Ye Brython Cymreig

SOSIALAETH Yn dyscu Cymraeg. LCOLOFN R.L.-I LLITH II. ?arlIen tr^ethodyn Mr. J. R. Jones a1" cyntlf >th yng ng°leuni y Boibl y peth yn a a 111 tarawodd ydoedd fod yr awdwr tn. wlleud ymdrech egniol os nad, mewn Wyfr's11'- arL^yfreithlon, i wneud y Beibl yn 0 R -f °Sialaidd' ^ao y traethodyn yn llawn gelljr 0U'ada" Ysgrythyrol ac wrth gwrs, fly,, y tdar leti rhwng y llinellau yr IYI1 Y t b.. yr il0i,a a ddylai fod ou hystyr. Ond er UtTh "'nU^loe' yw yn llwyddo i ga: l allan o'r Beibl ond yn (Ieith''T hyu a ellir ei alw yn ddiwygiad cym- trefvr)fi°' ^0<y^J Reform), a hynny ar linellau ^°les °' ^ae Sosialaeth sydd gan Mr- efj e* ')ari1 ffiedyn, ag sydd, fel y dywod a9tl\ ° r Beibl, mor walianol i'r Sosial- Hot$1U0llg1'ed ag ydyw gwyn i ddu. It is theCadMarxorder' Aphe (tje(j e^°i't-Bax yn dod ar draws y pam- cUri lWl1' 'lua:sai yn galw ei awdwr That hybrid, the Christian Socialist.' ^osial dynion a ystyriaf fel prif arweinwyr 'Joslal Cy{rjf ? a'r gwir yw, ni fynnant ar un 0 gwb'°d a, Wno'°'1' Beibl a chrefydd ddim S°s*a*aeth. Eddyf Mr. Jones ar y g0rl6d 'etliawd iddi fod fel hyn yn y ond meddai, Erbyn heddyw, wej| i, 6 y wyblaid yn deall en gilydd yn Ma^} SM'ir yw, v nlae prif Sosialwyr y Pencle^' &C ar ^'•v^a,K^r' heddyw yn elynion Yliol grefydd. Ac os ydynt yn art|g0^Sfe §wii'ionoddol nis gallant fod vn llaWor ffaitli yw, y mae Mr. Jones, a iad eieiU gydag ef, yn edryel) ar y dychwel- (c'cc ies?1"686*1110* °ddiwrth eglwysyddiaeth a< gwreiddiol fer0j oddiwrtb dogma at yr yinar- Cliffo;Y ]|y11 a bregethir gan ddynion fel Dr. fel g ac maent yn edrych ar hyn Wet, gellir ei alw yn Christian Ac u;, e'or»'<, ond Orthodox Socialism., never- haw*} • °es §a!a ysgrifonwyr fel Mr. Jones b»b a ,f.LPly™ ag ef enwau dyuion ag sy H ealser wedi gosod eu hwyneb fel callestr YIl y Boibl, yn erbyn crefydd, ac yn 0i1(j 'efydcl Gristnogol yn arbennig- lnjtl dywedaia, nid yw Mr. Joxies ei 8\vy„ f'°sbart)i hwn. Yr hyn ymae llci Yl\o Vn 1 plu'ofin ydyw ei fod yn ymgymeryd ej l.porthyuas y Boibl a Sosialaeth tra y »»l0]l0u 0('d\vi y11 Uavvn 0 vywbolh na ehei'' 8,Vntaf o glawr i glawr. Ond yn ^Ufu/yinais tl,,)l(U| y gallai ei fod yn 'j'r Ucjbj d<lfny,ld anghyfreitblon o ddarnau \yyi v engraifft neu ddwy o'r lvyn yu leddwl — 1 i nid yw o'r byd ydv\ 1>l°ddai loan Grist. Hynny u'j „V' °'r byd treisiol Rliufeiifxg oedd d J alngYleh, mnclclailYIr. Jones. Afraid Wl r., wrth aelodau Ysgolion SuI. Cvmrii x <'ristyStyi anrbaethol ddyfnaclv i eiriau oC|i, sydd yn gynwysedig yn vr 2 ■, 1,1 a gynhygir yma. ondÐmniai yr lesn y bywycl porso.iol, °oU(jm ecil am gyfoctli imigol. Yn-fyd ej 0| goludog ac yn tiffern y codai meddai y panvffledyii hwn. Hee,naWor nes i'w le yw y Parch. Stewart 7Vc{c/„s.ai" rnewn 11» arall o'r Fabian itia, J)fui y dywed :—" It was the ri^h ill 4_[^|| Was Hell and why was lie Not shnply because lie was tUoual.01' 5rist said was possible, eater 1 ''lcu't, for a rich man to rich j lnto society. No, the flowed*1 u aS simply because he •Pooj. t tl"6 contrast beween rich and (i,^° 0u. as a matter of course, day paiiliS j. without taking any kind of to Cltfj0PUt a S^°P it- That, according Wa.v S vfas ^0 worst state intcj wliicli a_D as P"Bsible for a man to