffynu yn ein plwyfydd. Drwy gydmaru pethau fel y maent a'r ffigyrau hyn, gellir ffurfio barn yn mhob plwyf pa faint y mae ei sefyllfa yn syrthio yn fyr o'r hyn a ddylai fod.
[No title]
En cymaint y caledi ddioddefodd Greely a'i gymdeithion yn eu hymgais i gyraedd y Pegwn Gogleddol, hyspysir fod ymgais arall i gael ei gwneuthur ddiwedd y flwyddyn hon i foned ddipyn yn nes at yr ysmotyn annhroediedig. Dywedir mai Mr. Melville, prif beirianydd yn y Jeanette, sydd i arwain yr yrfa ymchwiliadol hon, ac mai drwy Franz Josef Land yr ymdrechir myned y tro hwn. Nif; gwyddom ddim yn bresenol am gymydogaeth y Pegwn Gogleddol.. Pa un a oes mor agored a ffordd glir i fyned yn'o, ai ynte a oes mur rhewllyd nas gellir tori trwyddo yn ei amgylchu, nis gwyddom. Y mae rhai yn medru dychymygu y gall fod tiriogaeth flodeuog yn gorwedd hyd yn nod yn y rhanau rhewllyd hyn o'r byd. Pa ddaioni a ddisgwylir allan o'r teithiau ym- chwiliadol enbydus hyn ? Gobeithia efryd- wyr gwyddoniaeth y teflir goleuni ychwan- egol ar gwympawd y morwr sydd bob amser yn pwyntio ei fys i'r cyfeiriad hwn. Hyderir y ceir mwy o wybodaeth am natur yr hyn a elwir wrth yr enw goleuni y gogledd." A chredir hefyd y gellid cael ychwanegiadau gwerthfawr at ddaearyddiaeth, daeareg, llysieuaeth, a gwyddonau eraill. Ond ym- ddengys mai y prif ddaioni a ddisgwylir ei enill yw agor ffordd newydd i fasnach, dar- ganfod mynedfa newydd yn y gogledd or- llewin. Y mae'n awr dri chant o flynyddau er pan wnaed yr ymdrech gyntaf yn y cyfeiriad hwn. Os yr ymgymerir a'r daith hon, nid oes genym ond gobeithio y bydd Melville yn fwy llwyddianus na'i ragflaenor- iaid.
[No title]
YR wythnos ddiweddaf claadwyd Mr. Joseph Livesey, o Preston, i'r hwn yr arferid rhoddi yr enw c "Dad y Llwyr ymwrthodwyr," am mai efe, gyd a chwech eraill o wyr doeth Preston," a gychwynasant y symudiad llwyr ymwrthodol yn.1832. Bu farw mewn henaint teg, yn 90 mlwydd oed, a thrwy hyny cafodd y pleser o ddangos i'r byd nad yw diod gadarn yn anhebgorol angen- rheidiol i nerth a hirhoedledd. 0.
[No title]
YR ydym yn gweled i Dr. John Thomas, Lerpwl, dalu-,ymweliad A Rhuthyn yr wythnos ddiweddaf i ddweyd ei hen straeon." Yn mhlith pethau eraill dywedodd am hen bregethwr a arferai fwyta tri boreufwyd cyn myned i Ffaldybrenin i bregethu. Wedi bwyta'r tri boreufwyd yr oedd yr hen bregethwr yn abl i wneuthur unrhyw beth. Hyspysodd Dr. Thomas ei fod yntau a'i gyfeillion yn bwriadu bwyta tri boreufwyd, sef Helaethiad yr Etholfraint, Ad-drefniad y Seddau, a Thy yr Arglwyddi. Byddent wed'yn, ebe fe, yn barod at unrhyw waith, ac un o'r pethau cyntaf i'w wneyd fydd Dadgysylltu yr Eglwys. Digon tebyg fod yr hen bregethwr a wnai y fath dduw o'i ffol yn wr uchel yn ngolwg Dr. Thomas. Carem pe byddai rhywun mor garedig ac awgrymu i Dr. Thomas beth a feddylir o'r fath gymeriadau rrl i '-nanTn ,nl,1-.Aarlrl .1- A .1-.nrl gi H Vol-L mo VV u V J .LV.L.I,VVU.U. IJ. V^jll J golwg ar y rhaib anifeilaidd a briodolir gan Dr. Thomas iddo ef ei hun a'i blant-wel, bydd yn anhawdd i bobl barchus gael geiriau i ddilladu y meddyliau a goleddir am y fath beth.
NEWYDDION AMERICANAIDD.
