Y Llan

AT Y BEIRDD. Rhaid i ni erfyn ar ein cyfeillion barddonol foàmor garedig a thalu sylw i'r rheolau canlynol o hyn allan :— 1. Defnyddier note paper, ac ysgrifener ar un tui'r ddalen. 2. Ymdrecher dewistestYllau o ddyddordeb cyffredinot, ac astadier tlysni a byrdra yn by trach na meithder germodol. 3. Nis gallwR ddyehwelyd cyfansoddiadau annerbyniol, na bamu teilyngdod cyfieitbiadau beb weled y gwreiddiol. GLYN MYFYR,—Y mae eich englynion i Aton Alwen yn dlysion iawn, a.'r cyrighaneddion yn rymns. Ehagorol i gyd. Dosbarth 1. hebnn petrnsder. G. B.—Ni ddarfa i chwi ddeall ystyr Teuln'r Glee," ac y mae lliawa yr un fath a chwi. Yr hyn a olygem oedd "Tenia y Cloncyddion." Y GYSTADLEUAETH. Y TESTYN nesaf yw "Y Gloncyddes." Cinidtchau- gerddol nen ddisgrifiadol heb fod dros wyth penill. I tod mewn Haw erbyn Awst laf.

DOSBABTH I. « AFON ALWEN, Yrhon sydd yn rhedeg heibio i'm cartref geitedigol yn Llanfihangel Glyn Myfyr, sir Ddinbych. Anwylaf afon Alwen,-O, fan hilirddl Ar fin bon, fy Awen, Rho air yn awr, lor y nen, I gann yn ddigynen. Fwyn, hndol fan i 'hedeg,—ti ydwyt Eden hardd, loyw-deg; Un niwlen oer ni wel neb Yn dy wyneb di-waneg. Mae rhyw iechyd yn mreichiau-swelon Dy wylaidd, fan donan Afon weeh, 0 I am fwynhau Adioniant hyd dy lanau. Alwen fach a welai'n fyw,—yn estyn Ei brasder di-gyfryw; Hi rydd wledd eta heddyw, A Phasg hardd o'i physg yw. Afon y "LIan" wylaf yn lli',—oherwydd Fodbiraeth yn codi; Digellwair—mae dy golli- Ti a mam, yn dost i mi. Llanfihangel, llawn yw f' ingoedd,—hiraeth Sy'n oerion dymhestloead; Cbwilia awen wych leoedd, Yn ymyl hon fy nheml oedd. Af yn ol i afon AIwen,-yno mae Anian mewn gwisg laeswen; Yn dawel y ddel ddeilen Wiria'i pharch trwy *yro'i phen. Afon Alwen, gwel fi'n wylo—dagran Caredigrwydd eto; Amlach yr wyf yn teimlo Dilian gras dy wely gro. Wrth i'r don rntbro o dani,—'e gryn Y bont gref, a'r meini Addnrnwych oddiarni Ewch i'r llawr o barch i'r lli'. Blaenaa Ffestiniog. GLYN MYFYE.

Y FONWENT. Gwent unig, ynot enyd-yr erys Rhai yrwyd o fywyd, I *yl bedd-gwely y bY1 Nes gwawrir ar nos gweryd. G.B.

Y BEDD. Hen babell dywell pob dyn-yw y bedd, I'r byd mae yn ddychryn Yn hon hen Gristion di-gryn A ga orphwys i'w gorphyn. G.B.

Y TOBWB BEDDAU. Dyn yn hau a. ban o hyd,—wr buddiol, Dorwr beddan diwyd; A'i elfen yDghwr eilfyd- Glyn y bedd—ar geulan byd. G.B.

Y CLOCHYDD. Om y seiniau gorswynawl-ywlr clochydd, Mae'r clyobau'n ei ganmawl; Cerir ei ben dine hwyrawl- Gwaedd myg i weddi a mawl. G.B.

