Ye Brython Cymreig

Noson Dduaf Caernarfon. Noson dduaf Caernarfon, o neillben y flwyddyn i'r llall, ydyw noson torri fyny'r milisia, a heol fwyaf melltigaid y dref ydyw Baptist Street. A dydd Llun diweddaf, dirwyid pump o ferched am feddwi'r noson honno, ac yn yr heol honno. 'Does yr un olygfa yng Ngweledigaethau'r Bardd Cwsg a gura Baptist Street noson chwal y Milisia.

k Dweyd ei adnod." Hen arfer dda ydyw cael y plant i ddweyd adnod yn y Seiat; a'r bore Sul o'r blaen, cychwynodd Tom Ellis bach—sef mebyn y diweddar aelod tros Feirion—ei yrfa gyhoeddus trwy ddweyd ei adnod gyda thwr ereill yng Nghapel M.C. Charing Cross, Llunden. Dichon y daw i ddweyd adnod wrth y Senedd yn y man, fel ei dad o'i flaen a gobeithio mai adnod ar Fesur y Tir a fydd hi. k

Cyhuddiad Difrifol. Hyll iawn ydoedd y cyhuddiad a ddygid yn erbyn John Hugh Williams (16), mab postfeistr Corwen, yr hwn sydd yn Ysgol Sir y Bala. Dywedir fod rhyw ffrwgwd wedi bod rhyngddo a Rowland R. Williams, cigydd, Corwen, ynghylch marchogaeth beisicl a phan droes yr olaf ei gefn, iddo ei daro tu ol i'w glust gyda'r fath nerth nes ei wneud yn anymwybodol. Y mae'r achos wedi ei daflu i'r Chwarter Sesiwn, a'r llanc allan tan feich- iafon. K

Mwy o ddoctoriaid nag o gleifion. Yng nghyfarfod blynyddol Coleg y Method- istiaid yn Aberystwyth, dywedai'r Prifathro Owen Prys fod dros 100 o wyr ifanc yn paratoi i ddod i'r Coleg o'r gwahanol Gyfarfodydd Misol, ond y buasai deg neu ddeuddeg o efrydwyr newyddion pob blwyddyn yn ddigon gogyfer ag anghenion yr eglwysi. Hyderai y byddai'r Cyfarfodydd Misol yn ystyried y pwnc, gan mai anghyfiawnder a'r bechgyn, a siomedigaeth iddynt, ydoedd derbyn mwy ohonynt nag oedd o leoedd iddynt yn yiweinidogaeth.

Palf y Pab. Y mae plas Ucheldre, Caergybi, a'r pare o'i amgylch, wedi ei brynnu gan y Pabyddion, a'i droi yn lleiandy: a'r wythnos hon disgwyl- ir nifer o'r chwiorydd gwepsych hynny trosodd o Ffrainc i baderu a meudwya yno. Dyma'r pare lie bu'r Hybarch Chas. Spurgeon yn pregethu ynddo yn yr awyr agored flyn- yddau'n ol, a lie y bu Evan Roberts y Di- wygiwr yn cynnal ei gyfarfodydd diwyg- iadol. Dyna gwymp i'r Ucheldre

k Yr Hen Enwau'n Diflannu. Wrth gyhoeddi llyfr Cymraeg ar adar yn ddiweddar, dywedai Mr. Ashton, Llunden, mai un o'i amcanion ydoedd cadw'r hen enwau prydferth, naturiol, ar wefusau'r plant. Ofnwn fod llawer o enwau ffrwythau coed mewn perygl o fynd i golli. Dyma rai enwau afalau a glywid yn nyddiau maboed hwyrach y gall ein darllennwyr chwanegu atynt Mersol, Pig y G'lomen, Croen yr Hwch, Codlin, Per y Gwenyn,' Pryd y Gwr, Balchter y Berllan, Balchter Dinbych, Afal y Marchog, Minswyn, Fale Gaua, Afal Awst-" Afal Awst o feluster chwedl D. ab Gwilym.

