Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
1885. , . -
1885. Y mae y daflen ganlynol ddan- fonwyd i'r Times gan Mr. R. W. Middleton, o'r Central Conserva- tive Offices, yn sicr o brofi yn §.g eth R 1 ddarlIeawyr Y LLAN mewn cysylltiad Y mae yr Ysgarwyr 10 6U ^ac^09 yn nayned ymlaen, ond 8 y daflen hon yr\wahanol. Achos yr Un- deb sydd yn myned ymlaen, ac y mae Gladstone a'i Home Rule yn myned yn fwy anmhoblog- aidd beunydd. Fel y canlyn y mae y daflen y y cyfeiriais ati — BY-KLKCTIONS, 1836-1889. rr • Grladstoman (Jnionist loll. poll Constituency. Bye- Bye- 1885. elec- 1885. elec- tion. tion. 3,233 4,232 2,149 2,526 Ayr JBtii'^hs 2,118 2,268 2,460 2.321 Buriiiey" 4,119 4,481 4,86 5 5,026 Camberwell, Duivvicb 4,40o 4,021 2,712 2,609 Cheshire, Novtlnvicli 3,995 3,983 5.023 0,112 Colche ter 2,044 2,126 1,578 1,637 Corny,"all, Mid 2,183 3,329 4,464 3.S40 Coventry 4,56i 4,213 4,5^7 4,229 Deptfoni 3,927 4,345 Derbyshire, llkestune 3,793 4,180 5,7ci0 5,512 Dewsbury 3,6W 3,969 6,124 6,071 Donegal, South 1.579 933 5,055 4,604 .Dublin, St. Stephen's 3,334 2,932 5,277 4,819 Dundee 5,149 4,217 10,863 7,58 Edinburgh.West. 2,6?5 3,248 3,800 3,294 Giamorgiui, West 2,103 3,358 5,5'0 3,934 Glasgow, BridgetoJl 3,478 3,253 4,577 4,654 Gloucestershire, Forest ol; Dean 2,421 2.736 5,143 4,283 Hants, North 3.892 3,158 2,313 2,42-3 Hoi born 4,047 4,395 2,473 3,433 Hunts. North 2,775 2,700 2,410 2,414 Kent, Thanee, 3,381 3,547 2,670 2,889 King's I-.vnn 1.472 1,425 1,302 1,168 Lambeth, Brixton 3,4^7 3,307 2,782 2,o69 Lambeth, Kennington 3,351 3,439 2,99i 4,069 Lanark, Govan 3,677 3,349 3,522 4,420 Lanark, iVlid 2,579 2,917 4,788 3,847 Lall(Rs¡'¡re, Gorton. 3,552, 4,309 5,300 5,155 Lancashire, Ivewloa 4,414 4,062 4,031 3,3J5 Leith ?,435 3,030 6,3o5 4,204 Lincolnshire. Spalding 4,658 4,353 4,580 5,110 Liverpool, Exchange 2,961 3,2 0 2,909 3,21I_ Maid-tone. 2,184 2,050 1.839 1,865 Ali(i(Ites,x. Bi-eritfoi-d 3,563 2,572 2,267 1,316 Mitlillesex, Enfield 3,644 5,124 2,6b4 3,61u Middlesex, Hornsey 4,619 4,476 3,299 2,48o Pad'lingtifn, North 2,482 2,230 1.797 .1'erthshire, East 2,421 2,289 4,222 4,00o St. George's, Hanover- r.,r. square 5,256 5,702 2,503 1.54o SoutH;im:)(on 5,595 4.266 4,56:. 5,lol SoutiiWiu k, West.. 2.611 2,44 2,¡;51 3.6.33 St,ff, 2,543 2,319 5,295 4,792 Stock LO ii 3,133 3,494 4,236 3,889 Taunton 1,361 1,426 978 890 Tower liamlelM. St. George's, East 1,744 1,545 l,le0 889 Winchester 1,153 1,-64 982 849 Yorkshire, Barnslej' 2,722 3,78! 6,705 6,232 Yorkshire. Doacaster 4,700 5,334 5,680 5,423 (153,941159,800 182.9^172,852
NODIADAU WYTHNOSOL GAN IDRIS.…