fall." ^yflo^^? Dameg y Llafurwyr mai yr un ''Av,lUw' v'a' f°d i bawb. Y cyflog .V cvf) (>0(,')(' ceiniog. Credaf mai nicl h'Wb] ydyw pwynt y ddameg o ,v NN,In, Ilytra(,Ii fargen. Os ^rxvgnacl^T' Wed! gwneud, pa ddiben ^^Uaiaf1 V 0nid er ceiniog y geiH. ltu El'gyd y ddameg ^.yfreithiau ^gj-wydd y winllan, Ai nid tr-oln.)uth-Lir a fynnwyf 4-lI.t- 01 of Iy bun ? ,y vr ■* ^ftiairi.te!ib0iYi-lcl a g.y«bygxr ar y 11 Can %'vvvti ° a thiroedd" un ai vn ° Tybia eU yUte Yn ridiculous- ^?d daniog y talentau yn ^ithi a,'Ja"ia(;th rhwng tal y naill talerit a r Ha,Il. Ond benthyg oedd ac y nxeistr oedd y l rriae "11 anffortunus i Sosialwyr, ekh atali., y^lentau yn dysgu rhyw- 'L l0' ™y pwysig na gwahan- '^u'iaet|) nT.- ,'na(' y dernyri hwn o ddysg- 5 8ialftetb' t yi1 rh°ddi ergyd farwol i gwro'jj'^ gydnabod fod gwahan- ?yn' ^Zddl-°} y, bod ''Ivwnf dyn a t Phol) ,i hyiniy na ddylid delio JeiithvL, >> ar yr U|I telerau. Nid \\He' (-n rh(.VW y ^afei)tau o gwbl, ond hu*X[xi a hwv 5'n [lwylaw y gweision yn e; .J, y, ''yn fuasai y Meistr ei <M'(1 pe buasai gartref a i' H<' ua v °dt P«mp yng ngofal fc^yddS « y Hall T Yn £ ml, fw ndeb carPabilUy, ac yn arbennig cvy llas eiddo ■v n ,fyu,!ai,lt a Ixynny y11 y ,yllalp'' ,a T' <;y^taf yn gorf od 'w- a8 arn ''oldeb mwyaf, beth O^i y gwlin? Meddai Mr. Jones, yv. 1 oeddwn Wyr °ndeu cynlialiaetli.' tal n "n,, I,' -vn arfer meddwl mai C^taV( Sf^dd y gweision am drin y 6j a.11 i lawn iu«n 8ael mynediad i Vviiy dd] o Ufj, "y d ei Arglwydd am U^cl1 SV' r Uali ei daflu ty lal am ei esgeulustra. Dipyn o wahaniaelh hefyd Yn 01 y present-day -Sosialwyr felly, dylasoi y ddau fod ar yr un tir, a r naill gystal allan a' t' Hall, v + Ond wedi'r cyfaxx, ni iuasai ururhyw Gristion rliesymol yn gweled nemawr l w M rtliwynebu yn y traethodyn hwn, oni buasai am un peth. Fel y dywedais o'r blaen, mae yn rhedeg drwyddo rywbeth nad yw Mr. Jones na neb arall yn ei gael yn y BeibI, ond yn hytrach yn Sosialaeth dynion iel Edward Bellamy, Hyndman, a Blatchford, a,c yn enwedig Sosialwyr y Cyfandir sef yw hynny, cwbl ddi-leoliad yr Unigol gan wneuthur Cymdeithas yn bopeth. Yn lIe cydnabod mai yr Unigol yw sylfaen cymdeith- as, gwneir cymdeithas, fel y cyfryw, yn sylfaen iddi ei hun. Ar wahan i Gym- deithas nid yw dyn ddim," meddai Mr. Jones. Dyma y graig ar yr hon y dryllia Hong Sosialaeth hyd ddiwedd amser. Dyma sydd wrth wraidd y cyfeiriadau at y genedI Idd- ewig, megis yn y broddegau a ganlyn i haid o bobl oedd Israel, ond cenedl. Nid allai yr Iddew fyw ei fywyd ei hun heb lyw bywyd ei genedl." Yr oedd eiddo, neu unrhyw beth personol, unigol, yn anealladwy iddo." (!) Dyma y tro cyntaf i mi ddeall fod eiddo personol (personal property) yn anealladwy i Shyloek. Yr oedd yr Iddew yn yr amseroedd boreu yn gofalu am ei gene am yr un rheswm ag yr oedd pob dyn arall a gai'aJ ei fodolaeth ei hun mewn tymor barbaraidd yn gwneud hynny. Ond heddyw, oblegid gwareiddiad y byd, gall yr Iddew fyw ar walian i'w genedl, a gallaf sicrhau trwy brofiad nad oes greadur mwy hxtnanol a iuna geisiol yn gwisgo cnawd. 