Ye Brython Cymreig

Y Gymanfa Gyffredinol YN Y RHOS FEL y byr-grybwyllem yn ein rhifyn diweddaf cynhelid Cymanfa Gyffredinol y Method- istiaid yng Nghapel Mawr Rhosllanerchrugog o nos Fawrth yr wythnos ddiweddaf hyd ddydd Gwener.

PERYGL I'R CYFUNDEB i ymrannu ac mewn canlyniad yn gymaint a darfod i'r ddwy Gymdeithasfa benderfynu yn unfryd unfarn i ffurfio y Gymanfa Gyff- redinol i fod yn gwlwm undeb rhwng De a Gogledd, ac i drefnu ac arolygu yr hoi] ach- osion cyffredinol perthynol i'r holl Gyfun- deb, megis y genhadaeth dramor, ein llen- yddiaeth gyfnodol, ystadegau, ac amryw bethau ereill a ychwanegwyd atynt o bryd i bryd, ac yn gymaint a darfod i'r Gymanfa Gyffredinol gyfarfod am y tro cyntaf yn Abertawe yn y flwyddyn 1864, dan lywydd- iaeth y Parch. Henry Rees, gyda'r Parch. William Williams yn ysgrifennydd, a bod y gymanfa wedi ei chynnal yn flynyddol er llyn, ac wedi ymddatblygu o ran ei gwaith a'i gwasanaeth, a'i dylanwad, fel y teimlir ac y cydnabyddir bellach ei bod yn ran hanfodol o'n trefniadau y weithred hon a ddengys, etc. Dyna'r rhagymadrodd, a gellir ystyried ei fod wedi ei brofi. Nid yw corfforiad y Gymanfa Gyffredinol yn fater newydd. Y mae eisoes wedi- cael rhyw gy- maint o sylw. Yr wyf yn awr yn awgrymu penodiad pwyllgor o bump—dau gyfroith- iwr, un gweinidog, ac un blaenor, gyda Llywydd y Gymanfa—i ystyried y pwnc, ac i gyflwyno cynhygion ar y dull goreu i ddwyn y peth oddiamgylch i'r Gymanfa nesaf. Os llwyddir i wneud hyn erbyn i :)14, bydd yn ffordd ddedwydd i ddathlu i iwbili gyntaf y Gymanfa Gyffredinol. Ac h-vfyd, gan y ganwyd Daniel Rowland yn 1713, a Howel Harris yn 1714, byddai trorffeniad a chofrestriad y Weithred yn '•n-ffori y Gymanfa Gyffredinol erbyn ei jiwbili gyntaf yn ddathliad o ddau can mlwyddiant genedigaetli dau o'n prif syl- faenwyr. Yr wyf yn awr gyda phob gos- f-ngeiddrwydd yn cyflwyno y mater i vstyriaeth y Gymanfa. Aeth v llywydd yralaen i draethu ar dmtyn priodol ei anerchiad, sef, "Y Gwein- idog a'r Gynulleidfa," tan y tri phen Gofal, Gwaith. a Gweddi. Cymerwyd y gadair gan y llywydd ethol- odig, y Parch. Francis Jones, Abergele a 9 1 t11 Ilwyrl diolcli i'r cyu lywydd am ei waith ar hvd y flwyddyn ac am ei anerchiad, gan y TVroii. J. J. Roberts a Dr. Cynddylan Jones. Dibenwyd y cyfarfod gyda derbyn cyn- rwhiolaeth oddiwrth Gyngor Eglwysi Rhydd- inn y Rhos, a flaenorid ac a gvflwynid gan y Parch. R. Roberts, cyn-gadeiryd Undebd Anibynwyr Cymru.