NODIADAU WYTHNOSOL GAN IDRIS. A^63YDFFURF- IAL, Tll. Gellid meddwl mai yn ngwer- syll Ymneillduaeth yn uni, y mae 0 trigle gwir ddedwyddwch a pher- ffeithrwydd. Yn y cape) y mwyn- beir rbyddid, a chaabeth enaid yr -Qghydffarfiwr ydyw gormes o bob math. Y ,1:Ile proffes fel boa yn swnio yn hyfryd iawn, ond el'bYn edrych i fewn tebyg y ceir mai proffes yn 11 ""ig ydyw. Rhvddid barn, yn ol yr Ymneilldu- Wr ydyw rhyddid i farnu yn unol a barn y mwy- frlf, ac o bydd nob mor ynfyd a llefarn yn groea 11 ftwdardodau, gwae iddo Y mae y parapraph ea7alYnol o'r Drych Amorieanaidd yn tafia goleu Iled annymunol ar ryddid llafar yr Ymneilldu- WYl', a'r pwlpad yn anad dim. Dywedir Ra.i S 3. b bath an yn ol, pregethodd y Parch. Mr. Morris, gWeinidog Bedyddiol yn Windsor, Ontario, bre- geth oedd mor fyw ddisgrifiadol o uffern fel' llyn J'n lloagi o dan a brwmstan,' nes oeJd llawsr o'i ^r^ndawyr yn llevyygu ac yn cliwysu gan ofn. ^od yn u0 edii'irhau, rhag iddynt hwythau gael banfon i'r lie poenaa hwnw,' rhybuddio Mr. ~*°i'ris i beidio rhoddi iddynt eto y fata uffern ffasiwn, wnaeth awdurdodau yr eglwys. Ni (ysbysir sut y bydd i'r ppgethnr gymeryd ei g'oadar.' Meddyiipdd- M& John Morley un .%r alth ei fod wedi difodi yr Anfeidrol trwy ysgrif- ei enw mewn llytli'yren fach {god}. Tybed °d Bedyddwyr Windsor in or ynfyd a meddwl fod y* atbrawiaeth o dragywyddol gosp i'w dileu ar ea gwaitb hwy yn cau safn eu gweinidog ?
[No title]
ETIIOLIAD BIRMINGHAM. -1 Eniliodd yr Undebwyr fuddug- oliaeth ardderchog yn Birming- ham ddydd LIun diweddaf. Mewn gwirionedd, yr oedd yr Ysgarwyr 0 lVedi meddwl eu bod yn sicr o osocl eu dyn i fewn tro hwn. Tybient fod pobpeth yn ffafriol iddynt. Yr oedd ffrwgwd annymunol iawn wedi cymeryd lie rhwng yr Undebwyr Rhyddfrydol 4'r ^eidwadwyr. oblegid fod yr olat wedi bVmadu bwlio y sedd fel eiddo cyfiawn iddynt hwy. Yn Jjfooliad 1885, pan yr ymgeisiodd Arglwydd ^aQdolph Churchill yn erbyn Mr. Bright, nid Oedd mwyafrif y Rhyddfrydwyr ond rhyw saith Cnt. Gan fod en hachog mor gryf ceisiodd rhai Or Ceidwadwyr gael gan ei arglwyddiaeth sefyll ond pj^llodd Churchill. Dywedir fod gan Mr. atuberlain yywbeth i wneyd & gwrthodiad l8hvydd Randolph, a throdd amryw o'r gym- Geidwadol yn sarug oblegid hyn. Ym 8^yddodd y cadeirydd, ymhlith eraill, ac ofnid byddai i'w esiampl ddylanwadu ar eraill. e§id y rhaniad hwn yn y blaid Undebol tneddYliodd y Gladstoniaid ted buddugoliaeth yn 11 haros. Camddarlunient yr ymgeisydd Undebol yd fel yn annheihvng i eistedd yn sedd ei dad adawedig nid oedd dim yn rhy isel i ddweyd dano. Er gwaethaf pobpeth; ev gwanhau achos gan rwygiad, ae er gwaethaf WYddau yr wrthblaid pan wcaethpwyd *yoiad yr etholiad yn hysbys, cafwyd fod y fel hyn f r. J. A. Bright (Undebwr) 5,621 p. Beale (Gladstoniad) 2,561 Mwyafrjf 3.0B0 ^y» etholwyd Mr. J. A. Bright, yr Undebwr, ^°Wdd i'w dad trwy fwyafrif o 3,060. Yn °^ad 1885 yr oedd y canlyniad fel hyn :— 51* John Bright (R.) 4,989 r-rglwydd Randolph Churchill (C) 4,2 L6 I t Mwyafrif Rhyddfrydol 773 dd" °^ad 1886 etholwyd Mr. John Bright yn f^^kwynebiad. Beth bynag ddywedir am a^er&ill o'r deyrnas, y rnae yn amlwg fod lQgbain yn aroa yn ftyddlon i'r Undeb. .6
Y GYNGRES EGLWYSIG.
