Y Llan

OWES Y RHYFEL -+. ADOLYGIAD YR WYTHSOS. Y FRWYDR FA WE. PA OYHYDY PEKYV BRWYDRO MAWE YN Y SENEDD. MESUR GORFOD NEWYDD. Y SEFYLLFA YN FFRAINC. Ywf YRII.AFTIIALT DIFRIFOL Braidd na ellir. dweyd fod cvmainfc o sylw wedi cael ei dalu yr wythnos ddi- vioddaf, ar y BRWYDRO MAWE YN Y SEBNDD ag a, wnaed ar y tywallt gwaed ofnadwy ar y Cyfandir. Prin gormod a fyddaa » dweyd fod cymaint hefyd 01 ifawd y rhyfial ya ymddibynu ar yr hyn a wnedr yn y Senedd ag sydd ar yr hyn a, wneir ar faes y gad y dyddiau hyn. Dygpdd Mr. Lteyd George Fesur Newydd Gorfod ger bron Ty'r Cyfrediu dydd, Mawrth yu c-,odi'r, oed milwrol hyd 50, neu mewn rhai am- gyLohiadau 55, ae yn dw-yn gurfodaeth hwfyd am y tiro cyntaf ar y WerddoB. Yma gellir dweyd fod gwrfchwynebiad aryf, ayndyn, pendetrfynal, yn oaal ei roi i'r Mesur yn y Seinedd; fod y Llywadr aetk yn •benderfynoil nid yn unig i w ba&i-o ya ymarferol fel y mae, ond hefya rw wfckio yn gyftyma '&wy'r Senedd nag a wnaed a>g unrhywFesur o bwys a mainfe AWn. erioed o'r blaen. Y mmmi prawf wrth yr hwii y dylid pwyso'r Mesur yw- Ai rhoi help i ni i drechu'r gelyn, ynta Rhoi help i'r gelyn i'. treelau ai, a. wna. Oa y blaenaf, dylid ei basio gan xaid pa faint o anghyfieustra a achogir ganddo i Ifcersonau umgol neu i dtlospaahiada-d, 01 bobl, Os yr olaf, nid yn unig dylid ei wrtk- wyaebu, cmd dylid ei daifu allan ya <Mi- i hyny olygtu ymddiswyddiad y W«inyddiaet.h a gosod ara.ll yn ed lie. Y8TYRIAETHATJ DIFRIFOL. Gan nad pa un o'r ddau olwg" uchod a .-enr ar y Mesur amlwg yw ei fod yn oodi yatyriaethau difrifol iawn. Y rwma, roddir dros ei ddwyn i mewn yn am*, a'i wfchio ymlaeri aar fftwst yn^wynej> pob g^i-thwynebiad, yw fod arisen dynion vu y Fyddiit hod eu bangen yn ddioed a, bod llwyddiant y gelyn o fewn y tair neu bedair wythnos ddiweddaf yn yohwanegu yn ddîrfawr at yr angen. Dyn a: sail oais y Llywixlraeth. I hvn afcebir gan v s^vrthwynebwvr- 1. Ar y goreu ni all1 y saw] a orfodir yn aWl" i'r Fyddin fyned i'r frwydr am ohwe* BUS a bydd y gelyn wedi EN i ll neu wadi oyii a iediaf y M^wydr Fawr ymhell cyn Myny. 2. Daw eandd o filoedd, dywedir o filiwn i filhm a hauer, 0 Fechgyn America i fa«s y frwydr cyn y byddo'r gorfodedig- ion, newydd yn ffit i'r maee. 3. Vid, prinder dynion yn y Fyddin, ond chffyg,ou gosod yn y lie priodol, sy'n oyffif aim Iwyiddiant y gelyn yr wythnosau diweddaf. Dywedodd Mr. Lloyd George ed hun wrth ddwyn y Mesur gerbron. y senmdd:- (a) Fod geaiyin. llynedd (rhwag y .Ffeiftiiood a ninau) fwy o filwyr yn Fftuinc nag oedd gan, y geilyn. (b) Fod gemym hyd ya oe-d yu, awr ar; oil i'r Caasar ddwyn ei Fvddinoedd o Rwsia i Ffrainc, gynifer oi filwyr ag sydd g-an y gelyu yn Ffrainc. (c) Fod genym gymaint ,qi gyf- 4, legrau, gwell cy^cfegrwyr mwy a gwell awyrenau a<j awyre#nwyr nag aydd gan y galyn yn Ffraino. (d) Fod Syr H. Wilron, yn ruis Chwiefmr diweddaft wadi hy»pyeu'r p Cabinet ymha Ie, yinha fodd, a, pha