Y Llan

PBNTREVOELAS. Y mae bai mawr wrth ddrws rhywun neu rywrai na fyddai mwy o egni yn cael ei wneyd yn y plwyf hwn dros y Wasg Eg- lwysig. Ychydig gopyau o'r LLAN dder- bydir yma ychydig hefyd ydyw rhif derbynwyr y Givalia. Nid yw y Oyfaill Eglwysig yn cael fawr gefnogaeth, a gofid calon yw dweyd nad oes yma dderbynydd o'r Haul Yr ydym yn myned yn fwy argyhoeddedig bob dydd mai trwy gyfrwng y Wasg yr hyfforddir y genedl. Oni cheir rhywnn yma i ymgymeryd a'r gwaith o weithio dros y Wasg ?

LLANNOR LLEYN. PB,IODAS.-Fe uDwyd mewn priodas Mr Hugh Griffith, Efailnewydd, a Miss Roberts,athrawes yn yr Ysgol Genedlaethol, gan y Parch. J. Jones, ficer, yn yr eglwys, dyddLlun, y 13eg. Yr oedd Llannor yn llawn baneri, arhoddwyd holiday i'r plant i ddathlu yr achlysur, Ar ol y gwasanaeth, acth teulu y briodas i dy mam y briodas- ferch yn Four Crosses. YSGOL SUL -Dydd Sul, y 12fed, rhoddwyd gwobrwyon mewn llyfrau i'r plant ac ereiU oedd wedi dysgu adnodau am y chwarterolaf o'r fl wyddyn. Yr oedd un bachgen deg oed wedi dyagu yn agos i bedwar cant o adnodau yn y tri mis. Yr oedd ami un wedi dysgu oddeutu dau gant. Rhoddwyd y gwobrwyon gan yr athrawon a'r atlirawesau, ac ni adawyd un aelod yn y doabarth heb wobr. Mae'r athrawon a'r athrawesau nid yn unig yn rhoddi en llafurus gariad, ond hefyd yn rhoddi o'u heiddo i'r ysgol. Hefyd y Sul cyntaf yn y flwyddyn darllenwyd sawl gwaith oedd pob un wedi bod yn bresenol yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Dim ond dau oedd wedi bod yn bresenol bob Sul. Gobeithio y bydd ychwaneg y flwyddyn hon. CANTATA GYSEGREDIG.~NOS Sul, y 13fed, aeth y cor trwy y cantata, Bachgen lesu." Yr oedd y cor yn llawn, ac aethant trwyy cantata yn ganmoladwy iawn. Yr oedd y gynulleidfa yn ymddangos yn mwynhan yn fawr y canu da a'r modd defosiynol yr oeddent yn myned trwy y darn.

SHNS" GWNNWS. a Dydd lau, yr ail cyfisol, claddwyd gweddillion marwol Miss Mary Sophia Uliatns, Broncaradog, yn mynwent yr glwyg uchod. Bu farw ar ol ychydig oqlau,0 gystudd, ar yr 28ain cynfisol, yn iQlwydd oed. Yr oedd y foneddiges Hoadawedig wedi bod yn ffyddlon iawn y^glyn a chaniadaeth y cysegr, a thrwy diwydrwydd a ddyfalbarhad llwyddodd i §ael harmonium yn yr Eglwys, wrth ba uu gwasauaethai. Bu hefyd yn llafurus lawn fel athrawes, yn enwedig ar yr adeg ysefydlwyd Ysgol Sul yma. Yr oedd yn ynodselog droa hen Eglwys ein tadau, ac -r naewn gwaeledd iechyd, elai allan yn ""UJ. a cteisebau, gan wrthdystio yn erbyn y gelyn ysbeilgar. Ond er mor wasanaethgar yaoedd, torodd angeu linyn brau ei bywyd galerir ar ei hoi mewn cylchcedd cym- eithasol ac Ealwysig.—Quinius.

