Ye Brython Cymreig

-== Yn Ynys Mon ac Arfon [GAN BETHMA]. ^gybi. ^reswv^ ^eulu brenhinol groeso cynnes gan 0H(J y lie yr wythnos ddiweddaf, Moel^v ydyw y ff'aith f°d c°r Meibion y yn cael eu gwahodd i ganu iddynt oantc)We< esmwyth iawn ar feddyliau y (}re £ ri0r1, ^1 v gwyddis yn dda, mae yn bo(^ ^nifyw gorau da wedi arfer bod ac yn Wedi a^am na fuasai un o'r rhai hynny rtiai r]vi -T anrhydedd ? Fe ddywedir Virion ^Wa.d yr aelod seneddol dros sir 6n\Vo,, sicrhaodd y fraint i gantorion aelod d es^ni°g- Os felly, pa le yr oedd yr '■ Nid ydyw byn ond rhai o'r 'K'(;|(j ft11 II glywais ar y mater. Da gennyf Chdr vM ^'r- Cadwaladr Roberts a rllagorol Wyn wedi gwneud eu rlian yn Lewig n a 'IO(' yr unawdwyr, Mr. Evan bestir,; pel Curig> a Mr. W. T. Jones, Pwen.r?^ ^'lfl fel arfer. Miss A. E. iddynt a(.l< K' A.R.C.M., oedd yn cyfeilio Hwyr f0rjf,,a,o<l<1 y Brenin a'r Frenhines eu fr>ddl0n i ,on* yn eu gwasanaeth, ac ni fuont Ellis j0 dweyd hynny. Cafodd Mr. r13reni..fh A.S., a'i briod, swpera l' renIn. u. K ^•hog. ahWyl ydyw hwn, ac emv sydd yn e's°(>!S Cymro. Deallaf fod amryw fVddawn 1 yn darlithio ar y gwr arn- IJ mae y brawd galluog, Mr. &rlith n V 'f'K (America) yn dyfal baratoi n^e'hvn yn sicr o fod yn ddyddorol ft'Xvbi ° gWl'^hrych. Pobl y Tabernacl, i laicl i *2 r n mynd i'w chael hi gyntaf. *4^ a nrylith a hyawdledd raawr gael '^aiioTic,8 >Vn rhoddi digon o le iddynt 8°s eu gogoniant. g atigor Erby i, Carre llyn, mae Y cyffro ynglyn a gosod heibig Ylfaen y Coleg newydd wedi myned J.11 torrj | nysbysir fi fod lladron wedi bod ]e0ecld. v 1W0(1<"1 ac yn lladrata mewn rhai ha^t y ddinas ar y dydd hwnnw. o ■^r> mae 8ain punt o un ty. Ar un yn syndod na buasai llawer mwy ^°r hawri, cymeryd lie, pan y cofir W oedd i'r lladron Iwyddo. Nid f(!d neb yn aros yn y ty ^ynt. tt y rhai ag yr oedd yn rhaid yfod j>r ^oys yw fod nifer o ladron wedi rU1 y c,.ri !na,s' ac adwaenwyd nifer ohonynt 0 ^CWelvri ~swycld°gion, a bu raid iddynt ay Ued ddiseremoni. Nid oedd it wedda £ Ser fanylu llawer yr wythnos ar y gweithrediadau. Mae yn rat -rawr i ddeall fod y gwaith o M i R^REG 8ylfaen a'r He wedi ei ynv evft^ydd yl!lrO' sef Mr. Watkins Jones, df) ref:ltnol' • !ngor- a thystiolaethir yn a, lr'edwvc] vve('' gwneud yr hyn a ym 1 ^yder f foddlonrwydd yr awdurdod- j^^Hiiyg a y rhoddir cyfleustra i Gymry aoae y gwaith o adeiladu y Coleg. b. y carwn wedi gweithio yn dda, W yr Afl, o^'olcli iddynt am eu llafur. w,^eWi8 T° Lloyd, M.A., yr Atliro r,„ ^i yn .1 ,0j}es' M.A., a'r athrawon ereill, H y a'" i(l oedd dim yn ormod l»fgylchinH j U,d er sicrhau llwyddiant yr a llwvH^ a choronwyd eu holl C ^io/(ra^ teilwng. Bydd yn hyfryd- ^oIylehiad e dry eh yn ol at yr bod t'heirnlo fod ganddynt law fep hiadTi y gwaith. Credaf y bydd OtirT*1 colofn^Wydd ^>wrc'<;i Masnach gennych 1 We(1;c3atgari f ara11 yn gyflawn, felly ni wnaf y i 1 cyfejr- y Hawenydd am y ffaith ei fod bw^^ddwr °T arbennig at haelfrydedd Wi Ma f' ritcliard Jones, Ysw., Niw- f'edf^Vl v o We<^ eyfrannu tair mil o idd r Brp^- newydd. Nid rhyfedd CM?- Yn wahodd o'r neilltu a diolch eosi-adeilad f Wreh' mae Mr- Jones wedi for]' miloeX, }vasanaeth y lie ag sydd wedi Son' Vn n lWor iddo. Amlwg ydyw ei Cyfam sydd yn caru ein cenedl ni. a,'r -inir Vr. 11 Cerflun ohono yn Niwbwrch. UJI, aftl8yicii0eHfidd af1j hynny gan bobl y lle JV T>ar<'h Mae efe yn deilwng o yn '■ anrbycledd ellir roddi iddo. wna pobl Bethesda, Vf 9,1 y j5r(! yn neilltuol Caernarfon, am na VnII,n Wedi aros mwy gyda hwy. ^>i0l i„ Sl°medigaeth fawr i blant y nK°e yn arbennig. Yr oedd nianf °-nynt' We('i eu trefnu mewn (>ri(' oherwydd y brys ni t)r;Rl,r'Vf|i fVrj, y Brenin wedi'r cwbl. Pwy 8,1\ saf? l\i byw, tybed, i'w weled y tro rhelioll Ne. eu ymweliadau fel ymweliadau 8,0 eh'r beno Ha" feddwl am ysgrifennu I byji1 ^edi (■a,Hbyn,.y,lr° nesaf byddaf fi ithi! ^n Wedi li18f ?'d °."glwy'r brenu! 'yrinv 1 n hiawn bwyll. Go- y' ynte ?

