Y Llan

Y GYMDEITHAS GENHADOL EGLWYSIG. DIOLCH I'R "C.F.N. A*R LEAN. PAN ddarllenais leader y Golygydd am- ryddawn yn y Llan yn ddiweddar yn galw sylw ei ddarllenwyr at waith cenhadol yr Eglwys, dywedais yn y fan, campus ac amserol' Y mae'r ysgrif hon yn rhwym o ddwyn ffrwyth." Ac felly fn, fel y dywed y Golygydd yn y C.P.N. a'r Ltan diweddaf. Fel hyn y saif pethau ar hyn o bryd, mor bell ag a gwn i. Y mae boneddwr o Gymru wedi cynnyg rhodd hardd o S250 i'r Gym- deithas Genhadol Eglwysig (C.M.S.) ar yr amod fod cant eraill yn cyfrannu yr un faint. Diolch calon lawn i'r boneddwr haelionus, ac hefyd i'r C.F.N. a'r Llan. Y gorchwyl mawr bellach fydd sicrhau cant o gyffelyb feddwl a'r boneddwr uchod. Pa le y maent yn trigo? A chofied ein cyfeill- ion yn y De mai trigo yn ol ystyr y Gogledd i'r gair a feddyliwn! A oes lawer o honynt ymhlith darllen- wyr y Llan. 0, oes, lawer mwy afcg a dybiweh. Ac ni ryfeddwn pe clywem oddi- wrth amryw ohonynt cyn y lleuad newydd ar ol hon. Y mae rhoddion o gan punt i fil o bunnau yn ddigon cyffredin ymhlith Eglwyswyr Lloegr. Er enghraifft, gwelaf grybwylliad yn y C.M.S. Gazette am y mis yma am naw o bersonau yn cyfrannu £50, ac wyth neu naw gan punt ac uchod. Rhyw fis neu ddau yn ol crybwyllwyd pump o roddion o £5,000 yr un, a llawer rhagor o S500 yr un. Chwi Eglwyswyr ac Eglwyswragedd cefnog dewch allan a deu- wch yn "gynhorthwy i'r Arglwydd yn erbyn y cedyrn." Rhoddwch i Dduw off- rwm diolch am ei fawr dosturi i chwi ac i'n gwlad. Beth! a fydd raid galw Cen- hadon hedd adref am fod Eglwyswyr Cymru'n caru arian yn fwy nag y maent yn caru Duw "? A hynny hefyd pan mae mwy nag erioedd o baganaid yn curo wrth ddrws yr Eglwys am fara'r bywyd.! 0, y fath gyfleustra euraidd a gogoneddus sydd o flaen yr Eglwys y dyddiau hyn! Dylifiad cenhedloedd a ddaw ati gan guro wrth ei drws." Ethiopia a estyn ei dwylaw'n brysur at Dduw." Gwyliwn rhag colli'r eyfleustra euraidd. Gweddiwn. Y mae'r allwedd yn ein llaw, a gweddi yw honno. Y mae'r Bwrdd Cenhadol yn anfon allan law-lyfrau addas ar gyfer y fath alwadau cenhadol. Frodyr annwyl, boed inni eu defnyddio'n wythnosol. Y mae'r Adfent wrth y drws, a daw i fewn trwy alw arnom i wisgo arfau'r goleuni," ac ar y trydydd Sul atgofia ni fod gennym i barotoi ac arloesi'r ffordd o flaen dyfodiad y Brenin. Beth fyddai i bob Eglwys benderfynnu defnyddio'r "Simple Litany for Missions Overseas," neu'r Manual of Intercessory Devo- tions, a'r Thanksgiving and Interces- sion," ahynny bob Mercher a Gwener yn Adfent! Clywsoch ddywedyd gan y rhai gynt fod raid tynnu yn rhaffa addewidion." Yn awr at y rhaffau o ddifrif, yr Adfent sydd wrth y drws. Sicrhawn y Y.250 a addawyd ar amod. Gweddiwn mewn fJydd a bydd y cant S250 eraill yn twmblo y naill ar gefn y llall am y cyntaf i ddod i fewn. Na ddyweder am danom 0, chwi o ychydig ffydd." M: R. Rhosybol Vicarage, Anglesey.