CYMMER, LLANGYNWYD. YR EGLWYS FOREOL FRYTANAIDD. —Yr chod oedd te8fcyn darlith Mr W Richards V, °nwyson) yn Eglwys St. loan, Cymmer, Wangynwyd, Rhagfyr 31ain, 1805. oneddwr o'r iawn ry w ydyw Mr Richards yned oddiamgylch o gylch y Dywysog- eth. Triniodd ei destyn yn ddeheuig a ejstrolgar, a chredaf ei fod y tro hwn yn ell Eglwyswr nag erioed. Y mae efe a'i rnr:qc lantern yn gymdeithion rhagorol yn Gesyd allan mor eglur ac effeithiol i lri°Deddau pwysig, y rhai ydynt, byd yn y°> yn guddi^iiig oddiwrth y liuawa, ac arn hyny Y rriaut o ddirfawr wertli. Yr J't yn llvvyr argyhoeddedig ei fod yn caru "?S^wys a'i holl go £ <?n, ac felly 1 wtftiT bull nerth^ gorff a meddwl i'w rllf y^yw un °'r prif ^wr^uau- 08 e* Iwyddiant. Cawsom -f odidog ganddo yn Nghymer yr oedd oedd ynghyd yn St. loan yn mwyn- f a'u ddarluniau yn y fath ne8 nas anghofiant Afonwyson am lawer "dyddiaii i ddyfod. Can' croesaw iddo w ^ma eto ar ^s* oe<^ yn y«d yma mai cynulleidfa o Saeson oedd yn pK^jau<^0' hyny yw, yn Saesneg yr oedd yn vm ^e^aru er ^0(i yn ddealladwy. Ond yoia eto yr oedd Mr Richards yn llond y Hefarai y iaith fain yn rhwydd a hapus. « hefyd ar yraweliad a rhanau ereill o'r %wyf, sef Abergwynfi, a'r Llan, neu fam y Plwyf, Llangynwyd. Cafodd syoulleidfaoedd mawrion ac astud yn y j„ au le yma. Diau y gwna ei ddarlithiaa 0 8 ^awr yn Ne a Gogledd Cymru. Rhagor oleuni, rhagor o wy bod aeth sydd yn ,jSieu a'r Eglwyswyr ac Ymmeuilduwyr. ^.ywyllwch ydyw tad a mam configen, bwriad drwg, a phob anghariad- j*. Goleuni o'r tu arall, ydyw y ^awr a P^ur o ba un y tardda ac y ydia cariad a thangnefedd.—E. D.

GLANAU Y BANWY. ^os ■jUn' I°nawr 6ed, j^"aliwyd gwaaanaeth yn Eglwys y plwyf Q- Wedi myned trwy y rhan gyntaf o sanaeth yr Eglwys, canwyd yr anthem c ,eyrna8oedd y Ddaear'gan y cor. Yna q 12 o garolau gan wahanol bartion o o dl'thbeibio, Llaugadfan, a LlanerfyJ. Yr ArxJe yn orlawn, ac ymddygiad y Y yndda iawn. ^^MNGADPAN.—Nos Fercher, Ion. 8fed, Ll^ yd gwasanaeth cyffelyb yu Eglwys Qa daeth cor canu Eglwys «rj, "beibio yma, a chanasant yr anthem lgeyrnasoedd y ddaear.' Canwyd hefyd o Yr oedd yr Eglwys yn llawn 0 Walldawyr astud, ac ymddygiad gweddus gysegr Du. 1 UNGYMEW. Nos Fercher, cynhal- gwasanaeth o'r un un natur yn X4 plwyf Llangyniew, Canwyd yma blwVrarolau Sau ^artlon °'r plwyf, ac o Ua^ llanerfyl. Yr oedd yr Eglwys yn Yr » a r ymddygiad ar y cyfan yn dda. her J™ y» nyfeirio at yr ymddygiad o erwydd fod rhai o'r ieuenctyd yn yrardal- yn kyn, yn y blynyddoedd a aeth heibio, oyfaf fwyn yn hynod afreolus ac isel mewn °'r natur yma. Ond y mae yn 8wl ^en^ria w'oled fod chwaeth ieuenctyd ein yn gwella, ac fod yr hen arfariad 0eddlgedig o ganu carolau, yr hen arferiad I ,«nor anwyl gan ein cyndeidiau yn d'od yn ol itosaio y dylai fod. wQdi^'ERPYl' —yw Rli'ibUlior newydd jEloln, 0(^ y™a et0- Gwewnyddwyd yn yr VV5 t/8 y ddau Sul diwad«U £ «vg&n y Parch I y»i ta 08' cy° gurad LlangyMAw.—Gofidiem yn weled rhai o aelodau yr Ysgol Sul tyei0 ,Sen°l y ddaq diweddaf carem dd'od ° ymdj«^J^ cael ei wneyd i ydvoh lr y8§o1- anwyl, y rhai fislttrtr caru ^ii^plant, a lies Hen T^d-au^wJ^dych yn analluog i anfon 1 ? Sul eich hunain ceisiwch rawia fu Plant yno i'w hyfforddi yn ath- ■^wyf 1 ^r>- ac 1 ddarllen y Gair htyvntu adrysori yn y cof, oherwydd lwya .y yw y colofnau sydd i ddal yr Eg- dyfod^1 fy.ny» ac i'w hamddiffyn yn y l'ahon Tanad.