<9iT,MRY caer- Sul r. i Mr. o. R. Hughes.— 01 char8 aR afU Mr. Owen R. ga afwYd telela.u Y sgol Sul M.C. Hoole, J'f y 0 ym mi J° ae^) °'r He dwfn enillwyd j arcb a theimlad holl aelodau I Pea!, ^efvdhf1 y Cr/Wyd ei ibd yn ym" yri Bentraeth, Mon, nag o'r n y ej anrhegu'n deilwng fel ^^eli flIr'i a enillasai yn serchiadau ;?u neb i „!dd i'r casglyddion t calon"^ nnu—y.r oedd yr anrheg °^is 11 y rhn," y ^anysgrifwyr. Cymerwyd 1 *h ac ane^an,lyno1 =-cln gan Miss Iris br. tra ddvrrn la au gan yr holl svtlirawoii, hes 8a ant dystiolaeth tichel i ofal vNiai^ &0T)r m- y P^ant, ei lafur gyda'r IleM-vri ,iei 5 ymdrecb parhaus i ennill ei' a° arnb 1 r Ysg°l a'i gymeriad •Wiw wyddian+gWTd y dymuniadau goreu H M wyd vr ai §ysur yn y dyfodol. \7; R, Lrn anrheg—awrlais hardd- 0 °er]iIo°le. v arolygwr cyntaf ysgol 1i»^% 5 a gerfiedig ar yr awrlais Ks1' aSn:cy«wyniig i Mr. W *t°°le> gftes, gan Aelodau Ysgol Sul 1 Qni ,ymadawiad o Gaerlleon, Adt es iamv i I^iolchodd Mr. Hughes V 0(^i ato r dd a'r teimlad da a ddang- 1? Hr^§Wvrl' a° ar can gan Miss Nellie 1 ben- Hyderwn stlaid iv s dderbyniad cynnes gan entraeth.