EBION 0 EIFIONYDD. Cyfarfodydd Diolch. Y MAE'R oil o'r cyfarfodydd diolch drosodd bellach, a, chafwyd cyn-Lilliadau da eleni, fel arfer, ynghyd a chasgl- iadau da. Y pregethwyr eleni oeddynt y Parchn. W. Morgan, St. Anne's; W. J. Williams, Bryn Coedifor; J. Lodwig Davies, Bryn Gross; W. G. Jones, Llangian; O. Thomas, Tydweil- iog; J. Davies, Llanfrothen; R. C. Jones, Criccieth; Canon Lewis; W. W." Jones, 'Fio'er newydd Aberdaron; ac eraill nad ydym yn cofio eu henwau yn awr. Y C.F.N a'r Llan." Dosberthir 100 copi o'r C.P.N. a'r Llan yn Porthmadoc yn unig; ac nid anniddorol fyddai gwybod y nifer a ddosberthir yn y Ddeoniaeth. Fe allai y deuir o hyd i'r nifer bob yn dipyn. Bwrdd Arianol. Y swm a roddwyd ar y Ddeoniaeth hon i gyfrannu at wahanol gymdeith- asau yr Esgobaeth yw 150 o bunnau— swm lied fawr i Ddeoniaeth mor fechan, canys nid oes ynddi ond saith o blwyfi. Mewn cyfarfod neilltuol o'r Ddeoniaeth penderfynwyd derbyn y swm, a rhan- wyd hi yn deg rhwng y plwyfi, a,hynny i foddlonrwydd pawb. Y gwaith nesaf fydd casglu y symiau. Ond ni raid pryderu, canys lie y mae ewyllys y mae ffordd. Cymanfa Llungwyn. O'r diwedd y mae llyfrau Cymanfa y Llungwyn nesaf mewn Haw, a chan iddynt ddyfod mor gynnar gellir edrych ymlaen at Gymanfa dda. Erbyn hynny fe fydd yr Eglwys wedi ei datgysylltu a'i datwaddoli, ond nid yw yn debyg y llesteirir dim ar waith yr Eglwys mwy na'i hysgogi i fwy o weithgarweh. Addoliad yr Eglwys. Nid wyf yn gwybod a ydyw yn hysbys yn y Ddeoniaeth fod llyfr by chan ar Addoliad yr Eglwys newydd ei gyhoeddi o waith Canon Lewis, y Deon Gwladol. Nid yma yw y lie i'w adolygu, ond gallwn ddyweyd hyn am- dano, y dylai fod, yn amgeri ei well, yn llaw pob Eglwyswr yn y Ddeoniaeth. Ynddo y ceir ymdriniaeth gyflawiv ac Ysgrythyrol ar natur a threfn addoliad, ac eglurir ef a. darluniau tarawiadol. Yr Haul." Mynachaeth, Mynachod, a Mynacii- tai," yw testyn ysgrifau rhagorol yn yr Haul gan y Parch. E. Edwardes, M.A., Aberystwyth, ac o Eifionydd unwaith. Gan fod llawer o olion mynachaeth yn Eifionydd dyma oleuni ar yr hen gyfun- drefn. Teifl oleuni ar enwau lleoedd, .'1' Betws Fawr—cartref Robert ap Gwilym Ddu; Mynachty Bach—lie y trigianna yn awr yr englyilwr campus, Robert Thonias; Mynachty Gwyn; Mynachty Du; a chant a mil o hen lefydd cyffelyb. Yn ysgrifau clasurol MF. Edwardes y mae cael goleuni arnyiit, ac ar yr hen gyfnodau hynny. Er fod yr Haul wedi codi i bedair eeiniog, y mae'n werth ei bris pe ond am ysgrifau Mr. Edwardes. Hen Lyfr. "The Village Churches, etc. Iof Denbighshire." Deuwyd o hyd i'r llyfr j hwn yn ddamweiniol. Fe allai y gwyr rhywrai yn Sir Ddinbych amdano. Yr enw sydd wrth y darluniau yw Lloyd Williams, Underwood—"Measured and drawn by LI. W. W. Uiiderv/ood." Chwyldroad Distaw. Y mae'r Eglwys yng Ngliymru yn myn'd, y dyddiau hyn, trwy y chwyl- droad mwyaf yn-ei hanes yn ddistaw a digyffro. c