Y DYN DALL YN CAEL EI OLWG. Yn ddall yr wyf heb wel'd erioed, Yn llanc mewn oed mewn angen; Edrychwch, syllwcb, ataf troweb, Hil Israel rho'weh elnaen; Ni wrendy neb. Ha I beth lay' fry Yn nheml y Ty ? Mae bloeddio1 'Rwy'n clywed llefain Cabledd.' Pwy Maent hwy yn ei 18/byddio 7" Ond resn. yn y dyrfa fawr, l:6y'n d'od i lawr heb ddychryn; Mewn dirmyg sanctaidd mae yn troi, Nid vw vn ffoi er kFIyn s- Y Ty as 8hh yn J ata Te'f gwnaeth, 'Rhwn gynt oedd gaeth gan ladron; Mae'n d'od i rwystro'r dyrfa hy' Ei droi yn dy'r llotrnddion. Mae t'llwch rhagfarn drwy y fro:, A'r dyrfa ynddo'lI eylln A pLarlya Hid drwy'n cyrph ar daen, Ni thaflwyd n-iaen at Iesn Fe aetb i iawr i'r portb lle'r oedd Un dall ar g'otscM yn waeddi- 4i oh I syr, beth ey'? Nis gallaf ffoi, Nis gwn He i droi rbag trengi." 'Eoedd y disgybiion mewn oryn ffrwst Oherwydd trwst gelynion, Edryobent ar y bacbgen dall Fel un o'r angall ddynion; Rby barod oeddynt i ddal Hid, Ac erlid gwrthwynebwyr; Yn awr, arosent, trwm y tro, I feio dioddefwyr. 110, AtbTaw da, pwy becbodd ? Hwn AI 'i dealn dv. Q ai dynodd I'w lygaid goap a barn ar led ? 0 dywed pwy a bechodd ?" Nid da yw dweyd wrth neb mewn ffos Am iddo aroa yno Nes dweyd with bawb pa fodd y btt- Pa fodd y darfn Byrthio. Nod Ieen ydoedd trntfarban, A cbnddio beian dynion Ymbiliai, crefai ddydd a cos, Ac Wylai dros elynion Na feiwoh," raedd yr Ieen da j Dowch yma, rhoddwch foliant, Fy Nhad a daenodd droeto 'i nos, Er dangos ei ogoniant." Ac er ei bod yn Sabbath ddydd, Yr Iesn'n rhydd wnaeth boeri, Cymysgodd hwnw gyda llwch, A'i law yn flwch i'r eli; 'Rhoes glai a'i fys, er gwaethaf plaid, Ar lygaid y cardotyn, Yn nod o fawr drngaredd rad, Ynghyd a mad orchymyn. Dos di i lyn Siloam lwys, Ymoleh yn gymwya ynddo"; .— Ac wedi iddo wneyd yn gall, Fe aeth y gwall oddiwrtho A gwelai 'i hunan yn y dwr, A'i gyflwr wedi newid A'r llyn oedd iddo megis drych I gorph heb nych afieehyd. Pan- ydoedd gynt mewn angen mawr Yn byw ar lawr tylodi; Yn gorwedd ac yn wael ei ddrych, Yn wrthddrych o dostnri, 'Roedd pawb &?a dagran fel y lli', A'n llaw yn rhoddi iddo, Ac wrth ymadael ysgwyd llaw Ac addaw galw eto. Ond wedi iddo newid byd I iechyd yr Iachawdwr, Fe'i galwyd ef gan fawr a man Yn aflan ac yn dwyllwr; Ac wedi holi sut y ba, A thyngn a meHdithio, Fe roddwyd dedftyd er ei lea- 'Roedd rhaid ei esgymnno. Mae Phariseaid eto'n awr— Pan fo ar lawr yn gorwedd Ryw ddall neu gloff nen feddwyn ffoi Heb arno 61 ymgeledd— Yn codi dwylaw tua'r nen, Ac ysgwyd pen yn dduwiol; Ac yn pregethn drwy y wlad Ddiwygiad cymdeithasol. I Ond os try'r gwyllt yn dddf a gwtr Heb gymorth Pharisead, Caiff sen a chilwg pob rhyw gawr ■; Am na f'ai lawr yn wastad; Ac os o'r sect y try at Saint I Im,ofyn, enaint eymwye, Fe'i rhegir byth os dwg hyd fedd Arogledd y wir Eglwys. G.B.