LLANLLEOHID. CYFARFOD CANU CAROLAU.—Y mae yi. arferiad gan Eglwysi y cymydogaethau hyn gadw cyfarfodydd o'r natur yma ar ddechrell y flwyddyn, y naill Eglwys yn cynorthwyo y Hall, a'r elw yn myned at drysorfa corau y gwahanol Eglwysi. Nos Fercher, Ionawr 8fed, cynhaliodd Cor Eg- lwys Llanllechid gyfarfod yn Yseoldy Con- edlaethol Rhachub, y Parch E. Davis, rheithor, yn llywyddu. Y peth cyntaf ar y rhaglen oedd ton gyffredinol, ac yna y Colect. Yn dilyn hyn, carol gan y cor, dan arweiniad Mr Thomas Pierce, Deffro. ddaear, llawenha.' Hefyd, awasanaethndd y cyfeillion hyn a'u partion :—Mri William Evans, Griffith Jones, John Williams, Wm. Parry, William Roberts, 0. Llechid Wil- liams, Owen Owens, Joseph Jones, Richaid Roberts. William J. Williams, a nhartion o'r Gerlan ac Eglwys Glanogwen. Terfyn- wyd drwy i'r er ganu yr anthem, Ac yr oedd yn y wlad hono.' Cafwyd cynulliad da. CYFARFOD Y PLANT. Nos Fawrth, lonawr 7fed, daeth plant Eglwys Llan- llechid ynghyd. Da genyf hyabysu fod golwg lewyrchus ar y gwaith da hwn. Yr ydys yn myned i gynal cyfarfod adloniadol yn fuan, a'r elw yn myned i wobrwyo y plant a. llyfrau Mae y symudiad dan nawdd Gymdeithas Lenyddol yr Eglwys. CYMDEITHAS LENYDDOL YR EGLWYS.— Nos Wener, am 7 o'r gloch, yn Ysgoldy Rhachub, cynhaliodd y gymdeithas uchod ei chyfarfod, dan lywyddiaeth Mr John Williams, Penrhyn Terrace. I agor y cyfarfod, cafwyd ca i gan Mr William P. Williams, Gwlaclyr Eisteddfodan.' Yn absenoldeb Mr William Owen, yr hwn oedd i roddi anerchiad, rhoddodd yr ysgrifenydd ychydig sylwadau ar y llusernau. Ar ol hyn, cafwyd dadl, 4 Pa un ai barddoniaeth ai cerddoriaeth sydd wedi dyrchafn cenedl y Cymry fwyaf ? Cymerodd John Parry y farddoniaeth, a Willie Williams y gerddor- iaeth. Siaradwyd yn mhellach gan Mri John Williams (Heilyn), John Morris Owen, Owen Owens, a Thos. Owen Pierce. Wedi hir ddadlu, cafwyd fod y ddwy ochr yn gyfartal. Terfynwyd y cyfarfod yn hwyliog. Mae y naill gyfarfod yn rhagori ar y Ilall. -0. JR. In Memoriam Cards, Note Headings, and Memorandums, printed at the LLAN office, 1 andi2,)St. Mary Street, Carmarthen. Write for estimates. -iIrf.4>=-

