Y Llan

IPRYDDEST —"Y DYNGARWR." (PARHAD). Cyfarfu yr lesu bendigaid A'r angladd yn dyfodo'Nain,' Y dorf yn wylofus dditykat Galaru yn athrist wnai rhai' fam dorcalonus ddilynai A thrallod yn ddwfn ar ei gwedd- Duw iyyr beth yw galar rhieni Wrth ddilyn eu plant tua'r bedd. Oud Ieau'r dyngarwr a archodd I sefyll o bawb yn y lie— Mae nefoedd a daear yn sefyll Bob amser pan eilw Efe vioaododd ei law ar yr villor, A'r mab a gyfododd yn fyw, Tangnefedd a bendith yw effaith Cyffyrddiad o eiddo ein Duw. Efe oedd yn bwrw cythreuliaid, Efe roddai lygaid i'r dall, Efe wnaeth y fraich oedd wywedig Yn gryf ac yn iach fel y Hall; Efe oedd yn symud clefydau- Yn rhoddi i'r byddar ei glyw, Efe roddai dcadd i'r rhai clofiion, Gwnai'r mudan folianu ei Dduw. Cyn i fydoedd difrifedi Ffurfafenau Duw gael bod, eyn y gwelwyd eu goleuni Clir, arianaidd dan y rhod. was fu'n cyfansoddi'r anthem, Canwyd hon i'r Tri yn nghyd, Daeth i ni trwy breseb Bethl'em Felly carodd Duw y byd.' Dioddefiadau y Gwaredwr Jn y gadwedigol drefn, A ddangosenfc y dyngarwr Am gael dyn yn ol drachefn. Y nyr holl arteithiau hyny Er fod lesu da yn fud, Dioddefiadau oedd yn canu Felly carodd Duw y byd.' fy awen yn Nghalfaria— Golwg bythgofiadwy gaed, lawn dros bechod welwyd yma Y Dyngarwr yn ei waed. Oroes o bren yn dal i fyny Heddwch nef a llawr yn nghyd, A tharanau croch yn canu Felly carodd Duw y byd. Dyrna gariad annhraethadwy, Cariad megis Duw ei hun, ei hanfod yn ofnadwy J-estyn mawl tragwyddol ddyn. n DWYfol iaith a gaed yn paUu ^yn egluro hwn i gyd, wyr beth gynwya felly Felly carodd Duw y byd.' lesu yw'r dyngarwr hawddgar, p gyffelyb Jif nid oes, y,Sa holl ddyngarwyr daear Ger ei fron am fythol oes BYdd gweithredoedd, !lflaredd Ddyad a ddaw iMfltlHHa gyd, C> ? !;1,'vv'i;1,r>S&M Gywria boreu i'r t £ #@f&edd "Ri J e.^ ^eibio'r orseaa wen, Teilwng' yn oesoesoedd, Boed pob Ei ben. y nef mtfWfiBtetwoldeb Hvn?^0 y° nghyd, cyt^rtffimgwyddoldeb n ^elly carodd Duw y byd.' 8LLAAEA' RHYDFAB.

Y CALAN. ae brigau y flwyddyn newydd ;1:!J- gwynu'r hwyrnoa ddu, Ar leuancwawr yn d'od yn awr Iloewvr Calancu. Yr hen, ar fynwes Rhagfyr Fu farw, ac mewn bedd • Yr awel oer, y nos, a'rlloer A wyliant uwch ei bedd. 0 sanctaidd flwyddyn newydd, Yn loew o law Duw Y daeth i'r byd, a chylch ei chryd Mae dymuniadau byw. Lliw disglaer y dyfodol Sydd ar ei hesgyll anr Ac o dan swyn eu llewyrch mwyn, Gobaith sy'n dyddio'n glaer Ysbrydion y gorphenol- Adgofion dyddiau fu, Ar riniog drws y Calan tlws Sydd wedi casgln'n llu Ac yno yn bruddglwyfus, Cwynfanant yn fy nghlyw, Nes delo'r awr caf weled gwawr Blwyddyn dragwyddol Duw. 0 fyfyrdodau tawel. Plaint y distawrwydd pell Preswylwyr mud yr enaid-fyd— Hwnt i'r ddaearol gell Ar ffiniau'r cudd ddyfodol Yn nghanol pryder oes, Rhowch i mi hawl i weled gwawl Calan byth-wyn y Groes. O. C. R.