EGLWYS Y PLWYF, LLANELLI; At Olygydd Y Llan a'r Dywytoq"th." Syr,—Gormod gorohwyl i mi yw gl llythyr Gomer Llwydd yn Y LLAN yr wythno&ddiweddaf fyned heibio yn ddisylw. Oherwydd rhesymau doeth, da, a digemol, dywedais yn fy atebiad i'r Parch. Canon Williams mai c. dwfn baroh tuag ato oedd fy rheswm dros beidio talu yr un sylw pallach i'w lythyr ef." Gallaf sicrhau "Gomer Llwyd" fy mod yn gwneyd caredigrwydd mawr trwy ymddwyn yr un modd tuag at ei lythyr doniol (?) yntau. Nis gallaf lai nag ail-adsain brawddeg olaf Aelod o'r Eglwys "—" Facts are stubborn things." Gallaeem ofyn yohydig gwestiynau i "Gomer Llwyd," a gall- aswn ddangos yn eglur mor afresymol yw ei lythyr ef ac un aral), o dan y penawd uohod. Ond doeth- inab yw tewi.—Yr eiddoch, &c., MYBDDIN COCH.

WARDEN NEWYDD LLANYM- DDYFRI. Fel yr hysbysasom yr wythnos o'r blaen, y Parch. Proffeswr Owen Evans, o Goleg Dewi a Sant, a ddewiswyd i'r swydd bwysig hon. Mae y dewisiad yn un doeth a hapus. Enillodd ProflTeswr Evans First Class Honours yn Rhyd- ychain, ac enw uehel iddo ei hun fel athraw llwyddianus a phoblogaidd yn Llanbedr, a meddai le mawr yn serchiadau yr efrydwyr, a dylanwad daionus arnynt. Er nad yw ysgol Llanymddyfri ond 42 mlwydd oed, medd hanes dyddorol. Bu, flynyddau yn ol, yn dra blodeuog o dan Archddiacon Williams, a Chancellor Phillips. Ac yn fwy diweddar, dyrchafodd Esgob Edwards hi 1 safle uohnl, nid yn nnig ymhlith ysgolion Cymru, ond hefyd ymhlith ysgolion yi fioll deyrnas. Yn ei amser et enillodd yr yagol nifer fawr o ysgoloriaethau agored yn Rhydychain a Chaergrawnt, ac yn eu mysg ddwy Balliol i Scholariahips, ruban glas ysgoloriaethau Rh yd- ychain. Daliodd yr ysgol ei tbir o dan y Deon Owen, a daeth allan y llynedd yn ddegfed o holl ysgolion y deyrnas yn arholiad yr ysgolion cy- boeddus gan y Prifvseolion. Gwelir mewn colofn arall fod Proffeswr Evans wedi sicrhau gwaaanaeth yr athrawon galluog sydd yn yr ysgol yn awr, a'i fod hefyd am barhau 'ysgoloriaeth yr ysgol. Rhoddir agos holl waddol yr ysgol yn flynyddol mewn ysgoloriaethau gwerth dros S600 yn y flwyddyn. Nid oes llawer yn gwybod y rhoddir X400 o'r swm hwn yn y flwydd- yn yn wirfoddol gan y Warden. Y mae yn awr dros 190 o fechgyn yn yr ysgol, y nifer fwyaf, ni gredwa, a fu mewn ysgol yn Nghymru o fewn cot. Hyderwn yn galonog yr aiff yr ysgol ar gynydd o dan y Warden newydd. Mae yn fantais fawr i Gymru fedda ar ysgolion eyhoeddus o faint a safle Aberhonddu-a Llanymddyfri yn gallu dal eu tir mewn arholiadau oehr yn ochr as ysgolion Seis- nig o'r dosbarth cyntaf. Nid all y colegau newydd na'r man ysgolion canolraddol a, fwriedir gael i barotoi bechgyn i'r eolegau hyn byth wneyd i ffwrdd a'r angen am ysgolion o'r radd flaenaf yn Nghymru. Pan y maecymaint o son am Fesar Adysg Ganclraddol i Gymru a hawliau Ymneill- duwyr anghofir yn amI crybwyll am y gwaith mawr a wnaed dros addysg Cymru gan Llanym- ddyfri ac Aberhonddu, a'r ysgolion, gramadegol araill. Ni ohlywsom air o gwyn na cbafodd bechgyn Ymneillduol berffaith chwareu teg yn yr ysgolion presenol. Dymunwn bob Ilwyddiant i Proffeswr Evans yn ei swydd bwysig, a chredwn oddiwrth yr anrbydedd uchel a enillod yn Rhyd- ychaiF, ei lwyddiant yn Llanbedr, a'i yni wrth afael yn ei swydd newydd, fod Llanymddyfri yn ddiogel o dan ei ofal.