bryd, y gellid diagwyl i ergyd y gelyn syrthio. Ac efco, er hyn oil, ma,e'r gelyn wedi adamlj oddiarnom fwy o dir nag a enill- asom, ni oddiariLoi ef drwy'r boll frwydiro ar hyd y flwyddyn llynedd. Ond nid yn a.wr trai bo'r brwydra yn booth ac yn Syrnig:, a phan na ellir dweyd sut y try'I' frwydr ai o'n pladd ai yntse i'n herbyn, nid, yn awr yw'r adeg i iaasu dwylaw, llawier llaa i ddyrysu ein cynlluniau nal- -Avrol drwy golli amser i gynal yxriohwiliad. 3>aw yr adeg i wneyd hyny, ond nid heddyw yw. Nid yn awr, ychwaith, yw vr amser i ni groeeddadle-u, a chroesdynu 'nrilydd. a. rhanu'rwlad. Ac yn sicr nid yn. awr yw yr adeg; i gjadw milwyr dysgyblodig, profiadol, yn segur yn y wlad yma. Ac et-o m-ae can- oedd a filoedd o'r cyfryw yn awr yn y Worddon, a, bydd rhaid oaol Ikwer iawn mwy etc! ynoi os cyfyd yno wrtiixyfel fel y bygythir yn awr. Dyna rai o'r prif ystyriaethau y gelwir ar y Senedd i'w pwyso, y naill yn erbyn y llall y dyddiaui hyxi. A gorphwyea tryngjed y rhyfetl, tynged y wlad, tynged rhyddid dynoliaeith y byd, i fesur helaefch ar yr hyn a wneir yn awr yn y mafcer hwjti. CWRS Y BRWYDRO. Am y brwydro yn Ffrainc peirhau yn boeth a ffyr-nigi y mae, a dad i enill tir a w-na' r gelyn, er y-a fwy araf nag ar y dlmru. Yr wythnos ddiweddaf gwixii«ith ymjos- odiacf Bayawtr a ffyniig ar y lleoedd pwysig a, enillasom oddiarni Ilynedd-ax y Cefn- diro^d y pwysigrwydd a/r brwydroi caled am danynt yn y LLAN UyIWddCefndirr Mesaaes, Oefndir Vinny, Oefndir Pilvem. Yno bu'r brwydro mawr llynedd i'w herull. Yno hesfyd maei Ilanw y brwydro yn codi e ddydd i ddydd yn awr. M'edmmt fforddio ooni llawer o dir mewn rhai manau; eithr NIB GALLWN FFORDDIO COLLI TIR mown aanbell fan. Ac rnewudaiu o'r manau hyny y maei y brwydror poethaf yn awr. Y cyntaf o'r ddau yw dinas Amiens (seinier yr enw Amian, neu Amy Ann); enill hon oedd nod yr ergyd mawr fis yn 01. y 11 oil arfiaeth y Caisax yr oedd y ddinas i syrthio i'w ddwylaw 01 ferwn wyth- llosgyntai y brwydro. Nid yw wedi syrthio hyd yma, ond mae'r gelyn yn nee iddi nag y bu exiaed rhyfel. Merdeni fforddio ildio'r tir a gollwyd hyd yn hyn. Ond yr ydym yn awr a'n cefn ar y waj. yn ymladd aa» ein bywyd. Bydd cilia yihtellach yn ol yn awr yn, golygu colli Amiens, a phopeith a olyga ei medd- iatnt i ni feil yr eglurwyd mewn ysgrif ftaeaioril. Yr ail yw y tir rhwng Arras a Ypres ar gyffinia,u Belgium. Saif Armentieres tua haner y ffordd rhwng y ddau le. Yr ydym wedi colli Armentieres, ac wetdi colli Neiuve Ohapelle, dau le enwog yn haaes Ixrwydraitt cynt. Nis gjaillwii fforddio colli tir yma ychwaith. Gwelir yn awr werth y Cefndiroe.dd a enillwyd getnym llynedd drwy gymaint ymdrech. Fe, baieJ y oefn- diroedd hyn yn meddiant y gelyn pan ddechmiodd y Frwydr Faivv, buasai yn ddrwg iawn arhom. Os medrwn gadw Tned di&nfc oh 0 nynt-, byddwn ddiogel; os eollwn hwynt, bydd etin pervgl yn fawr. :Male amean y gelyn yn yr