PAHAM Y TERFYSGA'R CEN- HEDLOEDD. Ni ddarfyddodd herfeiddiad-ymrafael Amryfus a'm orwlad Rhy daer gwyr parod i'r gad, A'u ffwyr rodres am ffrwydriad. Mae Gog a Magog megis—am dynu Am danynt hyd wregya Rhychwyr craff sy'n torchi'r crys, Gweproch ydynt am giprys. Son am ryfel sy'n ymrwyfo—trwy'r byd, Troir y bOl i rolio Llawn cyrch mae gwyllion o'u co' Yn ffroen-wgus ffyrnigo. Pa bryd daw pawb i roi dyn-ar ei lin Ar lawro flaen Dnw-ddyn Yn addolydd i ddilyn Newydd ddeddf ddiwedda hyn ? Heddwch y mil blynyddoedd-o b'le trydd Heb lid tros deyrnasoedd A mesurau amseroedd Yn ngwawl llawn Efengyl lloedd ? 11 Is awyr heddyw nid oes arwyddion Hedd ddim yn nes at negea Crist'nogion Y naill law i'r llall llawr iellyllon Rhyfygus yw'r byd llawn o arfogion Trwy Ifelynt daearolion-yn llawn bost Ac ymffrost byd sy'n dost pawb sy'n dyst. ion. Duw lor y grym Awdwr gras Deued arnom Dy deyrnas. GWYLLT WALIA. 1--

GWASANAETH CANOL NOS. 'Aberystwyth.' Duw ein Crewr, edrych Di Yn drugaro, arnom ni Maddeu holl bechodau' n hoea Er mwyn lesu Grist a'i Groea Arbed ni euogion rai, Golch ni'n lan oddiwrth bob bai, Trwy ein bywyd hyd ein bedd, 0 gad ini brofi'th hedd. leau tirion, Barnwr byd, Cudd ni dan Dy aden glyd, Bydd yn noddfa ar bob awr Tra yn myd y cystudd mawr, Gwylia droaom yn ddibaid, A chyflenwa ein holl raid Ychwanega Di ein ffydd, Dyro nerth yn ol y dydd. Ysbryd Glan, Diddanydd nef, Gwrandaw, gwrandaw arein lief, Rho i ni, drueiniaid gwael, O'th gysnron Dwyfol hael Dalifilai'th alluog ras Nfii tf«Wshfygu pechod cas Ao /r 4iwedd dwg ni'n lion I deyrnasu ger Dy fron. Drindod Sanctaidd, cadarn 16r, Gwel ni'n curo wrth Dy ddor, Agor, agor, Arglwydd Rhi, Borth Dy ras o led i ni; Dyro in heneidiau trist Ran o olud Dwyfol Crist Tywys, cynal, dwg ni'mlaen Nes cyrhaeddom Salem lan. Amen. FICER ABERTEIFI. r

NODION 0 NEFYN. CYMDEITHAS LENYDDOL A DADLEUOLYR EGLWYS.-Nos Lun, y 6ed, y pwnc o dan sylw ydoedd Pa un ai bywyd y gwr priod ai bywyd yr hen lane ydyw y goreu?' Agorwyd y ddadl o blaid y gwyr priod gan Mr J. Griffith. Yn absenoldeb yr ysgrifenydd, gwrthwynebwyd ef gan Mr G. Hughes. Cawsom anerchiadau o blaid y bywyd priodasol gan y cadeirydd, y trysorydd, a'r Heddgeidwad Jones, tra yr oedd Mr Richard Roberta yn ystyried mai bywyd dibriod ydoedd y goreu. Fe gafodd y gwyr priod a'r rhai sydd yn penderfynu cymeryd atynt eu huoain ymgeledd gymwys fwyafrif o 5. Nid oedd y cynull- iad mor dda ag arferol. Gadewch i ni wneyd ein goreu, gyfeillion, i wneyd y cyf- arfodyJd hyn yn llwyddianus. Maent yn sicr o wneyd Ilea i ni i gyd. Rhaid i ni fel dynion ieuainc gael rhywbeth i'n cynorth- wyo i dreulio nosweithiau y gauaf mewn modd a fydd o ddefnydd i ni, ac yn ol fy marn i, y mae'r cyfarfodydd wythnosol hyn yn ateb y dyben yma. Y CYNGOR EGLWYSIG. Cyfarfyddodd aelodau y pwyllgor yn y Neuadd Drefol, nos Fercher, yr 8fed. Mabwysiadwyd