"LLEOLl" Y CYFAILL EGLWYSIQ. At Olygydd Y Llan a'r Dytoysogaeth." Syr,—Yn Y LLAN am Mehefin 22ain, dywed L. J. Rhyl, ei fod yn gwybod am swyddfa lie gellir "Ueoli" (localise) y Cyfaill. A fydd U L. J." mor garedig a rhoddi i ni yenwaneg o hysbyBrwydd ynglyn ft'r swyddfa, ei thelerau, &c. Rhenir 50 o'r Cyfaill yn y plwyf hwn bob mis, a bu'm lawer gwaith yn gofidio na f'ai local cover ar bob un, a'r cover wediei lenwi a gwaith plwyfol.-Yr eiddocb, &o-, M. R.

AI CAltRKQ ? YNTE CABEG? At Olygydd Y Llan a'r Dytoysogaeth: Syr,—Gwyr llenorion ein hiaith ei bod o'r pwys mwyaf i ni osod i lawr holl ly thyrenau, a dim ond y llythyrenau joriodol mewn gair, yn ein hiaith ein hun, fel pob iaith arall, os ydym am ysgrifenu yn ramviadegol. Wrth ddarllen gwahanol awdwyr, yr wyf yn cael fod rhai- yn sillafu y gait uohod gydag un r, fel hyn—Gamg ao eraill gyda dwy, fel hyn— Cas&eg. Pe buasai ond cael llythyrenau cywir ar faen ein Beddrod, diau y byddai cael gwybodaeth ar y pwno yn gaffaeliad. Pa. sawl r ynte sydd i fod ? CaBReg ? ynte CaBeg ? Beth ydyw Tarddiad y gair? Gosodwch i lawr ar ba sail, neu awdurdod yr ydych yn fiurfio eich barn.-Yr eiddoch, &c., GALARWB.

LLYFR HYMNAU A THONAU I'R EGLWYS. At Olygydd Y Llan a'r Dywysogaeih 1 Syr,—Caniatewch i minau ddweyd gair ar v pwno uchod, gan y tybiaf imi gael path. profiad" yn y gwaith oblegid myi fa, gaeglodd ac a drefnodd i'r wasg y Tonau yn Llyfr Hymnau a Thonau y di. weddar Dr. Evans. Bu'm lawer gwaith yn meddwl yr un peth S'm cyfaill Dr. Walters, Bef treio cael cynUun er dwyn oddiamgyleh lath o undeb cerdd- orol rhwng yr esgobaethau Cymreig. Yr oedd yr undeb hwn unwaith yn bodoli, pan nad oedd hymnau ar gael at wasanaeth yr Eglwys ar wahan i Salmau Can E Prys. Yr un yw Llyfr Gweddi yr Eglwys drwy'r Dywysogaeth,ao yn sicr, er mwyn llwydd- iant, dylai y Llyfr Hymnau a Thonau fod yr un. Diau, byddai cael pwyllgor o gerddorion profedig mewn cerddoriaeth Eglwysig i ymwneyd a'r gwaith o gasglu tonau addas ac Eglwysig o ran natur a theithi, yn anhebgorol angenrheidiol. 'Rwy'n meddwl y dyleM aberthu yr hyn a elwir poblog," hwyliog," &c.} yn y tonau a enwir gan rai o'oh gohebw yr. Dylai detholiad o donau fod, nid ar bwys bod ambell un yn boblog a hwyliog mewn un cwr o'r Dywysogaeth, ao heb fod felly mewn OWl: arall, ond ar yr egwyddor o gerddoriaeth gyBegredig. Nid wyf, dealler, yn erbyn tdn a hwyl ynddi-ond gadewch i'r hwyl hwnw fod yn darddedig o'r rhan ysbrydol o ddyn, ao nid anianol. Fe wyr y cerddor profiadol am anian a theithi y gerddoriaeth sy'n cyraedd yr enaid, ao yn ei ddyrchafu i fyd yr ysbryd- oedd. Nid cerddoriaeth yr hwyl anianol (er fod hwnw gyda'r Ymneillduwyr mor debyg i'r ysbrydol a phethau eraill o'r eiddynt) sy'n dyrchafu yr enaid ac yn glynu wrtho am byth. Cerddoriaeth yr hwyl anianol, dros amser yr eSeithia, a hyny yn benaf ar nwydau anianol dyn. Yn y fan yma mae