Ye Brython Cymreig

YN SEIAT FAWR LERPWL liosoo Llun diweddaf, daeth cynhulliad wran? aS arfer i'r Sun Hall, Kensington, i Rvnh r aaerc'uadau t Seiat Fawr fiynyddol a °<list • j ^11§lyn a Chymanfa Sulgwyn Metli- Uen 1 cylch. Dechreuwyd drwy ddar- gweddio gan y Parch. W. R. Jones, B.4lyA^yddid §an y Parch. R, W. Roberts, ysbr' ri "iwn a daflodd drern ar stat ac a ac amgylchiadol eglwysi'r cylch, j^U 8Jv'a^ ^0(1 rhif yr aelodau yn dal i fyny vn ec^(ida, er llawer o bethau sydd yn inilwrio yma^yn hynny. Y mae'r gymdeithas Wu? ^re^ on<l yr ydym yn colli rhai, a lief. v iiiaent i chwyddo'r Gymdeithas yn y ffvdrii ^dym colli brawd ac aelod ^e\y i a c^ai-edig iawn, Mr. Ed. Rowlands, gwft8 m Park. "Mae pawb yn gwybod y Yr „ a"aetlr mawr a wnaeth, er yn ddistaw. °edd mawr oedd agosaf at ei galon, ac yr CQJI yn garedig iawn at weision Duw. hon y hefyd, ddechreu'r flwyddyn |>aJ "wyddog gwerthfawr o eglwys Walton yjj ~~Mr. Evan Morris. Yn ddiweddaf oil, Sueh n" iawn, fe gymerwyd ein brawd, Mr. rts' 0 egiwys Parkfield. Y mae y gaol dweyd, nid yn uriig.y mae a a goiwg lewyrchus i&wii yn ein plith, cyr y 'liat' sefydliad arall llewyrchus, nid yr V Uxt 0 ran- rhif ag o ran,gweithgarwch, sef y mae yn dda genuyf ^.Ffiirwi Wr'khych heddyw fod medal aur y Sulv wedi ei hennill gan aelod o'r ^sgol l°n&vf orI)vvl- Yr wyf yn meddwl y gallwn i cl1 ein s^y^ fod yr Ysso1 Sul yn 1 cystal gwaith yn ein plith ni. Ystadegau. ai'cl1" W. S. Jones, M.A., Llanfyllin, a Cyj.1 1 elfeiiuu ystadegau'r Cyfarfod Misol. 23 ,Vsai y Cyfarfod Misol 41 o eglwysi— °<sdd LorPwl a'r cyffiniau, a 18 yn v gorsaf- yn v CetIhadol. Gwoiniaid ydyw yr eglwysi -ri)\x-i)1'Sa^oet'(' cenhadol, ond y mae eglwysi gw0j ™.1 gryfion, a pheth hyfryd iawn ydyw k oh, cyinaint o wendid yn cael ei gysylltu deitl(nal11t 0 nerth. Dylai y Cyfundeb altl 0 yn ddiolchgar i'r Cyfarfod Misol hwn flwy?1, at°lygiaeth drostynt o flwyddyn i 0 24 ^u> Cynnydd sydcl wedi cvmeryd lie Yr V: lrllf yr aelodau, a 105 yn rhif aelodau 0ti°ld^K ac 0 Yr|g nghyfartaledd pres- yii yn y gorsafoedd cenhadol; cynnydd ac Yn.lIl Y casgliadau eglwysig a chyhoeddus, casgliadau at ddyledion v capelau. \hihJ cynvunwyr yn y Cyfarfod Misol 8312, Hei(u.. 0 14• Yn Lerpwl, y rhif yw 7440, 3'Hyvv 1 ^8. Anhyfrvd ydyw croniclo Un- S;wae,, 'had, ac eto fe allasai fod yu llawer *Ua ar yr aclios, wrtji feddwl am farweidd- Ha<| (,la(anuymadawiadau o'i' drel, a lloi- wecli °diaid o G-ymru. Y mae 11 ai o 104 >fod 0 Gymm. a 80 wedi mynd i yr Vst°r eglwysi. Y mae dipyn o drai yn Gr°jjL a.c^°gau yn y cyfeiriad hwn eleni. OaH 1 l^° n\ai trai o flaen Uanw ydyw hefyd. brofi yn fendith. Bydd felly, os ac Y8br.r ^"ddion i ddeffro ysbryd gweddi W?U gWai^ yn >'r eglwysi- ,0s cymcr ftcyu /e y llanw yn dyfod i fewn eto, J7n uwch nag y syrthiodd o'r blaen. 9Uaiity a°l°dau-—dyna y quantity, Beth am y iynJ Y tnae y gwrandawyr, ar ol i mi fnan y cymunwyr a'r ymgeiswyr am G. a'r plant, yn ymyl 2100. Beth a a'r car1 gael y rhai hyn' 1 fewn' yn gyKtal fe\vri .^noedd a'r miloedd y tuallan, i'w cael i ^'rsai t d^naB, i fod yn gyd-ddinasyddion du0ll ''t 'I Y mae tail' iieu beiair o golofnau Yti yi, Y's 11 '•yfeiri11 ystadegau. Mae y Llywydd wedi ° a'J Uu Fe ymadawodd 144 ||dhVf,daup eglwysig heb docynau y flwyddyn ed ni Grresyn fod cynifer yn gosod cyn ^l\vysi >W.VS ar eu haelodaeth eglwysig. Yr sydd fwyaf yn y camwedd yn y peth *i W Chatham Street, Eldon, Southport 81 Uf10or vn arbennig felly. Y mae yn 1 0l)wi eglwysi ereill sydd yn llwyddo yina. Fe ymadawodd 91 o (j()( 1 nices Road y llynedd, a dim ond un ''rid tP; 'yr'xaeh)da(;th Bootle 95, a dim ond il niao Rock Forry, Walton Park !