0rlCJ., Ie'l y rnae eymeryd banes y genedl I g yn dangos gogwydd y Beibl at Sosialaeth y iiollol anffortunus, oblegid y mae bmio aet cenedl Israel fel ffaith yn hanes y byd yn dysgn nid Cynulliadaeth (Collectivisin) ond linigoliaeth (Indivi, ali,in.). Paham Y I 'du dotholwvd un genedl, a dim ond un, allan o boll dylwythau y ddaear mewn trefn i roddi datguddiad o Dduw i'r byd ? Y peth at berson unigol ydoedd cenedl, ond b dod at y person unigol, sef y Dyn Perff gael y' datguddiad perffaith ac y mae 1 yn wed'i profi tuhwnt i bosiblrwydd gwadiad mai personoliaeth dyn sydd yn gosod gwerth arno, ac mai eilbeth yw ei gysylltiadau cymdeithasol. I derfynu, difynaf ddernyn o bapur a ysgrifennais dro yn ol ar berthynas Sosialaeth a Cliristnogaetli gogy ex arfod Uenyddol bychan. Gadawaf of fel y mae yn Saesneg. The Bible is first and foremost a book of religion. And we must remember that Socialism is an economic science Christ- ianity a religion; and the differences between the two is the difference between the material world and the spiritual world; that is to say, tliey do not come under the same category at. all. Whenever we attempt to reconcile the two; we do not compare real Socialism with Christianity rather, we pick up Christian Social wo k, and we call that Socialism therefore we conclude that one is compatible with the other. What is Socialism t There are many answers, but there is one is always correct namely, the S-ubmersion of the Individual for the (alleged) good of t},<> hob The sacrifice of the Individual for the (supposed) benefit of the many. W he^ we, have said that, we have said exactly what real Socialism is. But there ,s no more reason in it than there is in saying that if we put every man out of existence human society will be perfect. Human society is not a'heap of bricks, from which we take one out, and it makes no difference to the others the very existence of society depends on the impulse of the Unit. But, granting for a moment that tins Submersion is possible: the thing is as contrary to the Christian religion as any- thing could possibly be. if the main business of Christianity is with man as an individual soul and the relation of tha soul to its God. Christianity came with the sole purpose of teaching the, world^the value of man as an Individual. Christ naturally taught all man's duties towards his neighbour, but He never said," Sacri- fice the Individual for the good of the Whole." Professor Hdffdmg oi Copen- hagen is said to be one of the greatest thinkers now living, and this is what he says in his work on the Philosophy of Religion.—" Self-assertion is no longer exhibited as the opposite of j 0 The ideal is a .kingdom of personalities, in which each individual unfolds his personality in such a manner that in this very act lie helps others to unfold their own." The ideal, of course, is the society in which self-assertion, and self-surrender for the sake of others, go hand-m-liand, but the Individual, the personal, must be cared for first; it cannot be otherwise, for the society which ignores the Unit simply commits suicide. Herbert Spencer has taught us distinctly that theStato should be maintained entirely for the sake of the citizen this is its proper function, and not the individual citizen to be abol- ished for the sake of the State the mere suggestion of which is the height of absurdity. ,$■4.

