Y Llan

TREVOR. LLWYDDIANT ARHOLIADOL.—Y mae yn llawenydd genyf gofnodi fod Mr. William Wildbnrn, o'r lie nchod, sydd J?n awr yn pupil teacher yn y Model School, Caernarfon, wedi pasio yn llwyddianus ac yn acrhyd- eddns The senior examination of the Royal Academy of Music." Nid ydyw ond ieuanc, eto y mae wedi dangos fod ganddo dalent, a'n dymuniad ydyw iddo fyned rhagddo. Y mae wedi bod yn hynod ffyddlon Jartref gyda'r canu. Efe oedd yr organydd yn Eglwys fc. Sior, ac yr oedd ynfgwneyd ei waith i foddlonrwydd pawb, ac nid ychydig yw y rhai sydd yn mynychu yr Eglwys uchod. Pan yn ymweled a'i gartref nid ydyw byth yn anghofio ei hen waith, ond y mae bob amser yn rhoddi ei gynorthwy, ac yr ydym yn meddwl fod bechgyn o'r fath hyn yn haeddu canmoliaeth, a'i dangos i eraill fel y Byddo iddynt en hefelycha. Y mae arnom eisiau cael llawer o stamp y bachgen yma y dyddian hyn i weithio o blaid yr Eglwys. Dylasem grybwyll hefyd mae un o ddisgyblion Mr. Williams, organydd Christ Church, Caernarfon, ydyw Mr. Wild- burn, ac nid efe ydyw y cyntaf o'i ddisgyblion sydd wedi myned yn llwyddianus trwy yr arholiad nchod. Felly dymunwn iddo yntau fyned ymlaengyda'i waith yn galonog i ddysgn lliaws mawr o fechgyn ein gwlad i ddyfod yn chwareuwyr defnyddiol. Hefyd y mae Miss E. A. Jones, School House, o'r un lie, wedi myned yn llwyddianus trwy y Junior examination, ac yr ydym yn dymuno clywed y bydd hithau cyn b'o hir wedi paBio y Senior examination. Y mae heb ddechren chwareu yn yr Eglwys eto, ond yr ydym yn gobeithio y cawn y fraint o'i chlywed yn fnan.-Alpha.

ABERDYFI. Yn ein hadroddiad yr wythnos ddiweddaf a dan yi penawd nchod cyfeiriwyd at Miss Lizzie Williams (Maglana) fel y canlyn" Geneth fach 11 mlwydd oed yw hi, ac y mae ganddi lais nodedig, a thrneni na b'ai hi yn cael addysg grefyddol." Fe wel y cyfarwydd mai dyn du" y wasg sydd yn gyfrifol am osod crefyddol" yn lie cerddorol yn y frawddeg uckod. Drwg genym os parodd y camsynied deimlad i Miss Williams a'i chyfeillion. Deallwn ei bod yn cael yr addysg grefyddol oren, gobeithio y ca yr addysg gerdd- orol yr haedda ei llajs melodaidd.