ymosodiad hwn yn dobyg a hyrwyddo'r gordd iddo enill Amiens, a'i aUuogi i emill glan y mor yn Belgium. Oa llwydda., peryglir hioll Fyddin Belgium, ac adran. fawr o'n Byddin ninau. DINYSTRIO BYDDIN PRYDAIN G-wyddis bellach mai dmyatrio Byddin Prydaan cyn y delo north Byddill- yr America i'n cynorthwyo, yw amoan y Oaisar. Mae wedi dweyd'hyny. Dywed y gwna hyny hefyd. Dywed lIindenburg ei fod yn foddlon gweled jladd pedwax can' mil ,0 filwyr Germani er inwyix gwneyd hyny. Golyga hyny fod y gslyn yn barod i golli mewn iladdedigion a chlwyfedigioi-i ddwy filiwn o filwyr. Germani yn y Frwydr Fawr. Gwelir felly maint ein perygl, a'r ym- cbnech ddyohrynllyd y rhaid i ni wneyd os am; gadw eill bywyd yn y rhyferthwy ofnadwy hwn. C-vellir yn rhwvdd ff-orddio eanmol yr awdurdodati am cidau beth, i 1. Ddarfod i Syr Douglas Haig &ylw- eddoli mewii pryd bwysigrwydd y cefn- diroetdd y cyfedriwyd atoynt uohod. 2. Ddarfod i'r Llywodraeth, pan wel- sant y Frwydr Fawr yn deehreu fcroi i'n herbyn, ddanfon oanoadd o filoedd o filwyr o'r wlad hoa dros y Sianel m«wn pryd. Oroesodd ar gyfartaledd 30,000 0 Feckgyn Prydain i Ffrainc bob dydd. Golygai hyny chwartermiliwit mewn wyth niwr- nod, yr hyn na welwyd erioicd o'r blaen. PA CYHYD Y PERY? "Pa byd, At^lwydd! Pa hyd,'?" yw cri oalonau miloedd yn y wlad hon, pre- swylwyr tref, a gwlad, dinas, a phentref, a ohwmwd. Dywed Lloyd George1 y pery y Frwydr Fawr am aaith Inis! Dywed Hi-ad,enb,urg, y byddwn wedi eaei ein ciuo i'r ddaaar erl>vn niL- Awst. Dywed ein hawxlimlodau milwrol ni n huinain miai diwedd Mai a dechreu Mohefin. y bydd pen llanw ymdrech y gelyn, a'n perygl mwyaf ninau. -Mae'r ge,lyn-yij hydertis. Bostia fod j rhod ar' dnoi du yrt SFgwlad Canaan yn ogysfcal ag yn Ffi^ainc ac y syrtih J'eru- salemyriol i'w ddwylaw eto yn Juan. Mo»r.hyd«rug yw pobl Gtermani mai enill y Frwydr Fawr a wnanfc. M y maent eiaoes yaa. i^xaau, yr yspail ay a ei ga&L (Jermani i feddiaaiu Belgium a glianau'r mor yn Ffrainc, ac ?nae P17- da.in i clalu iawn anfeirtii i Gtormani am fmddiot gwrthwynebu rhaib a fclirachwanfc y Dyna obaith v gelyn. Em cysur ni yw mai "gobaith yr anuwid a ddif6thir." Un path aydd sicr. PojDjderfvua'r Frwydi' Fawr ffawd y rhytfel oil. Os daliwn «dn tir tan y delo nerth Byddin yr America i'n cynorthwyo bydd y rhyfel troeodd, iawnder wedi enill y dydd, a diwedd wedi dod i allu'r Caesar a gomes n4ilit;wiaeth G«mani. MESUR NEWYDD GORFODAETH. Cydnebydd pawb, o bob plaid, y geill y Meaur Gorfodaet»k newydd a ddygwyd geirbron y Seinedd Fawrth ddylaiiwadu yn ddirfawr ar Gwm y Rhyfel ea* da new er drwg„ Pa @'r rfdau a fyid nid oes ond amaeir a ddetngys. Er galluogi'r dar- llenydd i sylweddoli beth ydyw, rhoddir yma grynhodeb byr o brif ddarpari ada-u' r Mestir. Cod(r Oe.W, Wilierol.-O dan y gyfraith tell y mae, geilir* gorfodi dynion nad oedd- enfc wedi cyraodd 41 mlwydd oed Mai 25, 1916 (hyny yw, a fyddant hfeb gyraedd 43 oed Mai 25 eleni) i wasauaethu, yn y Fyddin. 