rhagor- iaeth eerddoriaeth a cherddoriaeth yn d'od i'r golwg —wrth y rheol hon y dosberthir cerddoriaeth yn rhywogaethau—gydag un doBbarth portbir y nwyd anÜtnol-cnawdol, &c., gyda'r dosbarth arall cyf. renir ymborth ysbrydol i'r enaid. Yn y fan yma, mae y perygl o ddethol tonau o deithi ao anianawd anghysegredig. Yr wyf yn amcanu atroddi darnod- iad o'r tonau a'r arddull sydd yn fv meddwl. ond v I I mae yn beth anhawdd. Ac anhawdd ydyw i wran- dawr roddi darnodiad o'r gwahanol bleserau a'r mwyniantau a dderbyn wrth wrando cerddoriaeth. Os at y gwaith o gael oasgliad o donau, oblegid ar y y rhan gerddorol yr wyf yn dymuno traethu fy lien anmherffaith-gadewch i'r casgliad fod yn seiliadig nid ar yr egwyddor o boblogrwydd amserol, megis y d6n Denton's Green," yr hon a genir oherwydd ysgafnder, a theithi, yn mhenau yr heolydd, tafarn- dai, &c., ar y geinau bydd myrdd o ryfeddodau," &c. Buasai yn dda i foesoldeb Cymru pe na phriod. asid y fath eiriau i'r fath gerddoriaeth anianol. Yn hyn, fel mewn agos bobpeth arall, pan mae rhyw ysgyfarnog newydd yn codi, mae agos bob un arall wedi chwipio ei chroen ymaitb, heb ynddi ddim gronyn o deiiyngdod. Wrth sylwi ar rai o'ch goheb- wyr, buasai bron yn ddigon a gwneyd i un gredu nad oes gan yr Eglwys yn Nghymru gerddoriaeth na cherddorion Gwyr yr hanesydd cerddorol amgen- ach pethau. Bron nad oeddwn yn gwrido wrth ddarllen—"Pan glywnein cenedl yn cael ei chanmol am ei chanu godidog, dylem ni Eglwyswyr blygu ein ponau mewn cywilydd." Mae'n debygol na dder. byniodd yr un c6r yn y Dywysogaeth uwch canmol- iaeth, a hyny gan brif feirniaid cerddorol y deyrnag, na ch6r undebol Bethesda, yn Arfon, yr hwn oedd' dan-addysgiad ac arweiniad Dr. Rogers, figlwyswr, ac organvdd Eglwya Gadeiriol Bangor. Ac o'r cor enwog hwn yr oedd seventy per cent. yn Eglwyswyr I Beth eto, am y caagliadau Tonau a enwyd. Ystyr- iaeth fach, i natur ac ansawdd cerddonaeth gysegr- edig a ddengys fod Llyfr Tonau Dr. Evans, a Hen a Newydd, yn sier o fod yn burach na'r eiddo Tany- marian" ac "Ieuan Gwyllt." Am eiddo yr olaf, mae'n frith o frychau anafus i lygaid y cerddorf Nid wyf fi yn meddwl pe'r elid i fedi ac i loffa i'r casgliadau a elwid Ymneillduol, na cheid ynddynt ddim, ond a gawsant hwy eu hunain o'r casgliadau Eglwysig. Ac os felly, nid wyf yn gweled un gwerth nac enill crybwyll mewn un modd am danynt, llftl Eyth eu cymeryd fel siamplau i iselu y casgliadau Eglwysig. Yr un mor rhwydd, addefaf, fod llawer o donau yn ein casgliadau ag y gellir eu hebgor, a Uawer yn eisiau. 