T F r !aPBf Ti, C. & Es C, JACK, Ltd, REFERENCE BOOKS. Messrs. T. C. & E. C. Jack have achieved the premiey position in the publishing ol popular and reliable books of reference." -fffethodi.t Tfnies., 10s. 6d. net. PEAKE'S COMMENTARY ON THE BIBLE. Edited by PROFESSOR A. S. PEAKE, D.D., and PRINCIPAL A. J. GRIEVE, D.D. Entirely New Commentary in a single volume. 1,000 double-column pages. -Maps, index. It is distinctly the best work of the kind publiskro." -Prof. W. SANDAY. 7So 6d. net. THE MODERN FAMILY DOCTOR. A guide to perfect health. The pioneer of a widespread system of health culture. 700 double-column pages. A very excellent book. Quite a departure from the old-fashioned Home Doctor,' for it is on exceedingly modern lineS.PALL MALL GAZETTE. COOKERY FOR EVERY HOUSEHOLD. By FLORENCE B. JACK, a recognis3d authority on domestic subjects. 3,075 recipes. 400 illustrations. 730 pages, THE WOMAN'S BOOK. Contains everything a woman ought to know Household management—» Cookery Children Home Doctor Etc., etc. "As a reference book for the domestic woman wo know nothing to surpass it."—LADIKS' FIELD. JACK'S SELF EDUCATOR. A guide to a liberal education. A home tutor in every sense. #866 double-column pages. JACK'S REFERENCE BOOK. A universal Encyclopedia. For home and office. Kept up to the latest date. 1,088 pages. An extraordinary wealth of well-condensed and well-arranged information upon all matters of human interest.—SCOTSMAN. T. C. & E. C. JACK, Ltd., LONDON & EDINBURGH. !I¡¡¡IIIIIIIIIIII!lI'I¡IIIIIII!UHIIlI¡¡III!IIIIIIIIlIIIIi¡11111I1111l1\I\IIII¡lllIl\n\\Il\ Can we lot them dowiq ? 1 === -nc r- =.-=: 1 ALL THROUGH THE WAR fj If the Scripture Readers kept up most |§ H strenuous work in difficult and dan- m gerous areas. I London owes them a great debt §§ A modest War Bonus of £ 2 per month p (making a total maximum income of E|| £123 per annum) is now being paid- H to them, and I We leei £ 501 aiiditiigia! | m to meet this during the current year. fp = Who will come forward to 'M 1-.eZp n-aeet this obligation P = I GHueoH oTenolano I S0,,1 n 1 h r U kl EREAUNERS' 1 ASSOGIATION J = Falcon. Court, 32, Fleet St., p = London,E.C.4. p on HI] 1111111111111 1111 III HI\! II i I111I ¡ 1111111 ¡ 11111111 ill ¡III! III II! i IIIIII!! 11111111111111\10 The FRIEND OF THE CLERGY CORPORATION. FFs, Founded A.D. 1849. Clirisimas Cfioer for Nscessitous Clergy &, Ymti Families [ The Committee of this Corporation make a most earnest appeal for generous donations in order to enable them to relieve some of the widespread distress in clerical homes at the present time. Cheques and Postal Orders should be-made payable and sent to the Secretary, The Itev. I A. U. 