DYDD MERCHER. Yr Orditth(td.Aiii wytli o'r gloch bore hoddyw, cyfarfuwyd i gyfranogi o Swper Sanctaidd yr Aiglwydd, y gweinidogion a g-inlvn yn gweinyddu: J. YV. Lloyd, ( .is; leton E. D. Hughes, Abertawe J. r.'tli-s Jones, Glyn Pierce Owen, Llanberis .1. Bowen, Pontrhydfendigaid J. J. Thomas. H ltaiadr, ac O. R. Owen, Llangynon. Croesawu Dirpnvyon.-Croesawid y Dir- j»r yon canlynol oddiwrth eglwysi ereill :— Ar ran eghv-s-xBresby teraidd Lluegr IMi-i. J. J. Evans, Birkenhead a J. M. Heywood, Penarth. Eglwys Unedig Ysgotland, Parch. James Harvey, M.A., Edinburgh a Mr. D. N. Cottam, Edinburgh. *-r Eglwys He nadur- iaethol yr India. Syr Alexander Frascr, K.C.S.I. Eglwys Efengylaidd Geneva: Count de St. George, Llundain. Caed sylwadau dyddorol gan Count St. George, efe'n sylwi y byddai holl wlad Switz- erland yn dathlu genedigaeth John Calvin yr wythnos nesaf. Tf li t' i/ -s1. Y Genhadaeth Dramor. Cyflwynodd y Parch. R. J. Williams adroddiad Pwyllgor- y Genhadaeth Dramor. Canmolai waith y diweddar Dr. John Roberts, Khassia, ac argymhellwyd fod 60p. yn flyn- yddol yn cael ei dalu i'w weddw. 18,340p. oedd swm y derbyniadau am y flwyddyn, a l3,225p.oedd swm y taliadau. Dangosai y derbyniadau gyrmydd o 500p. Argymhell- wyd hefyd fod Miss Elizabeth Radcliffe, Pen- arth, yn cael ei phenodi yn genhades i Was- tadedd Assam M. Dilassor yn efengylydd i Lydaw a Dr. W. Thelwall Thomas, Lerpwl, felllaw-feddyg anrhydeddus i'r genhadaeoh. Wrtli- gynnyg mabwysiadau yr adroddiad, sylwodd Mr. Williams fod y pwyllgor yn barod wedi cychwyn mudiad ymosodol yn y maes cenhadol yn India fuasai yn ei gwneud yn angenrheidiol cael cyfraniadau mwy hael oddiwrth yr eglwysi gartref. Eiliwyd y cynnygiad i fabwysiadu yr adroddiad gan Dr. Aaron Davies, a phasiwyd yn unfrydol.

MANION. Dilynydd Dr. John Roberts, Khassia. Cadarnhawyd penodiad v Parch. Robert Jones fel Prifathro yng Ngholcg Diwinyddol Cherra yn lie y diweddar Dr. John Roberts. Rhyddfreinio Addoldai.—Cymeradwywyd gwaith y Llywodraetli yn cymeryd i fyny y mesur i ryddfreinio safleoedd addoldai, a hyderid y caffai fyned yn gyfraith y tymor hwn. Gwastraff Rhyjel.—Pasiwyd penderfyniad yn anghymeradwyo y gwario mawr -sydd ar arian y wlad ar arfau a pharatoi at ryfel. Y Mudiad Ymosodol.—Cyflwynwyd ad- rni -d roddiad siriol iawn ynglyn a'r Symudiad Ymosodol gan y Parch. Lewis Ellis, Rhyl. Dywedodd fod teulu Llandinam wedi cyf- ranu S500 yn ddiweddar tuagat godi nelladd newydd i'r achos yn Acrfair. Mabwysiadwyd yr adroddiad, a phasiwyd pleidlais o ddiolch- garweh i deulu Llandinam a chefnogwyr ereill am eu cynhorthwy amserol. Hysbysodd y Parch. J. Morgan Jones yng nghanol cymeradwyaeth fod Mrs. Davies a theulu Llandinam wedi addo £5000 ac yr achos. Addawodd Mr. John Cory, Caerdydd, £1000. Anfonodd dwy wraig weddw o sir Aber- teifi 5/- yr un, sef y blwydd-dal cyntaf a dderbyniasant dan Dcleddf Blwydd-dal i'r Hen (cymeradwyaeth). Gyda'r cyfraniadau oedd mewn Tlaw a'r addewidion yr oedd y swm o 3;16,000 yn y golwg tuagat y gronfa arbennig o E20,000 oedd yn caol ei godi yn awr (cymeradwyaeth). Ystadegau. Cyflwynwyd adroddiad Pwyllgor yr Y stad- egau gan y Parch. T. J, Morgan. Dang- hosai