'Rwy'n meddwl nad yfodd yr un cerddol yn helaethach o awen ysbryd eerddoriaeth. gysegredig na Dr. Dykes. Mae ei holl waith fel wedi ei drwytho a rhyw ysbrydoliaeth nefol-ac y mae yma hefyd "ddigon o hwyl a digon o fyn'd." Yr wyf wedi gwneyd ymarferiad parhaus o'i donaU, ac y maent yn dyfod yn fwy blasus yn barhaus-ac yn gadael rhyw dawelwoh esmwyth ar yr enaid ar ol eu canu. Heblaw ei eiddo ef, mae lliaws eraill tra theilwng, y rhai a gymerasanfi gerddoriaeth Eglwysig yn efrydwaith eu hoes, megis Chope, Monk, &c. Mewn mater mor bwysig, bydded fod digon o bwyll, ac at bwyll digon o farn addfed mewn oerddoriaeth gysegredig, ao at farn, wybodaeth a gallu, i ieuo y gerddoriaeth a'r geiriau yn gydmarus. Maddeuer mi am draethu fy lien ar y pwno hwn, a maddeuer i mi yn mhellach am ddweyd na fuaswn i byth yn oymeradwyo rhoddi y d6n ac y mae adran o honi yn argrafiedig yn Y LLAN diweddaf. Mae hyny rodd- wyd o honi ar unwaith yn dangos ei theithi seculat- aidd. Gobeithio y bydd i'r Dr. Walters lwyddo, ao y oaifE y gefnogaeth a ddymuna, er mwyn yr undeb cerddorol yr amcana ato—byddai cael y fath undeb yn lleaiant a nerth i'r Eglwys yn ddiameu. Llwydd- iant a rhwydd i'r Doctor ydjrw dymuniad—Yr eiddoch, &c., Eos LLECHYD. At Olygydd y Llan a'r Dyioysogaeth." Syr,-Mae'n dda genyf ganfod fod awgrymiaclaU f Parch. Dr. Walters, yn Y LLAN am yr 28ain 0 Fehefin, ar yr angenrheidrwydd o gael Llyff Hymnau a Thonau teilwng at wasanaeth yr Eg- lwys yn Nghymru, wedi deffroi amryw o gyfeillion yr Eglwys i draethu eu lien ar y mater. Gobeithiaf y bydd i'r gynhadledd a gynhelir yn NghaerfyrddiD yn mis Hydret nosaf gymeryd y mater i fyny Yn- galonog, a phenodi nifer briodol o'r dynion mwyaf oymwys fel cynrychiolwyr yr Esgobaeth, yn feirdd a cherddorion, i fod ar y pwyllgor er dwyn y gwaith ymlaen i derfyniad llwyddianns. Gobeithiaf hefyd y bydd i wyr o urddas a gallu gyflwyco y mater i sylw cynhadleddau yr Esgobaethau eraill, fel ag 7 oeir perffaith gydweithrediad er fiurfio pwyllgor galluog a dylanwadol er trefnu a dwyn allan Lyfr Hymnau a Thonau cymwys at wasanaeth yr Eghvys yn Nghymru. Anfantais o'r fath fwyaf i ganiadaetb y oysegr ydyw y nifer amrywiol o lyfrau hymnau 0 thonau a gyhoeddir, ymha rai y ceir yr un hymnat1 a'r un tonau wedi eu torfynyglu fel nas gellir i&raidd gael dwy gynulleidfa a allent ymuno yn yr addolia^ oyhoeddus, ao oddiwrth Y LLAiz, am y 6ed cyfisol, oanfyddaf fod llyfr gwahanol eto i gael ei ddwyD allan mor fuan ag y gellir. Ni ddymunwn ddweyd dim i fychanu y pwyllgor bychan" ag sydd-wttll y gwaith o drefnu y llyfr crybwylledig, ond fy marn ostyngedig yw, y dylai llyfr Hymnau a Thonau fwriedir i gael ei ddefnyddio yn gyfiredinol yn eln Heglwysydd trwy Gvmru, gael ei ddethol a'i dreffiO gan bwyllgor, dyweder o wyth o bersonau, wedi so penodi gan gynhadleddau y pedair esgobaetb- Gallai y pwyllgor penodeaig hwnw gael oynorthwy anmhrisiadwy i fyned trwy eu gwaith yn foddha°J ao efieithiol trwy i feirdd a cherddorion o ddeoniaethau anfon rhostr o'c hymnau a'r tolls" mwyaf poblogaidd i'w cyhoeddi yn Y LLAN, fel ag ? cyfeiriodd Dr. Walters wrth gyflwyno y mater i syl^ y oyhoedd. Rhaid i mi addef Imai braidd yn dywyll yr yna- ddengys cynllun Dr. Walters i mi