AP MADOC. I Ddechreu'r wythnos cyrhaeddodd y cerdd- lenor hysbys, Mr. Wm. Apmadoc, i Lerpwl o'r America gyda'r agerlong Canada, ac wedi anelu yng nghyntaf lie am swyddfa'r Brython, ysgrifennodd ei brofiad ar ei daith i'r Hen Wlad-lle yr erys i ddarlithio ac ymgyfarch hyd gwedi Eisteddfod Abertawe-fel y canlyn :— Mordaith Niwlog lawn. MR. GOL.Ar ol glanio bore Llun, Grorff. ] 5, yn Lerpwl, y papur cyntaf a welais oedd y BKYTHON, ac yn y rhifyn hwnnw sylwadau caredig am Dr. Daniel Protheroe ar ysgrif- ennydd. Gwnaethant i'r olaf wrido yn wir i chi." Nis gwn sut y teimlodd Daniel. Mae ei groen ef yn dewach na'm croen i. Gyda yr un llwyth llythyrol, caed llythyr caredig-groesawoi oddiwrth y prifardd Pediog. Teimlasom dannau euraidd ei dynerwch. Efe ym Mhwllheli, ac yn egluro yr anhawster i gael noson gerdd-lenyddol yn Lerpwl. Diben pennaf y nosonau sydd wedi eu trefnu yn rhai o drefydd Cymru ydyw cael cyfleuster- au i gyflwyno i'w sylw gyfarchiadau brawdol- lenyddol-gerddorol nifer o'r Cymdeithasau Cymreig Americanaidd. Mae Cymdeithasau Cymrodorol y wlad orllewinol ar gynnydd- maent yn amlhau. Dengys hyn fod cenedl- garwch, llengarwch, a cherddgarwd1Cymreig ar gynnydd. Ymdrechir yn ddifnfol i gadw, nid yn unig deimlad Cymreig yn fyw, end i gadw pob Cymro a Chymraes a Chymry Americanaidd, mewn cyffyrddiad ag hanes a llenyddiaeth ein cenedl. Yn ystod y deuddeng mlynedd diweddaf, mae yV ysgrifennydd wedi cael manteision i weled Cymry o f6r i for, ac y mae yn dda ganddynt glywed am wrhydri dysgedigion Cymru bob amser. Ond credwn nad yw Cymry Prydain yn wybyddus o wrhydri meibion Gwalia.yn y Talaethau Unedig a Canada. Ystori ryfeddol o gynl;y^ ydf^ ac un yn adlewyrchu anrhydedd neilltuol ar enw a chymeriad y Cymry. Dweyd^yr ystori fawr lion mor gryno ag a allem oedd dyben cyntaf ein hymweliad. Ond rhaid fydd ei chymysgu hi. Aeth yr awyddfryd cerddorol yn drech na'r angenrheidrwydcf hanesiol. Felly, disgwylir nosonau cerdd-lenyddol yng Ngwrecsam, Llandudno, Caergybi, Aberys- twyth, Caer dydd, Treorci, Maesteg, &c., gydag awgrymiadau y bydd tameidiau tenen am gyflawniadau athrofaol, gwyddonol, celfyddydol, a gwleidyddol Cymry America yn flasus rhwng cromfachau, megis. plygu i'r drefn, ond yn wir, meddaf I chwi, rhaid i ystori Cymry Americanaidd gael gwrandawiad a chrediniaeth yn fuan neu hwyr. Mordaith niwlog, meddai'r penawd 0 eulfor St. Lawrence hyd lwyfan glanio Lerpwl, niwl tew a anadlwyd bob awr^or fordaith. Cafwyd un awr glir y Gwyddel, ac ebe un ohonynt Be jabers to yl one and all, if you want clear skies to brathe a whiff of God's pure air, Ireland will give it to ye, begora Diolch i'r Capten Richard Owen Jones, o Fodedern, Mom-^sgyblaeth odidog yr hwn a deimlid ymhob adran o i llong. J Canada y/esmwyth-lithrog tros y we.lg a thrwy y ni»l lmb ddamwain na ohy^gotl damwaln. E8rawyth-lithrog daith gweryddol, y ddiweddaf yn y Canada sydd yn haeddu y fath gyplysmd ansoddeir- iol Mae y tri dlwrnod o Montreal ar afon fawr odd us y St. Lawrence cyn cyrragc^ y mor mawr yn wcrtli croesi cyfandir w cael, ac i fwynl.au ysblander a gl<andid■ natur ar y glannau amaethol, pentrefo mynyddigf heblaw son am Montreal bryd- Srth a Quebec yn ei holl ramant hane.iol, Indiaidd, Ffrengig, a brwyclix.J Mo ydyw--yr odidocaf yn ei mawredd dytrol "Vve^ymTcenW a Uengar Montreal trwy mv-st. David's Welsh Society yn anfon cofion serohog-hiraethus. at Gymry Cymru trwy golofnau y BRYTHON, a rhai o Gyniry'Cymrodorol Boston a fuont gysodwyr gyda'r diweddar Llyfrbryf, yn anfon eu cofion hwythau at eu hen gyd-gysodwyi Synt- W. APMADOC.