CLYDACH. COB YB EGLWYS GVXRFiG.-Dydd Mawrth diweddaf cychwynodd oddeutu 30 o aelodau y cor Cymreig yn. foren ar fath o wibdaith i Lanelli, er mwyn cymeryd rhan yn yr wyl gorawl a gynhaliwyd yn Eglwys yi* Holl Saint. Cludwyd hwynt yno yn brydlon mewn cerbydau (brakes), a mwynhasant y daith yn ddirfawr trwy yr ardal brydferth. Ar ol y gwasanaeth achiniaw, teimlent mor gysurus a dedwydd nes y cododd arnynt awydd i ymchwilio y wlad oddiamgylck, a chan ddewis cyfeillion a chyfeillesan, ymaith.1 hwy mewn gwahanol gyfeiriadau yn ol eu tuedd. Yrogynullasant drachefn erbyn te, yr hyn aroddoddiddjnt gryn foddlonrwydd, ond oherwydd bod terfyn, hyd yn nod ar doithiau gwib- deithiol, rhaid oedd dychwelyd drachefn i faes enllafur beunyddiol. Daethant adref ar hyd V ffordd yr aeth- ant, wedi eu boddhau yn drwyadl. Hyderwn y byddi en taith yn iechyd corfforol iddynt, ac y par y cyfle a gawsant i ymrwbio a. choran eraill; ynghyd a'r. cynghorion dwys a glywsant o enau yr Hen Domoa," agoryd eu meddyliau, a gwneyd iddynt benderfyatt yn y dyfodol i ymberffeithio yn eu swydd o arwain y gyn- ulleidfa i ganu mawl i Dduw, gan gofio mai talent o'r nef yw eu lleisiau, ft bydd raid iddynt roddi cyfrif am danynt ddydd a ddaw. Ac yn olaf, bydded iddynt ddwys fyfyrio eu bod yn mhresenoldeb Duw mewn modd arbenig tra yn ei dý, a bod llygad Duw a'r gyn- ulleidfa arnynt er gweled pa wedd yr ymddygant. Y FETE FLYNYDDOL.—Cymerodd y bleserwyl, nen y fete flynyddol le dydd Iau, y 26ain cynfisol, ar y cae o flaen YnyBpenllwch, neuadd Mr. Miers, yawain y plwyf. Er y disgwylir am yr wyl hon fisoedd ymlaen Haw, oherwydd ei bod yn un o brif wrthddrychau pleserol y parthau yma yr amser preeenol, eto nid oedd ei tharddiad ond by chan. Mor bell ag y deallaf nid oedd yn y dechreuad ond math o de blynyddol i drig- olion Clydach, ac edrychid arni gan Ymneillduwyr y lie fel math o opposition i'w gwyliau te hwy. Erbyn hyn, fodd bynag, mae wedi cynyddu i'r fath raddau nes y bu rbaid eleni gyhoeddi yn y papyrau am deleran masnachwyr i ddarparu bwyd, &c., ar gyfer yr ym- welwyr. Gwawriodd dydd Iau gydag yetorna ofnadwy o fellt a tharanau, ynghyd a gwlaw mor drwm nes gwneatbur yr heolydd fel cornentydd chwyrn. Ond, er boddhad nid bychan, aeth yr ystorm heibio, a tbywyn- odd yr haul yn brydferth arnom, a chyda'r eithriad o ychydig ddafnan o wlaw syrtbio yn y prydnawn magis i'n hadgofio mai ar y ddaear yr oeddym yn trigo, caf- wyd diwrnod ardderchog heb ormodedd o oerci na gwres. Yr- oedd y tocynau, swllt yr un, yn rhoddi bawl i'w perchenogion i de a theisenau, &c., os ewyllysient, a chymerwyd mantais o'r fraint gan oddfintn 2 000 0 wyr, gwragedd, a phlant. Am 7 o'r gloch yn yr hwyr (ar ol y te) gostyngwyd y pris i 6c. yr un, a bernir fod ynghylch 4,000 yn bresenoi cyn y terfyn. Heblaw y te, yr oedd yno babell eang lie y cwerthid bwydydd gwahanol, yngbya a diodydd i'r sychedig. Llywyddodd Mrs. Miers hefyd ar babell y cywreinrwydd (Fancy work). Ymhlith amryw fathau 0 ddifyrwch, megis Aunt, Sally, Swings," &c., jy penaf oedd "Punch a Judy," ac yn enwedig yr enwog Pongo. y dyn fwncr, caetiau 9, medrusrwydd yr hwn a baiodd synaod i bawb. Yn yr hwyr goleuwyd y tu allan i'r neuaddi yn fedrus gyda llaserni a golenadau am- rywiol eraill, a therfynwyd gydag arddangosfv bryd- ferth ofireworks gan Mr: Wilder, o Birmingham. Bn seindorf un o fyddinoedd gwirfoddolwyr Cymru, ynghyd a seindorf y plwyf, yn chwaren yn alluog ac yn ardderchog yn ystod y dyad, a dychwelbdd pawb adref oddeutu haner awr wedi naw, wedi eu boddhan tuhwnt i ddisgrifiad, a chan edrych ymlaen, ddigon tebyg, at ddychweliad yr amser pan y ceir y fraint o'r un mwynhad yno eto y flwyddyn nesaf. Cludwyd y dieithriaid ymaith mewn cerbydresu arbenig trwy gar- «digrwydd cwmni y rheilffordd. Gan Mr. Miers yn nnig sydd yn gyfrifol am unrhyw goiied mewn cy. sylltiad a'r bleserwyl yma, efe hefyd sydd Wr awdurdod,, i drosglwyddo y gweddill o'r arian at y gwahanol wrth- ddrychau yn y plwyf, fel y gwelo ef yn oren. Byddai yn bleser mawr i Eglwyswyr Clydach pe adeiladid Eg. lwys haiarn dymhorol (tua phen isaf y plwyf, a'rarian yma, hyd nes gellid cael digon o swm i gael stdeilad parhaus 0 geryg), oherwydd fod llawer o'r trigolion yn awr yn fwy parod i gerdded i Dreforis na thramwy ( ;rwy y baw a'r llaid i Eglwys y plwyf. Clywais ddoe 'od boneddwr cyfoethog yn yr axdal yn barod i adeiladu Eglwys hardd i ni cyn gynted ag y dadgysylltir yr Eg- lwys yn Nghymra; ond er cymaint fyd'dai ein pleser o aal Eglwys newydd ar draul y boneddwr hwnw, nid ydym yn barod, hyd yma, i'w phrynu am gymaint o bris. Gwell genym fwynhau yr ycbydig sydd genym, a. myned rhagom o gam i gam, noh: cyfoetLogi yn y plwyf hwn ar draul miloedd o drneiniaid tlodion mewn plwyfydd eraill. "Câr dy gymydog fel ti dy bun.