0 dan y Meour newydd estynir 'yr oad i 50. Bydd y neb na fo wedi oyraedd ei 50 mlwydd oed ar y dydd y pesir y Mesur, yn agonewi i orfoda.et-h milwrol. ,v Pan gyrha-eddo bachgejxyn ed 18 mlwydd oed, bydd ytitau yn agored i'i; till orffMlaet.h G-ynt, ras .• i'r cyftyw. • Dilea'r Mesur newydd y dyddiaui. grrn hyny. Cymer y Llywodraeth hwri ostyn yr I oed ymhellach hyd 55 paw welo aiigen. a hyixy bab ofyn oyidsyTaiad peliach y Seuetld. 'Galluogir y Llywodraeth i orfodj yn ddioed pob rneddyg na fo wedi cyraJedd ei 56 mlwydd oed v dydd y peair y Mtesur. (rorfodi (hjxinM-ogi/cm- Crefydd.—^O dan ,yr ht,]Y ddeddf yr oedd pob gweinidog or- deiniedig yn rhydd oddiwrth orfodiaoth. Bellach daw pob gweinidog (rhwng 18 a, g 55 oed) o bob en wad, yn agored i orfod- aeth i ymuno a'r fyddin. Addewir; er hyny, na elwir arno heb ei giiniatad ei hun, i gymeiyd rhan yo y brwydro, ond y gxjsodir ef i wneyd rhyw waifch ajall yn y Fyddin heblaw ymjladd. (SYLW. — Wrtli fyned heibio dylid coff- hau fod cryffelyb ymrwymiad wedi oael ei roddi o'r blaen i'r sawi a ymunasant yn wirfoddod ag Adran yr R.A.M.C. Tor- wyd yr )^mi*wymiad hwnw. Ymrwyniw}?d hefyd na ddanfonasidboohgyn a dan 19 mlwydd oed i linell y brwydro ('firing Jine). Torwyd yr ymrwymiad hwnw hefyd. Danfonwyd miloedd lawer o'r Icyfryw o fewn y ddwy neu dair wythixxs ddiweddaf dros y mor i Ffrainc. 0 dan y Mesur newydd. oeisir cyfreithloni. gwaifch y Llywodrae-th vn tori ei gait i'r bechgyn. I ky»>- Gorfocfo Vyn-garchardrion Rhyfel.—O dan yr hen ddeddf yr oedd y neb- a, gy- Jiwrwyd yn garoharor rhyfel gan y .gelyn, ac a ddychwelodd i'r w^td hon, yn rhydd j-rhag: gorfod ymuno drachefn a'r Fyddin. Dileir yr amod hwnw gan y Mesur Newydd, a gellir goirfodi y cyfryw gyn- garohaTOiion i ail ymuno a'r Fyddiii. Gorfodi d/ynmn fo wedi gwamnacthu e, if hmnmr.—O dan yr hen ddeddf yr' oedd y neb a fyddai wedi bod yn y Fyddin am 12 mlynedd, ac wedi cyraedd ei 41 oed, ym rhydd, rhag gwasanaethu aT ol hyny. Dileir y ddarpariaeth hon. yn awr a gellir galw y cyfryw i barhau i Avasanaethii, yn y Fyddin. Dri-e.v pob M-xenppt-wn.—Awdurdoda'r Mesur y Liywodraeth i ddileu pob (ex emptiorr a gatuatawyd gan unrhyw Tri- of J" buna! i unrhyw be<rson am unrhyw reswm. Traimffvrfio'r Tribunal.—Awdurdoda'r Mesur y Llywadraeth i newid pob Tri- bun al fel y gwelo yn dda. Archw.Hi&d Meddygol.—Gellir galw a;r, y v bo ganddo dyatysgrif 'exemption' -i | fyued o. dfin arohwiliad, neu ail-arohwiliad meddygol. z r Gwyd-dcl&d.—Hyd yi-na. trigolion y Werddon wedi bod yn rhydd I oddiwrfeh orfodaeth milwrol. 