'NUNS-RIVERS, at the Offices of the Cor F poration, 15, HENSIETTA-SIKJEET, COVKNT E GARDEN, W.C. 2. | IS. p. c. K. GRANTS OF TRACTS. The Committee invite applications from Parochial Clergymen, with poor parishes for Grants of Tracts for ADVENT AND CHRISTMAS. The Tracts, and not more than fifty placards are granted free. Placards, over fifty in number, are charged at half price. Forms of application, with List of Tracts offered, may be obtained from the) Secre- taries, S.P.C.K., Central Offices; 6, St. Martin's-place, London, W.C. 2. Letters respecting this offer should be sent separ- ately, and should be marked outside Application for Tracta." TYSTfB G. JONES, ELLDEYRN, NANTGLYV, DINBTCIT; WEDl dros ddeugain mjynedd o wasanaeht « gwerttiiawr fel Vsgolfeistr Lienor a Bardd mae cyteillion, edmygwyr a hen ddisgyblion Elideyrn yn Nantglyn ar cylch wedi pendertynu dangos en gwerthlawrogiad au liedmygedd oi wasanaeth, trwy roddi tysteb anrhydeddus iddo ar ei ymadawiad 01 ddyledswyddau fei Ysgolfeistr. Derbynir pob rhodd yn ddiolchgar gan y pwyllgor, ac iw hanfon ir Ysgrifenydd erbyn Tachwedd, 28. PARCH D. REES EVANS, Llywydd y Pwyllgof. MR DAVID HUGHES, Trysordd.' Miss C. M. DAVIES, Ysgrifenydd. Glyn House, Nantglyn, Denbigh, N.W. | SAVE THE CHILDREN I CHILDREN S AID SOCIETY President; LORD ADERDARE. 2,000 saved from misery or distress yearly. Bankers BARCLAYS BANK, 95, Victoria- Street, S.W. Office Victoria House, 117, Victoria Street, S.W, 1. Secretary: ARTHUR J. S. MADDISON.

CYFARFOD DEONIAETHOL DYFFRYN CLWYD. CYNHALIWYD yr uchod dydd Llun, y 10fed o'r mis ,hwn, yn y Memorial Buildings, Rhuthyn. Yr oedd y rhaglen fel; y canlyn (1) Darlith gan y Parch. Du-Buison ar weddi, yr hon oedd yn ddiddorol ac adeil- adol dros ben. (2) Bwrdd ariannol yr Es- gobaeth. Rhoddodd y Parch. R. D. Hughes, Rheithor Derwen, eglurhad ar yr uchod a'r symiau a dderbyniwyd yn y Ddeon- iaeth, y rhai oedddynt yn galonogol iawn. Cymerwyd y gadair gan y peon Gwladol, y Parch. Ganon Jones. Yr oedd yr offeiriaid a ganlyn yn bresennol, War- den Rhuthyn, Parchn. J. Morris, Llaneli- dan, ysg. mygedol, T. Rees, R. D. Hughes, J. George, W. Jones, J. Thomas, W. A. Davies, W. T. Davies, W. Jenkins. Yr oedd rhai o'r offeiriaid yn absennol, oher- wydd amgylchiadau anorfod.

LLANFAIR DYFFRYN CLWYD. Claddwyd Anne Davies, o'r Elusendy, dydd Iau, y 6ed o'r mis hwn, ym mynwent henafol yr Eglwys. Cafodd gystudd byr ond trwm. Gweinyddwyd ar yr achlysUr yn y ty ac yn yr Eglwys gan y Ficer, y Parch. Ganon Jones. Cyhyd ag y gallodd, yr oedd yn bresennol yn y gwasanaethau ac wrth Fwrdd yr Arglwydd. Rhoddodd esiampl dda. Duw fo'n gysur ac yn nerth i'w phlant. Heddwch i'w llwch.