LLANYMAWDDWS. YR YSGOL DDYDDIOL.—BU Mr. Williams, arolygydd ysgolion ei Mawrhydi, a'i gynorthwywr, Mr. Johnson, yn arholi yma yn ddiweddar, a dichon y par yr adrodd- iad canlynol foddlonrwydd i'r plwyfolion:—" The pre- sent teacher took charge of this school in January. The achool has done very fairly upon the whole in the elementary subjects. The arithmetic was generally good, but spelling was rather weak. The grammar was moderate, but recitation was highly creditable. A very good quantity of needlework was shewn, and the exer- cises worked'on the day of inspection were fair. Some progress had been made in sieging from notes." Ein byegolfeistr. predenol- ydyw Mil. E. H. Griffiths, o Ddol- elIal1, a gobeithiwn os erys efe yn ein plith y llwydda godi ein bysgol i'fri mewn gwahanol ystyron. AUR COWARCH.-Taenir y son fod amryw gyfeillion wedi darganfod y llwah melyn yn y cwm hwn. Ymha le yno nis gwyddom; diau eu bod hwy yn gwybod. Sicrheir ni fod math o gyngrair cwmniol yn bodoli eisioeel yno, a bod rhai dynion pwysig yn perthyn iddo, ond-addeifr gan bawb mai Mr. D. Humphreys, Ty'ny- fedw, sydd yn gwisgo'r spectol. Dyn o ddifrif ydyw "Fewythr Dafydd," a disgwylir y bydd y lie yn fwy enwog am ei aur nag y bu erioed am ei blwm. Bydd y Fawnog fawr eto yn He o hyfrydwch, preswylir Plaay- bont rel cynt, a daw Uor Verthytelin allan I ganu. HwiA Llwyddiant i hen gwm anwyl Cowarch. Y FACTORY. Da genym ddeall y bydd gobaith gweled olwynion Factory Abercowarch yn cbwyrnellu troi gyda byn. Clywais tod rhywrai o Llanidloes wedi ei chymeryd. Gresynus meddwl fod y fath adeilad hwylus yn sefyll yn segur, pryd y mae yno ddigonedd o ddwfr i'w gwe'thio mor ddigost. Y mae trigolion yr Aber yn llawenhau yn y rhagolwg o weled ei gwyneb yn cael ei britho eco gan ddynion, y siop yn gytlawn o nwyddau a phrynwyr, a Chraigygân yn cael ei chymer- yd fel Music Hall.

FELINFOEL. YR WYL GrRDDOROL.-Boreu dydd Mawrth, y 24ain cynfisol, aeth cor Eglwys y Drindod i Llanelli, i gy. meryd rhan yn yr wyl gerddorol, yr hon nedd yn cael ei chynal yn Eglwys yr Holl Saint. Yn y prydnawn aethant i fyny l Gellywernen Park, o dan arweiniad y Parah. J. W. Roberts, ficer. Y mae ar y pare yma hen adfeilion palasdy tad y diweddar Mr. Goring Thomas, Llanon. Yn agos i'r hen adfeilion yr oedd darpariadau wedi cael eu gwneuthar ar gyfer y cor. Ar ol i bob un wneuthur eylfawnder A'r danteithion aethpwyd i ym- bleseru mewn chwarenon diniwed. Yr oedd yr hînyn hynod ffafriol, a mwynhaodd pawb eu hunain yn y radd uchaf. MARWOLAETH SYDYN.-Blin iawn genym gofnodi marwolaeth sydyn Mrs. Evans, Glanlliedi Farm yr hon oedd yn aelod ffyddlon o Eglwys y Drindod, ac mewn parch mawr yn yr ardal. Ba farw dydd Iau, y 25ain cynfisol, a chladdwyd ei gweddillion marwol yn myn- went yr Eglwys y Sadwrn dilynol. Yr cedd yma dorf luosog iiwn wedi. dyfod ynghyd i dalu y gymwynas olaf i'w gweddillion. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan ein parchus Ficer, y Parch. J. W. Roberts. Canwyd yn yr eglwys yr hen emyn cyfarwydd 0 iachawdwr pechad- uriaid," ac ar Ian y bedd "Bydd myrdd o ryfeddodau." Gadawodd ei phriod a thri o rai bach i alaru ar ei hoi. Heddwch i'w llwch.