y rheolau angenrheidicl, ac y mae y cyngor yn awr mewn Ilawn gwaith. Gan fod y gweithrediadau yn dwyn cysylltiad a materion preifat yr Eglwys, gwell fyddai i mi beidio eu nodi yma neu mi fyddant yn cloi y drws arnaf. Digon i ni yw dywedyd fod sefydliad y cyngor wedi ateb yr amcan oedd mewn golwg, ac yn awr y mae y lleygwyr yn teimlo fod ganddynt hwy ran bwysig yn ngwaith yr Eglwys. Gallwn weled hefyd mai nid gwaith hawdd ydoedd i'r Ficer i ymdrin a. materion arianol, &c ac i gyflawni ar yr un pryd ddyledswydd- au mwyaf neillduol ei swydd fel offeiriad y plwyf. Da iawn genyf weled oddiwrth hysbysiadau yn y LLAN fod y cynghorau hyn yn cael eu sefydlu ar byd a lied y wlad yn gyffredinol. YR WYL GORAWL.-Cefais gopi o drefn y gwasanaethau yn neuddegfed wyl flynydd- ol Undeb Corawl Eglwyaig Deoniaeth Lleyn, yr hon a gynhelir yn Mhwllheli yn yr haf. Rhoddwyd y gwaith o argraffu y llyfr y flwyddyn hon i Mr Jones, Pwllheli, ac y mae wedi gwneyd ei waith yn dra rhagorol. Fe fydd yno ddau wasanaeth fel arferol. Yr anthemau a ddewiswyd ydynt 'Pa fodd y glanha ?' a 4 Molwch yr Arglwydd.' Y tonau ydynt 'Onward, Christian Soldiers,' Tanymarian.' Llan- goedmor,' I St. Oswald,' 'Kilmorey,' 4 Cyn- ddelw,' 4 Deerhnrst,' 4 Pentecost,' a'r ym- deith-don a gyfansoddwyd erbyn yr wyl ddiweddaf gan Eos Llechyd. Y chants ydynt Venite (Cooke), Salmau cxi. (Wesley), xlvii. (Macfarren), Te Deum (Woodwich), Jubilate (Tallis), Salmau cxlviii. (Crotch), xevi, (Goodson), Magnificat (Foster), Nunc Dimittis (Hine). Gadewch i ni ymdrechu bod yn bresenol yn y I practices mor ami ag sydd bosibl fel ag y gallwn gael gwyl well nag erioed. Nis gallwn ddechreu yn yn rhy gyiifir. Fe fydd Mr Williams, yr arweinydd, yn tain ymweliad a ni yn fuan iawn i weled pa fodd yr ydym yn dyfod yn mlaen. GWAITH DWFR.-Gwelais yn y LLAN rhyw wythnosau yn ol fod 'Alpha' yn cwyno oblegid difaterwch Cyngor Plwyf Llanael- haiarn, mewn cysylltiad a'r dwfr glan yno. Yr ydym ninau wedi bodyn gwneyd yr un peth. Mae yn rhaid i ni fyned bellder o ffordd i gludo dwfr glan i'n tai neu yfed dwfr gwlaw, ac fe ddywed ein meddygon nad yw yn ddiogel i ni gymeryd yr olaf tra y pery y tywydd afiach presenol. Gallaswn enwi rhai o'r trigolion yn y plwyf aydd yn myned filldir o ffordd er mwyn cael dwfr clir. Pan etholwyd yr aelodau presenol ar y Cyngor Plwyfol, y mater o dan sylw ydoedd gwneyd gwaith dwfr er mwyn trosglwyddo y dwfr gloew, sydd yn ffrydio ger Bodfean, mewn pibellau i'r dref a'r amgylchoedd. Ond ni chlywais eu bod wedi dyfod i, unrhyw benderfyniad gyda golwg ar y pwnc. Os ydym yn ewyllysio dwyn mwy o ymwelwyr i'r dref yn ams-r sych yr haf ac yn dymuno cadw heintiau o'r wlad, mae'n amlwg y bydd yn angenrheidiol i ni gymeryd gofal fod yma ddigon o ddwfr glan gloew i bob un o honom. Cyn bo hir fe fyddwn yn ethol aelodau newydd, a gobeithio y gwnant hwy eu dyledswydd yn y mater hwn. Mae iechyd yn werthfawr- ocach nag arian, ac yr wyf yn credu y bydd y trethdalwyr yn foddlon i dalu treth ychwanegol er mwyn cael supply iawn o ddwfr. YMADAWIAD.