yr adroddiad fod dyledion y capeli wedi cynhyddu 947,292 yn ystod y flwydd- yn, a'r eisteddleoedd wedi cynhyddu 47,667. Yr oedd chwech o eglwysi ychwan- egol wedi eu liadeiladu, a 9391 o aelodau newyddion wedi ymuno. Er hyn yr oedd nifer y cymunwyr yn llai o 711, tra yr oedd nifer y gwrthgilwyr yn 4,332. Perthynai mwy na hanner y rhai diweddaf i siroedd Morgannwg a Mynwy, Yr oedd yn ofidus gan y pwyllgor hefyd fynegu fod yr Ysgol Sul yn colli ei gafael ar y bobl yn gyflym. Yn 1906 hysbyswyd lleihad yn yr aelodaeth o 845, 1885 yn 1907, 1995 yn 1908, eyfan- swm o 4694 mown tair blynedd. Priodol- wyd lleihad o £ 5654 yn y casgliadau i'r dir- wasgiad masnachol. Yr oedd cyfanswm yr holl gasgliadau yn £ 296,108 /12/- Cyn- hwysai yr adroddiad y ffigyran canlyn- ol :—Dyled y capeli t665,443, cynydd o E-29,784 ar y flwyddyn 1907 casgliadau at y weinidogaeth, £ 121,266 tuagat ddyled y capeli £ 64,404, niter y cymunwyr 185,224 gwrandawyr, yn cynwys aelodau ar brawf 340,734 lleihad o 2,070. Costiodd y weinidogaeth a'r gwasanaeth SabotliolY,130, 032, a thalwyd o ddyled y capeli £ 53,764. Wedi cynnyg mabwysiadu yr adroddiad dywedodd y Parch. J. Morgan Jones nad oedd yn wir dweyd fod yr Ysgol Sul yn colli ei gafael ar y bobl, oherwydd yr oedd ei haelodaeth yn fwy yn awr nag ydoedd chwe blynedd yn ol. Cytunai y Llywydd a hyn. Dim ond 4,000 oedd nifer y gwrthgilwyr or poethder y diwygiad, tra yr oedd cyfanswm yr aelod- aeth yn yr eglwysi yn 20,000 mwy nag yd- oedd Cyll y diwygiad. Yr Ystadegydd Newydd.—Penodwyd y Parch. E. J. Evans, Walton, yn ystadegydd Gogledd Cymru, yn lie y diweddar Barch. Joseph Evans. Adroddiad y Llyfrfa.—Cyflwynwyd ad- roddiad Pwyllgor y Llyfrfa gan Mr. Evan Evans, Aberystwyth. Caod trafodaeth ar rannu elw'r Llyfrfa a barn y Pwyllgor ydoedd mai goreu eu rhannu rhwng y ddwy Gym- deithasfa, De a Gogledd, o flwyddyn i flwydd- yn, felly y pasiwyd. Darlith Davies.-Aiii 5 or gloch, ymgyn- hullodd i wrando darlith oclidog y Parch. J. Puleston Jones, M.A., i gapel gorlawn, ar Ysbrydoliaeth y Beibl yn ol y Testament Newydd." Y Prifathraw Prys a Tolo Caer- narfon yn talu diolch ar y diwedd. Datuysylltiad. -Cyflwyn wyd adroddiad Pwyllgor Seneddol y Cyfundeb gan Mr. John Owens, Caer, yn dilyn gydag araith gref dros i'r Gymanfa beidio baglu a blino y Llj-w- odraoth. Cefnogwyd i'r un cyfeiriad gan y Parch. J. Morgan Jones, Caerdydd, a Mr. D. S. Davies, Dinbych, a chan yr Henadur S. N. Jones, Pontfaen, eitlir efe yn protestio yn erbyn gormod seboni ar y Weinyddiaeth a'r Aelodau. Cymreig, ac yn tystio, pe Dillwyn a Henry Richard yn fyw y buasai Mesur v Datgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys yng Nghymru wedi hen fynd drwy Dy'r Cyffredin ie, a Thy'r Aiglwyddi hefyd. Pasiwyd yr adroddiad a'r penderfyniadau fel eu cynhyg- iwyd gan Mr. John Owen. ('yfarfod Cenhadol. Am saith o'r gloch, cynhaliwyd cyfarfod cylioeddus i ynidrin a'r cenhadaethau. Siar- adwyd gan Syr Andrew Eraser, Parch. Will- iam Jenkins Jones, Miss Lilian Jones, a Dr. Robert Roberts, yr oil oddigerth y blaen- af yn genhadon. Daetli cynhulliad mor li- osog ynghyd, fel y rnethai llawer a-ros yn y capsl oherwydd, g'xes.