DOVvLxilS. GWASANAETH BLYNYDDOL Y GUILDS.—Cychwynwyd y gwasanaeth eleni trwy weiuyddiad o'r Cymun Ben- digaid foren Sal, yr 21ain cynfisol, am 8 o'r gtocb, yn eglwys y plwyf, a gorpbenwyd ef Ddydd Gwyl St. Iago pryd y llafar-ganwyd y Gospergan y Parch. R. Wil- liams, a phregethwyd gan y Parch. L. Jones, Lian- gattwg. Gwehr arwyddion nad yw yr Eglwys yn cysgu yn y plwyf hwn. Un o'r arwyddion yw bodolaeth y Guilds, ac un arall yw yr orymdaith gan y cor a'r offeiriaid ar gychwyniad y gwasanaeth. Awn rhagom at berffeithrwydd sydd anogaeth apostolaidd. Cynorth- wywyd yn y gwasanaeth gan orchestra. PIC-NIC Y GUILDS.-Dydd Iau canlynol aeth aelodau y Gitilds a'n cyfeillioni Llangors i fwynhao: en hunain. Croesawyd hwynt a lletywyd y cwmni yn Ngwesty y CasteJl, gan Mrs. Treharne yn garedig ac ystyriol. Yr oedd y byrddau wedi eu halio & bara, brech-danau, teisenau, morddwydydd moeli, ynghyd & the blaeua. Arelygwydyr oU gan Mra. Roberts, y rheithordy, yn caei ei cliynorthwyo gau nifer o lawforwynion ysgafn- droed. Treuliwyd gweddill y dydd, rhai ar y llyn, eraill yn rttodiana gan fawr edmygu golygfeydd pryd- ferth yr ardal a'r gymydogaeth dlws. DAMWAIN lIIEWN PWLL GLO.—With glirio cwymp ddeckreu yr wythnos ddiweddaf daethpwyd i gyffyrdd- iad ag ychydig nwy, yr hwn a gymerodd dan, pryd y llosgwyd ychydig ar David Jones, Blanche Street; John Morgan Jones, Dowlais Top, a David Nicholas. Y maent oil yn gwella yn rkagorel dda,

ABERGWYNFI, MAESTEG. Pic-Nic YR YSGOL SUL.—Yr oodd dydd LInn diweddai wedi bod yn ddiwrnod hir-ddisgwyliedig gan aelodau Ysgol Sul yr Eglwys yn y lie ucbod. Dewisfan y bobl dda hyn ydoedd Jubilee Beach, Aberafon. Tua deg o'r gloch y boreu crybwylledig gwelid lliaws o boblyn tyru tua gorsaf rheilffordd y Rhondda and Swansea Bay yh hen dref Aberafon, ac yn y man clywid swn melodaidd seindorf bres Abergwynfi yn chwarea yn fendigedig. Nid ydym wrth ddweyd "bendigedig" yn defnyddio gweniaith mewn un modd, canys yr oedd yr offerynau mewn tOn rhagorol, a'r cydbwysiad yn hyfryd dros ben. Nis gwn pwy yw arweinydd y band, ond gwn hyn, mae miwsig yn ei ben. Wel, eyenwynodd yr orymdaith, yr hon oedd yn rhifo 96, ac yn cael ei blaenori gan y Parch. D. Llewelyn, Maesteg; Parch. S. Jones, y Spelters, Mr. Stone, a'r Major Jones o'r Sandfield. Wedi gorymdeitbio'r dref, aethant i lawr i Eglwys Genhadol y Sandfield, lie yr oeddynt i fwynhan eu ciniaw ala te. Wedi eu digoni aethant i lawr tua'r traeth, lie y buont am oriau yn chwareu ac yn yfed yn dra helaeth o awyr bur ac iachusol Jubilee Beach anghydmarol hen dref freiniol Aberafon. Yn yr hwyr, dychwelasant gartref yn ddiogel, ac heb yr un yn eisiau, wedi cael diwrnod o adloniant rhagorol. Yr oedd y trefniant yn nwylaw Mr. Stone, Station Mater, Aber- gwynfi, arolygwr yr ysgol. Mae y boneddwr hwn yn weithiwr dihafal, acmac dyled fawr iddo am ei lafur gyda'r gwaith da. Y netoedd a'i cad-wo i wueyd rkagor dros yr hen Eglwys anwyl.

LLANFAIRFECHAN. GWYL YR YSGOL,—Trwy garedigrwydd Mr. a MtS. Sidney Piatt, Bryn-y-neuadd, cafodd nlant vr Yegpi Genedlaetiiol en gwyl d& flynyddol ddydd Ma"9^ Yn gynar yn y prydnawn daeth y plant, o dan of&lett. hathrawou a'u hathrawesau, i'r Bryn a chaws*01' dderbyniad gan Mr. a IVTrs. Piatt. Ar ol canu inwyfl-' Yn gynar yn y prydnawn daeth y plant, o dan ofol Ott bathrawon a'u hathrawesau, i'r Bryn a chawS9tU1i dderbyniad gan Mr. a IVTrs. Piatt. Ar ol cann inwyfl-' haodd y plant-yn rhifo 44Q-en gwledd, ac yna aet. pwyd i gael difyrwch. Rhoddwyd gwobrwyon l't ca-upwyr goreu. Yr oedd yn bresenoiY parchn0 Reithor a'i deula, Gaptain a Mca: Lempriere, y Parcb. J. W. Roberta, ac eraill. Cyn ymadael rhoddodd Y plant three cheers i Mr. a Mrs. Piatt am eu caredig' rwydd, ac i Miss Williams am arolygu y gwaith. weddwyd trwy gann yr Anthem Genedlaethol.