NEWYDDION AMERICANAIDD. Holl nifer yr ymfudwyr i'r wlad hon am y flwyddyn yn terfynu Mehefin 30ain ydoedd 509,834. Dywedir fod peiriant wedi ei ddyfeisio i gyw- eirio hosanau. 'Dywed y dyfeisydd na ddylai yr un gwr priod fod hebddo. Bu dau o blant by chain Walter Jones, Hebron, Connecticut, farw mewn canlyniad i yfed Ilaeth buwch a wenwynasid gyda paris green. Credir mai gelyn i Mr. Jones a wenwynodd y fuwch. Lladdwyd hen wr pedwar ugain oed o'r enw Peter Hughes, yil Mount Holly Junction, N.J., ar y 7fed cyfisol, drwy i gerbydres redeg drosto. Ni bu fyw oDd ychydig fynudau ar ol y ddamwain. Cyhoeddwyd ystadegau yn Kansas am y cnyd- au y flwyddyn ddiweddaf, a brofant tuhwnt i rith amheuaeth ei bod y Dalaeth amaethyddol oreu yn yr Undeb. Cododd 158,976,828 o fwsieli o India corn, a derbyniodd ei ffermwyr 15,000,000 o ddoleri oddiwrth yr Indrawn a werthasant. Yr oedd y cnwd uchod yn agos gymaint ddwy waith a'r eiddo unrhyw Dalaeth yn yr Undeb. Dywedir nad ydyw y rhagolygon am y cnwc1 hopys yn addawol iawn eleni yn New York. Mae mwy o dir dan driniaeth, ond bydd y enwd un ran o dair yn llai na'r llynedd. Codir tua haner holl gnwd y wlad hon yn siroedd Otsego, Oneida, Madison, a Scholarie. Yn 1882, gyda marchnad dda, ildiodd y cnwd 4,000,000 o ddoleri, ac yn 1883, oherwydd y prisiau isel, dim ond 3,000,000;n ddoleri. Fel rheol mae y cnwd yn cyrhaedd tua 13,500,000 o bwysi, tra mae 7Y gost o'i godi yn 15 cent y pwys, ac yn gwerthu am tua 35 cent. Mis yn ol gwrtliodai y tyddynwyr werthu eu cnych111 am 50 cent, ond yn awr y mae y farchnad yn farwaidd iawn a'r pris ond 29 cent. DAEARGRYN AMLWG.—Ychydig fynudau wedi dau o'r gloch prydnawn Sul, Awst lOfed, taflwyd dinas New York a'r cymydogaethau i ddychryn erchyll gan gryniad y ddaear. Ar y dechreu clywyd swn rhuadol, ac yn ddiatreg'wedi hyny crynodd yr adeiladau i'r fath.raddau nes yr ofnodd y bobl fod y tai yn cael eu dymchwelyd am eu penau. Rhedodd Iluoedd allan i'r heolydd a'u penau yn noethion, a buont rai mynudau cyn credu fod yn ddiogel iddynt ddychwelyd. Yr oedd tyrau mawrion pont Brooklyn a New York yn siglo yn ol a blaen, a'r bont yn ysgwyd fel po buasai corwynt wedi ei tharo. Parhaodd y cryn- iad am 10 i 15 o eiliadau, athelmlodd. rhai dri o hyrddiadau tra amlwg. Teimlwyd y ddaear yn crynu yn y lleoedd canlynol :—Long Branch, Washington, Albany, Easton, Lancaster, Beading a Scranton, Pa., Elizabeth, N.J., Shelter Island, Wilmington, Del., Port Jarvis, Waterbury, Conn., Peekskill, .Chicago, Nyack, Mount Vernon, Balci- more, iBordentown, N.J., Fire Island, Stamford Islip, Princeton, Far Rockaway, Wilkesbarre, Pa., Paterson, Troy, Norwich, New London Rochester, Bridgeport, Poughkeepsie, Morristown, Philadeldhia, Providence, Boston, Asbury Park, Allentown, Chester, Pa., Newburg, Harrisburg, Atlantic City, Delaware Breakwater, Phoenicia, New Haven, Worcester, Brattleboro', Springfield, Rowayton, Meriden, Stamford, Matteawen Chap- paqua, ac aneirif bentrefydd y wlad. Mae yn ym- ddangos fod y ddaear yn crynu o Washington yn y de, i Brattleboro', Vermont, yn y gogledd, ac am 150 o filldiroedd o led, o'r dwyrain i'r gor- llewin. Dychrynodd drwg-weithredwr yn nghar- char Hartford fel y bu farw. Dyna'r unig fywyd a gollwyd; acpi chaed colledion ar eiddo.