Ynadon y Bermo. Ddydd Gwener diweddaf, yr oedd amryw o fawrion y tir o flaen eu gwell yn Abermaw am chwyrnellu'n beryglus o gyflym ar hyd y ffyrdd yn eu ceir modur, a chasglodd yr ynadon ddigon o wroldeb i'w dirwyo, a gweinyddu cyfiawnder tuag atynt yn ddi- dderbynwyneb. Dirwywyd Duces Westminster i £ 5 a'r costau am yrru felly drwy Ddyffryn Ardudwy. £ 5 a'r costau hefyd ydoedd y ddirwy ar yr Anrhyd. Walter Vivian, Glyn, Bangor, am drosedd cyffelyb yn yr un lie yr un adeg. Wm. Glover,lellaffeur J. Grimshaw, Bamber- bridge, am yrru'n wyllt drwy Bontddu, Y,3 a'r costau. Percy W. King, Lerpwl, 17 a'r costau a D. R. Galloway a C. S. Edmunds, Birming- ham, 10 a'r costau.

Testynau Eisteddfod Llangollen. Rhestr gyflawn y testynau yn awr yn barod. ac i'w chael, pris 6ch. drwy'r post 7Jc, gan Evans Sons FoulKes, Swyddfa'r Brython.

k Sychedigion Dinbych. Yr wythnos ddiweddaf, dirwywyd amryw o lanciau Dinbych yn drwm am feddwi'r Sul drwy gael diod yn canteen y Denbighshire Hussars Imperial Yeomanry, a wersyllent gerllaw yr Eglwys Wen. Dywedodd Mr. Boaz Jones, un o'r ynadon, fod yn warth i'r awdurdodau milwrol fod cynnifer o cwilians yn cael mynediad i'r babell i gudd- lymeitian yn sgil yr esgus eu bod yn gyf- eillion y gwyr meirch.

Dim Dremolwst. Mr. Harry Evans, Lerpwl, ydoedd ar- weinydd cymanfa ganu Undeb Anibynwyr siroedd Dinbych a Fflint, a gynhelid yn y Wyddgrug, ddydd Llun. Aeth y gymanfa heibio'n foddhaol, ac ni chafodd yr ar- weinydd achos i gwyno fod neb yn canu'r vibrato, neu'r dremolwst, a gasheir gymaint ganddo.

0 LLANGOLLEN. A BU tawelwch mawr dyna hanes ein tref wedi berw y cyhoeddi fyned trosodd. Aeth popeth trosodd heb i ddim anhyfryd gymeryd lie. Gwnaeth yr Archdderwydd ei waith yn bur ddeheuig, er fod y gwlaw yn dod i lawr yn drwm, daliodd ar y Maen Llog trwy y cyfan, a chariodd y gweithrediadau i'w terfyn. Urddwyd amryw o swyddogion y pwyllgor, ar gais y Gorseddogion, gan nad oedd neb wedi arfaethu sefyll arholiad na thalu am dano. Ofnaf i'r urddau yma fyned yn rhy gyffredin, ac na bydd gan y beirdd na'r llenorion fawr o awydd sefyll yr arholiad, gan fod mor hawdd ei chael. Y mae clod mawr i Mri. E. M. Parry a J. Rowlands am drefnu mor dda ar gyfer yr orymdaith, a champus o beth ydyw cychwyn yn brydlon. Punctuality is the soul of business."