*TtL L I A M'S qc; (PON TARJZA WE) WORM L8ZENGES A M dros ddeng mlyoedd ar hugain y m^e jj J\ Feddygiaiaetih wertfefawrhon wedi.ptbl A Feddygiaiaetih werteffawrhon wedi.ptbl ynHwssddwp.t perffiaith. Y mae yr enaifcn gi me mast efdijii a gwati aiiM (Jfyd yn nod pffn wedi eu rfeftiddi i iyny yn a yn wyrthiol. Y m y pjefityn ttsfijeu, p welw a difywyd jtrwy g^naerjtd y Ettedtigto yto oael gwft^ed o i blaau poenyddol, ac fn dyfod yn gryf, fachby^vioe, nes y mae yn ftii&tml yn lie pryder ei warcheidwyr. Syr,—Yr wyt am beth amser'wedi defnydmp eich Anthiimint'dc neu Wonm Bozenges, J|n ff Hheulu, ac yn eu eael yn feddy«im?ie% g^yfp ae effeithiol at (marines neu Wreaa mrm, tip y mae ei ffurf gyftens a dyspuool yn eto eymeradwyo i brant—W. HufcohibSon, fieer Itowden. Ar weWh naewn blychau 9id., lg. XMc., 2s. 9c. g&n |%a.ryllWr a gw^h^y# Pbtent Medicine, neu am 3.4 mp8 oddiwrth^-r $0, Slpi m. Swansea

PONTARDULAIS. Nos Wener, y lOfed, yn Ysgoldy Cenedlaethol St. Teilo, talodd Mrs H. C. B. Lloyd allan i aelodau o Clwb Dillad,' y swm o CI19 15s 7d, cyfanawm y cyfraniadau dros y flwyddyn 1895, cyfyngedig i'r Ysgol Sal, gyda llog, o bum punt y cant. Y mae clod mawr yn ddyledus i Mrs Lir yd, a'r ysgrifenydd fFyddlon. Mr David Williams, Wern Terrace, am eu llafur diflino drwy'r blynyddau yn meithrin mor gyson y Clwb Dillad.' Ar ddydd Sul, y 12fed, gwnaeth y Parch. J. W. Jones, ficer, gyfeiriad yn ei bregethau at yr un-mlynedd-ar-hugain y mae* wedi eu treulio ym mhlwy' LlandiloZJTalybont. Ar y ddeuddegfed o Ionawr, 1875, y gadawodd ei guradiaeth yn Melincryddan, Castellnedd, 1 anwyl htin Felincryddan,' ac y cyrhaeddodd y Bont i fyw yn y Ficerdy, ac i lafurio yn Llaudeilo-fach.' Ei destyn yn y boreu, yn Gymraeg, oedd lesa Crist yr Un heddyw,' ac wrth olrhain mewn cryn deimlad yr ami a blin gyfnewidiadau o fewn yr un mlynedd ar hugain, cymerodd gylch yr Esgobaeth ymlaenaf, yna yr Archddiaconiaeth, yna y Ddeoniaeth Wladol, ac wrth gyrhaedd cylch agosaf ei bl wyf hu ymron iddo dori i lawr gan mor amled y cyfeillion a gollasai ar hyd ei arosiad yn y He, ac yn arbenig o'i Eglwys. 0 ran yr esgobaeth, yr oedd yn dda ganddo fod yr un esgob o hyd yn aros ag a'i derbynaidd i'r ficeriaeth; o ran yr archddiaconiaeth, cyfeiriai yn dyner at y ffaith bruddaidd ei fod wedi sefyll wrth fedd dau archddiacon, acyr oedd yn amlwg oddiwrth ei sylwadau ei fod yn edmygydd diffirnt o'r Hybarch Archddiacon James, a gladdwyd y dynd or blaen gydar un symJedd tawel a di-fost ag a nodweddai ei ym e amryfal galM lafur waith ar hyd ei fywyd. 0 ran y Ddeoniaeth Wladol, meddai, y Parch. Canon Smith yw ei drydydd ddeon, gan fod y Deon Squire yn i fedd a'r Dr. Morgan wedi newid ei faes. Edrychai dros y blynyddau, a rhifai ugeiniau o ffyddloniaid, hen ac ieuainc, a symudasid oddiwrth eu llafar tua'u gwobr. Yn y boreu, yr oedd llawer i sedd yn wâgo herwydd cystudd, a rhai yn wag trwy farwolaethau o fewn y flwyddyn 1895. Yn yr hwyr. yn Saemcg, yr oedd yr eglwys yn Hawn, a blagur bywyd yn lloni pawb yn y cor, ac yn y gynulleidfa, a'r ficer yn cyfranu gwersi pwrpasol oddiwrth y geiriau, Present your bodies unto God your reasonable service.' Yn y boreu, chwareuid yr harmonium gan Mrs J. W. Jones, ac yn jr hwyr, gan Mr E. A Evans, yr organydd. Y SuI nesaf fydd SuI olaf yr harmonium, gan yr agorir yr organ ar y dydd Mercher canlynol, yr 22ain, am dri y prydnawn.