- Mae dau o Eglwyswyr Morfa, sef Mr a Mrs Brighton, wedi ymadael h ni. Yr oeddynt yn Eglwyswyr selog ac fe deimlwn golled fawr ar eu hoi. Yr oedd Mr Brighton ar staff swyddfa y cablegram, ac. y mae yn awr wedi cael dyrchafiad i ardal Birmingham. Diolch iddynt am eu caredigrwydd i ni fel plwyfolion, a llwyddiant iddynt yn eu cartref newydd BODFEAN.—Gwelaf fod y Parch. Tegid Davies wedi dyfod i'r plwyf hwn fel curad. Mab ydyw i'r Parch. J. Davies. ficer Llaniestyn. Llwyddiant iddo! Y mae wedi bod yn gweinidogaethu fel offeiriad rnewn plwyf yn y Dehondir er's amser, a hyny mewn modd llwyddianus. Gobeithio y bydd yr un bendith yn dilyn ei waith yn Lleyn.-Un o'r Wynt.

All kind of Church printing done on the shortest notice at the LLAN office, 1 and 2, St. Mary Street, Carmarthen. Estimates free.

DOLGELLAU. NOSON GYMDEITHASGAR. —Drwy garedig- rwydd ein parchus reithor (y Parch John Lloyd), gwahoddwyd nifer fawr o weithwyr Eglwysig, athrawon yr Yagol Sul, a'r cloch- yddion i swper odidog (wedi ei darparu gan Mrs Evans, confectioner), yn yr Ysgol Genedlaethol, nos Wener, y 3ydd cyfisol, am chwech o'r gloch. Ar ol clirio y byrddau, rhoddwyd anerchiad pwrpasol gan Mr Lloyd. Am wyth o'r gloch yr oedd yna ddawnsio mewn ystafell arall. Hefyd, yr oedd yna magic lantern entertainment, o dan ofal medrus Mr Harry P. Jones, Mount Pleasant. Chwareuwyd drwy yr hwyr yn hynod swynol gan glychau dwylaw, o dan arweiniad Mr David Roberts. Yr oedd vn ddyddorol iawn edrych ar ddarlun ein Heg- lwys anwyl ar y Ilian, a'r clochyddion yn sefyll yn agos, ac yn eu clywed hwy yo chwareu tu ol. Cawsom hefyd musical sketch, gan Mr Furlong, er mawr ddifyrwch i bawb. Cynygiwyd diolchgarwch gwresog i Mr Lloyd am ei garedigrwydd yn gwahodd yr holl gyfeillion ynghyd gan Mr J. Charles Hughes, ac eiliwyd ef gan Mr T. P. Jones- Parry, Ariandy Gogledda Deheudir Cymru. Ar ol canu yr Anthem Genedlaethol, ym- wahanodd pawb, ar ol treulio noson ddifyr dros ben. Mae hon yn ffordd dda o ddwyn yr Eglwyswyr at eu gilydd, ac i'w rhwymo yn fwy at eu gilydd. Mae diolch mawr yn ddyledus i Mr Lloyd am hyny. GWLEDD EISTEDDFOD MEIRION.—Cynhal- iwyd gwledd mewn cysylltiad ag Eisteddfod Meirion yn Ngwesty y Llew Aur nos Iau, y 3ydd cyfisol. Yr oedd yr adfaeth gor- wych wedi ei ddarparu mewn modd pir- dderchog gan yr arolyges, Miss Bicknell. Yr oedd yr oil o'r darpariadau wedi eu cario allan yn ganmoladwy iawn. Y cadeirydd oedd Mr R. Jones-Griffith, cadeirydd pwyllgor yr eisteddfod. Dr J. Jones oedd yr is-gadeirydd. Yr oedd hefvd vn breaenol Mri J. Leigh Taylor, Uchel Sirydd C. E. J. Owen, Hengwrt-ucha; W. L. Barrett, Llundain; Thomas Bayley, A.S., Bryny- gwin; C. E. Munro