AVON CYCLES are the best value in the world. We are the pioneers of the popular Cycles, and are the best value in the world to-day. Write for full list of prices. Model A, fitted 2 speed gear Dunlop Tyres £ 7—7—0. Easy payments from 8/6 per month. Note Address-AVON CYCLE & MOTOR CO., 19 Hardman Street, Liverpool. Motor Cycle repairs a speciality. All work quoted for before job started. Mewn LlIan Hardd, 414 o Dudalennau, Hanes y Diwygiod a'r Diwyqwyr: Yn cynnwys hanes Mr. Evan Roberts, ei rieni, ei ddygiad i fyny, ei alwad i'r gwaith, &c., &c., gan y Parch. Thomas Frances, Gorseinion. Hanes cychwyniad a lledaen- iad y Diwygia drwy Gymru, wedi ei ysgrifennu gan lenorion adnabyddus. Hanes Mr. Dan Roberts a Mr. Sydney Evans, a chargliad o farddoniaeth y Diwyg- iad, Cynhwysa y gyfrol liaws o ddarluniau, y rhai a gyhoeddir am y waith gyntaf, megis darluniau o rieni Mr. Evan Roberts, Capel Gasllwchwr, ac Ysgoldy Pisgah, &c., &c. PRIS HANNER CORON, nett. E. W. EVANS, 'Swyddfa'r Goleuad," Dolgellau. LLYFR AR RAI 0 BYNCIAU PWYSICAF Y DYDD.. Ymneillduaeth Eglwys ø Loegr, ø yn cynnwys Adolygiad ar y Ddadl rhwng Canon Will- iams, J3.D., a Glanystwyth ar "Ffurfio Eglwys." Gan y Parch. THOS. HUGHES (Lerpwl). Ymdrinir ynddo ag honiadau Uchel Eglwyswyr, Pabyddiaeth yn Eglwys Loegr, &c., &c., a cheir ynddo Restr o Offetriaid Cymreig sydd yn Aelodau o'r English Church Union I a Chymdeithasau Gwrth-Brotestan. aidd ereill. Gan fod Dadwaddoliad a Datgysylltiad yr Eglwys Sefydledig yng Nghymru yn bwnc y dydd, mae perchenogion y Brython wedi gwueud trefniadau gyda'r Parch. THOMAS HUGHES i gynnyg y llyfr uchod am brisiau gostyngol. Amlen 1/- am 9c. Trwy y post 10c. Llian Cryf, 1/6 am 1/- Trwy y post am 1/1 BARN Y Gwir Anrhyd. D. LLOYD GEORGE A S. am y llyfr 'Rwyf yn falch iawn o hanes Y Ddadl Fawr. Y mae ymddygiad trahaus a dallbleidiol yr ofleir- iadaeth yn y dyddiau presennol yn prysur wthio hawliau Eglwys Loegr yng Nghymru a honiadau ei chlerigwyr i fysg cwestiynau ymarferol y dydd unwaith eto. Ac nis gwn am ddim tebycach i oleuo deall ac i addfedu barn y werin Gymreig ar y pynciau pwysig hyn na'ch ymdriniaeth feistr- olgar chwi o honiadau Canon Williams yn y ddadl hon." Anfoner archebion i Swyddfa'r BRYTHON' 1 Don Chambers, 8 Paradise St., Liverpool COFIANT a PHREGETHAU Y DIWEDDAR Barch. ROBERT OWEN (Ty Draw), gan y Parch. JOHN OWEN, Wyddgrug. Telerau arferol i Lyfrwerthwyr. Archebion i'w hanfon i'r Argraffydd- HUGH EVANS, 356-8a Stanley Road, Neu y Parch. WM. OWEN, 11 Greenbank Road, LIVERPOOL

0 BIG Y G'LOMEN. I Y Parch Hwn=a=Hwn. re y^edir mai tua'r flwyddyn 1600 y dech- Swisgo Parchedig o flaen enwau <ijfr o urddau eglwysig. Cyn dyfodiad *'r ffasiwn' Syr" a ,ddodai'r °neiriaid o flaen eu henwau.

k y Cymry Llunden. Ql u Wy^n°s ddiweddaf cynhaliwyd cyfarfod Cymreig Llunden, Syr J. H. Puleston (j y g^dair. Clwb ydyw hwn i roi cyfle i Rilvri!?'r Brifddinas ymgydnabyddu a'u M'JrLv ac gydweithio i gadw'n fyw eu nod- Cy 10n Cymreig. Rhifa 796 o aelodau— 1 nydd o yn agos 250 ar y flwyddyn cynt.