DEONIAETH WLADOL LLEYN. ) I 0. dan Arolygiaeth y Parch J. Bangor Jones, Edern. Crocsaw. Rhoddwn ddeheulaw cymdeithas i'r Parch. Walter Jones, periglor newydd Aberdaron, gan ddymuno hir oes yng- hyd a phob bendith iddo yn dymhorol ac yn ysbrydol yn ei faes newydd. Ymadawiad. Profa Pwllheli golled neilltuol yn ymadawiad y Parch. Pierce Owen. Chvyn mai i Ddeheudir Lloegr yr aiff, ac yn sicr ymedu gyda dymuniadau goreu Eglwyswyr Lleyn. G.F.S. Cyfarfyddodd swyddogion cangen Or- llewinol Lleyn o'r uchod yn Ficerdy Nefyn dydd Gwener di-w-rddaf, trwy garedigrwydd y Ficer a'i hynaws wraig-Mrs. Cynfelin Jones. IiLlywydd- wvd ar yr achlysur gan Mrs. Wynne Finch, Cefnamlwch. Darllenwyd cof- nodion y cyfarfodydd blaenorol gan Mrs. Thomas, Ficerdy, Tydweilog, yr ysgrifenyddes. Ymysg llawer o bethau, penderfynwyd cael dau "social" yn ystod y gaeaf-un yn Nefyn a'r llall yn Tydweiliog. Newyddion- Cofied y gohebwyr lleol pan yn anfon eu cynyrchion i ni mai tameidiau byr a blasus sydd eisiau. Cyngor Eglwysig Llannor. Cynhaliwyd y cyngor uchod yn y Rheithordy, nos Iau, Hydref 23ain, gyda'r Parch. T. E. Sheppard-Jones yn y gadair. Ymdriniwyd a gwahanol faterion perthynol i'r Eglwys yn y plwyf.

CLYWEDION 0 ORORAU ERYRI A'R FENAI. Amser Trens. BANGOR i Gaernarfon:—4.45 a.m., 8.54 a.m., 11.35 a.m., 12.50 p.m., 3.20 p.m., 5.8 p.m. (yn ddi-stop i Gaernar- fon), 5.35 p.m., 6.57 p.m., 8.50 p.m. Caernarfon i Bangor:—7.10 a.m., 8.9 a.m., 10.35 a.m. (yn ddi-stop i Bangor), 12.4 p.m., 2 p.m., 3.35 p.m., 5.4 p.m., 8.7 p.m. Llandinorwic. Y mae rhieni y plant yn dechreu anesmwytho oherwydd anibendod gyda cyfarfodydd cystadleuol y plant. Pa Ie y mae y cedyrn: Mri. Roberts, yr Ysgolfeis br; Owen Evans, Church- warden R. Closs Parry; Henry Jones; a John Hughes ac eraill. At y gwaith, nid oes amser i golli. Mor hyfryd yw byw ynghyd. Dyma fel y mae yn ardal Dinorwic. Cymdeithas Lenyddol Undebol, sef Eglwyswyr St. Mair, Methodistiaid Dinorwic, a Bedyddwyr Sardis.. Go- beithiaf y bydd i ieuenctyd yr ardal, ac eraill, fanteisio ar y cyfleusterau hyn. GWill Dau nag Ua. Dydd Mercher, Tachwedd 5ed, yn Eglwys St. Deiniol, Llanddeiniolen, ymunwyd mewn glan briodas Mr. William Baxendale, 17, Walton Lane, Kirkdale, Liverpool, a Miss Blodwen Rowlands, King's Arthur. Dymunwn bob bendith i'r par ieuanc hwn yn y cylch priodasol. Hefyd, yr un bore, wrth yr un allor, ymunwyd mewn glan briodas, Mr. John Richard Thomas, Tan- y-coed, a Miss Katie Winnie Williams, Glasgoed. Daeth amryw o ewyllyswyr da i'r gwasanaeth. Gwasanaethwyd gan y Parchn. T. A. Morgan-Jones, Rheithor, a R. Wynne Griffith, Curad. Cysegriad Mynwent. Dydd Sul diweddaf yn Llanrug, yng ngwydd tyrfa fawr o'r piwyfolion ac eraill o'r cylch, bu Arglwydd Esgob Bangor yn cysegru rhan o dir oedd yn cael ei ychwanegu