Edwards, G. W. Kinman, M.A.; Parchn J. H. Marshall, M.A.; J. R. S. Furlong, M.A.; Mri R. John Griffith, Rock Cottage; W. N. Griffith, Ellis Wilkin, David Owen, Cross Keys Richard Williams, Is-Consul Robin- son, Chicago; Henry R. Jones, W. H. F. Adams, Edward Griffiths, Maesybryner; Dr Griffith, Dr Richards, Thomas H. Roberts, Thomas Jones, arolygwr Robert Roberts, Alfred Jones, Garston; H. R. Lloyd, W. H. Pyemont, Dr Thomas, Qr Hugh Thomas, Trevor Owen, M.A., Caerr narfon; T. P. Jones-Parry, Norman McLeod Jones, M. W. Griffiths, Mus. Bac. W, E. J. Clarke, O. O. Roberts, Llew Meiron, Tom Parry, W. Harvey Jones, ac ereill. Mae Eisteddfod Meiriou wedi d'od yn awr, diolch i ffryndiau c&n a cherddoriaeth sydd yn byw yn Nolgellau, yn beth sefydledig. Mae yr eisteddfod hon yn adaabyddus drwy yr oil o Gymru, gan fod dau g6r o Builth yn cystadlu. Ar ol y wledd, aeth- pwyd drwy y Uwnc-destynau a ganlyn :— Cynygiodd y Cadeirydd 4Y Frenhines a'r Teulu Brenhinol,' ac yfwyd ef gydag an- rhydeddau musicalaidd. Ar ol hwn, cynyg- iodd Mr C. E. J. Owen < Eisteddfod Meirion.' Siaradodd Mr Owen am farwol- aeth Mr Henry Owen (Amaethon), yr hwn hefyd, gyda Llew Meirion, oedd arweinydd cyfaifodydd yr eisteddfod. Siaradodd hefyd am ddaioni yr eisteddfod, a dywed- odd ei bod yn cymharu yn ftafriol a'r Eisteddfod Genedlaethol, fel dywedodd Dr Parry y dydd blaenorol, mewn rhinwedd a thon. Yr oedd cyflwr iachus yr eisteddfod yn ddyledus i ofalwch da ag oedd yn cael ei roi gan aelodau y pwyllgor, yn enwedig i y cadeirydd a'r ddau ysgrifenydd. Yr oedd yn gobeithio y buasai yr eisteddfod yn llwyddo mwy a mwy. Diolchodd Mr Griffith, y cadeirydd, i Mr Owen am y modd yr oedd wedi cynyg y llwnc-destyn. Yr oedd yn gwerthfawrogi y ffaith fod yr eisteddfod wedi cyraedd ei thri-ar-hugain mlwydd o'i hoedran. Mr O. O. Roberts, mewn araeth odidog, a ddywedodd fod yna ddim ond un peth yn rhwystro yr eistedd- fod i fod yn llwyddiant cyflawn, a hypy oedd diffyg lie. Pwysodd ar y cwmpeiui i gymeryd i'w calonau a'u meddyliau y tantaia a'r angenrheidrwydd o gael ystafell fwy erbyn eisteddfod 1897. Cynygiwyd amryw o lwnc-destynau ereill, un o ba rai oedd 4 Y Lletywr a'r Letywraig.' Canwyd amryw ganeuon drwy yr hwyr gan Mr R. Roberts, G.W.R, a Mr Norman McLeod Jones. Terfynwyd y gweithrediadau trwy ganu penillion. JuMBLE SALE,—Cynhelir jumble sale yn yr Ysgol Geuedlaethol ar y 16eg cyfisol, er cynorthwyo trysorfa yr ysgol. Mewn cyfar- fod o'r pwyllgor a gynhaliwyd ychydig amser yn ol, er mwyn gwneuthur parotoad- au, pasiwyd fod y canlynol i dderbyn rhoddion :—Y Rheithor, Parch W. Lewis, curad; ysgrifenydd anrhydeddus, Mrs Sc< t Penmaen Cliffe; Mrs Jonea-Parryt Bai^k House Mrs Griffith, Rock Cottage Miss Jones, Brynffynon; Mrs Thomas,, Garth- maelan Mrs Owen, Cruss Keys; Mrs John Owen, Springfield-street; a'r ysgolfeifitr, Mr D. J. Williams.-A p loan;