0 dan y t Meamr Newydd cymhwysir at y Werddoa bob gorfodaeth milwrol a gymhwysir at raaau eraill o'r deyrnas. EFFAITH Y MESUR NEWYDD. Gwel y darlleuydd mor gyrhaeddWU yw y Mceuir. Cydnobydd y Llywodraeth y dyrysir anigylchiadau miloedd- o deulu- oadd gan y Meeui; ac y difcfchir ganddo ami i fasnach a. diwydwa-ith sydd yn rhoi gwa.ith yn awr i filoedd lawer o ddwylaw ymhob rhan o'r wlad. Gwelwyd ei effeith- jaai soyn shopau mawr Llundain lie gynt. y tyra,i cwsm«riaid with: y canoedd bob dydd. Can gynted ag y cafwyd gwybod botk oedd yn y Mesur, sycihodd rffwd y cwsmenaid. Bu y shopaui mwyaf, a'r mwyaf poblot-aidd yn, Llundain, yn* fwy aa feaa«r gwag o gwsmeriaid. Daet?h pob ewsmer ystyriol i ganfod y posrlbl- rwydd y dyi-ysidcni holl amgylchiadau gan y Mesur Newydd, fel dyn> call pender- fynodd gynhilo hyd yr eit-haf yn ddioed. GWRTH W YNEBU'n MESUR. Aohosodd darlleniad oyntai y Mesux, nos Fawrfch, fwy o wrthwynebiad i'r Liywodnaeith, 4a mwy o gynhwrf yn y Senedd, nag a Welwyd yno o'r blaen ar unrhyw aohlyaur oddiar decho^eui y rhyfel. Dro ar oil tro pan yn t-raddodi ei araeth tqa-wyd ar draws Mr. Lloyd George gan hwn a'r Uall. Anaml iawn y rhemir y Ty ar ddarlleniad cyntaf unrhyw fesur,eithr gwnaed y tro hwn ac, er i'r Llywodraeth ga,eldigol1 o fwyafrif ymddengys ar hyn o bryd mai cynyddui a chaledu y xnae y teimlad yu y Ty yn erbyn y Mesur* Traddododd Mr. Asquith "ddwy araeth greif, bwyllog, vmresymiadol, yn con- y Mesur, y naill nos Fawrth a'r llall nos Ferchar. Ei ddadl ef ydoedd v g-wnai y Mesur fwy o niwed riago, help i ni ynglyn a chario y rhyfel yinlaen. Eto, yn ol 'etiquette' neu ffasiwn y Senedd, ni chymerodd Mr. Asquith na'i gyn-gyd- Weinidogion. ra.n yn y pleidljsjo> ,.J!

MAN ORDEIFI. GWA.8ANAETH OOFFADWRIAETHOL. Cyll: haliwvd gwasanaet-h er oof am Private Vincent- J. Ed wards, trydydd inab Mr. a Mxs. Edwards, Pent-re Gardens, Manor- ,? i deifi, yr hwn-a laddwyd ar fae& y gwaed, yn mynwent. Eglwys y Plwyf, nos Sul, • u'1 Mawrth 24ai.11. Yr oedd yr hin yn baf- -J aidd a, daetlx y fath dorf ynghyd nes y ¡ methodd un rhan o dair ohonynt fynjed. J i'r eglwys. Felly awd allan a chynhahwyd 1 y gwa-sanaeth yn yr awyr agored. Gwaa- « anaethwyd a phregethwyd yn Gyioraeg gall y Parch. T. Harries Williams, yr hwn a gyfeiriodd at fywyd a chymexia.d ¡ prydferth Private Edwards, ac at y ft'aith. I dristi fed y gwasanaeth coffadfriaethol yn digwydd ar ddydd pen blwydd cyutaf yr 1 ymadawedig fel aelod o'r Eglwys. Cyd- ¡ ymdeamlir yn fawr a'r rhieni yn eu gaclai j dwfn ae yn eu pryder yughylch y ddau ¡ eraili sydd elü yn y fyddin. FESTRI'K PASG.—C^mhaliwyd y Festri | ar y laf o Ebrill. ApwynthA'yd Mr. T, B. Lewis Bowen yn. warden y rheiihor, a Mr. Rees Thomas, Plasybarllan, yn wardten, y bobl. Etholwyd Mr. ifameis ¡' Jones, pSrynonoer, ya warden yn Eglwys j GeTxhadol S. loan, Abercych. Yr oedd y 0 oyMfon yn y ddwy Eglwys yn wir fodd- haol. OUR Boys" FUND.—Mewn cyfaTfod cy- I h oedd us a gynhaliwyd dydd Meroher, Mawrth 3ydd, penderfynwyd ffurfio eroufa er budd y beohgyn ddychweiaut o fa£@¡ y • frwydr. Etholwyd y Parch. 1. Harries j Williams yn gadeirydd y pwyllgor Mr. j D. M. Rees,, G-ellideg, yn drysorydd, a j Mr. Tom Salis, Penralltgoch, ysgrif • I enydd.