CODi'R HWYL: Sef Llyfr Newydd o Adroddiadau, gwedi e.u eynnull gan Olygydd y Brython. 154 o ddarnau. 192 tudai. Pris Swllt; Llian 1/6. Drwy'r post 1 12 a 1/8 J. Y Sylltaid mwyaf o Adroddiadau a gyhoeddwyd erioed yn Gymraeg. Evans, Sons and Foulkes, Swyddfa'r Brython, 356-358a, Stanley Road, Lerpwl. .= Phonographs, Gramophones Č!J ALL LATEST RECORDS, are the specialities of E. H. WALKER ê SON, 361 Stanley Road, Bootle, Incandescents and Gas Fittings.

Gyda'r Clawdd, fGAN MORGAN LLWYD]. Ffon a Phensiwn. DYMA i chwi, hanes dyddorol-a gwir- -a*iii cyrhaeddodd o Frynteg, ger Ctwrecsam, bore heddyw. 'Roedd yr hen frawd Peter Man- uel yn derbyn ei goron yr wythnos tan Ddeddf Pensiwn yr Hen ac yn nyfnder ei ddiolch- garweh, aeth ati ac a naddodd ffon gadarn, hardd ei blaen a'i bagal, i'w rhoi'n anrheg i'r Canghellwr. Piciodd at gymydog iddo- T. A. Edwards, Victoria Road-i erfyn arno ysgrifennu llythyr-diolch trosto a'i anfon gyda'r ffon i dy Ceidwad Pwrs y Wlad yn Llundain. Felly y gwnaed ac yn y man, wele lythyr-ateb yn cyrraedd Brynteg oddi wrth Mrs. Lloyd George, yn tystio fod y ffon wedi cyrraedd yn diolch yn gynnes am dam, ei bod yn ffon ardderchog, a'i pherchen yn glan ddotio arni; ac mai efo hi 'rydoedd yn troedio heolydd y Brifddinas bob dydd yn oi a blaen at ei ddyledswyddau. Go -dda'r hen Fanuel. Y mae hanes y ffon yn glod i'w galon a chryn gysur t w fèddw] a fydd cofio fod Canghellwr y deyrnas yn falch o ddangos ffon Brynteg i flaenion byd, ac o bwyso arni wrth ddringo Bryniau. Clod. A dichon mai efo naddbren Peter Manuel y bydd y Canghellwr eofn yn ftomo r Arglwvddi a Thylwyth y Brag yn y man. Cawr Caergwrle. Cawr Caergwrle ydyw Joseph Griffiths, sef yr hynafgwr llawnben sy'n flaenor yn eghvys yr Anibynwyr yno er's llawn deugain mlyn- edd. Nos Iau ddiweddaf, daeth yr eglwys ynghyd i'w anrhydeddu a dangos el pharcli iddo. a'i gwerthfawrogiad o'i lafur a'i aberth ar ei rhan ar hyd y tymor maith. Gwedi mwynhau cwpaned o dê, llnniaeth, ac ymgom, aed i'r capel, Mr. Hopwood yn llywyddu ar Parch. Mr. Roberts (yn absenoldeb y Parch. W. Gough, y gweinidog, oblegid gwaeledd ei briod) vn cyflwyno i Mr. Griffiths anerchiad hardd, a chyda hi byrsa.id o aur, sef ar ran yr eglwys a nifer o gyfeillion oedd yn awyddus i i ddangos eu'parch i wr teilwng. Siaradwyd ymhellach gan Mri. Evan Davies, John Will- iams, a Hughes, a phawb yn cael digon o ddefnydd canmoliaeth diragrith yn hanes a llafur a chymeriad y gwr a, anrhydeddid. Diolchodd Mr. Griffiths yn ei ffordd effeitmol a chynnes ef ei hun. Ni wnaeth neb fwy tros ei ardal, yn ei sobrwydd a'i haddysg, nar lxybardx Joseph Griffiths a beiddiaf ddweyd ,are nad oes odid wr yng Kghyrnrii hysbysach nag ef yn neddfau Addysg y wlad, ac yng nghyi- rinion Deddfau Cynghorau Sir a Phlwyf. Boed ei brydnawn yn hir a lieulog a phan ddaw'r Negesydd Du, mawr a fydd colled Caergwrle am ei Chawr. I ACH A WR Y DE.Nos Sul ddiweddaf, traddodai y Parch. J. C. Rowlands^bregeth ffarwel i'w gorlan yn Neuadd Victoria, Gwrecsam, efe'n myned i gyich ehangacl) o waith ynglyn a Mudiad Yinosodol y Method- istiaid yn y De. Fe lanhaodd lawer ar Wrecsam glanhaod oto am flynyddau yng N ghaerdydd. CANU BBYNFFYNNON.