GWALCHMAI, MON. Dydd Gwener diweddaf, y 27ain cynfisol, rhoddwyd y wledd flynyddol i aelodau yr Yogol 8nl a'r Eglwy0 gan y Parch. H. S. Priestley a Mrs. Priestley i nffer 0 dros 90 o bersonau. Tna haner awr wedi naw y boteO cychwynwyd mewn cerbydau am lan y mor, Rhosneigf, acar ol cyraedd ylle hwn parotowyd te, bara brith, Boddlonwyd pawb yn ddirfawr. Disgynodd trymion yn ystod y dydd, yr hyn a ataliodd gryn lawet ar ddityrion a chysur y daith. Rhoddwyd anrhegion ° ddillad, &c., i'r ysgolheigion, yr hyn sydd yn brawf 0 t gofal mawr a ddengys Mr. a Mrs. Priestley am f plwyfolion mewn gwahanol amserau ar y flwyddyn.

BOTTWNOG. YR YSGOL RAMADEGOL.—Llwyddiant Prifathrofaol.- Yr wythnos ddiweddaf Uwyddodd Mr. A. C. Howell o'r ysgol uchod i basio y 2nd University Examination yn y Royal Irish University.

LLEYN. YR WYL GERDDOROL EGLWYSIG.-Nios Fawrth, y 24ain cynfisol, cynhaliwyd cyfarfod yn Ysgoldy Pontyg6f, Bottwnog, er gwneyd y trefniadau angenrheidiol gogyfer a'r wyl gerddorol nesaf. Llywyddwyd gan y Parch. Canon Jones, Deon Gwladol. Yr anthemau a ddewiswyd ydynt "Molwch yr Arglwydd" (GOBS), a Mawr yw yr Arglwydd yn Seion" (Hywel Idloes).

ELANGELER. YR YMNEILLDUWYB YN YMLADD.—Fel mewn llawer o leoedd y mae Ymneillduwyr Llangeler yn sylweddoli mor ddaionus ac mor hyfryd yw trigo o frodyr; ynghyd." Ycbydig amser yn ol adeiladwyd capel o'r enw Bryn Saron (sic), ond nid cynt yr oedd wedi ei orphen nag y cododd anghydfod o'i blegid. Y mae y gynulleidfa yn ddwy blaid bellach, a pbob un o'r ddwy yn hawlio perchenogaeth y capel,. ond. ni fwynheir mynediad i fewn gan neb o honynt, oblegid y mae yr adeilad wedi ei gloi i fyny. Anweddus iawn yw'r iaith glywir gan y ddwy blaid oherwydd hyn. Sul nen ddau yn ol daeth un o'r pleidiau tua.'r capel yn bwriadn cynal eu cyfarfod pregetliu, ond er eu syndod nid oedd agor- iad, a gorfu iddynt ymadael yn bur siomedig. Yn gan- lynol i hyn daeth yr ochr arall a chanddynt allwedd rhyw gymydog, a chawsant felly fynediad i fewn, a chynhaliwyd yr Ysgol Sul. Erbyn yr hwyr yr oedd y .j clo wedi ei hoelio, ond er gwaethaf yr hoelion cafodd y drwa roddi ffordd, a chadwyd y gwasanaeth arferol. Y mae yn boaibl y bydd i'r achos gael ei ddwyn i'r llys gwladol.—Devji Bargoed.