^yd(l J 1!11"ch Road wedi cyrraedd perfi'eith- hyn~ yr un wedi ymadael heb docyn j^Sliada e^!ad sydd wedi cymeryd lie yn y (<I'^oM'nUvaS eitlirio tri-y casgliadau at y ^enth.yciol, yr Acliosion Ereill a'r l^'anior ac. i lafur y Chwiorydd r»a'f C'vf yic 0eddy«ii yn ddyledus am yr olaf. ^lisol Lerpwl yrnhlith holl ci l'ari fvt niisol y Cyfundeb yn bedwerydd Q°S&etli' ailSAVm ei gasgliadau at y Weini- if,fansw' ac yn burned yn yr holl gasgliadau. y 0(j() 1 1 casgliadau am y flwyddyn dros j'i Vl' 'vna swm anrhydeddus. Yr yr Uuv,>iihavi yn yr haelioni' hwn. Y Ui) Paul yn ei alw yn ras." Uyta,0 v ff^irfiau ucliaf ar y gras a roddir iol!lfl'y<iedd pe(J.ladur ga" y1' Ysbryd Glun hQf ttiu i J.. niae y1-' Ystadegau yn tyst- ^d, 0t. tli mawr a llwyddiant mawr f\j„ ^edi ^1'] y,Jyin yn gwybod fod Rhywun ai yr Y°^ yn gwcitiiio heblaw chwi, neu w. 8t-wlogau hyn ddim yn bosibl.

?islaethCrist y r, j ■V^eiat, seiliodig ar 1 loan ii. 1 y ^awn ^nriolwr gyda'r Tad, Iesu Grist v eyritai' y galwvd arno ydoedd ch "w a "iUam Thomas, Llanrwst, oecTrf1 io(l brawddeg y tesfcyn yu Hih. yVV(i yn taro dyn. ar unwaith. «ydd ..f^ddywediad ynddi. Pa %di !>a u„ 'lolwr °'s -Ydyw Duw yn u !iv<l.yiU «ydd am i neb fyned i vie'riolaB+i dros blentyn ? Onid ?yda> (iv,, 1 /n cyniylu cariad y Tad 'I 'C; '°d Iesu Grist yn eiriol ^^t], fod r>1111 yu peri i- ddynion fyned ^i4k,ytlaa yr t?.w. yu im caled V Beth ydyw ^°d r>Q 1;r,10laet<h a'r lawn Mae yn wr Yti, ,ortilylia, agos -y mae yn y r iecha neb, y mae i ni Eiriol- h%d?Ilae foHn" ae E^° yw yr lawn." r}LV„ yn son am yr lawn o gwbl, A T^ynas agos rhwng y ddau au^A ^y y mae yn yr emynau (1,^1 siH<! ac eiriolaeth Crist," t. ,tl¡\.t a.f fry." 1. 1'1st yw'tn Hail," Mae'1' jat'ni vii m1 oes Hawer yn cael ei ati ^,v | 0Htanient Xewydd. A'r ydyw y rhai hynny yu gol- ygu ychwaneg najliysbysiad o'r Ifaith oes yn y ffaith. fod lesu Grist yn eiriol ytly Nef ryw gysur i ninnau ? Yr wyf yn meddwl fod, a dyna fydd gwerth mawr yr ymdrin- iaeth heddyw boreu. Y mae tri chyfeiriad yn unig yn y Testament Newydd, ac y mae y tri i galonogi y saint. Y cyntaf gan yr Apostol Paul, Yr Hwn sydd yn erfyn trosom ni." Y mae yn cael ei ddwyn ymlaon i galonogi dynion duwiol pan y maent yn ofni am eu cyflwr. Pwy yw yr hwn sydd yn damnio ? Crist yw yr hwn a fu farw, yr Hwn hefyd sydd yn erfyn trosom ni." Clywais ddweyd fod gan y diweddar John Griffith, Dolgellau, yn niwygiad '59, bregeth enwog ar y geiriau yna, a dyna oedd yn galw y pedwar peth yna, cloddiau prynedigaeth." Dyma ninnau, fel trigolion gwlad Holland, wedi ein geni mewn gwlad sydd yn is na'r mdr, ac y mae y m6r yn ein bygwth ni. Ond, meddai Paul, os ydych wedi dyfod i undeb a lesu Grist, uid ODS gan hynny yn awr ddim damnedigaeth i'r rhai sydd yng Nghrist lesu." Y mae clawdd ar ol clawdd-Marwolaeth Crist, Adgyfodiad Crist, Esgyniad Crist, a'r olaf yclyw Eiriolaeth Crist. Y mae y cyfeiriad nesaf at yr eiriolaeth gan yr Apostol loan yn y geiriau a ddarllenwyd. Ae amcan loan ydyw cysuro y saint yn wyneb y ffaith eu bod yn pechu o hyd. Y pothau hyn a ysgrifennais atoch, fel na pheclioch." Grid pechu a wnewch chwi, er i mi eich perswadio ac 1 chwithau ddymuno ac ymdrechu peidio. Yr vdych mor wan ac y mae y temtasiynau moi gryfion. Llithro wnewch yn barhaus, ond peidiwch tori eich calon. Os ydych yn methu gwneud er treio, ac yn syrthio er ymdrechu sefvll, peidiwch digaloni, y mae i ni Eiriolwr gyda'r Tad." Wel, pechu yr ydym, a phecliu y byddwn. Tybed gawll ni ddim ymadael a r pechod yna rywbryd ? 