DYDD IAU. D-irwcst.-Ar gynhygiad y Parch. P. D. Morse, cymeradwywyd y penderfyniadau ynglyn a dysgu dirwest yn yr ysgolion bob dydd. Llawenhai y Gymanfa fod dirwest bellach i gael ei dysgu yn yr ysgolion, ac fod rhaglen newydd swyddogol Bwrdd Addysg yn un addas iawn, iawn fel sylfaen y cyfryw addysg. Hyderent hefyd y gwelid awdur- dodau'r ysgolion drwy'r wlad yn llawn achub y eyfle hwn i gyflwyno addysg ddirwestol, ac yn trefnu fod y gwersi yn cael eu rhoi gan athrawon cvfarwydd. Dewiswycl y rhai'n yn swyddogion y Gymdoithas Ddirwestol Gyf- undebol at y flwyddyn nesaf :—Llywydd, y Parch. D. Jones, Aberdyfi; is-lywydd Dr. R. T. Williams, Cwmafon, a'r Parch. D. Hughes, Caernarfon ysgrifennydd, y Parch. P. D. Morse, Wolfe's Castle. Darlithydd Davies.—Cadarnhawyd y Parch. W. J. Williams, Hirwaen, i draddodi Darlith Davies 1910; y Parch. G. Ellis, M.A., yn galw sylw nad oedd y weithred gymunroddol yn peri ei bod yn hanfodol dewis y darlithydd o Dde a Gogledd bob un yn ei dro, ac yn debyg y deuai'r dycld y byddai raid rhoi'r ffordd honno heibio, gan mai amcan y syl- faenydd ydoedd cael ffrwyth y meddyliwr goreu. Cof/a Calfin.—Dewiswyd y llywydd (y Parch. F. Jones) i fynd i Geneva y mis nesaf i gynrychioli'r Gymanfa yn Nathliad Coff- haol John Calnn; ac efe a'r Parehn, R. J. Roes, M.A., Aberystwyth, a Richard Morris, M.A., B.D., Dolgellau, i ysgrifeunu llyfchyr- annerch ar ran y Gymdeithasfa i'w ddarljen yn Geneva. Cydymdsimlad.—Pasiwyd pleidlais o gyd- ymdeimlad dwys a'r Parch. T. <1. W heldon, Bangor, yn ei waeledd parhaus. Oes modd ail-ennyn y fflam ? Penderfyn- wyel gofyrn i'r ddwy Gymdeithasfa drefnu fod pregethau arbennig coffhaol am y Di- wygiad diweddar yn cael eu traddodi ymholJ eapolfis Tachwedd nesaf, ac fod apdl yn cael ei gwneud at yr enwadau ereill i ymuno yn y coffliad, fel y byddo'n gyffredinol drwy Gymru. Cofio Lewis Edwards.-—Darllenwyd cen- adwri o Gymdeithasfa'r Do yn orfyn am i r pwnc o ddathlu penmlwyddiant y diweddar Ddr. Lewis Edwards y Bala gael cymeradwy- aeth y Gymanfa, or mwyn iddo ddod yn fud- iad Cyfundebol. Cydsyniwyd a hyn, a ehyflwynwyd y mater i bwyllgor y ddwy Gymdeithasfa i benderfynu ffurf y datbliad, a ph'l'un hefyd a godid cofgolofn i'r Dr. yn y Bala. Addysg Grvjyddol yn yr Ysgolion.