— Yn eglwys Wesleaid Brynffynnon, Gwrecsam, nos Sill ddiweddaf, traddododd y gwemidog i arsons brogeth arbennig i wyn ei gorlan, sef yr ienc- tyd. Pregetli rymus, a chanu rhagoroJ gan gor y lie, yn rhifo deugain, a C. W. Thomas yn fedrus iawn, iawn wrth yr organ. Caed unawd a phedwarawd hefyd gan aeiodau r cor, Be thou faithful unto death," a God is a Spirit Goreu canu yng Kgwrecsam. canu Brynffynnon. Y BLAENION YV QUEEN ST BEET.- Y tri blaenion pulpud a gadwent gwrdd blyn- yddol Anibynwyr Queen Street, Gwrocsam,, y Saboth a dydd Llun diweddaf oedd D. Stanley Jones, Caernarfon; J. J- dhanu, Pentre, Cadoirfardd Llangollen a, thos. Nicholson, Llundain. 'Does mo eisieu r sebon ystrydebol am yr un or tri digon dweyd eu bod ill tri fel hwynthwy en hunam, ac nid fel neb arall. DEUBARCH. NEWYDD.— Dyma ddou- barch. newydd wedi cyclxwyn llafurio yn nhre Gwrecsam-sef y Parch. Lewis Morris, Oldham gynt, yn fugail Bedyddwyr Seismg Chester Street a'r Parch. J. Lias Davies, o Acrfair a Rhiwabon, sy'n dilyn y Parch. J. C. Rowlands gyda gwaith Forward Movement y Methodistiaid yn Neuadd Victoria. YNG NGWERSYLLT y mae Cymdeithas Ryddfrydol wedi ei ffurfio, a Hemmerde, ein haelod Seneddol hyawdl ei dafod a gwrol ei galoFl, wedi cydsynio i fod yn Ilywydd al-iii. Clywir sibrwd am godi Cymdeithas gyffelyb yng Nglioedpoetl), lie y mae ei mawr eisieu. P YLL W Y R -IV YNNSTA F. -Bygwt] I streic y mae mil glowyr Pwll Wvnnstay, oherwydd fod y meistri yn dal i gyflogi cyn- nifer o anundebwyr, sy'n mwynhau holl freintiau'r Undeb ond heb gyfrannu ffyrlmg at ei dreuliau. Hen gwyn ydyw hon, ac un gvfiawn hefyd gobeithio, serch hynny, y ceir heddwch hob beri i gymaint o ddynion diwyd orfod segura a, clilein -io'Li teuluoedd. BA BA N BETHLEHEM YN Y CEFN. Heb draethu gair o chwyddedig oiriau gor- wagedd, perfformiad tan gamp a gaed o Baban Bethlehem, cantawd newydd Dr. Griffiths, Abortawe, yngliapel y labernacl, Cefn Mawr, nos Fercher ddiweddaf. set gan o-or plant a cherddorfa tan fatwn gofalus Gethin Davies, a'r rhai'n yn canu r un- awdau Mrs. Valentine Davies, Misses Florrie Davies a Gwladvs Edwards, Mri. R, Maurice Davies a Llew Davies a Mrs. Arthur Davies a Mr. Wm. Jones yn cyfeilio. Yr hen gerddor mainglust John Mahler yn y gadair; yr acldoldy'n orlawn a'r canu'n ardderchog ar air a chydwybod, fel popeth corddorol y Cfn. ME GIN A'R DDWY FJL. -Bu'r Parch. Tryfan Jones y Rhyl yn cynnal cvfros cyfarfodydd yng Nghoedpoetlx ymhlaid y mudiad Wesleaidd i godi dwy fil o bunnau at Gronfa Cenhadaeth Gartrofol Gogledd CylO- ru, Clywaf i Tryfan fegina'r fflam yn gam- pus, ac fod yr addewidion yn llawer mwy na.'r disgwyl. Cyn symud o Goedpooth, gadewch i mi ddweyd fod y Parch. T. E. Thomas, bugail parchus yr Anibynwyr, yn dechreu hybu o'r gwaeledd a'i gorddiwes yn ddiweddar. v VYCHAN V JjJDDYG.