'Ddown ni ddim yn lan oddiwrth hwn rywbryd 1 Down, medd awdwr y llythyr at yr Hebreaid. Pa sicr- wydd sydd ? Y mae Crist yn eiriol. Ele a ddichon yn gwbl iachau y rhai trwyddo ef sydd yn dyfod at Dduw, gan ei fod Ef yn byw bob a111.80r i eiriol drostynt hwy. Y mae iachawdwriaoth liollol, sicr, i bwy bynnag sydd vn credu. Y mae Iesu Grist yn eiriol. Cvsur arall i'r c-redadyn ydyw yn ^ynob aflw yddiallt crefyddyn y byd. Pa sicrwydd sydd yr aiff yr achos yn ei fiaen, y bydd llwyddiant ar y gwaith ? Y sicrwydd ydyw, fod Iesu Grist yn eiriol. 1 ^V\ eiriolaeth wedi eu hncio yn eu gilydd y n.a eiriolaeth Crist yn y Nef yn sicrhau ^°\d^ vr Ysbryd ar y ddaear. Aetli Iesu Grist 1 fewn i"r cvsei yn ei waed Ei hun, a phan yr aeth Efn i fewn i'r cysegr, daeth yr Ysbryd allan11 byd Yr lesu yu myned i fyny i ddadleu achos y saint gyda Duw, a'r Ysbryd yn disgyn i ddadleu achos Duw gyda dyiuon. Botli wnawn ni, wedi i Ti fynd ? ,meddai y dissyblion. Ac os myh a af, Mi a l hanfonaf Ef atoch." Ac wedi iddo Ef ddod, dyna ddeu- cldeg o ddynion yn gwynebu byd caled ac erbyii can mlynedd yr oeddynt wedi go chfygu Bvddwch yn toiinlo weithiau yn em dydc nlyZLZ yn well po buasocU M> w «J diwygM 1 y inoe fel po bal y Uanw yn myned vn ol yn grvf»d. nag y daoth. M»> anffydd^ wyr yn hyf, .'t ddiwinyddiaotl. nowydd yn debar, a rhyw ysgafnder wedi dod. Tra byddo Iesu Grist yn byw yn y ]S:efoedd 1 eiriol, a'r Ysbryd ar v ddaear 1 ddadleu ei achos, y mae yr achos yn sicr o barhau. Yn ei blaen y mae y deyrnas i fyned. Rhagddo y mae y Iesu yn marchogaeth, ac y mae i enm y byd yn llwyr yn feddiant iddo oi-luin. Y Parch. T. F. Jones, Llundain. Y mae eiriolaeth yn beth sydd yn cyfIwrdd a phrofiad y credinwyr. rietli ydv-c-li y'' wneud o gredadyn sydd vn gwybod ei d y pechu ? Efe vw yr lawn dros em pecliodau Si," dvna rywbeth i bechadur sydd yn gwybod ei fod vn pechu. Gyda'r Tad mae yr Eiriolwi. SMOILE y Brawd l.y»»f «.». « gwan eiriolaeth y brawd mawr dro^v J dyr bach eiriolaeth y brawd perffaith dios y brodyr tirnhorff aitli. Y mae Duw yn edi y ch ar y plant i gyd yn y Mab Y mae y plallt yn amherffaitli, ac yn pcMjhu, ond medd y Brawd hynaf ger bron y ad Edrych arnaf fi yr wyf ti yn berHaith, ac yi wyf >n gwystlo fv ngharictor ger Dy Uon i crvd vn berffaith. Y maent yn byw mown bvd yn llawn prof.Bdigaet!liau a^^iywydd gaiw Y maent yn syrthio 1 J t "dl.v^}l edifarhau am dano, ond O DaJ, ediyc arnaf fi yr wyf yn gwystlo iy y dont i dir na fyddont yn pechu j i mae rliywbeth mewn maddeuant. Diolch 1 Dduw am faddeu. Ond rhyw bont ydyw i gyrraedd tir uwch, gtisiau 1 gael^ dl hyd-ddvnt i diriogaeth uwch. Bfctli y_dy hwnnw ? Cyrraedd tir na fydd eisieu maddeuant arnom byth, tir lie y byddwn wedl cyrraedd perffeithrwydd fel Iesu Gnstei Hu O phecha neb, y mae i 111 Eiriolwr. yw Hwnnw Cysur 1 bechadm ldd edrych ar Iesu Grist, o'i bechod ai lygredig- aeth. Gwybod y mae y daw yn herftaitlv. a hynny wrth edrych ar Iesu. Ac fe ddav^ yn berffaith wrth fod Iesu Grist yn dod iddo. o fewn galw ydyw ystyr Eiriolwr un o iewn gaolw at ei gyriorthwyo inowt, anhawsteiau, o fewn galw at bwy bynnag sydd mewn cyfyngder, at bwy bynnag sydd yn tennio ei fod ar golli y dydd, fod y gelyn ar ei orch- fygu. Y mae Iesu Grist o fewn galw 1 chwi. Brawd mawr, cryf, ydyw Ef, ac yr ydych chwi yn frodyr bychaiu, gwan. Gelwcn arno, ac fe ddaw ai ras i fewn 1'ch calon, ac le gwyd chwant yn eich calon i fod mor gryfion ag yntau, ac yn berffaith fel yntau. Y Parch. Wm. Jones, Conwy. Y mae yr Eiriolaeth yn ddirgelwch mawr i ni. Peth y tu hwnt i'r Hen ydyw. Nid wyf yn meddwl y dylem geisio ei hesbomo. Credu fod Crist i fewn y tuhwnt i'r lleii, yn