gyda golwg ar ddewis pwyllgor yr wyf yn credu mai y cymhwys* der angenrheidiol ymhob aelod o'r pwyllgor ddylaj fod, nid ei fod yn aelod o'r gynhadledd esgobaethO* yma neu arall, ond 44 fod yn fardd talentog gi ohwaethus, neu yn gerddor gwyoh aO ymarferol. Yr wyf yn tybio hefyd y dylai y peiriant fod mor syo3* ag y byddo modd, mewn trefn iddo weithio YO- hwylus a dirwystr. Dymunaf o'm oalon i'r dyda wawrio ar frys pryd y bydd gonym fel EglwySWyt Lyfr Hymnau a Thonau gwi. deilwng ymhob ystyfi vs ac y bydd iddo gael ei ddefflyddio ymhob EgIWYs trwy y Dywysogaeth, ac hefyd y bydd i wyliau can* cynulleidfaol gael eu cynal ymhob deoniaeth i'w ymarfer,, yn ogystal a rhanau eraill o wasanaetb ein Heglwys, fel ag y byddo y gwahanol gynulleld- faoedd Eglwysig trwy'r wlad yn gallu ymuno drwyadl yn nghaniadaeth y oysegr. Cyn terfynu hyn o linellau, gobeithiaf, Mr. Gal., y goddefwoh i mi alw sylw Rheithor Llangwio ? chwithau at y d6n y cyfeiriwyd ati yn Y LLAN dl- weddaf. Ceir y d6n dan elwir "Hymns for a Parochial Mission," o allo olygiaeth y Parch. W. Hay M. H. Aitken, UM Enw a. d'ôn yn y llyfr a nodwyd yw 1-1, Sawley," rilif 90, a'i chyfansoddwr, ar awdurdod y golygwyr, yw Ý Parah. F. Pigou.—Yr eiddoob, &c. Bangor, Gorph. 6ed. W. WILMAMSV At Olygydd Y Llan a'r Dyioysogaeth." Syr,—Yr oedd ail-argraphiad o 11 Hymnou P Eglwys, o'm casgliad fy hun,, ar gychwyn i'r waag pan ymddangosodd llythyr Dr. Walters yn Y Ll" Sefaia uwch ei ben i ystyried beth oedd fy yl4- swydd, a'i myned ymlaen heb sylwi arno, a'i oedi- Buasai i syniadau Dr. Walters gael lie mynych if fy mryd, ac ymdrechais fwy nag unwaith gael cy^' weithrediad math o syndicate neu gwmni i allan Lyfr Emynau da, ond ofer fu fy ymgfuia yn hyn. Eto tybiais fod y syniad yn werth un gais eto cyn myned i'r wasg ar fy nghyfrifoldeb personol. Y mae y casgliad sydd genyf wedi costio i mi ft IlJ dau fab lafur misoedd lawer mewn ysbaid o dd^ flyneddTw casglu a pbarotoi at yr argrapniad cy»taf' a misoedd ar ol hyny i'w diwygio a newid ryw 39 0 honynt at ail-argraphiad. 0 Cynwysa y llyfr 422 o emynau, Ceir ynddo 235 0 emynau sydd i'w cael hefyd yn Llyfr Hymnau 7 dl" weddar Canon Evans 205 yr un peth ag eu ceil Llyfr Hymnau Hen a Newydd a 217 yr un pet*1 a geir yn yr Hymnydd, sef casgliad y diwedd»* Barcb. Thomas Williams, ficer St. Sior, a chynwyfa 151 o emynau na's ceir hwy mewn casgliad Eglwysig. Gwneir i fyny 54 o'r rhifedi y11 o emynau newyddion gan awdwyr yn awr yn fyw!„ chyfieithiadau o emynau poblogaidd Detholwyd deugain o waith emynwyr megis Eben Fardd, Islwyn, Hiraethog, Nicander, ao eraill; a'r gweddill o blith gwei^ awduron cynarach. Os daw unrhyw gwmni o f? lwyswyr ymlaen yr wyf yn berffaith barod i llafur oil i'w dwylaw, i y-hwanegu ato neu ar* oddiwrtho, a'i ddwyn allan o'r wasg er lies fy genedl. Beth pe meiddiwn enwi, megis sE gwynt, ddynion cymwya yn y pedair esgobaeth