LL AN A.ELH AI A.RN. MARWOLAETH DISYFYD MB. GRIFFITH THOMAS.— Gorchwyl digon caled ydyw cofnodi unrhyw farwol- aeth, ond caletach fyth ydyw cofnodi marwolaeth cyfaill anwyl a brawd hoffas yn yr Arglwydd. Yr oedd yr ymadawedig yn bresenol yn ngbyfarfod chwarterol yr undeb rhwng plwyfydd Llanllyfni, Clynnog, a Llan- aelhaiarn, ac yn un o'r cynrychiolwyr yno, yr hwn oedd yn cael ei gynal ddydd Iaai, y 5ed cynfisol; ond boreu ddydd Sul dilynol yr oedd ei enaid wedi ehedeg ymaith at yr hwn a'i rhoes, ac y mae y digwyddiad sobr hwn, fel pob un cyffelyb iddo, yn galw yn uchel arnom i fod yn barod, aci fod yn helaethion yn ngwaith yr Arg- lwydd yn wastadol. Y mae yn dda genyf alln dwyn tystiolaeth am fy nghyfaill ei fod ef wedi bod yn ym- drechgar iawn gyda'r gwaith hwn yuglyn ag Egtwys y plwyf ymhob rhan o hono ag y gallai gwr lleyg ei gyf- lawni. Yr oedd yn neillduol felly gyda chaniadaeth y .8 cysegr. Cafodd ei gladdu ddydd L»u, y l'2fed cynfisol, yn mynwent yr eglwys y bu am gynifer o flynyddoedd yn aelod difrycheulyd o honi. Gwasanaethwyd* wrth y tf ar ddydd ei angladd gan Mr. N. Jones, Trefor. Yr oeddy gwasanaeth angladdoJ yn gorawl. Daeth y cor yngbyd-Wroffeiriaidigyfarfod-yeorph. i borthy fyn- went, ac yna hwy a aethant yn orymdaith gan ddarllen yr adnodau bob yn ail. Canwyd y Salm gyntaf. Dar- llenwyd y llith gan y Parch. J. Price, Clyonog, a'r gweddiau gan ein parchus Reitiror. Canwyd emyn ar ol y Ilith, ac befyd wrth fyned at y bedd, a thrachefn ar ddiwedd y gwasanaeth. Dydd Sul diweddaf pre- gethwyd pregethau angladdol yn Eglwys y plwyf ac yn Eglwys Trefor. Yr oedd yr yraaAwstraig yn 46 mlwydd oed, a gadawodd wraig a saith o blant bychain i alaru ar ei ol. Mae genym le cryf i gredn ei fod wedi newid er gwell, a'i fod wedi myned- i uno gyda'r dorf i ganu clodydd yr Hwn a'i prynodd. Wele ei feddargraff Yn mhob man fel dadganydd—mor swynol; Mawr synid at Gryfifydd Ondnwoh y ser yn her bydd,—a'i foliant -,S.. R., Trefor.

HENDY GWYN AR DAF. Yr wythnos hon cynhelir retreat (enciliad),, neu ddyddiau tawel i'r offeiriaid yfl Llanbedr Felfre gan y r Parch. Canon Mason, o Lundain. Byddai y Gwaredwr yn fynych yn arwain ei ddisgyblion o'r neilldu, ac yn rboddi gwersi neillduol iddynt yn absenoldeb y dyrfa. Dyna ydyw amcan y dyddiau tawel, Ades i'r offeir- iaid i encilio oddiwrth bobl eu gofal atn enyd—holi eu hunain, ac ymbarotoi i'r cyhoedd drachefn. Hyderwn y bydd yno lawer o honynt, gan fod ein parchus ddeon gwladol mor garedig a'n gwahodd i dreuiio'r diwrnodau; hyn yn y Rheithordy gydag ef. Ar y 18fed dechreuir y genhadaeth yma. Yr ydys yn ymbarotoi ar gyfer y gwasanaethau. Gwneir cyfeiriad- au at byn, ae anogir i weddiau am fendith ar y mudiad. Ymhob gwasanaeth dosberthir rhaglen o'r gwaith, ac anogir pawb i fod yn bresenoi. Ywgymered pob Eg- lwyswr ac Eglwyawraig a'r gwaith o ddifrif. Siaradwn am dano wrth ein cymjdogion, a cbymhellwn ein cyf- eillion Ymneilldaol i fod yn bresenoi gyda ni. Y mae Miss Bowen Jones wedi addaw darpar ilyfr cofrestriad (Sunday School Register) pwrpasol ar gyfer y ddeoniaeth. Y mae gwir angen am daao. Irydym yn ddiolchgar iawn iddi.

GWRECSAM. YR EISTEDDFOD;—Y mae parotoadau dirfawr yn cael en gwneyd ar gyfer yr Eisteddfod. Bydd y babell mewn lie cyfleus i'r cyhoedd. Bydd ffordd iddi o Cheater Road, o Grove Road, aco Grove Park. Siomir ni yn fawr i glywed nad ydyw Tywysog Cymra yn debyg o roddi ei bresenoldeb ar adeg yr Eisteddfod. Pender- fynwyd yn y pwyllgor a gynhaliwyd yr wythnos ddi- weddaf gofyn i'r Tywysog Albert Victor dd'od i dalu ymweliad a ni. DAMWAFN ANGEUOL.—Bu Stephen Jones, a gyfar- fyddodd a damwain yn ngwaith glo Rhosddu, farw ddydd Mercher cyn y diweddaf yn y Cliifdy.