eiriol, wedi myned a'n henw ni yno, i'r nef- oedd, fel Eiriolwr, ac y mae yn aros yno, yn mawredd Ei haeddiant ac yng ngogoniant Ei Berson, ac achos dyn colledig yn ei ofal byth. Er Ei fod y tu fewn i'r lien, y mae yn anodd i ni esbonio sut y mae yn eiriol, ond gwyddom both ydyw bendithion yr Eiriolaeth ar y ddaear yina. Y fendith fawr gyntaf ydyw, maddeuant. Bendith arall ydyw, cynhal- iaetli. Dyn yn dal ati gyda chrefydd. Dylanwad yr Eiriolwr mawr sydd yn peri iddo ddal. Y mae Rhywun y tu 01 i'r mur yn taflu olew i'r tan, fel y mae Bunyan yn dweyd. Un 0 fendithion yr Eiriolaeth yw, parhad mewn gras. Dyn Am dal ati, glynu wrthi. Dyna fendith arall ydyw, fod ffordd rydd i'n gwas- anaeth fyned i fyny yn gymeradwy gan Dduw i'r nefoedd. Gwasanaeth arnherffaith, ein gweddiau ainlierffaith-y maent yn esgyn i fyny yn mwg yr arogldartli—i fyny gerbron Duw. Gan gael i ni dragwyddol ryddhad." Rhyddhad i lawr mewn maddeuant, a rhydd- had i fyny mewn perffeithio ein gwasanaeth arnherffaith ni. Y mae lesu Grist ar y mynydd yn gweddio pan mae y mor yn curo ar y disgyblion, fel gyda'i ddisgyblion a'r cwch gynt. Nid oedd yr un don yn curo ar y cwch nad oedd yn curo ar Ei galon yntau. Yr oedd delw yr ystorm ar weddiau lesu Grist. Efe a'u gwelai yn flin arnynt yn rhwyfo." Y mae yr Eiriolwr wrth orsedd Duw ac yn ymafiyd yn dy gwch bach dithau yr un adeg. Y mae Iesu Grist wedi esgyn i fyny i'r nef- oodd gyda'n henwau a'n hachos. Yr oedd ein Gwaredwr yn myned oddiwrth ein daear ni a'i wyneb tvuag ati, ac y mac yn dal i edrych i gyfeiria-d ein daear byth. Y Parch. J. H. Howard, Cwmafon. It appears that the doctrine of the Para- clete here is brought forward by the sacred writer as an antidote to despair. Two facts are mentioned in the context, which, taken by themselves, are conducive to that state of mind. The first is, the sublimity of Christ's ideals, fellowship with the Father, walking in the Light." These things I write unto you that you sin not." And may we well ask, who can scale those dizzy heights, and who can stand on the snow-clad heights of God ? Mahomet spares the pet sin of the Arab, but Christianity, coming straight from the Mount of God, brings an uncompromising demand for perfection. Another fact is the presence of sin. There are two types of sin suggested here. Sins of commission-sins of activity, committed sins and the other, the comirg short of the glory of God. And when we take these two facts into consideration, the absence of positive good, and the presence of positive evil, we are liable to despair. And you will remember that Bunyan inti- mates in the Pilgrim's Progress that Giant Despair works more evil upon Christian than Apollyon. Christian conquered Apoll- yon, he walked through the Valley of the Shadow of Death undaunted but at the bidding of Giant Despair, we find that even valiant Christian would have taken his own life. There are three parts in the believer's life. One part is written in the world; another is written in his heart and portion three is written in heaven. And your case is determined ultimately, not by what you are, but by what your Advocate is. Jesus Christ did not finish with the world when he left it. Death closes the career of everbody else, but death only opened the door for Christ to enlarge His ministry. Jesus Christ's life is a life of ministry and not one of ador- ation only. Jesus Clirist did die in 33 years, but the Apostle says he ever livetli. He has been living through the ages to intercede for His children. We notice that Paul describes the Master as sitting at the right hand of