- —Cyf- lwynwyd adroddiad y Pwyllgor Addysg gan y Parch. G. Ellis, M.A., efe'n sylwi ei fod yn siom fawr i lawer na phasiwyd Mesur Addysg y Llywodraetli, ac felly na therfynwyd y gweryl ynghylcli addysg grefyddol yn yr ysgolion dyddiol. 'Roedd ganddo wrth- wynebiad pendant i gael ei wysio y naill flwyddyn ar ol y Hall o flaen yr ynadon o herw^dd gomedd ohono dalu'r dreth addysg a a chynliygia fod y Llywodraetli yn cael ei hatgofffl un waith eto o'r anghyfiawnder dy- bryd y dioddefai Anghydffurfwyr oddiwrtlio tan y gyfraith bresenriol, ac o'r angen mawr oedd am roi pen ar y sefyllfa. Hefyd, yn y rhagolwg y cyfiwynid Mesur Addysg arall, fod y Llywodraeth yn cael ei hysbysu am wrtli- wynebiad pendant y Gymanfa Gyffredinol i ganiatan y right of entry. Cefnogwyd gan yr Henadur S. N. Jones, Newbridge. Ond cynhygiodd y Parch. J. M. Saunders welliant, sef fod y Gymanfa yn datgan ei dargyhoeddiad mai eglwysi Crist yn unig sy'n gyfrifol am addysg grefyddol yr ieu- enctyd, ac yn datlgan ymhellach, fel canlyniad y ffaith honno, y rhaid rhyddliau ysgolion a gynhelid gan y wlad, ac athrawon a delid gan y wlad, oddiwrth bob gwaith o'r fath." Dyna'r unig ffordd, meddai, y setlid cwestiwn. addysg yn yr ysgolion. Cefnogwyd y gwelliant gan y Parch. J. Owen, Lerpwl, efe'n sylwi mai mwyaf yr astud- iai ar bwnc addysg, dyfna'n y byd oedd ei gred na setlid byth mohono ond yn y ffordd secularaidd, sof cael addysg secularaidd yn unig yn yr ysgolion a phob addysg grefyddol i'w adaol yn hollol i ddwylo'r eglwysi. Ategwyd y gwelliant gan y Parch. G. Parry Williams (Pontypridd), ond siaradwyd yn gryf yn ei erbyn gan y Parehn. J. Puleston Jones, M.A., Pwllheli, a J. M. Jones, Caer- dydd, yr olaf yn sylwi y byddai cau'r Beibl allan o'r ysgolion, fel yr awgrymid yn y gwolliant, yn berffatth anghydnaws ag ar- gyhoeddiadau dyfnaf pobl Cymru. Y diwedd fu pleidleisiodd 25 ymhlaid gweliiant Mr. Saunders, a 7U ymhlaid cyn- hygiad Mr. Ellis ac yna pasiwyd yr ad- roddiad. Yswiriant('aed Adroddiad Blynyddol yr Insurance Trust gan Mr. R. W. Jones, Garston. Y Cym-ry ar Wasyar.—Caed yr Adroddiad hwn gan y Pai-cli. W. Lewis, Pontypridd, yn hysbysu fod achos Cymraeg Capetown wedi ei roi heibio oherwydd iselder masnach a gwas- gariad yr aelodau. Penderfynwyd rhoi nifer o lyfrau a chynhorthwy ariannol i Gytnry Llewelyn a Bangor yn Canada. Cadarnhawyd y rhoolau newyddion barth apel gweinidogion, a gohiriwyd Adroddiad y pwyligor gyda golwg ar wneud holi a. derbyn ymgeiswyr yn y weinidogacth yn y Gym- deithasfa yn amgylchiad mwy pwysig. Diwygiad 1859.