Y GYNGRES EGLWYSIG. Crybwyll-fiis yr wytlanos ddi- weddaf fod dyddordeb neillduol yn cael ei deimlo yn yhàgolwg ar y Gyngres gynhelir yn Nghaerdydd yn yr hvclref. Yr wythnos ddiweddaf cyhoedd- wyd erthygl arweiniol yn rahapyr Radicalaidd Caerdydd ar y pwnc, a dilynwyd yr esiampl gan y Seren, organ y Bedyddwyr Cymreig. Fel y gallo darllenwyr Y LLAN farnu yr hyn a ddy- wedir am y Gyngrea gan y Dadgysylltwyr, gosodaf i lawr yn y golofn hon yr hyn a ddywed y Seren, gyda'r eglurhad mai ail-adrodd y mae yr awdurdod bwa yr hyn a gyhoeddwyd ychydig ddyddiau yn ol yn y South Wales Daily News. Dechreua y Seren fel hyn Y mae oyfarfod nesaf Cyngor Eglwys Loegc i fod yn Caerdydd. Dylid cofio mai sefydliad gwirfoddol ydyw hwn, ac nid cyfreithiol. jLlywodraethir yr Eglwys gan y Sanedd, ond y mae y Senedd wedi cyf- reithloni ac awdardodi y Sanedd Eglwysig (Convoca- tion) i ymdrm a phethau perthynol i lesiant ysbrydol yr Eglwys, ond gyda. golwg ar y Cyngor hwn, nid oes iddo awdurdod Ssneddol o gwblt ond y mae wedi tarddu o ddewisiad gwýr Eglwysig yn lien a lleyg. Y mae o'n blaen y pynciau y bwriedir eu trin yn nghyfarfodydd y Cyngor yn Nghaerdydd, mogis "Cyfalaf yr Eglwys," Y Degwm," "Yr Eglwys yn Nghymru-ei chynydd gorphenol," &c., 11 Sefylifa ieithyddol Cymru a'r anhawsderau a gyfodant o honi," 1; Ysgolion gwirfoddol gyda golwg ar hyffordd- iad moasol a chrefyddol," Yr Eglwys a'r Wladwr- iaeth," "Digwyddiadau Sefydliad yn 1689 a 1889," &c.
DHWG AMCANION YR EGLWYSWiR.
DHWG AMCANION YR EGLWYSWiR. "A ddichon dim da ddyfod o Nazareth ?" Beth bynag am 11 hyny, nid yw o fewn terfynau posiblrwydd i unrhyw dda ddyfod o'r Eglwys-felly, o leiaf, y barna y Dadgysylltwr. Pwy feddylia wrth ddarllen rhestr y testynau dewisedig fod bwriadau drwg gan Eglwyswyr Cymru wrth barotoi eu rliaglen ? Nid yw golygydd parchedig y Seren yn gwel- ed dim ond dichellion y gelyn yn newisiad y tes- tynau, canys dywed Hawdd casglu oddiwrth y pynciau hyn, a lie y cynhelir y cyfarfodydd, pa beth ydyw ysbryd ysgogol y Cyngor, a'r amean mewn golwg, ssf cyhoeddi rhyfel â'r byddinoedd Ymneillduol yn Nghymru, a/u herio i'r gad. Y mae hyn yn fwy amlwg pan y cofir fod gan y blaid Eglwysig yn awr ddau ymladdwr esgobol yn mhersonau Esgob Llandaf, ac Esgob newydd Llanolwy-un yn perthyn i'r pwysau ysgeifn a'r llftll i'rjjwysau trymion, a'r ddau wodi ymarfer cryn dipyn a'r ring, ao y mae yr ornest i ddeclireu yn Nghaerdydd. Hyderwn y bydd Eagob Llandaf yn fwy gofalus nag arfer am ei lygaid, a rhanau eraill o'i wyneb, oherwydd yn gyflcedin wrth daro rhydd gyfleusdra i'w wrthwynebydd i'w daro yn ol. Nid wyf yn gwybod pa un ai drwgdybiaeth y golygydd parchus, ynte ei iaith glasurol sydd yn fwyaf teilwng o edmygedd. Mewn gwirionedd, y mae y brawddegau pwysau ysgeifn," pwysau trymion," y ring" &c., yn edrych yn ardderchog mewa newyddiadur crefyddolfel y Seren. Tybed na thalai i'r golygydd pregethwrol ychwansgu colofn o 11 sporting tips at ei newyddiadur ?