God. That refers to His kingly function, with all the principalities and powers in subjection to Him. The first martyr of the Christian Church-saw the Son of Man standing at the right hand of God, and that would undoubt- edly refer to His priestly function. We have an Advocate, a Paraclete, facing the Father (the word will bear this translation) so God does not see you, but the face of your Para- clete. You in the Paraclete, not the Paraclete in you. Does this suggest the method of His intercession ? There for me the Saviour stands, Shows His wounds and spreads His hands." Jesus lives, and loves me still," Does not this suggest the success of His inter- cession—facing the Father ? When Hainan lost2 the favour of his king, they covered his face, but our Paraclete is facing the Father. Your case is in His hands. If He is accept- able to the Father, so shall you be. Cain need not wander any more into the land of Nod there is room for him here. Peter need never follow Judas into the suicide's grave he has an advocate facing the Father. And another thing, this ensures our victory over sin. If any man sin, that spells defeat if any man sin, that means failure that mean's that your sin has the upper hand. Is it always. to be so V No, says the Apostle Your Paraclete is the Saviour. Not Christ Jesus the representative of Deity, but Jesus Christ the Saviour. Thou shalfc call his name JESUS, for lie shall save his people from their sins." Apart from the victory over sin, the intercession of Jesus Christ would be the occasion for more sinning. The inter- cession of Jesus Christ is not a penny-in- the slot system, it is not a Peter's pence system, because the Saviour pleads not only for pardon but for power as well. And the fact that the Saviour pleads proves to us that however powerful the sin in the past has been, we shall get the victory some day. Lust is powerful. Jesus is omnipotent. As the fiower facing the sun takes into itself its heat and life and virtue and transmits them in colour and beauty, so does our Pleader draw into Himself all the power of the Godhead, and secures victory for us. And it secures for us also ultimate perfection, because our Paraclete is our representative. Not Jesus Christ the Holy—that would remind us of the blessed One of Trinity, before Whom^ cherub and seraph bend in adoration, saying Holy, Holy"but "the Righteous." This is the name Pilate's wife gave to the Saviour— that righteous one." And it becomes the great word of this epistle henceforth. It means, character fully developed. And the Father sees us in the face of His Paraclete, and the Intercession will go on until every child of God will be righteous like the Para- clete Himself. And this is the hope of the Church. The late Rev. D. Charles Davies said the most daring words which ever fell from human lips were the words of the Psalmist—" I will behold thy face in right- eousness I shall be satisfied, when I awake, with thy likeness." That is the Old Test- ament version of this verse. And the Apostle Paul says, But we all with open face be- holding as in a glass the glory of the Lord, are changed into the same image from glory to glory, even as by the Spirit of the Lord." God shall see His own face in our face by and by. Our hope does not, depend upon an p institution, not upon an apostolic succession, not upon an infallible church, but it is grounded upon one Paraclete and Advocate and Mediator with the Father. There may be dissension in her midst, but so long as we have an Advocate with the Father, the Church will live and the Church will