-Fy Uongyfarch, i Jack Vaughan Griffiths, mab DT-Varghan Gri- ffiths, iachawr adnabyddus trigolion Coed- pootb, ar ei wail.h yn mynd .yn llwyildiannns diwy arholiad Matric meddygol Prifysgol Edinburgh. Ymlaen yr elof. Jack, yn dv grelft bwysig, lies teilyngu ohoiiot onglyn Trebor Mai i Ddoctor arall Hir coffheir y cyffuriau—a rannodd Idrueiniaidajigau;, Ar ruddiau oedd yn pruddhau, Rhoes wen ac ail rosynnau." GAEL NYRS A THROL.—Dyna sy ym mryd Cyngor Plwy Rhos, sef cael district nurse i ddysgu'r mamau sut i iawn fagu, a tlirol ddwr i ddyfru'r heolydd a gostwng llwcli ac aflan sawr y lie. Y mae gwir eisieu'r nyrs a'r drol ac ambell dorsythwr colerog, molyn- droed, sy'n lliwiog fol gloyn byw, ond yn ddim amgen na chynrhon tan ei adenydd, pe'i trochid tu ol i'r drol weithioii, byddal'n haws edrych arno fo a'i blu. CAWELL PEDR HIR -O'r Cawell i'r Mor Coch,—drama Gymraeg Pedr Hir, Bootle,— a berfformid gyda hwyl odiaeth yn ysgol Johnstown yr wythnos ddiweddaf, sef gan egin eglwys Methodistiaid y Siloli. Cystal fu'r llwydd a'r bias fel y taer-ymbi)- Jwyd arnynt ei pherfforniio eihvaith heb fod yn hir ac y maent wedi addo y gwnant. J. Arthur Jones oedd yn y gadair, ac yn wen drosto. — -o-

colofn Prifysgol Lerpwl. [TAN OLVGIAETH MR. J. GLYN DAVIES] MO LI ANT I RYS AB MEREDYDD O'R YSBYTY. Y ty ni ffy oddiar y ffordd, Wedi' orphen ar deirffordd Ty Rhys, ni chauwyd drysau, Ni chaid rliag gweiniaid exi cau Ni rodded ar dy Fredydd Glo' n ei oes, galon Nudd. Clerwyr fy eryr araf Gwedi y sy gyda'u siaf*. Pob gwawd a thafawd a that it I dy Rhys yr vmdrwsiant. Lie bu Gynfrig yn trigo, Hywel a fu o'i hil fo. Llawer haf yn ddidrafael Yn llys taid Rliys Tudur had, Rhys orwyr Rhys, ar eu lxol, A roes byd mor ysbrydol. Rhoi ty o goed Rliita Gawr, Rhoi caer wen rhag rlievv lonavvr. Oddi danodd, nawrodd i ni, Troi'r cerig nis troi'r cawri. 0 dderw nadd fel neuadd Non Nen o gan-nerwen hirion. A Lowri 'n ymyl eryr, Ar ei rnaine, mewn aur a myrh. Lleuad unlliw a Hy wel, Llaw a rydd yn inbob lle'r el Llaw eimam oar y 11 w niau, lile digwydd nxaixtell Degau. Havvddamor rni wledd Lowri. A hawdd oedd fy ngwaliawdd i. Ergyd saeth o Hiraetkawg, Nil" rhown ar ddisiau y rhawg. Tre Brys a Rhys yw fy rhan. laell im byw, a chwiiilnian. Dwy wragedd a gydweddai, Oixid dwy ni chynal. tai Main i Rys fy Ngliytnro i, Law arian a mam Lowri. A dwy fenditli a dywys Lwyr a rhwngLowri a Hhys. TUDUR I'kXLI.VN. *Sial-—Penaetli .^uaru. [Jihocs Harri Seithfcd yr ystondart yn nghadw Rhys ab Meredydd ym Mrwydr Bos-worth]. o BLAGURON AW EN. Cynhwysa amryw ddarnau cymwys fel Adroddiadau. Amlen gref, I Gan Gwaenfab. Swyddfa'r BBYTHON