ESGOB LLANDAF A'R ENCILWYR.
ESGOB LLANDAF A'R ENCILWYR. "Wrth gwrs, anmhosibl yw i'r Seren angliofio fod Esgob Llandaf uuwaith wedi cyhoeddi fod nifer mawr o weinidogion Ymneillduol yn awyddus i ddyfod drosodd i'r Eglwys, ac y mae yr achos uhwaith eto yn cael ymdriniaeth deilwng. Dywed y newyddiadur Bedyddiol am yr Esgob :— Nid rhyw lawer o amser syda oddiar pan y clyvvodai ei fod yn cael ei Hino yn rhyfedd gan amlder y Hythyrau a ddorbyniai oddiwrth weinidog- ion Ymneillduol yn caisio urddau Eglwysig, ond ei fod yn gwrtliod oud ar ol ei hado i brofi hyn, profa.sant yn ddyebymygol, a darfuasant fel mwg ac yn adiweddarac'a fyth rhoddodd ar ddeall i'r cy- hoedd ei fod newydd drwyddedi y Bedydd- wyr i fyned., i Goleg Eglwysig Birmingham, ond erbyn edrych i mewn i'r mater, nid oedd y person y bu ei ddwylaw cysegredig ar ei ben yn weinidog gyda y Bedyddwyr o gwbl, ao ni fu erioed ond wedi metbu gan yr Annibvnwyr, daeth at y Bedyddwyr, ac wedi euro yn ofer wrth ddrws pob athrofa, daeth i'w Len, or nas gwnai bregethwr, y gallai wneyd 'ffeirad ffaanws, ac yn hyn y mae yn debyg o fod yn ei le. Ond y syndod yw, ac yutau yn gwybod am gronfa Ymneillduol wrthodedig Llandaf, iddo feiddio ouro wrth y drws ac y mae yn fwy o syndod fyth i'r Eagob agor y dews, a, thrwy hyny roadi lie i'r cy- hoedd fwy na drwgdybio fod ei lythyrau yn ffugiol, a'i haoriadan yn ddisail. Os a Esgob Llandaf yn mlasn i ymladd fel hyn, ni fydd eisiau ei wrth- wynebu—dim ond gadael iddo, a gwna ladd ei hunan. Y mae yn debyg y bydd yr enwog Stevens yn y cyfarfodydd yn dweyd ei brofiad gyda golwg ar godi arian y weinidogaeth mewn gwahanol fanau. Tybia rhai y dylid cynal cyfarfod atebol yn Nghaer- dydd. Credwn vr atebai adiben daionus, rhag i rywrai feddwl fod arnom ofn cyfarfod &'n gwth- wynebwyr hyd yn nod dan gys-lod y Wladwriaeth, ac yn au"ssihei.rau :Eigoadd. cfieinadol.Beth bynag, y mae rhaglen y Cynghor yn profi na theimlir yn dawel gyda golwg ar yr Eglwys yn Nghymru ac y galj cidwoyd gyda'r apostol, ond nid gyda'r un tawelwch a timmladau cysurua ac ymddiriedol, Canys awr fy ymddatodiad a nesaodd." Nid oes neb mor ddall a'r hwn ni fya weled." Ac ofer yn sicr ydyw dangos i'r bobl yma na plirofodd haeriadau yr Esgob yn ddyebymygol, ac na ddarfuasant fel mwg." Nid yw y bonedd. igion hyn yn deal!, neu ni fynant ddeall y rhwystrau oedd ar ffordd Esgob Llandaf i gyd- synio &'u cais am enwau y peehaduriaid" Ymneillduol. Gallant waeddi ynghylch eu sense of honour" yn eithaf da pan fydd y waedd yn ateb eu pwrpas, ond ar adegau eraill— mum. Dylai golygydd newyddiadury Bedydd- wyr fod yn gwybod ajhigylchiadau ei enwad yn well nag y mae. Anffortunus i'r eithaf ydoedd iddo fabwysiadu celwydd y South Wales Daily Neivs gyda golwg ar y gweinidog Bedyddiol sydd yn awr yn parotoi i fyned i Birmingham. Croesaw i'r Seren gyfieithu erthyglau y South Wales Daily News, ond gofalwch am y ffeithiau bobol bach." Cader Idris, Boreu dydd Mercher.