•5b Glowyr y Gogledd. glow .Yr anesmwythyd sydd rhwng yr y Gogledd a'u meistri, y mae'r gweith- hen .Wer ohonynt wedi dechreu ail ganu yr rigwll a fyddai yn safn pob collar a, WIn Y mae cliwech o oriau'n ddigon I bob un o'r miners mwynion ■t fod rhwng y dyrus groigiau Mown lie myglydd yn llawn maglau.

•Sb Y Cymry Affrica. gjg,r wythn°s ddiweddaf rhoddem lianes Johannesburg a gwelwn fod g^ry Capetown yn hwylio at gynnal eu S^ffely}) hwythau fis Medi nesaf. Y a'j JUlto ydyw testyn yr englyn—pawb rWi^S "e ^°'i ddolur, onide ? Y mae'r § en yn dair-ieithog, a chynhygir gwobr- rae 11 am draethodau, &c., yng Nghym- g, aesneg, a Dwtsh. k

y Y Gongl Gymreig." Ina(i'n ffasiwn gan amryw o bapurau dair 1siarad yn Saesneg i gyd ond rhyw rudd fn yn Grymraeg. Byddaf yn cyth- acVn° Wrth y teitl y "Gongl Gymreig," a w, meddw] am rai o siopau'r trefi mawrion lr ar y Saboth a'u drysau yn agored, tftjj, Cadw tair shutter ar y ffenestr. Parch a phi 8ydd gan y siopwyr hynny i'r Sul (fy^rae tair colofn sydd gan y pyre hyn i'r

Urdd y Friallen. £ e$0 weled hanes cyfarfod y Primrose blaeti e yn un o fan drefi Cymru y dydd o'r O^Q' c°fiwn eiriau y diweddar George Morgan am yr urdd honno, a yn Rossett flynyddau'n ol :—- SYddY Sefydliad mawr cenedlaethol hwnnw 80c yn ceisio achub yr Ymherodraeth feru cymdeithas trwy offerynoliaeth aef usern ledrith a chusanu'n y cylch," ki8S_W hynny yn Gymraeg, magic lantern a n-the-ring.

1) Lloyd George ac Elfed. Blfe gyfaill cols ydyw Lloyd George ac ^ywv'rlrf nos °yn y ddiweddaf, yr oedd Masnach yn gwrando'i hoff- Syfgji. yn y Tabernacl, Llunden. Yn y ^ily^o]• trefnid i ddewis blaenoriaid y Sul Pryd y caed anerchiad gan Mr. Lloyd ^tireoi' sylwi mai yn yr ymarfer yma o yr oedd nerth Ymneilltuaeth ^dia oe(ld wedi dysgu gofalu am ei ar\»,nnau' a sicrhau y dynion goreu i fod emwyr iddi.

Da *^ysteb Emlyn Evans. We^et^ f°d y dysteb i'r cerddor • Evans yn cael ei dal o flaen sylw'r Inlaid a° f°<! ei alluoedd a'i ymroddiad ^ICVH Cerddoriaeth Cymru yn debyg o r^hf^yddiaeth deilwng o faint ei aberth. Wn Caernarfon, nos Sadwrn nesaf, tg6jr.-0-yngei'dd ymhlaid y mudiad, gan Seindv 1faic' hysbys, cor meibion o'r dref, ^*1 y /Hrtarian Nan tile a Llanberis. Gobeith- } ltt,yr ysgrifennydd, Mr. M. T. Morris, Ysteb a 1 weddill o elw oddiwrtho at y y rtlae'n llafurio mor bybyr trosti.

v y Gole Mwyn," b^yth y Parch. Thomas Levi, Aber- 6< ch o' yr uri a genir yn gyffredin lT 'earie^n adnabyddns Cardinal Newman rn ^'ndly Light ond ceisiodd tuag Q,eg. yec,dit', heblaw efe, ei throi i'r Gym- i(Hfxx irh eswm, meddai un o lewion A, Vf|ri 1^90, ei bod mor anodd ei chyf- o ma^ ^°' disylwedd ydyw fedr llvff pennaf ddim gwneud torth a, pj-Vaf mwy nag y gall y cyfieithydd i- aHadw ln wneud hymn synhwyrol r o faled freuddwydiol fel Lead, yr ? Petli rhyfedd ydyw meddwl ^^all syd^ angel gan un sydd ellyll