j CAPEL TYGWYDD. j CK0E9AW.- -iWylhnos eyn y Pasg, yn Ysjorlidy yr Eglwys, daeth tyrfa o gyd- L ajs>fe«d y Merwr George. Reed, Noyad'd j Cross, i gynyg croesaw gsrtrert' iddo" o'i. wyEadwriaeth ar For y Gogledd. Mab i ydywT i Mr. a: Mrs. James Reed, o'r plwyf hwa. Pan ddaw yr arnser i bob plwyf wneyd oofnodiad o'r hyn wnaetkpwydl yn y Rkyfel Fawr Ewropeaidd, bydd i-haid neillduo tudalen bwysig i'r teulu u«k»d, I caaya maa iddynt bump o feibion yn gwas- I ajuaefchu eu gwlad yn y fyddin a'r lhrages, Ir^ddent yn chweoh, and oherwydd afieoh- araa nu wedi cael 'discharge.' Caw som gyfarfod ardderchog ynSiob yntyr. Cadedriwyd gan y Warden, Mr. Thomas BvraaSj Penwern Fach, yr hwn roddodd ei anerohiad ar gin.. Llywyddwyd gan yr ysrifenydd. GWYL Y GKOGLITH.—Cynhaliwyd gwas- anaeth a darlith yma nos Weaker y Gro- lith, drwy gyfrwng yr liud-lusern. Testyn y ddarlith oedd, 'Crist a'i Waitk, a'i feiriau Olaf.' Benthyciwyd y 'slides' oddiwrth Mri. Newton and (jo" Llun- dain, ao yr oeddynt tuhwnt i ddirnadaeth pawb. Yn vstxxl y gwasanaeth. olywyd ami ocliexiaid dofn yn e«g57n o galonau y gyiiulMdfa. Dyma un o'r nosweithiau dif-i-ifolaf dreuliasom exi oed ac nid ar fyr yr anghofir y darluniau caulynol:—'Eoce I-Jomo/ Crucifix 'Cro^hoeliad,' 'Ad- gyiodiad,' 'Pedr yn gwadu Criat, etc. SuL Y PASG.—-Bu dau weinyddiad o'r Cymun Bendiga-id yma. aef am 8 a 10.30 •a.IK. Er garwed yr hin, ni luddiwyd ond ryw ddau neu dIi. rhag cydymffurfio a rheol y L' vfr Gweddi. Yn yr Invyr can- wvd ajithem; a Nunc Dimittis newydd, o -ds drein iaait. y Parch. W. Richards, LI an badrig, MÔll. Gwnaefch y cor eu gwaith yn ganmoladwy iawn; diolch iddynt am eu ffyddlondeb parhao.l Rhoddwyd y oasgliadau yn Eglwys v, Plwyf ac yn Cape! TygWydd drwy'r dydd i'r ysgrifenydd. Da. geaiym ddweyd iddynt wneyd yma yn Well hyd yn oed na llynedd. Diolch am dipyn o 'War Bonus.' ARWERTH IANT —Cyn iiali wvcl arwerth- i&nt plwyfol vn Llandyg^'yd-d mis Mawrth er oodi cronfa, er budd' ein Milwyr a/n Morwyr. Mr. Harry Grofge, Cadtell- newydd Emlyn, oedd yr arweithwr. Gwnaeth yn arddeayhog, fel y profa a ganlyn: mewn Uai ua. phedair awr yr oedd" mewji llaw £104. ao erbyn hyn mae gonym sylfeen i ddoehreu eronfa i'n gwr- olioai y swm aurhyed d iis, 0 £ 107 5s. 6C Diolch am gynorthwywyr, ac eu hww oedd Mieng.'—Teifi.