--0-- Mrs. Lloyd Roberts, y Bermo. Y mae tref Abermaw yn cydymdeimlo'n ddwv^a'r Parch. Lloyd Roberts, y rheithor, priod yr hwn a fu farw ddydd Llun, gwedi cystudd hir, a hwythau wedi pnodi ond tr■ » blwyddyn. Merch ydoedd i Mr. G. J. Roberts, Trefarthen, Mon.

Helynt Mynwent. Ddydd Mawrth, dirwywyd Charles Tollis, clochydd Eglwys Crist, y Trallwiii, i E f a'r costau am agor bedd a symud arch a gweddilHon baban Mrs.^ Jane Thomas i vault tan yr eglwys ar achiysur claddu gwr ieuanc or enw Wilcox, hebyn gyntaf gael trwydded i hynny tan law Prit ysgrifennydd y Wladwriaeth. Yn ddiar- wybod ei fod yn afreolaidcl y gwnaeth.

*52 Edrych y Corff. Mewn trengholiad ar gorff Joseph Ensor, yr i esgidiwr adnabyddus a wnaeth am dano'i hun ddydd Llun yng Nghaernarfon, pasiwyd nenderfvniad yn erchi ar y trengholydd alw KlwV Surd^dau at y priodoldeb o rm heibio hyd y gellid yr arfer o edrych y corff gan y rheithwyr lie na bo angen yn y byd I am hynny.

NOD AC ESBONIAD. [Pob gohebiaeth ynglyn a'r golofn hon i'w danfon i'r Parch. O. EILIAN OWEN, 16 Argyle Road, Anfield Road, Liverpool]. Llyfr Du Caerfyrddin. Mor Truan genhyf, mor truan a deryv am keduyv a chaduan.