Jc 8 a. Y lttae' e Gai a Wil bob Qchr. 1?;b.wnc gy^odiad ar helynt Datgysylltiad M.^y, LJ lr yn peri i ddyn gofio fod John i/^id ei ,tXarmon, wedi marw, nen ynte fe fiyi' Vn. rf yn yr ymgyreh y dydd SViC t-'vrnT. yn chwannog i alw o at :rydeii^r, erPw^ at eu dyledswydd i {(ji y j nJ lian tuag at ryddhau'r Hen Wlad ^11 cyfo^i^^iaid a'r Estrones a dyma I "ByS ynl890:~ h erpWl v arfer meddwl fod Cymry ra Chv^n deall Cymry Cymru yn well Il!env.Vddry dref ara11 yn Lloegr j^. yeld a 6u ^)oc' yn cymysgu mwy a'u Ll. ■, yehvH;r h^'lny yr y'dym yn disgwyl y glustfvHH °1Wl'th Gymry Lerpwl. os v11 fwvaf !ar 1 gn yr Hen wlad ydyw dri ydda,n+ °nonynt wedi bod, yn enwedig cynnydd gweddol ^el ^yned m2dd\annau—ac ambell un h„ hw],i^orij a'n pregethwyr anwyl te o wehelyth Wil-bob-ochr, ^id JacBenp yn Lerpwl, ymunant ag fv!i ^dynt ,e (jai- Ond diolch i'r Nefoedd, yt! ardderch felly~~na> mae gennym ^Ui?!!0 Ryddfrydw yr Cymreig "en filwyr di-idio,"&c.

•5b Dameg y Grug. Wrtli hedegfdros fynyddoedd Cymru, a sylwi ar y grug yn paratoi i'w gwisgo unwaith eto, meddyliwn am Ceiriog ac Owen M. Edwards bob yn ail a chofiais y ddameg brydferfch hon a welais untro Amser maith yn ol, ymwelodd angel a'n daear ac yn gweled mor noeth a diaddurn y creigiau, llanwyd ef o dosturi tuag atynt. Aeth i'r dyffryn lie yr oedd cyfiawnder o flodau a rhosynau'n tyfu, ac ebai P'run ohonoch aiff i wisgo'r graig fool V Ond nid oedd yr un yn barod i symud dywedai Llygaid y Dydd wrth y Meillion am fyned, ond ni chyd- syniai plygai'r Crinllys eu pennau'n isel heb gymeryd arnynt glywed yr angel a gwell gan Felen y Ddol oedd aros lle'r ydoedd. Ond y Grug—planhigyn syml iawn y pryd hwnnw, hyd yn oed heb ddysgu blodeuo, a atebodd yr ai ef i wisgo'r creigiau. Llonnwyd yr angel yn gymaint fel yr ymostyngodd ato, gan ei gyfarch Gan i ti drugarhau wrth y graig noethlom, druan, ac addo ei chuddio a'th irlesni, o hyn allan ti o ddygi flodeuyn o liw serch ei hun.' Yna torrodd allan ar hyd cangau meinion y Grug glychau bychain o flodionos lliwgoch, ag sydd wedi gwneud blaguryn y graig mor anwyl gan bawb byth er hynny. Ergyd y ddameg :—Y neb a wisgo'r noeth, ac a helpo'r tlawd, byth ni chyll ei wobr.