ABERAFON. DAMWAIN DRUENUS.—Prydnawn ddydd Llun diwedd- af, tra yr oedd tren haner awr wedi dan yn rhedeg il fewn i orsaf Port Talbot, rbedodd bacbgenyn icuaue, naw mlwydd oed, R. Cound, mab Mr. J. Cound, manager y gwaith alcan, ar draws y gledrffordd, a phasiodd y gerbydres dros ei wddf gan ei ladd yn y fan. Mae y gymydogaeth mewn galar ar ei ol, oblegid yr. oedd Richi bach yn anwyl gan bawb; ac yr oeè d ef a'1 riaint a'r plant oil yn aelodan ffyddlawn o'r Eglwys a'r Yagol Sal Gymreig. Ei frawd yw y gwr ieuanc sydd yn organydd yn yr Eglwys. Mae yndda genym ganfod y fath gydymdeimlad cyffredinol gyda'i riaint galarus. Yr Arglwydd a roddodd, yr Arglwydd It gymerodd ymaith "—O nad allem ddweyd gyda'r hen batriarch —" bendigedig fyddo enw'r Arglwydd."

PENLLERGARE. EGLWYS SANT DEWI.—Prydnawn dydd Gwener, y 27ain cynfisol, cafodd cymunwyr yr Eglwys ucbod wyl o de gan yr haelionus Mrs. Llewelyn, Penllergare. Yr oedd y trefniadau yn llwyddianus iawn, a pkawb yn mwynhan eu hunain trwy y croesaw calon a gawsant gan Mr. a Mrs. Llewelyn. Ar ol y te cafwyd anerchiad pwrpasol i'r amgylchiad gan y Parch. Vincent Young, M.A., Abertawe. Yr oedd yn llawen gan baiwb glywed fod golwg mor ddymunol ar yr Eglwys a'r Ysgol Sal; Y mae y cynydd yn adlewyrchu clod ar y Parch. J. Ri Jones, M.A. Bu Mr. Jones yn llafurio am ddwy flynedd yn llwyddianus yn Llansamlet, a chychwynodd achos Eglwy&ig yn y Glais, a phan gadawodd y lie yr oedd yr Eglwys a'r YB-ol Sul yn flodeuog iawn. Ethol- wyd Mr Jones yma allan olio ymgeiswyr, a decbreoodd ei waith a gofal o Eglwys Penllergare y 7fed o lonawr, 1883. Yr oedd yr Ysgol Sal yn rhifo tua 47, erbyn heddyw rhifa 180. Eto mewn cysylltiad &'r cymun- wyr, y maent kwyihan wedi cynyddu yr un fath i 1101- Nifer a barotowyd i'r conffirmasiwn yn 39. Achlysir- odd ei lafar yn y lie helaethiad yr Eglwys, gan fod y gynalleidfa wedi cynyddu mor ddirfawr; y mae yr ysgoldy hefyd wedi ei helaethu, yr hyn a gafwydtrwy kaelioni Mr. J. T. D. Llewelyn. Felly, dan fendith y nefoedd, y mae pob peth yn dangos fod y Parch. J. R. Jones, M.A., yn wi. alluog ac yn ymarferol dros ben gyda y gwahanol ddyledswyddau, &c. Y mae yn neill- duol gyda r plant, a phleser mawr yw gwrando arnoyo eu boli, er dyddordeb i bawb yn bresenol. Yn yr Ysgol Sal gwelir yn amlwg ei law fel organiser ardderchog. Y mae Mr. Jones yn bregethwr derbyniol iawn hefyd yn y ddwy iaith, ac er mai diwrnod ty wyll fydd y diwrnod 11 hwnw pan ddaw ei ymadawiad, eto, y mae yn wil deilwng o ddyrckafiad i le mwy pwysig yn ngwinilau yr Arglwydd— Egbwysicr.