..........-............,.…
Cgffi'rtmioi. BOULAKGER AR FFO.—Pan y deallodd y Cad- fridog Boulanger fod Llywodraeth Ffrainc wedi penderfynu cymeryd gweithrediadau cyfreithiol yn ei erbyn am fradwriaeth yn erbyn y Werin- iaeth, efe a farnodd fod ei ddiogelwch mewn ffo- edigaeth. Diangodd yn llechwraidd, er mwyn bod yn groeniach. Ac i Belgium y ffodd efe. f lie cyntafyr aeth iddo oedd Brussels. Yno gwel- odd yn lied fuan mai nid doeth ynddo fyddai aros; am hyny, aeth o'r brifddinas i le o'r enw Mons. HTJNANLADDIAD Y TYWYSOG RUDOLPH O AWSTRIA. Cofus gan ein darllenwyr yn ddiameu fod y Tywysog nchod wedi oyflawni hunanladdiad ychydig fisoedd yn ol yn Meyerling. Nos lau diweddaf daeth un o bapyrau Vienna allan A'r newydd cynhyrfiol fod yr Ymerodres oddiar hyny wedi bod yn wael ei iechyd a bod rheswm i ofni ei bod yn myned yn wallgof. Bwriadwyd ei symud i Weisbaden, ond trwy orchymynmeddygol ni chymer hyn le. Coleddir gobeithion am ei hadferiad mewn rhai cylchoedd, ond y mae yr Ymerawdwr (Francis Joseph) yn lied anobeithiol. ADDYSG GANOLBADDOL GYMREIG.-Dydd Mer- cher diweddaf, cynhaliwyd cyfarfod cyffredinol o aelodau Seneddol o'r Dywysogaeth yn Llundain. Cymerwyd i fyny y pwncJo addysg yn Ngbymru, a dywedir fod penderfyniad wedi ei basio fod mesur addysg ganolraddol i Gymry i gael ei wthio ymlaeu yn union ar ol gwyliau y Pasg Y COMISIWN PARNELLAIDD,-Dyda Gwener di. weddaf dygodd Syr Charles liussell ei araith agor- iadol mown amddiffyniad o Mr. Parnell a'i gyd- aelodau Gwyddelig, i derfyniad. Yr oedd amryw bersonau enwog yn y llys- ond nid oedd dim o newydl-deb anghyffredin yn araith faith y cyf- reithiwr amddiffynol. Gohiriwyd y llys hyd y 30ain o'r mis hwn, pan, y mae'n debyg, y gelwir tystion ymlaen i brofi haeriadan Syr Charles. YSTORM AR Y MOR.—Derbyniwyd pellebyr ol Gibraltar, ddydd lau diweddaf, yn bysbysu fod yr agerlong "Moglldor" wedi cyvaedd yno yn ngofal y mate, yr hwn a ddywedai fod y Mogador, ar y dydd Mawrth blaenorol, tra yn hwylio y tu allan i Azimoor, wedi cael ei tbaro gan for terfysglyd a bod y Cadben (Clarke), dau forwr (Simonds a Tucker), Mr Marks, a thri erail o'r teithwyr wedi eu golchi dros y bwrdd. Der- byniodd y.llestr mweidiau mawnon hefyd. ATHRAWON MON AC ARFGN A'R CJDE IN EWYDD. -Dydd Sadwrn diweddaf, yn Ysgoldy Brytan- aidd Forthaethwy, eynliaiiodd athrawon ac athrawesau Mon ae Arfon gyfarfod pwysig i drafod y Code Addysg newydd. Cadeiriwyd gan Mr. H. Iwn Jenkyn, F.R.H.S., llywydd Cym- deithas Athl awon Bangor a Bethesda. Daeth cynulliad lliosog ynghyd, a phasiwyd pender- fyniadau dros gydnabyddiaeth helaethach o'r iaith Gymraeg, a hawlid Code arbenig i Gymru. Trefnwyd dirprwyaeth i ymweled ag aelodau Mon ac Arfon, a Mr. Thomas Ellis, A.S., er gosod achos ysgolion Cymru c'u blaea. o Y BHEILFFYRDD CYMREIG.