G-WOBSSWTOfln OWOBRWYOK -:0:- Rhoddir gan berchenogidn y JOURNAL. gopi o'r LLAN neu y JOURNAL yn rhad am flwyddyn drwy y Llythyrdy am y cyf- ieithiad goreu o un o'r llyfrau bychain isod. Oynwysa bob llyfryn rhyw bodair colofn o'r LLAN. Rhoddir y wobr a nodwyd yn nglyn a phob un o'r pedwar llyfryn ar ddeg, neu mewn geirian ereill, rhoddir 14 o Wobrwyon. Rhaid i gyfieithiadau y saith Llyfr) n cyntaf fod yn Haw Golygydd y JOURNAL, Caerfyrddin, ar neu cyn y dydd cyntaf o Chwefror, 1896, a chyfieit-hiadau y aaith olaf ar eu cyn y dydd cyntaf o Fawrth, 1896, Dyfarnir y Gwobrwyon yu unol a barn Golygydd y JOURNAL, dyfarniad yr hwn fydd yn derfynol ar bob dadl gysylltiedig a'r cystadleuaethau. 15s. Ar ol hyn cymerir barn y cystadleuwyr llwyddianus yn y ddwy gystadleuaeth ar y goreu a'r ail oreu o'r cyfleithiadau llwydd- ianus, a rhoddir gwobr o 106. t i'r goreu yn ol barn y pleidleiswyr hyn, a 5s. i'r ail oreu. Ni bydd hawl gan unrhyw ymgeisydd i bleidleisiu dros ei gyfleithiad ei hunan. Rhaid i bob un a fwriada gystadlu anfon at Olygydd y JOURNAL, Caerfyrddin, gan amgau lie mown llythyrnodau, pryd y da a* fonir iddo y llyfryn y mae i'w gylieithu. ¡ Bydd yr holl gyfieithiadau yn eiddo per- chenogion y JOURNAL, a chyhoeddir ycyf. ieithiadau buddugol yn ei golofnau. Danfonir y llyfrau allan yn eu cylchdro, yn unol a'r ceisiadau a dderbynir. N A CHOLLER AJJSER, J OND. ANFPNEB AM DANYNT YN DDIOEDI. Y Gystadleuaeth Gyntaf. APPLES FOR GARDEN AND ORCHARD, FOR HOME AND FOR MARKET. By the REv. E. BARTITUM, D.D. CHERRIES HOW AND WHERE TO PLANT AND SELL. By GEOUGK BUNYARD, F.R.H.S. CULTIVATION OF HEAVY CLAYS, THE REARING OF STOCK AND DAIRY CATTLE. By GIL- BERT MURRAY. DAIRY AND BUTTER, THE. By Miss MATTHEWS and the Rev. K. BARTRUM, D.D. .¡ DUCKS FOR FARM AND COT- TAGE. By HENRY DIGBY, FOWLS FOR FARM AND COT- TAGE. By the REV. E. BARTRUM, D.D. GEESE AND Tn dKEYS FOR [FARM AND COTTAGE. By HENRY DIGBY. Danfonir y llyfrau allan r cystadleuwyr ddydd Sadwrn nesaf.