—Penderfynwyd anfon cen- adwri i'r ddwy Gymdeithasfa, yn cymhell fod trefniant yn cael oi wneud i draddodi-progetli goffadwriaetliol ymhob capel ym mis Tach- wedd nesaf, ac fod yr enwadau oreill yng Nghymru yn cael eu gwahocld i gymeryd rhan, i wneud y dathliad yn un cyffredinol. Ordeiniad 1811.—Bu peth siarad ar gen- adwriaethau o Gymdeithasfaoedd y De a'r Gogledd ynghyich coffhau am yr ordeiniad uchod, yr hyn fwriedir gario allan yn 1911- gan mlynedd i'r flwyddyn y cymerodd yr ordeiniad cyntaf le. Ponderfynwyd gofyn i'r ddwy Gymdeithasfa gadw y peth mown golwg a darparu ar ei gyfer. Corfforiad y Gymanfa.—Rhoddodd y Cyn- Lywydd rybudd o'i fwriad i gynyg yn y Gymanfa nesaf fod mesurau yn cael eu cymeryd i sicrhau corfforiad y Gymanfa, i'w gwneud yn llys cyfreithiol uchaf y Cyfundeb. gwneud yn llys cyfreithiol uchaf y Cyfundeb. Damwain.—Hysbyswyd ddarfod i Mr. W m. Thomas, Ceinewydd, a benodwyd yn gyn- rychiolydd i'r Gymanfa, gyfarfod a damwain pan ar ei ffordd i'r wyl, a phasiwyd pleidlais o gydymdeimlad ag ef. Cydndbod Croesaw.—Talwyd diolcligarwch gwresocaf y Gymanfa i'r ehwiorydd a'r brodrr yn y Rhos am y croesav.- y estynasant iddi. Mawr ganmolwyd y trefniadau lleol. y na terfynwyd y cyfarfod. Pedwar Can Mlwyddiant John Calvin.—Yn yr hwyr, cafwyd cyfarfod cyhoeddus i ddathlu yr amgylchiad uchod. Llywyddwyd gan y Parch. Francis Jones, ac anerchwyd y dorf gan y Parch. R. Morris, M.A.,B.D., Dol- gellau; y Prifathraw Owen Prys, Dr. Cyn- ddylan Jones, ac ereill. Cafwyd cyfarfod gwlithog. Y Pfegethu.—Pregethwyd yn ystod yr wythnos gan y gweinidogion canlynol :Y Parchn. Prifathraw Prys, R. R. Roberts, B.A. Caerdydd D. Mardy Davies, Ponytcymer; W. R. Jones, Llanfrothen J. Cynddylan Jones, D.D. R. R. Davies, Llandilo J. Puleston Jones, M.A. J. E. Davies, M.A., Llundain D. M. Jones, Aberpennar J. J. Roberts, Porthmadog Griffith Ellis, M.A., Bootle J. Morgan Jones, Caerdydd John Williams, Brynsiencyn D. M. Davies, Pen. ela;wdd; W. Jones, Aberdulais Francis Jones, Abergele; John Williams, Caergybi R. J. Rees, M.A., Aberystwyth; a W. E. Prytherch, Abertawe.