—Bu dirprwyaeth o aelodau Seneddol Cymreig, ac amryw o fonedd- igion eraill a gymerant ddyddordeb mewn pypciaurnasDRchol yn Nghymru, yn ymweled a Syr Michael Hicks-Beach, yn Swyddfa y Bwrdd Masnach, ddydd lau diweddaf er sicrhau ei gyn- orthwy i'r mesur sydd yn awr gerbron Ty y OyflEredin yn ffalrio undeb y Eheilffvrdd Cymreig- Addawodd y boneddwr gwir anrhydeddus y byddai iddo roddi sylw dyladwy i'r pwnc pwysig, ond nid oedd yn gweled pa fodd i rwymo ei bun heb ymchwiliad, tra yr addefai fod llawer i'w ddweyd dros y cynygiad. ACHOS 0 GREULONDEB YN WEYMOUTH.—Nid yn ami y cyfarfyddir ag achos cyffeiyb i'r un a ddyg- wyd o flaen ynadon Dorchester ddydd Sadwrn di4 weddaf. Yn ol y tystiolaethau, ymddengys i ddyn o'r enw Burt, yr bwn sydd yn bercbenog cerbydau yn 'Weymouth, gael ei gyhuddo o fod wedi carcharu geneth ieuanc mewn hofel am y tymor o naw mis o amser. Mae canlyniad y carchariad wedi gwneyd yr eneth yn hollol hurt os nad yn wallgof, ac y mae ei chnawd wedi curio ymaith, fel y mae yr olwg arni yn ddifrifol. Pan ddarganfyddwyd hi yn y lie tywyll, Did oedd yn ddim amgen na swp o esgyrn, ac ofnir am ei hadferiad, fel ag i roddi ei thystiolae,th yn ei erbyn. Gan nad oedd tystiolaeth ddigonol yn erbyn Burt, taflwyd yr achos allan, ond deallwn yr ail gyfodir ef eto, ac na chaiff ddianc yn ddi- gosb, os yn bosibl, am ei anfadwaith. Ar ei fynediad allan o'r llys, bu raid i'r carcharor gael nifer mawr o heddgeidwaid i'w wylio, gan mor awyddus yr oedd y dorf i'w labyddio. I, I YMWELIAD Y SHAH 0 PERSIA A'R WLAD HON. -'Unwaitil yn rhagor y mae yr hen deyrn hwn ar dalu ymweliad a'r wlad bon. Yn y lie cyn. taf a, i Rwsia, i gael ymgom a'i gyxaill yr Ymer. awdwr Alexander. Oddiyno bydd iddo fyned, mae'n debyg, i Berlin, i weled yr Ymerawdwr William. Ac yna daw drosodd i Brydain, i gael ei dderbyn yn groesawgar gan y Frenhines Vic- toria a deiliaid ei llys. Gydag ef, yn ol y trefn. iadau presenol, bydd y llysgenadydd Prydeinig. yn Persia, Syr Henry Drum mon d Wolff. Tua diwedd Mai neu ddechreu Mehefin y gellir dysgwyl iddo gyrhaedd eia glanau. Ar y cyntaf, nid osddis yn bwriadu i'r llysgenad ddyfod drosodd gydag of; ond y mae yn ymddangos fod y Shah ei hun yri awyddus am iddo ddyfod. Am hyny, rhag ei ddigio, na chroesi ei ewyllys mewn dim, fe ganiateir i Syr Henry gael dyfod am dro i wlad ei enedigaeth. Fel dyn sydd yn adnabod y Shah dylai y llysgenad fod yn alluog i ddysgu Arglwydd Salisbury pa fodd i'w drin yn effeithiol-