be victorious. Y Parch. Evan Phillips, Emlyn. Y mae lesu Grist yn eiriol drosom ni— gwirionedd anwyl iawn yw hwnnw. Wn i ddim a oes eisiau iddo wneud ai peidio, ond gwna er ein mwyn ni, a dywed hynny Wrthym er mwyn rhoi calon i ni i ddringo i fyny. Sut y mae yn eiriol ? Hen gwestiwn anwyl iawn. Wyddom ni ddim. Ac nid ydyw ods i ni wybod pa fodd, ond gwybod ei fod yn gwneud. Y mae yn gwneud yn well nag y gallwn ni ddysgu iddo byth. Byddaf yn meddwl fod y Mab Dwyfol yn siarad a'i Dad, eu bod yn cymeryd walk ambell i brynhawn ar hyd rhodfeydd ardderchog y Drindod, a'r Mab yn siarad. Thrystiwn i'r uu blewyn nad ydyw yn siarad Cymraeg—hen eiriau Cymraeg wedi cael eu siarad ym mharlwr y Drindod, cyn taenu'r gogledd ar y gwagle na chrogi y ddaear ar ddiddym." Y mae yn eiriol drosom, ac y mae ei garictor y tu cefn. Ac y mae yn gyfiawn. Fe lanwodd y drycli- feddwl nas gallech roi yr un diferyn y tu cefn. Nid ydyw wedi gadael yr un plyg heb ei agor yng nghvmeriad y ddynoliaoth. Y maont wrthi ers ugain canrif yn ceisio gwneud pechadur ohono, ond yn methu gwneud. Ac y mae yn dda mai Eiriolwr fel yna sydd genn- ym. Ni wrandewir dim ar droseddwr yn eiriol dros ei gyfaiil yn y Ilys. Ond ni wllaeth Hwn bechod. Iesu pur, lesu di-fai. Nid hynny yn unig, ond y mae y gair cyfiawll yn cyfeirio at Ei aberth. Y mae cyfiawnder yn y cwestiwn—ar sail gyfiawn. Y mae yn dweyd wrth Ei Dad, peidiwch a bod yn an- nghyfiawr. Yr wyt dan rwymau cyfiawnder i faddeu i'r trueiniaid yma. Y mae lesu Grist yn rhoi ar ddeall mai yn ol cyfiawnder y mae yn gofyn am y pethau y mae yn eu gofyn i'w bobl. Yn ol perffaith chwareu teg y mae yn gofyn y cwbl, ac y mae yn cael y cwbl sydd iddo i'w gael-nid oes dim trafferth-a hynny er cadw i fyny galon yr eglwys yn y byd yma. Rlioweli le i gyfiawnder yn y byd a'r dref fawr yma. Y mae y Tad yn edrych ar Ei Fab, a'r Mab yn sefyll o fiaen y Tad fel un wedi rhoi boddlonrwydd i gyfiawnder, a dyna sail ei Eiriolaeth. Nid oes yr un sail arall iddi. Y mae wedi marw yn eu lie hwy, ac y mae y Tad ei Hunan wedi myned i draul. Y mae rhai yn erbyn siarad fel yna Irwaii, ei fod yn costio dim i Dduw. Leiciwn i ddim Duw 11a fedrai fyned i draul er mwyn helpio Ei greadur. Yr Hwn nid arbedodd ei Briod-fab, ond a'i traddododd Ef trosom ni oil,"—dyna'r Duw yr ydym ni yn ei leicio, Duw yn medru gwneud aberth. Duw yn edrych ar Ei Fab a roes Ei hun yn aberth dros y byd, a'r Mab yn dangos Ei Hun fel rheswm dros faddeu i'w blant. Gadewch i ni gael gweddio yn y gair byr yna dal ati, lesu mawr. Byddwn gyda Thi yn union, yn edrych yn Dy wyneb lIlewn cyfiawnder. Y Parch. D. Williams, Llanwnda. Yr wyf yn sicr fod synnwyr cyffredin yn dweyd am i mi beidio codi—hynny o synnwyr sydd gennyf fi, beth bynnag. Mae yn dda gan fy nghalon i eich gweled. Y mae y pwnc wrth fy modd, ac yr ydych chwithau wrth fy modd, ond bod gormod ohonoch yn yr un man Yr wyf yn sicr bod llawer ohonoch wedi dyfod yma dan feichiau trymion. Tybod na chawn ni fynd oddiyma gyda beichiau wedi llithro i lawr dipyn bach ? Eiriolwr gyda'r Tad." Nid oes eisieu dweyd fawr o ddim byd ond dweyd y geiriau. Nid dweyd ei fod yn eiriol y mae adnod, ond dweyd mai Eiriolwr vdyw o. Adnod aral!, u Byw bob amser i eiriol." Nid "yn byw ac yn eiriol ddywed. Hen benill da ydyw hwnnw. "Mae fy-Mhryn wr heddyw'n fyw, ac yn eiriol," ond welwch chi gymaint gwell ydyw adnod na phennill ar y mater yma. Nid yn byw etc yn eiriol medd yr adnod, ond yn byw i eiriol." Buasai Iesu Grist yn ei weled yn rhyfedd ac yn gas yn y nefoedd heb eiriol dros bechadur- iaid. Eiriolwr gyda'r Tad." Ei Dad Ef ei Hun, yn un