'Pholle-30 11 Central. a W. Griffiths it Tailor, 29 SOUTH JOHN STREET, LIVERPOOL ALSO AT 49 STANLEY ROAD, BOOTLE. 'Phone—rr-TL Bootla. T LUrNTvS Boots are CORI? Ec VALUE FOR MONEY 4 -ft TRY A PAIR. Ladies' 6 Gents in Great Variety. 51 & 53 Paradise St. The only address BEAUMARIS Grammar & County School. Chairman ofgovernors, Sirpi. W. BULKELBY, Bai t,"? The School offers sound and practical education, in healthy surroundings, under experienced staff of Honours Graduates. Modern buildings and equip- ment-perfect sanitation. The climate specially suitable for delicate boys. Boarders received at the School House, and are under the immediate care and supervision of the Headmaster and Mrs. Madoc Jones, Successes gained by Beaumaris pupils in recent years include First Places in Mathematics, Classics & History, and Entrance Scholarships al: Oxford (3), London Hospital and Welsh Univ. Colleges, also Civil Service, Banks, and professional prelim. Exams. Terms moderate. Prospectus from E. MADOC JONES, M.A., Headmaster, General Printing of every kind. Commercial and Artistic, to Evans, Sons, & Foulkes, Brython Office, 1 Don Chambers, 8 Paradise Street (Telephone 1112 Central), and 356A & 358A Stanley Road, Liverpool (Tele- phone 591 Bootle). Mr. HARRY EVANS Conductor, Adjudicator. Organi^' Teacher of Singing, 26 Princes Avenue. Liverpool Dr. GLYN ROBERTS, ATHRAWsCERDDOROL. Dyfeisydd y Roberts' Patent Watch nome." Arweinydd Gymdeithas Gerddorol VVaJj Gwersi mewn gwahanol gangenau o Gerddot Porotoir ar gyfer Arholiadau. Gwersi trwy'r Post, Tonic Sol-ffa neu Hen N(){1II"" 59 Crawford Avenue, Sefton pata LIVERPOOL. .=::? Mr. ARTHUR ROBERT5 (BARITONE). At Homes. Concerts, Banquets. <&c-. Self or full Concert parties of High-Class ÂrtiI Address-36 Balmoral Road. LlverpQp| T. CARRfNGTON (Pencerdd Gwynjrgøl BEIRNIAD A CHYFEILYDDi -,p- Oan wladgaroif newydd, "Oymru" i unrhy^ i'' Drwy'r Po3t 7c. (Oenir gaa Brif Gantorion Anthem Goffa Oanrhawdfardd, Gwyn ei fyd f Pris Ie. Model o gyfansoddiad ar gyfer CYJUA (Jann- "-Cynogla6 yn y Gwyliedydd.' Cyfeirier-Coedpoeth, WREX Mr. PETER EDWARDS, Mus. 80c, (Pedr Alaw), j Golygydd COLOEN Y GAN yn- Beirniad Cerddorol, Arweinydd Cymanfaoedd CanU, Park Villas, Abergele. Wm. Crewe. Athraw a Beirniad CerddoroJ. I Arweinydd Cymanfaoedd. GWERSI DRWY'R POST. Hen Nodiant nett Sol-ffa Darperir ar gyfer ArholiadaO- 22 Maesgwyn Rd., W -d' Mr. D. D. PARRY, A. V.C.W., Beirniad Cerddorol, OÇ.f Cyfeiriad Ysgol Gerddorol, Llanr^ "bryotch^ I geisio potelaid gan y Fferyllydd nesaf cyn i'r Anwyd fyned yn waetb. Cofiwoh COUGH MIXTURf HUGH DAVIES, Machynuet _u 13^6. a v8. 9c. y botel. DAVIES'S COUGH MIXTURE At Beswcb. DAVIES'S COUGH MIXTURE Anwy^ DAVIES'S COUGH MIXTURE As^nV 1 DAVIES'S COUGH MIXTURE Br0 I DAVIES'S COUGH MIXTURE Pas. Crygn < zfll t D. R. JONES (Alaw Madog), PIANOFORTE & ORGAN DEALER. MUSIC PUBLISHER, Gc 103 Hampstead Rd., LiverpOo Beirniad Cerddorol ac ArweinyddICymanfaoedd Canvi (Telerau Rhesymol) NEW GA. IALOGULS of Pianos, Organs, Harmoniums, &c., GI?ATIS- eeiotf TERMS- On the Hirc-Purch ase System or Cash. Tuning and Repairing a &Pe° Estimates given for Pipe Organs, Free. Catalogue of Welsh Songs, (Over 600). "SJJ Also containing all the latest Musical Books, such as M Gems Selection* of Wales," .by D. Emlyn