FOGHRIW. GWYL DF, YR EGLWYS.—Dydd Iau, y 26ain cynfisolr cynhaliwyd gwyl flynyddol yr Eglwys uchod, pryd yr anrhegwyd plant yr Ysgol Sul a. the a theisen. Am haner awr wedi un yr oeddynt wedi ymgasglu ynghyd yn ft ysgoldy, yn cael eu llywyddu gan y Parch. D.- Lloyd Rees, curad y lie, yn cael ei gynorthwyo gan yr arolygwr ac athrawon ac athrawesau yr Ysgol Sul. Yn y cyfamser anerchwyd y dorf gan y Parch. T. J. Jones, M.A., ficer, yn fyr ac yn bwrpasol dros ben. Wedi cann rhai tonau ymffurfiwyd yn rbengoedd oddiallaO mewn trefn i orymdeithio. Blaenorwyd a. baner bwr- pasol yn bysbysu, mewn llythyrenau breision, pa ysgol ydoedd. Yna daesh y seindorf bres o'r Ile hwu, &r- dorf yn canlyn gyda, baneran o wahanol liwiau, ac yD cann wrth gychwyn yr hen don hyglod hono, Onward, Christian Soldier." Yr oedd yr offeiriaid canlynoi yn bresenol:-Y Parchn. T. J. Jones, y ficer; D. Ree8» curad D. Lloyd Rees, curad; T. Jones, curad j a Lloyd, Cwmfelin ac eraill na chawsom en henwau- Wedi dychwelyd cafodd y plant eu gwala a'u gweddill o'r te a'r deisen. Deallwn tod yr ysgol yn 30 fwy o rif elani nag y bu erioed o'r blaen, a hyuy gyda chysondsk ac nid mewn eithriad ar adeg fel byn. Gan y byddai yn rby faith i ni enwi y boneddigesan a roddasant eu gwasanaeth wrth y byrddau, ynghyd ag eraill ynolett swyddau, digon yw dweyd fod pobpeth yn weddaidd ac. mewn trefn, a bod undeb a chydweithrediad amlwg yP. eu plith. Teilwng y<v sylwi fod diolchgarwch gwresocftf yr Egl wys yn ddyledna am gyfraniadan haelionus oddi- wrth foneddigion uwcbraddol-a hyny yn flynyddol- i gynorthwyo y mndiad hwn. Diolchwn yn neilldnol i'r Parch. J. L. Meredith, M.A., Gelligaer, att ell garedigrwydd. Ba y tywydd yn ffafriol iawn, a throdil pobpeth allan yn llwyddianus. ADGYWEIKIO YR EGLWYS.—Cawn ar ddeall fod adgy: weirio i fod ar yr adeilad yn fnan gan gwmpeinl Dowlais-i ba raddan, amser a ddywed ond os caWO y fraint o weled hyny wedi ei orphen, ca darllenwyr LLAN y manylion, gan ein bod yn bwriadu rhoddi eill pabell- i lawr yma am ryw dymor.

MACHYNLLETH. Y PARCH. CANON GRIFFITHS.—Drwg genym glywed* fod y Parch. Canon Griffiths wedi colli ei olygon Y" 11 wyr. Y mae ei ieehyd yn caniatau iddo fyned &IIA" yn awr ac eilwaith mewn cerbyd.

LLANLLECHID. YD ETHOL RESTR.-Nid anfuddioP feallai. fy adgofio ein darllenwyr ei bod yn awr yn adeg gwnOY a hawl am bleid-lais Seneddol. Gofaled pob CeidwadVi am edrych a, fydd ei enw ar y rhestr a.r 01 y laf 0 Awst, ac os na fydd, eled yn ddiymdroi at y nchwyliwrCeidwadol agosaf ato i wneyd ei hawlip,d. A gofaler am hyn mewn pryd. EIU RHEITHOB. Bwriada ein Rheithor, yr baroJi Archddiacon EV^NA, ymadael a'n plwyf fywoliaeth; Aber, ar y 15fed o Awst, ar ol 26 MLYNEDD o fugeiliaeth. yn ein plith. Gobeithio y ca nerth iechyd i weithio yn ei faes newydd. Galarus genym gofnodi marwolaeth a chladded' igaetb ein hymada,wadig frawd Richard oweD Bryngwenith, Caellwyngrydd ger Cae'rffynon). hyn a gymerodd le prydnawn ddydd Ian, y 26a oynfisol, ar ol cystudd maith A pkooniis, YN mlwydd oed. Yr oedd yn Eglwyswr egwyddorolj y aelod o'r Eglwys er'a blynyddau, yn aelod CYSO»O R cdr, ac yn athraw da a ffyddlon yn yr Ysgol Tua dwy flynedd yn ol bu raid rhoddi gwaith BEIBI0' Dydd ar ol dydd yr oedd yr hen babell yn brauo, Y* aelodau yn methu cynal Y oorff, yr anadl yn PALITF> J cefn yn crymu, &c., by wyd yn myned YN A faich bob dydd nes clywid yr hen bererin FFYDDLFT^ yn cyfarch ei gydfforddolion fod arno chwant Y 0 ddatod, ond erbyn heddyw ei le nid edwyn DDI'11 bono mwy." Gadawodd ein hanwyl frawd WEDDW thair o ferched, o ba rai mae dwy o HONYNT J: Lloegr ac un yn Patagonia, a lliaws o bertbynFT.SFL°# alaru ar ei ol. Dydd Sadwrn daeth ynghyd o bell ac agos i dalu y gymwynas olaf i'* adawedig. Cychwynodd yr angladd tua'r tua haner awr wedi dau yn y prydnawn. yddwyd wrth y ty, yn yr Eglwys, ao ar l&n y gan yr Archddiacon Evans. Gwnaeth cor y* lwyseiran yn ganmoladwy o dan arweiniad Thomas (Coetmor). Canasant emyna« y ty, ar, y fiordd, o borth y fynwent i'r Myfi yw yr adgyfodiad mawranthem yn y lwys, Onid oea amser terfynedig i ddy» ddaearanthem ar lan y bedd, Ac mi a y lais o'r neft" CLw&retiwyd y » Dead Marcfl