LLANGOLLEN. LLAWENYDD gennyf wrth gymeryd fy ysgnf- ell yw gallu dweyd fod yr Haf unwaith eto wedi gwneud ei ymddanghosiad. Yr oeddym wedi bod yn cerdded dyffryn anobaith er's amser, ond ffyddlon yw yr hwn a addawodd. Pryd hau a medi, haf a gaeaf, ni phaid mwy holl ddyddiau y ddaear. Arwydd symud adfywiol sydd i'w weled ar bob llaw, a llu o ddieithriaid yn dechreu cyrchu yma fel arfer. Y mae yr Eisteddfod Genedlaethol yn argoeli llwyddiant yn barod, er fod cyflawnder o amser, ac y mae swn y paratoi, nid yn unig yn ein gwlad ein hunain, ond hefyd yng ngwlad yr Iancwys tros y Werydd. •5b Derbyniodd yr ysgrifennydd cyffredinol y newydd, a bu y mater o flaen y pwyllgor gweithiol, a mawr oedd eu hawydd am ategu y syniad. Y mae Cymdeithas y Derwyddon yn Scranton, Pa., Unol Dalaethau America (ymha le y mae tros 40,000 o Gymry) wedi cyflogi agerlong fawr i ddod a chymaint ellir trosodd, a dywedir ganddynt fod llu o enwau eisoes wedi dod i law yr ysgrifennydd yno. Hefyd bwriadant ffurfio cor mawr o 200 o leisiau i ddod trosodd i gystadlu. Gwelir felly y bydd yn rhaid i gorau ein gwlad ein hunain dynnu gwinedd o'r blew, a hogi arfau, fel y dywedir, rhag digwydd i Gymry America gario y llawryf. Nos Sadwrn a'r Sul diweddaf, yr oedd eglwys y Bedyddwyr, Heol y Castell, yn cyn- nal eu cyfarfod pregethu blynyddol a digwyddodd, er mor ffafriol ydynt i oruchwyl- iaeth y dwr, iddynt gael tywydd hynod o ffafriol. Yr oedd y cynulliadau yn lliosog, a'r genadwri yn hynod dda ac effeithiol. k Gwasanaethwyd gan y Parchn. Aaron Morgan a Moses Roberts, gweinidog dyfodol yr eglwys. Yn sicr, dylai yr eglwys fod yn falch eu bod wedi sicrhau gweinidog mor rhagorol. Y mae Mr. Roberts yn bregethwr da a phoblogaidd.

To Advertisers PREPAID ADVERTISEMENTS FOR BIRTHS AND DEATHS, Is. per Insertion. MARRIAGES, Is. 6d. per Insertion. SITUATIONS-Wanted Cd Vacant. APARTMENTS-Furnished and Unfurnished, Is. for One Insertion. < 9d. for Three Insertions. ø Rate for Trade Advertisements, Public Meetings etc., may be had on application. ø Advertisements must be to hand Tuesday Morning to ensure publication in the following issue, a All communications re Printing and Advertising, to be directed to the Firm EVANS, SONS & FOULKES, Don Chambers, 8 Paradise Street, L'pool, or 356-358a Stanley Road, L'pool. SAVE S5 CASH OR HIRE. D. GRIFFITHS & SON, 221 Brech Road, and 103 Wavertree Rd., Liverpool. PIANOS AND ORGANS mmmmamam from 8s. per month iby all the leading mahers. Telephones- 6 lx Anfield Breck Rd. 70 5y Royal Wavertree. ~—< Tel. No. 18y Bootle. J. B L AC K, Late ISAAC BLACK, Cabinet MaKer and Upholsterer, BEDDING MANUFACTURER, And General House Furnisher, 66 & 68 STANLEY ROAD, BOOTLE. Carpets and Floor Coverings a Speciality. The Well=Known Remedy 41 from Wales for iN RHEUMATISM, LUMBAGO, SCIATICA BACK-ACIIE, WEAK CHEST, SORE THROAT, BURNS, CUTS, BRUISES, &c., is MORRIS EVANS' HOUSEHOLD OIL. Sold in Bottles, 1/li, & 2/6, by Grocers and Chemists, or from the undermentioned Lancashire Representative— EDWARD R. HUGHES, 13 St. Michael's Road, Liverpool, S. Ageitt- LEWIS JOB LEWIS, 20 Verulam St., Lpool. Book of Testimonials, &c., sent. Post Free on Application to the Manufacturers- Morris Evans & Co., FESTINIOG, N. WALES Telephone—157Y Birkenhead. Er amlder ei gwsmeriaid,—yn siop HUGHES, Pawb gant eu hangenraid Am siwt newydd bydd, heb baid, Frethynwr i Frythoniaid. JOHN HUGHES, Tailor 6 Draper, 24 OXTON ROAD, BIRKENHEAD H. PROCTER, F.B.P.S. The City Phrenologist, Is a Fellow and COUIlcilJor of the British Phrenolog- ical Society (Incor- porated). Holds Six Certificates it. six Gold Medals for Pro- ficiency in Phrenology J and Hand-readiag. Mr. Procter has had 35 al in is now Riving Consultations HEALTH, PHRENOLOGY & HANDREADING at 58 Lime St. & 25 Mt. Pleasant 'Phone—017 Central. /i1 W. GRIFFITHS, #I Tailor, if 29 SOUTH JOHN STREET, LIVERPOOL ALSO AT 349 STANLEY ROAD, BOOTLE. 'Phone—27x BootJe. Lunt's Boots are VALUE FOR MONEY. Try P air Ladies' and Gent's in great variety. 11 PARADISE STREET, The only address Humphrey Williams, O Tel. 8158 53 SMITHfiELD STREET, TITHEBARN STREET, LIVERPOOL. Manufacturer of SLATE HEADSTONES, and all oth STONE MEMORIALS, ¡;J¡;J¡;J Enamelled Slate Chimney Pieces, Bangor Roofin Slates, and every description of Slate Slab Work. -===-