Evaua, &e, with English and Welsh Words, and both u Prices (best cover), 3/6 Cloth, 2/6. Postage 4d. j (J!JU'fgtl1 CANTATA-" Y Cynhauaf" (The Harvest), by "Miss A. J. Williatil," d flig Performed with grand success at Llangollen National Eisteddfod, 1908, praised by the best rr-p,«icians. Very suitable lor chorus of 50 aiidlr Prices- O.N.. 2 /6 and 2 Sol-Sa, 1 English and Welsh Words. USUAL DISCOUNT FOR QUANTITIES. mmnm 11\11 II! 111111111111\ mlllm 1'111mmm111!III¡mmmml1lmnmmn1l The Perfect Balance of the Perfect Bicycle. 1 I It is due to their scientifically correct design, and to the C, unrivalled excellence of the materials and workmanship used exclusively in '.he Rudtje-Whitworth Works, the largest in the Kingdom. §K Sw new 68-page Art Catalogue describes in detail the new features Tfgjj /i ill t'ie Models of Rudge-Whitworth3, including the fgg. yglf Patent Combined Celluloid Handlebar Covering and Grips la fss Patent Rustless Finish All-steel Flush-joint Frames Ei Patent Brakes Featherweight Roadsters jg |^S BMEfjT Variable Speed Gears | The 10 Years Guarantee eIL Prices from £ 3 15s. cash to £ 14 12s., or from 7/- per month. 03 The Catalogue is sent Post Free from Jg KUDGE-WHIT WORTH, Ltd. 101 Bold Street, #iW )/ LIVERPOOL. ■^WWMminiiii«iiiiiinniiflMin»iiiiwwiiMiiiMnBiiiijH«^rfw^ | Rudge -Whii worih J Britains Best Bicycle^V eIL Prices from E.3 15s. cash to S14 12s., or from 7/- per month. 03 The Catalogue is sent Post Free from Jg KUDGE-WHIT WORTH, Ltd. 101 Bold Street, )/ LIVERPOOL. ■^WWMminiiii«iiiiiinniiflMin»iiiiwwiiMiiiMnBiiiijH«^rfw^ | j Rudge-Whitworth J Britains Best Bicycle^V

Ymddeol or Gadair. Y Gweinidog a'r Gynulleidfa" oedd baich araeth y Parch. W. Evans, wrth ym- ddeol o Gadair y Gymanfa ac wele'r hyn a ddvwedodd yn nechreu ei anerchiad ar Berygl y Cyfundeb rhag ymrannu :— Cyn dyfod at y mater neilltuol ag yr wyf yn golygu traethu ychydig arno ar yr acli- lysur presennol yr wyf yn cael fy nhueddu 1 ddweyd yr hjrn sydd we'di bod ar fy meddwl mewn perthynas i'r Gymanfa Gyffredin- ol. Yr wyf ymlaenaf oil yn eich adgofio fod y Gymanfa Gyffredinol heddyw yn bump a deugain oed. Ym mhen pum mlyn- edd bydd yn cyrraeSd ei jiwbili gyntaf. Yn y cyfamser, ai ni ellir trefnu i wneuthur gweithred gyfreithiol yn gosod allan le a gwaith a gallu y Gymanfa ? Y cyfryw weithred i fod yn ychwanegiad neu atodiad i'r Weithred Gyfansoddiadol, ac yn cael ei selio ac yn gorfiwys ami. Yr wyf yn aw- grymu y rhagymadrodd, pob adran yn dech- reu fel y dechreua v rhagymadrodd i Efeiigy] Luc. Yn gymaint a darfod i'r Cyfun- deb gael ei gychwyn, trwy lafur y tada.u Methodistaidd Cymreig, Howel Harris, Daniel Rowlands, Wm. Williams, Peter Wili- iams, a Howell Davies yn gymaint a dar- fod i'r tadau, mewn undeb a'r rhai a lafur- ient gyda hwynt, ac o dan eu harweiniad, ffurfio y Gymdeithasfa i arolygu ac li-, rwyddo y gwaith yn gymaint a darfod i'r Gymdeithasfa ddyfod i gael ei chynnal yn chwarterol yn nwy dalaeth y Dywysogaeth yn gymaint a darfod i'r Cyfundeb gytuno ddarpar Gwoitlired Gyfansoddiadol, yr hon a gofrestrwyd yn 1826; yn gymaint a dar- fod i'r Gymdeithasfa i bob pwrpas ymarferol i fyned yn ddwy Gymdeithasfa, y rhai a weithredent i raddau mawr yn anibynol ar eu gilydd, ac ymron yn gwbl ar wahan, fel y daetli yn deimlad cryf fod