Coleg y Bedyddwyr, Bangor. Yng nghyfarfodlblynyddol Coleg^y^Bed- yddwyr, Bangor,ddydd Iau diweddaf, cyflwynid dau lun yn eiddo i'r sefydliad. Y cyntaf ydoedd painting o Dr. Abel J. Parry, y Rhyl, gwaith llaw gelfydd Miss Gwenafed Williams, sef merch Pedr Hir, Bootle, a'r hon a alwyd heddyw i'w ddad- orchuddio. Yr ail ydoedd llun y diweddar Ddr. Hugh Jones, Llangollen,—rhodd ei fab, y Dr. Hugh 0. Jones, sydd yn New Zealand, a'r hwn a ddadorchuddiwyd gan ei wyres, Miss Hughes, Colwyn Bay. Y diweddar Ddr. Hugh Jones ydoedd prifathro cyntaf y Coleg pan ei lleolid yn Llangollen, a Dr. Parry ydoedd ei ysgrifennydd cyntaf. Llongyfarchid y Proff. J. T. Evans, yr hwn sydd yn dechreu ar ei waith fel Athro Hebraeg y Coleg. Y mae efe yn M.A.. Ph.D., ac wedi llamu i'w safle bresennol o waelod y pwll glo. Caed anerchiad ar Ddelfryd Bunyan o Weinidog Cristnogol gan y Parch. Charles Davies, Caerdydd; a phapur ar "A gyf- rannodd Bedyddwyr Cymru i Ddiwinyddiaeth o 1850 i 1900," gan y Parch. W. Edwards.

•Sb Cedyrn Caernarfon. Yr wythnos ddiweddaf collodd Caernarfon ddau o'i chedyrn, a'r ddau yn flaenoriaid yn yr un capel-capel M.C. Engedi-a "chapel Gwyneddon," fel y gallesid e'i alw 'stalwm, gan mai yno yr ydoedd y gwr da hwnnw pan yn fyw yn ben blaenor, ond yn ben blaen- or mewn ystyr dda-sef nid am ei fod yn tra- arglwyddiaethu ar ei gyd-swyddogion, ond am fod mwy yn ei ben na'r gweddill. Y cadarn cyntaf y cyfeirir ato uchod ydoedd Mr. D. W. Davies, y llyfrwerthydd, a fu farw ddechreu'r wythnos ddiweddaf, wedi cystudd byr, a'r hwn ydoedd fasnachwr craff a llwyddiannus. Y llall ydoedd Mr. John Jones, y fferyllydd, oedd a'i siop ar gongl Y Maes ar hyd y blynyddau ac yntau i'w weled beunydd ar ei rhiniog, yn barod am ymgom ag unrhyw ddyn ar bwnc y dydd. Hen lane ydoedd, 77ain oed, ac wedi dihoeni er's saitli neu wyth mlynedd. Gwr hyddysg, ymgomiwr diddan, dadleuwr medrus, ac un y buasai'n dda ganddo yn ddiau gael byw dipyn yn hwy i weled yr Eglwys Wladol yn cael ei datgysylltu.

"5s Ofieiriad Brynymaen. Y mae'r Parch. Meredith J. Hughes, ficer Brynymaen, uwchben Colwyn Bay, wrth y gwaith o gyfieithu Siartr Llewelyn, y caed hyd iddo gan Dr. Gwenogfryn Evans ymysg llawysgrifau Panton (a gasglwyd gan Ieuan Brydydd Hir). Y mae Mr. Hughes yn lienor da, yn draithodwr buddugol yn yr Eisteddfod Genedlaethol, ac yn offeiriad da a Chymro cynnes. Y mae clybiau'r Automobiles yn lliosogi yng Nghymru a ph'nawn dydd Sadwrn aeth Clwb Dinbych am picnic i Lynhelig, pysgodlyn tlws Arglwydd Mostyn, bum milltir o Dreffynnon. Yr oedd yno 50 o motors. Aeth Eglwyswyr Llanelltyd ati i godi ysgol heb yn gyntaf gyflwyno planiau i Gyngor Gwledig Dolgellau ac y mae Clerc y Cyngor wedi ei gyfarwyddo i ddanfon atynt am roi pen ar y gwaith nes cyflwyno plan, ac os na wneid hynny, y caent wys. Ddydd Gwener, gosodwyd cerryg sylfaen llythyrdy newydd yn y Wyddgrug, a llawen- hai'r Parch. J. Owen, gyda siaradwyr ereill, weled yr arwydd hon fod hen dref Daniel Owen yn mynd ar gynnydd. Ddydd Sadwrn diweddaf, aeth 200 o beiriannwyr dinesig, ar wahoddiad Mr. Darbishire, o Lerpwl i weled chwarelau setts Penmaenmawr, a chawsant eu synnu at y cywrain beiriannau celfydd a geid yno i dyllu, naddu trwyn yr Hen Benmaen- mawr," a danfon ei gerryg i bellafoedd byd. Nos Iau ddiweddaf, yn union wedi i'w rieni fyned i orffwys i'r gwely yn Laura Place, Aberystwyth, clywyd clec gwn, a phan aed i lawr, dyna lie y caed y mab, Joseph Davies, cyfreithiwr, 21 oed, yn farw wrth draed y grisiau, wedi ei saethu yn ei ben. Ddydd Gwoner, tarawyd Hugh Pryce Jones, Kimberley Terrace, Llandudno Junc- tion, i lawr gan motor car a yrrid gan Mr. Watson, Colwyn Bay. Y mao mewn cyflwr peryglus. Y mae un o ddwy ysgoloriaeth o E20 yr un, a gynhygid yn ysgoloriaeth ymysg aelodau colegau prifysgolion y deyrnas, gan yr Anglo-French Association, wedi ei hennill gan Mr. D. J. Lewis, B. A., Prifysgol Aber- ystwyth.