peth, ac felly, tragwyddol Fab Duw ydyw yr Eiriolwr. Un o ddylanwad mawr, yn ffurf Dnw, delw y Duw anweledig. yr Hwn ac efe yn ddisgleirdeb Ei ogoniant Ef. ac yn wir lun. Ei berson Ef, &c." Yr Hwn," medd gair arall, sydd uwchlawpawb, yn Dduw bendigedig yn oes oesoedd." Hwnnw yn eiriol drosom ni. Eiriolwr gyda'i Dad Ef ei Hun. Ein Tad ninnau hefyd. Sylwch ar y gair bach yna., gyd a'r Tad." Nid gyd a"i Dad Ef," ond "gyd a'r Tad." Ei Dad Ef a'n Tad ninnau. Bu Jonathan, mab Saul, yn Eiriolwr ffyddlawn gyda'i dad Saul y brenin dros Dafydd. A dyna'r drwg— yr oedd y tad yn elyn i'r hwn yr oedd yn eiriol drosto. Onid oedd yn ddiflas yn eiriol gydag un a gwaewffon yn ei law ? Ond eiriol gyda'r Tad, Ei Dad Ef a'n Tad ninnau. Y mae ar ei galon eisoes drugarliau. Gwyddoch o'rgoreu pan y mae ar galon rhywun wneyd cymwynas neu garedigrwydd i rywun arall, nid oes eisiau cael eiriolwr o ryw ddylanwad mawr iawn. Y mae awgrym bach yn ddigon. Enaid Dafydd y brenin oedd yn hiraetliu myn'd at Absalom." Bachgen drwg, drwg noeth hefyd. Tase ei ddwy glust yn clywed buaswn yn dyweyd wrtho hefyd. Ond yr oedd calon Dafydd y brenin yn hiraethu am fyned at Absalom. Ei dad o oedd o. Ac welweh, eiriolaeth mor dlodaidd gafodd bardwn iddo. Dim ond i wraig ddieitlir o Tecoa ddyfod a thipyn o chwedl—a chwedl ddigorillipallefyd,fel.Ila,A!erareihol--iiiae y brenin yn methu gwneud na plien na chyn- ffon ohoni, ac v mae y brenin yn ei stopio ar ei chanol, ac yn gofyn, A ydyw llaw Joab gyda thi yn hyn oil ? Yr ydym yn becli- aduriaid mawrion weithiau, yn casliau ac yn ffieddio ein hunain weithiau. Y mae calon Duw yn hiraethu myned atat mewn tru garedd. Paliam ? Dy Dad ydyw. Y mae y ffordd yn rhydd hefyd. "Tesu Grist y .Cyfiawn." Eiriolaeth gyfiawn ydyw yr Eiriolaeth, er mai maddeu i droseddwyr ydyw ei chynnwys. Efe yw yr lawn." Canmol Dafydd yr oedd Jonathan ei oreu glas. Ni phechodd i'th erbyn, fy nliad, fy nhad." Arbed o wir; fy nhad. Un go dda ydyw Dafydd. "Ni pliechodd efe i'tli erbyn di, ac oherwydd bod ei weithredoedd, ef yn dda iawn iti, arbed o." All ein Heiriolwr ni ddim dadleu fel yna o blaid yr un ohonom Arbed o, fy Nhad, ni phechodd yn Dy erbyn, y mae yn dda iawn." Na Ei an- feidrol haeddaillt Ei lfnn vdvwliJi ddadl. Gwynebwn atD. Y Parch. J. Puleston Jones, M.A. Un o gwestiynau Mr. Wm. Thomas oedd yn pwyso ar fy meddwl i. Sut yr oedd lesu Grist yn eiriol, a Duw yn Dad ? Sut y mae eysoni yr Eiriolaeth a Thadolaeth Duw ? Y mae wedi ei ateb. Y mae wedi ei ateb 'rwan yn y cyferbyniad rhwng yr Eiriolaeth yma ag eiriolaeth Jonathan dros Dafydd. Eir- iolwr gyda'r Tad ydyw. Ei Dad Ef a'n Tad ninnau. Eiriolaeth ydyw hi gan un sydd yn gwybod ein hanes ni. Ac os cofiwn y ddau yna gyda'u gilydd, ni gawn ddarn mawr iawn o'r gwir am ein Harchoffeiriad mawr. Nid am nad ydyw Duw yn ewyllysgar y mae yn eiriol, ond am Ei fod yn ewyllysgar. Elfen yn Ei Dadolaeth ydyw fod ganddo Fab yn dweyd gair o'n plaid; Rhan o Dadolaeth Duw ydyw Eiriolaeth Crist. Fuasai Ei gymeriad fel Tad ddim yn uchel, onibae fod lesu Grist yn Eiriolwr. Yr oedd arno eisiau peth fel liyn enii i Iesu Grist-ddyfod i'r cnawd. Pan oedd Sodom wedi myned yn rhy ddrwg i'w goddef, disgynnodd Duw, ac yna y mae yn dweyd, Disgynnaf yn awr ac edrychaf ai yn ol eu gwaedd a ddaeth ataf fi y gwnaeth- ant yn hollol, ac onide, mynnaf wybod." Paham y mae yn teimlo fel yna ? Tad ydyw o, nid Barnwr yn unig, nid Brenin. Y mac yn medru gadael yr uchelder ac edrych sut y mae i lawr. Yr oedd yr elfen yna yn y Duw mawr erioed. Yr ydym mewn perygl, wrth ddeall tipyn am y priodoleddau, o golli ystyr neilltuol un ohonynt. Yr