at hen fynwent y plwyf, rhoddedig i Reithor a Warden- iaid yr Eglwys gan Mrs. Rowlands, Plas-tirion. Cymerwyd rhan yn y gwas- anaeth yn yr Eglwys gan y Parchn. A. E. Lewis, Rheithor; W. H. Williams, Curad y plwyf; a R. Wynne Griffith, Penisa'rwaen. Yr oedd y gwasanaeth a'r canu yn rhagorol o dan arweiniad Mr. E. J. Owen. Darllenwyd y Ddeiseb yn hyglyw gan y Warden gweithgar, Mr. Evan Williams, Buarthau. Yn y fynwent yr od yr Arglwydd Esgob, ynghyd a'r Caplan Parch. W. Williams, a Mr. Ivor Pryce, M.A., Cofrestrydd. Llawnodwyd y weithred gan swyddog- ion. ■■■ C.irchary.Sir. Dymunwn longyfarch Mr. Fisher, o garchar Walton, ar ei benodiad, allan o .nifer fawr o ymgeiswyr, yn rheolwr newydd carchar Sir Caernarfon. Y mae Mr. Fisher wedi bod yn glerc am flynyddoedd i Reolwr carchar Ruthyn. Dymunwn bob llwyddiant iddo yn ei faes newydd. Derbyn Anrhegicn. Ar ei hymadawiad o Ysgol Wladwr- iaethol Caernarfon, derbyniodd Miss Griffith, Ty'n Twll, Bethel, nifer o an- rhegion gwerthfawr gan y Rheolwyr, staff yr ysgol, a'r disgyblion. Erbyn hyn y mae Miss Griffith wedi dechreu ar ei dyledswyddau feT Assistant Mistress yn Ysgol Llanddeiniolen, Pob llwyddiant a'i dilyno. Priddo Hen Gymeriad. Dydd Sadwrn diweddaf ar ol hir nycii- dod, rhoddwyd i orilwys Mr. Griffith Hughes, Mihangel Cottages, Llanrug. Ni anwyd erioed un fu mor ffyddlon i'w eglwys a'i hordinhadau na'r ymadaw- edig, ffyddlon bo amser tra y parhaodd ei iechyd. Bu ei dad yn cyflawni y swydd o glochydd plwyfol am flynyddau meith- ion yn hen Eglwys Llangwyfan, Mon. Rhoddwyd ei weddillion marwol i orffwys ym mynwent y plwyf. Y Parchn. A. E. Lewis, Ebrwyad y plwyf, a W. H. Williams yn gwasanaethu. Nodded y nefoedd a fyddo dros ei ddau fab yn eu gwendid a'u hir waeledd. WMKFRA DAFYDD.

EGLWYS GYMRAEG ST. PADARN. Cyngerdd Cysegredig. Ae y 9fed cyfisol cynhaliwyd cyngerdd cysegredig ynglyn a'r Ysgol Sul. Datgan- wyd unawdau gan Mrs. D. J. Lloyd, Mrs. Dilys Williams, Miss Nancy Parry, Miss Emily Evans, Miss Hannah Jones, Misses Annie ac Olwen Evans, Mr. John Pierce, Mr, Frank Wilkins, a Mr. G'. Ellis James. Adroddwyd gan Miss Catherine Watkin, a Miss Emily Thomas.. Canwyd yr offeryn gan Mr. Theodore V. Davie,?, Mr. R. L. Bransden, L.R.A.M., a Mr. David James. Rhoddwyd a.chiad ar bwysigrwydd gwaith yr Ysgol Sul gan y Caplan, y Parch. E. Charles Davies, B.A. Cynhelir jrr Ysgol Sul am 4 o'r gloch, a rhoddir gwahoddiad cynnes i rai ymuno. Gwasanaeth Arbennig. Ar nos Sul, Tachwedd 9fed, cynhaliwyd gwasanaeth arbennis i goffa am y diwedd- ar Mr. John James James, Hexton, yr hwn oedd yn weithiwr difefl gyda'r Eglwys. Gwasallaethwyd gan y Caplan, a chanodd Mr. David James, The Dead March, in Saul ar yr organ. Mae cydvmdeimlad mawr a Mrs. James yn ei thrallod sydyn ac annisgwyliadvvy.