Cafwyd gwledd ragorol at gynhaliaeth y corff yn y Pavilion am 4 o'r gloch, ac am 7 yr hwyr cafwyd gwledd ragorol i'r meddwl mewn cyngerdd campus ac y mae clod nid bychan yn ddyledus i'r pwyllgor am drefnu rhaglen mor rhagorol. Y datgeiniaid- oeddynt Soprano, Miss Edith Evans (Myjanwy Collen), un o favourites y Llan Mr. Emlyn Davies, Cefn Mawr, y bariton Cymreig enwog. Datganwr penhillion, Ehedydd Alaw, gyda Telynor Gwalia wrth y delyn. Crythor, Mr. Smith-Anderson Duce, Rhos. Adroddwr, Mr. W. Edwards, Cefn gynt a chor unedig Llangollen, dan arwein- iad Mr. Levi Roberts. Y cyfeilwyr foedd Misses Maud Jones, R.A.M., a Gwladys Humphreys, ynghyda Mr. Caradog Roberts, Mus.Bac. Cafodd y cyfan dderbyniad rhag- orol, a gorfu iddynt ail ymddangos bob tro y canasant. Yr oedd yr ystafell yn orlawn ymhell cyn amser dechreu. k Nos Sadwrn, tua 5 o'r gloch, fel yr oedd un o'r dieithriaid oedd yn y dref yn cweryla gydag un o'r enw Moses Jones, daeth Sam Lloyd i'r cylch, a tharawyd ef gan y dieithr- ddyn, nes ei daflu i lawr, ac wrth ddisgyn tarodd ei ben yn y palmant, nes oedd yn an- ymwybodol. Cyrchwyd ef adref, a galwyd meddyg. Canfyddodd ei fod wedi torri asgwrn ei ben, ac awd ag ef i'r clafdy, ond ni ynganodd air, a thua deg o'r gloch, er gofid a syndod i bawb, bu y truan farw. Yr oedd yr ymadawedig yn adnabyddus i lawer, ac yn un a fawr hoffid ar gyfrif ei garedig- rwydd. Y mae ein cydymdeimlad dyfnaf a'i dad, sydd wedi ei adael yn unig i alaru ei golled. 3P;e Yr oedd y Parch. Daniel Hughes yn llenwi pulpud y Bedyddwyr Seisnig y Sul, ac yn y prydnawn traddododd anerchiad i'r dynion ieuainc. Dydd Llun yr oedd Cymanfa Ganu Meth- odistiaid Llangollen a'r Cylch, o dan arwein- iad Mr. David Jenkins, Mus.Bac. Cymanfa dda, ond trodd yr hin yn hynod anffafriol.