GENI. ROBERTS.—Yn 29 Naseby Street, Walton, priod Robert Roberts, ar fab. WILLIAMS-Gorffennaf 14, i Mr. a Mrp- Edward Williams, 2 Newman Street, merch, -y ddwy yn dod ymlaen yn iawn. PRIODI. IVOR-DAVIES—OWEN—Gorffennaf 6ed, yng nghapel Presbyteriaid Oakiield Road, Lerpwl, gan y Parch. T. G. Owen, Ivor- Davies, daernarfon, .a Mary Catherine Owen, ail ferch Mr. John Owen, Walton Breck Road, Lerpwl. 'Roedd yr anrhegion yn lliosog. WILLIAIIS-HOWAr,D-Gorffennaf 10, yng nghapel M.C. Seisnig Hoylake, gan y Parch. Sydney O. Morgan. B.A., B.D., Griffith Howell, mab hynaf Griffith John Williams, Coed Menai, Bangor, a Jane Catherine, unig ferch John Howard, Hoylake. MARW. DAVIE s-Gorffennaf 1.4,viiy Royal Infirmary, yn 58 oed, Richard Davies, saer llongau, 172 Wellington Road South. JONEs-Gorffennaf 11, yn 14 St. Alban's Road, Bootle, yn 3 mis oed, Eric Wynn, anwyl febyn Mr. a Mrs. Arthur Jones. WILLIAMs-Gorffennaf 8, yn ddisyfyd, yn Llewesog, Dinbych, yn 90 oed, Catherine, gweddw y diweddar William Williams. WYNNE. -Gorffennaf 11, yn y Southern Hospital, Lerpwl, Jane Edith, unig ferch y diweddar Edward Wynne a Mrs. Wynne, Bryn Terfyn, Newmarket.

Telephone 51 Y Anfield. JOHN JONES, ø FUNERAL FURNISHER, 19 Preston Grove, LIVERPOOL. Style, Quality, Economy, Attention. SUPERIOR WEDDING BROUGHAMS. Estimates including all charges on application. NODER-Nad oes unrhyw gysylltladVhyngof ag arall o'r un enw. Telephone—261 Bootle. P. LLOYD JONES, Funeral Furnisher, Special attention given to removals to and from Wales YORK BUILDINGS, 362 & 364 Stanley Rd., L'pool (Near Bankhall). WEDDING EQUIPAGES. 37 Park Rd., I • g 6 6 8 Overton St.I 49 651 Edge lane |WU8 44* REMOVAL CONTRACTORS To or from any distance by ROAD, RAIL, OR SEA. 0 Telephones-535 & 536 Royal. Telegrams—" Readiness, Liverpool." ø FIREPROOF Warehouses For Storage of Furniture and Valuables.