ydym yn deall erbyn hyn y gwyr y Brenin Mawr bopeth yr ydym mewn perygl o fyned i feddwl nad ydyw yn golygu Ei fod yn gwybod dim yn neilltuol. Fe feddyliodd Eliphaz fod Job wedi anghofio y PWllC yna. Sut yr wyt yn gallu bod mor hyderus yn dy hunan-gyf- iawnder, Job ? Dweyd yr wyt mai gweled o'i gwmpas y mae Duw, ond heb weled dim byd o agos. Ti a ddywedi, Pa fodd y gwyr Duw ? a farn efe trwy y cwmwl tywyll ? A oes wybodaeth gan yr Hollwybodol ? A ydyw yn rhy fawr i wybod pethau bob yn daiiiaid ? Y tew gymylau sydd loches iddo, ac ni wel, ac y mae efe yr rhodio ar gylch y nefoedd." Rhoi rhyw dro rhy fawr i fy ngweled i ? Nag ydyw. Nid ydyw yn rhy fawr i'n gweled ni, a'r rheswm tra- gwyddol nad ydyw Duw ddim yn rhy uchel i weled pethau bob yr un ydyw, Ei fod yn Fab yn gystal a Thad, fod ganddo fodd i ddyfod ohono Ei hun i lawr o'r uchelder goleu at Ei greadur. Y mae yn Fab yn gystal ag yn Dad, ac y mae hynny yn golygu y medr breswylio gyda'r cystuddiedig a'r isel o ysbryd, ac i fywliau calon y rhai cystuddiedig. Y maeyn liond Tragwyddoldeb, ond fe fedr deimlo oddi wrth amser, a dyna ydyw gwerth yr Eiriol- aeth i ni. Nid yn unig y mae yn Dduw mam ac yn Dduw sydd yn gariad i gyd, ond y mae vn medru cymhwyso Ei gariad at ein hang- henion ni. Nid ydyw yn trugarhau byth heb ddweyd wrth o Ei hun Ei fod yn gwneud. Yr wyt yn destyn siarad yn y drydedd net. Y mae y Duw mawr yn cymeryd ein natur i ystyriaeth, yn cofio am danom wrth dru- garhau. Nid yn unig y maé "trysoraugras yn rhyw anherfynol stor," ond bydd Ef ei Hunan vno en eu rhoi, oblegid nid Tad wedi rhoi caniatad i fyned ar ei ofyn trwy fyned at y cyfiawnder, i helpio dy hun, ond y Tad sydd yno yn ei roi, a'r Mab sydd yn gofyn. Y mae siarad rhwng y Drindod Fendigaid yn ein cylch ui. Gwyddai lesu Grist wrth iachau pobl fyned rhinwedd allan ohono. Nid oes dim byd yn mynd o'r Drindod i bechadur na wyddant fod y peth yn bod. Dyna ydyw yr Eiriolaeth—Duw yn gwybod oddiwrth feichiau dynion wrth eu hysgafnau. Dan y ddeddf yr oedd Ei gariad y tu yma i'r lien. Y mae dan y ddeddf heddyw y tu fewn i'r lien, ac yn eiriol y mae y tu hwnt i'r lien, a byth ar Ei ben bo'r goron. Y mae yn maddeu ein beiau bob yr un. Nid rJlvw bardwn mawr ar blacard, ac enw wrtho, ond pawb yn myned i'w no] o, a'r Pen Swyddog yn gwybod ei fod yn ei roi. Y mae Duw, with faddeu, yn gwybod ein helynt ni. "Mi a wn oddiwrth eu doluriau, ami a ddisgynnais i'w gwaredu hwy o law yr Aifftiaid." Y mao yn cymeryd ein beiau bob yr un arno Ei Hunan wrth eu maddeu, yn cyflwyno achos pechadur, a'i holl achos, a'r achosion bob yn UP, iddo ei Hunan wrth dosturio wrtho. Sut hynny ? Nid Tad tragwyddol ydyw o, ond Tad a Mab ac Ysbryd, yn dweyd sut y mao arnom wrtho Ei hun, yn cymeryd eich angen- rheidiau chwi i ystyriaeth wrth gyfarfod eich hachos chwi. Tad yn wir Am ei fod yn Dad y mae y fath groeso i'r Eiriolwr. "Ai myfi a feiehiogais ar yr holl bobl liyn Y ai myfi a'u cenhedlais fel y dywedwch wrthyf, Dwg hwynt yn dy fynwes (megis y dwg tadmaeth y plentyn sugno) i'r tir a addewaist trwy lw i'w tadau ? Yr oeddwn yn meddwl eu harwain, nid eu cario. Dyro hwy i mi." medd Duw, gad i mi roi tro ar eu cario, Moses." Y mae y gwaed wedi marcio ei Dadolaeth. 0 na allwn roddi 'mhwvs Ar Ei ardderchog law." Nid oes dim estronol yn atlirawiaeth y gwaed. A gado i gystudd ddod, Oddiyma ac o draw A byw dan nawdd y Dwyfol waed Yn ngolwg hyfryd dy fy Nhad." Terfynwyd trwy weddigany Parch. M. H. Jones, B.A., Trefecca. Arweiniwyd y canu yn ystod y cyfarfod gan Mr. Robert Jones, Bootle, a Miss Gwladys Pritchard yn cyfeilio ar y berdoneg.